Lees het artikel (PDF)

TECHNIEK
10
iQwoningen® voor 85 procent
In Eindhoven is in de wijk Tongelresche Akkers een project van 74 energieneutrale woningen al halverwege, nadat de assemblage op de bouwplaats eind november 2013 startte. De bouw gaat razendsnel: zes weken
tijd zit er tussen start en oplevering. De woningen worden namelijk volgens het innovatieve woonconcept van Ballast Nedam voor 85 procent in
de fabriek gemaakt.
Tekst: Carla Debets Bouwtekst; beeld: Ballast
Nedam, Carla Debets
De wijk Tongelresche Akkers/Berckelbosch
ligt ten oosten van het centrum van Eindhoven. In totaal zijn in de wijk circa 900
woningen gepland, waarvan er 240 zullen
zijn gerealiseerd als het project van Woonbedrijf klaar is. De bouwstijl van de woningen is geïnspireerd op de jaren dertig: hoge kappen en forse overstekken, roodoranje
bakstenen en een horizontale raamindeling.
Woonbedrijf heeft al veel geïnvesteerd in
de voorzieningen in deze wijk, zoals wijkcentrum De Torloop, en in woningen boven
het winkelcentrum, maar ook in tal van andere wijkprojecten. De voorzieningen zijn
ste grote project huurwoningen te realiseren met het iQwoningconcept®.
Snelle bouw
Ballast Nedam ontwikkelde de iQwoning®
vanuit zijn visie op modulair bouwen. In
een speciaal daarvoor gebouwde fabriek
in Weert worden de verschillende onderdelen van de woningen geprefabriceerd en
samengesteld. Voor het Eindhovense project gaat het om twee typen woningen, namelijk woningen van twee lagen met een
langskap én woningen van drie woonlagen
met een plat dak. Alle woningen hebben
een breedtemaat 5,40 meter h.o.h. en een
diepte van 9,40 meter.
Elke woonlaag bestaat uit drie betonnen
3D-elementen: twee elementen van 3 me-
Rijtje voor rijtje worden de woningen opgebouwd en afgewerkt.
3D-elementen voor de woningen, in de speciale fabriek van Ballast Nedam in Weert.
Waar nodig/ gewenst worden de elementen
voorzien van onder meer prefab binnenspouwbladen, trappen, keukens, badkamers en al het
leidingwerk.
Met behulp van een kanteltafel worden de elementen na het storten en ontkisten in de juiste positie gezet.
gebaseerd op een groeiend aantal buurtbewoners en voor de ontwikkeling van de
wijk is het van belang dat die er ook komen.
In de wijkvisie werd geconstateerd dat er
ook behoefte was aan huurwoningen, in
het prijssegment van 680 euro per maand.
Duurzaamheid stond eveneens hoog op het
verlanglijstje van de toekomstige bewoners. Ballast Nedam realiseerde eerder in
de wijk al een aantal koopwoningen en besloot samen met Woonbedrijf hier het eer-
ter diep en één element van 3,40 meter
diep. In de elementen zijn de trappen al
aangebracht, evenals de keuken, de badkamer, het tegelwerk en al het leidingwerk.
Ook de indeling met lichte scheidingswanden is al gerealiseerd.
Voor de gevels levert De Mâr uit Grou de
elementen in de fabriek in Weert aan. De
complete binnenspouwbladen in houtskeletbouw zijn voorzien van isolatie en kozijnen met glas en worden in de fabriek al
bevestigd aan de betonnen casco’s. Dit betekent dat ook de kierdichting – door een
zorgvuldige detaillering – onder geconditioneerde omstandigheden kan plaatsvinden.
Op de bouwplaats worden palen voor de
fundering geslagen met prefab betonnen
balken. Vervolgens worden zes prefab betonunits geplaatst voor de woningen met
langskappen. Daarbovenop komen twee
betonnen topgevels per woning én de prefab scharnierkappen die eveneens door
De Mâr zijn geprefabriceerd, maar op de
Vervolgens worden de elementen naar de bouwplaats getransporteerd en direct op de juiste plaats
gezet: twee woningen per dag.
bouwplaats worden afgeleverd. De drielaagse woningen met plat dak bestaan uit
zeven units: drie voor de begane grond en
twee keer twee voor de verdiepingen. De
gevels worden ter plaatse gemetseld, vooral uit oogpunt van gewichtsbesparing van
de prefab betonnen units: de elementen
werden anders te zwaar en qua gewicht uit
balans.
Het modulaire bouwsysteem levert een extreem korte bouwtijd op: per dag worden er
twee woningen geplaatst, die zes weken later helemaal zijn afgewerkt. Johan Postma,
commercieel manager iQwoning® bij Bal-
last Nedam: ‘Doordat de woningen voor 85
procent in de fabriek worden gemaakt, zijn
er 30 tot 40 procent minder vervoersbewegingen van en naar de bouwplaats van
mensen en materialen. Ook de hoeveelheid
afval van de industriële producten is beperkt. Grondstoffen en materialen kunnen
bovendien efficiënter worden ingekocht en
gebruikt, en het beperkte restafval dat ontstaat, wordt volledig gerecycled.’
