wordt wakker - Natuurlijk leven. Moerman

13-9-2014
Telegraaf-i - 13 september 2014 - We leven nog lang en gelukkig…
Reportage
13 september 2014
GEZONDETENRAGE NIEUWE TREND OF ZOVEELSTE DIEETSPROOKJE?
We leven nog lang en
gelukkig…
In de werkkamer van voedingsprofessor Jaap Seidell liggen de boeken
bijna tot aan het plafond: Van gifbelt naar tempel (in 28 dagen), 100
procent suikervij, Zonder pakjes en zakjes, I love groente… Verder veel
leesvoer over detoxen, superfoods, vasten en groene sapjes.
http://www.telegraaf.nl/telegraaf-i/7DY/Fsfs8
1/6
13-9-2014
Telegraaf-i - 13 september 2014 - We leven nog lang en gelukkig…
Ren s Kr oes' boek Pow er foods st a a t h oog in de boek en t opt ien . fot o: A n n e T im m er
Rens Kroes versloeg deze week zelfs populaire thrillerauteurs en autobiografieën
van ex-voetballers met haar Powerfood, een boek met ’pure recepten’ voor ’een
happy en healthy lifestyle’. Van De voedselzandloper, een theorie over langer en
gezonder leven van de Belgische arts Kris Verburgh, zijn zelfs al ruim 300.000
exemplaren verkocht.
Wat zeggen deze boeken? Zijn we klaar met bankhangen, diabetes 2 en
bitterballen? Of kijken we vooral plaatjes? „Ik zie signalen van een omslag”, zegt
Seidell, hoogleraar voeding en gezondheid aan de Vrije Universiteit.
„Mensen beginnen de gevolgen te zien van een slechte levensstijl. Iedereen kent wel
iemand met obesitas of diabetes. Twee generaties terug werd diabetes 2 nog een
ouderdomskwaal genoemd, maar door onderzoek weten we nu dat het veel te
maken heeft met een ongezonde levensstijl.”
http://www.telegraaf.nl/telegraaf-i/7DY/Fsfs8
2/6
13-9-2014
Telegraaf-i - 13 september 2014 - We leven nog lang en gelukkig…
Daarbij, zo verklaart het Voedingscentrum, zijn we er wel achter dat diëten niet
helpen. „Mensen vallen wel af, maar na verloop van tijd komen de kilo’s er net zo
hard weer aan”, zegt voedingsdeskundige Patricia Schutte van de
semioverheidsinstelling, die ons met de bekende Schijf van Vijf adviseert over
voeding. „Het is auteurs inmiddels ook wel helder dat ze het moeten hebben over
voeding en eetgewoonten in plaats van afvallen.”
Gif
Er wordt sinds enkele jaren wat afgeschreven, ook op internet, over wel of geen
koolhydraten, E-nummers, zuivel, gluten en granen. Talrijke blogs en boeken
worden gewijd aan suiker (’het nieuwe tabak’), koemelk (’alleen bestemd voor
kalfjes’) en brood (’gif voor de darmen’). De beweringen zijn niet altijd even
gefundeerd en worden lang niet altijd gedaan door deskundigen.
Toch leiden ze tot allerlei voedingstrends. Suiker en gluten bijvoorbeeld worden
rigoureus uit het dieet geschrapt. Van de hoogvlakten van Peru wordt quinoa
geïmporteerd als alternatief voor koolhydraatrijke pasta’s en rijst, terwijl er een
tekort dreigt aan spelt omdat brood gemaakt van deze graansoort veel beter zou
zijn dan een snee tarwe. Inmiddels kijkt ook bijna niemand meer op van gojibessen
en chiazaden: voorbeelden van zogenoemde superfoods waaraan miraculeuze
effecten worden toegeschreven.
