VAKKRACHT - Fundeon

VAKKRACHT
Een uitgave van Fundeon voor leermeesters in de bouw, infra en gespecialiseerde aannemerij
02
14
april 2014
In deze uitgave:
Praktijktoetsen infra in Harderwijk
2
Leermeesters hechten aan beoordeling leerlingen
Column Erik Faasen
3
Evalueren = leren
4
Maak gebruik van de 10 maatregelen
Winnaar Beste Leerbedrijf
Bouw & Infra 2013
2
4
gelijkwaardig aan mijn collega’s en dat geeft
mij een groot gevoel van zelfstandigheid.” “We
mogen ook zelf gastlessen geven op vmbo- en
basisscholen in de omgeving om zo als ambassadeur op te treden,” vult Edze aan.
Witteveen investeert ook in de omgeving. Zo
werken ze samen met ROC Friese Poort,
diverse gemeenten en de Provincie Friesland.
Door de samenwerking van zeven bedrijven,
ROC Friese Poort en vier vmbo scholen in
Friesland is De ViaWijzer ontstaan. De ViaWijzer is de schakel tussen onderwijs en de praktijk. Projectcoördinator van De ViaWijzer is
Daniël Oord. Hij houdt zich voornamelijk bezig
met de pr en communicatie, het actief verbreden van het netwerk, het begeleiden van leerlingen en zorgt dat er een constante stroom
van echte projecten blijft bestaan.
“Optimale kennisoverdracht
bij gemotiveerde leerlingen.”
Van links naar rechts: Riens Tijsma, André Beekman, Edze Tijsma en Daniël Oord.
Witteveen grond-, weg- en waterbouw uit Drachten is in november
uitgeroepen tot het Beste Leerbedrijf Bouw & Infra van 2013. Een
bedrijf met elf medewerkers, waarvan drie leermeesters. Het handelsmerk van het bedrijf is dat het bol-4 leerlingen aan echte infraprojecten laat werken. Een leerling zorgt voor een juiste voorbereiding,
doet de calculatie, maakt (werk)tekeningen en voert het project ook
daadwerkelijk uit. Eigen verantwoordelijkheid en zelfstandig werken
zijn daarbij de sleutelwoorden, waarbij de leermeester op de achtergrond meekijkt en begeleidt.
“Het werken aan deze echte projecten vraagt
een andere aanpak van de leermeester”, zegt
André Beeksma, leermeester bij Witteveen.
“Deze werksituatie vraagt geen één op één
begeleiding. Ik ben er om sturing te geven aan
het leerproces, leerlingen te motiveren en dat
waarderen ze. Het vraagt ook een andere
betrokkenheid van mij met anderen in de
omgeving van de leerling. Zo ben ik drie keer in
de week op school voor overleg met docenten
en met de leerlingen. Ik steek dus veel meer
energie in het begeleiden van het proces, dan
aan het overbrengen van het vak zelf.”
“Mijn contactmomenten met de leerling zijn ook
flexibel. Het grote voordeel van deze manier
van opleiden is dat de leerlingen met alle facetten van het werk worden geconfronteerd en
dat ze samen oplossingen moeten vinden voor
vraagstukken. Ik krijg zo veel meer voldoening
van mijn werk en de leerling wordt zelfverzekerd”, gaat Beeksma verder.
En dat ze daar bij Witteveen in slagen, bewijzen de neven Riens Tijsma (18 jr., bol-4) tweedejaars middenkaderfunctionaris infra en Edze
Tijsma (20 jr., bol-4) tweedejaars middenkaderfunctionaris infra. Riens: “Ik ga met plezier aan
het werk voor Witteveen en naar school. Ik
ondervind alles zelf en dat motiveert mij. Ik ben
“Ik zou het fantastisch vinden om in de toekomst nog meer bedrijven en het onderwijs op
deze manier samen te laten werken. Want ik
ben ervan overtuigd dat dit in iedere sector
kan”, zegt Beeksma.
De ViaWijzer
De ViaWijzer is een initiatief van ROC
Friese Poort, vier vmbo scholen en zeven
bedrijven waaronder Witteveen. Het doel
is om leerlingen aan echte projecten te
laten werken, waarbij ze van het begin tot
het einde het project zelfstandig uitvoeren.
Een grote wens van De ViaWijzer is dan
ook om het (infra)techniekonderwijs in
de regio - en op termijn landelijk - te vergroten, waardoor de instroom op de
opleidingen groeit. De ViaWijzer wil met
deze aanpak zorgen dat er voldoende
goed opgeleid personeel beschikbaar is
voor de toekomst.
www.deviawijzer.nl
VAKKRACHT • pagina 1
Praktijktoetsen infra in Harderwijk
voldoende is voorbereid om de praktijktoets af
te leggen.
