Klik hier - Museum Warsenhoeck

ANBI
De Historische Kring Nieuwegein (HKN) staat bij de Belastingdienst geregistreerd als een
Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI).
Een ANBI is een instelling, die zich inzet voor een ideaal. Doordat de HKN door de
Belastingdienst is aangemerkt als ANBI zijn uw giften in veel gevallen aftrekbaar voor de
belasting. Voor testamenten, legaten en nalatenschappen moet in de regel erfbelasting of
successierecht worden betaald door de ontvanger. Wanneer u iets nalaat aan een ANBI instelling
als de HKN, behoeft over uw legaat of testament geen belasting te worden betaald. Uw legaat kan
volledig worden ingezet voor het verzamelen, behouden, beheren en exposeren van
cultuurhistorisch erfgoed op het grondgebied van Nieuwegein.
De HKN - opgericht in 1978 - beheert en exploiteert sinds 1990 Museum Warsenhoeck, dat op 25
september 2013 door Museumregister Nederland als “Geregistreerd Museum” is erkend.
Uw giften zorgen dat wij dit kunnen blijven doen.
Vanaf 1 januari 2014 eist de Belastingdienst dat onderstaande gegevens, die tot doel hebben het
vertrouwen van het publiek in de filantropische sector te bevorderen, openbaar worden gemaakt
via de website: zie www.museumwarsenhoeck.nl.
 Naam
o Historische Kring Nieuwegein
 Fiscaal nummer
o Fiscaal nummer: 746 94 57
 Contactgegevens
o [email protected]
o [email protected]
o www.museumwarsenhoeck.nl
o telefoon: 030-60 500 90
 Bestuurssamenstelling en de namen van Bestuursleden
o Dr. H.A. ten Hove
voorzitter
o H.G. van Baal
vicevoorzitter
o Mevrouw mr. W.L.R. Kuipers
secretaris
o P.R.O.F. Gathier
penningmeester
o Mevrouw ir. M.E.S. Adriaansen
lid, collectiebeheerder
o J.D.J. Rijdes
lid, beheerder
o Mevrouw J. Verbaan
lid, ledenadministratie
 HKN Beleidsplan *
o HKN Beleidsplan 2013- 2018
 Beloningsbeleid
o De HKN heeft geen beloningsbeleid, aangezien de HKN uitsluitend vrijwilligers
heeft, die geen financiële vergoeding ontvangen
 HKN doelstelling
Artikel 3 van de HKN Statuten:
1. De vereniging heeft ten doel:
1
het wekken van belangstelling voor de geschiedenis in het algemeen en in het
bijzonder voor de regionale geschiedenis van het gebied gelegen binnen de
grenzen van de gemeente Nieuwegein.
2. De vereniging tracht dit doel te bereiken door onder andere:
a. de exploitatie en het beheer van een museum, thans genaamd “Museum
Warsenhoeck;
b. het houden van voordrachten, excursies en tentoonstellingen, het uitgeven
van een periodiek of andere geschriften, alsmede het steunen van door
anderen ondernomen activiteiten in de geest van de vereniging;
c. het geven van publiciteit aan positieve of negatieve ontwikkelingen ten
aanzien van monumenten of historisch landschapsschoon binnen de
grenzen van de gemeente Nieuwegein;
d. het verzamelen, beheren en toegankelijk maken van archivaria,
publicaties, topografische afbeeldingen en historische voorwerpen;
betrekking hebbend op de gemeente Nieuwegein (Jutphaas en Vreeswijk)
e. het stimuleren van het verzamelen van documentaire gegevens over de
plaatselijke en regionale geschiedenis;
f. het samenwerken met stedelijke, regionale en provinciale organisaties met,
dan wel zich toeleggende op het gebied van inventarisatie, behoud en
beheer van het culturele erfgoed van de gemeente Nieuwegein;
g. het stimuleren van contacten tussen beoefenaren van de plaatselijke en
regionale geschiedenis, zowel vakman als amateur;
h. alle andere wettige middelen die aan het doel bevorderlijk zijn.
 Verslag van de door de HKN / Museum Warsenhoeck uitgeoefende activiteiten *
o HKN Jaarverslag 2012
o HKN Jaar Activiteitenprogramma 2013
o HKN Jaar Activiteitenprogramma 2014
 Financiële verantwoording *
o HKN Balans 31-12- 2012
o HKN Resultatenrekening 2012
ons museum heeft sinds 2007 het
* Klik hier voor:
- HKN Beleidsplan 2013 – 2018
- HKN Jaarverslag 2012
- HKN Jaar Activiteitenprogramma 2013
- HKN Jaar Activiteitenprogramma 2014
- HKN Balans 31-12- 2012
- HKN Resultatenrekening 2012
2
Historische Kring Nieuwegein
ZONDER GESCHIEDENIS GEEN TOEKOMST
Beleidsplan 2013 – 2018
HKN / MuseumWarsenhoeck
Verkorte versie
De volledige versie is op te vragen via [email protected]
1. INLEIDING
Op 20 december 2010 werd de voorlopige museumregistratie verleend aan Museum
Warsenhoeck. Vanaf 2011 is door de vrijwilligers hard gewerkt aan bewustwording en
verbetering van de kwaliteit ten behoeve van de zelfevaluatie voor de definitieve opname in het
museumregister.
1.1. Ontstaan en ontwikkeling van Museum Warsenhoeck
Museum Warsenhoeck wordt sinds 1990 beheerd en geëxploiteerd door de Historische Kring
Nieuwegein (HKN), een sinds 1978 bestaande vereniging die zich ten doel stelt om
 de historie van de vroegere dorpen Jutphaas en Vreeswijk en het huidige Nieuwegein te
bestuderen, vast te leggen en uit te dragen
 de belangstelling voor deze geschiedenis te stimuleren
mede door de exploitatie en het beheer van een museum, thans genaamd "Museum Warsenhoeck".
De HKN doet dat op vele manieren, bv. door historisch onderzoek gepubliceerd in het
kwartaalblad “Cronyck de Geyn” en in boeken, het houden van lezingen en excursies en met
wisselende exposities in Museum Warsenhoeck. De vereniging is eigenaar van de collecties en is
verantwoordelijk voor de (financiële) exploitatie en het beheer van het Museum. Hiervoor wordt
het pand Geinoord 11 gehuurd van de Gemeente. Dit alles gebeurt uitsluitend met onbetaalde
vrijwilligers.
In september 2013 hoopt de HKN haar 35 jarig bestaan te gedenken met een symposium –de
Burgemeester van Nieuwegein heeft toegezegd dit te willen openen– en een overzichtexpositie
van 35 jaar HKN. In 2015 hoopt de HKN het 25 jarig bestaan van Museum Warsenhoeck te
gedenken.
1.2. Missie en Visie
Onze missie is het leven en werken van inwoners op het grondgebied van de gemeente
Nieuwegein, met inbegrip van de Middeleeuwse stad ’t Geyn (al in de Middeleeuwen tot
archeologische vindplaats gereduceerd), Jutphaas en Vreeswijk van toen en nu op een inspirerende
manier voor jong en oud toegankelijk te maken. De HKN / Museum Warsenhoeck zet zich in om
het cultuurhistorisch erfgoed te verzamelen, behouden, beheren en exposeren. Onze vaste
expositie toont vondsten vanaf de prehistorie tot enkele eeuwen geleden, zoals gebruiksvoorwerpen van 200.000 jaar geleden, het Zwaard van Jutphaas (een ceremonieel bronzen zwaard dat
ruim 3500 jaar oud is), etsen van verdwenen kastelen, etc. Unieke gebruiksvoorwerpen uit de
historische boerderij nemen de bezoekers aan de hand mee naar het boerenbedrijf van drie
eeuwen geleden. Jaarlijks zijn er wisselende thema- en foto-exposities, uit het eigen archief.
pag 2/10
Tevens biedt Museum Warsenhoeck op de Hooizolder een podium aan amateurkunstenaars,
vooral uit de new town Nieuwegein.
Onze visie: In 2038 – wanneer de HKN 60 jaar bestaat– kent iedere Nieuwegeiner het
Zwaard van Jutphaas en het belang van het Nieuwegeinse grondgebied voor de ontwikkeling van
de regio.
1.3. Beleidsintenties voor de komende 5 jaar
De HKN / Museum Warsenhoeck streeft onder andere naar:
 het verkrijgen van de museumregistratie
 toename van het aantal bezoekers aan het Museum c.q. deelnemers aan HKN activiteiten tot
4000. In 2011 waren dat er 3730
 toename tot 50 vrijwilligers inclusief 30 gastvrouwen en gastheren, om een goede bezetting
tijdens de openingstijden van het Museum te kunnen garanderen
 inspirerende exposities voor jong en oud, waaronder 6 kunstexposities per jaar
 versterken naamsbekendheid –regelmatige media-aandacht – en publieke functies
 verbetering beheer en toegankelijkheid van de collecties
 intensivering van de samenwerking met diverse instellingen waaronder Het Vreeswijks
Museum en de Museumwerf Vreeswijk
 voortzetting van het overleg met de Gemeente Nieuwegein over cultuurhistorie en het
archeologiebeleid van de Gemeente Nieuwegein.
2. ORGANISATIE
2.1. De Vereniging HKN
De HKN is een vereniging ingeschreven bij de Kamer van Koophandel en heeft ca. 350 leden.