De vraag naar mineralen en enzymen is inmiddels zo groot, dat Albert Heijn sinds
drie weken in al hun 850 winkels meterslange schappen heeft ingeruimd met onder
meer superfoods, raw foods, glutenvrije pasta, E-nummervrije soepen en
ongebrande noten.
„Ook wij zien dat steeds meer mensen zich bewust worden van de effecten van een
goede voeding. Deze trend heeft zich de laatste drie jaar versneld”, zegt Adriaan
Thierry. De AH-directeur, die zelf geen gluten eet, laat in een XL-filiaal in Zaandam
de nieuwste aanwinsten zien. We bestuderen de etiketten van Palestijnse
olijfoliesoep met kikkererwten en biologische spirulinapoeder. Ondertussen legt
Thierry een klant uit dat je biologische pindakaas goed moet roeren. Door het
ontbreken van emulgatoren (bekend onder diverse E-nummers) blijft de olie
namelijk drijven. De vrouw knikt en laat weten heel blij te zijn met het nieuwe
schap. „Eindelijk af van al die enge gifstoffen.”
Het mag wat kosten, zo blijkt. Een potje Toscaanse herderssoep bijvoorbeeld is 3,89
euro en 100 gram duindoornbessen 5,89 euro. „Vroeger gaven we de helft van ons
inkomen uit aan voeding. Tegenwoordig is dat nog geen twintig procent. De vraag
naar gezonder eten zien we momenteel vooral bij twintigers. Dat is ook de groep die
bereid is meer geld aan eten uit te geven”, zegt Adriaan Thierry.
http://www.telegraaf.nl/telegraaf-i/7DY/Fsfs8
3/6
13-9-2014
Telegraaf-i - 13 september 2014 - We leven nog lang en gelukkig…
Het gaat daarbij nog niet om enorme aantallen. „Een verandering van levensstijl
begint aan de top van de piramide met hoogopgeleide bewuste klanten. Het is dus
nog maar een klein gedeelte dat bewust bezig is met wat ze eten. De helft van de
Nederlandse huishoudens komt echter wekelijks in onze winkels en wij vinden
oprecht dat we een verantwoordelijkheid hebben om hen te helpen kiezen voor een
gezonder voedingspatroon.”
Waar dat in de toekomst toe kan leiden, zien we als we samen met de AH-directeur
door een verslag bladeren dat medewerkers hebben gemaakt na een bezoek aan
Amerika. „Vooral aan de westkust lopen supermarkten voorop wat betreft
voedingstrends. Oceanfarming is bijvoorbeeld erg in”, wijst Thierry op een foto met
daarop winkelbakken vol zeewier. Plaatjes van schappen met wel tien soorten
paddenstoelen tonen aan dat in Zaandam en omstreken nog een wereld te winnen
is. „Wist je dat Amerikanen wel zes soorten boerenkool hebben? In Californië is
deze groente echt een hit. Ze maken er zelfs koekjes van.”
Steeds meer onderzoekers wijzen erop: als we maar genoeg gemberthee en groente
tot ons nemen, worden we allemaal gezond oud. Dat is ook de hele korte
samenvatting van de Voedselzandloper. Professor Seidell maakt echter aan alle
vreugde snel een einde: „Mensen denken dat het met een handje gojibessen
allemaal wel goed komt, maar dat is natuurlijk niet zo. Ik geloof dan ook niet in de
enorme effecten van specifieke voedingsmiddelen als een handje noten of een glas
vruchtensap per dag die Kris Verburgh beschrijft in zijn boek, want dan zou nooit
meer iemand chronisch ziek worden. Wel is het zo dat steeds meer onderzoek
aantoont dat een ongezonde levensstijl een grote rol speelt bij de ontwikkeling van
alzheimer, hart- en vaatziekten, kanker, depressies en angststoornissen.”
