Bijlage 14 Slagschaduwonderzoek windturbines De Brand II

SLAGSCHADUWONDERZOEK WINDTURBINES
BEDRIJVENTERREIN DE BRAND TE 'SHERTOGENBOSCH
GEMEENTE 'S-HERTOGENBOSCH
25 juli 2014
077603020:B - Vrijgegeven
B02045.000080.0100
Slagschaduwonderzoek windturbines bedrijventerrein De Brand te 's-Hertogenbosch
Inhoud
1
Inleiding ................................................................................................................................................................ 3
2
Situatie en uitgangspunten ................................................................................................................................ 4
3
Berekeningsmethode ........................................................................................................................................... 6
3.1
Simulatiemodel .......................................................................................................................................... 6
3.2
Uitgangspunten berekeningen ................................................................................................................. 6
3.3
Correcties op basis van langjarige zonneschijnduur- en windstatistieken ........................................ 7
4
Beoordelingskader ............................................................................................................................................... 8
5
Berekeningsresultaten ........................................................................................................................................ 9
6
Hinderbeperkende maatregelen ..................................................................................................................... 13
7
Conclusie ............................................................................................................................................................. 14
Bijlage 1
Posities van de beoordelingspunten ........................................................................................ 15
Bijlage 2
Slagschaduwcontouren .............................................................................................................. 16
077603020:B - Vrijgegeven
ARCADIS
1
Slagschaduwonderzoek windturbines bedrijventerrein De Brand te 's-Hertogenbosch
1
Inleiding
De Gemeente ’s-Hertogenbosch is voornemens het bedrijventerrein De Brand uit te breiden. Deze
uitbreiding wordt aangegrepen om op of in aansluiting op het bedrijventerrein windturbines mogelijk te
maken. Het projectgebied ligt aan de zuidoostkant van ’s-Hertogenbosch. Het projectgebied grenst aan de
westzijde aan het bestaande bedrijventerrein De Brand, aan de oostzijde aan de omlegging van de ZuidWillemsvaart, aan de noordzijde aan de rijksweg A59 en aan de noordwestzijde aan de rijksweg A2.
Als de zon schijnt werpen windturbines een schaduw op de omgeving. Slagschaduw betreft de
schaduwflikkeringen die optreden vanwege de schaduw van de passerende rotorbladen van een
windturbine. Dit kan optreden als vanaf de ontvanger gezien de rotorbladen van een windturbine de
zonnestralen onderbreken. Slagschaduw kan hinder veroorzaken afhankelijk van hoe lang en hoe vaak dit
effect optreedt, de frequentie van de flikkeringen en de intensiteit van de wisselingen in lichtsterkte.
Windturbines zullen geen slagschaduw veroorzaken als de lucht volledig bewolkt is, het (vrijwel) windstil
is of als rotorbladen parallel staan met de lijn tussen de ontvanger en de zon.
Om de slagschaduweffecten in beeld te brengen is aan het windpark een slagschaduwonderzoek verricht.
Dit is uitgevoerd als onderdeel van de ruimtelijke onderbouwing van het bestemmingsplan.
Het voorliggende rapport beschrijft allereerst de situatie en de uitgangspunten voor het windpark
(hoofdstuk 2) en de berekeningsmethode (hoofdstuk 3). Het beoordelingskader is beschreven in
hoofdstuk 4. De berekeningsresultaten voor het windpark zijn beschreven in hoofdstuk 5. Hoofdstuk 6
gaat in op hinderbeperkende maatregelen. De conclusie van het onderzoek is beschreven in hoofdstuk 7.
077603020:B - Vrijgegeven
ARCADIS
3
Slagschaduwonderzoek windturbines bedrijventerrein De Brand te 's-Hertogenbosch
2
Situatie en uitgangspunten
Het bedrijventerrein De Brand ligt aan de zuidoostkant van ’s-Hertogenbosch. Dit bedrijventerrein wordt
aan de oostkant uitgebreid. Het projectgebied grenst met de westzijde aan het bestaande bedrijventerrein
De Brand, met de oostzijde aan de omlegging van de Zuid-Willemsvaart, met de noordzijde aan de
rijksweg A59 en met de noordwestzijde aan de rijksweg A2. Rondom het gebied staan woningen op een
afstand van 250-500 meter. Daarnaast bevindt zich op het bestaande bedrijventerrein een
kinderdagverblijf.
