Vormingsbrochure mantelzorg 2014

Vormingsbrochure
mantelzorg
Ik zorg voor mijn z on
in een rolstoel
2014
J'accompagne
mon voisin
Mon frère est
en soins palliatifs,
malade
je m’en occupe
Ik help
Ik verzorg mijn zieke
mijn buurvrouw
schoonvader
met dementie
handicapée
J’aide ma
belle-mère
agée
Ik verpleeg
mijn echtgenote
Initiatief van “Samenwerking mantelzorg Brussel”
met de steun van het huis voor gezondheid
[email protected]
Brochure Samenwerking mantelzorg Brussel.indd 1
1/05/2014 20:50:20
2
Brochure Samenwerking mantelzorg Brussel.indd 2
1/05/2014 20:50:21
Beste lezer,
Het is wereldwijd bekend: de vergrijzing neemt toe. Het aantal mensen dat zorg
nodig heeft ook. Gelukkig zijn er ook steeds meer mensen bereid om die zorg
op te nemen en er zo voor te zorgen dat wie zorg nodig heeft, zo lang mogelijk
kan thuisblijven. De rol van deze mantelzorgers is van onschatbare waarde,
maar soms verdwijnt de aandacht voor de mantelzorger zelf naar de achtergrond.
Wie zorg opneemt voor een partner, buur, familielid of vriend heeft echter ook
zelf nood aan ondersteuning. Die ondersteuning wordt geboden door de Brusselse mantelzorgverenigingen en hun partners. Ziekenzorg CM, Ons Zorgnetwerk, Liever Thuis LM, OKRA-Zorgrecht, Steunpunt mantelzorg vzw, S-plus
Mantelzorg, Asbl Aidants Proches, Seniorencentrum, dagcentrum Terranova,
regionaal dienstencentrum Iris Thuiszorg, Thuiszorgcentrum van de Socialistische Mutualiteit van Brabant en Huis voor Gezondheid sloegen de handen
in elkaar en bundelden hun initiatieven om mantelzorgers te ondersteunen,
samen te brengen en te informeren.
Deze brochure biedt een overzicht van gratis vormingen voor mantelzorgers en
professionelen en ondersteunt zo lokale dienstencentra en dagcentra in hun
opdracht om de zorgtaak voor mantelzorgers haalbaar te houden. Wanneer
de krachten gebundeld worden, kunnen er daadwerkelijk meer mantelzorgers
bereikt en ondersteund worden.
Wil je graag een vorming aanvragen of wil je graag meer
informatie?
Dan kan dat via [email protected]. Bezorg ons de aanvraag
minimaal 10 weken voor de aanvang van de activiteit.
3
Brochure Samenwerking mantelzorg Brussel.indd 3
1/05/2014 20:50:21
Inhoudstafel
1. Voor mantelzorgers
1.1 Goed om te weten
Ik, mantelzorger?! 6
Wegwijs mantelzorg
6
Doolhof van voorzieningen, premies en
tegemoetkomingen in de thuiszorg
6
Abc van de mantelzorg
6
Patiëntenrechten
7
Dementie, wat nu?
7
Wegwijs in thuiszorgdiensten
7
Korte voorstelling over mantelzorg en
erkende verenigingen voor mantelzorgers en gebruikers
8
Rondleiding in de thuiszorgwinkel (op verplaatsing)
8
Hulpmiddelen in de thuiszorg (op verplaatsing)
8
1.2 Zorgen voor... ook voor jezelf
Burn out bij mantelzorgers
9
“Goede afspraken maken goede vrienden”:
maken van (financiële) afspraken in de thuiszorg 9
Zorg voor adempauze
9
4
Brochure Samenwerking mantelzorg Brussel.indd 4
1/05/2014 20:50:21
“Het lege nest syndroom”:
Wat na een intense periode van mantelzorg?
9
Oei! Naar het ziekenhuis - Oef! Weer naar huis – Oeps! Wat nu?
10
“Levenslang wonen”:
Kan ik thuis… kan ik in mijn eigen huis blijven wonen?
