1. Anoiksis: Met veerkracht samenwerken Dit project vertrekt vanuit

1.
Anoiksis: Met veerkracht samenwerken
Dit project vertrekt vanuit de vaak gedeelde ervaring van mensen in de psychiatrie van outsider te
zijn binnen de insiders, waarbij de psychose de meest expliciete vorm is. De prijs van sociale
acceptatie mag volgens ons echter niet zijn het verbergen houden van de periode dat het minder
goed ging. Stigma bestrijden we door de veerkracht centraal te stellen die ons weer terug bracht
tussen de insiders, met gebruik van onze persoonlijke talenten.
De jongeren van het ABC Huis te Utrecht hebben een plan gemaakt om middels een digitaal
platform deze outsiders wegens een psychiatrische achtergrond, een gezicht te geven. Daarbij
willen zij lotgenoten aanspreken op hun talenten.
Actief worden Vroege Interventie Psychose (VIP)-teams benaderd, zodat jongeren die hier in
behandeling zijn gebruik kunnen maken van het geboden platform. De beste presentaties (filmpjes,
muziek, kunst, etc.) zullen gebundeld worden in een Interactief Magazine, dat verspreid zal worden
onder studenten.
Omdat alleen een mediaproduct nog geen stigma doet verdwijnen, organiseren we vanuit dit
project ook directe contacten tussen (jonge) ervaringsdeskundigen en studenten aan het MBO,
HBO en Universiteit. Dat doen we met een promotieteam voor het Interactief Magazine tijdens
gemeenschappelijke activiteiten op de onderwijsinstellingen, zoals introductiedagen voor het
schooljaar 2014/2015.
Anoiksis en verwante organisaties hebben al veel ervaring opgedaan met voorlichting onder
studenten. Hier sluiten we bij aan en bouwen het netwerk binnen de onderwijsinstellingen verder
uit. Gedurende het project geven we minimaal twintig maal voorlichting op een ROC, HBO of
Universiteit.
Tegelijkertijd werven we steeds nieuwe ervaringsdeskundigen die voorlichting kunnen geven.
Uiteindelijk zal hiermee het netwerk van actieve ervaringsdeskundigen versterkt en uitgebreid
worden en daarmee de basis gelegd voor langdurige campagnes voor betere beeldvorming en een
structurele afname van stigmatisering.
2.
Stichting Door en Voor i.s.m. Stichting Info-Meer: Brabant-breed
Kwartiermaken
We gaan een brede bewustwordingscampagne uitvoeren met daarin 3 samenhangende
hoofdelementen:
1) een A3 voorlichtingskrant uitbrengen en breed verspreiden (zowel gedrukt als digitaal). Hierin
o.m. achtergrondinformatie over psychische aandoeningen, stigma, ervaringsverhalen en tips. De
krant heeft tot doel mensen aan het denken te zetten; hen aan te sporen tot meer tolerantie en
meer openheid t.a.v. psychische aandoeningen en mensen die daaraan lijden.
2) brede media-aandacht (o.m. via h-a-h-bladen, Brabants Dagblad, Omroep Brabant, sociale
media, huisbladen van GGZ-aanbieders). Daarin eveneens (ervarings)verhalen en informatie
(voorlichting), deels overlappend en steeds afgestemd op de voorlichtingskrant
3) vijf grote voorlichtingsbijeenkomsten in 5 steden. Met daarin
- ludieke voorlichting (sketches over waar cliënten in de praktijk tegenaan lopen)
- een presentatie over de problematiek in het licht van ambulantisering / vermaatschappelijking en
de inzet op “eigen kracht/regie”. Anti-stigma is daarvoor een noodzakelijke voorwaarde.
- een debat, waarin met politici, zorgverleners, ambtenaren, burgers, e.a. over thematiek en
oplossingen gediscussieerd wordt.
Het project heet ‘Brabant-breed Kwartiermaken’ om het doel (minder stigma) te benadrukken cf.
de definitie van kwartiermaken (d.i. “ruimte creëren voor mensen die ‘anders’ zijn”).
Met de activiteiten willen we kennis, begrip en tolerantie bevorderen – samenlevingsbreed, maar
óók onder ‘subgroepen’ zoals zorgprofessionals en ambtenaren.
3.
Landelijke Stichting Zelfbeschadiging: Voor het leven getekend? In gesprek
over stigma en herstel
Het project is een tournee van max. 25 bijeenkomsten waarbij de LSZ zowel in het publieke
domein als in het professionele circuit het gesprek op gang brengt over de beeldvorming van
zelfbeschadiging en psychische problematiek in bredere zin. De focus ligt op kansen op herstel en
hoe ieder van osn daar een bijdrage aan kan leveren. Centraal staat o.a. het boek “Aafje” dat het
levensverhaal vertelt van een vrouw die na 10 jaar ggz en een traumatische jeugd de weg naar het
leven terugvindt.