De HKN beheert en exploiteert Museum Warsenhoeck. Een deel van de leden is actief als
vrijwilliger. De Gemeente Nieuwegein heeft voor alle vrijwilligers verzekeringen afgesloten voor
Ongevallen en Persoonlijke Eigendommen, Aansprakelijkheid, Bestuursaansprakelijkheid en
Rechtsbijstand.
2.1.1. Bestuur van de HKN bestaat uit: Voorzitter, Vicevoorzitter, Secretaris, Penningmeester,
Beheerder, Collectiebeheerder, Ledenadministrateur. De Coördinatoren van de Werkgroepen van
de HKN nemen deel aan de Bestuursvergaderingen.
pag 3/10
2.1.2. De Werkgroepen van de HKN worden geleid door een Coördinator en zijn onderling
verweven door personele unies. Een groot deel van hun activiteiten vindt plaats in en ten dienste
van het Museum. Door de deelname van de Coördinatoren aan de Bestuursvergaderingen zijn de
lijnen kort. Van de meeste Werkgroepen is een vertegenwoordiger ook actief in de
Maandagmorgengroep. De Werkgroepen komen 1 à 2 wekelijks bijeen en zijn activiteitgericht.
 Maandagmorgengroep houdt zich elke maandag bezig met beheer, schoonmaak, onderhoud
pand, verlichting, opbouw en afbouw van thema- en kunst-exposities, beschrijven en
digitaliseren van alle archieven.
 Werkgroep Collectiebeheer registreert en beheert de Collectie.
 Werkgroep Archief & Documentatie inventariseert en digitaliseert het “papieren historische
materiaal” inclusief recente artikelen over Nieuwegein, optimaliseert beschrijvingen van foto’s
en dia’s en koppelt die waar nodig.
 Werkgroep Publicaties zorgt o.a. voor de regelmatige verschijning van “Cronyck de Geyn” en
overige publicaties, alsmede voor de PR van het Museum en de HKN. Jaarlijks stelt de
Werkgroep in overleg met het Bestuur het Jaar Activiteitenprogramma samen en organiseert
dit.
 Werkgroep Exposities organiseert jaarlijks 3 thema-exposities en bijzondere evenementen als
het Lentefeest en Kerstavond in het Natuurkwartier.
 Werkgroep Cultuurhistorie bestudeert de archeologische geschiedenis en de cultuurhistorie,
verzorgt de vaste expositie (tijdsbalk, maquettes). Ze is betrokken bij de uitwerking van de
Archeologische en Cultuurhistorische Waardekaarten van de Gemeente Nieuwegein, bij de
Stuurgroep Begraafplaats Kerkveld en bij andere zaken waarbij cultuurhistorie in het geding is.
 Werkgroep Educatie (in oprichting) moet dwars door alle andere Werkgroepen de inhoudelijke
vertaalslag naar het publiek maken. Door het cultuurhistorisch erfgoed te beleven en er meer
kennis over op te doen krijgen zowel kinderen als volwassenen er meer waardering voor en
zullen zij zich meer verantwoordelijk voelen voor het behoud ervan. Educatieprojecten voor de
jeugd hebben onze grote belangstelling.
 Werkgroep Kunstexposities streeft naar 6 exposities per jaar op de Hooizolder waar vooral
Nieuwegeinse amateurkunstenaars een podium wordt geboden voor beeldende kunst en andere
kunstvormen.
De overige, veelal incidentele taken van het Museum worden door individuele vrijwilligers, zo
mogelijk 2 aan 2, verricht.
2.1.3. Gastvrouwen en Gastheren van de HKN/ Museum Warsenhoeck De HKN heeft ca. 25
gastvrouwen / gastheren, die op basis van een vooraf opgesteld vast half jaar rooster paarsgewijs
pag 4/10
hun taak in Museum Warsenhoeck vervullen. In verband met de openingsdagen van het Museum
is het streven gericht op minimaal 30 gastvrouwen / gastheren.
2.1.4. Monumentencommissie Nieuwegein Vanaf de oprichting bezet de HKN permanent een
zetel in de Monumentencommissie Nieuwegein. Met haar ruime kennis van en documentatie over
gebouwen en historische structuren (infrastructuur) kan de HKN adequaat reageren op plannen
van Ruimtelijke Ordening of infrastructurele plannen, bv. voor de aanleg van fietspaden,
fietsbrug, en nieuwbouw in / nabij cultuurhistorische waarden als beschermde Dorpsgezichten.
2.1.5. Activiteiten Het Jaar Activiteitenprogramma omvat een dagexcursie, historische
wandelingen o.l.v. een gids, lezingen en excursies rond de cultuurhistorie van Nieuwegein en de
voormalige dorpskernen. De leden van de HKN kunnen daaraan meestal gratis, soms tegen een
bescheiden vergoeding, deelnemen. Niet-leden kunnen tegen betaling deelnemen. De activiteiten
worden door de deelnemers zeer gewaardeerd.
2.2. Financiën
Jaarlijks ontvangt de HKN / Museum Warsenhoeck van de Gemeente Nieuwegein een
Projectsubsidie, die overigens bijna geheel opgaat aan huur en energie van het gemeentelijke
pand. Daarnaast bestaan de inkomsten voornamelijk uit contributies van de leden, sponsorgelden
voor ad hoc projecten, donaties en schenkingen. Gestreefd wordt naar behoud van een gezonde
financiële positie.
3. MUSEUM WARSENHOECK
Het Museum bevindt zich op korte afstand van het stadscentrum in een historische boerderij,
die deels stamt uit de 16e eeuw. De ligging naast Kinderboerderij IJsselstee in het Natuurkwartier
geeft synergie in het bezoek. Het is bereikbaar te voet, per fiets, per auto en per schip.
Parkeerfaciliteiten zijn er op loopafstand. Voor lichamelijk gehandicapten zijn een rolstoel en
invalidentraplift naar de 1e en de 2 e verdieping beschikbaar. In het Museum zijn vaste en themaexposities over de geschiedenis van Jutphaas, Vreeswijk en de Middeleeuwse stad ‘t Geyn.
Onderdelen van de vaste expositie zijn archeologische vondsten, oude prenten en foto’s en
gebruiksvoorwerpen uit de 18e tot en met de 20e eeuw. Basisuitgangspunt is om exposities
interessant te maken voor jong en oud. Het Museum wordt vooral bezocht door ouders en
grootouders met hun (klein)kinderen, ooms en tantes veelal met neefjes en nichtjes,
alleenstaanden, vriendengroepen met een culturele belangstelling. Kinderen tot 13 jaar onder
begeleiding hebben gratis toegang. Ook basisscholen bezoeken het Museum, vooral voor
educatieve projecten opgezet in samenwerking met Kunst Centraal. Met name wordt zo bij
pag 5/10
schoolkinderen een eerste belangstelling opgewekt voor geschiedenis in het algemeen en die van
Nieuwegein in het bijzonder.
3.1. Positionering
Museum Warsenhoeck is gelegen in de Gemeente Nieuwegein. Hoewel onze activiteiten
vooral lokaal gericht zijn, wordt ook de positionering op regionaal en landelijk niveau aangegeven.
3.1.1. Belanghebbenden Voor het succes van Museum Warsenhoeck is het belangrijk dat wij ons
bewust zijn van de verschillende belanghebbenden en hun eisen en verwachtingen, en dat wij
daar met onze strategieën en activiteiten zo goed mogelijk op kunnen inspelen. De belangrijkste
belanghebbenden zijn: de bezoekers, de leden, geïnteresseerden die via internet gegevens zoeken,
de Gemeente Nieuwegein, de sponsoren, de deelnemers in het Natuurkwartier, de media, de
sectoren onderwijs, toerisme en cultuur.
3.1.2. Lokale positionering De HKN / Museum Warsenhoeck heeft een belangrijke functie in het
‘vastleggen en uitdragen’ van de geschiedenis van het vroegere Jutphaas en Vreeswijk en de
toenmalige buitengebieden, en richt zich hiermee op de lokale bevolking. Die geschiedenis hangt
nauw samen met de akkerbouw en scheepvaart waar deze dorpskernen hun respectievelijke
bestaansrecht aan ontleenden. Daarnaast kent het Gemeentelijke areaal een zeer lange
geschiedenis van bewoning. Al vanaf de IJstijd hebben hier mensen geleefd. De in de bodem
aanwezige ruïnes van de Middeleeuwse stad ‘t Geyn (13e -14e eeuw) zijn overblijfselen van een
bewogen verleden. Door de ligging nabij Utrecht en bij de grens van (Noord- en Zuid-) Holland,
Utrecht en Gelderland is er hier vaak strijd geleverd, later ook om het strategisch gelegen
Vreeswijk. Er zijn ongeveer 20 kastelen en buitens gebouwd op het grondgebied van Nieuwegein.
Binnen de Gemeentegrenzen liggen ook diverse werken van de Nieuwe Hollandse Waterlinie.
3.1.2.1. Partner Natuurkwartier De HKN / Museum Warsenhoeck is partner in het Natuurkwartier,
gelegen in park Oudegein, samen met de Kinderboerderij IJsselstee, het Milieu Educatie Centrum
(MEC) en de 17e eeuwse Poldermolen van het Utrechts Landschap. Activiteiten op het gebied van
natuur- en cultuureducatie worden op elkaar afgestemd en zo nodig breder gemaakt.
Gezamenlijke evenementen, zoals het jaarlijkse Lentefeest en Kerstavond, worden georganiseerd
met speciale activiteiten rond en in Museum Warsenhoeck.
pag 6/10
3.1.2.2. Samenwerking 3 Erfgoedinstellingen in Nieuwegein Museum Warsenhoeck heeft binnen de
Gemeente Nieuwegein 2 zusterinstellingen: Het Vreeswijks Museum (voorheen de
Oudheidskamer Vreeswijk) en de Museumwerf Vreeswijk.