10
Mantelzorg en emoties10
Hoe mantelzorg draagbaar houden
10
Zorgen voor, je relatie wordt anders
11
2. Voor professionelen
Train de trainer: werven en koesteren van mantelzorgers
11
@proches
11
3. Voorstelling deelnemende organisaties
3.1 Mantelzorgverenigingen
12
3.2 Erkende regionale dienstencentra in Brussel
14
3.3 Dagcentrum
15
5
Brochure Samenwerking mantelzorg Brussel.indd 5
1/05/2014 20:50:21
1. Voor mantelzorgers
1.1 Goed om te weten
•
Ik, mantelzorger?!
Mensen nemen al eeuwen de zorg op voor elkaar. Vroeger bestond daar geen
apart woord voor, de laatste decennia noemen we dit mantelzorg. Aan de hand
van getuigenissen geven we een beeld van wat mantelzorg inhoudt en waar
mantelzorgers terechtkunnen voor ondersteuning.
•
Wegwijs mantelzorg
Je partner wordt ernstig ziek, je moeder herstelt van een operatie of je broer
heeft een handicap. Wanneer je instaat voor de zorg van een dierbaar persoon,
ben je mantelzorger. In zo’n situatie word je geconfronteerd met tientallen
vragen en praktische bekommernissen. De vorming ‘wegwijs in mantelzorg’
probeert tegemoet te komen aan de vele vragen die een mantelzorger heeft.
Daarnaast geeft de vorming ook nuttig advies aan de mantelzorger. Mantelzorg
kan immers erg zwaar zijn. Om het risico op overbelasting tegen te gaan, is het
erg belangrijk dat je als mantelzorger ook aan jezelf denkt. De vorming voorziet
dan ook hierover een aantal concrete tips.
•
Doolhof van voorzieningen, premies en tegemoetkomingen
in de thuiszorg
In de thuiszorg bestaat er een grote variatie aan professionele hulpverleners,
voorzieningen, premies, tegemoetkomingen, sociale en fiscale voordelen, die
kunnen helpen om de zorg goed te organiseren en betaalbaar te houden. Als
leek zie je vaak door de bomen het bos niet meer. Deze vorming geeft een
gestructureerd overzicht van wat er allemaal mogelijk is.
•
Abc van de mantelzorg
Uit onderzoek blijkt dat de nood aan goede en bruikbare informatie bij mantelzorgers enorm groot is. Informatie over de verschillende -en vaak uiteenlopende facetten- verbonden aan mantelzorg : inzicht in financiële tussenkomsten, je
rechten als mantelzorger, hoe de zorg verder te organiseren, inzichten
6
Brochure Samenwerking mantelzorg Brussel.indd 6
1/05/2014 20:50:21
in eigen emoties,…. Vanuit een leuke methodiek bespreken we een aantal begrippen uit het boek “het ABC van de mantelzorg”. Er is ruimte voor uitwisseling
en mantelzorgers bepalen zelf hun abc. Welke begrippen zijn momenteel voor
jou van toepassing en waar leg jij de prioriteit.
•
Patiëntenrechten
Als patiënt heb je heel wat rechten. Iedereen zou die rechten moeten kennen,
want iedereen is af en toe patiënt. Op het moment dat je ziek wordt, zijn je
gedachten bij andere dingen. Je bent kwetsbaar en emotioneel. Daarom is het
nodig dat je je op voorhand heel goed informeert.
•
Dementie, wat nu?
Rond dementie bestaan heel wat misverstanden. Om je wegwijs te maken in
wat dementie is, wat precies het verschil is met gewone vergeetachtigheid en
hoe je als omgeving het best kan omgaan met iemand met dementie, kunnen
wij een informatiesessie rond dit thema organiseren.
•
Wegwijs in thuiszorgdiensten
De vraag naar ondersteuning, hulp en zorg in de thuiszorgsituatie wordt steeds
groter. Als het wat minder gaat, willen mensen in hun vertrouwde omgeving
blijven en daar verzorgd en geholpen worden. In deze vorming geven wij een
overzicht van alle thuiszorg- en thuishulpdiensten.
