brochure

VU LAW
ACADeMY
LEERGANG
PENSIOENRECHT
NAJAAR 2015
Prof. dr. e. lutjens (cursusleider):
“geeFT HelDeR
KeNNISKADeR oVeR
PeNSIoeN WeT- eN
RegelgeVINg”
Leergang
Pensioenrecht
NAJAAR 2015
U bent juridisch specialist en moet uw klanten adviseren over hun pensioen.
Of u bent advocaat en vertegenwoordigt cliënten in zaken over pensioenrecht.
In beide gevallen is het van cruciaal belang dat u de wet- en regelgeving op
dit rechtsgebied kent en de jurisprudentie volgt. Ook hebt u inzicht nodig in
hoe pensioenfondsen de pensioenregelingen in de praktijk uitvoeren. Daarbij
kunt u een duidelijk kenniskader goed gebruiken, want het pensioenrecht is
ingewikkeld en uitdagend. Het verandert vaak, wortelt in verschillende wetten
en heeft raakvlakken met diverse andere rechtsgebieden.
Met de leergang Pensioenrecht brengt u
uw kennis op een professioneel peil. U
leert het wettelijke en juridische kader
van pensioenrecht zelfstandig toe te
passen op complexe pensioenvraagstukken. Daarnaast oefent u met het onderkennen en oplossen van pensioenjuridische en basale fiscale problemen. De
leergang staat onder leiding van prof. dr.
E. Lutjens, hoogleraar pensioenrecht aan
de Vrije Universiteit, verbonden aan het
Expertisecentrum Pensioenrecht.
In deze brochure leest u eerst hoe de
leergang is ingericht: wat kunt u verwachten? Vervolgens krijgt u een gedetailleerd overzicht van de thema’s op de
verschillende opleidingsdagen. Aan het
eind van deze brochure vindt u praktische
informatie.
Didactische insteek: hoe is de
leergang opgezet?
In 24 colleges krijgt u een compleet en
actueel overzicht van de relevante thema’s in het pensioenrecht en de juridische betekenis daarvan. Denkt u hierbij
bijvoorbeeld aan recente rechtspraak of
wetsvoorstellen of aan beleidsregels van
De Nederlandsche Bank (DNB) of het
Ministerie van Financiën. De colleges zijn
verdeeld over drie modules, aan het eind
waarvan uw concrete kennis steeds
schriftelijk wordt getoetst. Nadat u alle
colleges gevolgd hebt, schrijft u in de
vierde en laatste module een werkstuk
over een pensioenrechtelijk onderwerp en
presenteert u dit ook in het openbaar.
Betrokken docenten uit wetenschap en
praktijk delen tijdens deze colleges hun
specifieke kennis en ervaring met de deelnemers. Ook deelnemers delen hun ervaringen en kennis uit praktijk, rechtspraak
en literatuur. Ingebrachte casussen
worden samen besproken en geanalyseerd. Aan de leergang kunnen maximaal
25 cursisten deelnemen.
Het onderwijs wordt ondersteund door de
digitale leeromgeving Blackboard. Hierop
vindt u aanvullingen op literatuur, PowerPoint-presentaties en andere relevante
stukken. Zo blijft u op de hoogte van de
actualiteit op pensioenjuridisch gebied.
Ook kunt u via Blackboard contact leggen
met medecursisten en de cursusleiding.
Voor wie is de leergang bedoeld?
De leergang richt zich op advocaten en
andere juristen die zich het pensioenrecht
eigen willen maken of hun inzicht in het
pensioenrecht verder willen verdiepen.
Hiermee is de leergang geschikt voor
juristen en academici werkzaam bij orga-
nisaties die met de pensioenwetgeving te
maken hebben (pensioenfondsen, verzekeringsmaatschappijen, administratiekantoren, vakbonden, werkgeversorganisaties, ministeries, advieslichamen,
banken, consultancy-organisaties, actuariële advieskantoren, fiscale advieskantoren, accountantskantoren, deelnemersraden, ondernemingsraden e.d.).
Aan deze leergang kunnen ook andere
academici deelnemen als zij door opleiding of werkervaring deze leergang op
juridisch academisch niveau kunnen
volgen. Dit wordt vooraf beoordeeld aan
de hand van het c.v. en eventueel een
intakegesprek
Wilt u deelnemen? Stuur dan uw cv aan
[email protected].