In het projectgebied worden vier windturbines mogelijk gemaakt. De gemeente wil een maximale
masthoogte van 120m en een diameter van 101m toestaan. Voor het slagschaduwonderzoek daarom
uitgegaan van de volgende ‘worst case’ uitgangspunten:

Maximale ashoogte: 120 m;

Maximale tiphoogte: 171 m;

Maximale rotordiameter: 101 m;
Voor het onderzoek zijn vier onderzoeksvlakken gedefinieerd. Deze zijn weergegeven in Afbeelding 1.
4
ARCADIS
077603020:B - Vrijgegeven
Slagschaduwonderzoek windturbines bedrijventerrein De Brand te 's-Hertogenbosch
Afbeelding 1: Vlakken waarin plaatsing van de vier windturbines zijn onderzocht
077603020:B - Vrijgegeven
ARCADIS
5
Slagschaduwonderzoek windturbines bedrijventerrein De Brand te 's-Hertogenbosch
3
3.1
Berekeningsmethode
SIMULATIEMODEL
De slagschaduwberekeningen zijn verricht met het softwarepakket WindPRO, versie 2.9 in combinatie met
het softwarepakket WAsP, versie 10. De potentiële slagschaduw effecten bij een specifieke ontvanger zijn
berekend door de situatie te simuleren. De positie van de zone in relatie tot het vlak waarin de rotor
beweegt en de resulterende slagschaduw is voor een geheel jaar berekend in intervallen van 1 minuut. Als
in een bepaalde minuut het vlak waarin de rotor beweegt een schaduw op het raam kan werpen dat als
ontvangerpunt is gedefinieerd, dan wordt dit geregistreerd als 1 minuut potentiële slagschaduwduur.
Hierbij wordt het rotorvlak beschouwd als een gesloten vlak.
Bij de slagschaduwberekeningen wordt rekening gehouden met gegevens zoals de posities van de
windturbines, de ashoogte, de rotordiameter, de bladbreedte, relevante hoogteverschillen in het landschap
en de geografische positie op aarde (lengte- en breedtegraad), de tijdzone en zomer- en wintertijd. Het
simulatiemodel bevat ook informatie over de baan en de rotatie van de aarde ten opzichte van de zon.
3.2
UITGANGSPUNTEN BEREKENINGEN
Voor het onderzoek zijn de woningen gemodelleerd als glazen gebouwen die uit alle richtingen
slagschaduw kunnen ontvangen. Dit is een ‘worst case’ benadering. De ontvangerpunten zijn
gemodelleerd als een raam met een breedte van 5 meter en een hoogte van 2 m. Dit komt overeen met een
groot raam van een woonkamer.
Artikel 3.12 van de ‘Regeling algemene regels voor inrichtingen milieubeheer’ geeft aan dat de
slagschaduw alleen hoeft te worden beschouwd als de afstand tussen de windturbine en de gevoelige
objecten minder dan 12 maal de rotordiameter bedraagt. Op grotere afstanden zullen de veranderingen in
lichtintensiteit dermate gering zijn, dat de slagschaduw niet als hinderlijk wordt ervaren. Ook bij een
zonnestand van minder dan 3 graden wordt de slagschaduw als niet hinderlijk beschouwd. De reden
hiervoor is dat bij een lage stand van de zon, bij zonsopkomst en –ondergang, het licht vrij diffuus en
minder sterk is en vaak afscherming plaatsvindt door aanwezige begroeiing en bebouwing. Op basis van
het bovenstaande zijn in de berekeningen de slagschaduw op een afstand van meer dan 12 maal de
rotordiameter en/of bij een zonnestand van minder dan 3 graden buiten beschouwing gelaten.
De beplanting en gebouwen in het gebied zijn in de berekeningen buiten beschouwing gelaten. Deze
kunnen de slagschaduwduur lokaal wel verminderen, omdat ze het zicht op de windturbines plaatselijk
kunnen belemmeren. Er is wel rekening gehouden met hoogteverschillen in het onderzoeksgebied.
6
ARCADIS
077603020:B - Vrijgegeven
Slagschaduwonderzoek windturbines bedrijventerrein De Brand te 's-Hertogenbosch
3.3
CORRECTIES OP BASIS VAN LANGJARIGE ZONNESCHIJNDUUR- EN
WINDSTATISTIEKEN
Op basis van de beschreven uitgangspunten wordt in eerste instantie de astronomisch maximaal mogelijke
slagschaduwduur berekend. Dit is de slagschaduwduur die optreedt als de zon altijd schijnt, de hemel
altijd helder is, de windturbines altijd draaien en de rotor altijd dwars op de lijn van de zon naar de
ontvanger staat. Dit is een theoretisch maximale situatie die in werkelijkheid nooit zal optreden.