De toegevoegde waarde is dat de recente publicatie ‘Aafje’ een nieuwe invalshoek biedt zowel
binnen als buiten de GGz om aandacht voor thema stigma en herstel te vragen. Het boek “Aafje”
bereikt naast jongeren die momenteel de grootste doelgroep van de LSZ is, ook oudere mensen die
leven met zelfbeschadiging en stigma. Ook familieleden komen uitgebreid aan bod in dit boek,
evenals de thema’s vroegkinderlijke verwaarlozing, stemmen horen en dissociaties.
Meerwaarde van deze tournee is dat er ook een professionele zanger meedoet, die twee liederen
ten gehore brengt die bezoekers in het hart raken en het gesprek kunnen openen.
De eerste 5 bijeenkomsten zijn al gepland:
26 maart 2014: boekpresentatie bij Expertisepunt Ervaringsdeskundigheid Amsterdam, zie voor
programma: https://www.roads.nl/nieuws/26-maart-boekpresentatie-bij-expertisepuntervaringsdeskundigheid
5 april 2014 : Open Dag Weerklank te Venray i.s.m. boek ‘Aafje’, zie
http://www.stemmenhoren.nl/agenda
17 april 2014: Ontmoeting met team van de PAAZ in Purmerend n.a.v. boek ‘Aafje’ over Stigma
en Herstel
21 april 2014: In gesprek met jeugdinstelling Youke in Almere n.a.v. stigma en herstel onder
jongeren
12 mei 2014: workshop “Hopeloze gevallen: bestaan die en wat doet dat met de professisonal”
n.a.v. boek ‘Aafje’ op Nationale GGZ-Verpleegkundigen Congres in Zeist
4.
RCO De Hoofdzaak: Voorlichtingsproject Vrijwilligersorganisaties
Aandacht, belangstelling, betrokkenheid en gelijkwaardigheid.
We gaan in gesprek met mensen van vrijwilligersorganisaties, informeren naar hun drijfveren, hun
ideeën en dilemma’s die ze ervaren. Eigenlijk gaan we alleen maar in gesprek over wat ze zelf
belangrijk vinden.
We tonen daarmee wezenlijke interesse, denken mee over oplossingsmogelijkheden, we zijn
tolerant en hebben begrip voor de twijfels, geven informatie waar nodig. Daarmee tonen wij onze
kracht als (herstel) ondersteuners. Wij erkennen niet alleen ‘cliënten’ maar alle mensen in hun
eigen proces en maken daarmee ruimte voor iedereen. Meestal gaan we met meerdere
ervaringsdeskundigen om vanuit verschillende invalshoeken te kunnen spreken.
5.
Stichting ZON: Toolbox Zelfstigma
In dit project maken we gezamenlijk een toolbox met instrumenten die we kunnen aanwenden in
het erkennen, doorbreken en bespreekbaar maken van zelfstigmatisering. De instrumenten of tools
bieden handvatten om thema’s rond de eigen stigmatisering, zoals zelfkritiek, zelfverwijt en twijfel
over de eigen kwaliteiten te onderkennen en aan te pakken. Vanuit het perspectief op de eigen
stigmatisering wordt via de tools over deze thema’s gecommuniceerd met andere partijen, zoals
naasten, beroepsgroepen en andere belangstellenden. De tools bieden aanknopingspunten om
stigmatisering vanuit meerdere perspectieven tegelijkertijd aan te pakken. Door het ontwerpen van
de toolbox krijgen we grip op de ondermijnende invloed van de eigen stigmatisering en brengen we
een toegevoegde ervaringsdeskundige waarde in binnen de discussie over stigma en stigmatisering
waarbij verschillende partijen open en gelijkwaardig met elkaar over dit thema, en het tegengaan
ervan, van gedachten kunnen wisselen.
6.
STIP GGz Arnhem/MEE Gelderse Poort: Mensenzoo
Het project beslaat twee onderdelen:
1: een schoolpakket om jongeren op een speelse manier te confronteren met de vooroordelen die
zij hebben.
2: Een wijkpakket waarbij buurtbewoners de kans krijgen kennis te maken met die gekke buurman
of buurvrouw waar ze van alles over en bij denken.
Kloppen die ideeën wel? En zijn die buurvrouw/leraar, medeleerling echt wel zo raar of vreemd als
er gezegd en gedacht wordt?
De uitbreiding van de Mensenzoo maakt mogelijk dat ook in klassenverband of in de eigen buurt
het hokjesdenken wordt tegen gegaan.
7.
