Een trots gebouw met optimale klimaatbeheersing

School
‘J
e wilt voorkomen
dat leerlingen zich
verloren gaan voelen’
- Frank Meijer
Een trots
gebouw met optimale
klimaatbeheersing
De iets meer dan tweehonderd leerlingen van
de Erasmusschool, de Van Heemskerckschool
en de Th. Hart de Ruyterschool in Groningen
trokken samen in één nieuw gebouw, het
Diamant College aan de Diamantlaan. Klein
architecten en BV Bouwbedrijf Kooi realiseerden
een school die ondanks zijn omvang beschut
en veilig voelt voor de kwetsbare leerlingen.
68
De drie bestaande scholen voor voortgezet speciaal onderwijs stonden
versnipperd door de stad Groningen. ‘Technisch en kwalitatief waren de
gebouwen niet meer optimaal’, licht Dick Iwema, adviseur huisvesting van
RENN4 en gemandateerd opdrachtgever namens het College van Bestuur
toe. Gesprekken met de gemeente resulteerden in een plan van samenvoeging
van de scholen op de nieuwe locatie. Iwema: ‘De gemeente heeft zelfs tien
locaties voorgesteld.’
Exploitatiezuinig
Na de architectenselectie, waarbij Klein architecten als winnaar uit de bus
kwam, werd in 2008 gestart met het PvE. Iwema: ‘De belangrijkste
uitgangspunten voor ons zijn: een goed functioneel gebouw voor leerlingen
en medewerkers en een exploitatiezuinig gebouw zowel qua binnen- als
buitenonderhoud, en natuurlijk energiezuinig. Vanuit de gemeente werd
duurzaamheid ingebracht en dat werd ondersteund met subsidies.’ Met
Welstand is overleg geweest over de situering, omdat het ontwerp niet op
de rechte lijn was geplaatst. Het is een gedraaid ontwerp omdat de architect
een meer uitnodigend gebouw voorstelde.
School
RENN4 wilde graag één aansprekend gebouw waar ze trots op
kunnen zijn’, licht Frank Meijer van Klein architecten het ontwerp
toe. Dat is de vastgoedstrategie van de noordelijke organisatie voor
(voortgezet) speciaal onderwijs. Iwema: ‘Recent hebben we nieuwe
scholen gebouwd in Winschoten, Emmen en Leeuwarden.’ Volgens
het nieuwbouwprogramma zijn Hoogeveen en Assen nu in de
ontwerpfase en wordt er in 2015 in Drachten gestart met de
ontwerpfase.
Object in groene ruimte
Klein architectenbureau verwierf ook de directievoering van het
project en kon zo meedenken bij de selectie van de aannemer. Dat
werd bouwbedrijf Kooi uit Appingedam. ‘Wij wonnen de klus op
een combinatie van beste prijs en beste concept’, herinnert hoofd
uitvoering Wout Haan zich. ‘En daar zijn we nog altijd zeer blij
mee. RENN4 is voor ons een prettige opdrachtgever gebleken wat
betreft openheid, eerlijkheid en vertrouwen.’ Iwema: ‘Je moet elkaar
recht in de ogen kunnen kijken tijdens het bouwtraject.’ Haan:
‘Wij kenden RENN4 nog niet, maar ik ben blij dat we ze zijn
tegengekomen.’
‘De gekozen locatie omvatte voorheen sportvelden en kort geleden
is het nieuwe Augustinuscollege er gebouwd’, vertelt Meijer.
‘Stedenbouwkundig moest dat gebouw “een object in een groene
ruimte” zijn en datzelfde idee werd ook voor ons van toepassing
verklaard. Echt veel regels waren er niet, het was meer sparren met
de landschapsarchitect en de welstandscommissie om tot een ontwerp
te komen. Toen het zo’n beetje klaar was, kwam er nog een
bestemmingsplan tevoorschijn, maar daar bleek het gelukkig goed
in te passen.’
RENN4 en Meijer wilden nadrukkelijk een trots gebouw: leerlingen
van het speciaal onderwijs zijn net zo waardevol als die op reguliere
scholen, dus achter het prominente gebouw van het Augustinus
mocht gerust uitgepakt worden qua architectuur.