Overzicht te behandelen
onderwerpen
In het overzicht ziet u welk thema in welk
college aan bod komt. Zo krijgt u een
goed beeld van de onderwerpen waarmee
u aan de slag gaat.
De leergang Pensioenrecht biedt een versteviging van de pensioenrechtbasis,
een verdieping op specialistische onderwerpen en discussie
over de actualiteit. Gerenommeerde docenten uit de wetenschap en de praktijk delen kennis in een informele setting.
Dit maakt de leergang Pensioenrecht erg interessant en van
toegevoegde waarde voor zowel beginnende als ervaren
pensioenjuristen.Ik kijk met veel plezier terug op de leergang:
het Pensioenrecht kent voor mij geen geheimen meer!”
Mr. drs. Suzannen Kampijon CPL, advocaat Allen & Overy LLP
MODULE 1
COLLEGE 1
COLLEGE 5
•
•
•
•
•
• Hoe zijn pensioenfondsbesturen samengesteld?
• Welke rol heeft de Raad van Toezicht?
• Hoe verhouden bestuur en directie van een pensioenfonds
zich tot elkaar?
• Welke positie hebben gepensioneerden bij het beheer van
pensioenfondsen?
• Hoe is de medezeggenschap van gepensioneerden bij verzekeraars?
• Aan welke regels moet goed pensioenfondsbestuur voldoen?
• Wat is de rol van een actuaris en een accountant?
Pensioenovereenkomst in de Pensioenwet:
begrippen en grondslagen
Wat is pensioen?
Hoe verhoudt een pensioen zich tot een VUT-regeling?
Wat is nodig voor een pensioenovereenkomst?
Hoe verhouden uitkering, kapitaal en premie zich tot elkaar?
Hoe is een pensioenovereenkomst ingebed in het arbeidsrecht en cao-recht?
• Op welke pensioenregelingen heeft de Pensioenwet geen
betrekking?
COLLEGE 2
Pensioenovereenkomst in de Pensioenwet:
inhoud en verplichtingen
• Wat houdt een pensioenovereenkomst in?
• Wat onderscheidt een ouderdomspensioen van een nabestaandenpensioen?
• Waarom is een evenredige opbouw en financiering belangrijk?
• Welke gevolgen heeft een betalingsachterstand?
• Wanneer verjaren pensioenrechten?
COLLEGE 3
Gelijke behandeling bij toetreding tot
pensioenregelingen
• Verbod tot ongelijke behandeling op grond van geslacht.
• Verbod tot ongelijke behandeling op grond van leeftijd en de
rol van actuariële factoren daarbij.
• Pensioenregelingen bij deeltijdarbeid, contracten voor
bepaalde tijd, handicaps en chronische ziekten.
• Bewijsvoering en de rechtvaardigingsgronden.
• Aansprakelijkheid van pensioenuitvoerders voor ongelijke
behandeling.
COLLEGE 4
Pensioenuitvoerders: uitvoeringsovereenkomst en
bevoegdheden
• Welke pensioenuitvoerders zijn er en wat is hun werkgebied?
• Wat houden de uitvoeringsovereenkomst en het uitvoeringsreglement in?
• Hoe zijn de taken afgebakend tussen een pensioenfonds en
verzekeraars?
• Welke nevenactiviteiten hebben pensioenfondsen?
• Aan welke uitbestedingsregels moeten pensioenuitvoerders
zich houden?
Bestuur en beheer: organisatie en inrichting van
pensioenfondsen
COLLEGE 6
Bestuurdersaansprakelijkheid voor
pensioenverplichtingen
• Aansprakelijkheid van bestuurders van pensioenfondsen.
• Aansprakelijkheid van werkgevers/ bestuurders voor de
besteding van ingehouden pensioenpremies.
• Melding betalingsonmacht en hoofdelijke aansprakelijkheid
(Wet Bpf 2000, art. 23) tegenover bedrijfstakpensioenfonds.
COLLEGE 7
Verplichte bedrijfstakpensioenfondsen:
achtergrond en werkingssfeer
•
•
•
•
•
Verplichtstelling van deelneming.
Werkingssfeerproblematiek doorsnee premie.
Uitvoering van meer dan één regeling.
Vrijwillige voorzieningen en verplichtstelling.
Uitzendovereenkomsten en payrollbedrijven.
COLLEGE 8
Verplichte bedrijfstakpensioenfondsen:
vrijstellingen
• In welke gevallen kan vrijstelling van deelname worden
verkregen?
