het verslag en de presentaties

VERSLAG van VFG portefeuillehoudersoverleg Sociaal Domein
Datum:
19 februari 2014
Aanwezig:
S. Tolsma – SWF (voorzitter), H. Rijpstra – Tytsjerksteradiel, W. Kooistra –
Opsterland, B. Tol – Het Bildt, E. van Esch – Ooststellingwerf, C. Trompetter –
Weststellingwerf, J. Hijma – Ferwerderadiel, J. Osinga – Franekeradeel, S. Hylkema
– Dantumadeel, H. Broekhuizen – Heerenveen, T. Koster – Leeuwarden, A. Dijkstra
– Menaldumadeel, P. Maasbommel – Kollumerland c.a., P. Glasbeek – Harlingen,
M. de Haan – Leeuwarderadeel, S. Boorsma – Dongeradeel, E. Berenst –
Smallingerland, M. van der Aart – Smallingerland, J. Schouwerwou – DFM,
D. Willemsma – Littenseradiel, Klaas Antuma – Achtkarspelen, N. Oud – Ameland,
T. Schokker – Strampel
Sprekers:
O. Herder - Leeuwarden, A. Geurden – Leeuwarden, J. Probst - Leeuwarden,
S. Bruinsma – Leeuwarden, M. van de Beek – Leeuwarden, D. Mandema – De
Friesland Zorgverzekeraar, R. Huisman – KING, H. Hageman - Partoer
Ook aanwezig:
± 50 personen (gemeentesecretarissen, beleidsmedewerkers, medewerkers Partoer,
medewerkers Provincie en Zorgkantoor)
Afwezig:
Schiermonnikoog, Terschelling, Vlieland
Notulist(e):
M. Wagenmakers – VFG
1. Opening en vaststellen van de agenda
De voorzitter opent de bijeenkomst en heet de aanwezigen welkom. Een speciaal welkom voor de
sprekers.
De voorzitter geeft bij het vaststellen van de agenda aan dat agendapunt 6 wordt aangevuld met een
ste
presentatie over het project Sociale- en Medische 1 lijn.
2. Verslag van de bijeenkomst van 25 september 2013
Het verslag wordt vastgesteld met dank aan de notulist.
3. Mededelingen
A
Toelichting project Kwetsbare jongeren op de arbeidsmarkt
Namens de provincie Fryslân geeft mevrouw Walsma een toelichting op het project waarbij werkloze
professionals uit de jeugdzorg worden omgeschoold en ingezet voor de individuele begeleiding van een
groep kwetsbare jongeren die moeilijk aan werk kunnen komen. Voorkomen moet worden dat deze
groep bij het aantrekken van de arbeidsmarkt kansloos is. Tijdens het VFG portefeuillehoudersoverleg
Onderwijs, Jeugd en Sport van 3 april a.s. zal dieper op het project ingegaan worden.
4. Inleiding coördinerend voorzitter VFG portefeuillehoudersoverleg Sociaal Domein
Voorzitter Tolsma geeft een korte toelichting op het programma van vandaag. Hij benadrukt dat
gemeenten nog een korte periode de tijd hebben om klaar te zijn voor de decentralisaties en roept ieder
op om vragen of opmerkingen te maken.
5. Stand van zaken decentralisatie Jeugd
Mevrouw Geurden van de gemeente Leeuwarden geeft namens de werkgroep Transitie Jeugd een
stand van zaken rond de Jeugdwet. 18 februari jl. is de Eerste Kamer akkoord gegaan met de Jeugdwet
per 1-1-2015. Ook de Jeugd GGZ gaat over naar de gemeenten, waarbij de komende jaren
samengewerkt zal worden tussen gemeenten en zorgverzekeraars rond de inkoop. Er wordt een
Autoriteit Transitie Jeugd ingericht die er onder meer voor moet zorgen dat aanbieders goed geholpen
worden en dat de herinrichting goed wordt ingeregeld. De zorgverzekeraars krijgen een adviserende rol.
Er zijn een aantal regionale ontwikkelingen zoals de aanstelling van een Friese Procesmanager die
naar verwachting deze week nog begint. Onder meer wordt het maken van afspraken met landelijke
aanbieders (vastgelegd in het LTA) en de inrichting en positionering van AMHK (dit komt terug in het
RTA) regionaal geregeld. Voor 1 april 2014 moet het Omvormingsplan gereed zijn en het plan van
aanpak vastgesteld zijn door de colleges. Voor 28 februari 2014 moet met BJZ afgesproken zijn hoe de
continuïteit van de taken in 2015 is geregeld. Gemeenten zijn zelf verantwoordelijk voor een aantal
lokale taken waarvan het inregelen van de inkoop van groot belang is. Willen gemeenten per 1-1-2015
zorg garanderen, dan moeten de contracten in oktober dit jaar gereed zijn, wat inhoudt dat het bestek
komend april gereed moet zijn. Mevrouw Geurden sluit af met het benadrukken van het urgentiebesef.
Zij adviseert de gemeenten al voor te sorteren op de situatie van 2015 door te doen alsof de wet al in
ste
werking is getreden. Kijk wat in de 1 lijns zorg al geregeld kan worden zoals het voeren van
keukentafelgesprekken.
Uit de discussie komt naar voren dat gemeenten positief gestemd zijn over de haalbaarheid van de
invoering. Wel wordt bezorgdheid uitgesproken over de continuïteit van het proces, zeker gezien de
verkiezingen. Gemeenten moeten beseffen dat zij nog niet klaar zijn. Uitgesproken wordt dat de inkoop
en regionale samenwerking bij voorkeur voor de zomer zijn ingeregeld. Het doel van de Autoriteit
Transitie Jeugd is voorkomen dat er aan de achterkant zaken voorkomen die niet meer omkeerbaar zijn
waardoor expertise verloren gaat. Gemeenten zullen hun beleidsvrijheid niet verliezen.
Aansluitend gaat mevrouw Probst van de gemeente Leeuwarden in op het onderzoek dat zij binnen de
gemeente Leeuwarden verricht naar inrichting en aansturing van gemeentelijke samenwerking binnen
het Sociaal Domein. Zij benadrukt inhoudelijk niet bij de decentralisaties betrokken te zijn. Er zijn twee
hoofdvormen van gemeentelijke samenwerking te benoemen: publiek- en privaatrechtelijk.
Publiekrechtelijke samenwerking ligt het meest voor de hand. Hiervoor zijn drie vormen: afstemming (in
de vorm van een convenant), netwerkorganisatie (centrumgemeente) en een zelfstandige organisatie
(GR). De netwerkconstructie die nu vaak binnen Wmo en AWBZ wordt gebruikt, gaat uit de wet.
Gemeenten hebben de wettelijke verplichting om binnen het Sociaal Domein op verschillende terreinen
regionaal samen te werken waaronder vrouwenopvang, MO en beschermd wonen. Wanneer de
inrichting duidelijk is, moeten afspraken gemaakt worden met de diverse instellingen. Voorkomen moet
worden dat deze instellingen met alle 24 gemeenten te maken gaan krijgen. Daarnaast kan er vrijwillig
samengewerkt worden d.m.v. gezamenlijke monitoring en het opstellen van risicoanalyses. Gemeenten
moeten bepalen op welke manier deze samenwerking ingevuld moet worden. De komende maand zet
mevrouw Probst haar onderzoek binnen Leeuwarden voort, tijdens een volgend pho Sociaal Domein
(na 1 april 2014) zal zij haar bevindingen opnieuw delen.
De bestuurders geven mevrouw Probst de volgende aanvullingen mee voor het onderzoek:
- Geef per vorm aan wat vanuit de transities de voor- en nadelen zijn;
- Onderzoek of er vernieuwende samenwerkingsvormen mogelijk zijn;
- Onderzoek op welke manieren andere Nederlandse gemeenten samenwerken;
- Wees bewust dat raden een allergie hebben voor gemeenschappelijke regelingen.