Samenhang en eigen sferen
Naast de reeds genoemde eisen is ook veiligheid, zowel fysiek als
sociaal, belangrijk. Meijer: ‘De drie scholen waren klein en
overzichtelijk. Je wilt voorkomen dat leerlingen zich verloren gaan
voelen in de nieuwbouw. Dus hebben we nadrukkelijk eigen plekken
binnen het gebouw gecreëerd: geen enorme zalen waar alles bij
elkaar komt, maar beschutte ruimtes waar kleine groepjes elkaar
treffen. Dat is wel enigszins een paradox met een andere wens,
namelijk transparantie en eenheid. Het moest wel één school worden,
geen verzamelgebouw waar drie culturen langs elkaar leven. Dat is
volgens mij vrij goed gelukt, al is het natuurlijk spannend hoe ze
het gaan beleven.’ Meijer kwam uit op een bouwvolume van drie
bouwlagen met verschillende indelingen van lokalen, sociale ruimtes
en kantoortjes, samen met een grote en een kleine gymzaal. ‘We
hebben ervoor gekozen de school rondom de gymzalen te bouwen.
Dat gaf gelegenheid om met rondlopende gangen zowel samenhang
als eigen plekken te creëren: sla je de hoek om, dan kom je weer in
een nieuwe sfeer. Op de verdiepingen hebben we die eigenheid
doorgezet door aan terrasvorming te doen: op verschillende plekken
steeds een hapje uit de gevel.’
69
School
‘B
lij dat we RENN4
zijn tegengekomen’
- Wout Haan
Bestendige materialisering
Wout Haan: ‘Het gebouw is traditioneel opgezet. ‘De
leerlingen kunnen onstuimig zijn: we hebben dus gezorgd
voor heel bestendige materialen, en bijvoorbeeld ook voor
letselvrij glas.’ Iwema vult aan: ‘Deze doelgroep vraagt om
een degelijk afwerkingsniveau, dat tegen een stootje kan.’
Dueco-brick gevel
‘De gevel is van Dueco-brick met een doorstrijkvoeg,
stootvoegloos gemetseld’, vertelt Wout Haan. ‘Die geeft een
rustig gevelbeeld, is duurzaam, tijdloos en onderhoudsarm.’
Meijer: ‘Ik ben zeer gecharmeerd van Dueco-brick. Er zitten
een soort breukjes in, wat schorsachtig. Als je hem vermetselt,
krijg je een mooie schaduwwerking: als het slecht weer is,
ziet het gebouw er heel anders uit dan als het zonnig is.’
Besparingen
De bouwperiode liep van mei 2013 tot juni 2014. De
stichtingskosten waren op 6,9 miljoen euro begroot. Het
gebouw is binnen het budget gerealiseerd en volgens planning
in september opgeleverd.
Opdrachtgever:
Renn4, Groningen
Bouwteamleden
Directievoering:
Klein Architecten, Groningen
Architect:
Klein Architecten, Groningen
Constructeur:
Ingenieursbureau Dijkhuis, Groningen
Aannemer:
Bouwbedrijf Kooi, Appingedam
Onderaannemers en leveranciers
Fotografie: Klein Architecten
Renn 4, Groningen
Calduran kalkzandsteen elementen
en Isobouw funderingskisten
: Bouwcenter Meijer, Foxhol
Tegelzetter:
Tegelzetbedrijf Smit, Groningen
Levering en montage stompe deuren
en hang- en sluitwerk
: BPZ, Vries
Glas- schilder en behangwerken
: Zijlstra Meesterschilders, Ter Apel
Tekst: Vera Bosma
De gemeente Groningen kende subsidie toe, zodat RENN4
een stapje extra kon zetten: zonnepanelen en groen sedum
op de daken en een zeer hoogstaand klimaatbeheersingssysteem.
Meijer: ‘De school moest voldoen aan de eisen voor Frisse
Scholen. Maar die zijn berekend op dertig leerlingen per
lokaal, terwijl hier maar twaalf tot veertien in een klas zitten.
TCH Installatieadviseurs heeft ervoor gezorgd dat de
overcapaciteit van het ventilatiesysteem kon worden ingezet
voor de totale klimaatbeheersing, dus inclusief koelen en
verwarmen.’ Iwema: ‘Er is een luchtkwaliteitsklasse A behaald
en een isolatiewaarde van 5. Dat betekent dat we het
gasverbruik van de drie scholen samen - in totaal 108.000
m3 - hebben teruggebracht naar ca. 15.000 m3 per jaar. En
die besparing komt elk jaar weer terug. De extra
elektriciteitskosten van de klimaatbeheersing zijn opgevangen
met de zonnepanelen.’
71

Download Report