Kine na zwangerschap - Algemeen Ziekenhuis Lokeren

PAT I Ë N T E N
INFORMATIE
Kiné
op de kraamafdeling
2
Beste mama
Tijdens je verblijf op de kraamafdeling word je overstelpt met ervaringen,
emoties en heel veel informatie. Daarom stelden de kinesisten van het
AZ Lokeren deze brochure samen over het oefenen van de buikspieren en
bekkenbodemspieren. Zo kan je thuis nog eens alles rustig nalezen.
De eerste weken thuis zal je ongetwijfeld weinig tijd hebben om te oefenen.
Daarom alvast wat goede raad:
• Oefen je buik en bekkenbodem verschillende keren per dag in korte
sessies tijdens je dagelijkse bezigheden (tanden poetsen, afwassen, luier
vervangen, koffiepauze enz.). Probeer de oefeningen te doen in verschillende houdingen (zit, lig, stand) en in beweging.
• Gebruik je bekken- en bodemspieren als bescherming telkens je druk zet
op je buik, bijvoorbeeld bij het tillen, buigen, strekken, hoesten, niezen
enz.
• Ontspan je buik en bekkenbodem wanneer je naar het toilet gaat en
neem je tijd.
Geef je lichaam zeker een zestal weken de tijd om te ontzwangeren. Pas
daarna kan je met aangepaste intensievere oefeningen beginnen.
We wensen jou en je baby alvast het allerbeste toe!
3
De bekkenbodemspieren
Je bekkenbodem is een sterk en complex geheel van spieren, zenuwen en
ligamenten dat het bekken onderaan afsluit en de organen van de buik
ondersteunt. De spieren van de bekkenbodem zorgen ervoor dat de blaas,
de vagina en de darm afgesloten worden. Bij ontspanning van deze spieren
kan je plassen, ontlasting hebben en vrijen.
Normaal zijn de bekkenbodemspieren aangespannen. Bij verhoogde druk
zoals bij lachen, niezen, bukken enz. verhoogt de spanning. Een zwakke
bekkenbodem kan leiden tot een verzakking van de buikorganen en/of
ongewild urineverlies.
5
1
4
1 blaas
2 baarmoeder
3 dikke darm
4 bekkenbodem
5 blaas
6 urinebuis
7 schaambeen
2
7
3
6
De blaas
De blaas is een bolvormig reservoir waarin de urine zich verzamelt tussen het
plassen in. De wand, die zo’n 0,5 cm dik is, bestaat uit 2 lagen: de buitenste
is een spierlaag, de binnenste een slijmvlies dat zorgt voor de waterdichtheid
van de blaas. De blaas is bijzonder soepel en vult zich als een ballon (urine
loopt vanaf de nieren in de blaas via de urineleiders). Ze kan tot ongeveer
300 à 400 ml bevatten, daarna komt de aandrang tot plassen. De hoeveelheid
door de blaas uitgescheiden urine varieert van O,5 tot 2 l /dag, afhankelijk
van opgenomen vocht, voeding, inspanning, klimaat enz.
4
De urinebuis
De afvoerbuis van de blaas is kort (ongeveer 3cm) en recht en ligt tegen het
schaambeen aan. Rond de urinebuis ligt een bijna spiraalvormige sluitspier.
Tussen twee urinelozingen zit die zo strak gesloten dat de urinebuis wordt
dichtgedrukt. Door de weerstand van de sluitspier blijft de urine in de blaas
en bij verhoogde druk spant ze reflexmatig meer op om urineverlies te
voorkomen.
Wat gebeurt er als je besloten hebt om te plassen?
Wanneer je ontspannen op het toilet gaat zitten (en je kan niet ontspannen
als je boven de WC-bril hangt) zakt de blaashals iets naar onder, de
sluitspieren rond blaashals en urinebuis ontspannen zich en dit is een
signaal voor de spieren in de blaaswand om zich samen te trekken om de
blaas te ledigen. Het duurt als kind enkele jaren voordat dit plasmechanisme volledig onder controle is en ook nadien kan het patroon verstoord
worden met ongecontroleerd urineverlies tot gevolg.
