Artikel over de invloed van ervaringsdeskundigen, PVP

TERUGBLIK 2009
Hoewel 2010 al aardig gevorderd is, willen we nog even stilstaan bij de Stichting PVP in 2009. Allereerst met een
korte samenvatting van de belangrijkste cijfers. Daarna wordt één activiteit van 2009 waar de Stichting erg trots
op is eruit gelicht: de oprichting van het cliëntenpanel.
Jaarverslag 2009 in cijfers
In 2009 raadpleegden
10.167 individuele cliënten en 274 groepen cliënten
een lokale pvp. Daarnaast belden 4.362 cliënten de Helpdesk PVP. In totaal
werden er 27.116 vragen en klachten voorgelegd aan de Stichting PVP: 8.610
vragen en 18.506 klachten. Hiervan ging 24% over de behandeling, 15%
over de juridische status en 10% over bejegeningsaspecten. De pvp verleende
bijstand bij 11.675 vragen en klachten. Bij 15.441 vragen en klachten vol-
27 klachten ingediend bij de hoofden PVP. 9 klachten
leidden tot een breuk in het contact tussen pvp en cliënt. In 18 gevallen werd
het contact tussen pvp en cliënt hersteld. Er zijn 4 poolpvp’en beschikbaar voor
een andere match tussen cliënt en pvp. Zij ondersteunden in 2009 4 cliënten
en 3 pvp’en. De Klachtencommissie Patiëntenvertrouwenspersonen ontving 29
klachten. 25 klachten bleken niet-ontvankelijk. De 2 klachten die in behande-
stond informatie en advies.
ling zijn genomen, werden ongegrond verklaard.
569 klaagschriften ingediend over
1.022 klachtonderwerpen. Van de 806 klachtonderwerpen waarover uitspraak is gedaan, werden er 170 gegrond verklaard. De pvp gaf in 2009 273
signalen af over structurele tekortkomingen in een instelling. 150 tekortkomingen werden geheel opgelost en 33 tekortkomingen werden gedeeltelijk
opgelost. Er werden 90 jaarrapporten gemaakt en besproken met de betref-
Er stroomden gedurende 2009
46 pvp’en en 5 pvp-vervangers. Eén pvp-vervanger was tevens
waarnemend hoofd PVP. Het managementteam kwam daarmee op 4 personen.
Het managementteam werd ondersteund door 5 stafleden en 3 secretariële/
administratieve medewerkers. Verder had de stichting 1 ambtelijk secretaris in
fende instellingen.
dienst ter ondersteuning van de ondernemingsraad. Met medewerking van de pvp werden
Over de pvp werden
2 medewerkers in en 8 medewerkers uit. Op 31
december 2009 had de Stichting PVP 63 mensen in dienst voor in totaal 53 fte.
Hieronder waren
Jaarverslag Het cliëntenpanel
2009 was een bewogen jaar voor de Stichting PVP. Een jaar van ingrijpende
5.300 hits telde. Het cliëntenpanel blijft in het jaarverslag eigenlijk wat onderbe-
personeelswisselingen, nieuwe wetgeving gedwongen ggz die op stapel staat,
licht. Wat maakt het dan het meest inspirerende wapenfeit van 2009?
andere financiering. Een jaar waarin opnieuw meer cliënten hun weg vonden
naar de pvp dan in de jaren daarvoor. Maar wat is nou het meest inspireren-
De stem van de cliënt
de wapenfeit van het afgelopen jaar? Nannie Flim, directeur van de stichting,
Het cliëntenpanel werd opgericht om recht te doen aan de positie van de cliënt
hoeft daar niet lang over na te denken: het cliëntenpanel.
binnen de stichting. In het pvp-werk staat de cliënt centraal. De stichting polst regelmatig hoe cliënten de dienstverlening van de pvp ervaren. In 2009 hield zij een
In april publiceerde de Stichting PVP haar jaarverslag over 2009. Het was geen
cliënttevredenheidsonderzoek onder de cliëntenraden van de instellingen waar zij
gemakkelijk jaar. Aan het begin van het jaar overleed Joyce van den Brink, de
pvp’en tewerkstelt. Hoewel de resultaten verhelderend zijn, voorziet een cliënt-
personeelsadviseur. Later in het jaar viel de directeur een aantal maanden uit we-
tevredenheidsonderzoek niet in de behoefte aan een open dialoog met cliënten.