De presentaties van mevrouw Geurden en mevrouw Probst zijn bijgevoegd.
Voorzitter Tolsma sluit het punt af met de mededeling dat de stuurgroep van het Veiligheidshuis de
doorontwikkeling ervan heeft vastgesteld. Dit heeft ook raakvlakken met de 3d’s. Het onderwerp wordt
behandeld tijdens het VFG portefeuillehoudersoverleg Onderwijs, Jeugd en Sport van 3 april a.s.
6. Stand van zaken decentralisatie AWBZ – Wmo
De heer Bruinsma van de gemeente Leeuwarden en voorzitter van de ambtelijke werkgroep
Begeleiding AWBZ gaat in op de stand van zaken rond de nieuwe Wmo. Hoewel de wet in juli 2014
gereed zal zijn en behandeld zal worden in de Eerste Kamer is de verwachting dat er nog veel
wijzigingen zullen komen. Dit maakt plannen lastig. Het Transitiebureau heeft een Stappenplan
gemaakt waaruit duidelijk wordt wat van gemeenten wordt verwacht. In deze laatste fase moeten
gemeenten onder meer een nieuw beleidsplan vaststellen en moet in september a.s. de nieuwe
verordening zijn vastgesteld. Voor de inkoop geldt dat wettelijk is geregeld dat alle partijen 1 oktober
2014 weten waar ze aan toe zijn. Dit betekent dat in juni de zorginstellingen hun offertes moeten
indienen om de gunning is september 2014 rond te hebben. Gemeenten moeten hun
uitvoeringsorganisatie opnieuw inregelen en vanaf september a.s. moet gecommuniceerd worden met
de cliënten. Gemeenten werken in regionaal verband samen en stemmen af binnen de werkgroep
Begeleiding. Bijna alle taken worden lokaal opgepakt. Door de (financiële) risico’s voor gemeenten op
onder meer de algemene en opvangvoorzieningen is het van belang dat gemeenten een keuze maken
voor een organisatievorm waarin gemeenten samenwerken. De samenwerking met de zorgverzekeraar
is van groot belang. Voorkomen moet worden dat gemeenten en verzekeraar zaken op elkaar
afschuiven. Aan het gemeentelijke beleidsplan en verordening worden een aantal eisen gesteld. Zo
moet onder meer een toezichthouder worden ingesteld, de vraag is of dit provinciaal georganiseerd
moet worden.
Uit de discussie komt naar voren dat gemeenten er vanuit moeten gaan dat de decentralisatie doorgaat
en hier naar moeten handelen.
ste
De heer Herder, projectleider Sociale- en Medisch 1 lijn en mevrouw Mandema, directeur De
Friesland Zorgverzekeraar geven een stand van zaken op het project. Binnen het project wordt
samengewerkt door de Friesland Zorgverzekeraar, provincie Fryslân, Zorgkantoor, Landelijke
ste
Huisartsenvereniging en VFG. Het doel is om met elkaar problemen in de 1 lijnszorg te voorkomen.
Deze samenwerking is niet vrijblijvend. Uit een inventarisatie van verschillende pilots is duidelijk
geworden dat in Fryslân op 40 verschillende manieren wordt samengewerkt. Vanuit vier pilots worden
nu samenwerkingsmodellen ontwikkeld. De toekomstvisie is dat de burger, bij welk loket hij zich ook
meldt, goed wordt geholpen, de juiste ondersteuning krijgt en niks merkt van eventuele schotten.
Mevrouw Mandema vult aan dat de komende tijd wordt gewerkt aan de verfijning en het traject nog voor
de zomer loopt. Hierbij is communicatie aan de burger van groot belang. 2015 ziet zij als een
transitiejaar waarin verdere afstemming plaats zal vinden tussen de partijen.
De presentaties van de heer Bruinsma en de heer Herder en mevrouw Mandema zijn bijgevoegd.
7. Stand van zaken Participatiewet
De heer Van de Beek van de gemeente Leeuwarden geeft een stand van zaken op de Participatiewet.
Er wordt nog steeds veel gewijzigd. De verwachting is dat de Tweede Kamer een dezer dagen akkoord
gaat met het wetsvoorstel. Nu de Wajongers bij het UWV blijven, zal concurrentie ontstaan tussen
gemeenten en UWV. De Wajongers krijgen voorrang bij plaatsing op de garantiebanen, werkgevers
hebben voorkeur voor plaatsing op de garantiebanen waardoor het voor gemeenten lastig wordt haar
eigen mensen te plaatsen. Hierover moeten lokale afspraken gemaakt worden. Daarnaast is er zorg
over de invulling van de instrumenten (houden gemeenten voldoende beleidsvrijheid?) en zorg over het
uitrollen van de uitkomsten van de vier pilotregio’s. Moet Friesland in dit keurslijf mee of kan zij haar
eigen koers varen. Deze punten worden onder meer besproken binnen de Werkkamer die vandaag
weer bij elkaar komt. De rol van het UWV is nog onduidelijk. Staatssecretaris Klijnsma heeft
aangegeven dat zij een adviserende rol ziet voor het UWV. Binnen de arbeidsmarktregio zal de
komende maanden gekeken moeten worden hoe de verschillende doelgroepen opgepakt moeten
worden. Een aantal zaken moet regionaal verplicht opgepakt worden, waaronder de inrichting van het
Regionaal Werkbedrijf, regionaal marktbewerkingsplan en de invulling van de garantiebanen (samen
met de werkgevers). Gezamenlijk regionaal beleid ontwikkelen met de mogelijkheid tot gemeentelijk
maatwerk kan gemeenten voordelen opleveren. Dit is echter geen verplichting. Willen gemeenten meer
regionaal samenwerken, dan is het nodig dat bestuurders hiervoor hun commitment uitspreken.
Uit de discussie blijkt dat gemeenten wel voelen voor regionale samenwerking, maar dat rekening
gehouden moet worden met de financiële risico’s en colour locale.
De presentatie van de heer Van de Beek is bijgevoegd.
8. ICT en gegevensuitwisseling in het Sociaal Domein: VISD en SSF
Gedeputeerde Schokker geeft aan dat zij graag verwarring rond het gebruik van het woord Sociale
Spiegel Fryslân (SSF) wil wegnemen. De provincie heeft middelen beschikbaar gesteld om te
onderzoeken of er bij gemeenten behoefte is aan gemeenschappelijke informatievoorziening welke
gebruikt kan worden voor beleidsduiding en trendanalyses. Daarnaast loopt ook de uitwerking van het
landelijke VISD rapport, SSF is hier een uitwerking van. Aansluitend geeft de heer Huisman van KING
een toelichting op de uitwerking van het VISD rapport en de rol die KING en de gemeenten hierbij
kunnen spelen. De aanleiding van het VISD rapport en de actielijnen die opgesteld zijn worden kort
genoemd. Per 1 maart 2014 is het ondersteuningsprogramma voor gemeenten actief. Dit ondersteunt
gemeenten op die punten die zij wel moeten oppakken, maar niet zelf kunnen oppakken. De zgn. Living
Labs (waaronder gemeente Leeuwarden) zijn opgestart, dit zijn pilotgemeenten die als voorbeeld
dienen. De laatste maanden is, op verzoek van de VFG, door de gemeentesecretarissen en KING en
de betrokkenen bij SSF onderzocht hoe in Friesland kan worden samengewerkt op dit terrein. SSF sluit
aan bij de verdere uitwerking van een van de actielijnen van het VISD rapport. Hoewel landelijk zaken
worden opgepakt, moeten gemeenten er bewust van zijn dat zij zelf nog veel dingen moeten doen.