Slagschaduw treedt alleen op als de zon schijnt en de windturbines in bedrijf zijn. De zon schijnt echter
niet altijd en de windturbine draait ook niet altijd. Daarnaast staat de rotor van de windturbine niet altijd
dwars op de lijn van de zon naar de ontvanger. Om de werkelijk te verwachten slagschaduwduur te
berekenen is een correctie toegepast op basis van de langjarige zonneschijnduur- en windstatistieken. De
gehanteerde zonneschijnduur is weergegeven in Afbeelding 2. Daarnaast is op basis van de langjarige
windstatistieken een correctie toegepast voor het aantal productie uren van de windturbines per
windrichtingsector. Het vastgestelde aantal productie uren is weergegeven in Afbeelding 3.
Afbeelding 2: Gemiddeld aantal zonneschijn uren per dag op basis van meteostation Eindhoven
Afbeelding 3: Gemiddeld aantal productie uren per jaar
077603020:B - Vrijgegeven
ARCADIS
7
Slagschaduwonderzoek windturbines bedrijventerrein De Brand te 's-Hertogenbosch
4
Beoordelingskader
In Nederland is voor het voorkomen of beperken van slagschaduw in artikel 3.14, lid 4, van het ‘Besluit
algemene regels voor inrichtingen milieubeheer’, het zogenaamde Activiteitenbesluit, opgenomen dat bij
het in werking hebben van een windturbine de bij ministeriële regeling te stellen maatregelen worden
toegepast. Deze maatregelen zijn beschreven in artikel 3.12 van de ‘Regeling algemene regels voor
inrichtingen milieubeheer’, vaak aangeduid als het Activiteitenregeling. Dit artikel luidt als volgt:
1. Ten behoeve van het voorkomen of beperken van slagschaduw en lichtschittering is de windturbine
voorzien van een automatische stilstandvoorziening die de windturbine afschakelt indien slagschaduw
optreedt ter plaatse van gevoelige objecten voorzover de afstand tussen de windturbine en de
gevoelige objecten minder dan 12 maal de rotordiameter bedraagt en gemiddeld meer dan 17 dagen
per jaar gedurende meer dan 20 minuten per dag slagschaduw kan optreden en voorzover zich in de
door de slagschaduw getroffen uitwendige scheidingsconstructie van gevoelige gebouwen of
woonwagens ramen bevinden. De afstand geldt van een punt op ashoogte van de windturbine tot de
gevel van het gevoelige object.
2. Het bevoegd gezag kan met betrekking tot het in werking hebben van een windturbine aanvullend
maatwerkvoorschriften stellen ten behoeve van het voorkomen of beperken van hinder door
slagschaduw indien het eerste lid in een specifiek geval niet toereikend is.
Voornoemde regeling is geënt op het voorkomen en beperken van slagschaduwhinder tijdens de
operationele fase en bevat in feite geen duidelijke normstelling voor prognose-onderzoeken. Voor het
onderhavige onderzoek wordt er als ‘worst case’ benadering van uitgegaan dat er geen
stilstandsvoorziening nodig is, als bij een gevoelig object de gemiddelde slagschaduwduur per jaar niet
meer bedraagt dan 5 uur en 40 minuten (17 x 20 minuten). Dit is in feite een strengere beoordeling dan
volgens voornoemde regeling, omdat volgens deze regeling slagschaduw van minder dan 20 minuten per
dag of van minder dan 17 dagen met meer dan 20 minuten per dag aanvaardbaar wordt geacht. Voor een
precieze beoordeling moet voor alle woningen de slagschaduw per dag worden beoordeeld. Deze analyse
zal plaatsvinden voor het instellen van de stilstandsregeling, maar voert te ver voor het huidige
onderzoek.
De lichtschitteringen door de rechtstreekse reflectie van zonnelicht, worden bij moderne windturbines zo
veel mogelijk uitgesloten door de keuze van de materialen (matte, lichtgrijze kleur).