gens ziekte en vertrok een van de twee hoofden PVP. Er is in 2009 veel gewerkt
Een cliëntenpanel doet dat wel. De twaalf leden van het cliëntenpanel, allen erva-
met waarnemers en tijdelijke vervangers. Desondanks is er veel werk verzet. De
ringsdeskundigen uit de psychiatrie, vormen een representatieve groep cliënten uit
pvp’en handelden 27.116 vragen en klachten af. De administratie van de stichting werd
aangepast aan de eisen van de
Nannie Flim, directeur Stichting PVP, over het cliëntenpanel:
“Het is een ontzettend inspirerend instrument!
Dat zou elke organisatie moeten hebben.”
de ggz. Ze zijn – heel letterlijk – de stem
van de cliënt. “Ik geloof erin om mensen zelf aan het woord te laten”, zegt
Nannie Flim. “Met een cliëntenpanel zit
nieuwe financier, het ministerie van VWS. Kritische evaluatie van de organisatie-
de cliënt bij je aan tafel. Dat is niet alleen heel effectief, het toont ook aan dat de
structuur mondde uit in een nieuw model voor de inrichting en aansturing van
doelgroep over grote kwaliteit beschikt. De adviezen van het cliëntenpanel zijn
het pvp-werk. Er werden nieuwe pvp’en opgeleid. Er werd een nieuwe gespreks-
relevant, zinvol en inspirerend. Ze legitimeren bepaalde beslissingen. De steun van
cyclus ingevoerd, veiligheidsbeleid, een protocol voor gevallen waarin een andere
het cliëntenpanel legt gewicht in de schaal.”
match tussen pvp en cliënt wenselijk is en een nieuwe richtlijn voor de signalering
en melding van structurele tekortkomingen in instellingen. En dan was er nog
Een eigen perspectief
de lancering van de digitale pvp, de PVP-online, die in het eerste jaar maar liefst
Het cliëntenpanel bracht in 2009 advies uit over drie onderwerpen: de nieuwe
Gert Nutterts, lid cliëntenpanel:
“We laten ons leiden door waar de cliënt zich geholpen mee voelt en gaan daarbij behalve
op onze kennis ook af op onze emotie. Dat is denk ik de kracht van een cliëntenpanel.”
richtlijn voor melding en signalering van structurele tekortkomingen in instellingen, de personele
bezetting van de Helpdesk PVP en de samenwerking met de familievertrouwenspersonen. Het panel reageert vooralsnog op de adviesaanvragen
die het krijgt voorgelegd. André de Mol, hoofd
PVP en voorzitter van het cliëntenpanel, is benieuwd wanneer het panel zelf onderwerpen op
de agenda gaat zetten. “De leden van het panel
kijken vanuit een ander perspectief naar de onderwerpen die we ze voorleggen. Dat levert verfrissende en verrassende reacties op.”
Gert Nutterts, lid van het cliëntenpanel, begrijpt
wel waar dat vandaan komt. Cliënt en pvp hebben een andere manier van denken. Wat het cliëntenpanel toevoegt is emotie. Pvp’en kunnen
zich nog zo goed inleven in de cliënt, het panel
bestaat uit ervaringsdeskundigen en ervaringsdeskundigen zijn de cliënt. Zij weten hoe het
voelt en dat kleurt hun reactie. “Tijdens de ver-
14
2‘10
Het cliëntenpanel
op of een geautomatiseerd systeem om de juiste pvp te bereiken misschien uitkomst zou kunnen bieden. Dat idee werd in één klap van tafel geveegd, het
heeft niet eens de notulen bereikt. Wij weten hoe het voelt om zo diep aan
de grond te zitten. De ellende van een antwoordapparaat zouden wij de cliënt
nooit aandoen.”