Willen gemeenten binnen hun budget blijven, dan is het noodzakelijk dat gemeenten gezamenlijk
optrekken om de informatievoorziening in 3d-verband goed op te pakken. Hoewel gemeenten natuurlijk
verschillen, is in alle gevallen de informatievoorziening vergelijkbaar. In Friesland wordt al op
verschillende manieren met elkaar samengewerkt, het is slim deze bestaande samenwerkingen te
benutten en in aanvulling op de landelijke ontwikkelingen een Friese agenda te bepalen. Tot slot wordt
de gemeenten gevraagd of zij mee willen werken aan een gezamenlijke aanpak en welke handvatten zij
hiervoor nodig zijn.
Uit de discussie blijkt dat gemeenten wel voelen voor deze samenwerking. De gemeentesecretarissen
pakken dit opnieuw verder op.
Aansluitend geeft de heer Hageman van Partoer een toelichting op SSF. Het uitgangspunt van SSF is
gemeenschappelijke informatievoorziening van gemeenten, provincie en stakeholders, gericht op het
sociaal domein, stelt kwantitatieve en kwalitatieve informatie beschikbaar voor beleidsontwikkeling en –
sturing. Hierbij is afstemming gezocht met KING. Uit de verkenning is gebleken dat SSF van
toegevoerde waarde kan zijn en dat er draagvlak is bij de partijen voor vervolgonderzoek. Gemeenten
wordt gevraagd of zij het belang van SSF onderschrijven en in kunnen stemmen met dit
vervolgonderzoek door een brede werkgroep.
Uit de reacties blijkt dat, zoals ook eerder is uitgesproken, het belang wordt onderschreven maar er
eerst nadere inventarisatie van de informatiebehoefte moet plaatsvinden. Op basis hiervan bepalen de
gemeenten of er behoefte is aan SSF.
De presentaties van de heren Huisman en Hageman zijn bijgevoegd.
9. Sturing en financiering
Door tijdgebrek komt dit punt niet aan de orde. Gezien het belang van het onderwerp wordt gekeken
tijdens welk ander VFG portefeuillehoudersoverleg dit geagendeerd kan worden. Ter informatie zullen
de presentatie en aanvullende informatie meegestuurd worden met het verslag.
10. Overkoepelende thema’s
Door tijdgebrek komt dit punt niet aan de orde.
11. Rondvraag / Wat verder ter tafel komt
Er zijn geen opmerkingen of vragen.
12. Volgende bijeenkomst
Het eerstvolgende portefeuillehoudersoverleg Sociaal Domein vindt plaats op donderdag 5 juni 2014
van 10.00 – 16.00 uur. Dit overleg wordt gebruikt om de nieuwe collegeleden te informeren over de
ontwikkelingen binnen het sociaal domein.
PHO Sociaal Domein 19 februari 2014
Annette Geurden
o Jeugdhulpplicht gemeenten
o Beleidsplan
o Bovenlokale samenwerking gemeenten
o Leveringsplicht ingeval van
kinderbeschermingsmaatregelen
o Leeftijdsgrens 18 jaar
o Kwaliteitseisen zorgaanbieders en
gecertificeerde instellingen
o Positie jeugdigen en ouders
o Toezicht door Rijksinspecties
•
•
•
Vertrouwen EK gemeenten jeugdwet
Inclusief jeugd GGZ
Autoriteit Transitie Jeugd
Jeugd GGZ
Inkoop 3 jaar door gemeenten mbv
zorgverzekeraar
Werving Friese Procesmanager
 Inzicht en overzicht financiën
 Regionale beleidsvoorbereiding rond
beleidsplannen.
 Impact onderzoeken gemeentelijke keuzes rond
toegang, toeleiding voor de regionale
samenwerking.
 Bepalen welke vormen van bovenlokale
jeugdzorg regionaal/provinciaal worden
ingekocht en hoe.









Sturing en financiering: Governance
Criteria om specialistische hulp er bij te halen ?
Organisatie van de functie vertrouwenspersoon.
Labelen van jeugdzorgproducten die op provinciaal
niveau zullen worden ingekocht.
Afspraken maken over landelijke aanbieders.
Organisatie JB en JR (dwang en drang).
Besluitvorming inrichting en positionering AMHK
Overdracht en continuering functies BJZ 2015
Regionaal transitie arrangement Fryslân
• continuïteit van passende zorg
• voortgang van de omvorming (transformatie)
• beheersing financiële risico’s gemeenten
• voorkomen dan wel terugdringen frictiekosten
Budgetgarantie 80% 2015, 55% 2016
Omvormingsplan ( 1 april 2014)
(toegang, toeleiding, inkoop, monitoring,
veiligheidsketen, monitoring)
Afspraak met BJZ: continuïteit van taken in
2015 ( 28 feb 2014)





Opstellen beleidsplan jeugd
Toegang en toeleiding naar zorg organiseren
door gebiedsgerichte teams
Inzicht en overzicht cijfers
Voorbereiden en implementeren
administratieve organisatie jeugdzorgtaken
gemeente.
Inkoop en contractering ( lokaal – regionaal)

In 2014 al beginnen
 bestaande


cliënten keukentafelgesprek aanbieden
wat kan anders, beter, minder
wie doet wat en wie trekt zich terug.
 voor
ogen houden hoe dit na 2015 zou zijn en daar
naar toe werken.

Doen als ware nieuwe jeugdwet al in
werking
 Huidige
financiers moeten hiermee
instemmen/afspraken maken over verantwoording
Onderzoek naar:
Inrichting en Aansturing
Gemeentelijke
samenwerking binnen
het Sociaal Domein
PHO-Sociaal Domein 19 februari 2014
INHOUD PRESENTATIE
•
•
•
•
Onderzoek
Vormen van Gemeentelijke samenwerking
Taken voor Gemeentelijke samenwerking
Tijdpad onderzoek
• Decentralisaties per 1 januari 2015
• Centrale sturing en opdrachtverlening
door het Rijk
wordt vervangen door:
• Decentrale opdrachtverlening en sturing
door meerdere gemeenten
Gemeenten verantwoordelijk
Veelheid van gemeenten baart zorgen
• Behoud kwaliteit
• Ontstaan van grote verschillen in inhoud en
uitvoering
• Versnippering
• Aanwezige deskundigheid
Vormen van gemeentelijke
samenwerking
Twee hoofdvormen
Publiekrechtelijk
Privaatrechtelijk
Publiekrechtelijke vormen
van samenwerken
1. Afstemming
2. Netwerkorganisatie
3. Zelfstandige organisatie
Afstemming
Gemeenten stemmen onderling af op:
• Gebruik van hun bevoegdheden
• Wijze van uitvoeren van taken
Geen delegatie of mandaat
Convenant
Netwerkconstructie
Eén gemeente is belast met
de uitvoering van een specifieke taak
voor alle deelnemende gemeenten
Mandaat van bevoegdheden
Centrumgemeente
Zelfstandige organisatie
Bevoegd orgaan belast met de uitvoering van de
taak van de deelnemende gemeenten
WGR -> stelt regels voor de inrichting
Delegatie of mandaat van bevoegdheden
GR Sociale werkvoorziening
Gemeentelijke taken
Verplicht regionaal samenwerken binnen het
sociaal domein
Vrouwenopvang
Kinderbescherming
Jeugdreclassering
Specialistische vormen van zorg
Gesloten jeugdzorg Bureau Jeugdzorg
AMHK
Regionaal werkbedrijf
Maatschappelijke opvang Beschermd wonen
Gemeentelijke samenwerking
Vrijwillig regionaal samenwerken
in het Sociaal domein
Monitoring
Opstellen risicoanalyses
Beleidsvoorbereiding
Afstemming uitvoering beleid
Samenwerking Friese gemeenten
Palet is breed:
• Pragmatische gemeentelijke afstemming
• Opdrachtgeverschap richting instellingen
Bepalen:
• Inhoud opdracht tot samenwerken
• Budget
• Relatie met colleges en raden
• Inrichting en aansturing
Tijdpad en onderzoek
Voor 1 april verkennen van:
• Vraagpunten
• Oplossingsrichtingen
Mogelijke scenario’s
Bespreken in Fries verband
Wmo 2015
Simeon Bruinsma (projectleider)
Meer mensen kunnen met ondersteuning en
zorg thuis blijven wonen
Wmo
1.
