Samenvatting Onderzoek Samen Online Nederland

Samen Online onderzoeksresultaten
De effecten van een computercursus door jongeren voor ouderen
“Met een van de jongens heb ik echt
een goed contact. Hij is ook al eens
bij mij thuis gekomen om Skype te
installeren. Als ik problemen heb met
de computer dan bel ik hem. Of ik
Skype hem. Ha, ha,…! Ja, maar echt hoor,
dan Skype ik hem.”
Oudere cursist
“Ik had verwacht dat het stil en saai zou
zijn. Dat je in een lokaal zou zitten met
ouderen en dat zij stil zouden zijn en
zouden doen wat jij zegt. Niet dus dat
je ook met elkaar zou praten. Ze praten
over van alles en vragen dingen. Ook
over dingen die niet over de cursus
gaan, zoals vakantie. Ik verwachtte dat
ze de hele dag thuis zouden zitten en
eigenlijk niets zouden doen, maar ze
zijn toch wel de hele dag druk bezig.”
Jonge docent
“Ik moet altijd glimlachen als ik
leerlingen hoor klagen dat hun lesplan
is mislukt omdat de ouderen hun
huiswerk niet hebben gemaakt.”
ROC-docent
Movisie heeft, in opdracht van Samen Online Nederland, een
kwantitatief en kleinschalig kwalitatief onderzoek uitgevoerd naar de
resultaten van de Samen Online cursus. Het onderzoek van Movisie
brengt, met behulp van verschillende onderzoeksmethoden en een
voor- en nameting, de resultaten en effecten in beeld die behaald zijn
op de drie hoofddoelen van de Samen Online-cursussen. Het eerste
doel is het voorkomen van sociaal isolement en vereenzaming van
ouderen. Het tweede doel is jongeren in staat stellen om een aantal
vaardigheden te oefenen en verbeteren. En ten slotte heeft de Samen
Online-cursus als doel het contact tussen jongeren en ouderen toe te
laten nemen en te verbeteren.
Voorkomen van vereenzaming
Vereenzaming en sociaal isolement zijn veelvoorkomend bij ouderen
in Nederland. Iets wat hier een positieve uitwerking op kan hebben is
het gebruik van internet. Ouderen die blijvend actief zijn op internet
hebben meer mogelijkheden om sociale contacten op te doen en te
onderhouden (via email, Skype, ontmoetingssites en sociale media
zoals Facebook). Echter is het voor veel ouderen een grote stap om met
te computer om te gaan. Zij zijn dit niet gewend en hebben vaak angst
om eraan te beginnen. Bij Samen Online geven jongeren computerles
aan ouderen met als doel om de ouderen uit hun isolement te halen.
Daarnaast leren de jongeren ook nuttige vaardigheden en komen twee
groepen, die normaal mijlenver van elkaar afstaan, nader tot elkaar.
De resultaten van Samen Online mogen er zijn. 82% van de ouderen
die een Samen Online cursus heeft gevolgd is het internet vaker gaan
gebruiken na afloop van de cursus, een kwart hiervan is het zelfs ‘veel
meer’ gaan gebruiken. Dit zijn geweldige resultaten aangezien het
overgrote gedeelte (91%) van de ouderen die aan de cursus begint
aangeeft niet of nauwelijks ervaring te hebben met de computer.
De reden dat de oudere cursisten de cursus volgen, is omdat zij graag
de basisvaardigheden van de computer en het internet onder de knie
willen krijgen, zoals emailen, het bezoeken van een website en Skypen.
Wanneer dat is gelukt, is voor hen het belangrijkste doel behaald. Zij
hebben dan die vaardigheden aangeleerd, waarmee zij gemakkelijker
sociale contacten kunnen onderhouden en meer ‘grip’ op het moderne
leven kunnen ervaren. Samen Online helpt hiermee vereenzaming te
voorkomen of verminderen. Drie maanden na afloop van de cursus had
17% van de cursisten zelfs nieuwe sociale contacten opgedaan via het
internet.
