Nieuwsbrief najaar

maar om het samenbrengen
van kennis en ervaring.”
De Hondsbossche en Pettemer Zeewering (HPZ) is een
Zwakke Schakel in de Noord-Hollandse kust. Hij
voldoet niet meer aan de wettelijke veiligheidsnormen.
Daarom wordt de kust met zand versterkt. Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, Rijkswaterstaat en
de provincie Noord-Holland werken samen aan de
versterking van deze Zwakke Schakel. De aannemerscombinatie Van Oord-Boskalis voert de versterking uit.
Daarnaast maakt provincie Noord-Holland, samen met
de gemeenten Bergen en Schagen, Natuurmonumenten,
Staatsbosbeheer en Landschap Noord-Holland de kust
aantrekkelijker door de inrichting te verbeteren. Kust op
Kracht verwoordt de ambitie van de samenwerkingspartners: een veilige en mooie Noord-Hollandse kust.
Hoogheemraadschap en Rijkswaterstaat:
Een respectvol huwelijk
Op dit moment verandert de kust tussen Camperduin en
Petten elke dag. Het is spannend om te zien hoe hier, nu het
‘fundament’ onder water is gelegd, in een hoog tempo nieuwe
duinen en strand ontstaan. Toch is voor twee hoofd­rolspelers
in het project, Rijkswaterstaat en Hoogheemraadschap
Hollands Noorderkwartier, het spannendste al achter de rug.
“Het begint er naar uit te zien dat we ons voorbereidende
werk goed hebben gedaan”, zegt hoogheemraadschaps­
bestuurder Kees Stam met pretogen. “We werken al een
tijdlang intensief samen, maar nu kunnen wij bij wijze van
spreken achteroverleunen en genieten van het werk van de
aannemer”, vult Liz van Duin hem aan. Zij is gedelegeerd
opdrachtgever bij Rijkswaterstaat en legde samen met
Stam als het ware de bodem onder de projectorganisatie:
wie doet wat, waar en wanneer? Samen benoemden ze
een projectteam dat de sterke kant van beide partijen zou
weten samen te brengen en te benutten.
“Bij een groot project als de versterking van de HPZ, waar
veel geld mee gemoeid is, en waarin veel partijen een rol
spelen, is het heel belangrijk dat de samenwerking goed is”,
benadrukt Van Duin. “We hebben samen een projectleider
benoemd vanuit Rijkswaterstaat, omdat wij nou eenmaal
veel ervaring hebben met zandsuppletie. Maar de rest van
het team bestaat voornamelijk uit mensen van het
hoogheemraadschap, omdat zij het gebied goed kennen.”
“Dit project gaat niet om ego, maar om het samenbrengen
van kennis en ervaring. Kijk, het hoogheemraadschap is
belast met het beheer van de duinen en het kustgebied;
Foto: Frits van Eck
“Dit project gaat niet om ego,
Noord-Hollandse kust op kracht
Rijkswaterstaat gaat over de zee. Dan kom je elkaar dus
tegen op het strand. Zeker wanneer je besluit dat strand
verder uit te breiden, de zee in.”
Gaat dat zien!
Door alles grondig en met begrip voor elkaars standpunten
voor te bereiden, hoeven beide bestuurders nu nog amper
de koppen bij elkaar te steken. Het is nu aan de aannemer
en het projectteam. Over de vorderingen zijn ze zichtbaar
tevreden. “Ik vind het bijzonder dat het zo razendsnel
gaat”, zegt Stam. “Eens in de twee weken ga ik kijken
en dan denk ik: Wow, zijn ze nu al zó ver! Ongelofelijk.”
Van Duin: “Ik zeg tegen iedereen: dit moet je zien! Hier
wordt echt een stukje Nederland bijgemaakt; dat heeft mijn
generatie nog niet eerder meegemaakt. Het is fantastisch
om daar een steentje aan te mogen bijdragen. Als ik dan
weer op weg naar huis ben, zit ik zingend in de auto.