2.
3.
sociale samenhang, mantelzorg, vrijwilligerswerk, huiselijk geweld
ondersteunen zelfredzaamheid en participatie
opvang: maatschappelijke opvang, vrouwenopvang, beschermd wonen
Zorgverzekering

lijfsgebonden zorg, genezing, behandeling en verpleging
Wet Langdurige Zorg (Kern AWBZ)

langdurige intensieve zorg met permanent toezicht en 24 uur zorg in
nabijheid
Wmo
• Toekomst Wmo onderhevig aan wisselende plannen
– Januari 2014 conceptwet Wmo 2015 naar Tweede Kamer
– Januari 2014 eerste financiële gegevens beschikbaar
– In juli gegevens op individueel niveau beschikbaar
• In juli nieuwe wet gereed
Fasering
Laatste fase: implementatie
•
•
•
•
•
•
•
•
Beleidsplan
Verordening
Uitvoeringsplan
Inkoop (marktconsultatie / bestek / offertes / beoordeling / gunning)
Uitvoeringsorganisatie (administratieve organisatie / werkprocessen)
Uitvoeren overgangsregime bestaande cliënten Wmo / AWBZ
Inrichten ICT
Communicatie
Samenwerking
•
•
Lokaal:
– Programmateam
Regionaal:
– werkgroep Begeleiding als onderdeel van de VFG Zorg en Welzijn
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
•
Gemeenten Achtkarspelen en Tytsjerksteradiel
Regio NoordOost: Dantumadiel, Dongeradeel, Ferwerderadiel, Kollumerland, Schiermonnikoog, Ameland
Regio NoordWest: Franekeradeel, Harlingen, Het Bildt, Leeuwarderadeel, Menameradiel, Terschelling, Vlieland
Regio ZuidWest: Sudwest Fryslân, De Friese Meren (Skarsterlân, Lemsterland, Gaasterlân-Sleat), Littenseradiel
OWO-gemeenten: Opsterland, Ooststellingwerf, Weststellingwerf
Heerenveen
Smallingerland
Leeuwarden
– Sociaal Domein van de VFG
Landelijk:
– Landelijk Wmo projectleidersoverleg
– TransitieBureau / Kennisnetwerk / Regiobijeenkomsten
Belangrijkste wijzigingen (1)
•
•
Compensatieplicht vervalt en wordt resultaatsverplichting
Nieuwe taken:
– Persoonlijke verzorging
– Begeleiding (individueel / groepsbegeleiding)
– Respijtzorg / kortdurend verblijf
– Beschermd wonen en opvang / inloophuis
– AMHK
– Mantelzorgwaardering
– Maatwerkinkomensvoorziening
Belangrijkste wijzigingen (2)
•
•
•
•
•
•
•
Centrumgemeentefunctie / samenwerkende gemeenten
Samenwerking zorgverzekeraars
Keuzevrijheid ZIN en PGB sterk beperkt
Gemeente verantwoordelijk voor kwaliteit Wmo
Waarborgen betrekken inwoners en cliëntondersteuning
Overgangsrecht (AWBZ / Wmo)
Aanmelding / onderzoek / aanvraag / beschikking
– Na melding 6 weken tijd voor onderzoek. Na onderzoek aanvraag,
binnen 2 weken besluit.
– Bewijslast bij burger dat sociaal netwerk geen ondersteuning kan
bieden.
MEE
• Middelen MEE gaan naar alle gemeenten.
Keuze:
• Welke taken nog wel / niet apart door MEE laten
uitvoeren?
• Subsidiering?
Samenwerkende gemeenten (vangnet)
• Maatschappelijke opvang, vrouwenopvang en
beschermd wonen
• Geen bezuiniging op beschermd wonen
• Aparte bezuiniging/herverdeling bij MO/VO
• Overgangsrecht van 5 jaar beschermd wonen
• Eisen aan individuele gemeente om te voorkomen dat
er gebruik wordt gemaakt van opvang
Keuze:
– Welke organisatievorm voor samenwerking gemeenten (Wmo / jeugd /
Participatie)?
Zorgverzekeraar
•
•
•
•
•
•
Convenant
VFG sociaal / medisch 1e lijn
Samenwerkingsagenda
Afstemmen inkoop 2015 en daarna
Wijkverpleegkundige participeert in wijkteam
Afstemmen PV van zorgverzekeraar en PV via gemeente
Keuze:
•
•
Zoveel als mogelijk voorkomen waterbed effect?
Gezamenlijke inkoop?
Beleidsplan en verordening
• Gemeenteraad moet Wmo beleidsplan en verordening
vaststellen.
Eisen aan Beleidsplan
•
•
•
•
•
•
•
•
Integrale dienstverlening
Samenhang met zorg vanuit ZvW
Ondersteuning mantelzorgers en vrijwilligers
Vroegsignalering en preventie
Keuzemogelijkheden tussen aanbieders
Toegankelijkheid van voorzieningen
Verantwoording en monitoring
Clientparticipatie
Eisen aan Verordening
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Eisen aan kwaliteit van voorzieningen/deskundigheid van beroepskrachten
Eisen aan bestuursstructuur en bedrijfsvoering aanbieders
Eisen aan klachtenafhandeling en medezeggenschap bij aanbieders
Waardering mantelzorgers (definiëring mantelzorg)
Betrokkenheid van ingezetenen bij beleidsvorming
Fraude bestrijding
Regels m.b.t. eigen bijdragen
Melden calamiteiten
Bezwaar en beroep
Gegevensuitwisseling / privacy
Toezicht en toezichtfunctionaris
Einde
Programma Sociale- en Medische 1e lijn
VFG – 19 februari 2014
Stand van zaken
door
Oebele Herder en Dieneke Mandema
Friese Gemeenten, De Friesland Zorgverzekeraar, provincie Fryslân en Zorgbelang Fryslân
Inhoud
1. Aanleiding start van het Programma Sociale- en Medische 1ste lijn
2. Doelstelling en opbrengst van het programma
3. Samenvatting van de Toekomstvisie Sociale- en Medische 1ste lijn
4. Gezamenlijk actieplan en
5. De eigen verantwoordelijkheden van De Friesland
Zorgverzekeraar en de gemeenten
Aanleiding decentralisatie van zorg & welzijn vergt nieuwe
samenwerkingsmodellen
Aanleiding
 Zorg & welzijn komen steeds dichter bij elkaar te liggen waarbij zowel voor zorg als welzijn de nadruk sterk
ligt op ‘dichtbij de cliënt’
 In het regeerakkoord is decentralisatie aangekondigd van veel taken op het terrein van zorg en
ondersteuning door gemeenten: Zorg voor de Jeugd, de Participatiewet, en uitbreiding van de Wmo
met onderdelen van de AWBZ
 Daarnaast zijn/worden zaken overgeheveld naar de Zorgverzekeringswet waardoor nieuwe eisen
worden gesteld aan de zorgverzekeraar
Samenwerkingsmodellen
 Geschetste ontwikkeling op Zorg & Welzijn raken ook binnen de provincie Friesland de diverse lokale
gemeenten, De Friesland Zorgverzekeraar en de Friese huisartsen
 In de nieuwe context zullen al deze partijen tot nieuwe samenwerkingsmodellen moeten komen met de
focus op hogere kwaliteit en lagere kosten vanuit een geïntegreerde bediening aan de Fries
 In concept tekst Wmo, Artikel 2.1.2.: gemeenten geven in beleidsplan bijzondere aandacht aan (lid 4