Het Vreeswijks Museum beheert en conserveert de geschiedenis van het voormalige dorp,
voornamelijk in de vorm van voorwerpen, zoals gereedschappen en een dorpswinkeltje. Hoewel
Museum Warsenhoeck ook voorwerpen in de Collectie heeft ligt onze sterkte in de vele foto’s,
dia’s en ansichtkaarten, ook van het oude Vreeswijk. Het Vreeswijks Museum is een stichting, in
tegenstelling tot de vereniging HKN, met uitsluitend vrijwilligers.
De Museumwerf Vreeswijk is een werkende werf aan de Vaartse Rijn waar naast exposities
over de historische binnenvaart ook schepen worden gerestaureerd en gerepareerd. Met de
ligplaatsen voor deze historische binnenvaartschepen vervult de Museumwerf veel meer een
regionale tot landelijke functie dan een lokale. Het is een stichting met veel vrijwilligers, maar ook
met enkele betaalde krachten. Het is de grootste van de 3 Erfgoedinstellingen in fysieke ruimte,
aantal medewerkers en jaarbudget.
De 3 Erfgoedinstellingen hebben halfjaarlijks overleg met de wethouder van cultuur, en de 3
Besturen voeren regelmatig overleg. Er zijn gevorderde plannen om de bestaande samenwerking
uit te breiden. Zo wordt er gewerkt aan een gezamenlijke folder en aan een entreekaartje,
waarmee alle 3 Erfgoedinstellingen kunnen worden bezocht. Op deze manier wordt gebruik
gemaakt van elkaars publieksbereik. Over gezamenlijke exposities en PR activiteiten wordt
nagedacht. De forse bezuinigingen, per 1 januari 2013 opgelegd door subsidiegever Gemeente
Nieuwegein aan de 3 Erfgoedinstellingen gezamenlijk, hebben er toe geleid dat er een gezamenlijk
Plan van Aanpak om de bezuinigingen op te vangen aan de Gemeenteraad is voorgelegd.
3.1.2.3. Samenwerking met andere instellingen Regelmatig wordt er een beroep gedaan op de
Collectie of expertise van het Museum door een instelling, zoals de Gemeente of de Bibliotheek.
De ‘Canon van Nieuwegein’, onder andere te raadplegen op de Gemeentelijke website, is een
coproductie van de Gemeente Nieuwegein en de HKN. De Werkgroep Cultuurhistorie van de
HKN had een grote inbreng in de totstandkoming van de Gemeentelijke Archeologische en
Cultuurhistorische Waardekaarten en het op basis daarvan geformuleerde beleid.
3.1.2.4. Maatschappelijk Partner Samen voor Nieuwegein Sinds 2011 is de HKN / Museum
Warsenhoeck maatschappelijk partner van de Stichting “Samen voor Nieuwegein”. Op het
jaarlijkse evenement “Beursvloer Nieuwegein” ontmoeten bedrijven, lokale overheden,
serviceclubs, scholen, vrijwilligers- en maatschappelijke organisaties elkaar in een informele sfeer.
pag 7/10
De deelnemers proberen elkaars kennis en kunde, middelen en materialen en helpende handen te
matchen. Gesloten matchovereenkomsten, bekrachtigd door een notaris, vertegenwoordigen een
aanzienlijke maatschappelijke waarde.
3.1.3. Regionale positionering Onze regio kan bogen op een ‘oude’ geschiedenis gezien het feit
dat ze al duizenden jaren lang is bewoond. Door de vele archeologische opgravingen (in het
verleden door vrijwilligers van de HKN uitgevoerd) zijn er uit diverse historische periodes
objecten aanwezig in de Collectie: uit de prehistorie, de Romeinse tijd, maar ook de
Middeleeuwen, toen hier de stad ‘t Geyn lag. Ook stonden en staan er op het huidige
Nieuwegeinse grondgebied vele kastelen, buitens en historische boerderijen. Museum
Warsenhoeck is opgenomen in de virtuele ‘Collectie Utrecht’; op deze website is ook een deel van
de collectie digitaal terug te vinden.
3.1.3.1. Samenwerkingsverband SKER Museum Warsenhoeck maakt deel uit van het
samenwerkingsverband Stichting Kunst en Erfgoed Rivierenland (SKER). Hierin werkt het
Museum samen met Het Vreeswijks Museum, Stadsmuseum IJsselstein, Stedelijk Museum Vianen,
Museum Dorestad in Wijk bij Duurstede, Gorcums Museum, Flipje en Streekmuseum Tiel. Eens in
de 3 tot 4 jaar organiseren deze 7 musea op hun eigen locatie een expositie binnen een gezamenlijk
thema. In 2012 was het motto “Door stromen verbonden, 100 jaar leven in Rivierenland”.
Museum Warsenhoeck beeldde met de expositie “School; van leesplank tot computer” 100 jaar
basisonderwijs uit. Met medewerking van Kunst Centraal bezochten 37 schoolgroepen (groep 5 en
6) deze expositie.
3.1.3.2. Regiocanon Utrecht Zuid/West Het Museum heeft zich aangesloten bij de regiocanon
Utrecht Zuid/West van Landschap Erfgoed Utrecht (LEU). Belangrijke karakteristieken voor deze
regio zijn: Grensgebied Utrecht, Gelderland en Noord- en Zuid-Holland; ontginningsgebied en
bedijking; scheepvaart, transport, kanalen; (vroege) industrie. De ’vensters’ die de plaats
Nieuwegein in de regiocanon heeft zijn: wederopbouw en nieuwe bewoners; de Vaartse Rijn;
buitens; de vroege bewoners; fabrieken en arbeiders.
De regiofunctie van Museum Warsenhoeck is derhalve gelegen in het beheer van voorwerpen
en archieven uit de rijke geschiedenis van de regio Utrecht Zuid/West (zie bovenstaande
‘vensters’); voorwerpen / foto’s van de teloorgang van het dorpsleven en de overgang naar een
nieuwe stad (bewaren en verklaren); voorwerpen van bekende Nieuwegeiners (oud-inwoners met
pag 8/10
landelijke bekendheid, zoals dr. G.J. Teljer, genees-, heel- en verloskundige); geschiedenis van
bekende bedrijven (het bekendste voorbeeld is Henkel / Persil).
3.1.4. Landelijke positionering De landelijke importantie van het Museum is beperkt door de
lokale focus van het Museum. Een zekere uniciteit van Museum Warsenhoeck ligt in de
combinatie van ‘nieuwe’ en ‘oude’ geschiedenis. Met ‘nieuwe’ geschiedenis wordt bedoeld het
documenteren en presenteren van de ontstaansgeschiedenis en voorgeschiedenis van een
zogenaamde groeikern of ‘new town’, het huidige Nieuwegein. Deze unieke mix van ‘new town’
en rijk verleden maakt dat er maar weinig vergelijkbare streekmusea zijn.
3.2. Collectie
Vanaf 1978 is door de HKN veel verzameld over heden en verleden van Nieuwegein. Sinds
1990 worden delen van de Collectie geëxposeerd in Museum Warsenhoeck. De Collectie omvat
thans ca. 20.000 items (incl. archieven), die een relatie hebben met de geschiedenis van de plek in
Nederland waar nu de huidige Gemeente Nieuwegein ligt. De collectie is eigendom van de HKN.
Een van de bestuursleden is collectiebeheerder. Ook heeft de HKN / Museum Warsenhoeck een
beperkt aantal voorwerpen in bruikleen, meestal in verband met tijdelijke exposities. Voor dit doel
worden ook objecten uitgeleend. Er is een register van de bruikleenovereenkomsten. Een beperkt
deel van de Collectie (Middeleeuwse Charters) vereiste specifieke bewaarcondities, en is daarom
in depot bij Het Utrechts Archief (HUA). Belangrijke objecten zijn in afgesloten vitrines
geëxposeerd.
3.3. Overige publieksactiviteiten
Leden van de HKN gebruiken de Collectie voor lezingen, soms gekoppeld aan een
fotoexpositie over hetzelfde onderwerp in het Museum. De HKN geeft sinds haar oprichting het
kwartaalblad “Cronyck de Geyn“ uit. Getracht wordt een koppeling te maken met de themaexposities. Het archief van “Cronyck de Geyn” is integraal - met uitzondering van de laatste
jaargang - online te raadplegen. Er zijn ook 15 boeken door de HKN in eigen beheer uitgegeven,
zoals “Rondom het sluisje en de Oude Sluis in Nieuwegein”, “Kastelen en buitens in Oud
Nieuwegein”.
In Museum Warsenhoeck bevindt zich een omvangrijke Bibliotheek met ca. 1000 titels. Er
wordt gewerkt aan een digitaal zoeksysteem. Veel informatie over Museum Warsenhoeck en de
HKN is te vinden op de website www.museumwarsenhoeck.nl.
pag 9/10
3.4. Media
De HKN / Museum Warsenhoeck streeft naar behoud en mogelijke uitbouw van de goede
contacten met de media. Voorafgaand aan elke thema-expositie of bijzondere gebeurtenis in het
Museum wordt een persbericht verstuurd, regelmatig verschijnen er artikelen in de plaatselijke
weekbladen, zoals “De Molenkruier” en “Nieuwegein Dichtbij”. Ook “AD Utrecht” en RTV9
(radio en TV) besteden regelmatig aandacht aan ons Museum. Media aandacht voor exposities en
activiteiten in Museum Warsenhoeck versterkt de naamsbekendheid en laat het bezoekers- en
deelnemersaantal stijgen.
