4061 (12.51MB)

rijkswaterstaat
Rijkswaterstaat
Dienst Verkeerskunde
Bureau Dokumentatie
Postbus 1031
3000 BA Rotterdam
de
lepvaart
N o t i t i e Bergsche D i e p s l u i s
G e l e i d e w e r k e n b u i t e n de
sluis
S 79.37.2
Rijkswaterstaat
Dordrecht
Dienst
februari
Verkeerskunde
Hoofdafdeling
Scheepvaart
1981
INHOUD
1.
Inleiding / situering
2.
Randvoorwaarden.
2.a.
Scheepvaart
bladz'ijde
-.'
biz. 1
biz. 2
2. b. Omgeving
biz. A
3.
F u n k t i e geleidewerk
biz. 6
4.
D i m e n s i o n e r i n g en v o r m g e v i n g remmingwerk. b i z . 9
5.
Uitrusting
en m e u b i l e r i n g
b i z . 12
r
FIGUREN
1.
S i t u a t i e met
voorhavens.
2.
A f s t a n d waarover de boeg v a n een s i n g l e d e c k c a r g o - v e s s e l o v e r
een g e l e i d e w e r k h e e n s t e e k t i n r e l a t i e met
de h o o g t e van
g e l e i d e w e r k en de aanvaarhoek.
3.
Idem, v o o r een k u s t v a a r d e r , t y p e A
4.
Idem, v o o r een k u s t v a a r d e r , t y p e B
5.
Idem, v o o r t y p e n b i n n e n v a a r t u i g e n , k l a s s e
6.
S i t u e r i n g remmingwerken.
IV
het
LITERATUUR
"Analyse Oosterschelde a l t e r n a t i e v e n " R i j k s w a t e r s t a a t ,
"Nota s c h u t s l u i s Oesterdam"
1976
Rijkswaterstaat, Deltadienst,
1977
" N o t i t i e m.b.t. de s c h e e p s a f m e t i n g e n t . b . v . h e t o n t w e r p
v a n de O e s t e r d a m s l u i s " , R i j k s w a t e r s t a a t , d i e n s t
Verkeerskunde
1978
" R e l a t i e t u s s e n de k o r t e - t e r m i j n prognose en de i n g e b r u i k n a m e
v a n de s l u i z e n i n de kompartimenteringsdanrmen"
N o t a S 75.37.2, R i j k s w a t e r s t a a t , d i e n s t V e r k e e r s k u n d e , 1980
"De v o r m g e v i n g van g e l e i d e w e r k e n v o o r d u w v a a r t s l u i z e n " .
N o t a 70.4, R i j k s w a t e r s t a a t , BER, S t u d i e d i e n s t V e r k e e r t e Water
1971 .
"Het g e l e i d e w e r k i n de O e s t e r d a m s l u i s " R i j k s w a t e r s t a a t ,
en Stuwen, 1979
Sluizen
INLEIDING
B i j de h e r o v e r w e g i n g v a n de w i j z e waarop de O o s t e r s c h e l d e
i n h e t k a d e r v a n de D e l t a w e t d i e n d e t e worden a f g e s l o t e n en hoe
het O o s t e r s c h e l d e b e k k e n b i j o n v o l l e d i g e a f s l u i t i n g zou moeten
worden i n g e r i c h t
[f] i s gekozen v o o r h e t k o m p a r t i m e n t e r i n g s m o d e l
C 3. D i t model houdt
i n d a t n a a s t een s t o r m v l o e d k e r i n g i n de mond
van de O o s t e r s c h e l d e en de P h i l i p s d a m t u s s e n S t . P h i l i p s l a n d en
de G r e v e l i n g e n d a m
ook nog een Oesterdam z o u moeten worden aange-
l e g d . Deze Oesterdam d i e n t a l s s c h e i d i n g t u s s e n h e t z o u t e g e t i j d e g e b i e d i n h e t O o s t e r s c h e l d e b e k k e n en h e t z o e t e Zommeer met een
v a s t p e i l . De Oesterdam v e r b i n d t h e t e i l a n d T h o l e n met Z u i d - B e v e l a n d , d i r e k t t e n westen v a n de K r e e k r a k s l u i z e n . B i j de gekozen opl o s s i n g i s men e r v a n u i t gegaan d a t de h o o f d s c h e e p v a a r t r o u t e s i n
h e t z u i d e l i j k D e l t a g e b i e d worden gevormd d o o r :
- de S c h e l d e - R i j n v e r b i n d i n g , t u s s e n de Antwerpse
havendokken en
h e t V o l k e r a k v i a h e t t e vormen Zoommeer en
- de r o u t e v i a h e t K a n a a l door Z u i d - B e v e l a n d , t u s s e n h e t W e s t e r s c h e l d e b e k k e n en de V o l k e r a k v i a h e t Z i j p e en de i n de P h i l i p s dam t e bouwen K r a m m e r s l u i z e n .
De s l u i s i n de Oesterdam, de B e r g s c h e D i e p s l u i s , i s i n e e r s t e
i n s t a n t i e b e d o e l d om de haven v a n Bergen op Zoom b e r e i k b a a r t e houden
v o o r hoge ( k u s t ) v a a r t en v o o r r e k r e a t i e v a a r t . Hiermee w i l men b e r e i k e n
dat d e z o e t w a t e r b e l a s t i n g op de (voor m i l i e u en v i s s e r i j
belangrijke)
kom v a n de O o s t e r s c h e l d e zo k l e i n m o g e l i j k b l i j f t . Hoewel door de gemeente Bergen op Zoom, de Kamer v a n Koophandel
van w e s t e l i j k
Noord-
B r a b a n t - B r e d a en de K o n i n k l i j k e S c h i p p e r s v e r e n i g i n g S c h u t t e v a e r s t e r k
i s aangedrongen op een g r o t e s l u i s i n de Oesterdam i s met h e t oog
op de z o u t - z o e t u i t w i s s e l i n g gekozen v o o r een s l u i s v a n maximaal
12 m x 90 m. Na een u i t v o e r i g o n d e r z o e k
i s gekozen v o o r een l i f t -
s l u i s w a a r b i j onder normale omstandigheden
een k o l k v a n 10 m x 90 m
b e s c h i k b a a r i s t e r w i j l v o o r i n c i d e n t e e l g e b r u i k een k o l k v a n
14 m x 100 m kan worden gevormd. Voor h e t normale g e b r u i k wordt een
l i f t b a k g e b r u i k t t e n e i n d e een m i n i m a l e u i t w i s s e l i n g v a n z o e t en z o u t
water t e k r i j g e n .