8
ARCADIS
077603020:B - Vrijgegeven
Slagschaduwonderzoek windturbines bedrijventerrein De Brand te 's-Hertogenbosch
5
Berekeningsresultaten
De posities van de beoordelingspunten bij woningen rondom het windpark en bij het kinderdagverblijf
zijn weergegeven in afbeelding 4 en in bijlage 1.
Afbeelding 4 Posities beoordelingspunten
Om de hoeveelheid slagschaduw te bepalen is een turbine geplaatst op alle hoekpunten van het vlak
waarbinnen een turbine geplaatst kan worden. Per hoekpunt is vervolgens de hoeveelheid slagschaduw
op de woningen bepaald. Hieruit is vervolgens een minimale (MIN) en een maximale (MAX) waarde
bepaald.
De ter plaatse van woningen berekende slagschaduwduren zijn weergegeven in Tabel 1.
In de tabel zijn de volgende gegevens weergegeven:

Astronomisch maximale aantal uren slagschaduw per jaar (MAX).

Astronomisch maximale aantal dagen met slagschaduw per jaar (MAX).

Astronomisch maximale aantal uren slagschaduw per dag (MAX).
077603020:B - Vrijgegeven
ARCADIS
9
Slagschaduwonderzoek windturbines bedrijventerrein De Brand te 's-Hertogenbosch

Verwachte aantal uren slagschaduw per jaar. Hierbij wordt rekening gehouden met het langjarig
gemiddelde aantal uren zonneschijn per maand en het gemiddelde aantal draaiuren van de
windturbines per windrichtingsector. Er is hierbij de maximale (MAX) en de minimale (MIN) waarde
gegeven. De uiteindelijke verwachte slagschaduwduur zal liggen tussen de minimale en maximale
waarde en is afhankelijk van de uiteindelijke positie van de turbine.
Beoordelingspunten bij woningen
Astronomisch maximale
slagschaduwduur
Nr.
Omschrijving
Maximaal
Aantal
uren per
jaar
01
appartementen Herman Moerkerklaan
71
22
0:41
15,6
3,4
02
appartementen Jan Krusemanstraat
89
51
0:43
19,2
10,3
03
appartementen Godfried Schalkenstraat
97
55
0:47
20,3
11,2
04
appartementen Cornelis Bossstraat
88
53
0:48
17,1
9,5
05
appartementen Lucas Gasselstraat
75
40
0:48
13,1
6,5
06
woning Graafsebaan 9a, Rosmalen
70
45
0:47
7,8
4,8
07
woning Graafsebaan 27, Rosmalen
66
28
0:51
7,6
3,0
08
Graafsebaan 41, Rosmalen
56
14
0:50
6,4
1,5
09
woning Graafsebaan 67
46
11
0:47
5,8
1,3
10
woning Kloosterstraat 5, Rosmalen
98
69
1:10
17,4
12,4
11
woning Berlicumseweg 5, Rosmalen
63
34
0:52
11,0
6,8
12
woning Berlicumseweg 7, Rosmalen
78
32
0:50
13,2
6,3
13
woning Berlicumseweg 7, Rosmalen
14
woning Oude Bossche Baan 1, Berlicum
15
woning Wamberg 5, Berlicum
16
17
Statisch verwachte
duur
Maximaal
Aantal
dagen per
jaar
Maximale
duur per
dag
Aantal
uren per
jaar (MAX)
aantal
uren per
jaar (MIN)
68
31
0:40
11,3
5,2
133
87
0:59
26,9
18,2
71
36
0:39
14,2
7,4
woning Beusing 1, Den Dungen
208
123
1:35
39,4
17,8
woning Beusingsedijk 8, Dungen
117
54
1:08
24,1
11,0
18
woning Nijvelaar 1, Den Dungen
67
15
0:49
13,0
2,9
19
woning Poeldonk 30, Den Dungen
0
0
0:00
0,0
0,0
20
woning Poeldonk 25, Den Dungen
0
0
0:00
0,0
0,0
21
woning Meersestraat 1, Den Dungen
0
0
0:00
0,0
0,0
22
woning Bosscheweg 62, Den Dungen
0
0
0:00
0,0
0,0
23
woning Poeldonkweg 35, Den Bosch
0
0
0:00
0,0
0,0
24
woning Poeldonkweg 3, Den Bosch
0
0
0:00
0,0
0,0
25
woning Zoomweg 7, Den Bosch
0
0
0:00
0,0
0,0
26
woning Oosterplasweg 43, , Den Bosch
27
17
0:27
5,8
3,1
27
Kinderdagverblijf Quality Kids
322
119
1:58
60,8
17,6
Tabel 1: Slagschaduwduur bij woningen en andere gevoelige gebouwen voor de lijnopstelling met vier windturbines
Bij veel van de rekenpunten geldt dat er een slagschaduwduur van meer dan 5:40 uur per jaar optreedt
(zie vetgedrukte waarden in de tabel). De maximaal verwachte duur is 60,8 uur per jaar en treedt op bij het
kinderdagverblijf. Wanneer de verantwoordelijke turbines gunstig worden geplaatst ten opzichte van het
kinderdagverblijf, dan treedt er nog 17,6 uur slagschaduw op.