•
Wat je moet weten van een verblijf in het woonzorgcentrum
Als je de kans hebt, ben je best voorbereid op een verblijf in het woonzorgcentrum. Een aantal vragen waarop ingegaan wordt: wat zijn de regelingen bij de
opname? Wat betekent dit financieel? Wat is een ‘goed woonzorgcentrum’,
zijn er mogelijke financiële tegemoetkomingen? Hoe kan je je voorbereiden?
Naast informatie is er ruimte voor vraagstelling en kans om eigen ervaringen te
verwoorden.
7
Brochure Samenwerking mantelzorg Brussel.indd 7
1/05/2014 20:50:21
•
Korte voorstelling over mantelzorg en erkende verenigingen
voor mantelzorgers en gebruikers
Deze inleiding geeft zicht op wie er in Vlaanderen aan mantelzorg doet en de
maatschappelijke meerwaarde. Er wordt eveneens stilgestaan bij de huidige
sociologische en demografische (r)evoluties inzake mantelzorg. Ook de werking van de erkende verenigingen voor mantelzorgers en gebruikers wordt kort
toegelicht.
•
Rondleiding in de thuiszorgwinkel (op verplaatsing)
Benieuwd naar het ruime aanbod en handige hulpmiddelen uit onze thuiszorgwinkel? Wij zorgen voor een leuke kennismaking met onze producten. Een
medewerker geeft je een rondleiding en toelichting bij het assortiment. Zowel
materiaal voor aankoop als verhuur komen aan bod. Een leerrijke vorming voor
iedereen die geïnteresseerd is in thuiszorg.
Enkel mogelijk tijdens sluitingmomenten van de winkels.
Aantal deelnemers is beperkt afhankelijk van gekozen locatie.
Afspraken te maken via de regionale dienstencentra.
•
Hulpmiddelen in de thuiszorg (op verplaatsing)
Een medewerker van de thuiszorgwinkel laat je kennis maken met verschillende hulpmiddelen die het comfort van de zorgbehoevende en zijn mantelzorger
aanzienlijk verhogen. Zowel kleine hulpmiddelen (bv. een persoonlijk alarm) als
grote hulpmiddelen (bv. een ziekenhuisbed ) komen aan bod.
Een maatschappelijk werker geeft toelichting over mogelijke financiële tussenkomsten bij aankoop van deze hulpmiddelen.
Een absolute aanrader voor iedereen die met twee voeten in de thuiszorg staat!
Enkel mogelijk in bepaalde winkels. Meer info kan verkregen worden bij de
regionale dienstencentra..
Afspraken te maken via de regionale dienstencentra.
8
Brochure Samenwerking mantelzorg Brussel.indd 8
1/05/2014 20:50:21
1.2 Zorgen voor... ook voor jezelf
•
Burn out bij mantelzorgers
De zorg voor een partner, familielid, vriend of buur kan zwaar zijn. Soms komen
mantelzorgers op een punt waarop ze geen uitweg meer zien voor hun problemen, taken en verantwoordelijkheden. Ontdek hoe je deze situatie tijdig kan
herkennen en op welke manieren je de mantelzorger verder kan helpen.
•
“Goede afspraken maken goede vrienden”: maken van (financi ële) afspraken in de thuiszorg
De bespreking van de verdeling van kosten en taken onder familieleden en
vrienden, komt niet altijd openlijk op tafel. Zowel voor de zorgbehoevende
persoon als voor de mantelzorgers is het een geruststelling als de zakelijke en
financiële kant van de zorg thuis goed geregeld is. Er is ook aandacht voor de
wettelijke regelingen met betrekking tot zorg en arbeid.
•
Zorg voor adempauze
Dag in dag uit voor een zorgbehoevende ouder, zieke echteno(o)t(e) zorgen is
voor mantelzorgers heel vanzelfsprekend maar vergt vooral veel energie. Af en
toe een korte adempauze inlassen om zelf te recupereren is geen overbodige
luxe. Hoe kan ik als mantelzorger mijn evenwicht bewaren in mijn dagelijkse
zorg? Waarom is adempauze zo belangrijk? Hoe bouw ik adempauzes in, wie
kan mij daarbij helpen?
•
“Het lege nest syndroom”: Wat na een intense periode van
mantelzorg?