Dan weet je weer waarvoor je zo hard werkt.”
Over de helft
In september is de mijlpaal bereikt dat we meer dan de
helft van het zand voor de kust hebben aangebracht.
Het grootste deel van dit zand ligt onder water. Vanaf de
vooroever kijken tientallen zeehonden mee naar het werk.
Bij Camperduin hebben veel bezoekers op de dijk gezien
hoe breed het strand gaat worden. In het najaar starten
we hier met de aanplant van helmgras op het nieuwe duin.
Foto: Roy Beukers
KUST op Kracht
Nieuwsbrief 11 najaar 2014
KUST op Kracht
Harger- en Pettemerpolder:
Subsidieregeling voor projecten
in kustgebied
Parel achter de dijk
Aan de voet van de Hondsbossche Zeewering ligt de weidse
Harger- en Pettemerpolder. Deze unieke polder is in de
Middeleeuwen ontstaan. Dat is nog altijd te zien aan de oude
slootpatronen en dijkjes, die samen een ‘kadetjeslandschap’
vormen. Het is een van de laatste binnendijkse zilte gebieden in
Nederland. Met name het reservaat De Putten bevat brak water.
Vermenging van zoetwater en zout kwelwater uit zee zorgt
ervoor dat er bijzondere planten groeien en zeldzame diersoorten
verblijven. Zo zie je hier in de winter smienten, wintertalingen en
zelfs zeldzame dwergganzen. In de zomer scharrelen er kluten,
visdiefjes, tureluurs, lepelaars en scholeksters rond: een ideale
plek voor vogelaars! Maar ook plantenliefhebbers komen hier
aan hun trekken: zeekraal, schorrekruid en zulte zie je niet overal.
Weidemolen hersteld
Vroeger sierden meerdere weidemolentjes de Harger- en
Pettemerpolder. Ze speelden een belangrijke rol in de water­
huishouding. In stukken uit het archief van de Verenigde
Harger- en Pettemerpolder blijkt bijvoorbeeld dat in de zomer
van 1698 de polder vaak vol stond met ‘stinkent, brack ende
teenenmaal ondrinckbaar water’. Dat water was afkomstig
uit de Leipolder die door een klein molentje werd bemalen
en op de Pettemerpolder loosde. De molenaar werd daarom
verboden het molentje van de Leipolder te laten draaien
voordat de grote poldermolen in gang was en alle water­
keringen in de sloot tussen beide molens waren gesloten.
De provincie stelt 2,5 miljoen euro aan subsidiegelden
beschikbaar voor lokale initiatieven in het kustgebied bij
Callantsoog, Sint Maartenszee, Petten en Camperduin.
Door de jaren heen zijn de molentjes in verval geraakt en
bijna allemaal verdwenen. De vervallen weidemolen aan
de Mosterdweg werd echter in ere hersteld. Op vrijdag
5 september assisteerde gedeputeerde Joke Geldhof bij
het plaatsen van een nieuwe weidemolen op de originele
molenput (zie foto). Hiermee is een cultuurhistorisch
element in de polder teruggebracht. Eerder herstelden
Natuurmonumenten en de provincie Noord-Holland in
deze polder al een weidemolen op het Verdolven End.
Projecten die zich richten op recreatieve voorzieningen of
verbetering van natuur en landschap, maken kans op
subsidie. Nu de werkzaamheden voor de dijkversterking
van de Hondbossche en Pettemer Zeewering zijn gestart,
staat de subsidieregeling ook open voor projecten in het
nieuwe opgespoten strand- en duingebied aan de zeezijde
van de dijk. Gedeputeerde Joke Geldhof: “De zichtbare
ontwikkelingen van de kustversterking zorgen voor
enthousiasme en veel initiatieven in het gebied. Ik hoop
dat deze subsidieregeling mensen stimuleert om hun
ideeën daadwerkelijk uit te gaan werken.”
