Julius Caesar *** - Rotterdamse Schouwburg

Julius Caesar ***
Shakespeare volgens het boekje:
langdurig en soms wat droog.
KARIN VERAART
Theater
Julius Caesar van Shakespeare
door Het Zuidelijk Toneel. Regie:
Mirjam Koen
10/3, Theaters Tilburg. Tournee:
hzt.nl
Onder feestelijk tromgeroffel wordt
een meer dan levensgroot portret
de lucht in gehesen, een mooie kop
in zwartwit: het portret van een
staatsman, Julius Caesar (Cas
Enklaar), leider van de Romeinse
republiek. En je weet: dit portret
hangt er niet lang. Even later komt
het met donderend geraas weer
naar beneden. Caesar is vermoord,
slachtoffer van een complot. Rome
siddert.
Vormgever Marc Warning heeft de
eeuwige stad voor de voorstelling
van Het Zuidelijk Toneel fraai
neergezet. Zijn decor verwijst naar
beroemde gebouwen, maar tegelijk
kun je er ook een wirwar van
steegjes in zien, een labyrintische
plek waar mensen zich kunnen
verbergen, ongezien iets kunnen
bekokstoven. Steeds verandert de
stad van aangezicht totdat ze bijna
bezwijkt onder het kwaad. Want het
gaat er niet lekker aan toe in het
Rome van rond 45 voor Christus,
dat weet Shakespeare helder over
het voetlicht te brengen in zijn
Julius Caesar (1599).
HZT brengt nu het stuk in regie van
Mirjam Koen. Het volk van Rome
wordt verklankt door leden van de
plaatselijke fanfare - de lokale band
van elke stad die de voorstelling
tijdens haar tournee aandoet. Een
mooie vondst: gemor,
feestelijkheden, een intermezzo,
het wordt door de slagwerkers
prompt opgepakt.
Cassius (José Kuijpers), de
gemotiveerde Caska (Xander van
Vledder) en niet in de laatste
plaats, Brutus (Han Kerckhoffs) de
integere, nobelste der Romeinen,
die met de moord een hoger
maatschappelijk doel denkt te
dienen.
Enklaar heeft als de levende leider
een korte maar krachtige inbreng.
Vervolgens blijft hij als de geest
van Caesar ronddolen, een beetje
stoken en gewetenswroeging
voeden. Daar komen mooie scènes
uit voort, zoals de ruzie tussen
Cassius en Brutus, die stiekem
best grappig is. Maar vaak ook is
deze Julius Caesar een serieuze
aangelegenheid: volgens het
boekje, met lange
Shakespeariaanse verhandelingen
en vergelijkingen, een eerbetoon
aan de taal, maar in een
onbewaakt moment ook een
tikkeltje droog.
Enerverend moment is altijd de
gewiekste afscheidsrede van
Marcus Antonius bij de dood van
zijn geliefde Caesar ('Vrienden,
Romeinen, landgenoten. Leen mij
uw oor'). Guy Clemens houdt zijn
speech als een volleerd politicus,
knap met de klemtonen, mooi de
zaal in (ver ook, hij stapt over de
stoelen van de eerste rijen),
duidelijk in zijn boodschap. Toch
mis je, net als bij de andere
personages, een wat diepere
emotionele betrokkendheid. Er
worden tranen geplengd, er
schemert wel iets van wanhoop,
woede, maar dan is het over tot de
orde van de dag en de volgende
scène. De voorstelling zou iets
meer vuur kunnen gebruiken.
Tegen die achtergrond ontrolt zich
het verhaal van de samenzwerende
figuren, onder wie de kleurrijke
© de Volkskrant
woensdag 12 maart 2014
Pagina 10 (1)