In onderstaande tabel zijn de resultaten uitgesplitst per turbine. Op deze wijze kan inzicht worden
verkregen welke turbine de meeste overlast veroorzaakt. Er is telkens een minimale en een maximale
waarde per woning en per turbine gegeven.
10
ARCADIS
077603020:B - Vrijgegeven
Slagschaduwonderzoek windturbines bedrijventerrein De Brand te 's-Hertogenbosch
Slagschaduwduur (uur /jaar) (MAX/MIN)
turbine 1
turbine 2`
turbine 3
turbine 4
01
appartementen Herman Moerkerklaan
10,4/0
3,4/2
1,8/1,4
0/0
02
appartementen Jan Krusemanstraat
14,7/7
2,8/2
1,7/1,3
0/0
03
appartementen Godfried Schalkenstraat
15,9/7,9
2,7/2
1,7/1,3
0/0
04
appartementen Cornelis Bossstraat
12,3/6,2
2,6/1,9
2,2/1,4
0/0
05
appartementen Lucas Gasselstraat
8,9/4,7
2,4/1,8
1,8/0
0/0
06
woning Graafsebaan 9a, Rosmalen
7,5/4,8
0,3/0
0/0
0/0
07
woning Graafsebaan 27, Rosmalen
7,6/3
0/0
0/0
0/0
08
Graafsebaan 41, Rosmalen
6,4/1,5
0/0
0/0
0/0
09
woning Graafsebaan 67
5,8/1,3
0/0
0/0
0/0
10
woning Kloosterstraat 5, Rosmalen
17,4/12,4
0/0
0/0
0/0
11
woning Berlicumseweg 5, Rosmalen
8,8/6,8
2,2/0
0/0
0/0
12
woning Berlicumseweg 7, Rosmalen
8,5/6,3
4,7/0
0/0
0/0
13
woning Berlicumseweg 7, Rosmalen
5/4
6,3/1,2
0/0
0/0
14
woning Oude Bossche Baan 1, Berlicum
0/0
14,4/9,8
12,5/8,4
0/0
15
woning Wamberg 5, Berlicum
4,2/0
4,8/3,8
5,2/3,6
0/0
16
woning Beusing 1, Den Dungen
0/0
0/0
10,9/0
28,4/17,8
17
woning Beusingsedijk 8, Dungen
0/0
0/0
8,4/0,3
15,7/10,7
18
woning Nijvelaar 1, Den Dungen
0/0
0/0
0/0
13/2,9
19
woning Poeldonk 30, Den Dungen
0/0
0/0
0/0
0/0
20
woning Poeldonk 25, Den Dungen
0/0
0/0
0/0
0/0
21
woning Meersestraat 1, Den Dungen
0/0
0/0
0/0
0/0
22
woning Bosscheweg 62, Den Dungen
0/0
0/0
0/0
0/0
23
woning Poeldonkweg 35, Den Bosch
0/0
0/0
0/0
0/0
24
woning Poeldonkweg 3, Den Bosch
0/0
0/0
0/0
0/0
25
woning Zoomweg 7, Den Bosch
0/0
0/0
0/0
0/0
26
woning Oosterplasweg 43, , Den Bosch
1,2/0
3,2/2
1,4/1,1
0/0
27
Kinderdagverblijf Quality Kids
0/0
0/0
56,8/14,4
4/3,1
Tabel 2 Slagschaduwduur bij woningen en andere gevoelige gebouwen weergegeven per turbine
Uit de tabel blijkt dat de impact van turbine 2 het kleinst is. Voor het kinderdagverblijf blijkt dat turbine 3
de meest bepalende turbine is en dat het plaatsen van deze turbine op een gunstig hoekpunt zorgt voor
een afname van 56,8 naar 14,4 uur slagschaduw per jaar.