- 2 -
2.
RANDVOORWAARDEN
2.A
Scheepvaart
Z o a l s i n de i n l e i d i n g
r e e d s i s g e s t e l d l i g t de B e r g s c h e
Diep-
s l u i s n i e t i n een h o o f d s c h e e p v a a r t r o u t e . De s l u i s i s v o o r a l b e d o e l d
voor:
- de b i n n e n v a a r t op de r o u t e Wemeldinge - Bergen op Zoom;
- d e k u s t v a a r d e r s v o o r de haven v a n B e r g e n op Zoom, d i e t e hoog
z i j n om de v a s t e bruggen o v e r de S c h e l d e - R i j n v e r b i n d i n g t e k u n nen
passeren;
- de v i s s e r s v a a r t u i g e n , d i e m.n. T h o l e n a l s t h u i s h a v e n hebben;
- hoge w e r k v a a r t t . b . v . onderhoudswerken aan b.v. de K r e e k r a k sluizen;
- d e r e k r e a t i e v a a r t u i g e n d i e een l i g p l a a t s aan h e t Zoommeer hebben.
I n de n o t a s c h u t s l u i s Oesterdam |_2j wordt een o r d e v a n g r o o t t e g e geven v a n de i n t e n s i t e i t v a n e l k v a n de h i e r b o v e n genoemde g e b r u i k e r s
van de B e r g s c h e D i e p s l u i s . De a f m e t i n g e n v a n deze s l u i s z i j n
bepaald
door de a f m e t i n g e n v a n h e t maatgevende v a a r t u i g d a t de s l u i s z a l
moeten kunnen p a s s e r e n . De i n t e n s i t e i t v a n deze p o t e n t i e l e g e b r u i k e r s
i s zo l a a g d a t h i e r v o o r geen g r o t e r e k o l k a f m e t i n g e n n o d i g z i j n . De
n u t t i g e k o l k a f m e t i n g e n b i j normaal
g e b r u i k (met l i f t b a k )
i s 10 m x 90 m
D i t b e t e k e n t d a t a l l e b i n n e n v a a r t u i g e n t/m l a a d v e r m o g e n k l a s s e
4
(Rijn-
H e r n e - s c h i p ) door de s l u i s kunnen worden g e s c h u t . Door n i e t de l i f t b a k
t . b . v . de z o u t - z o e t s c h e i d i n g t e g e b r u i k e n , maar h e t ( z e e r ) t i j d r o v e n d e
u i t w i s s e l e n v a n de v o l l e d i g e k o l k i n h o u d k a n v o o r i n c i d e n t e l e g e v a l l e n
(b.v. k u s t v a a r d e r s met een b r e e d t e g r o t e r d a n 9,75 m en met bestemming
B e r g e n op Zoom) de k o l k v a n 14 m x 100 m worden i n g e z e t .
In
de n o t i t i e m.b.t. de s c h e e p s a f m e t i n g e n
van de O e s t e r d a m s l u i s
t . b . v . h e t ontwerp
[3] i s een o v e r z i c h t gegeven v a n de a f m e t i n g e n
van de h i e r b o v e n genoemde k a t e g o r i e e n v a a r t u i g e n . I n h e t v o l g e n d e
o v e r z i c h t worden de a f m e t i n g e n v a n de maatgevende schepen p e r k a t e g o r i e gegeven.
- 3 -
Kategorie
klasse I
binnenvaart
k l a s s e IV
coaster
1000
dwt
c o a s t e r 2500 dwt
lengte
breedte
in m
in m
in m
5,1
3
39
minste
80 a 85
9,5
50 a 55
9,5
6
13,5
13
75
hoogte
motorj achten
9
3
2,5
z e i l j achten
9
3
12,5
vissersvaart
25 a 30
6 a 7
5
werkvaart
- bokken
- baggermolens
-
- zuigers
30
12
10
50
10
12
1
J
T a b e l 1: O v e r z i c h t maatgevende v a a r t u i g e n .
Uit
p e r i o d i e k e waarnemingen t e Wemeldinge, na de
ingebruikname
van de S c h e l d e - R i j n v e r b i n d i n g i n 1975, b l i j k t dat een n i e t
onaanzien-
l i j k d e e l (75%) van de s c h e e p v a a r t op de r o u t e Wemeldinge-Volkerak
v.v.
k i e s t v o o r de v a a r t v i a h e t T h o l e n s c h e Gat. V e r h o u d i n g s g e w i j s z i j n
de
k l e i n e r e schepen d a a r b i j s t e r k e r v e r t e g e n w o o r d i g d dan op de r o u t e v i a
het Z i j p e . Het z a l d u i d e l i j k z i j n d a t de B e r g s c h e D i e p s l u i s
onvoldoende
beslist
k a p a c i t e i t z a l hebben om a l h e t v e r k e e r d a t t h a n s v i a h e t
T h o l e n s c h e Gat v a a r t t e kunnen s c h u t t e n . O v e r e e n k o m s t i g
de
beleids-
u i t g a n g s p u n t e n z a l de h o o f d s c h e e p v a a r t r o u t e v a n Wemeldinge n a a r
de
V o l k e r a k v i a de K r a m m e r s l u i z e n l o p e n . Voor z o v e r de b e s c h i k b a r e k a p a c i t e i t v a n de Bergsche D i e p s l u i s d i t z a l t o e l a t e n z a l h i e r d o o r ook
v e r k e e r op de r o u t e Wemeldinge-Volkerak
kunnen worden g e s c h u t .
z i e n de t h a n s bestaande d u i d e l i j k e v o o r k e u r v o o r deze r o u t e mag
Gever-
wacht worden d a t de Bergsche D i e p s l u i s k o n s t a n t onder d r u k z a l s t a a n .