4. BEDRIJFSVOERING
Het door de HKN van de Gemeente Nieuwegein gehuurde deel van de monumentale 17e
eeuwse boerderij op Geinoord 11 bestaat uit ca. 270 m2 expositieruimte; 35 m2 dienst- en sanitaire
ruimten, keuken; 60 m2 kantoor, archief, computers, bibliotheek; 20 m2 loopruimten.
Een van de leden van het Bestuur van de HKN is Beheerder van het Museum. In het dagelijkse
(klein) onderhoud van de binnenruimten wordt hij bijgestaan door leden van de
Maandagmorgengroep. Voor grotere klussen worden ad hoc Werkgroepjes gevormd. De
Gemeente, als verhuurder, is verantwoordelijk voor groot onderhoud, inclusief verwarming en het
luchtcirculatiesysteem.
De Collectie in Museum Warsenhoeck bestaat uit een grote variëteit aan objecten, gemaakt
van een veelheid aan materialen, zoals diverse metalen, hout, steen, aardewerk, leer, papier. De
luchtvochtigheid wordt zoveel mogelijk constant gehouden, omdat schommelingen in de waarden
schadelijk zijn voor de Collectie. In 2010 en 2011 is de meeste verlichting vervangen door LED
lampen; wij hopen dit te continueren voor het hele gebouw. De invloed van UV van buiten is
vanwege de geringe raamoppervlakte te verwaarlozen.
Museum Warsenhoeck heeft een gebruiksvergunning van de Gemeente Nieuwegein. Dat
houdt in dat het gebouw voldoet aan de brandveiligheidsvoorschriften. Een maximum aantal van
100 bezoekers mag gelijktijdig in het Museum aanwezig zijn.
Museum Warsenhoeck heeft een inbraakbeveiligingssysteem / alarm. Met videobewaking
wordt vanaf de balie het gehele Museum binnen gecontroleerd. Extern kan via internet door de
Beheerder het Museum worden gecontroleerd.
Bedrijfsmiddelen als inventaris, voorraad zaken of producten en voorraad van derden zijn
verzekerd tegen waterschade en overige gevaren, brand, inbraak, diefstal, vandalisme, storm.
Daarnaast heeft de Gemeente Nieuwegein voor alle vrijwilligers verzekeringen afgesloten voor:
Ongevallen - en Persoonlijke Eigendommen, Aansprakelijkheid, Bestuursaansprakelijkheid,
Rechtsbijstand.
pag 10/10
HISTORISCHE KRING NIEUWEGEIN
HKN JAARVERSLAG 2012
Het jaar 2012 stond voor een belangrijk deel in het teken van de zelfanalyse in verband met de
museumregistratie. Naast alle reguliere werkzaamheden en nieuwe activiteiten was dit een
geweldige klus, die samen met velen is geklaard. De vrijwilligersmiddag in december als dank voor
de inzet van de vrijwilligers, want zonder hun inzet is wat wij allemaal doen beslist niet mogelijk,
was zoals altijd een gezellige bijeenkomst. In Cronyck de Geyn stonden veel zeer interessante
artikelen. Het afgelopen jaar waren er natuurlijk ook bijzondere uitstapjes en lezingen, zoals het
bezoek aan Museum Victus in De Meern met een presentatie over de Romeinen, de lezing van de
heer A. van Liempt over de “Jodenjacht” aansluitend aan de Algemene Vergadering, de
dagexcursie naar Haarlem, de wandeling in het historisch centrum van IJsselstein met vooraf de
lezing door de heer F. Vogelzang en de Schatkamer Tour op en onder het Domplein te Utrecht
met vooraf de lezing door Professor Dr. L. Dorsman.
Thema-exposities
Het jaar begon met de expositie “Van stoomtram tot sneltram”, 130 jaar personenvervoer tussen
Utrecht, Jutphaas en Vreeswijk. Een boeiende reis terug in de tijd van de stoomtram via de
paardentram en de tractortram (tot december 1928) naar de bus en de sneltram (december 1983
100 jaar na de invoering van de stoomtram). De oudste vorm van “openbaar vervoer” is die over
het water met de trekschuit en in de winter - als er ijs lag - met de paardenomnibus.
Daarna volgde de expositie “De school; van leesplank tot computer” met als thema 100 jaar
basisonderwijs in samenwerking met SKER (Stichting Kunst en Erfgoed Rivierenland). SKER is
een samenwerkingsproject van 7 musea “aan de Lek” (Museum Warsenhoeck, Het Vreeswijks
Museum, Stadsmuseum IJsselstein, Flipje en Streekmuseum Tiel, Gorcums Museum, Stedelijk
Museum Vianen en Museum Dorestad). Ieder museum stelt aan de hand van het overkoepelend
thema zijn eigen expositie samen en met elkaar geven zij een goed en gevarieerd beeld van het
leven in het Rivierenland van de afgelopen honderd jaar. Dit keer onderwijs, vervoer, kunst en
wonen in het Rivierenland van 1900 tot nu. In Museum Warsenhoeck kwamen leerlingen er tot
hun verbazing achter dat je met een kroontjespen mooi en goed kan schrijven en dat de kinderen
vroeger zelfs ook op zaterdag naar school gingen! Enkele leerlingen van het Oosterlicht College
maakten in het kader van hun “Erfgoedproject” een fotoverhaal voor in Cronyck de Geyn over een
plek of een monument vroeger en nu. In ons Museum bekeken zij exposities en kregen zij
informatie over de door hen gekozen monumenten.
Onze 3e thema-expositie ”Verzamelingen verzameld” liet bijzondere verzamelingen van onze
leden zien. Zie bij de Werkgroep Exposities. Voor de leerlingen van groep 6 was hieraan een
schoolproject verzamelen gekoppeld. Er zijn 12 verzamelingen ingebracht. De leerlingen hebben
daaruit als mooiste verzameling gekozen een verzameling edelstenen.
Onze exposities en overige activiteiten trokken in 2012 4751 bezoekers / deelnemers.
1
Zelfanalyse in verband met de Museumregistratie
De HKN / Museum Warsenhoeck heeft sinds 20 december 2010 de voorlopige museumregistratie
gekregen voor 3 jaar. Per 2012 is op basis van de Museumnorm van het Museumregister Nederland
het vernieuwde museumregistratiemodel van toepassing met vernieuwde criteria. De eisen zijn
aanzienlijk aangescherpt (lees verzwaard) en er wordt geen onderscheid gemaakt tussen een klein
en een groot museum. Velen hebben heel hard gewerkt aan de zelfanalyse, zodat onze
antwoorden met bijlagen op de lange en zeer uitgebreide vragenlijst op tijd (29-9-2012)
elektronisch kon worden verstuurd. Een speciaal woord van dank aan Marjolijn de Winter, die
deze kar heeft getrokken en allen er telkens op heeft gewezen dat het echt noodzakelijk is om wat
al jaren prima is gedaan conform de eisen van de Museumnorm schriftelijk vast te leggen. Wegens
de geboorte van haar dochter moest zij vanzelfsprekend even enige afstand nemen. Het aantal
HKN documenten is fors gegroeid en is als bewijs bij de zelfanalyse meegestuurd. Voortaan moet
jaarlijks worden bekeken of alle documenten up to date zijn en of er aanpassingen moeten
plaatsvinden dan wel nieuwe moeten worden opgesteld. Een geweldige klus. In 2013 gaan wij op
voor de officiële museumregistratie. Daarvoor moet nog wel het een en ander worden gedaan.
3 Erfgoedinstellingen in Nieuwegein
Een ander zeer belangrijk onderwerp is de intensivering van de contacten met de 2 andere
erfgoedinstellingen in Nieuwegein: Het Vreeswijks Museum en de Museumwerf Vreeswijk. De
contacten bestonden er al tussen Museum Warsenhoeck en de tot in 2011 geheten Oudheidskamer
Vreeswijk. Zo werden en worden regelmatig objecten aan elkaar in bruikleen gegeven voor
thema-exposities. De contacten tussen de 3 erfgoedinstellingen verlopen in goede sfeer. Er zijn
plannen ontwikkeld voor gezamenlijke activiteiten. De 3 erfgoedinstellingen hebben gezamenlijk
schriftelijk gereageerd op de door de Gemeente Nieuwegein per 1-1-2013 aan de 3
erfgoedinstellingen opgelegde financiële taakstelling met een voorstel voor verdeling tussen de 3.
Gezamenlijk vindt er ook regulier overleg plaats met Wethouder Reusch.
De plannen voor gezamenlijke activiteiten zijn verder uitgewerkt: gezamenlijk entreekaartje om
alle 3 erfgoedinstellingen te bezoeken, gezamenlijke folder, gezamenlijke set ansichtkaarten en
(digitale) Nieuwsbrief. Helaas is dit onder meer ten gevolge van de zeer veel tijd en energie
opslokkende werkzaamheden in verband met de zelfanalyse voor de museumregistratie niet tijdig
gereed gekomen om per 1 januari 2013 in te voeren. Dat zal begin 2013 worden.
Door de 3 erfgoedinstellingen wordt voorts gewerkt aan de gezamenlijke expositie “De Oranjes,
sluizen en schepen” vanaf medio april 2013 in Museum Warsenhoeck “Koninklijk Nieuwegein”, in
Het Vreeswijks Museum “75 jaar Beatrixsluis” en op de Museumwerf Vreeswijk speciaal aandacht
voor “de schepen” met een oranje tintje.
