ventie

Gezondheidsbewaking in bakkerijen: ervaringen met 3 jaar opsporing en interventie
Contactgegevens
Tineke Rens1, Jos Rooijackers2,3, Bernadette Aalders2, Vanessa Zaat2, Remko Houba2, Dick Heederik3
1 Beleidsmedewerker,
Productschap Akkerbouw; arbeidshygiënist i.o.
Kenniscentrum Arbeid en Longaandoeningen (NKAL)
3 Institute for Risk Assessment Sciences (IRAS), Universiteit Utrecht (UU)
2 Nederlands
IRAS-NKAL, Postbus 80178 3508 TD te Utrecht; Email: [email protected], Tel: 0645408864
Achtergrond
Sensibilisatie en allergie voor meelstof is een overbekend beroepsrisico voor medewerkers in
ambachtelijke en industriële bakkerijen. In 2010 is het landelijk gezondheidsbewakingssysteem (GBS)
‘Blij met stofvrij’ (www.blijmetstofvrij.nl) van start gegaan, dat twee sporen kent: preventie en
gezondheidbewaking. Het programma kent een lange historie die in 1996 begint met de resultaten van
epidemiologisch onderzoek, gevolgd door het arboconvenant grondstofallergie, dat uitvoering gaf aan
de ontwikkeling van een handboek stofbeheersing, het opstellen van een stofbeheersingsplan en het
GBS. Na bijna 3 jaar kan een eerste balans worden opgemaakt van resultaten en knelpunten.
Methode
Sinds 2010 heeft het Informatiecentrum Grondstofallergie van het productschap meer dan 6773
vragenlijsten uitgezet onder ruim 10.000 bakkers. Met behulp van een diagnostisch model wordt uit de
vragenlijst een score berekend die het risico op sensibilisatie voor bakkersallergenen bepaalt. Bakkers
met een hoge score komen in aanmerking voor medisch onderzoek en advies. Deze vorm van
risicostratificatie voorkomt dat een grote groep van bakkers zonder allergie wordt onderzocht. Het
productschap heeft een commissie ingesteld die procesbegeleiding en ondersteuning biedt in alle
gevallen van beroepsastma.
Alle gegevens betreffende de vragenlijsten, scores, diagnostiek en interventie zijn vastgelegd in een
database die door IRAS is ontwikkeld. Actuele gegevens uit 2014 zullen worden gepresenteerd.
Daarnaast zal aan de hand van casuïstiek worden ingegaan op de mogelijkheden van interventie op
de werkplek.
Resultaten
In totaal zijn 4154 vragenlijsten ontvangen (respons 61%). Van de 422 bakkers die zijn gezien op de
bakkerspoli van NKAL waren 56% gesensibiliseerd voor tarwe, 38 % voor rogge en 9% voor αamylase. Bij 45% werd de diagnose beroepsallergie gesteld, 6% had beroepsastma en in 3% werd
ondersteuning bij het productschap gevraagd.
Interventie bestaat meestal uit relatief eenvoudige beheersmaatregelen. Soms maken beperkte
bouwtechnische aanpassingen terugkeer in eigen werk mogelijk.
Knelpunten in het GBS zijn de matige respons op de vragenlijst en het gebrek aan samenwerking
tussen de bedrijfsgezondheidszorg en de reguliere curatieve zorg.
Conclusie
Het gezondheidsbewakingssysteem (GBS) ‘Blij met stofvrij’ dat wordt uitgevoerd in ambachtelijke en
industriële bakkerijen is effectief in het aantonen van sensibilisatie, het opsporen van beroepsallergie
en stimuleert stofbeheersing in de sector.
Referentie
Meijer E, Suarthana E, Rooijackers J, Grobbee DE, Jacobs JH, Meijster T, de Monchy JG, van
Otterloo E, van Rooy FG, Spithoven JJ, Zaat VA, Heederik DJ. Application of a prediction model for
work-related sensitisation in bakery workers. Eur Respir J 2010; 36:735-42.
23e NVvA symposium Hypes: waar of waardeloos?
Zeist, 2 en 3 april 2014

Download Report