Hoe pik je als mantelzorger de draad terug op na een intense periode van zorg
voor een dierbare die overleden is? Op basis van een aantal getuigenissen
staan we stil bij de verscheidenheid van verwerkingsprocessen. Deze vorming
geeft inzicht hoe elk zijn/ haar eigen weg moet zoeken om de draad weer op te
pakken.
9
Brochure Samenwerking mantelzorg Brussel.indd 9
1/05/2014 20:50:21
•
Oei! Naar het ziekenhuis - Oef! Weer naar huis – Oeps! Wat
nu?
Een onverwachte of geplande ziekenhuisopname van de persoon voor wie je
mantelzorger bent, betekent wellicht extra stress en bijkomende beslommeringen. Zowel het ziekenhuisverblijf als de terugkeer naar huis is vaak een vermoeiende periode. In deze vorming geven we heel veel tips om deze periode
vlot te laten verlopen.
•
“Levenslang wonen”: Kan ik thuis… kan ik in mijn eigen
huis blijven wonen?
Een absolute meerderheid wil zolang mogelijk zelfstandig blijven wonen in
eigen huis ook als dit minder evident wordt. Hoe toegankelijk is mijn woning?
Hoe veilig is mijn woning? Is mijn woning technisch goed uitgerust op thuis verzorgd te worden? Wie kan mij helpen bij deze vragen? Hoe pakken we aanpassingen aan?
•
Mantelzorg en emoties
In deze infosessie gaan we dieper in op wat emoties precies zijn, met welke
emoties je als mantelzorger te maken krijgt en op welke manier je kan omgaan
met deze emoties. Enerzijds wil de brochure een aantal inzichten meegeven,
anderzijds wil het een aantal tips aanreiken die kunnen toegepast worden in
het dagelijkse leven.
•
Hoe mantelzorg draagbaar houden
Als mantelzorger stel je je wellicht wel eens de vraag: ‘Hoe lang kan ik de zorg
volhouden?’. ‘Wat als er met mij iets zou gebeuren’? Of: ‘Wat als ik de zorg
niet meer aankan? Of: ‘Ik word zelf een dagje ouder, kan er niemand me even
helpen?, ‘Zijn er diensten die een aantal taken kunnen overnemen?’, … Kortom
heel wat vragen waar je als mantelzorger mee geconfronteerd wordt en waar je
wellicht niet direct een antwoord op klaar hebt. Je weet wel dat je ook op jezelf
moet passen, maar dat is zo gemakkelijk gezegd en zoveel moeilijker gedaan.
We vertrekken in deze infosessie vanuit een aantal concrete mantelzorgsituaties. Uit het leven gegrepen situaties waarin mensen die elkaar graag zien de
zorg voor elkaar opnemen. Deze mantelzorgers zoeken naar een manier om
mantelzorg op langere termijn vol te houden.
10
Brochure Samenwerking mantelzorg Brussel.indd 10
1/05/2014 20:50:21
•
Zorgen voor, je relatie wordt anders
De relatie tussen mantelzorger en de chronisch zieke is een kwetsbare relatie.
Stilaan ontstaat er meer een zorger-verzorgende relatie, kinderen worden de
‘zorgende ouders’, partners de zorgverleners, rollen worden herverdeeld, taken
anders ingevuld. Dit hoeft zeker niet altijd problematisch te zijn, integendeel
zelfs, vaak is zorg dragen ook een positief gegeven. Dat het echter een hele
uitdaging is om de relatie wederkerig en deugddoend te houden staat vast.
2. Voor professionelen
•
Train de trainer: werven en koesteren van mantelzorgers
Deze vorming richt zich tot vormingsverantwoordelijken, vormingswerkers en
opleiders in de gezinszorg. Het beoogt een sneeuwbaleffect. Het vormingspakket leert aan verzorgenden hoe ze mantelzorgers beter kunnen ondersteunen.
In het bijzonder om signalen van overbelasting te (h)erkennen en mantelzorgers proactief in het nemen van adempauzes te begeleiden.
•
@proches
@proches est un outil de formation qui propose une démarche visant à donner
à l’aidant proche une place de partenaire de soins.