Literair Weekend Nieuwegein
In juni 2012 vond voor het eerst voor de inwoners van Nieuwegein het Literair Weekend
Nieuwegein plaats, georganiseerd door de HKN met subsidie van de Gemeente Nieuwegein. De
initiator was Huub van Baal. Het aantal deelnemers viel helaas tegen, hoewel er vooraf een grote
PR campagne had plaatsgevonden met veel positieve reacties. Op veel plaatsen in Nieuwegein
waren flyers opgehangen. Door Ons Nieuwegein, De Molenkruier, AD/ Utrechts Nieuwsblad en
RTV9 radio is hieraan ook ruim aandacht besteed. Het Literair Weekend Nieuwegein werd geleid
door mevrouw Renée Blom (trainer / begeleider). De deelneemsters en de deelnemers werden zeer
geïnspireerd door Museum Warsenhoeck, het daar aanwezige cultuurhistorisch erfgoed en de
amateurkunst. Allen werden uitgedaagd een tekst en een gedicht te schrijven, dat zij bijna allen
hebben gebaseerd op in Museum Warsenhoeck aanwezig erfgoed. Samen met enkele stukjes uit de
workshops is dit alles bijeengebracht in een boekje. Alle deelneemsters en deelnemers stelden dat
2
het Literair Weekend Nieuwegein beslist nog een keer moet worden georganiseerd. Twee
deelneemsters hebben zich direct aangemeld als nieuwe vrijwilligers bij de HKN en zetten zich
vol verve in voor onze Werkgroep Publicaties: Renée Blom en Loes Slooten.
LED verlichting
Met subsidie en met dank aan de subsidiegevers is in Museum Warsenhoeck zuiniger LED
verlichting (lampen en TL buizen) aangebracht, die een besparing op de energiekosten zal gaan
opleveren en die minder schadelijk is voor onze collectie dan de oude lampen. Dit is in fasen
gerealiseerd. Aan het eind van 2012 waren helaas nog niet alle lampen door LED verlichting
vervangen en daarvoor zijn wij nog op zoek naar een sponsor.
Kunst – en Cultuurprijs 2012
Eind 2012 werd bekend dat de HKN door de jury van de Nieuwegein Awards was genomineerd
voor de Kunst- en Cultuurprijs 2012. Uit 3 genomineerden is op 2 februari 2013 aan Harry ten
Hove samen met Piet Daalhuizen namens de HKN / Museum Warsenhoeck de Cultuurprijs 2012
uitgereikt, een sculptuur van Corry Ammerlaan getiteld “van mens tot mens”. In het
juryrapport staat o.a. dat de HKN springlevend is, niet alleen van grote betekenis is voor de
cultuurhistorie van Nieuwegein, maar ook voor de hedendaagse beeldende kunst in Nieuwegein
en de cultuureducatie van onze jeugd.
Tot slot een zeer speciaal woord van grote dank van het Bestuur aan de vrijwilligers, die zich voor
de HKN / Museum Warsenhoeck inzetten. Zonder hun inzet kan dit allemaal niet worden
gerealiseerd.
Het HKN Bestuur was in 2012 als volgt samengesteld:
Harry ten Hove, voorzitter, Huub van Baal vicevoorzitter, Robien Kuipers secretaris, François
Gathier penningmeester, Jan Rijdes, algemeen beheerder en collectiebeheerder a.i., Joke Verbaan,
ledenadministratie. Vanaf medio 2012 heeft Marlies Adriaansen als beoogd collectiebeheerder
haar taak al op zich genomen en heeft deelgenomen aan de Bestuursvergaderingen vooruitlopend
op haar benoeming als lid van het Bestuur.
Maandagmorgengroep
Piet Daalhuizen, coördinator
Evenals voorgaande jaren heeft de Maandagmorgengroep bestaand uit Wil Brok, Cees Brugman,
Piet Daalhuizen, Riek Daalhuizen, Diny Gathier, François Gathier, Roel Groenendijk,
René Meerwijk, Otto Pijpker, Jozef Reintjes, Bets Rijdes, Jan Rijdes, Peter Stennekes en Joop
Terpstra in vrijwel ongewijzigde samenstelling elke maandag haar werkzaamheden verricht. Die
hebben vooral te maken met:
 Digitaliseren van alle archieven
 Onderhoud van het museumgebouw
 Vernieuwen van met name elektrische installaties
 Assisteren bij de opbouw en verwijdering van thema-exposities
 Realisering van foto-exposities
 Collectiebeheer
 Beschrijven van archieven.
3
Onderhoud
Een opmerkelijk project in 2012 was de vervanging van de inmiddels 20 jaar oude keuken. Dat
project kon gestalte worden gegeven door de opmerkzaamheid van Bets en Jan Rijdes, waardoor
een zo goed als nieuwe keuken beschikbaar kwam. In de keuken en in de hal bij de trap is ook
meer bergruimte gerealiseerd.
Met de vernieuwing van de verlichting op de Hooizolder is eind 2011 begonnen en die is in 2012
voltooid. De lampen, die verschillende vitrines uitlichten, zijn vervangen door LED-verlichting.
Boven de tijdsbalk zijn LED-strips aangebracht. De tijdsbalk in de vaste historische expositie, een
werkstuk van de Werkgroep Cultuurhistorie, kon verder worden geïnstalleerd en eveneens
werden de bijschriften bij diverse onderdelen van deze expositie vernieuwd.
Voor schoonmaakwerkzaamheden is een nieuw werkschema in gebruik genomen. Extra aandacht
daarbij krijgt de buitenomgeving van ons museum. Door bewerking met staalborstels en
regelmatig vegen, is en wordt de gladheid als gevolg van algengroei stevig teruggedrongen. Het is
een project dat blijvende aandacht vergt.
Exposities
Assistentie werd verleend bij de opbouw van de exposities “Van stoomtram tot sneltram”, “De
school; van leesplank tot computer” en “Verzamelingen verzameld” van leden van de HKN.
Collectiebeheer
De digitalisering van de collectie werd onverdroten voortgezet. Dat betreft zowel het fotografisch
vastleggen van alle objecten als de beschrijving ervan. Gestadig ook is doorgewerkt aan de
verbetering van de overzichtelijke opslag en documentatie van archiefstukken, foto’s en
boekwerken.
Een bijzonder project was de restauratie van de historische tafel (uit + 1910), die afkomstig is uit
het oude Jutphase Gemeentehuis. Aan de tafel is circa 60 jaar vergaderd door de Gemeenteraad en
aan die tafel zijn ook circa 60 jaar lang de huwelijken in Jutphaas voltrokken. De restauratie kon
worden gerealiseerd met medewerking van de Museumwerf Vreeswijk.
Werkgroep Publicaties:
Piet Daalhuizen, coördinator
2012 een “roerig” jaar
Het verslagjaar 2012 kan voor de Werkgroep Publicaties met recht een “roerig” jaar worden
genoemd, omdat ups en downs bij de mensen in de Werkgroep en bij projecten elkaar afwisselden.
De mensen in de Werkgroep
Begin 2012 bestond de Werkgroep Publicaties uit Cees Brugman, Piet Daalhuizen, Wolfgang
Herrlitz, Ben Huiskamp, Jaap Stevens, Joop Terpstra, Gerard Veerkamp en Marjolijn de Winter.
Cees Brugman heeft geheel 2012 helaas door ziekte zijn activiteiten voor de Werkgroep drastisch
moeten beperken. Momenteel gaat het gelukkig beter. Na een ingrijpende operatie moest Jaap
Stevens in de herfst helaas zijn werkzaamheden beëindigen. Hij was vele jaren actief vooral met
de opmaak van brochures, raambiljetten en Cronyck de Geyn. Gelukkig meldde zich voor de
opvolging van Jaap de op dat gebied deskundige Renée Blom. Die uitbreiding was echter van korte
4
duur in verband met haar benoeming tot wethouder van de Gemeente Nieuwegein op 16 januari
2013. Voor medewerking aan de voorbereiding van excursies meldde zich Peter Stennekes en voor
redactioneel werk kwam Loes Slooten de Werkgroep Publicaties versterken. Ben Huiskamp
verzorgt thans de opmaak van Cronyck de Geyn.
Cronyck de Geyn
In 2012 moesten we best veel moeite doen om goede hoofdartikelen voor Cronyck de Geyn te
bemachtigen. Het is gelukt en mede door de vele interessante kleinere opzichzelfstaande bijdragen
en bv. de rubrieken “Zoals het was .. “ en “Voor u gelezen in ..” zijn we er in geslaagd keurig op
tijd elk kwartaal een mooie uitgave te presenteren. Overigens willen we hier ook vermelden dat
door aanbiedingen uit andere HKN Werkgroepen de beschikbare kopij enorm is toegenomen. Wij
zouden nu al alle Cronycken tot april 2014 kunnen “vullen”!
Onze sponsors Rabobank, Jos Scholman en Van Putten Autoschades maakten het opnieuw
mogelijk Cronyck de Geyn te laten verschijnen, zelfs met een prachtige full color omslag.
Het jaarprogramma en de overige projecten
De lezingen in De Bron van Ad van Liempt, Fred Vogelzang en prof. L. Dorsman voldeden aan de
hooggestelde verwachtingen en werden uitstekend bezocht. In totaal trokken we 167 bezoekers.