• Wanneer kan die vrijstelling worden ingetrokken?
• Casussen en rechtspraak.
• Rechtsbescherming.
COLLEGE 9
1 Toezicht en bevoegdheden toezichthouders
2 Actualiteiten, behandeling proefexamen en
examentraining
• Rol, taak en bevoegdheden van De Nederlandsche Bank
(DNB).
• Verhouding in het toezicht tussen DNB en de Autoriteit
Financiële Markten.
• Beleidsregels, vrijstellingen en sancties.
• Rechtsbescherming.
Toets module 1
MODULE 2
COLLEGE 10
Wettelijke sociale zekerheidspensioenen:
verzekeringsplicht en uitkeringen
• AOW, Algemene nabestaandenwet (Anw) en kernpunten van
de WIA.
• Wie zijn gerechtigd uitkeringen uit deze pensioenen te ontvangen?
• Samenloopbepalingen.
• Internationale aspecten.
COLLEGE 11
Fiscale behandeling: begrip pensioenregeling in
Wet op de loonbelasting 1964
•
•
•
•
Toegelaten pensioensystemen.
Beschikbare premie- en streefregelingen.
Pensioenleeftijd, VUT en prepensioen.
Toegelaten uitvoerders, mede in internationaal perspectief.
COLLEGE 12
1 Informatieverplichtingen- welke wanneer en
rechtsgevolgen en pensioenregister
2 Aansprakelijkheid voor foutieve informatie en
betekenis disclaimer
3 Nabespreking toest module 1
• Welke informatie moeten pensioenuitvoerder en werkgever
verstrekken aan een begunstigde van pensioen?
• Volgens welke normen kan de pensioenuitvoerder of de
begunstigde beoordelen of de te verstrekken of de verstrekte
informatie juist is?
• Aansprakelijkheid voor foutieve informatie.
• Betekenis disclaimer.
• Elektronische informatieverstrekking in verband met de veegwet.
COLLEGE 13
Wijziging pensioenregeling deel 1:
procedure en inhoudelijke vraagstukken
• Welke procedure wordt gevolgd bij het wijzigen van de
pensioenregeling?
• Welke rollen hebben de ondernemingsraad, het pensioenfonds en de individuele werknemer?
• Wat kunnen de gevolgen zijn van een wijziging van een
pensioenregeling voor de opgebouwde pensioenen?
• Kunnen opgebouwde aanspraken worden aangetast?
• Kan een indexatieregeling worden gewijzigd?
• Overgangsmaatregelen.
COLLEGE 14
Wijziging pensioenregeling deel 2: casuïstiek
• behandeling van verschillende casussen.
COLLEGE 15 (tot 14.00 uur inclusief lunch)
1 Procesrecht
2 Actualiteiten, behandeling proefexamen en
examentraining
• Rechtspraak, arbitrage en (interne) geschillenregelingen.
• Procesvoering in pensioenzaken. Bevoegde rechter (civiele
rechter, bestuursrechter).
• Bijzondere bevoegdheidsvraagstukken.
• Bijzondere rechtspleging (arbitrage, bindend advies).
• Geschillen met de toezichthouder.
• Geschillen met verplichte bedrijfstakpensioenfondsen.
• Bevoegdheid van klachtinstanties en interne geschillenregelingen.
Toets module 2
MODULE 3
COLLEGE 16
COLLEGE 22
•
•
•
•
•
•
•
• Toepasselijk recht bij grensoverschrijdende arbeid.
• Toepasselijk recht bij grensoverschrijdende uitvoering.
1 Einde deelneming
2 Waardeoverdracht
Wanneer eindigt de deelneming?
Premievrije aanspraak.
Recht op voortzetting.
Overnemen premiebetaling door UWV.
Vraagstukken over individuele en collectieve waardeoverdracht.
Nationale en internationale waardeoverdracht.
Recht en bevoegdheid, inclusief invaarproblematiek.
COLLEGE 17
Fusie en overname: gevolgen voor pensioenen
Doorwerking EU-recht in Nederlands
pensioenrecht
COLLEGE 23
Mededingingsrecht
• Begrip onderneming. Wat houdt concentratietoezicht in?
• Welke betekenis heeft de Mededingingswet voor het pensioenrecht?
• Moet de pensioenregeling bij fusies en overnames worden
voortgezet of zijn andere oplossingen mogelijk?