Na h e t g e r e e d komen van de s t o r m v l o e d k e r i n g mag
worden d a t d i e v o o r k e u r minder g r o o t z a l z i j n
- de g e t i j s t r o o m z a l z i j n
gereduceerd;
o v e r i g e n s verwacht
doordat:
- A -
- de g o l f h o o g t e eveneens wat minder hoog z a l z i j n ;
- de k a p a c i t e i t van de K r a m m e r s l u i z e n r u i m s c h o o t s v o l d o e n d e z a l
zijn;
I n de n o t a " R e l a t i e t u s s e n de k o r t e - t e r m i j n p r o g n o s e en de i n gebruikname
v a n de s l u i z e n i n de kompartimenteringsdammen"
i s nader
i n g e g a a n op de v e r d e l i n g v a n h e t s c h e e p v a a r t v e r k e e r o v e r de Krammers l u i z e n en de Bergsche D i e p s l u i s
2.B
[4] .
Omgeving
De B e r g s c h e D i e p s l u i s wordt gebouwd i n h e t t r a c e v a n de t e
bouwen Oesterdam,
T h o l e n s c h e Gat
dam
t e n z u i d e n v a n de h u i d i g e s c h e e p v a a r t g e u l , h e t
(fig.
1 ) . Doordat t e r p l a a t s e v a n de s l u i s de O e s t e r -
e n k e l e k i l o m e t e r s n a a r h e t westen i s v e r s c h o v e n i s aan de o o s t -
z i j d e een " n a t u u r l i j k e " v o o r h a v e n o n t s t a a n . Omdat de B e r g s c h e D i e p s l u i s op de n o o r d e l i j k e r a n d v a n de S p e e l m a n s p l a t e n w o r d t gebouwd
z u l l e n de toegangen n a a r de s l u i s op d i e p t e gebaggerd moeten worden.
I n de o o s t e l i j k e v o o r h a v e n z i j n w e i n i g m o r p h o l o g i s c h e v e r a n d e r i n g e n
t e v e r w a c h t e n . De w e s t e l i j k e v o o r h a v e n z a l d a a r e n t e g e n met
havendam-
men m o e t e n worden u i t g e r u s t . Door g o l f w e r k i n g en g e t i j b e w e g i n g zou
a n d e r s deze v o o r h a v e n t e s n e l v e r o n d i e p e n . De havendammen z i j n
eveneens
n o d i g om de s c h e e p v a a r t ook b i j w e s t e l i j k e w i n d e n een r u s t i g e
lig-
p l a a t s t e kunnen b i e d e n . Ook v o o r h e t s c h u t b e d r i j f z e l f i s h e t van g r o o t
b e l a n g d a t de g o l f h o o g t e v l a k v o o r en i n de s l u i s k o l k zo v e e l m o g e l i j k
beperkt b l i j f t ,
lijk
teneinde
de menging van z o u t en z o e t w a t e r zo v e e l moge-
t e b e p e r k e n . Mede op grond van de hierbovengenoemde
voorwaarden
h e e f t de w e s t e l i j k e v o o r h a v e n de vorm g e k r e g e n z o a l s i n f i g .
1 i s aan-
gegeven.
Aan de o o s t z i j d e van de s l u i s k o l k komt de o p h a a l b r u g i n de p r o vincialeweg
van Z u i d - B e v e l a n d
naar T h o l e n . Het z o e t e Zoommeer z a l een
v a s t p e i l k r i j g e n dat l i g t t u s s e n NAP-0,25 m en NAP + 0,25
m. Door op-
o f a f w a a i i n g kunnen t i j d e l i j k e a f w i j k i n g e n v a n t o t ong. 0,25 m o p t r e d e n .
Door de s t o r m v l o e d k e r i n g z a l de g e t i j b e w e g i n g aan de w e s t z i j d e van de
B e r g s c h e D i e p s l u i s t . o . v . de h u i d i g e s i t u a t i e worden g e r e d u c e e r d . V o l g e n s
- 5 -
[2]
z u l l e n de v o l g e n d e hoog- en l a a g w a t e r s t a n d e n gaan o p t r e d e n
( i n m t.o.v.
NAP)
type g e t i j
HW
LW
dood t i j
+ 1 ,20
-
1,28
gem. t i j
+ 1,45
-
1,49
springtij
+ 1,64
-
1,63
over s chr i j d ing
+ 2,40
-
2,40
lx per jaar
- 6 -
3.
FUNKTIE GELEIDEWERK
De B e r g s c h e
D i e p s l u i s i s een s c h u t s l u i s . De s c h u t s l u i s i s n o d i g
v o o r de s c h e e p v a a r t d i e een b a r r i e r e t u s s e n twee v a a r w e g e n , met
verschil-
l e n d e w a t e r s t a n d en/of v e r s c h i l l e n d e w a t e r k w a l i t e i t , w i l passeren. Schepen
z u l l e n soms d i r e k t i n een g e r e e d s t a a n d e
z a l i n de v o o r h a v e n
a l o f n i e t met
s l u i s kunnen i n v a r e n , maar vaak
gewacht moeten worden op het k l a a r m a k e n
van de
s c h e e p v a a r t u i t de t e g e n o v e r g e s t e l d e r i c h t i n g . Ook
sluis
kan
het g e b e u r e n d a t een o f meer schepen nog e e r s t geschut moeten worden
v o o r d a t men
aan de b e u r t i s .
Ten behoeve van de t e s c h u t t e n s c h e e p v a a r t z i j n b i j de s l u i s remmingwerken n o d i g d i e a l s v o l g t kunnen worden o n d e r v e r d e e l d :
a. h e t g e l e i d e w e r k (de f u i k ) ;
b. de o p s t e l r u i m t e en
c. de
ad a.De
wachtplaatsen.
a l g emene f u n k t i e v a n een g e l e i d e w e r k kan worden
onderscheiden
in:
- mechanische g e l e i d i n g
- optische geleiding
- b e s c h u t t i n g tegen
en
zijwind.