Dat geldt zeker ook voor de verschillende excursies (Vicus De Meern, Haarlem en IJsselstein),
maar van de trip naar het Domplein hadden we hogere verwachtingen.
Succesvol was Ben Huiskamp met zijn kastelenlezing voor diverse instellingen en andere
historische verenigingen.
Plannen voor de uitgave van enkele boeken en een gamedesign konden helaas niet worden
gerealiseerd.
Werkgroep Cultuurhistorie
Eveline de Jong, coördinator
De Werkgroep Cultuurhistorie bestond begin 2012 uit Wil Brok, Bart Jan Damstra, Eveline de
Jong, René van der Mark en Jan van Rosssum. Wij zijn verblijd met de komst van twee nieuwe
vrijwilligers: Tanja Lakemond en Ko van der Wal. Ook de partner van Tanja, Hans Odijk, is voor
het Museum werkzaam bij de herinrichting. Twee zuilen zijn toegevoegd en op dit moment wordt
een gotisch raam gebouwd met onderdelen van het Dijkveldse Kerkje.
De collectie van de vaste expositie (600 objecten) is geïnventariseerd én gefotografeerd en wordt
als museale collectie in Adlib ingevoerd. De leden van de Werkgroep hebben van Jan Rijdes een
cursus Adlib in ons Museum gekregen. De archeologische database van de opgraving De Wiers is
afgerond. Het programma Quantum GIS is gedownload en er wordt druk mee gewerkt en
geoefend. Het doel is om de kaartlagen en de database te implementeren voor het project “Digitaal
Nieuwegein”. De beleidsnota en onderzoeksagenda van de Archeologische Waardenkaart is door
ons van commentaar voorzien en is in december 2012 door de Gemeenteraad geaccordeerd. Als
kroon op ons werk zal in 2013 de Archeologische Waardenkaart officieel worden overhandigd in
ons Museum.
De overige activiteiten waren:
 De Cultuurhistorische Waardenkaart is van start gegaan. Zowel het rapport als de tekeningen
zijn van commentaar voorzien
5




De lijst van Industrieel Erfgoed is doorgenomen en met wijzigingen doorgestuurd naar de
Utrechtse Stichting voor het Industrieel Erfgoed (USINE)
Foto’s zijn gemaakt van de werkzaamheden aan de Dorpsstraat 44
Foto’s zijn gemaakt van de werkzaamheden bij de Oude Sluis
De Werkgroep heeft actief meegewerkt aan het Lentefeest met een stempelactiviteit voor
kinderen om scherven te plakken en een fotoquiz om voorwerpen in de juiste tijd te plaatsen.
Werkgroep Archief en Documentatie
Diny Gathier, coördinator
De Werkgroep Archief en Documentatie bestond in 2012 uit Diny Gathier, François Gathier, Jozef
Reintjes en Arie van Wageningen.
In 2012 zijn gereed gekomen:
 De ordening en de beschrijving van het door de heer J. de Roos aangeleverde materiaal van
vooral Vreeswijk.
De lopende werkzaamheden bestaan o.a. uit:
 Het beschrijven en het invoeren in Adlib van nieuw ontvangen boeken
 Het optimaliseren van de beschrijvingen van dia’s en foto’s en waar nodig het koppelen van de
gescande dia’s en foto’s
 Het invoeren in Adlib van de voor de HKN interessante artikelen
 Het beschrijven van het knipselbestand, dat is geordend
 Het invoeren in Adlib van de objecten van de Werkgroep Cultuurhistorie.
Binnenkort wordt een aanvang gemaakt met de inventarisatie en de beschrijving van objecten, die
van de Gemeente Nieuwegein zijn ontvangen, zoals tegeltjes met wapens uit het Gemeentehuis
van Jutphaas.
Gemeentelijke Monumentencommissie (GMC)
Fer Martens, vertegenwoordiger van de HKN
De standaard taak van de Gemeentelijke Monumentencommissie (GMC) is het College van
Burgemeester & Wethouders adviseren over “(ver)bouwplannen aan gemeentelijke of
rijksmonumenten en in beschermde dorpsgezichten”. De GMC heeft dan een vergelijkbare status
als de Welstandscommissie. Een Gemeente is verplicht een dergelijk commissie te hebben.
Adviezen worden ook gegeven over bouwplanontwikkelingen in de nabijheid van monumenten
of een beschermd dorpsgezicht. Dit vanwege de invloed, die een dergelijk bouwplan daarop kan
hebben.
Daarnaast is er landelijk een ontwikkeling gaande om veel meer rekening te houden met de
aanwezige cultuurhistorische waarden en in de grond aanwezige of te verwachten monumenten.
Denk hierbij aan een oud dijkje met mooie bestrating en beplantingen. Of een oude fundering.
In de afgelopen paar jaar is dit ook in Nieuwegein steeds belangrijker geworden. Hiertoe is enkele
jaren geleden een “Erfgoedverordening” vastgesteld, die een enigszins beschermende werking
heeft.
Per 1 januari 2012 is iedere Gemeente verplicht een volledige beschrijving te maken van al deze
waarden. Met behulp van leden van de HKN Werkgroep Cultuurhistorie is door de Gemeente de
6
Nota “Jonge stad, oude kwaliteiten” opgesteld (concept). In dit lijvige rapport is geheel
Nieuwegein geïnventariseerd. Na vaststelling moet met deze waarden bij het maken van nieuwe
bestemmingsplannen rekening worden gehouden. Dan zijn we een hele stap verder bij de
bescherming van onze historie!
De GMC heeft 12 keer vergaderd. Het aantal verbouwingen in beschermde dorpsgezichten en aan
monumenten is aanzienlijk afgenomen. De crisis zal daaraan vermoedelijk debet zijn.
De volgende onderwerpen, die zijn besproken, zijn in het kader van het Jaarverslag interessant om
te vermelden:
 Aanwijzing “beschermd dorpsgezicht Jutphaas”
De Gemeenteraad besloot in december 2011 om, in overeenstemming met ons advies, dit deel van
Jutphaas te beschermen. In de Raad is gediscussieerd over de grenzen van het te beschermen
oppervlak. Op 19 december 2012 heeft de Gemeenteraad besloten om het gebied iets uit te
breiden.
 Bouwplan van Heukelomstraat
De GMC heeft een negatief advies uitgebracht, omdat de hoogte van het gebouw teveel invloed
heeft op het beschermd dorpsgezicht Jutphaas (steekt er boven uit). Er was ook weerstand van
omwonenden. Dit jaar is de vergunning afgegeven voor een gebouw dat één verdieping lager is.
De GMC heeft daarover positief geadviseerd.
 Uitbreiding Beatrixsluis met een 3e kolk
Met Rijkswaterstaat is een concept-beeldkwaliteitsplan besproken. Dat komt erop neer dat de 3e
kolk van de Beatrixsluis nauwelijks zal opvallen in het landschap (dus bv. geen grote heftorens).
Het kanaal zal worden verbreed. De “sluismeesterhuizen” worden gespaard, maar zijn dan niet
meer te bewonen. De huizen krijgen een andere bestemming.
 Fietsbrug bij de Plofsluis
Het ligt in de bedoeling om de vroegere verbinding met Houten te herstellen door de aanleg van
een fietsbrug over het Amsterdam-Rijnkanaal. De GMC heeft voor het ontwerp een aantal
uitgangspunten geformuleerd.
 Herstel Oude Sluis in Vreeswijk
Op stel en sprong moest in de zomer van 2012 de sluisvloer van de Oude Sluis worden hersteld. De
veiligheid van o.a. Utrecht en Nieuwegein kon zonder reparatie bij zeer hoog water niet meer
worden gewaarborgd. Veel tijd is besteed aan een technische oplossing, die het behoud van het
monument op langere termijn zou waarborgen.
 Renovatie Koninginnensluis
De GMC verzet zich tegen het plaatsen van een hekwerk rond de Koninginnensluis en het kappen
van bomen aan de kant van de Lekboulevard. De discussies hierover zijn nog gaande.
 Uitbreiding apotheek De Batau aan de kant van de Nedereindseweg
De GMC heeft negatief geadviseerd, omdat het historisch boerderijlint wordt doorbroken. Het
Gemeentebestuur heeft dit advies naast zich neergelegd. Het HKN Bestuur heeft hierop een
kritische brief gestuurd aan Burgemeester & Wethouders.
Gastvrouwen en Gastheren van ons Museum
Bets Rijdes, coördinator
Aan het begin van 2012 had Museum Warsenhoeck 22 gastvrouwen en gastheren. Wij hebben 1
nieuwe gastheer mogen verwelkomen. Helaas hebben 2 gastvrouwen en 2 gastheren aangegeven
7
niet meer beschikbaar te zijn. Wij roepen dan ook nadrukkelijk de HKN leden op om “op zoek” te
gaan naar nieuwe vrijwilligers voor de functie van gastvrouw of gastheer. Alleen met nieuwe
vrijwilligers kunnen wij de maximale dienstverlening blijven bieden aan de bezoekers van
Museum Warsenhoeck.
Ook dit jaar heeft Huub van Baal de halfjaarroosters opgesteld. De gastvrouwen en gastheren zijn
volgens een vast rooster ingeroosterd, waarbij men bij mogelijke conflicten dit zelf oplost. Dit
werkt naar ieders tevredenheid. Door het wegvallen van enkelen komt een vast rooster wel in het
gedrang en is de kans aanwezig dat de openstelling van ons Museum onder druk komt te staan.
