Ebola uitbraak West-Afrika

FACTSHEET EBOLA – 05 – 19 September 2014
Ebola uitbraak West-Afrika
Samengesteld door KLM Health Services
1. What is Ebola Virus Disease (EVD)?
Ebola Virus Disease (EVD) is een ernstige virale infectieziekte die tot nu toe
voornamelijk in Oost-Afrika voorkwam. Het is voor het eerst dat de ziekte nu in
West-Afrika een uitbraak veroorzaakt. Recent is ook in het noordwesten van de
Democratische Republiek Congo een kleine uitbraak van EVD vastgesteld, maar
deze staat los van West-Afrika.
2. Wat zijn de ziekteverschijnselen?
EVD begint 2-21 dagen ná de besmetting met koorts en symptomen als braken,
diarree en spontane bloedingen. In veel gevallen ontwikkelen zich in de dagen
daarna ernstige complicaties en 50%-75% van de patiënten overlijdt aan de ziekte.
Een afdoende behandeling is niet beschikbaar (de berichten over behandeling van
twee Amerikaanse patiënten gaan over een experimenteel middel dat niet op
grotere schaal beschikbaar is).
3. Waar komt EVD voor en wat is de actuele situatie?
Ernstige uitbraken van Ebola heersen op dit moment in Liberia, Guinee en Sierra
Leone. In Nigeria en Senegal zijn enkele gevallen beschreven, maar door snel
ingrijpen van de WHO hebben deze patiënten bijna geen mensen kunnen
besmetten. De contacten van deze gevallen worden scherp in de gaten gehouden.
In de Democratische Republiek Congo is een kleine uitbraak vastgesteld, maar deze
lijkt niet gerelateerd te zijn aan de uitbraak in West-Afrika. Het gaat hier om een
ander type Ebola. Kijk voor de exacte aantallen op de website van de WHO:
http://www.who.int/csr/don/en/.
In de getroffen gebieden werken de autoriteiten nauw samen met de WHO om de
epidemie in te dammen. Dat is in theorie goed mogelijk, maar in de getroffen
landen wordt dit ernstig bemoeilijkt door een gebrek aan kennis bij de bevolking en
het ontbreken van effectieve gezondheidszorg.
4. Hoe raakt iemand besmet?
Ebolavirus komt in bepaalde diersoorten voor (vleermuizen en apen) die in
sommige landen in Afrika worden gevangen, geslacht en gegeten (“bushmeat”). Op
deze manier raken mensen ermee besmet en vervolgens geven mensen het aan
elkaar door via direct contact met lichaamsvloeistoffen.
Het risico op besmetting met Ebolavirus is beperkt tot direct contact met
lichaamsvloeistoffen (braaksel, diarree, bloed, urine, speeksel, zweet) van een
daadwerkelijk zieke patiënt of met lijken van aan EVD overleden personen.
Besmetting “via de lucht” is voor Ebola nooit aangetoond. Mannen die genezen zijn
van EVD kunnen het virus via hun sperma nog 7 weken overdragen bij seksueel
contact. Vrijwel alle nieuwe besmettingen worden ontdekt bij hulpverleners of
FACTSHEET EBOLA – 05 – 19 September 2014
familie van patiënten. Onder expats en (zaken)reizigers die geen direct contact
hebben met patiënten worden ook geen EBV-infecties aangetroffen.
5. Wanneer zijn Ebolapatiënten besmettelijk?
De periode tussen de besmetting met Ebolavirus en het optreden van de eerste
ziekteverschijnselen, de “incubatietijd”, bedraagt 2-21 dagen. Het is belangrijk te
weten dat besmette personen in deze periode nog NIET besmettelijk zijn voor
anderen. Dat worden ze pas als de ziekte daadwerkelijk uitbreekt. Iemand met
vroege ziekteverschijnselen zoals beginnende koorts is een stuk minder
besmettelijk dan een patiënt met een ernstiger ziektebeeld.
6. Beschermende maatregelen
Reisadviezen: De WHO raadt op dit moment reizen naar de getroffen gebieden niet
af. Sommige landen hebben echter wel het advies gegeven om “niet-essentiële”
reizen naar de getroffen landen uit te stellen, of er helemaal niet meer naar toe te
reizen. Zie voor de actuele reisadviezen van het Nederlandse Ministerie van
Buitenlandse Zaken: http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/reisadviezen.
Algemeen preventief advies: Er zijn enkele experimentele geneesmiddelen en
vaccins, waarvan de werkzaamheid en veiligheid nog niet goed zijn onderzocht. De
WHO heeft toestemming gegeven om deze middelen in de meest getroffen
gebieden in te zetten. Daarmee zijn de beschikbare voorraden ook meteen
uitgeput. Praktisch betekent dit: er zijn geen middelen beschikbaar.
Het belangrijkste advies is en blijft dan ook: vermijden van directe contacten met
patiënten en voorzieningen waarin deze patiënten worden opgevangen.
7. Luchtvaart gerelateerde maatregelen
Nu de epidemie zich uitbreidt nemen steeds meer landen individuele (“nationale”)
maatregelen: controleren van passagiers, sluiten van grenzen, etc. Daarbij is van
internationale afstemming vaak geen sprake, zodat de genomen maatregelen per
land kunnen verschillen. De situatie verandert per dag, zodat een nauwkeurig
overzicht moeilijk is te geven.
8. Follow-up
Deze factsheet is samengesteld door KLM Health Services op basis van de meest
recente informatie van de World Health Organization (WHO), de Centers for Disease
Control and Prevention (CDC), het European Centre for Disease Prevention and
Control, het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en het Landelijk
Coördinatiecentrum Reizigersadvisering (LCR). Als er belangrijke veranderingen
optreden in de epidemie of in de preventieve adviezen zal deze factsheet worden
bijgewerkt.