Het aanspannen van de spieren
Bij de juiste aanspanning van je bekkenbodemspieren voelt het aan alsof je
je bekkenbodem een beetje naar boven tilt. De meeste fouten die hierbij
gemaakt worden, is dat je je billen gaat samenknijpen, je buikspieren aanspant, je adem inhoudt en je dijen samenknijpt. Dit is niet juist. Je kan het
aanspannen van je bekkenbodemspieren testen door op het toilet even je
urine in te houden. Let op, doe dit enkel als eenmalige test, want dit regelmatig doen kan blaasproblemen veroorzaken.
Het oefenen
• Span een paar keer de bekkenbodemspieren kort aan en laat los.
• Probeer ook de spieren aan te spannen en dit 6 tot 8 seconden vol te
houden terwijl je doorademt. Het gemakkelijkste is om luidop te
tellen.
• Als je de spieren 8 seconden kan aanspannen, kan je ze proberen verder
naar binnen te trekken met 3 tot 4 snelle samentrekkingen aan het
einde van elke samentrekking en daarna in 2 à 3 keer los te laten.
• Oefen dit minstens 3 maal per dag.
5
Goede uitgangshoudingen
Het uiteindelijke doel is dat je je bekkenbodem kan aanspannen wanneer
nodig, bijvoorbeeld bij rechtstaan, zitten, bukken, rekken, hoesten, niezen,
lachen, tillen enz. Maar als je niet zeker bent of je de juiste spieren gebruikt,
kies je bij het oefenen best voor een houding waarbij je zo weinig mogelijk
andere spieren gebruikt. Bijvoorbeeld:
• Sta met je benen een stukje uit elkaar en leg één hand op je bilspieren
en één hand op je buik (om te voelen of je je buikspieren niet gebruikt).
• Lig op je rug met gebogen knieën en voeten een beetje uit elkaar.
• Lig op je buik met één knie hoog opgetrokken.
• Kniel met je voeten samen en zet je knieën een beetje uit elkaar.
• Zit met iets gespreide benen en een rechte rug.
Resultaat
Na 1 maand oefenen merk je zeker een verschil en kan je de oefeningen gewoon inschakelen in je dagelijkse routine. Het is belangrijk om
deze oefeningen altijd te blijven doen om op latere leeftijd problemen te
voorkomen.
De buikspieren
Onze buikspieren zijn opgebouwd
uit vier verschillende lagen (rechtse, schuine buitenste, binnenste en
dwarse). Deze spieren zijn belangrijk
omdat ze zorgen voor stabiliteit en
bescherming en de rug ontlasten. Ook
in het dagelijkse leven gebruik je deze
spieren meer dan je denkt.
6
Hoe oefen je de buikspieren
Trek je buik in door alle buikspieren naar je navel toe te trekken.
Het onderste deel verloopt meestal vlot. Het gedeelte boven je navel kan
je gemakkelijk aanspannen (onderste ribben naar onder en binnen trekken)
als je dit combineert met uit te ademen en/of met je handen naar onder te
reiken.
Controleer de opening tussen je buikspieren
Na de bevalling is het belangrijk om de grootte van je diastase te controleren. Dit is de opening in je buikspieren die tijdens je zwangerschap is
ontstaan.
Ga op je rug liggen met gebogen benen en zet je vingers vertikaal juist
boven en juist onder de navel. Til langzaam je hoofd op. Voel je dan nog
een opening tussen je rechte buikspieren, dan zijn ze nog niet voldoende
gesloten. Zolang deze buikspieren onvoldoende gesloten zijn, is het best te
blijven oefenen en uit je bed te komen zoals tijdens je zwangerschap: op je
zij rollen om van zit naar lig te gaan en omgekeerd.
Vergeet niet de bekkenbodemspieren te gebruiken vooraleer je de
buikwand aanspant.
In de praktijk betekent dit een combinatie van:
• Aanspannen van de bekkenbodem.
• Intrekken van het onderste deel van de buikspieren.
• Uitademen en intrekken van het bovenste deel van de buikspieren.
Dit is een combinatie die door oefening overgaat in één vloeiende
beweging.
60500329 - © AZ Lokeren 2014
Algemeen Ziekenhuis Lokeren
Partner van het UZ Gent
Lepelstraat 2
9160 LOKEREN
Onthaal
tel. 09 340 81 11
fax 09 340 81 91
Dienst fysiotherapie
tel. 09 340 85 36
www.azlokeren.be
[email protected]

Download Report