Wanneer de leerling klaar is met de praktijktoets en de examinator de beoordeling heeft
afgerond, krijgt de leerling direct de uitslag
van de praktijktoets te horen. Daar hoort ook
uitleg bij over wat er goed ging tijdens de praktijktoets en wat minder. De leerling krijgt van
de examinator een kopie van het beoordelingsformulier voor in zijn trajectmap. Het origineel wordt uiteindelijk naar het roc gestuurd.
De examinatoren zijn allemaal mensen uit de
beroepspraktijk met praktijkervaring in het
vakgebied en in het bezit van het betreffende
vakdiploma op niveau 3. Een deel van de examinatoren is ook leermeester bij een erkend
leerbedrijf. Gerard van Galen is examinator én
leermeester. “Ik vind het mooi dat ik op deze
manier een positieve bijdrage kan geven
aan het opleiden van jonge vakmannen. Ik
probeer de leerling, ongeacht of hij zijn
praktijktoets haalt of niet, met een goed
“Ik probeer de leerling, met
een goed gevoel weg te
laten gaan.”
In de praktijk
ERIK FAASEN GEEFT WEERBAARHEIDSTRAININGEN AAN DE NIEUWE INSTROOM
IN DE BOUW EN HIJ IS DOCENT VOOR DE
NASCHOLINGSCURSUS ‘AAN DE SLAG MET
GEDRAG’. DAARIN KRIJGEN LEERMEESTERS TIPS AANGEREIKT HOE ZE LEERLINGEN VOOR ZICH KUNNEN WINNEN.
gevoel weg te laten gaan.” De inzet van
deze mensen is van grote waarde. Zij
leveren een belangrijke bijdrage aan het
opleiden van goed geschoolde nieuwe
werknemers in de infra.
Tips voor goede voorbereiding leerling op praktijktoets
Examinator en leermeester Gerard van Galen met Jeroen Leermans die examen aflegt.
Het is vroeg als in de examenhal van Fundeon de
examenbegeleiders, de examinatoren en de leerlingen binnen komen. Een nieuwe dag met praktijktoetsen breekt aan. In de examenhal in Harderwijk
worden infra praktijktoetsen afgenomen. LeerMaar voor het zover is, wordt de leerling eerst
ontvangen door de examenbegeleider. Deze
stelt hem voor aan de examinator die hem de
lingen uit het hele land komen hier naar toe en
verlaten aan het einde van de dag - hopelijk - met
een positief resultaat op het beoordelingsformulier
weer Harderwijk.
praktijktoets uitlegt. Zo weet de leerling wat er
van hem wordt verwacht. Ook raadpleegt de
examinator de trajectmap. In de trajectmap
staat precies wat de leerling tot zover heeft
geleerd. Daarnaast is er een verklaring van de
leermeester en roc waarin staat dat de leerling
> Neem samen met de leerling de trajectmap door. Hierin staat per beoordelingseenheid waar de leerling praktijkervaring in gaat opbouwen en waar de praktijktoets
minimaal aan moet voldoen.
> Geef de leerling voldoende gelegenheid om te oefenen met wat er in de trajectmap aan
werkzaamheden beschreven staat dan begint hij zelfverzekerder aan de praktijktoets.
> Zijn er onvoldoende mogelijkheden om praktijkervaring op te bouwen bij het leerbedrijf, laat de leerling deze werkzaamheden dan bij het opleidingsbedrijf en/of het roc
oefenen.
> Laat de leerling alle benodigdheden meenemen die volgens de uitnodigingsbrief
nodig zijn voor de praktijktoets, zoals de trajectmap, een geldig identiteitsbewijs,
gereedschappen en pbm’s.
> Mocht een leerling niet slagen voor een praktijktoets, laat de leerling de praktijktoets
zoveel mogelijk afmaken. Dat draagt bij aan een goede voorbereiding voor zijn herkansing.
> Neem bij vragen of onduidelijkheden gerust contact op met de examenhal van
Fundeon in Harderwijk.
Leermeesters hechten aan beoordeling leerlingen
Leermeesters vinden het belangrijk om hun leerlingen te beoordelen
en dat willen ze ook in de toekomst blijven doen. Wel willen ze dat
er vaker controle is als er een praktijktoets wordt uitgevoerd, of dat
een onafhankelijke tweede persoon mee beoordeelt.
Dat blijkt uit interviews die Fundeon heeft
gehouden met leermeesters. Op basis van
deze gesprekken wil Fundeon bekijken of de
examinering in de bouw en infra op een andere
manier moet worden georganiseerd. Behalve
leermeesters zijn ook werkgevers, branchevertegenwoordigers, medewerkers van opleidingsbedrijven en docenten en managers
van roc’s bevraagd.