Op deze f u n k t i e wordt n a d e r ingegaan i n de n o t a " De v o r m g e v i n g van
geleidewerken voor duwvaartsluizen", l i t
[5] . Hoewel de B e r g s c h e
Diep-
s l u i s geen d u w v a a r t s l u i s i s g e l d e n t o c h d e z e l f d e f u n k t i e s . Wel d i e n t
h i e r b i j nog
t e worden opgemerkt d a t , naarmate het v e r s c h i l t u s s e n de
b r e e d t e van h e t maatgevende s c h i p en de d a g w i j d t e van de s l u i s
kleiner
i s , h o g e r e e i s e n aan het g e l e i d e w e r k moeten worden g e s t e l d . D i t g e l d t
b i j de B e r g s c h e D i e p s l u i s nog
i n s t e r k e r e mate d o o r d a t de l i f t s l u i s
de hyd r a u l i s c h i n t r e k b a r e g e l e i d e w e r k e n k w e t s b a a r d e r
met
i s dan een konven—
t i o n e l e s l u i s . I n de n o t i t i e "Het g e l e i d e w e r k i n de O e s t e r d a m s l u i s , " l i t . [ 6 ] ,
i s n a d e r i n g e g a a n op de s p e c i f i e k e problemen m.b.t. h e t g e l e i d e w e r k b i j
deze s l u i s . Doordat zowel een
10 m a l s een 14 m brede k o l k moet kunnen
worden g e b r u i k t z a l het g e l e i d e w e r k i n de f u i k ook op d e z e twee maten
moeten kunnen worden i n g e s t e l d . - K o n s t r u k t i e f i s het n i e t goed m o g e l i j k
- 7 -
g e b l e k e n om t e r p l a a t s e v a n de d e u r e n (zowel b i j de' 14 a l s b i j de 10 m
s i t u a t i e ) een doorgaande g e l e i d i n g t e r e a l i s e r e n . B i j de 10 m o p l o s s i n g
zal het n i e t te vermijden
z i j n d a t de g e l e i d i n g o v e r o n g e v e e r 8m
wordt o n d e r b r o k e n . B i j de v o r m g e v i n g van h e t g e l e i d e w e r k
lengte
z a l aandacht
aan deze e x t r a k o m p l i k a t i e geschonken moeten worden. I n v e r b a n d met
m e c h a n i s c h e g e l e i d i n g i s h e t gewenst d a t de h e l l i n g v a n h e t
t . o . v . de s l u i s a s n i e t t e g r o o t
de
geleidewerk
i s ; de w r i j v i n g wordt b i j een g r o t e h e l -
l i n g s h o e k g r o o t , de i n v a a r s n e l h e i d wordt d a a r d o o r k l e i n , en de
invaartijd
dus g r o o t . Ook de kans op schade i s b i j een k o r t e w i j d e f u i k g r o t e r dan
bij
een f l a u w h e l l e n d g e l e i d e w e r k .
Voor wat de o p t i s c h e g e l e i d i n g en de
z i j w i n d b e s c h u t t i n g b e t r e f t wordt verwezen n a a r l i t . [5].
ad b. Ten a a n z i e n v a n de o p s t e l r u i m t e (de p l a a t s waar s c h e p e n kunnen a f meren d i e met de e e r s t v o l g e n d e s c h u t t i n g meegaan) kunnen de v o l g e n d e
. e i s e n wordt
geformuleerd:
- de o p s t e l r u i m t e moet a a n s l u i t e n op h e t g e l e i d e w e r k
- de l e n g t e v a n de o p s t e l r u i m t e d i e n t zo g r o o t
v a n de
fuik;
t e z i j n d a t een v o l -
l e d i g e k o l k v u l l i n g kan afmeren;
- een aan de o p s t e l p l a a t s afgemeerd s c h i p mag geen b e l e m m e r i n g vormen
v o o r een u i t de s l u i s u i t v a r e n d s c h i p ;
- de a f s t a n d v a n de o p s t e l r u i m t e t o t de s l u i s k o l k
met
(lusafstand) dient,
inachtname van de bovengenoemde e i s e n , zo k l e i n m o g e l i j k t e
zijn;
- de o p s t e l r u i m t e n en de d a a r a a n afgemeerde
(afmerende) schepen moet-
en v a n u i t h e t b e d i e n i n g s g e b o u w goed z i j n waar t e nemen;
- uitvarende
schepen z u l l e n de s n e l h e i d o p v o e r e n . De
h e i d , en daarmee de k r a c h t e n
retourstroomsnel-
i n de t r o s s e n v a n afgemeerde s c h e p e n ,
i s e v e n r e d i g met de v a a r s n e l h e i d . De r e t o u r s t r o o m s n e l h e i d
omgekeerd
e v e n r e d i g met de
o p p e r v l a k t e van het d w a r s p r o f i e l van
de vaarweg. De t r o s k r a c h t e n kunnen dus worden b e p e r k t
weg
i s echter
d o o r de
zo s n e l m o g e l i j k t e v e r b r e d e n o f m.a.v. de o p s t e l r u i m t e
divergerend
vaar-
ook
te plaatsen.