Vereniging Ypsilon: Peer2Peer; GGZ-professional & familie-ervaringen: een
geaccepteerde combi
Het bestrijden van stigma binnen de werkorganisatie van de GGZ, waarbij de eigen familieervaringen van GGZ-professionals gewaardeerd gaan worden. Ypsilon zet daarbij de volgende
instrumenten in:
vernieuwend standpunt over meerwaarde van eigen ervaringen bij GGZ-professionals
afspraken met directie en management van minimaal twee GGZ-instellingen om een veilige
werkomgeving te creëren zodat meer GGZ-professionals de ruimte kunnen nemen eigen
ervaringen binnen hun professioneel handelen in te zetten.
Workshops waarbinnen familie-ervaringsdeskundigen, ambassadeurs en GGZ-professionals
kennis en ervaringen uitwisselen en elkaar helpen bij een professionele inzet van de eigen
ervaringen.
Dit project zal een serieuze bijdrage kunnen leveren aan stigmabestrijding juist omdat het gaat om
GGZ-professionals die in de familiesfeer ervaringen hebben, die zij tot op heden niet professioneel
hebben ingezet.
Dit project is een onderdeel van het Ypsilon-programma “De familie participeert”.
8.
Zorgbelang Gelderland: Stigma Tour
Een nieuwe kijk op de psychiatrie
Door de film One Flew over the Cuckoo’s Nest (1975) is de psychiatrie bij veel mensen onbewust
gekoppeld aan een ‘bus vol gekken’. Dit beeld gaan we gebruiken en vervangen door een positiever
beeld. In de officiële trailer van One Flew over the Cuckoo’s Nest heeft de gele Amerikaanse bus
een belangrijke functie. We gaan een nieuwe trailer maken, samen met de theaterspelers van De
Firma Zorgbehang en de spelleiders van ‘Een Steekje Los?’ De bus zorgt voor een humoristische en
laagdrempelige benadering om stigma bespreekbaar te maken.
Voor ieder wat wils
Er worden 4 verschillende activiteiten aangeboden:
1. De bustour, inclusief alle promotiematerialen
2. De trailer
3. Het theateraanbod
4. Inzet van spelleiders en het spel Een Steekje Los?
Alle activiteiten rondom de bustour hebben te maken met contact, beleven en interactie, op een
speelse en laagdrempelige manier. Zowel via het spel, maar ook middels theater en via filmpjes die
in de bus getoond worden. Deze bustour wordt in ieder geval ingezet tijdens de Socialrun van 19
t/m 21 september 2014, dan zal ook de lancering van de 26 nieuwe uitbreidingssets, voor o.a.
autisme, psychose, persoonlijkheidsstoornissen, bipolaire stoornissen, zelfbeschadiging etc.
De kracht van herhaling
Via een speciale campagnesite en via social media zal elke keer deze Bus voorbij komen, met
daarop een herkenbaar logo. Het STOPbord dat op deze bus aanwezig is zal een speciale rol
krijgen. Via social media worden alle activiteiten en ervaringen gepresenteerd en gedeeld.
9.
Vereniging Impuls (voor (jong) volwassenen met ADHD/ADD en aanverwante
stoornissen: Teach In over Verzekeringsdiscriminatie
De Teach In over verzekeringsdiscriminatie maakt mensen bewust. De dialoog wordt mogelijk
gemaakt en er kan gestart worden met het werken aan een oplossing tot het leveren van
maatwerk.
Standpunten van betrokken partijen worden vanuit verschillende invalshoeken belicht. Zij krijgen
hier allemaal de ruimte voor. Waarna er met behulp van een panel waarin de betrokken partijen
zijn vertegenwoordigd de dialoog kan worden aan gegaan. Discussie kan leiden tot nieuwe
inzichten en kan ideeën tot maatwerk opleveren. Het publiek speelt hierbij een belangrijke rol. Dit
alles in het plenaire gedeelte van de Teach In. Vervolgens zal er in kleinere ruimtes parallel aan
elkaar met kleinere groepen de discussie worden gevoerd apart met de betrokken partijen, waarbij
ook hier het publiek een belangrijke rol speelt in het formuleren van ideeën die leiden tot
oplossingen. Het zal een inspirerende middag worden waarbij ogen worden geopend en ideeën
worden geboren.
Na afloop zal vinger aan de pols gehouden worden bij de verschillende partijen over het huidige
beleid en de mogelijke veranderingen die doorgevoerd zouden moeten worden. Dit zal ook worden
gecommuniceerd richting de mensen die aanwezig zijn geweest bij de Teach In.
GGz-breed is het belangrijk dat deze vorm van stigmatisering wordt aan gepakt. Door allereerst de
betrokken partijen te horen maar ook signalen te geven richting deze partijen waar er
mogelijkheden liggen. Een dag die een positieve bijdrage levert aan de anti-stigmatisering binnen
de verzekeringswereld.