Ter voorkoming van deze welvaartsziekten gaat het dus om het hele pakket,
waarschuwt Seidell: naast het matig en gevarieerd eten van liefst zo weinig
mogelijk bewerkt voedsel, betekent dat niet roken, niet drinken, veel bewegen,
weinig stress en een stabiel sociaal netwerk. De zevendedagsadventisten in Loma
Linda in Californië vormen een mooi voorbeeld. Leden van deze kerk – die een
hechte gemeenschap vormen, onbewerkt voedsel eten en veel lichamelijk werk
verrichten – leven beduidend langer en kennen veel minder welvaartsziekten. „Het
is dus de optelsom die gezond maakt. Dat los je niet op met een handje walnoten.”
Een heel leven op de schop valt in de praktijk bar tegen. „Mensen zitten erg in
gebaande paden. We willen wel, maar het is heel moeilijk om gewoonten die we al
heel lang hebben te doorbreken. Sportscholen leven van de jaarabonnementen die
mensen in januari nemen. We zitten vol goede voornemens, maar houden het niet
lang vol omdat we alweer snel terugvallen in oud gedrag”, zegt Seidell.
Wat niet helpt, zegt de hoogleraar, is dat we een voedselomgeving hebben
http://www.telegraaf.nl/telegraaf-i/7DY/Fsfs8
4/6
13-9-2014
Telegraaf-i - 13 september 2014 - We leven nog lang en gelukkig…
gecreëerd die de spuigaten uitloopt. „Overal waar je komt word je blootgesteld aan
verleidingen. Op straat, op treinstations, overal kun je zoete en vette happen kopen.
Die zijn goedkoop, het ruikt lekker en omdat we 80 procent van onze voedselkeuzes
onbewust maken, ga je snel voor de bijl. We zien dan wel een kentering, maar dat
is vooral bij hoger opgeleiden. Het zal echt nog jaren duren voor we onze levensstijl
en leefomgeving hebben aangepast.”
Het Voedingscentrum maakt zich dan ook geen illusies. Het Haagse instituut krijgt
kritiek op zijn Schijf van Vijf, die met een advies van twee ons groente per dag niet
meer van deze tijd zou zijn. „Vooralsnog haalt negen op de tien Nederlanders dit
nog niet eens. We moeten niet vergeten dat iets minder dan de helft van onze
bevolking overgewicht heeft”, zegt deskundige Patricia Schutte. „We merken
gelukkig wel dat Nederlanders op de goede weg zijn. Ze lezen meer over voeding en
worden zich daardoor meer bewust van wat ze in hun mond stoppen. Het gaat
echter niet om een dieet waarbij het even een paar weekjes doorbijten is. Het gaat
om een heel andere manier van leven. Dat omgooien gaat het beste in hele kleine
stapjes.”
Tips van deskundigen voor een lang(er) en gelukkig(er) leven:
• Kook zoveel mogelijk zelf.
• Eet zo min mogelijk bewerkt voedsel.
• Neem de tijd voor het ontbijt. Zet desnoods je wekker. Het brengt de spijsvertering
op gang.
• Drink thee of koffie zonder suiker. Of neem water en voeg voor de smaak een
schijfje citroen toe.
• Neem fruit en rauwkost als tussendoortje. Ook al zeggen fabrikanten dat
ontbijtkoek ook heel gezond is.
• Eet gezellig aan tafel. Er is meer aandacht voor het eten en bovendien weet je
beter wat en hoeveel je eet.
• Eet veel producten met eiwitten. Die zorgen voor een verzadigd gevoel.
• Drink weinig alcohol. Uiteraard niet roken.
• Ga sporten. Het liefst drie keer per week.
• Begin in ieder geval met meer bewegen. Fietsen, traplopen, wandelen: alles helpt.
http://www.telegraaf.nl/telegraaf-i/7DY/Fsfs8
5/6
13-9-2014
http://www.telegraaf.nl/telegraaf-i/7DY/Fsfs8
Telegraaf-i - 13 september 2014 - We leven nog lang en gelukkig…
6/6

Download Report