• Welke gevolgen heeft een fusie of overname voor de vrijstelling van een bedrijfstakpensioenfonds?
• Mogelijkheid tot blijvende aansluiting bij de pensioenuitvoerder.
• Formulering van een pensioenartikel in een overnamecontract.
COLLEGE 24
COLLEGE 18
1 Vrijwillige deelneming: voortzetting en
keuzeopties
2 Korten en tekorten juridisch beschouwd
3 Nabespreking toets module 2
Toets module 3
COLLEGE 19
Verslaglegging pensioenen: impact regelingen en
jaarverslaglegging
• International Accounting Standards (IAS) en Richtlijnen voor
Jaarverslaggeving en hun betekenis voor de vormgeving van
pensioenregelingen.
• De aansprakelijkheid die hieruit volgt.
• Relevantie onderscheid tussen defined benefit- en defined
contributionregelingen.
COLLEGE 20
Echtscheiding: gevolgen voor pensioenen
• Pensioenverweer, pensioenverevening en andere basisbegrippen in het echtscheidingsrecht.
• Wet pensioenverevening bij scheiding: toepasselijkheid en uitzonderingen.
• Relatie pensioen en alimentatie.
COLLEGE 21
De Europese pensioeninstellingen: de IORP’s
• Wat zijn IORP’s?
• In welk regelgevend kader vallen zij?
• Wat zijn grensoverschrijdende hindernissen en welke
EU-rechtelijke problemen kunnen zich voordoen?
• Wat zijn de meest recente ontwikkelingen bij de herziening
van de IORP–richtlijn?
1 Recente ontwikkelingen pensioenrecht:
actualiteitencollege
2 Behandeling proefexamen en examentraining
• Actuele ontwikkelingen en inzichten in de Pensioenwet, die
voortkomen uit wetgeving, rechtspraak of literatuur.
MODULE 4
Werkstuk schrijven over een pensioenrechtelijk
onderwerp, en dit verdedigen
LEERGANG PENSIOENRECHT
NAJAAR 2015 | VU LAW ACADEMY
Hoeveel tijd kost het?
U volgt elke week college en bereidt zich
hierop voor door de vakliteratuur over het
te behandelen onderwerp te lezen. Deze
voorbereiding kost u ongeveer drie tot vijf
uur per week. Daarnaast kost het u nog
ongeveer vijftien tot twintig uur om elke
toets voor te bereiden. Gemiddeld genomen hebben deelnemers daarnaast nog
55 uur nodig om het werkstuk te schrijven
in module 4.
Wanneer krijgt u uw diploma
en opleidingspunten
Bent u geen jurist en behaalt u het
diploma van deze leergang, dan krijgt u
de privaatrechtelijk beschermde titel
Certified Pension Consultant toegekend.
U mag dan CPC achter uw naam schrijven. U kunt zich ook laten opnemen in
het Register van gecertificeerde pensioenconsultants
Volgt u de leergang ook voor de punten
van De Nederlandse Orde van Advocaten
(NOvA)? Dan krijgt u met uw diploma ook
62 opleidingspunten voor de permanente
educatie. Voor de Koninklijke Notariële
Beroepsorganisatie (KNB) kunt u op aanvraag opleidingspunten halen.
Welke vakliteratuur hebt u nodig?
In principe ontvangt u alle noodzakelijke
vakliteratuur van de VU Law Academy.
Daarnaast ontvangt u voor de duur van de
leergang twee abonnementen: op ‘Pensioenjurisprudentie’ en op het ‘Tijdschrift
voor Pensioenvraagstukken’.
Wat kost de leergang
U betaalt voor deze leergang 2 10.950, -.
Dit is inclusief cursusmateriaal, consumpties, examengelden en literatuur.
Deze opleidingskosten zijn vrijgesteld van
btw.
* Wijzigingen voorbehouden
Bent u jurist en rondt u deze leergang met
succes af, dan krijgt u de privaatrechtelijk
beschermde titel Certified Pension
Lawyer toegekend. U mag dan CPL achter
uw naam schrijven, zolang u blijft voldoen
aan de voorwaarden van permanente edu-
catie. U kunt zich ook laten opnemen in
het Register van gecertificeerde pensioenjuristen.
INFORMATIE EN INSCHRIJVEN:
T 020 5986255
W WWW.VULA.NL
E [email protected]
PWO
42