Voor de beoordeling van de effecten wordt uitgegaan van de verwachte slagschaduwduur. In afbeelding 5
zijn de slagschaduwcontouren weergegeven voor de verwachte slagschaduw in aantal uren per jaar. Deze
contouren zijn in bijlage 2 in een groter formaat en per hoekpunt weergegeven. De grootste effecten
worden veroorzaakt door turbine 1 en treden op ten noordwesten van het windpark. Buiten de 5 uren/jaar
contour wordt voldaan aan de slagschaduweis conform de ‘Regeling algemene regels voor inrichtingen
milieubeheer’.
077603020:B - Vrijgegeven
ARCADIS
11
Slagschaduwonderzoek windturbines bedrijventerrein De Brand te 's-Hertogenbosch
Afbeelding 5 Slagschaduwcontouren voor alle hoekpunten
12
ARCADIS
077603020:B - Vrijgegeven
Slagschaduwonderzoek windturbines bedrijventerrein De Brand te 's-Hertogenbosch
6
Hinderbeperkende maatregelen
De hinder vanwege de optredende slagschaduw kan worden voorkomen c.q. beperkt door een
automatische stilstandsregeling, die de windturbine afschakelt op de momenten dat deze slagschaduw bij
woningen kan veroorzaken. In de besturingssoftware van de windturbine kunnen hiervoor blokken van
dagen en tijden met potentiële slagschaduw worden geprogrammeerd. Door dit met een
zonneschijnsensor te combineren kan de stilstandsduur worden beperkt.
De stilstandsregeling is verplicht op grond van de ‘Regeling algemene regels voor inrichtingen
milieubeheer’. Het toepassen van een stilstandsregeling gaat wel ten koste van de energieopbrengst van
het windpark.
In Tabel 3 is de slagschaduwduur op de beoordelingspunten per turbine weergegeven. Het weergegeven
verlies is berekend door het aantal uur slagschaduw te delen door het totaal aantal uur in een jaar (8.760
uur/jaar). Dit is het verlies dat zou optreden als de turbine iedere keer zou worden stilgezet wanneer er
daadwerkelijk slagschaduw op woningen optreedt1.
Turbine
Astronomisch
maximale
slagschaduwduur
(uur/jaar)
(MAX/MIN)
Statistisch
verwachte
slagschaduwduur
(uur/jaar)
(MAX/MIN)
Energieverlies bij
astronomisch
maximale
slagschaduwduur
(MAX/MIN)
Energieverlies bij
statistische
verwachte
slagschaduwduur
(MAX/MIN)
Turbine 1
535/475
96/86
6,1%/5,4%
1,1%/1,0%
Turbine 2
256/154
43/26
2,9%/1,8%
0,5%/0,3%
Turbine 3
443/252
82/42
5,1%/2,9%
0,9%/0,5%
Turbine 4
292/257
50/46
3,3%/2,9%
0,6%/0,5%
Tabel 3: Aantal uur slagschaduw per turbine en het bijbehorende energieverlies voor de nieuwe windturbines
Indien er windturbines met een lagere ashoogte en/of kleinere rotordiameter worden geplaatst, zal het
slagschaduweffect geringer zijn. Ook in dit geval zal een automatische stilstandsregeling naar alle
waarschijnlijkheid noodzakelijk zijn, maar de stilstandsduur zal geringer zijn.
De lichtschitteringen door de rechtstreekse reflectie van zonnelicht, kunnen zo veel mogelijk worden
voorkomen door de keuze van de kleur van de rotorbladen (matte, lichtgrijze kleur).
1
In de stilstandsvoorziening wordt niet altijd rekening gehouden met de windrichting. In dit geval zal het verlies tot
twee keer zo groot zijn.
077603020:B - Vrijgegeven
ARCADIS
13
Slagschaduwonderzoek windturbines bedrijventerrein De Brand te 's-Hertogenbosch
7
Conclusie
Voor de onderzochte opstellingsvlakken geldt het volgende:

Zonder maatregelen kan er op verschillende plekken rondom het windpark slagschaduwhinder
optreden.

De verwachte slagschaduwhinder nabij het kinderdagverblijf is het grootst en ligt tussen de 17 en 60
uur per jaar, afhankelijk van de locatiekeuze van turbine 3 binnen het vlak.

Bij de woonwijk ten noordwesten van het park kunnen relatief veel woningen slagschaduw
ondervinden. Dit wordt veroorzaakt door turbine 1.