Natuur- en recreatieprojecten
Het herstel van het weidemolentje is één van de
25 projecten uit het programma Ruimtelijke Kwaliteit, dat
loopt tot 2017. Met dit kwaliteitsprogramma maakt de
provincie, samen met haar partners – Natuurmonumenten,
Landschap Noord-Holland, Rijkswaterstaat, het hoogheem­
raadschap Hollands Noorderkwartier en gemeenten Bergen en
Schagen – de kust niet alleen veiliger, maar ook nóg mooier.
Ook op andere plekken in en rond de Harger- en Pettemer­
polder wordt namelijk hard gewerkt aan het verbeteren van
natuur en landschap. Zo heeft Natuur­monumenten de houten
weidehekken in het hele gebied vervangen volgens een oud
ontwerp uit de streek. Verder komen er twee vogelkijkpunten,
waardoor liefhebbers het gebied nog beter kunnen beleven
en genieten van de vele vogels. Ook worden in het reservaat
De Putten natuurvriendelijke oevers aangelegd.
De provincie heeft de afgelopen periode al acht miljoen
euro geïnvesteerd in ruimtelijk kwaliteitsprojecten in deze
regio. Deze nieuwe subsidieregeling staat open voor een
bredere groep. Behalve gemeenten en natuurorganisaties
kunnen nu ook ondernemers en agrariërs een subsidie­
aanvraag indienen. Per project is maximaal 250.000 euro
beschikbaar, met als voorwaarde dat de aanvrager zelf de
helft van de projectkosten financiert. Ook wordt gekeken
of het project past binnen het provinciaal en gemeentelijk
beleid. Aanvragen kunnen tot en met 14 november 2014
worden ingediend.
Gedeputeerde Joke Geldhof (Provincie NoordHolland) en Francine Hijmans van den Bergh
(Adjunct Regiodirecteur Natuurmonumenten)
plaatsen samen de nieuwe weidemolen.
Een zandmotor
De Nederlandse overheid gaat al sinds de jaren ‘70 van
de vorige eeuw de kusterosie tegen door regelmatig
extra zand op te spuiten (zandsuppletie). De aanleg
van de kustversterking bij de Hondsbossche en Pettemer
zee­wering zal dat niet overbodig maken. Maar deze
zandige kustversterking fungeert ook als een soort
‘zandmotor’ voor de kop van Noord-Holland: de golven,
de stroming en de wind zullen delen van het opgespoten
zand verspreiden in de richting van de meer noordelijk
gelegen kust. Daardoor zal het kustonderhoud in die
gebieden in de toekomst worden beperkt.
Meer informatie en het aanmeldingsformulier staan op
www.noord-holland.nl onder Digitaal loket > Subsidies >
Actuele subsidieregelingen.
KUST op Kracht
Beleef Kust op Kracht
op zondag 26 oktober:
Misschien heeft u ze wel zien liggen, ver in zee: de twee
grote sleephopperzuigers die via een lange leiding zand
aanvoeren voor de aanleg van de nieuwe duinen en
strand. Perry van der Heden is kapitein van één van deze
twee krachtpatsers: de Prins der Nederlanden. Hij geeft
een kijkje achter de schermen.
Hard werken en dan
een saunaatje pakken
“Samen met de Rotterdam liggen we sinds 2 juli zo’n drie
kilometer voor de kust. Hiervandaan pendelen we heen en
weer tussen de zandwinplaats, drie kwartier varen verderop,
en de plek waar we aansluiten op de zogenaamde drijfleiding,
waarmee het zand wordt opgespoten. In een uur tijd laden we
13 duizend kuub zand en dat lossen we in 60 minuten; de hele
cyclustijd van laden en lossen is een uur of 4,5. Dat gaat 24/7
door, zoals dat heet, dus dat tikt lekker aan. Als we begin 2015
klaar zijn, zijn we bijna 1000 keer heen en weer gevaren en
hebben we met dit schip zo’n 15 miljoen kuub zand gelost.”