ad c. W a c h t p l a a t s e n . D i t z i j n de a f m e e r g e l e g e n h e d e n v o o r de schepen d i e
g e s c h u t w i l l e n worden, maar nog n i e t met de e e r s t v o l g e n d e
kunnen. De w a c h t p l a a t s e n
schutting
l i g g e n , g e z i e n v a n u i t de s l u i s k o l k , a c h t e r
meede
- 8 -
o p s t e l r u i m t e n . Ook v o o r de aan de w a c h t p l a a t s e n afgemeerde schepen
g e l d t d a t z e de u i t v a r e n d e schepen n i e t mogen belemmeren. I n h o o f d s t u k 2A i s r e e d s v e r m e l d d a t v e r w a c h t mag worden d a t de B e r g s c h e D i e p s l u i s v o o r t d u r e n d onder d r u k z a l s t a a n . D i t b e t e k e n t d a t de w a c h t p l a a t s e n
z e e r f r e k w e n t z u l l e n worden g e b r u i k t . Ook i s aangegeven d a t n i e t
schepen d i e i n de h u i d i g e s i t u a t i e
na
alle
de r o u t e v i a de T h o l e n s c h e Gat k i e z e n ,
1985 ook v i a de B e r g s c h e D i e p s l u i s z u l l e n kunnen v a r e n . De p a s s e e r t i j d
v i a d e z e s l u i s z a l dan dermate g r o o t worden d a t de m o g e l i j k e n a u t i s c h e
v o o r k e u r v o l l e d i g door t i j d v e r l i e s w o r d t t e n i e t gedaan. Omdat van de
b e r o e p s v a a r t m e e s t a l s l e c h t s een v a a r t u i g t e g e l i j k k a n worden geschut
(twee s p i t s e n o f een s p i t s en een " k o r t e " kempenaar kunnen g e z a m e l i j k
i n de k o l k ) b e t e k e n t e l k v o o r g a a n d s c h i p een e x t r a o v e r l i g t i j d v a n de
cyclustijd
v a n de s l u i s (ongeveer I u u r ) . Op grond h i e r v a n l i j k t h e t v o l '
doende a l s twee maatgevende schepen ( k l a s s e I V ) aan de w a c h t p l a a t s e n
kunnen a f m e r e n . B i j de k e u z e v a n de o n d e r l i n g e a f s t a n d v a n de afmeerp u n t e n ( p a l e n o f h o l d e r s ) d i e n t e r w e l r e k e n i n g mee gehouden t e worden
dat
v e r h o u d i n g s g e w i j s v o o r a l v e e l k l a s s e I - ( s p i t s e n ) en k l a s s e I I -
(kempenaars) schepen v a n deze r o u t e g e b r u i k z u l l e n maken.
Tot
s l o t k a n h i e r nog worden opgemerkt d a t de remmingwerken i n de
v o o r h a v e n v a n een s l u i s mede een o p t i s c h . g e l e i d e n d e f u n k t i e v o o r de
s c h e e p v a a r t hebben. Deze f u n k t i e k a n b i j d u i s t e r n i s a l l e e n worden v e r v u l d a l s de d a a r v o o r w e z e n l i j k e o n d e r d e l e n v a n de remmingwerken v o l d o e n d e
worden
verlicht.
De v o r m g e v i n g v a n de remmingwerken d i e n t z o d a n i g t e z i j n d a t de d a a r door g e s u g g e r e e r d e vorm v a n de vaarweg en de gewekte i n d r u k v a n de geb r u i k s m o g e l i j k h e d e n en- o n m o g e l i j k h e d e n z o goed m o g e l i j k overeenstemmen
met de b e d o e l d e w e r k e l i j k h e i d ; m.a.w. de g e l e i d e w e r k e n mogen nimmer m i s leidend
zijn.
_ 9 -
4.
DIMENSIONERING EN VORMGEVING REMMINGWERK
op b a s i s v a n de i n h o o f d s t u k 2 b e h a n d e l d e r a n d v o o r w a a r d e n en
g a n g s p u n t e n en de i n h o o f d s t u k 3 genoemde f u n k t i e s v a n de
uit-
verschillende
o n d e r d e l e n v a n de remmingwerken en de d a a r u i t v o o r t v l o e i e n d e e i s e n
wordt h i e r n a g e a d v i s e e r d aangaande de v o r m g e v i n g
en de d i m e n s i o n e r i n g
van
- het
geleidewerk
- de o p s t e l r u i m t e en
- de w a c h t p l a a t s e n .
A.
Het
geleidewerk
Ter bescherming
van de ( k w e t s b a r e ) l i f t b a k en om de
t e g e v e n v o o r h e t afmeren i s b i j normaal
gelegenheid
g e b r u i k van de
liftsluis
een g e l e i d e w e r k i n de s l u i s k o l k n o o d z a k e l i j k . De d a g w i j d t e t u s s e n h e t
g e l e i d e w e r k i s dan
met
10 m.
Omdat i n c i d e n t e e l ook g e s c h u t moet worden
d a g w i j d t e 14 m i s h e t g e l e i d e w e r k i n de k o l k aan b e i d e z i j d e n 2 m
h y d r a u l i s c h i n t r e k b a a r . De d a g w i j d t e v a n h e t b e t o n n e n s l u i s h o o f d i s
eveneens 14m.
I n [6] i s n a d e r op de k o n s t r u k t i e van h e t
i n de k o l k i n g e g a a n . I n de Commissie Vaarweg B e h e e r d e r s
geleidewerk
(CVB)
zijn •
o n l a n g s een a a n t a l normen en r i c h t l i j n e n v o o r g e s t e l d v o o r h e t ontwerp
van k l a s s e IV vaarwegen en de d a a r i n aanwezige k u n s t w e r k e n .
b r e e d t e v a n de fuikmond v o o r b i n n e n v a a r t s c h e p e n
Voor de
i s aangegeven ongeveer
1,8 m a a l de b r e e d t e van h e t maatgevende s c h i p . De b r e e d t e van h e t maatgevende s c h i p b i j de Bergsche
D i e p s l u i s i s de c o a s t e r v a n
13,5 m.
Voor
een c o a s t e r i s t e n m i n s t e de f a c t o r 2 gewenst. G e l e t op de f r e k w e n t i e
waarmee deze maatgevende c o a s t e r d e z e s l u i s z a l p a s s e r e n k a n o v e r i g e n s
met
d e z e maat w e l worden v o l s t a a n . De l e n g t e v a n de f u i k p o t e n ( i n de
r i c h t i n g v a n de s l u i s a s ) w o r d t dan
(27 - 14): 2 x 6 = 39 m.
De
konr
s t r u k t i e i s dan b i j n a 40 m l a n g . Omdat de d a g w i j d t e v a n de s l u i s
(14m)
s l e c h t s w e i n i g v e r s c h i l t v a n de b r e e d t e v a n h e t maatgevende s c h i p (13,5
wordt e v e n a l s b i j de d u w v a a r t s l u i z e n v o o r g e s t e l d h e t g e l e i d e w e r k onder
een h e l l i n g v a n
1:6
te plaatsen.
