food - Rabobank

Rabobank Cijfers en Trends
Thema-update: F&A ketensamenwerking
Ketensamenwerking in F&A als concurrentievoordeel
Een beter en gezonder product, tegen lagere kosten en
minder belastend voor de omgeving; die concurrentieslag
zal vooral op ketenniveau moeten worden gewonnen.
Ondanks dat de rust op de agrarische grondstoffenmarkt
enigszins lijkt teruggekeerd blijft ketensamenwerking
cruciaal. Om te voldoen aan de steeds hogere eisen die de
buitenwereld aan de sector stelt zullen grote én kleine
F&A spelers meer dan voorheen moeten samenwerken.
Samenwerken is niet alleen maar ‘lastig’. Het biedt ook
kansen om de consument beter van dienst te zijn en
risico’s in de keten te verlagen.
Prijzen omlaag, complexiteit omhoog
Dankzij een goed oogstjaar en lagere groei van de vraag uit
opkomende economieën heeft de agrarische grondstoffenmarkt wat
lucht gekregen. Dit is terug te zien in gemiddeld lagere prijzen voor
tal van agrarische grondstoffen. Dat beeld houdt naar verwachting in
ieder geval aan gedurende de eerste helft van 2014.1
Een onderwerp als ketenintegratie lijkt daardoor minder relevant,
maar schijn bedriegt. F&A wordt niet puur geregeerd door vraag en
aanbod. De sector staat ook bloot aan invloeden als duurzaamheids-
overwegingen, de financiële markten, energie- en waterschaarsten en
het gezondheidsbesef bij consument en overheid. Denk daarbij aan
zaken als voedselveiligheid, dierenwelzijn, grondstofspeculatie, het
food-for-fuel-debat, enzovoort. Al deze randvoorwaarden maken de
F&A keten meer complex dan voorheen.
‘Elk nadeel heb zijn voordeel’
Meer complexiteit betekent meer risico, maar biedt ook kansen. De
partij die alle randvoorwaarden beter weet te managen dan de
concurrent kan goede zaken doen. Om aan alle verschillende
agenda’s te voldoen is samenwerking binnen de keten een must. De
traditionele manier van zakendoen in de F&A keten schiet echter
tekort als het op samenwerken aankomt. Door de grote nadruk op
prijs in een open markt krijgen de verschillende schakels in de keten
onvoldoende prikkels om aan een efficiëntere keten te werken (zie
figuur 1).
Juist door het aanhalen van de banden met leveranciers en het delen
van informatie met andere partijen in de keten kan de concurrentiepositie verbeteren. De auto-industrie en de energie-industrie zijn daar
al veel verder in. Uiteindelijk zal de concurrentieslag op ketenniveau
moeten worden gewonnen. Individuele voedingsmiddelen- en
drankenproducenten zullen het verschil niet meer maken.
Figuur 1: Van open markt naar ketensamenwerking in F&A
OPEN MARKT
Farm input
bedrijven
Primaire
producenten
F&A bedrijf
Handelaren
KETENSAMENWERKING
Industrie
Food retail
en food
service
Grondstoffen- en goederenstroom
in een open markt
Farm input
bedrijven
Primaire
producenten
Ketenregisseurs
Handelaren
Industrie
Food retail
en food
service
Grondstoffen en goederenstroom
binnen samenwerkende keten
Bron: Rabobank, 2013
1
zie ook FAR-rapport ACMR Outlook 2014 – Lower Prices as Stocks Build
februari 2014 | 1
Samen werken aan een betere keten, tot aan de consument
Kiezen voor ketensamenwerking kent voor- en nadelen. Door zich te verbinden met andere partijen in
de keten verliest men flexibiliteit en zal men waarschijnlijk op korte termijn niet altijd de laagste prijs
betalen, of de hoogste prijs ontvangen. Daartegenover staan echter een verlaging van het risico en de
mogelijke creatie van meerwaarde voor de hele keten (zie figuur 2).
Afspraken met leveranciers kunnen grondstofprijzen stabiliseren en leveringsonzekerheid verlagen.
Samenwerking draait echter niet alleen om een lager risico. Het creëren van een gezamenlijk doel en het
beter spreiden van rendement en risico over alle schakels biedt leveranciers de (financiële) ruimte om
mee te denken over het belang van de keten en te investeren in efficiëntie en innovatie. Dit komt de
hele keten ten goede.