Ook in 2012 hebben wij aan leerlingen van het middelbaar onderwijs de kans geboden om bij
Museum Warsenhoeck invulling te kunnen geven aan hun maatschappelijke stage. Voor het
schooljaar 2011-2012 hadden zich zoveel leerlingen aangemeld, dat er tijdelijk een stop werd
ingesteld. In totaal hebben 13 leerlingen stage gelopen. Voor het schooljaar 2012-2013 zijn ook al
aanvragen binnengekomen.
In de periode mei / juni 2012 hebben 37 schoolgroepen ons Museum bezocht in het kader van de
expositie over 100 jaar onderwijs “De school; van leesplank tot computer”. In een nagebouwd
schoolklasje kregen de kinderen les van de gastvrouwen en gastheren en mochten ze ook schrijven
met een kroontjespen en met een griffel op een leitje.
In het najaar was er weer een schoolproject tijdens de expositie “Verzamelingen verzameld”. 16
schoolgroepen bezochten ons Museum. Voor deze expositie hadden de scholen verzamelingen
aangeleverd en de leerlingen konden zelf kiezen welke verzameling de mooiste was. Hiervoor
werd een prijs beschikbaar gesteld.
Werkgroep Exposities
Bets Rijdes, coördinator
In 2012 bestond de Werkgroep Exposities uit Lia van Doorn, Bets Rijdes, Roel Groenendijk en
Dick de Wissel en heeft 8 keer vergaderd. In 2012 zijn er 3 thema-exposities geweest:
 Van 15 januari t/m 1 april de expositie over 130 jaar personenvervoer “Van stoomtram tot
sneltram”. Deze expositie gaf een beeld van het vervoer van vroeger en nu en trok 423
bezoekers.
 Van 15 april t/m 26 augustus de expositie over 100 jaar basisonderwijs in Nieuwegein met als
titel “De school; van leesplank tot computer”. Deze expositie was een initiatief van SKER
(Stichting Kunst en Erfgoed Rivierenland), een samenwerkingsverband van 7 musea in de
regio. Dit jaar was het onderwerp werken en wonen in Rivierenland in de afgelopen 100 jaar.
Tijdens deze expositie heeft Museum Warsenhoeck 38 schoolgroepen op bezoek gehad in het
kader van het cultuurprogramma, dat door Kunst Centraal voor de scholen was georganiseerd.
De kinderen maakten in ons Museum een “reis door de tijd” en kregen les in een nagebouwd
schoolklasje door onze gastvrouwen en gastheren. Het was een groot succes met 1587
bezoekers.
 Van 9 september t/m 26 december de expositie “Verzamelingen verzameld”. Exposanten
waren leden van de HKN, familieleden, bekenden enz. die hun prachtige verzamelingen ter
beschikking hadden gesteld. Zeer gevarieerd o.a. sinterklaaspapier, beeldjes van uilen, eenden,
schildpadden, nijlpaarden, huisjes, asbakken, gapers, schenkkurken, oude boekjes van W.G.
van de Hulst. Te veel om op te noemen. Ook naar deze expositie kwamen schoolgroepen, die
8
Op 3 juni 2012 was er het jaarlijkse Lentefeest samen met de Kinderboerderij, het MEC en de
poldermolen. Het thema van dit jaar was: “Natuurlijk, Avontuurlijk, Duurzaam”. Het was helaas
slecht weer en daardoor was het aantal bezoekers aanzienlijk lager dan vorig jaar. Wegens het
slechte weer moesten er veel activiteiten in ons Museum plaatsvinden, maar dat gaf een goede
sfeer. Het aantal bezoekers in ons Museum was 353.
Het was op 24 december 2012 weer een gezellige kerstavond samen met de Kinderboerderij en het
MEC. Ons Museum was in kerstsfeer getooid. De bezoekers werden ontvangen met thee of koffie.
Er was een optreden van het ”Grobben ensemble” met mooie kerstmuziek. De kinderen hebben
genoten. Zij mochten met Grobben meespelen, luisterden naar een kerstverhaal en maakten in de
knutselhoek kerstversieringen. De avond was weer een groot succes.
Beheer en ICT
Jan Rijdes, beheerder
Met Beheer en ICT zijn in 2012 druk bezig geweest Marlies Adriaansen, Hans Odijk, Jan Rijdes,
Peter Stennekes, Sanne van der Vliet en Gerard Wouda. Begin 2012 zijn de ICT componenten
ontvangen en geïnstalleerd, die eind 2011 waren besteld. We kunnen nu zelf afdrukken op A4
formaat in kleur maken. Hierdoor kunnen de kosten van het drukken van posters etc. worden
verlaagd. Door het bedrijf MVG energy solutions is een plan opgesteld om de resterende energie
verslindende verlichting te vervangen door energie zuinige LED-verlichting. In 2013 hopen we
voor de uitvoering hiervan een financier te vinden.





Contact met de Gemeente (= de verhuurder) heeft plaatsgevonden om het vochtprobleem te
verhelpen. Een aantal bedrijven is komen kijken om een kostenraming voor de Gemeente op
te stellen. Een definitieve oplossing is echter nog niet gevonden.
De vergadertafel van de Gemeenteraad van Jutphaas, die een aantal jaren in opslag heeft
gestaan, wordt sinds kort weer als vergadertafel gebruikt in ons Museum. De door vocht
aangetaste delen van de vergadertafel zijn door vrijwilligers van de Museumwerf Vreeswijk
vervangen, waarna HKN vrijwilligers de afwerking van de tafel ter hand hebben genomen.
Een collectiebeheerplan is opgesteld om de collectie meer volledig te registreren en te
beheren.
Assistentie is verleend bij het afbouwen en opbouwen van de diverse exposities.
Voor de verschillende thema-exposities zijn Dvd’s gemaakt, die tijdens de exposities werden
vertoond.
Ledenbestand
Joke Verbaan, ledenadministratie
Aantal leden per 1-1-2013
Nieuwe leden
Leden, die zijn overleden of die hebben bedankt
365
32
22
9
Website
Jan Rijdes, webmaster
In 2012 zorgden voor onze website Marion Vegter, Jan Rijdes en Peter Stennekes.
De populariteit van de website www.museumwarsenhoeck.nl is enorm toegenomen.
Het aantal unieke bezoekers is gestegen van 4379 naar 6202. De pagina’s, die zijn geraadpleegd,
zijn gestegen van 9048 naar 13543. Augustus was de maand met de meeste bezoekers.
Maandelijkse historie
Jan Feb Mar Apr Mei Jun Jul Aug Sep Okt Nov Dec
2012 2012 2012 2012 2012 2012 2012 2012 2012 2012 2012 2012
Maand
Unieke
bezoekers
Aantal
bezoeken
Pagina's
Hits
Bandbreedte
114,26 MB
Januari 2012
367
557
964
5619
Februari 2012
342
443
753
3732
224,89 MB
Maart 2012
468
660
1237
4088
612,09 MB
April 2012
612
777
1402
7404
803,02 MB
Mei 2012
624
818
1450
6717
569,93 MB
Juni 2012
676
890
1228
4501
443,05 MB
Juli 2012
544
737
1062
4387
389,31 MB
Augustus 2012
813
1157
1533
5968
637,94 MB
September 2012
733
1051
1471
4606
501,47 MB
Oktober 2012
482
735
1153
3755
437,78 MB
November 2012
410
594
975
3311
276,19 MB
December 2012
131
209
315
1074
137,34 MB
Totaal
6202
8628
13543
55162
5,03 GB
Bijlage: HKN Beleidsplan 2013-2018
18 maart 2013
10
Museum Warsenhoeck
Historische Kring Nieuwegein
Natuurkwartier
Jaar activiteitenprogramma 2013
Maandag 11 februari 2013
20.00 uur.
De Bron, Buizerdlaan 1.
Exposities
Lezing over de Peutingerkaart door R. Voorburg. De
lezing gaat met name over de plaatsen in Nederland op
die kaart. René is een boeiende verteller!
Zie ook de Cronyck van januari 2013.
Leden gratis!
Zaterdag 2 maart 2013
Start 10.30 uur bij het beeld
van Olivier van Noort bij de
veerpont aan de Lek.
Stadswandeling in de zilverstad Schoonhoven.
De wandeling wordt verzorgd door de gidsen van de
Stichting Stadswandeling Schoonhoven. Verwezen
Maandag 18 maart 2013
20.00 uur.
De Bron, Buizerdlaan 1.
Jaarlijkse algemene vergadering.
Na het officiële gedeelte presenteert Ben Huiskamp
zijn speciaal voor deze gelegenheid aangepaste lezing
“Kastelen en buitens en hun plek NU in Nieuwegein”.
wordt naar de uitnodiging bij de Cronyck van januari
2013.
Leden gratis!
6 januari t/m 31 maart 2013
‘Van toeten en blazen’: een
overzichtsexpositie over alles wat met
muziek te maken heeft.
14 april t/m 18 augustus 2013
‘De Oranjes onder ons’: een omvangrijke
expositie, ook op de Hooizolder, over
ervaringen van
Jutphasers/Vreeswijkers/Nieuwegeiners
met leden van ons Koninklijk Huis.
6 januari t/m 17 februari 2013
Op de Hooizolder worden schilderijen en
mozaïeken geëxposeerd door Cor
Coomans, Koos Ket en Gerriet Weber.
1 september t/m 31 december 2013
Het 35-jarig bestaan van de Historische
Kring Nieuwegein: Een overzicht van
bijzondere momenten uit de
geschiedenis.