Gert Nutterts meent van wel. Het eerste onderwerp waarover het cliëntenpanel
Zwaarwegend advies
advies uitbracht, was de samenwerking met de familievertrouwenspersonen.
De adviezen van het panel zijn zwaarwegend. Het managementteam kan de
Sinds de plannen van minister Klink om de familievertrouwenspersonen lande-
adviezen van het panel slechts naast zich neerleggen als het goed motiveert
lijk te organiseren op een met de pvp vergelijkbare manier, onderzoeken beide
waarom dat gebeurt. Inmiddels heeft het panel al meerdere adviezen uitge-
partijen de mogelijkheden tot onderlinge samenwerking. Het cliëntenpanel
bracht. Hoe heeft de stichting de term ‘zwaarwegend’ geïnterpreteerd? Is er
adviseerde om de familievertrouwenspersonen gebruik te laten maken van de
naar het cliëntenpanel geluisterd?
deskundigheid van de Stichting PVP, maar hen niet in dienst te nemen. Volledig
samengaan tot één stichting leek het panel niet verstandig. De kracht van het
concept ‘pvp’ is zijn ondubbelzinnigheid. Het is voor iedereen duidelijk waar de
Een lid van het cliëntenpanel:
pvp voor staat: de belangen van de cliënt. Dit imago vertroebelt als de pvp en de
Wij zijn allemaal ervaringsdeskundigen. De meesten van ons zijn daarnaast ook
nog lid van een cliëntenraad, of zet zich op een andere wijze in voor onze lotgenoten. We werken samen met experts op het gebied van cliëntenrechten van de
Stichting PVP. De achtergrond van de leden van het cliëntenpanel wordt gekenmerkt door een grote diversiteit.
Eens in de drie maanden komen we bijeen in Utrecht om daar de adviesaanvragen
te bespreken. Daarnaast zijn de discussies ook breder, over cliëntenrechten en
medezeggenschap in het algemeen. Ieder panellid heeft een passie voor dit soort
onderwerpen en heeft daardoor vanaf het begin een sterke motivatie. Gedurende
de eerste periode is het panel een hechte groep geworden die elkaar goed aanvoelt en snel tot een eenduidig advies kan komen.
Dat het panel serieus wordt genomen blijkt wel uit de adviesaanvragen die aan het
panel zijn voorgelegd. We zijn dankbaar voor het vertrouwen dat we krijgen en
vinden het fijn om vanwege onze professionaliteit betrokken te worden.
familievertrouwenspersoon, die de belangen van de familie behartigt, te dicht
bij elkaar komen te staan. Het advies van het cliëntenpanel werd overgenomen
door de stichting. Zij werkt de samenwerking met de familievertrouwensperso-
TERUGBLIK 2009
André de Mol, hoofd pvp en voorzitter van het cliëntenpanel:
“De meeste leden van het cliëntenpanel hebben behoorlijk wat
ervaring met het werk van patiëntenraden en cliëntenraden.
Zij kunnen op een heldere manier verwoorden wat er goed
en minder goed gaat in de wereld van de ggz.”
gadering over de personele bezetting van de helpdesk wierp iemand de vraag
nen momenteel uit in lijn met het advies van het cliëntenpanel.
Het cliëntenpanel komt in principe drie keer per jaar bij elkaar. Van de bijeenkomsten wordt een verslag gemaakt. Pvp’en worden op hun regionale bijeenkomsten geïnformeerd over de adviezen van het cliëntenpanel. Daarnaast krijgt
het panel minimaal eens per jaar ruimte in de PVP-krant en in het jaarverslag
van de Stichting PVP. Dat laatste is in het jaarverslag over 2009 nog niet gebeurd. En dat is jammer, want er is alle reden tot enthousiasme.
IvH
Het Jaarverslag 2009 is gepubliceerd op de website van de Stichting PVP, www.pvp.nl.