Reden voor vernieuwing
Er zijn verschillende redenen waarom Fundeon
de examinering wil vernieuwen. De belangrijkste zijn dat de huidige examinering in de toe-
VAKKRACHT • pagina 2
komst de kwaliteit niet voldoende kan borgen.
Ook wil Fundeon dat de examinering beter aansluit op de wensen en eisen van de gebruikers,
zoals scholen, leermeesters en leerbedrijven.
Honderd interviews
Om dat laatste te bereiken, hebben medewerkers van Fundeon de afgelopen tijd bijna
honderd interviews gehouden met mensen die
op verschillende manieren bij de examinering
zijn betrokken. Daarnaast kijkt Fundeon hoe
examinering in andere sectoren is geregeld,
wat er wettelijk allemaal verplicht is en hoe
andere examenleveranciers hun producten en
diensten vormgeven. Op die manier komt
in beeld wat er allemaal mogelijk is en waar
een nieuw examineringsmodel sowieso
aan moet voldoen.
Vervolg traject
Op basis van al deze informatie maakt
Fundeon een eerste voorstel voor het examineringsmodel. In dit voorstel staat hoe
het examineringsmodel er zou kunnen
komen uit te zien en welke producten,
diensten en automatiseringssysteem
daarbij hoort en welke investering ervoor
nodig is. Dit voorstel wordt in juni voorgelegd aan het bestuur van Fundeon. Zij
besluiten of de examinering volgens het
voorstel kan worden ingericht. De scholen
kijken mee naar het voorstel, via een begeleidingscommissie van de stuurgroep van
het Onderwijsplatform.
Terug naar de basis: contact
Het lijkt zo simpel, maar we doen het zo weinig
of in ieder geval te beperkt: contact maken.
Regelmatig hoor ik tijdens de nascholingscursus dat de leerlingen zo slecht luisteren. Er is
ze net iets uitgelegd en vijf minuten later staan
ze toch wat anders te doen. Het zijn vaak de
jongens die snel afgeleid zijn. Het lijkt wel of je
in het luchtledige staat te kletsen. Je boodschap komt niet aan. Wat moet je hier mee?
Tijdens de nascholingscursus in Oss bracht een
leermeester precies dit voorbeeld in. Het ging
om Martin, een eerste jaar leerling metselen.
Hij omschreef Martin als vluchtig in het contact.
Hij wilde deze casus wel eens oefenen met de
trainingsacteur. Wat viel op? Deze leermeester
was vooral veel en lang aan het woord. De
leerling zij “Ja, ja” en “Nee, nee”, maar leek er
niks van te begrijpen en gaandeweg liep de
irritatie bij de leermeester op. De feedback:
stuur op het verkrijgen van ‘rapport’.
Dit klinkt ingewikkelder dan het is. Rapport
bestaat in feite uit drie dingen:
1.Aandacht: houd je aandacht bij de ander.
2.Respect: wees respectvol richting de ander.
3.Afstemmen: kijk goed naar de ander, terwijl jij
vertelt.
Als het gaat om beter afstemmen, dan kun je
onder andere de volgende dingen doen. Noem
regelmatig zijn naam, mensen kunnen maar
moeilijk niet reageren op hun naam. Zeg wat je
ziet en wat je verwacht: “Martin, ik zie dat je
wegkijkt, ik wil graag dat je me aankijkt”. Hoe
langer jij praat, hoe minder de leerling
onthoudt, dus: houd je instructies kort. Wil je
dat hij je informatie opslaat? Vraag om een
terugkoppeling: “Martin wat heb ik je net
verteld?”. Als laatste: heeft de leerling veel
bewegingsonrust? Laat hem zitten.
Tip: stuur op het verkrijgen van ‘rapport’.
VAKKRACHT • pagina 3
10 maatregelen vanuit het sectorplan
Bouw & Infra
In november 2013 is het sectorplan Bouw & Infra aan minister
Asscher van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) overhandigd
en in februari 2014 goedgekeurd.
Het sectorplan bevat tien maatregelen om de
werkgelegenheid te stimuleren en behoud van
vakmanschap te waarborgen. Vijf van de maatregelen bestaan uit loonkostensubsidies voor
werkgevers, waarvan maatregel 3 van toepassing is op leermeesters ouder dan 55 jaar.
De ambities uit het sectorplan liggen hoog;
vele duizenden werknemers moeten scholing
krijgen, ander werk vinden of uit de werkloosheid worden gehaald. En dat in een tijd,
waarin de crisis misschien over zijn hoogtepunt heen is, maar de banen nog steeds niet
voor het oprapen liggen en de financiële
ruimte bij bedrijven gering is.