Zie agenda bij de Cronyck van januari 2013.
Zaterdag 13 april 2013
09.00 – 17.00 uur.
Dagexcursie naar
’s-Hertogenbosch.
Zaterdag 7 september 2013
11.00 uur
Kasteel Amerongen
Drostestraat 20
3958 BK Amerongen.
Bij de Cronyck van januari 2013 ontvangen de leden
informatie over deze dagtrip, waarin deze keer keuzes
kunnen worden gemaakt uit een boottocht en een
wandeling.
U reist op eigen gelegenheid naar kasteel Amerongen.
Daar bent u onze gast. We hebben gezorgd voor
rondleiders en voor de entreekaarten. Voor wie
daarover beschikt: Graag uw Museumkaart
meenemen. Dan gaat u gratis mee. Andere deelnemers
aan deze excursie betalen een eigen bijdrage van
€ 7,50.
Zie de brochure bij de Cronyck van juli 2013.
Zaterdag 28 september 2013
Oudegeinzaal Stadshuis.
Zaterdag 16 november 2013
11.00 uur vertrek vanaf het
plein vóór de Grote Kerk bij
het beeld van Hendrik van
Brederode.
Activiteiten Natuurkwartier en
Museum Warsenhoeck
Weekend 13/14 april 2013
Museum Warsenhoeck.
Zondag 28 april 2013
Lentefeest Natuurkwartier.
Weekend 14/15 september 2013
Open Monumentenweekend.
Nationaal Museumweekend.
Nadere mededelingen te zijner tijd.
Dit jaar staat het Open
Monumentenweekend in het teken van
oud groen onder de titel “Macht en
pracht”.
Symposium 35 jaar Historische Kring Nieuwegein.
Nadere mededelingen te zijner tijd.
Excursie naar Vianen.
We worden vergezeld door gidsen van de historische
vereniging ‘Het land van Brederode’. U reist op eigen
gelegenheid.
Zie brochure bij de Cronyck van juli 2013.
Leden gratis!
Jos Scholman BV
ABS Autoherstel
Van Putten
Jack of all Trades
Rabobank
Utrecht e.o
Historische Kring Nieuwegein
activiteitenprogramma 2014
Maandag 17 februari 2014
20.00 uur.
De Bron, Buizerdlaan 1.
Lezing door de heer K. Schipper over de Hollandse
Waterlinie. Vanaf 2000 is de heer Schipper gids op forteiland
Pampus en heeft hij zich verdiept in de historie van de
Hollandse Waterlinie. Een boeiend verteller!
Maandag 24 maart 2014
20.00 uur.
De Bron, Buizerdlaan 1.
Jaarlijkse algemene vergadering.
Na het officiële gedeelte presenteert Rina Copier haar lezing
“Vreeswijk vroeger en nu”.
Leden gratis entree/anderen betalen € 2,00.
Alleen toegankelijk voor leden.
Zie de agenda bij de Cronyck van januari 2014.
Zaterdag 5 april 2014
08.45 – 17.00 uur.
Dagexcursie naar Leiden.
Bij de Cronyck van januari 2014 ontvangen de leden een
uitnodiging waarin alle informatie over het programma en
de deelname is opgenomen.
De eigen bijdrage hebben we helaas moeten verhogen naar
€ 18,50.
Zaterdag 17 mei 2014
14.00 – 15.00 uur.
Bezoek aan Huis Doorn.
U reist op eigen gelegenheid en wij verwelkomen u bij Huis
Doorn. Er is gezorgd voor gidsen en voor entreekaarten.
Mensen met een Museumkaart hebben gratis toegang.
Andere deelnemers betalen een eigen bijdrage van € 6,00.
Zie de brochure bij de Cronyck van april 2014.
Zaterdag 6 september 2014
11.00 – 12.30 uur.
Stadswandeling
Amersfoort.
U reist op eigen gelegenheid en wij verwelkomen u bij het
Stadscafé “Observant” achter het Stadhuis. Er is gezorgd voor
gidsen. Deelnemers betalen een eigen bijdrage van
€ 3,00.
Zie de brochure bij de Cronyck van juli 2014.
Maandag 10 november
2014
19.30 uur.
De Bron, Buizerdlaan 1.
Lezing door de heer Wim Zondag over koninklijke akten, de
burgerlijke stand en het naamrecht vanaf ca. 1800.
Leden gratis entree/anderen betalen € 2,00.
Museum Warsenhoeck
Natuurkwartier
Exposities in 2014
12 januari t/m 27 april 2014.
‘Winters vermaak’: een expositie over alles
wat te maken heeft of heeft gehad met
ijspret.
11 mei t/m 24 augustus 2014.
‘Mode en kleding’: Een kakelbont gebeuren
over ouderwetse en moderne kledij: mutsen,
hoeden, patronen, enz..
7 september t/m 28 december 2014.
‘Bij de tijd’: over klokken, zakhorloges,
zandlopers en zonnewijzers.
Van 12 januari t/m 27 april 2014 exposeert
op de Hooizolder Kim Houtzager.
De titel: “Gestript”.
Kim woont en werkt in Nieuwegein en
maakt de ups & downs in de stad dagelijks
mee.
De Hooizolder wordt in de Lente van 2014
opgesierd met de tentoonstelling “Anders
dan Anderen”.
Te zien zijn gomdrukken, fotografie en
keramiek van Remco de Graaff en zijn
vrouw.
Vanaf de zomer komt J.G.L. Heijkamp naar
de Hooizolder met zijn expositie van
pentekeningen over Nieuwegein.
De expositie heet: “Nieuwegein in inkt”.
Activiteiten Natuurkwartier en
Museum Warsenhoeck
Zondag 25 mei 2014.
Natuurkwartier en Museum Warsenhoeck
Zaterdag 13 december 2014.
Museum Warsenhoeck.
Woensdag 24 december 2014.
Natuurkwartier en Museum Warsenhoeck
Jos Scholman BV
ABS Autoherstel
Van Putten
Lentefeest. Het programma wordt later
bekend gemaakt.
Vrijwilligersmiddag Historische Kring
Nieuwegein en Museum Warsenhoeck.
Kerstavondviering. Het programma wordt
later bekend gemaakt.
Jack of all Trades
Rabobank
Utrecht eo
Balans 2012
Historische Kring Nieuwegein
Pagina 1 van 1
Debet
Credit
€ 750,00
€ 0,00
€ 750,00
€ 0,00
€ 2.518,80
€ 267,37
€ 740,00
€ 0,00
€ 0,00
€ 0,00
€ 3.526,17
€ 0,00
€ 84,45
€ 412,59
€ 17.750,00
€ 237,88
€ 7.394,53
€ 0,00
€ 0,00
€ 0,00
€ 0,00
€ 0,00
€ 25.879,45
€ 0,00
€ 30.155,62
€ 0,00
€ 0,00
€ 0,00
€ 0,00
€ 0,00
€ 0,00
€ 15.000,00
€ 4.000,00
€ 1.200,00
€ 400,00
€ 2.876,12
€ 1,00
€ 23.476,12
€ 0,00
€ 0,00
€ 0,00
€ 0,00
€ 926,31
€ 57,94
€ 28,00
€ 2.500,00
€ 0,00
€ 3.512,25
€ 0,00
€ 3.512,25
€ 30.156,62
€ 26.989,37
€ 0,00
€ 3.167,25
€ 30.156,62
€ 30.156,62
Vlottende activa
Debiteuren
1300 Debiteuren
Te ontvangen posten
1591 Betaalde voorbelasting Hoog
1592 Betaalde voorbelasting Laag
1930 Eigen postzegels
Liquide middelen
1000
1100
1110
1120
1130
Kas
Rabo Bank Betaalrekening
Rabo Bank Spaarrekening
ING Betaalrekening
ING Spaarrekening
Totaal van Vlottende activa
Voorzieningen
600
605
610
615
620
Egalisatiereserve
Voorziening jubileum
Voorziening aankoop hist. zaken
Voorziening inventaris
Algemene reserve
Te betalen posten
1510
1521
1945
1955
Af te dragen BTW Hoog tarief
Af te dragen BTW Laag tarief
Vraagposten
Te betalen energiekosten
Totaal van Kortlopende schulden
Winst
Resultatenrekening 2012
Historische Kring Nieuwegein
Debet
Credit
Opbrengsten
Algemene inkomsten
€ 0,00
€ 26.106,33
€ 0,00
€ 5.382,51
€ 0,00
€ 437,49
€ 0,00
€ 31.926,33
€ 15.214,67
€ 0,00
€ 4.408,43
€ 0,00
€ 1.531,08
€ 0,00
€ 5.713,58
€ 0,00
€ 231,22
€ 0,00
€ 553,81
€ 0,00
€ 22,50
€ 0,00
€ 271,63
€ 0,00
€ 116,49
€ 0,00
€ 50,00
€ 0,00
€ 645,67
€ 0,00
€ 28.759,08
€ 0,00
€ 3.167,25
€ 0,00
€ 31.926,33
€ 31.926,33
Publicatiesgroep inkomsten
Programma/expositiegroep inkomsten
Totaal van Opbrengsten
Overige bedrijfskosten
Huisvestingskosten
Algemene kosten
Exploitatie Museum (maandaggroep)
Publicaties (werkgroep)
Collectiebeheer
Exposities (werkgroep)
Archief en documentatie
Automatisering/digitalisering
Cultuurhistorie (werkgroep)
Kunstzolder (werkgroep)
Bestuur en organisatie
Totaal van Overige bedrijfskosten
Resultaat