Nieuwe vaardigheden voor jongeren
Niet alleen de ouderen maar ook de jongeren doen allerlei nieuwe
vaardigheden op tijdens de cursus Ze leren beter te communiceren,
en daarnaast ontdekken en ontwikkelen ze hun leidinggevende
capaciteiten, dit verbetert hun maatschappelijke kansen in de toekomst.
De jongeren vertellen zelf vooral geleerd te hebben om geduldig te
zijn en hun uitleg aan te passen aan het tempo en de manier van leren
van de individuele cursisten. De competenties die daarbij horen, zoals
‘communiceren’, ‘aandacht en begrip tonen’ en ‘klantgericht werken’
scoren dan ook het hoogst als het om het leereffect gaat.
“Lesgeven aan ouderen geeft mij een
blij gevoel van weten dat ik mensen
kan helpen. Dat zij na de cursus
ontdekken: ‘goh deze jongen heeft mij
echt goed geholpen, dankzij hem kan ik
al deze dingen!”
Jonge docent
“Voor de cursus dacht ik: ik niet, dat ga
ik echt niet doen! Niets voor mij! Nu zit
ik drie uur per dag achter de computer!
En ik wil nog meer leren, zoals foto’s
bewerken!”
Oudere cursist
De generatiekloof verkleinen
Een mooi eindresultaat is dat ouderen en jongeren door het geven
en het volgen van de cursus nader tot elkaar komen. Negatieve
stereotypen en vooroordelen spelen een grote rol in hoe jongeren en
ouderen naar elkaar kijken. Voor de cursus komen de twee groepen
meestal niet snel op een positieve manier met elkaar in aanraking.
Samen Online verandert deze vaak negatieve beeldvorming ten goede.
Bij de helft van zowel de jongeren als de ouderen is de beeldvorming
als gevolg van de cursus in positieve zin veranderd. Over het geheel
genomen lijken de jongeren, voor wie het beeld veranderd is, een
realistischer en minder stereotype beeld van ouderen te hebben
ontwikkeld: aardige mensen van vlees en bloed, waarmee je ook
kunt lachen. De helft van de oudere respondenten voor wie het
beeld van jongeren veranderd is, blijkt vooral verrast te zijn over de
vriendelijkheid, de beleefdheid en het geduld van de jongeren. Net
als bij de jongeren lijkt het beeld dat ouderen over jongeren hebben,
door het onderlinge contact tijdens de cursus, realistischer en minder
stereotype te zijn geworden.
Hoewel we dit niet met dit onderzoek kunnen aantonen, lijkt de cursus,
onbedoeld, ook de beeldvorming van ouderen over jongeren met een
buitenlandse afkomst positief te beïnvloeden. Voor veel ouderen is het
vaak voor het eerst dat zij (intensief) contact hebben met een jongere
met een andere culturele achtergrond dan zijzelf. Door samen in een
informele sfeer te leren, kunnen ouderen mogelijk een positiever en
realistischer beeld ontwikkelen van jongeren met een buitenlandse
afkomst.
Een zeer belangrijke succesfactor bij het behalen van al de eerder
genoemde resultaten van de Samen Online cursussen is de positieve
en ontspannen sfeer, die ontstaat door het gezamenlijk leren in een
kleinschalige setting. Ook de vriendelijke en geduldige houding van
de jongeren en het altijd om hulp kunnen vragen dragen bij aan de
behaalde resultaten. Ten slotte moet ook de rol van de begeleidende
vrijwilliger niet onderschat worden. De begeleid(st)er heeft een
belangrijke rol bij het leren door de jongeren en het creëren van een
goede onderlinge sfeer.
Mocht u geïnteresseerd zijn in het volledige onderzoek
van Movisie naar Samen Online? Stuur dan een email
naar [email protected].

Download Report