c)”de samenwerking met zorgverzekeraars …met het oog op een zo integraal mogelijke
dienstverlening” en
 In brief (29-01-2014 ) van stass. aan VNG: “de vereiste samenwerking met gemeenten en participatie in
sociale wijkteams worden vastgelegd in het besluit zorgaanspraken krachtens de Zorgverzekeringswet”
3
Doelstelling Programma Sociale- en Medische 1e lijn wil
samenwerking tussen partijen op gang brengen
Doelstelling programma
 In het Programma Sociale- en Medische 1e lijn werken de Vereniging Friese Gemeenten,
De Friesland Zorgverzekeraar en het Zorgkantoor Friesland aan het versterken van de
samenwerking
 Het programma wil de werelden van deze organisaties dichter bij elkaar brengen
inclusief die van de huisartsen
 Binnen het programma gaan de partijen op zoek naar geschikte
samenwerkingsmodellen, waarbij nadrukkelijk ook de rol van de wijkteams en de
wijkverpleegkundige aan bod komt
Op te leveren door programma
 Een heldere en gedragen Toekomstvisie op de Sociale- en Medische 1e lijn gericht op
een doorbraak voor de Friese burgers (gereed)
 Selecteren (gereed), initiëren en begeleiden van pilots van waaruit kansrijke
samenwerkingsmodellen gedestilleerd kunnen worden
 Concrete (modulaire) samenwerkingsmodellen op basis waarvan partijen zelf keuze
kunnen maken op basis van lokale zorg- en ondersteuningsbehoeften en lokale ambitie
4
Toekomstvisie échte oplossingen, ongeacht de financiering,
voor elke Fries met zorg en/of ondersteuningsbehoefte
Duidelijk loket
Juiste ondersteuning
 Een Fries die zich niet
(alleen) kan redden valt niet
tussen wal en schip
 Hij/zij weet zelf waar je
terecht kan met een zorgof ondersteuningsvraag
óf
 Hij/zij verschijnt tijdig op
de radar van een
professional in de socialeen medische 1e lijn
 Elke Fries krijgt zoveel
mogelijk dichtbij wat nodig
is voor zijn specifieke case
 Hem/haar wordt de juiste
hulp geboden op maat
en in de buurt – ook
preventief – door de juiste
professional
 Het vertrekpunt daarbij is
altijd de eigen
verantwoordelijkheid en
de mogelijkheden in de
eigen persoonlijke kring
Geen schotten
 Een Fries wordt echt
integraal bediend en
ervaart geen schotten
 De dienstverlening is zo
georganiseerd dat
partijen naadloos op
elkaar aansluiten en
elkaar weten te vinden
indien nodig
 De wijze van financieren
faciliteert deze
samenwerking ook
maximaal
Resultaat is een verbetering van de kwaliteit van de dienstverlening én lagere kosten
5
Vervolg Om snelheid te maken moeten de komende maanden
drie stappen worden genomen
Stap 1
6 weken
 Concept invulling proposities (ca. 3 basisproposities)
 Vaststellen dienstenaanbod 0e, 1e, 2e lijn en onderlinge samenhang tussen dienstenaanbod
 Concept invulling samenwerkingsmodellen (ca. 4 basis modellen met oog voor diversiteit)
 Vaststellen concrete inzet sociaal werkers en wijkverpleegkundige in wijkteam
 Verdere inventarisatie en analyse van modellen die nu al worden getest (ook buiten Fr)
Concept
Modellen en
vorming &
opstellen te
toetsen
hypothesen in
pilots
 Aandacht voor diversiteit (vb. organisatievormen zorgaanbieders, stad/platteland)
 Concept invulling randvoorwaarden (ca. 2-3 loket-concepten en informatie-uitwisseling)
 Inventarisatie en analyse van mogelijke invullingen (portals, websites, telefoonteams, wijk)
 Inventarisatie huidige oplossingen binnen DFZ en Friese gemeenten (portals, winkels etc.)
 Verkennen (on)mogelijkheden informatie-uitwisseling in de keten met aandacht voor privacy
Stap 2
4 weken
 Bespreken aanscherping van de pilots op basis van vastgestelde concept proposities,
samenwerkingsmodellen en invulling randvoorwaarden
 Inregelen monitoring en effectmeting gericht op toetsing van de concepten/ hypotheses
binnen pilots
 Identificeren individuele (DFZ en gemeenten afzonderlijk) en gezamenlijke (DFZ samen met
gemeenten) veranderagenda inclusief realisatie laaghangend fruit tbv zorginkoop 2015
2 weken
Stap 3
 Opstellen gezamenlijk communicatieplan om Friesland mee te nemen in de veranderingen
 Onderscheid naar individuele (DFZ en gemeenten) en gezamenlijke communicatie
6
6
Hypothese
toetsing &
implementatie
voorbereiding
6 Communicatie
voorbereiding
Vervolg DFZ en gemeenten hebben ook eigen
verantwoordelijkheden, afstemming voor 2015 noodzakelijk
 DFZ heeft miv 1 januari 2015 verpleging en verzorging ingekocht.
Gemeenten hebben miv 1 januari 2015 contracten gesloten voor uitvoering
nieuwe Wmo en Zorg voor de Jeugd. Afstemming van deze eigen
verantwoordelijkheden is nodig.
 2015 is transitiejaar. Daarna cf. beoogde samenwerkingsmodellen:
Gemeenten en DFZ bieden in samenhang zorg en maatschappelijke
ondersteuning in de wijk. Modellen voor samenwerking in de provincie zijn
wenselijk.
 In vervolg op de versnelde uitwerking van modellen beleggen gemeenten
en DFZ over ongeveer 2 maanden een bijeenkomst om voorwaarden
inkoop/contractering met het oog op de samenwerking op elkaar af te
stemmen:
 Aan de orde komen dan voorstellen voor o.a.:
 afspraken over gebiedsindeling
 aansluiting wijkverpleging op sociale (wijk)teams
 Contractvormen en samenwerking m.b.t. inkoop/contratering
 Mogelijke vorming van een transitietafel
 informeren burgers, klanten, e.d.
Vervolg Toekomstvisie is gedeeld, pilots geselecteerd en
werkzaamheden geïdentificeerd
Activiteiten – planning
2013
 Opstellen
gezamenlijke
Toekomstvisie
document
 Inventarisatie
lopende pilots in
Friesland en
daarbuiten
2014
2015
 Inregelen monitoring incl.
effectmeting
 Opstellen concept
proposities/samenwerkingsmodellen
 Opstellen concept rondom
randvoorwaarden
proposities/modellen
 Vaststellen
zorginkoopbeleid 2015
 Opstellen en uitvoeren
communicatieplan
8
 Opleveren definitieve
samenwerkingsmodellen
 Uitwerking
financieringsmodellen
 Uitwerking
randvoorwaarden,
fraude etc.
zorginfrastructuur etc.
