pdf, 3,1 MB - Waterschap Reest en Wieden

Gebiedsontwikkeling
Uffelte-Ruinen (GUR)
Informatieavonden
2 oktober 2014 Ansen
6 oktober 2014 Ruinen
7 oktober 2014 Uffelte
Opbouw van de avond
Welkom
Siebrand Bootsma (Reest&Wieden)
-Noodzaak Wateropgave & doelstelling GUR
-Proces tot nu toe
-Samenhang met Klimaatbuffers/Pilot Beekdalen
Brenda Vrieling (Provincie Drenthe):
-Onderzochte scenario’s
-Contouren voorkeursscenario
-Vervolgproces
Philip Drontmann (Twynstra Gudde)
Noodzaak Wateropgave

Aanleiding Wateroverlast 1998: niet alleen Meppel was nat, ook
bovenstrooms landbouwgebied stond blank. Ook elders in NL
wateroverlast

Nationaal Bestuursakkoord Water (NBW) 2003: normen wateroverlast
vastgesteld. Waterschappen aan zet om gebieden op orde te krijgen en te
houden bij klimaatverandering (extremen nemen toe: natter en droger).

Beleid wateropgave klimaatverandering. Eerst water vasthouden, dan
bergen en ten slotte afvoeren. Het normale afvoer proces gaat altijd door!
Noodzaak Wateropgave

Herbevestiging noodzaak wateropgave Oude Vaart en Wold Aa
met “Herijking 2013”.

Hele waterschap doorgerekend met nieuwe methodiek. Conclusie:
gebied voldoet niet aan de normen voor wateroverlast (huidige
situatie en bij klimaatverandering in 2030).

Waterschap aansprakelijk voor schade bij normoverschrijding.
Inschatting schade Wateroverlast voor gebied Oude Vaart en Wold
Aa: tientallen miljoenen.
Resultaten herijking
Zoekgebied GUR (geel)
ha normoverschrijding
Door hoog peil op de beek
(paarse bollen)
ha normoverschrijding
In bemalen gebied
(blauwe bollen)
Wateroverlast gebouwen
(rode huisjes)
Waterbergingsprojecten
Doelstelling GUR
Waterschap, De Wolden, Westerveld & Provincie zoeken naar:
 Ruimte voor 3,3 mln m3 waterberging Wold Aa en Oude
Vaart in een aangewezen zoekgebied tussen Uffelte en
Ruinen
 Een oplossing die zo veel mogelijk belangen dient
 Mogelijkheden voor nieuwe economische
ontwikkelingen (bijv Recreatie & toerisme)
Waarom dit gebied

Op overgang van hoog naar laag, met groot verval over de stuw
waardoor water relatief makkelijk en snel gestuurd kan worden.

Aanwezigheid natuurgronden waarop waterberging plaats zou
kunnen vinden ter ontlasting van landbouwgrond

Herijking laat zien dat inzet
van dit gebied de knelpunten
(normoverschrijding) nagenoeg
oplost.
Waarom dit gebied
Proces tot nu toe
 Bestuursopdracht 2011
 Visies opgesteld voor de Landbouw, Natuur,
Recreatie en Toerisme + hydrologische
voorverkenning (wensen en randvoorwaarden)
 Belangenscan
 Startovereenkomst april 2012
Samenhang met andere
ontwikkelingen in het gebied

Klimaatbuffer Ootmaanlanden: waterberging uit Oude Vaart van
0,4 mln m3 (resterende opgave GUR = 3,3-0,4 = 2,9 mln m3).
Betreft een waterberging op natuurgronden, grotendeels
gefinancierd met een aan Natuurmonumenten toegekende
subsidie.

Darperweide. Aangewezen waterberging in – niet gerealiseerdezandwinning. Zandwinning gaat niet door. Alternatief voor deze
waterberging (1 mln m3) wordt nu gezocht in GUR.

Pilot Beekdalen; project van Provincie Drenthe in
Dwingelderstroom (stroomopwaarts Oude Vaart, nabij Eemster).
Richt zich op behoud van functies in beekdal bij verandert klimaat.
Scenario’s: De uitersten in beeld
Extreme scenario’s t.b.v. maximale verkenning
 Waterbergen op landbouwgrond
 Robuuste waterberging in natuur
 Waterberging in bestaande natuur
Landbouw
Robuuste natuur
Bestaande natuur
combineren van onderdelen uit scenario’s
Oplossingsrichting
Berging op landbouwgrond

Waterberging alleen op landbouwgronden

Gronden rond stuw Boermade (Oude Vaart) en Oldenhave (Wold
Aa) lenen zich hiervoor

Landbouwkundig gebruik onder normale omstandigheden

Schaderegeling bij inzet als waterberging

Bereikbaarheid woningen en bedrijven gegarandeerd

Drooglegging gebouwen en tuinen gegarandeerd
Bergen op landbouwgrond
Beoordeling Bergen op Landbouw
Waterberging
2,9 mln m3
Effecten landbouw
-Beperkte afname areaal (Kades)
-Afname gebruiksgemak percelen
-Effecten waterberging op gewas
Effecten natuur
Geen verandering t.o.v. huidige situatie
(= verdroogde natuur)
Effecten landschap
Kades in landschap
Kansen nieuwe
ontwikkelingen
Geen/nihil
Kosten
-inrichtingskosten (eenmalig)
-kosten schaderegeling (bij iedere inzet)
Financiering
-Voornaamste bron: Waterschap
Robuuste berging in natuur