De h o o g t e v a n h e t g e l e i d e w e r k d i e n t 2,50
m boven de w a t e r s p i e g e l
t e z i j n . Aan de O o s t e r s c h e l d e - z i j d e kan i.v.m. de v a r i e r e n d e w a t e r s t a n d
m)
- 10 -
worden overwogen een d r i j v e n d remmingwerk t e maken t e r w i j l aan
de
Zoommeer-zijde een v a s t remmingwerk het meest v o o r de hand l i g t .
de v a a r t met
k u s t v a a r d e r s , d i e soms met
een hoge, o v e r s t e k e n d e
u i t g e r u s t d i e n t de b o v e n s t e g o r d i n g zonder o n d e r b r e k i n g
I.v.m.
boeg z i j n
een goede ge-
l e i d i n g t e g e v e n , t e r w i j l e v e n t u e e l boven deze g o r d i n g u i t s t e k e n d e
onderdelen
( b.v.
hekwerk) v o l d o e n d e ver.moet worden
teruggetrokken
zodat geen g e v a a r b e s t a a t d a t deze worden a a n g e v a r e n . De mate w a a r i n
de boeg v a n een k u s t v a a r d e r o v e r de g e l e i d e w e r k h e e n s t e e k t
van de a a n v a a r h o e k wordt i n f i g u u r 2 t/m
als funktie
5 aangegeven. I n f i g u u r 6 i s
deze maat v e r s t r e k t v o o r d r i e t y p e n b i n n e n v a a r t u i g e n v a n k l a s s e IV.
Het b e d i e n i n g s g e b o u w wordt aan de z u i d z i j d e van de s l u i s k o l k g e p l a a t s t .
Om v a n u i t .de b e d i e n i n g s r u i m t e
zo goed m o g e l i j k z i c h t t e hebben op
de
o p s t e l r u i m t e n z u l l en deze aan de n o o r d z i j d e van de v o o r h a v e n s moeten
worden g e p r o j e k t e e r d . De n o o r d e l i j k e f u i k p o t e n z u l l e n (onder
moeten worden d o o r g e t r o k k e n
B
1:6)
daarom
t o t aan de o p s t e l r u i m t e n .
De.opstelruimte
V o o r de b r e e d t e van de o p s t e l r u i m t e d i e n t t e worden u i t g e g a a n
a. u i t v a a r t van de maatgevende k u s t v a a r d e r
(b = 13m)
en een
van:
RH-kanaal-
s c h i p aan -de o p s t e l r u i m t e o f
b. u i t v a a r t v a n een R H - k a n a a l s c h i p
( b = 9,5 m)
en een maatgevende
k u s t v a a r d e r aan de o p s t e l r u i m t e .
I n v e r b a n d met
de " v e t e r g a n g "
van h e t u i t v a r e n d e s c h i p o f h e t
opsturen
b i j z i j w i n d i s e r t u s s e n de dag van de s l u i s k o l k en h e t afgemeerde s c h i p
een v e i l i g h e i d s b r e e d t e v e r e i s t van t e n m i n s t e
0,3
maal de b r e e d t e van
uitvarende schip.
De b r e e d t e van de o p s t e l r u i m t e wordt
ad a: 4 + 9,5
ad b: 3 + 13,5
= 13,5
dan:
m
- 2 = 14,5
m
Door b i j g e v a l b. de c o a s t e r n i e t aan de o p s t e l r u i m t e t e l a t e n afmeren
maar i e t s v e r d e r van de s l u i s k o l k aan de w a c h t p l a a t s , kan g e v a l a . a l s
maatgevend worden beschouwd. Omdat n i e t v e r w a c h t wordt d a t de g r o t e r e
c o a s t e r s frekwent
z u l l e n p a s s e r e n kan deze minimum norm a l s maatgevend
het
-11-
worden beschouwd. De
l e n g t e v a n de f u i k p o o t i n de r i c h t i n g van
s l u i s a s w o r d t daarmee 6 x 13,5
De
aan de
= 81
m.
l e n g t e v a n de o p s t e l r u i m t e kan v o o r deze s l u i s g e l i j k
l e n g t e v a n de s l u i s k o l k b i j normaal g e b r u i k , dus
90
De h o o g t e van de remming l a n g s de o p s t e l r u i m t e d i e n t
boven de w a t e r s p i e g e l t e
De
de
zijn
m.
2,5m
zijn.
r i c h t i n g v a n de o p s t e l r u i m t e d i e n t z o d a n i g
t e z i j n dat
de
d a a r a a n afgemeerde schepen v a n u i t h e t b e d i e n i n g s g e b o u w goed z i j n waar
te nemen. Dat
z a l h e t g e v a l z i j n a l s de o p s t e l r u i m t e e v e n w i j d i g
de s l u i s a s wordt g e p r o j e k t e e r d .
geven d a t h e t a a n b e v e l i n g
enigszins divergerend
bij
3 i s d a a r e n t e g e n aange-
v e r d i e n t de o p s t e l r u i m t e (en w a c h t p l a a t s e n )
op t e s t e l l e n , z o d a t v o o r de u i t v a r e n d e
toenemende v a a r s n e l h e i d ook
komt. De
In hoofdstuk
aan
een r u i m e r v a a r w e g p r o f i e l
p l a a t s van het b e d i e n i n g s g e b o u w i s z o d a n i g d a t h e t
p e r s o n e e l v a n d a a r u i t p r e c i e s l a n g s de l a n g e f u i k p o o t (1:6)
schepen
beschikbaar
bedienend
i n de
w e s t e l i j k e v o o r h a v e n k i j k t . A l s de o p s t e l r u i m t e i n h e t v e r l e n g d e
van
deze f u i k p o o t zou worden o n t w o r p e n zouden meerdere d a a r a a n afgemeerde
schepen v a n u i t h e t b e d i e n i n g s g e b o u w n i e t a f z o n d e r l i j k z i j n waar t e
nemen. D e z e r z i j d s wordt daarom v o o r g e s t e l d de o p s t e l r u i m t e en de w a c h t p l a a t s e n o n d e r een h e l l i n g van T: 12 met
C
De
de s l u i s a s t e o n t w e r p e n .