Voorbeelden zijn het uitwisselen van informatie om merk en reputatie te beschermen en uit te bouwen
of het maken van afspraken over zaken als productkenmerken of levermomenten, waardoor de
productiviteit stijgt. Samenwerking kan ook resulteren in een hogere klantloyaliteit of een hogere
productprijs door samen de kwaliteit en/of duurzaamheid van producten te verhogen.
Figuur 2: Waardecreatie door ketensamenwerking
Verlagen risico's
Verlagen van de impact van grondstofprijsvolatiliteit door prijsafspraken
te maken voor de lange termijn
Verlagen van de gevoeligheid voor marktschokken
Optimaliseren van het productieproces door grotere leverings- en
afzetzekerheid
Aansluiten van innovatie-agenda op ketenbehoefte
Verbeteren productiviteit
Optimaliseren van grondstofstromen
Valoriseren van afvalstromen
Verbreden
financieringsmogelijkheden
Ontsluiten nieuwe markten
Verhogen van financierbaarheid door stabiliseren cashflow
Verbreden financieringsmogelijkheden door middel van supplier finance
Verhogen van slagingskans van innovaties door beter inzicht in
consumentenvraag
Verbreden geografische scope door mee te groeien met de keten
Verbeteren van merk en reputatie
Meer informatie
Deze publicatie vormt een samenvatting
van het Rabobank FAR-rapport: Winning
through the Supply Chain van senior analist
Justin Sherrard. Voor meer achtergrond bij
het onderwerp verwijzen wij u graag naar
dit Engelstalige rapport. Neem hiervoor
contact op met uw relatiemanager of kijk op
Rabotransact.com
Lees ook de Rabobank MKB-visie “Meer
kansen door samen te vernieuwen”
Contactgegevens
Verbeteren van productattributen zoals kwaliteit en duurzaamheid
Bron: Rabobank, 2014
Samenwerking is niet voorbehouden aan de grote F&A multinationals. Het kan juist prima op kleine
schaal: de dorpsbakker bijvoorbeeld, die brood verkoopt dat gemaakt is met het meel van de oude
molen verderop; de supermarkt die door kassagegevens te delen met AGF-leveranciers het bederf in het
schap tot een minimum weet te beperken, maar wel snel in kan spelen op veranderingen in de
consumentenvraag; of het specerijenhuis dat expertise, middelen en een afzetkanaal beschikbaar stelt
aan peperboeren in India om Europese klanten duurzame peper aan te kunnen bieden.
Er zijn legio mogelijkheden om de samenwerking vorm te geven, variërend van gezamenlijke marketing
of het delen van ‘best practices’ tot complete achterwaartse integratie.
Het is belangrijk te beseffen dat de rol van ketenregisseur misschien wel het meest aanspreekt, maar dat
er, met dank aan ketensamenwerking, vaak ook elders in de keten een goede boterham is te verdienen.
De vaste huismerkleveranciers van bijvoorbeeld de Spaanse supermarktketen Mercadona staan in veel
voedingsmiddel- en drankensegmenten hoog aangeschreven.
Food & Agribusiness Research and
Advisory
Sebastiaan Schreijen
Senior Analist F&A Nederland
Rabobank International
030-712 3821
[email protected]
Een eerste stap
Wil de F&A sector ook op de lange termijn aan alle wensen van de buitenwereld voldoen, vooral omtrent
grondstofgebruik en vervuiling, dan zullen de ketens producten, bijproducten en afval moeten
hergebruiken. Naast een compleet andere denkwijze zal dat de nodige aanpassingen en investeringen
in de ketens vergen. Ketensamenwerking is een eerste stap op weg naar zo’n circulaire economie.
Deze publicatie is een uitgave van Rabobank International. De in deze publicatie gepresenteerde visie is gebaseerd op gegevens uit door ons betrouwbaar geachte
bronnen die worden genoemd in de bronvermelding. Deze bronnen zijn op zorgvuldige wijze in onze analyse verwerkt. Rabobank International aanvaardt echter geen
enkele aansprakelijkheid voor het geval dat de in deze publicatie neergelegde gegevens of prognoses onjuistheden bevatten noch voor eventuele (zet-)fouten en
onvolledigheden. Het betreft algemene informatie die aan veranderingen onderhevig is. Aan de verstrekte informatie kunnen geen rechten worden ontleend.
februari 2014 | 2

Download Report