Waterberging in natuur met optimale omstandigheden voor de
natuur om voedselrijk beekwater zonder te veel problemen te
kunnen ontvangen:
- hydrologische herstel (grondwater tot in wortelzone)
- Inzetten op plekken waar de kans op ontwikkeling van
waardevolle natuur groot is (ontwikkeling gradiënt)
- Zorg voor afvang voedselrijk slib voordat beekwater de natuur
instroomt

functiescheiding landbouw en natuur (natuurgebieden met elkaar
verbinden en landbouwfunctie voorzien van goede
landbouwkundige ontwatering)

verbindende beek/slenk tussen Oude Vaart en Wold Aa
Robuuste berging in Natuur
Plekken met kans op
ontwikkeling bijzondere
natuur
Beoordeling Robuust
Waterberging
>2,9 mln m3
Effecten landbouw
-knelpunten wateroverlast nagenoeg opgelost
-afname areaal 380 ha + wezenlijk effect op
bedrijfsvoering enkele bedrijven + afname
landbouwkundig gebruik EHS
-verbeterde ontwatering Leisloot
-voorkomen vernatting aangrenzende percelen
-mogelijkheden zoetwatervoorziening nieuwe beek
Effecten natuur
-hydrologisch herstel en ontwikkeling gradiënt
(bijzondere natuurwaarden)
-mogelijk negatief effect bij waterberging
Kansen nieuwe
ontwikkelingen
Ruimte om markt uit te nodigen om met ideeën te
komen
Kosten
-grondverwerving, compensatie enkele bedrijven,
Inrichtingsmaatregelen
Haalbaarheid
Financierbaarheid (diverse bronnen), veel
grondeigenaren (grondverwerving),
Berging in bestaande natuur

Uitgaan van berging in bestaande natuur = aangewezen EHS (nog
niet volledig verworven en ingericht, nu nog veel landbouwkundig
gebruik)

Waterhuishouding gericht op functie natuur (vernatting )
Berging in bestaande natuur
Beoordeling Berging in bestaande natuur
Beoordeling
< 2,9 Bestaande
mln m (ca 1,8 mln m ) Natuur
waterberging
3
3
Effecten op landbouw
-Resterende knelpunten wateroverlast
-verbetering ontwatering Leisloot
-Afname areaal ca 80 ha + verminderd
landbouwkundig gebruik EHS
-Voorkomen vernatting aangrenzende percelen
Effecten op natuur
Beperkt hydrologisch herstel, geen herstel
gradiënt (zeer beperkte natuurwinst)
Reële natuurschade bij waterberging
Kansen nieuwe
ontwikkelingen
Minder dan bij robuust
Kosten
Inrichtingskosten, grondverwerving,
Compenseren bedrijven
Haalbaarheid
Grondverwerving EHS en aanvoer tracé
Reactie op deze scenario’s
Reacties Landbouw
 Voorkeur voor bergen in natuur, bergen op landbouwgrond kan rondom de
Wold Aa en in de Witteltermade een optie zijn;
 Voorkom vernatting omliggende gronden en zorg voor goede ontwatering
tussenliggende landbouw
 Zo kort mogelijke route van aanvoertracé: onderzoek ook waterinlaat
Rheebruggen (extra stuw), onderzoek landbouwkundig medegebruik
aanvoertracé;
Reactie Natuur:
 Met name twee plekken waar natuurwinst mogelijk is, daar op inzetten;
 Landschappelijk inpassen aanvoertracé, met aandacht voor slibafvang;
 Ontwaterende functie Leisloot minimaliseren;
 Inbreng niet ingerichte gronden t.b.v. kavelruil;
Reactie op deze scenario’s
Gemeenten Westerveld en De Wolden:





Nodig de landbouw uit met ideeën te komen voor landbouwkundig
gebruik;
Nodig de recreatiesector uit om met ideeën te komen voor nieuwe
ontwikkelingen in het gebied;
Breng in beeld welke wensen uit het gebied verbonden kunnen
worden aan dit project;
Heb aandacht voor leefbaarheidsaspecten (muggen, landschap,
wateroverlast)
Geeft duidelijkheid over het geheel, voer gefaseerd uit.
Contouren oplossingsrichting
Onderzoek inlaat
direct
bij Rheebruggen
Onderzoek alternatieve routes
Aanvoetracé/nieuwe beek
Concept oplossingsrichting (oktober 2014)
haalbaarheid en
betaalbaarheid
Zonder geld geen uitvoering…
Grondverwerving op basis van vrijwilligheid
Financieringsbronnen zijn:
 Waterschap (Waterberging + KaderRichtlijnWater)
 Provincie (Realisatiestrategie Platteland (Natuurontwikkeling))
 Kavelruil met natuurbeheerders (niet ingerichte gronden)
 Subsidiemogelijkheden (EU-subsidie POP-3)
 Nieuwe verdienmogelijkheden (nieuwe ontwikkelingen )
Vraagt nadere uitwerking -> Meerjarenprogrammering
Vervolg



Verwerken opmerkingen en vragen uit het gebied
Toelichtende gesprekken met direct belanghebbenden (grondeigenaren en
gebruikers)
Voorbereiden besluitvorming vervolg (jan/feb 2015) met daarin
uitgangspunten voor:
- Schets van het gewenste eindbeeld + gefaseerde uitvoering;
- Kosten en financiering;
- Organisatie / aansturing;
- Uit te voeren onderzoeken (hydrologie, leefbaarheid, natuureffecten);
- Te volgen procedures
- In te zetten instrumenten (kavelruil, grondverwerving etc)
- Kansen voor nieuwe ontwikkelingen (recreatie, landbouw, anders)
- Planning
Meer informatie
Website Reest en Wieden (onder projecten)
www.reestenwieden.nl
Of via deze link
Voor al uw vragen/opmerkingen:
Ida Makken [email protected]

Download Report