wachtplaatsen
Onder v e r w i j z i n g n a a r h e t - v o o r g a a n d e kan h i e r v o l s t a a n worden
met
de m e d e d e l i n g dat de w a c h t p l a a t s e n
i n het verlengde
van
r u i m t e moeten worden gemaakt, dus ook onder een h e l l i n g v a n
de s l u i s a s . Daarmee i s dan
aan t e b e v e l e n
lange
opstel-
1:12
t.o.v.
a a n w e z i g . Het
d a t de maatgevende g r o t e k u s t v a a r d e r s
aan de w a c h t p l a a t s e n
keuze kan
tevens voldoende breedte
de
(b = 13,5)
is
steeds
afmeren i . p . v . aan de o p s t e l r u i m t e . Door deze
de o p s t e l r u i m t e m i n d e r b r e e d en d a a r d o o r de l e n g t e van
f u i k p o o t k o r t e r worden gehouden. I n v e r b a n d met
de
de w e n s e l i j k h e i d
van h e t a f m e r e n van deze g r o t e c o a s t e r s d i e n e n de m e e r p a l e n
tenminste
4 m b o v e n de w a t e r s p i e g e l u i t t e komen. Omdat ook v i s s e r s v a a r t u i g e n
h i e r m o e t e n kunnen afmeren w o r d t v o o r g e s t e l d de p a l e n n i e t meer
dan
20 m u i t e l k a a r t e p l a a t s e n . De t o t a l e l e n g t e van de w'achtplaats
m i n s t e n s de l e n g t e van een k u s t v a a r d e r k r i j g e n , dus 80 m.
moet
De v o r m g e v i n g van de f u i k , de o p s t e l r u i m t e en de
wordt dan
z o a l s i n f i g . 7 i s aangegeven.
wachtplaatsen
- 12 -
5.
UITRUSTING EN MEUBILERING
Ten a a n z i e n v a n de a a n k l e d i n g v a n de remmingwerken b u i t e n de
s l u i s wordt h i e r s l e c h t s een e n k e l e algemene opmerking
gemaakt.
De o p s t e l r u i m t e en h e t g e l e i d e w e r k d i e n t v a n a f h e t s l u i s t e r r e i n
t o e g a n k e l i j k t e z i j n . E r z a l dus een l o o p p a d moeten worden aangeb r a c h t . D a a r b i j z a l e r v o o r g e z o r g d moeten worden d a t d o o r de a f merende o f l a n g s v a r e n d e schepen geen schade wordt t o e g e b r a c h t aan
h o l d e r s en/of hekwerk omdat deze t e d i c h t aan de k a n t v a n de
remming s t a a n . H i e r o p i s ook r e e d s gewezen i n h o o f d s t u k 4.
In
de f u i k p o t e n d i e n e n geen h o l d e r s en/of h a a l p e n n e n
a a n g e b r a c h t . I n de f u i k d i e n t immers n i e t
(ook n i e t d o o r
t e worden
rekreatievaart)
te worden afgemeerd, maar t e worden g e v a r e n ( i n - o f u i t v a a r t ) .
een goede mechanische
Voor
g e l e i d i n g i s h e t ook ongewenst d a t i n d i t d e e l
y a n de remmingwerken o n d e r b r e k i n g e n voorkomen. Ook mag daarom d a a r
geen t r a p worden g e p r o j e k t e e r d .
Aan de o p s t e l r u i m t e en a a n de p a l e n v a n de w a c h t p l a a t s e n z u l l e n
u i t e r a a r d w e l v o o r de v e r s c h i l l e n d e v e r k e e r s d e e l n e m e r s ( v a n de k l e i n e
r e k r e a t i e v a a r t u i g e n t o t de g r o t e c o a s t e r s t o e ) h o l d e r s moeten worden
aangebracht.
De o n d e r s t e b o l d e r z a l 1,5 m boven h e t l a a g w a t e r p e i l moeten z i t t e n .
De o n d e r l i n g e v e r t i k a l e a f s t a n d z a l eveneens 1,5 m moeten bedragen. De
h o r i z o n t a l e a f s t a n d v a n de h o l d e r s aan de o p s t e l r u i m t e d i e n t n i e t
g r o t e r dan 15 m t e z i j n , mede g e l e t op de v l o o t s a m e n s t e l l i n g .
Overigens
kan d e z e r z i j d s worden ingestemd met de r e m m i n g w e r k u i t v o e r i n g z o a l s i s
weergegeven op t e k . SO 127° v a n S l u i z e n en Stuwen.
V o o r t s v e r d i e n t h e t a a n b e v e l i n g om b e h a l v e h e t s l u i s t e r r e i n ook
de o p s t e l r u i m t e en h e t pad o v e r h e t g e l e i d e w e r k t e v e r l i c h t e n . Een
z o d a n i g v e r l i c h t i n g s n i v e a u i n de f u i k d a t de s c h e e p v a a r t goed i s
waar t e nemen i s eveneens gewenst. De v e r s t v a n de s l u i s
geplaatste
m e e r s t o e l ( a a n de w a c h t p l a a t s ) moet worden v o o r z i e n v a n een d u i d e l i j k e
v i s u e l e m a r k e r i n g ( i n d i r e k t e v e r l i c h t i n g o f s c h e e p v a a r t l i c h t ) en een
r a d a r r e f l e k t o r . Met name aan de Zoommeer-zijde
i s deze m a r k e r i n g o n -
misbaar,omdat d a a r geen door dammen gemarkeerde v o o r h a v e n i s .
De b e t o n n i n g v a n de t o e g a n g s g e u l d i e n t l o g i s c h a a n t e s l u i t e n op de
remmingwerken i n deze
"voorhaven".
01
PRINCIPAL
O.A.