Duurzaamheid
De iQwoningen® in Eindhoven zijn energieneutraal. Duurzaamheid was immers
TECHNIEK
in fabriek gemaakt
de van minder dan 0,6. Voor het energieneutraal maken van de woningen (ofwel
een EPC van 0) zijn er onder meer zonnepanelen op het dak geplaatst. Opmerkelijk is
dat deze zonnepanelen hoog op het dak liggen en aan twee zijdes. Postma: ‘Afhankelijk van de oriëntatie van het dak is de opbrengst per paneel verschillend en kan het
dus noodzakelijk zijn om op een tweede
dakvlak panelen aan te brengen.’
Bewonerswensen
Wordt bij veel prefabricage al snel gedacht
dat er weinig variatie is in bijvoorbeeld
het uiterlijk of de indeling van de woningen, bij het iQwoningconcept® van Ballast
Nedam waren juist de bewonerswensen
één van de belangrijkste uitgangspunten. Het concept omvat twee woningtypes:
woningtype 5.40, met bouwmuren h.o.h.
5,40 meter, en type 6.30, met bouwmuren
h.o.h. 6,30 meter. Met deze types zijn zowel eengezinswoningen als gestapelde appartementen mogelijk. Qua uiterlijk biedt
11
Projectgegevens
Opdrachtgever: Woonbedrijf, Eindhoven
Architect: Diederendirrix Architecten,
Eindhoven
Ontwikkelaar en aannemer: Ballast
Nedam Bouw & Ontwikkeling Zuid,
Eindhoven
- in samenwerking met: De Mâr, Grou
(leverancier hsb gevel- en dakelementen) en Transcarbo, Heerlen (kozijnen)
Start bouw: november 2013
Oplevering (gepland): mei 2014
Catalogusprijzen: (standaard) iQwoning® van 450 m3 (minimaal 20 woningen) 129.900 euro, excl. BTW en excl.
grondkosten
het tegelwerk, en de technische aspecten
van de nieuwe woningen. Het productieproces leidde tot veel vragen, maar ook de
kennismaking met de mogelijk nieuwe buren was bijzonder. In de fabriekshal stond
bovendien een modelwoning die inzicht
Het metselen gebeurt op de bouwplaats; de elementen zouden anders te zwaar worden.
De prefab daken (scharnierkappen) komen op
de bouwplaats op de woningen.
Nagenoeg opgeleverd, in jaren ’30 stijl, mét zonnepanelen.
De prefab binnenspouwbladen zijn al in de fabriek aangebracht.
een belangrijk uitgangspunt van Woonbedrijf voor realisatie van deze huurwoningen. Hiervoor hebben de woningen ondermeer begane grondvloeren met een
Rc-waarde van 5,0 m2K/W en is de Rc-waarde van gevels en daken 7,0 m2K/W. Daarvoor is onder meer driedubbel glas geplaatst, is extra isolatie aangebracht (in de
gevels 400 mm en in de daken 300 mm) en
ook de kierdichting werkt positief mee.
Uitgangspunt voor de ontwikkeling van de
iQwoningen® is standaard een EPC-waar-
Dit rijtje is klaar voor het metselen van de gevels.
de geveldichting alle vrijheid, evenals de
dakafwerking.
Wat indeling betreft gaat het vooral om de
keuken vóór of achter, de badkamer vóór of
achter en alle mogelijke afwerkingen. Omdat het in Eindhoven om huurwoningen
gaat, heeft Woonbedrijf hier de plattegronden met indelingsvarianten vastgesteld.
Dit geldt ook voor de badkamer en keukenindeling én de indeling van de bovenverdieping.
Ruim 140 bewoners van de (toen nog) toekomstige huurwoningen maakten in oktober 2013 van de gelegenheid gebruik om
een kijkje te nemen in de fabriek in Weert.
Daar kregen ze informatie over de productie, de indeling, de kleuren en patronen van
gaf in bijvoorbeeld de grootte van de woning en de verschillende ruimtes én de inrichting en afwerking van de keuken en
badkamer.
Vervolgprojecten
Momenteel is Ballast Nedam bezig met een
project van acht energiezuinige iQwoningen® voor Vivare in Rheden, die in de zomer van 2014 worden opgeleverd. Ook zijn
er vergevorderde plannen voor een CPOproject voor een corporatie en een project voor een belegger. In Beusichem ontwikkelt Ballast Nedam zelf een project met
tien iQwoningen®. Net als de al gerealiseerde projecten variëren deze projecten in
omvang en type.

Download Report