Toespraak 4 mei herdenking

Toespraak dhr. P.C. Tange, burgemeester gemeente Wormerland
Herdenking 4 mei 2014 - ‘Vrijheid geef je door in wederkerigheid’
Dames en heren, jongens en meisjes,
Welkom bij de dodenherdenking.
Op de avond van 4 mei herdenken we
jaarlijks hen, die tijdens de Tweede
Wereldoorlog zijn omgekomen; burgers
én militairen.
Wij herdenken de dappere mannen en
vrouwen, van alle rassen en geaardheid.
Juist ook hen die om hun ras of
geaardheid het leven lieten of die
daarvoor moesten boeten met deportatie
naar een kamp.
Ook herdenken wij vanavond allen die
ná de Tweede Wereldoorlog tot op de dag
1
van vandaag in oorlogssituaties of
tijdens vredesoperaties het leven lieten.
Elk jaar verbindt het landelijk comité 4
en 5 mei een thema aan de herdenking.
Dit jaar is het thema: ‘Vrijheid geef je
door in wederkerigheid’.
Wederkerig respect is een belangrijke
voorwaarde voor een vrije samenleving.
Mensen moeten elkaar over en weer zien
staan. Hierop doelt ook het eerste artikel
van de Universele Verklaring van de
Rechten van de Mens.
De bescherming van de rechten van de
mens is gebaseerd op wederkerig
respect. Geen groep mag meer rechten
opeisen dan een andere.
2
Als het bijvoorbeeld gaat om de vrijheid
van meningsuiting of de vrijheid van
godsdienst en levensovertuiging, kan het
recht van de een niet worden
gerealiseerd zonder een gelijk recht voor
de ander die misschien wel heel andere
opvattingen heeft.
Wederkerig respect betekent dan ook
niet dat je iedereen altijd maar aardig
hoeft te vinden of het altijd met de ander
eens moet zijn.
Van mening verschillen, anders tegen
zaken aan mogen kijken, je mening vrij
kunnen uiten en jezelf mogen zijn. Het
zijn allemaal kenmerken van een vrije
samenleving.
3
En hoe vanzelfsprekend dat voor ons
ook lijkt, hier in onze vrije samenleving
Zo vanzelfsprekend is het allesbehalve.
Zelfs hier niet. We moeten er continu
met elkaar voor waken dat respect
wederkerig blijft.
Vandaag spreekt Jan Terlouw in zijn
toespraak bij de Nationale Herdenking
over ‘broederschap’. Gekeken naar de
oorlog van toen en naar de vrijheid van
nu zegt Terlouw:
,,Mij lijkt dat negenenzestig jaar na het
einde van de Tweede Wereldoorlog
broederschap meer onder druk staat dan
vrijheid en gelijkheid. Broederschap
jegens het deel van de wereld dat zucht
onder de nog zo grote ongelijkheid.
Broederschap jegens toekomstige
4
generaties, die zullen moeten leven op
een verschraalde aarde als we in de
welvaartsstaten het beleid niet drastisch
wijzigen.”.
Ik denk dat hij gelijk heeft.
Nog steeds zien we dagelijks beelden van
verschrikkingen. Geweld van mensen
tegen elkaar. Of het nu gaat om het
Centraal Afrika, Mali, Afghanistan of
Syrië. De basis van de conflicten ligt in
verschillen tussen mensen. Een ander
geloof, een andere afkomst.
Het zijn landen waar gewone mensen,
mensen zoals u en ik op de vlucht zijn
voor geweld. Die alles wat zij in jaren
hebben opgebouwd achter zich moeten
laten.
5
In Syrië heeft inmiddels 40 procent van
de totale bevolking huis en haard
verlaten. Dit zijn meer dan 9 miljoen
vluchtelingen! Het is op dit moment het
grootste vluchtelingendrama ter wereld.
Nee, vrijheid is ook anno 2014,
negenenzestig jaar na dato allesbehalve
vanzelfsprekend.
Het is tekenend dat ondanks de
economische crisis de wereldwijde
wapenhandel in de periode van 2009 tot
2013 met 14 procent is gegroeid ten
opzichten van de 5 jaar daarvoor.
We hebben als mensheid klaarblijkelijk
nog weinig geleerd van ons verleden.
6
Daarom blijft het belangrijk om te
herdenken. Om stil te blijven staan bij al
die mensen die gestreden hebben en nog
steeds strijden voor vrede en vrijheid
waar dan ook in de wereld. Maar vooral
ook stil te blijven staan bij al die mensen
die slachtoffer zijn geworden van oorlog.
We staan hier bij het monument van 15
oorlogsslachtoffers uit Wormer. Met
achter elk slachtoffer een eigen verhaal.
Zo staat op het monument de naam van
Engel Floore.
Engel was elektricien. Bij een klus op
een boerderij in Wieringermeer bood de
boer een lift aan naar een volgende klus
in een ander dorp.
Eenmaal onderweg sloeg het noodlot toe.
7
De auto werd onder vuur genomen door
een Engels gevechtsvliegtuig.
De nog jonge Engel werd in het hart
getroffen. Zijn vrouw Gré. Die hem een
dag eerder had verteld dat hij vader zou
worden van zijn eerste kind, bleef alleen
achter. Engel stierf op 16 augustus
1944.
Vorige jaar vertelde Gré haar
aangrijpende verhaal voor Monumenten
Spreken.
Op 4 mei staan wij stil bij Engel en de
vele andere slachtoffers van oorlog en
vervolging.
Het is als de slotregels uit het gedicht:
Vrede van Leo Vroman:
8
Komt vanavond met verhalen
Hoe de oorlog is verdwenen
En vertel ze honderd malen
Alle malen zal ik wenen
Ja, Als het besef van wederkerigheid in
rechten voorheen groter was geweest, en
mensen eerder in actie waren gekomen
hadden oorlogen misschien voorkomen
kunnen worden.
Als samenleving bepalen wij samen hoe
onze toekomst en daarmee de
geschiedenis van toekomstige generaties
eruit zal zien.
Ik dank u hartelijk voor uw aandacht
9

Download Report