Les aidants proches et les autres acteurs de l’aide ont difficile à développer
une relation de partenariat et, le plus souvent, ils attendent trop longtemps
avant de demander de l’aide.
Au bord de l’épuisement, ils donnent d’eux une image « faible ». Sans considérer la qualité et l’importance que l’aidant à apporter depuis parfois bien
longtemps, le professionnel a alors tendance à spontanément porter assistance
et à s’approprier de façon indélicate les domaines de compétences de l’aidant
proche.
Cela met l’aidant dans une position « d’assisté », le dévalorise et engendre des
difficultés relationnelles entre ces différents acteurs de l’aide qui ne connaissent pas toujours la plus-value que pourrait apporter une réelle complémentarité.
Nous proposons via @proches un moyen d’identifier l’aidant proche tant qu’il «
va bien » et d’anticiper son épuisement en le renforçant dans son rôle d’acteur.
11
Brochure Samenwerking mantelzorg Brussel.indd 11
1/05/2014 20:50:21
3. Voorstelling deelnemende organisaties
3.1 Mantelzorgverenigingen
•
Ziekenzorg CM Sint-Michielsbond
Ziekenzorg CM heeft niet enkel een werking naar mensen die chronisch ziek
of zorgbehoevend zijn, maar ook voor de omgeving van deze personen heeft
Ziekenzorg CM heel wat in petto. Ziekenzorg CM vindt het erg belangrijk om
mantelzorgers te ondersteunen, informeren, waarderen en erkennen, op te
treden als hun belangenbehartiger en het aanbod naar deze doelgroep blijvend
uit te breiden.
Contactpersoon: Sofie Debognies
Tel: 02 240 85 10
•
S-Plus Mantelzorg
S-Plus Mantelzorg is een vereniging voor gebruikers en mantelzorgers die
haar leden informeert over het complexe zorglandschap. Mantelzorgers en hun
zorgbehoevenden worden uitgenodigd op interessante voordrachten/activiteiten over heel Vlaanderen. Belangenbehartiging en erkenning van de mantelzorger staan centraal.
Contactpersoon: Liliana Nikolova
Tel: 02 515 02 63 •
Liever Thuis LM
Liever Thuis LM wil je als mantelzorger of gebruiker informeren over allerhande
onderwerpen, tegemoetkomingen en regelgevingen die voor jou belangrijk kunnen zijn. Op onze infosessies in Vlaanderen en Brussel leer je bij over diverse
thema’s en ontmoet je andere mantelzorgers en gebruikers. Daarnaast komt
Liever Thuis LM ook op voor de belangen van de mantelzorgers. Wij bieden
ook brochures aan en informeren je via ons ledenblad ‘Liever Thuis’ over
thema’s die met zorg te maken hebben.
Contactpersoon: Sofie Delcourt
Tel: 02 542 87 09
12
Brochure Samenwerking mantelzorg Brussel.indd 12
1/05/2014 20:50:22
•
OKRA-ZORG(RECHT)
OKRA-ZORG(RECHT) heeft, naast een aanbod van vorming en ontmoeting,
vooral aandacht voor dienstverlening en belangenbehartiging.
Zorggebruikers en mantelzorgers kunnen bij Zorgrecht terecht met zorgvragen
waar ze elders geen antwoord op vinden.
Contactpersoon: Piet Elsen
Tel: 02 246 57 72
•
Ons Zorgnetwerk
Ons Zorgnetwerk is een erkende vereniging van gebruikers van (thuis)zorg en
mantelzorgers.
Ons Zorgnetwerk wil een netwerk zijn voor alle mantelzorgers, zowel in de
thuiszorg als in de residentiële zorg. Ons Zorgnetwerk wil mantelzorgers zichtbaar maken in de samenleving, zijn/haar belangen verdedigen en hem/haar
ondersteunen in het mantelzorgen.