Personalia
De PVP-krant is een uitgave van de Stichting PVP. De Stichting PVP geeft cliënten van de zorg advies, informatie en
ondersteuning bij de handhaving van hun rechten. De PVPkrant wil cliënten en geïnteresseerden informeren over het
werk van de Stichting PVP, over (juridische) ontwikkelingen
op het gebied van patiëntenrechten en belichten hoe patiëntenrechten in de praktijk al dan niet vorm krijgen.
Onderstaande personalia betreffen de situatie op 31 augustus 2010
Voor informatie over de Stichting PVP:
Stichting PVP, F.C. Dondersstraat 9, 3572 JA Utrecht
Bij vragen en klachten over de ggz:
Helpdesk PVP, T 0900-4448888
Deze PVP-krant werd geschreven door: Caroliena van den Bos
Sieke van Boxtel
Jan Willem van Drunick
Arianne de Geus
Nelly de Hoog
Irene van Hooren
Floor Hruška
Ronald de Koster
Ton Lammers
Jeanne van der Leij
Mayke
Gert Nutterts
Willy Schut
Perdita bij’t Vuur
Sander Welie
Fietje Wijkniet
Cartoons: Frans Kootstra
Foto’s: Lisa Wipperling
Voorlichtingsfolder GGNet
Stockfoto’s
Arianne de Geus
Beeldredactie: Arianne de Geus
Eindredactie: Rynke Douwes
M.m.v.: Fitnessclub de Perenlaan
Cliënten en personeel van Ruimzicht 2
Druk: TGO ontwerp reklame drukwerk,
Uden
Oplage: 6.700
ISSN 1380-1996
Overname van artikelen en illustraties is uitsluitend toegestaan met bronvermelding.
Reacties en ingezonden brieven zijn van harte welkom bij
de redactie via [email protected].
We kunnen uw brief weigeren, aanpassen of inkorten.
Raad van Toezicht
Mw. W. Schut,
office manager
Mw. mr. E.E. Aberson,
Mw. A. Voorintholt,
zelfstandig adviseur
p&o adviseur
Dhr. D. Bralds,
Mw. D. Vreman,
voorzitter van de Cliëntenraad GGZ Drenthe
ambtelijk secretaris ondernemingsraad
Dhr. E. E. de Jong,
Mw. P.A. bij ’t Vuur,
bedrijfsvoerend manager
bij Dialysecentrum’t Gooi
stafmedewerker onderzoek en registratie
Dhr. drs. J.G. van Nuland (voorzitter),
jurist
algemeen directeur van Brabant Water
Dhr. T.P.J.C. Widdershoven,
Mw. drs. J.M. Teeuwisse, MBA,
senior jurist
Lid Raad van Bestuur Verslavingszorg
Noord-Nederland
Dhr. S.P.K. Welie,
PERSONALIA
Colofon
Klachtencommissie
Patiëntenvertrouwenspersonen
Raad van Bestuur
Dhr. H. Beijers,
Mw. H.H.J. Flim,
coördinator GGZ Steunpunt Utrecht
directeur/bestuurder
Dhr. drs. H. van den Berg,
psychiater
Landelijk Bureau
Dhr. mr. N. van den Burg
(ambtelijk secretaris)
Mw. Y. Anbeek-van der Graaf,
Mw. dr. B.J.M. Frederiks,
secretaresse
universitair docent Gezondheidsrecht Vrije Universiteit
Mw. A. Blok,
Dhr. mr. P.O.H. Gevaerts
jurist
(voorzitter)
Mw. T.J. Brunekreef,
Dhr. drs. E.S. van der Haar,
financieel administratief medewerker
psychiater
Mw. S. Gesink,
administratief medewerker
Contact Klachtencommissie PVP
Dhr. H.H.J Hiltemann,
hoofd patiëntenvertrouwenspersonen
Secretariaat Klachtencommissie PVP
Dhr. J. Holwerda,
T.a.v. dhr. mr. N. van den Burg
controller a.i.
Postbus 13086
Mw. N. de Hoog,
3507 LB UTRECHT
hoofd patiëntenvertrouwenspersonen
[email protected]
Dhr. A.A. de Mol,
telnr. 030 - 2122800
hoofd patiëntenvertrouwenspersonen
2‘10
15