De slagschaduweffecten door turbine 1 en 3 zijn groter dan gemiddeld. Dit komt door de woningen
rondom turbine 1 en door het kinderdagverblijf nabij turbine 3.
De hinder vanwege de optredende slagschaduw kan worden voorkomen c.q. beperkt door een
automatische stilstandsregeling, die de windturbine afschakelt op de momenten dat deze slagschaduw bij
woningen kan veroorzaken. De stilstandsregeling is verplicht op grond van de ‘Regeling algemene regels
voor inrichtingen milieubeheer’. Hiermee wordt aan de eisen ten aanzien van slagschaduw voldaan. Dit
gaat wel ten koste van de energieopbrengst van het windpark. De totale verwachte verliezen liggen tussen
de 0,5 en 1%2.
Indien er windturbines met een lagere ashoogte en/of kleinere rotordiameter worden geplaatst, zal het
slagschaduweffect geringer zijn. Ook in dit geval zal een automatische stilstandsregeling naar alle
waarschijnlijk noodzakelijk zijn, maar de stilstandsduur zal dan lager liggen.
2
In de stilstandsvoorziening wordt niet altijd rekening gehouden met de windrichting. In dit geval zal het verlies tot
twee keer zo groot zijn.
14
ARCADIS
077603020:B - Vrijgegeven
Slagschaduwonderzoek windturbines bedrijventerrein De Brand te 's-Hertogenbosch
Bijlage 1
077603020:B - Vrijgegeven
Posities van de
beoordelingspunten
ARCADIS
15
Toetspunten
Slagschaduw
07
06 ! !08
!
09
!
10
!
05
!
04
!
03
!
02
!
01
!
25
!
Turbinelocatie (omlijnd)
11
! 12
!
gevoelige objecten
13
!
14
!
26
!
Toetspunten
!
15
!
27
!
16
!
17
!
24
!
18
!
20
!
23
!
!
19
!
Sources: Esri, HERE, DeLorme, TomTom, Intermap, increment P Corp., GEBCO, USGS, FAO, NPS, NRCAN, GeoBase, IGN,
Kadaster NL, Ordnance Survey, Esri Japan, METI, Esri China (Hong Kong), swisstopo, MapmyIndia, © OpenStreetMap
contributors, and the GIS User Community
Sources: Esri, HERE,
DeLorme, TomTom, Intermap,
increment P Corp., GEBCO,
USGS, FAO, NPS, NRCAN,
opdrachtgever:
Gemeente
's Hertogenbosch
datum:
22-7-2014
0
200
schaal (A3):
100
1:11,780
300
±
400 m
B02045.000080
Slagschaduwonderzoek windturbines bedrijventerrein De Brand te 's-Hertogenbosch
Bijlage 2
16
ARCADIS
Slagschaduwcontouren
077603020:B - Vrijgegeven
Resultaten Hoek 1 (NW)
Slagschaduw
09
!
07
06 ! !08
!
10
!
05
!
04
!
03
!
02
!
01
!
5 uur per jaar
11
! 12
!
10 uur per jaar
20 uur per jaar
13
!
Turbinelocatie (omlijnd)
gevoelige objecten
14
!
26
!
25
!
Toetspunten
!
15
!
27
!
16
!
17
!
24
!
18
!
20
!
23
!
19
!
Sources: Esri, HERE, DeLorme, TomTom, Intermap, increment P Corp., GEBCO, USGS, FAO, NPS, NRCAN, GeoBase, IGN,
Kadaster NL, Ordnance Survey, Esri Japan, METI, Esri China (Hong Kong), swisstopo, MapmyIndia, © OpenStreetMap
contributors, and the GIS User Community
!
!
Sources: Esri, HERE,
DeLorme, TomTom, Intermap,
increment P Corp., GEBCO,
USGS, FAO, NPS, NRCAN,
opdrachtgever:
Gemeente
's Hertogenbosch
datum:
22-7-2014
0
200
schaal (A3):
100
1:11,780
300
±
400 m
B02045.000080
Resultaten Hoek 2 (NO)
Slagschaduw
09
!
07
06 ! !08
!
10
!
05
!
04
!
03
!
02
!
01
!
5 uur per jaar
11
! 12
!
10 uur per jaar
20 uur per jaar
13
!
Turbinelocatie (omlijnd)
gevoelige objecten
14
!