 Implementatie
modellen
Stand van
zaken
Participatie
wet
FEBRUARI 2014 - MAARTEN VAN DE BEEK
Participatiewet
Participatiewet nu
-
3 februari 2014 akkoord coalitie, D66, Christenunie en SGP
-
Aanpassing van WWB Maatregelen en Participatiewet:
- Maatregelenregime
- Vrijstelling alleenstaande ouders
met kinderen tot 5 jaar
- Omkering bewijslast
- 4 weken zoekperiode 27+
- Tegenprestatie
- Wajong
- Verhuisplicht
- Ingangsdatum
Participatiewet
Invoeringswet Participatiewet:
WSW:
-
Stop instroom WSW vanaf 1 januari 2015
Afbouwconstructie WSW oud
WAJONG:
-
Herbeoordeelde Wajongers gaan niet over naar gemeenten, maar blijven bij het UWV
Zowel gemeenten als UWV gaan mensen met een arbeidsbeperking naar werkgevers leiden (voorrang
Wajong op garantiebanen)
BIJSTAND:
-
Wetswijziging “WWB maatregelen” per 1 januari 2015
Van WWB naar Participatiewet per 1 januari 2015
Wetsvoorstel Herziening Kindregelingen per 1 januari 2015
2 nieuwe instrumenten:
Loonkostensubsidie (LKS) voor verschillende doelgroepen
Beschut werk
Participatiewet
Stand van zaken Werkkamer
-
Eerste bijeenkomst na akkoord Participatiewet op 19 februari 2014
-
Verkenning gevolgen van de Participatiewet
-
Afspraken maken met UWV over plaatsing Wajongers (arbeidsmarktregio)
-
Realiseren van Werkbedrijven
Participatiewet
Rol UWV
-
Deelname aan de werkkamer (wens Klijnsma)
-
Wajong
-
-
Inzet op garantiebanen (quotumwet), voorrang op doelgroep Participatiewet
-
Inzet loondispensatie, geen loonkostensubsidie
Toetsen doelgroep garantiebanen en beschutwerk
-
Gemeenten bepalen doelgroep
Participatiewet
Planning invoering Participatiewet 1 januari 2015
Activiteiten
Product/resultaat/mijlpaal
Wanneer
1
Wetswijzigingen
Invoeringswet
Participatiewet en
WWB maatregelen
Verordeningen, beleidsregels en
subsidieregelingen, visie en inkoop
instrumentaria, samenwerking regio
en tools
Juni 2014
2
Aanpak doelgroepen
Participatiewet
Afspraken (nieuwe) doelgroepen
over indicering, doelgroepbepaling
en loonwaardemetingen. afspraken
regio en sociale wijkteams,
Werkkamer, UWV met
dwarsverbanden 3D.
3e en 4e kwartaal
2014
Participatiewet
Verplicht regionaal
-
Regionaal Werkbedrijf (arbeidsmarktregio) per 1 januari 2015
(netwerkorganisatie/samenwerkingsverband);
-
Regionaal marktbewerkingsplan;
-
Loonkostensubsidie (eenduidige toepassing);
-
Loonwaardebepaling t.b.v. loonkostensubsidie (eenduidige methode);
-
Werkgeversbenadering en begeleiding (jobhunting, -coaching en -carving);
-
Garantiebanen (koppelen en registeren);
-
Beschut werk (incl. indicering UWV)
-
No-riskpolis
Participatiewet
Regionaal beleid met de mogelijkheid tot gemeentelijk maatwerk
-
Beleidsonderwerpen:
-
Kostendelersnorm
-
(Verplichte) tegenprestatie
-
Aanscherping arbeidsverplichtingen (incl. sanctie)
-
Eén landelijke uitkeringsnorm (toeslagen verdwijnen/verlagen nog mogelijk)
-
Individuele inkomenstoeslag i.p.v. langdurigheidstoeslag
Participatiewet
Voordelen regionale samenwerking Participatiewet
-
Kennisdeling
-
Voorkomen dubbelingen
-
Voorkomen klemmend beleid
-
Beleidsvrijheid ontbreekt op veel punten / besluitvorming is beperkt
-
Uitbreiden van lokale initiatieven
-
Uitgesproken regionale behoefte voor gezamenlijk optrekken
Participatiewet
Nodig voor regionale samenwerking
Veel is al aanwezig:
-
Samenwerkingsovereenkomsten
-
Regionale overleggen
Nog niet uitgesproken:
-
Draagvlak en commitment van bestuurders
De
participatiewet
…
wordt vervolgd
VFG en VISD
Rinko Huisman
Portefeuillehouders sociaal domein
Fryslân
19 februari 2014
3
Hoe erg is ‘niets doen’?
5
Conclusies VISD
6
Informatieketen
Opdrachtgever
Burger en omgeving
Regie, integraal gesprek
Aanbieders, uitvoerders
Informatieketen
4. Systematiek voor
Beleidsinfo en
statistiek
2. Burgerportaal
1. Specificaties voor een Regiesysteem
‘één-gezin één-plan’
3. Gegevensknooppunt
5. ICT-standaarden
6. Privacy en beveiliging
Aanpak vervolg VISD
1. Starten vanuit de praktijk: Living Labs
Enschede, Eindhoven, Utrecht, Leeuwarden, Zaanstad
Plus hun regionale samenwerkingspartners
2. Ondersteuningsprogramma
Coördineren en verbreden naar andere gemeenten
Ophalen goede voorbeelden
Coördineren veld (ict-leveranciers, ketenpartners)
9
Thema’s programma
Landelijke standaarden
gegevensuitwisseling
Gemeentelijk
3D
VISD
gegevensknooppunt
programma
beleidsinfo.
VNG Systematiek
En statistiek + centrale
database
Referentiebestek ICTregiesysteem
Landelijke
kaders en
normen
privacy
Implemen
-tatie
ondersteuning
Werkend burgerportaal
Living Labs
Bestek ICTregiesysteem
Kennis en expertise
best practices
Prototypen
Zelfredzaamheid apps
Tranisitie
-bureaus
Departementale
i-HLZ (i-WMO, Gustan,
i-projecten
Klik, GO)
Landelijke voorzieningen
CORV, RBJ
Landelijke standaarden
11
Onderzoek Suwinet
Kennis en expertise
best practices
Gemeenten
Wat krijgen gemeenten?
Actielijnen
Belangrijkste resultaten
Beleidsinformatie
Clearinghouse, integrale gegevensset tbv sturing en
verantwoording, integrale monitor ‘sociaal domein’
Burgerportaal,
zelfredzaamheidapps
Inkijk van gegevens mogelijk maken, stroomlijnen bestaande
contentcollecties, ordening markt zelfredzaamheidsapps
PVE
Set aan specificaties, marktscan en –consultatie, kaderdocument
(lange termijn), Applicatierationalisatie
Standaarden
Ketenanalyse bestaande standaarden, Roadmap te ontwikkelen
standaarden
Beveiliging
Beveiligingsissues huidige situatie 3D, Risico-analyse BIG 3D,
Modelplan informatiebeveiliging 3D
Privacy
Toolkit Privacy met best practices, modelconvenanten,
stappenplan privacybeleid, privacy-issues terugleggen op
landelijk niveau
Living labs
Specificaties informatieketen 3D, prototypes, praktijktoetsen (bv
CORV, iWMO), ambassadersrol
Ondersteuningsprogramma
12
Communicatie, kennisplatform, (generieke) implementatieondersteuning (bv accountmanagers)
Globale planning
2013
2014
2015
Leveranciersmanagement
Ondersteuning
Implementatieondersteuning
Concept PVE
PVE
Burgerportaal
Aanvullingen
Offerte obv pve
Aanbesteding door gemeenten
PVE per
marktscan
Docs aanbesteding
spoor
Pilot referentie
Online platform
burgerportaal
Visie Burger2burger
apps
Beleidsinform.
Integrale gegevensset Voorbeeld dashboard
knooppunt
Informatieanalyse
Standaarden
Ketenanalyse
Beveiliging
13
Integrale monitor
Opstellen Roadmap
Aansluitprotocollen
Uitgewerkte standaard
Inrichten en
organiseren
Privacy
Pilot online platform
Toolkit
Toetsen BIG
Modelplan
Verkenning Friese samenwerking 3D
14
Nut 3D-informatievoorziening?
15
Vergelijkbare opgave gemeenten
16
Betrokken, maar ook efficiënt
17
Benutten bestaande arrangementen
18
Friese agenda in aanvulling op
landelijke ontwikkelsporen
19
Vragen
1. Ziet u voordelen in een Friese aanpak 3Dinformatievoorziening
2. Wilt u meewerken aan zo’n aanpak?
3. Ziet u kans uw organisatie te laten participeren
in een dergelijke aanpak?
4. Wat heeft u nodig om dit voor elkaar te krijgen?
20
Sociale
Spiegel
Fryslân
Een verkenning
Sociale
Spiegel
Fryslân
De verkenning:
•
•
•
•
•
•
•
Het proces
Startpunt: VFG Overleg 25-9-2103
Gedeeld inhoudelijk opdrachtgeverschap
Provincie faciliteert
Gemeenten nemen het voortouw
Verkenning uitgevoerd door Partoer
Begeleidingsgroep
Consultatie ambtelijke werkgroepen
Sociale
Spiegel
Fryslân
Doel van de verkenning
• Toegevoegde waarde van en draagvlak voor een gemeenschappelijke
informatievoorziening
• Begrenzen sociaal domein
• Welke informatie wordt nog gemist / is toe te voegen
• Afstemmen met / aansluiten op KING
• Advies aan VFG voor vervolg stappen.