LENGTH
P.P ( I t n g t c
66.10
loodlijn)
( holt*)
DRAFT
LADEN
13,00
TONNAGE
5.20
m
2 * 50
1
1398,13 RT
669,67 RT
TONNAGE
DRAFT
m
6.20 m
DEADWEIGHT
NET
m
60.00 m
M L D { b r t t d l e op t p a n t )
DEPTH
GROSS
*5m
DIMENSIONS
LENGTH
BREADTH
23
UNLADEN
(ESTIMATED)
1 , 0 0 m . ( v o o r ) / 2.30m. ( a c h t e r )
AFMETING
0
1.0
hoogte
geleidewerk
2,0
boven
"SINGLEDECK
3,0
de
waterspiegel
( )
m
T o r l t c M i n g :
Q B unviarhofk
A F S T A N D U ) W A A R O V E R D E B O E G VAN E E N K U S T V A A R D E R VAN H E T
T Y P E " S I N G L E D E C K C A R G O V E S S E L " OVE R E E N G E LEI DEW ERK H E E N S T E E K T IN R E L A T I E MET D E H O O G T E VAN H E T G E L E I D E W E R K EN DE
A A N VA A R H O E K
(Of)
RIJKSWATERSTAAT
DIENST
VERKEERSKUNDE
HOOFDAFDELING
SCHEEPVAART
Fkj.
2
SCHAAL:
get.
1205.81
Kk.
gez.
Nr. 5 79.37. 2
PRINCIPAL
DIMENSIONS
LENGTH
O.A.
70,00 m
LENGTH
P.P.
67,90 m
BREADTH
M LD
3.80 m
LADEN
2,86m
DEADWEIGHT
DRAFT
1176 I
UNLADEN
(ESTIMATED)
0.20 m / 1 . 4 0 m
AFMETINGEN
A F S T A N D (a)
OVER
DE
WAAR OVER
DE B O E G VAN E E N
EEN GELEIDEWERK
VERKEERSKUNDE
SCHEEPVAART
Fig.
(A)
3
MET
E N DE A A N V A A R H O E K
RIJKSWATERSTAAT
HOOFDAFDELING
KUSTVAARDER
KUSTVAARDER
H E E N S T E E K T , IN R E L A T I E
HOOGTE VAN H E T GELEIDEWERK
DIENST
-I
20 m
9.40 m
DEPTH
DRAFT
1
10m
5m
(OC)
SCHAAL:
get.
20.2.81
h.k.
gez.
Nr.
S 79 37.2
PRINCIPAL
LENGTH
5G.15
O.A.
LENGTH
m
52.00 m
P. R
9,80
m
DEPTH
3,80
m
SUMMER
3,24
m
8 88
t
BREADTH
MLD
DRAFT
LADEN
DEADWEIGHT
GROSS
TONNAGE
DRAFT
UNLADEN
below
(ESTIMATED)
500
RT
0,50m /1,80
m
AFMETINGEN
1,0
A F S T A N D (a)
OVER
DE
EEN
HOOGTE
2,0
geleidewerk
WAAROVER
D E B O E G VAN
GELEIDEWERK
VAN
HET
3,0
boven
de
EEN
HEENSTEEKT,
GELEIDEWERK
EN
waterspiegel
DE
IN
AANVAA RHOEK
RIJKSWATERSTAAT
DIENST
VERKEERSKUNDE
HOOFDAFDELING
SCHEEPVAART
B)
o.a.
56,15
I.I.
52,00 m
m
breedte
9.80
m
diepgang (geladen
3,20
m
diepgang (leeg) voor
0,50m
diepgang ( leeg) achter
1,80
m
boeg ( leeg)
waterspiegel)
7,03m
6,0
4,0
(m)
KUSTVAARDER
RELATIE
(
lengt e
(boven
hoogte
KUSTVAARDER
lengte
hoogte
6
20m
0 12 3 4 5
DIMENSIONS
Fig.
4
MET
(OC)
SCHAAL:
Bet.
20.2.81
h.k.
gez.
Nr. S 79.37. 2
1.0
A
S^=15*
•
0.5
•v.
CK^IO^X
^^^Ts*-—
e
« = 2 5 '
a
0.5
1.0
1.5
2,0
2.5
3,0
1.0
\^c=15'
^
^
B
= 10*^
0.5
E
a
I
0
Q5
1.0
2.0
1.5
Z5
3.0
2.0
C.
LO
^"^^c^rlO*
— — — i i "
5
E^
a
0
0.5
Hoogte
1.0
geleidewerk
boven
de
1.5
Binnen
over
tussen
Breedte
Diepgang
alles
de l o o d l i j n e n
o p spant
Diepgang
geladen
leeg :
voor
achter
Hoogte
AFSTAND
OVER
( a )
boeg
vaartuig
A
Lengte
leeg
WAAROVER
EEN GELEIDEWERK
T E VAN H E T G E L E I D E W E R K
DE
BOEG
HEENSTEEKT
EN
DIENST
( klasse
B
rz)
c
85.00 m
80.00 m
85,00 m
76.80 m
83.00 m
9, AO m
9.44 m
2,60 m
2,80m
2,90 m
0,35m
0,40m
0,40m
1.20 m
1,30m
1.30m
4.33 m
4,00m
3.24m
VAN E E N SCHIP
IN R E L A T I E
VERKEERSKUNDE
SCHEEPVAART
9,40 m
Fig. 5
(klasselZ)
MET DE H O O G -
D E A A N V A A R H O E K CC
RIJKSWATERSTAAT
HOOFDAFDELING
3.0
w a t e r s p i e g e l ( m.)
Afmetingen:
Lengte
2.5
2.0
SCHAAL:
get.
30-7-80
gez.
Nr.
5 79.37. 2
34,25
. 14
2 7
20,51
26
schaal
34,25
10
BERGSCHE
SITUERING
20
30
Fig.
DIEPSLUIS
40
6
REMMINGWERKEN
SCHAAL:
RIJKSWATERSTAAT
DIENST
VERKEERSKUNDE
HOOFDAFDELING
SCHEEPVAART
get.
20.2.81
h.k.
gez.
Nr. S 7 9.37.2
50 m