Drijvende stad
Het leven aan boord is een combinatie van hard werken en
veel lachen, vertelt Van der Heden. “We zitten met 36 man
aan boord; het is een soort drijvende stad. Om de twee of
drie weken gaan we bunkeren in IJmuiden: daar slaan we
brandstof, levensmiddelen en reserveonderdelen in. De
ploeg wisselt wekelijks, met kleine bootjes via Den Helder.
We draaien diensten van twaalf uur op, twaalf uur af, maar
we hebben een comfortabel bestaan: we hebben een goede
keuken, er is een sauna, een sportzaal, er is zelfs internet.
Het team waar het allemaal om draait, bestaat uit een
eerste en een tweede stuurman, een pijpman, die de grote
stofzuigers en de leidingen bedient, en een deckhand, die
hem daarbij assisteert. In de machinekamer zorgen acht man
voor de elektriciteitstoevoer. Verder zijn lassers, elektriciens,
koks en bediendes bezig om alles draaiende te houden.”
Herfst voor de deur
Van het weer heeft de Prins der Nederlanden niet veel te
duchten: “Wij liggen zo stabiel als een huis.” Maar vanaf
windkracht zeven of acht, afhankelijk van de windrichting,
wordt de aansluiting op de drijfleiding door de zogenoemde
multicat (een klein soort werkboot) onmogelijk. “Dan
moeten we stoppen”, zegt Van der Heden. “Want we gaan
hier geen levens in gevaar brengen. Tot nu toe is dat nog
niet nodig geweest. Maar de herfst staat nog voor de deur.”
Nee, dan de vorige klus van de Prins: zand opspuiten bij de
Malediven. “Daar hadden we wel willen blijven”, lacht de
kapitein. “Maar ach, eigenlijk lig je overal net te ver uit de
kust om er echt iets van mee te krijgen.”
•
•
•
•
Uniek: toegang tot het werkterrein
Het project van boven bekeken bij het Informatiecentrum Kust
Nog één keer met de trein over de Hondsbossche Zeewering
Dijken bouwen en zandtekeningen maken
bij het Informatiecentrum in Petten.
U bent op zondag 26 oktober van 10.00
tot 16.00 uur van harte welkom in het
informatiecentrum Zand tegen Zee en op
het werkterrein van de kustversterking.
Bezoekers kunnen in het informatiecentrum
een (gratis) entreeticket ophalen voor een
bezoek aan het werkterrein.
Vanaf 10.15 tot 16.00 uur pendelt het
zonnetreintje (uit Schoorl) heen en weer
tussen informatiecentrum in Petten en het
werkterrein van de kustversterking.
U kunt ook lopend of fietsen naar het
werkterrein. Omdat er bij het project weinig
parkeergelegenheid is, vragen we u te parkeren
op het parkeerterrein langs de Strandweg bij
het informatiecentrum.
www.KUSTopKracht.nl
Colofon
Deze nieuwsbrief is een uitgave
van Hoogheemraadschap Hollands
Noorderkwartier, Rijkswaterstaat
en provincie Noord-Holland.
Vragen of suggesties?
Mail [email protected].
Opgeven voor deze nieuwsbrief
en voor het laatste nieuws kan
ook via www.kustopkracht.nl
Tekst
Annelies Roon, De Schrijverij
Redactie
Hoogheemraadschap Hollands
Noorderkwartier, Rijkswaterstaat,
Provincie Noord-Holland,
gemeente Bergen, gemeente
Schagen, Natuur­­monumenten,
Landschap Noord-Holland
Van Oord en Boskalis
Fotografie
Frits van Eck, Bart Homburg,
Natuurmonumenten, Roy Beukers
Illustraties
gemeente Bergen en Schagen,
Van Oord en Boskalis
Vormgeving en opmaak
Josta Bischoff Tulleken
en Jan Mak
Druk
De Bondt