Sociale
Spiegel
Fryslân
SSF gedefinieerd
• Gemeenschappelijke informatievoorziening van gemeenten, provincie,
stakeholders;
• gericht op sociaal domein;
• beschikbaarheid van kwantitatieve en kwalitatieve informatie;
• Voor beleidsontwikkeling en –sturing, lokaal / provinciaal.
Kerntaken:
Gegevensmanagement
Gegevensanalyse en duiding
Sociale kaart
Samenhang
S o c ia le S p ie g e l F r y s lâ n
In f o r m a tie b e h o e f te
g e m e e n te n ,
P r o v in c ie e n in s te llin g e n
tr e n d a n a ly s e s e n d u id in g ( o p tio n e e l)
w a a r s ta a t
F r y s lâ n .n l
je g e m e e n te .
nl
m o n ito r
gegevensbeheer &
gegevensbeheer
v e r a n tw o o r d in g 3 D
o v e r ig e b r o n n e n
L a n d e lijk
s o c ia a l d o m e in
la n d e lijk e
o .a . b e h o e f te /c o n te x t
s ite
K IN G
B r o n b e s ta n d e n :
p r o v in c ia le
s ite
g e m e e n te n /p r o v in c ie
g e m e e n te n , P r o v in c ie , in s te llin g e n p r o v in c ia a l / la n d e lijk
Sociale
Spiegel
Fryslân
Resultaat verkenning
• Begrenzing sociaal domein geconcretiseerd
• Gegevensbestanden, KPI’s benoemd
• Stuur- en beleidsinformatie geïnventariseerd
• Friese context in beeld, signaleren en agenderen van thema’s
• Afstemming met KING (3D’s) loopt
Sociale
Spiegel
Fryslân
Resultaat
Toegevoegde waarde gezamenlijk traject in beeld:
•
•
•
•
•
•
Eenheid van taal: gegevensdefinities / werkprocessen
Benchmarking
Horizontale / verticale verantwoording in aansluiting op KING.
Slagkracht
Veel lagere kosten per deelnemer
Draagvlak bij partijen voor vervolgonderzoek
Sociale
Spiegel
Fryslân
Aanbeveling
A. Onderschrijven van de relevantie van een gemeenschappelijke
informatievoorziening;
B. Instemmen met een vervolgtraject onder
regie van VFG en Provincie:
Uitvoeren werkagenda door brede werkgroep:
– Nadere inventarisatie van de informatiebehoefte bij partijen;
– Nadere peiling ondersteuningsvraag gemeenten / provincie / derden;
– Verder bouwen op wat er al is: provinciaal / KING;
– Advies over de uitwerking van de kernfuncties en financiering.
Aanbeveling
Samen
succes
bereiken
Met een innovatieve koers op volle kracht vooruit!
Sturing en financiering
decentralisaties
Oebele Herder
19 februari 2014
(Met dank aan Frans Vos, BMC)
Waar staan we?
• Actualiteit: Wetgeving nog niet rond.
• Uiterlijk 1 oktober contractering aanbieders!
• Alle hens aan dek naar 2015.
• Inhoudelijke doelstellingen 3 transities 2015 staan:
• Verschuiving van 2e lijn naar 1e lijn en 0e lijn;
Oftewel:
 Normaliseren en terugdringen specialistische
ondersteuning
 Versterking zelforganiserend vermogen
 1 plan, 1 huishouden, 1 ondersteuner;
sleutelrol sociale (wijk)teams:
Figuur 1: Piramide van maatschappelijke ondersteuning
Maatschappelijke kosten en baten sociale
(wijk)teams
Baten:
• Besparing op organisatiekosten en interventies
 Substitutie eigennetwerk/vrijwilligers i.p.v. professionals
 Veel minder afstemming en coördinatie
 ‘nieuw-voor-oud’ financiering
• Toename effectiviteit van samenhangende interventies
• Voorkomen van escalaties (o.a. minder huisuitzettingen en minder
jeugdbeschermingsmaatregelen (40 %)
Uit Meta analyse MKBA’s sociale (wijk)teams en MKBA Heechterp-Schieringen
Invalshoeken sturing
• Zoveel mogelijk in samenhang
• Lokaal tenzij
• Onderscheid maken in:
 Burgerinitiatieven/ basisvoorzieningen
 Sociale wijkteams/ jeugd en gezinsteams
 Lichte ondersteuning/ wijkondersteuning:
 Specialistische ondersteuning, incl. Vangnet
Perspectief Sturing en contractering 2017
•
•
•
•
•
•
•
Bewoners: zeggenschap, budget en verantwoordelijkheid
Inzetten op preventie
Outcome op wijkniveau
Contractering eerste lijnsorganisatie op outcome op wijkniveau
Contractering lichte ondersteuning/ wijkondersteuning
Contractering specialistische ondersteuning, incl vangnet
Wederzijdse afhankelijkheid van aanbieders gerealiseerd (Checks en
balances)
Bezuinigingsstrategie korte termijn:
X % korting t.o.v. oude budget vanwege:

Doelmatigheid, wegsnijden overlap
X % korting t.o.v. oude budget vanwege:






Burgers doen meer zelf en minder professionele ondersteuning
Nieuwe arrangementen door meer zelf, inzet vrijwilligers, wederkerigheid,
algemene voorzieningen
Meer aan andere partijen overlaten (markt / kerk / onderwijs /
vrijwilligersorganisaties)
Meer zelf betalen bij hoger inkomen
Lagere tarieven, striktere indicatiestelling
ehealth & domotica.
X % korting t.o.v. oude budget vanwege:

Minder dure specialistische ondersteuning
Integrale benadering:
• Foto Wmo, Jeugd, Participatie (oud èn nieuw samen)
• Formulering wettelijke doelen naar taken
• Verbinden van die taken naar indeling:




Burgerinitiatief,
Sociaal (Wijk)team,
Lichte (Wijk)ondersteuning en
Specialistische ondersteuning
• Tabel verzilvering; incl. budget en korting
• Voordeel/ nadeel van deze aanpak
A. Voorbeeld foto Wmo/AWBZ
EXCLUSIEF bezuiniging,
Budget 2013
Burger
HH
10%
Begeleiding
5%
SWT
Lichte WO
Specialistisch
90%
25%
PV
35%
35%
100%
Beschermd wonen
5%
5%
90%
MO/VO (eigen gemeentelijk deel)
10%
45%
45%
Wmo (individueel)
5%
25%
70%
Maatwerkinkomensvz.