Tegelijkertijd is de noodzaak groot. De behoefte
aan vakmensen neemt de komende jaren naar
verwachting sterk toe. Goed geschoolde, duurzaam en breed inzetbare mensen, nieuwe
instromers, bestaande werknemers, herintreders en zij-instromers zijn hard nodig.
Wil je meer weten over het sectorplan Bouw &
Infra of gebruik maken van een van de maatregelen? Kijk dan op www.sectorplanbouwinfra.nl.
Evalueren = leren
Als leermeester heb je er ongetwijfeld al meerdere keren mee te maken gehad; het
evaluatieformulier na afloop van een cursusdag. Maar wat doet Fundeon daar nou
mee?
101177
F.288.2014.00002
Nascholing Leermeester niveau 1 t/m 3
Locatie: Bouw & Infra Park bv afd. reserveringen Harderwijk
Cursusdag(en): 18 maart 2014
Niet met rood invullen!
Niet vouwen.
Per vraag slechts één hokje zwart maken, tenzij anders vermeld. Niet zo:
maar zo:
Vragen over de cursus
U beoordeelt iedere vraag met een rapportcijfer van 1 tot en met 10.
1 = heel slecht en 10 = uitstekend
1. Geef een rapportcijfer voor de docent
2. Geef een rapportcijfer voor de acteur (indien van toepassing)
3. Geef een rapportcijfer voor de instructeur (indien van toepassing)
4. Geef een rapportcijfer voor de inhoud van de cursus
5. Geef een rapportcijfer voor de toepasbaarheid van de cursus
in uw dagelijks werk
6. Geef een rapportcijfer voor de cursusaccommodatie
7. Geef een rapportcijfer voor de geboden faciliteiten,
zoals koffie, thee en lunch
8. Geef een rapportcijfer voor de leermiddelen die aan u zijn uitgereikt
9. Geef een rapportcijfer voor de uitvoerbaarheid van opdrachten
10. Geef een rapportcijfer voor de cursus in het algemeen
11. Begeleidt u op dit moment een leerling?
1
2
3
4
5
1
2
3
4
5
6
7
8
9 10
n.v.t.
1
2
3
4
5
6
7
8
9 10
n.v.t.
1
2
3
4
5
6
7
8
9 10
1
2
3
4
5
6
7
8
9 10
1
2
3
4
5
6
7
8
9 10
1
2
3
4
5
6
7
8
9 10
1
2
3
4
5
6
7
8
9 10
1
2
3
4
5
6
7
8
9 10
1
2
3
4
5
6
7
8
9 10
ja
6
7
8
9 10
nee
8060
Hartelijk dank voor uw medewerking
9596344202
© ITS EvaluatieService
a
Herh
Over alle nascholingscursussen van 2013
gemeten, scoorde Fundeon het cijfer 7,55.
Met hoge waarderingen zijn we natuurlijk
heel tevreden, maar belangrijker nog is
dat we weten wat beter kan. Zo kunnen wij
leermeestercursussen verzorgen zoals je
van Fundeon mag verwachten.
Vakkracht is een uitgave van Fundeon,
het kennis- en adviescentrum voor
het opleiden en ontwikkelen van
personeel in de bouw en infra. Alle
door Fundeon gecertificeerde leermeesters ontvangen deze uitgave op
papier. De berichten zijn ook digitaal
te ontvangen. Meld je hiervoor aan op
www.fundeon.nl, voor de digitale
nieuwsbrief leermeester.
Reageren
Wil je reageren of heb je ideeën voor
artikelen? Stuur een e-mail naar
[email protected]. Bellen kan
ook: (0341) 499 499.
Adreswijziging doorgeven
Ben je verhuisd of heb je een nieuwe
werkgever? Geef de wijzigingen door via
[email protected].
:
roep
op
alde
Fundeon haalt veel informatie uit de evaluatieformulieren die worden geanalyseerd. Zo krijgt Fundeon een goed beeld
van de waardering van de leermeesters
over verschillende aspecten van de leermeestercursussen. Wat vonden de leermeesters bijvoorbeeld van de docent, de
acteur, het onderwerp en de locatie? Over
elk aspect worden weer verschillende
vragen gesteld, zodat we precies weten
wat hoog en wat minder wordt gewaardeerd.
C o lo fo n
Vakkracht vanaf 2015 digitaal
De papieren versie van Vakkracht verdwijnt eind 2014. Je kunt je aanmelden voor de gratis digitale nieuwsbrief. Zo blijf je op de hoogte van
het laatste nieuws zoals subsidiewijzigingen, na-scholingscursussen en bijeenkomsten die van belang zijn voor leermeesters. Aanmelden kan
via de website: www.fundeon.nl/nieuws, onder het subkopje ‘Aanmelden nieuwsbrief’.
VAKKRACHT • pagina 4

Download Report