Contactpersoon: Hilde Weckhuysen
Tel: 016/24 49 49
•
Steunpunt mantelzorg vzw (socialistische mutualiteit)
De vzw Steunpunt Mantelzorg is een steunpunt voor mantelzorgers en hun
zorggebruikers, zowel in de thuiszorg als de residentiële zorg. Via informatie
willen we je op weg helpen in het complexe zorglandschap. Als lid van onze
vereniging krijg je elke drie maanden een nieuwbrief boordevol informatie over
(thuis)zorg, tegemoetkomingen, gezondheid, enz. Ook verdedigen we je belangen. Zo pleiten we voor een goed uitgebouwde dienstverlening. Tot slot willen
we mantelzorg meer zichtbaar maken. Mantelzorgers zijn immers onmisbaar
en moeten hiervoor erkend worden.
Contactpersoon: Sophie Beyers
Tel: 02 515 03 94
13
Brochure Samenwerking mantelzorg Brussel.indd 13
1/05/2014 20:50:22
•
Asbl Aidants Proches
Constituée à l’initiative de la Fondation Roi Baudouin, l’asbl Aidants Proches a
pour but la représentation, le soutien et l’information de l’Aidant. Cette aide est
liée à toute situation de besoin personnalisé d’assistance à une personne en
déficit d’autonomie. La première mission de l’asbl est la défense de la situation de l’Aidant Proche dans toute sa transversalité, quelque soit la situation
de dépendance à laquelle il est confronté. L’asbl se veut organe de vigilance,
d’information et d’orientation.
Tel: 081 30 30 32
3.2 Erkende regionale dienstencentra in Brussel
•
Regionaal Dienstencentrum Iris Thuiszorg vzw
(CM Sint-Michielsbond)
Heb je vragen rond gezinszorg? Ben je op zoek naar een verpleegkundige?
Zoek je een klusjesman? Of wens je informatie over woningaanpassing?
Het Regionaal Dienstencentrum Iris Thuiszorg vzw helpt inwoners van Brussel
graag verder met al hun vragen rond thuiszorg. Een team van professionele en
enthousiaste medewerkers zoekt samen met jou naar een oplossing op maat.
Tel: 02 240 86 56
•
Het Thuiszorgcentrum van de Socialistische Mutualiteit van
Brabant
Wij stellen alles in het werk om zieken, mensen met een handicap, slachtoffers
van een ongeval, bejaarden en palliatieve patiënten thuis te verzorgen. Onze
diensten bieden algemene verzorging, nazorg na een ziekenhuisopname, preen postnatale verzorging en palliatieve zorg.
Het Thuiszorgcentrum heeft ook een regionaal dienstencentrum in Brussel. Een
regionaal dienstencentrum staat in voor:
- advies over mogelijke hulpmiddelen en aanpassingen in de woning,
- organisatie van overleg tussen hulpverleners om de zorg aan huis vlot te laten
verlopen,
- organisatie van infosessies over welzijn en gezondheid.
Tel: 078 15 60 30
14
Brochure Samenwerking mantelzorg Brussel.indd 14
1/05/2014 20:50:22
3.3 Dagcentrum
•
Dagcentrum Terranova
Ons doel is om te streven naar een individuele begeleiding en adviesverlening
in een huiselijke sfeer.
Dit alles ten voordele van de thuiswonende hulpbehoevende persoon. Alsook
ten voordele van de mantelzorger die dag en nacht klaar staat voor de hulpbehoevende .
Voor de hulpbehoevende is het een meerwaarde want deze kan revalideren,
ontspannen, sociale contacten leggen,... in het dagcentrum. s’Avonds gaat de
hulpbehoevende weer naar huis.
De dagen dat de hulpbehoevende naar het dagcentrum komt, heeft de mantelzorger tijd voor zaken die anders moeilijk zijn vanwege de zorg; vrije tijd, taken
buitenhuis, afspraken,...
Ons dagcentrum is speciaal gericht op personen die een niet-aangeboren hersenletsel hebben alsook voor andere zwaar zorgbehoevende personen.
Tel: 0496 39 06 11
15
Brochure Samenwerking mantelzorg Brussel.indd 15
1/05/2014 20:50:22
e
Vragen of meer informatie?
[email protected]
VU Caroline Verlinde, Lakenstraat 76/7, 1000 Brussel
Brochure Samenwerking mantelzorg Brussel.indd 16
1/05/2014 20:50:22