Welzijnsinstelling
Totaal
10%
90%
Totaal
B. Voorbeeld foto Jeugd
EXCLUSIEF bezuiniging
Budget 2011 / 2013
Burger
JGT
Lichte WO
90%
10%
Specialistisch
CJG (preventief/opvoeden en
ontwikkelen, inclusief wettelijke
taken GGD)
35%
65%
Lichte ondersteuning
100%
Provinciaal budget
10%
Deel macrobudget
Totaal
15%
15%
60%
Totaal
C. Voorbeeld foto Participatie
EXCLUSIEF bezuiniging en WSW
Budget 2013
Burger
SWT
Lichte WO
100%
integratie
Bijzondere Bijstand
50%
50%
Armoedebestrijding incl.
minimaregelingen
10%
90%
Schulddienstverlening (KBNL)
35%
Participatie
Totaal
Specialistisch
5%
45%
65%
50%
Totaal
Voorbeeld tabel verzilvering
Basis budget
korting
Burgerinitiatieven
Optelsom A+B+C
SWT/ JGT
Beschikbaar
budget
Vorm
motief
-
subsidie
Ruimte aan burger
Optelsom A+B+C
Bv. 10 %
Subsidie/caseload
populatiegebonde
n per wijk
doelmatigheid/Obj norm
bekostiging, bijdrage
uitvoeringskosten 5%
Lichte
ondersteuning
Optelsom A+B+C
Bv. 20 %
Maatschappelijk
aanbesteden met
aanbieders/
clienten
prikkel voor nw arrangementen
bijdrage uitvoeringskosten 5%
Specialistische
ondersteuning
Optelsom A+B+C
Bv.. 25 %
Maatschappelijk
aanbesteden
prikkel voor minder opschaling
bijdrage uitvoeringskosten 5%
Totaal
Optelsom A+B+C
creëren ruimte voor onvoorzien/
onderhandelingsruimte/uitvoering
skosten
Voordeel/Nadeel Integrale benadering:
Voordeel:
•
•
•
•
Start transformatie richting perspectief
Evenwicht continuïteit en innovatie
Past bij RTA-jeugd met omvormingsplan
Winst voor burger
Nadeel:
• Intensief traject met aanbieders
• Financiële winst op langere termijn, korte termijn meer onzekerheid
Alternatieve benadering:
• Sectoraal en specifiek
• Taakstellingen één op één per onderdeel doorvertalen: 40 % op HH; 25 %
begeleiding; etc.
Voordeel:
• Heldere benadering (besluitvorming en proces)
Nadeel:
• Geen winst uit samenhang
• Realiseren korting door volumebeperking, snijden in prijs/tarief :Burger
krijgt rekening gepresenteerd
Kritiek tijdpad decentralisaties 2015
Aanpak verzilveringsstrategie voor gemeenten
maart 2014
Afsprakenkader
voor bestek.
juni, juli 2014
Offertes door
aanbieders.
juni 2014
• Opstellen concept verordeningen;
• Opstellen uitvoerings-/
implementatieplan;
• Op basis van afsprakenkader
opstellen van bestek.
januari, februari 2014
Op basis van richtinggevende kaders
voorbereiden marktconsultatie van
aanbieders over kaders en proces van
bestuurlijk aanbesteden.
1 oktober 2014
Contractering
aanbieders.
juli, augustus 2014
Besluitvorming
over offertes.
januari 2015
Implementatie.
1 november 2014
Vaststellen
verordening.
• 1 april concept modelverordening VNG
januari
februari
maart
april
mei
juni
juli
augustus
september
oktober
november
december
januari
• 19 maart Gemeenteraadsverkiezingen
januari, februari, maart, april 2014
Vaststellen beleidsplan.
maart, april, mei 2014
Proces doorlopen van bestuurlijk aanbesteden met als doel
afsprakenkader realiseren voor aanpak en inzet voor opgaven
3D op het niveau van de burger, sociaal team en lichte en
specialistische ondersteuning. Betrokkenen in proces van
bestuurlijk aanbesteden: gemeente, cliëntenorganisaties en
betrokken aanbieders.
september 2014
• Besluitvorming
uitvoerings-/implementatieplan;;
• Besluitvorming over offertes en gunning;
• Communicatie naar cliënten.
december 2014
• Informeren cliënten;
• Besluitvorming over begroting.
Verzilveringsstrategie voor vernieuwing
in het sociaal domein
voor samenwerking en afstemming van ondersteuning,
en wordt afstand genomen van de bestaande praktijk,
waarbij de rekening voor een grotere vraag op het bord
van de gemeente (meer kosten) of burgers (wachtlijsten)
terechtkomt. Aanbieders, in eerste en tweede lijn,
zijn met elkaar verantwoordelijk voor de volume- en
kostenbeheersing. Perverse prikkels voor extra volumeverhoging zijn weggenomen.
In samenwerking met Oebele Herder, strategisch
adviseur van de gemeente Leeuwarden, heeft BMC de
verzilveringsaanpak ontwikkeld die vernieuwing van het
beleid binnen nieuwe budgettaire kaders mogelijk maakt.
Sturing in samenhang
Voor deze benadering is een sturingsmodel nodig dat
gebaseerd is op een samenhangende aanpak in het
sociaal domein waarbij we onderscheid maken tussen
verschillende niveaus van ondersteuning:
• Burgerinitiatieven;
• Sociale teams;
• Lichte ondersteuning;
• Specialistische ondersteuning.
Verzilvering: een creatieve samenhangende aanpak in
het sociale domein
In de verzilveringsbenadering wordt maximaal ingezet op
het behalen van ‘winst’ uit een samenhangende aanpak.
Deze aanpak bestaat uit:
• De schotten slechten tussen de sectoren (werk, welzijn,
(jeugd)zorg);
• Samenhang creëren tussen eerste en tweede lijn;
• Maximaal inzetten op laagdrempelige vormen van
ondersteuning.
De aanpak is winst voor bewoners omdat op deze wijze
minder gekort behoeft te worden op afzonderlijke
voorzieningen. De benadering leidt tot inhoudelijke
vernieuwing waarbij aanbieders zodanig worden
gecontracteerd dat zij van elkaar afhankelijk zijn voor
het realiseren van de eigen opgave binnen de nieuwe
budgettaire grenzen. Met deze aanpak ontstaan prikkels
Voor de verzilvering is het nodig, dat er budgettaire
ruimte voor burgerinitiatieven is. De gemeente heeft een
faciliterende functie voor burgerinitiatieven. Daarbovenop
zal er een budget moeten zijn voor de sociale teams. Deze
teams worden bekostigd doordat overlap in de uitvoering
wordt vermeden. Per saldo kan hiermee een korting van
10% worden ingeboekt.
Op de vormen van lichte ondersteuning zoals huishoudelijke hulp en delen van ‘begeleiding’ kan een korting
van 20% ingeboekt worden uit hoofde van de verzilvering.
Dat past in het beeld van het regeerakkoord en geeft aan
aanbieders een prikkel om de dienstverlening anders te
organiseren. Bijvoorbeeld meer in collectieve vormen of
met inzet van vrijwilligers en bijstandsgerechtigden.
Op vormen van specialistische zorg en dienstverlening
kan een korting ingeboekt worden van 25%. Het motief
hiervoor is dat er in de hele nieuwe werkwijze minder
opschaling plaatsvindt naar de specialistische zorg en
dienstverlening zonder dat de zorgcontinuïteit wordt
aangetast. Het betekent wel dat er meer ondersteuning
vanuit de eigen omgeving en de lichtere vormen van
ondersteuning georganiseerd wordt.
Het mooie van deze benadering is dat de aanbieders
voor samenwerking van elkaar afhankelijk zijn. De
sociale teams zijn verantwoordelijk voor het bieden van
ondersteuning op maat en zo dichtbij mogelijk. Indien
nodig kunnen zij opschalen naar de specialistische
ondersteuning. Doen zij hun werk niet goed, omdat er
ten onrechte teveel opschaling plaatsvindt, dan worden
zij door de aanbieders van specialistische zorg daarop
aangesproken.
Meer informatie
BMC-experts werken op diverse plekken aan de invoering
van deze verzilveringsaanpak en zien de eerste
concrete resultaten. Wilt u meer informatie over onze
praktijken en aanpak? Neem dan contact op met de
heer Frans Vos, partner bij BMC via telefoonnummer
06 – 20 53 24 06. U kunt ook een e-mail sturen naar
[email protected].
februari 2014
Gemeenten bereiden zich voor op de implementatie van
de nieuwe opgaven rond jeugdzorg, maatschappelijke
ondersteuning en participatie. Belangrijke vraag hierbij
is hoe de inhoudelijke ambities op deze terreinen zijn te
realiseren binnen de nieuwe krappe budgettaire kaders.
Hoe te voorkomen dat ongewenst het voorzieningenniveau voor burgers verschraalt, de eigen bijdragen
stijgen en/of wachtlijsten ontstaan?