26
!
25
!
Toetspunten
!
15
!
27
!
16
!
17
!
24
!
18
!
20
!
23
!
19
!
Sources: Esri, HERE, DeLorme, TomTom, Intermap, increment P Corp., GEBCO, USGS, FAO, NPS, NRCAN, GeoBase, IGN,
Kadaster NL, Ordnance Survey, Esri Japan, METI, Esri China (Hong Kong), swisstopo, MapmyIndia, © OpenStreetMap
contributors, and the GIS User Community
!
!
Sources: Esri, HERE,
DeLorme, TomTom, Intermap,
increment P Corp., GEBCO,
USGS, FAO, NPS, NRCAN,
opdrachtgever:
Gemeente
's Hertogenbosch
datum:
22-7-2014
0
200
schaal (A3):
100
1:11,780
300
±
400 m
B02045.000080
Resultaten Hoek 3 (ZO)
Slagschaduw
09
!
07
06 ! !08
!
10
!
05
!
04
!
03
!
02
!
01
!
5 uur per jaar
11
! 12
!
10 uur per jaar
20 uur per jaar
13
!
Turbinelocatie (omlijnd)
gevoelige objecten
14
!
26
!
25
!
Toetspunten
!
15
!
27
!
16
!
17
!
24
!
18
!
20
!
23
!
19
!
Sources: Esri, HERE, DeLorme, TomTom, Intermap, increment P Corp., GEBCO, USGS, FAO, NPS, NRCAN, GeoBase, IGN,
Kadaster NL, Ordnance Survey, Esri Japan, METI, Esri China (Hong Kong), swisstopo, MapmyIndia, © OpenStreetMap
contributors, and the GIS User Community
!
!
Sources: Esri, HERE,
DeLorme, TomTom, Intermap,
increment P Corp., GEBCO,
USGS, FAO, NPS, NRCAN,
opdrachtgever:
Gemeente
's Hertogenbosch
datum:
22-7-2014
0
200
schaal (A3):
100
1:11,780
300
±
400 m
B02045.000080
Resultaten Hoek 4 (ZW)
Slagschaduw
09
!
07
06 ! !08
!
10
!
05
!
04
!
03
!
02
!
01
!
5 uur per jaar
11
! 12
!
10 uur per jaar
20 uur per jaar
13
!
Turbinelocatie (omlijnd)
gevoelige objecten
14
!
26
!
25
!
Toetspunten
!
15
!
27
!
16
!
17
!
24
!
18
!
20
!
23
!
19
!
Sources: Esri, HERE, DeLorme, TomTom, Intermap, increment P Corp., GEBCO, USGS, FAO, NPS, NRCAN, GeoBase, IGN,
Kadaster NL, Ordnance Survey, Esri Japan, METI, Esri China (Hong Kong), swisstopo, MapmyIndia, © OpenStreetMap
contributors, and the GIS User Community
!
!
Sources: Esri, HERE,
DeLorme, TomTom, Intermap,
increment P Corp., GEBCO,
USGS, FAO, NPS, NRCAN,
opdrachtgever:
Gemeente
's Hertogenbosch
datum:
22-7-2014
0
200
schaal (A3):
100
1:11,780
300
±
400 m
B02045.000080
Slagschaduwonderzoek windturbines bedrijventerrein De Brand te 's-Hertogenbosch
Colofon
SLAGSCHADUWONDERZOEK WINDTURBINES
BEDRIJVENTERREIN DE BRAND TE 'S-HERTOGENBOSCH
OPDRACHTGEVER:
Gemeente 's-Hertogenbosch
STATUS:
Vrijgegeven
AUTEUR:
drs. G.W. Brandsen
GECONTROLEERD DOOR:
ir. H.D. Koppen
VRIJGEGEVEN DOOR:
drs. B.P.W. Schlangen
25 juli 2014
077603020:B
ARCADIS NEDERLAND BV
Beaulieustraat 22
Postbus 264
6800 AG Arnhem
Tel 026 3778 911
Fax 026 4457 549
www.arcadis.nl
Handelsregister 09036504
©ARCADIS. Alle rechten voorbehouden. Behoudens uitzonderingen door de
wet gesteld, mag zonder schriftelijke toestemming van de rechthebbenden niets
uit dit document worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt door
middel van druk, fotokopie, digitale reproductie of anderszins.
077603020:B - Vrijgegeven
ARCADIS
17

Download Report