Grote tentoonstelling David Cronenberg in EYE

20 EXPO
Grote tentoonstelling
David Cronenberg in EYE
EYE presenteert van 22 juni tot en met 14 september een grote
tentoonstelling rond regisseur David Cronenberg, die een cultstatus verwierf met zijn eigenzinnige films over de wisselwerking
tussen lichaam, geest, technologie en massamedia. De tentoonstelling verkent de wereld van Cronenberg via het hoofdthema
uit zijn films: de fysieke en psychologische transformatie van zijn
personages.
Hoogtepunten uit deze tentoonstelling zijn de prachtige attributen
van special effects uit Cronenbergs films, naast bizarre rekwisieten,
setfoto’s en originele kostuums. Cronenberg werkte samen met
beroemde acteurs als Jeff Goldblum, Keira Knightley, Holly Hunter,
Jude Law, Jeremy Irons en Robert Pattinson, die hij uitdaagde om
de grenzen van hun vak op te zoeken. 'David Cronenberg - The
Exhibition', gemaakt voor EYE in samenwerking met het Toronto
International Film Festival, is samengesteld door TIFF-directeur
Piers Handling en voormalig artistiek directeur Noah Cowan, en
is nu voor het eerst in Europa te zien.
In de serie tentoonstellingen rond grote filmauteurs als Kubrick en
Fellini organiseert EYE deze zomer deze expo rond Cronenberg
(Toronto, °1943) bereikte een ware cultstatus als ‘horrormeester’
met de films ‘Shivers’ (1975) en ‘Rabid’ (1977). Met ‘Videodrome’
(1983) richt Cronenberg zich als een van de eerste filmmakers op
de - verwoestende - invloed van de massamedia op de mens en
presenteert hij zijn visie op de beïnvloedbaarheid van het lichaam
door de technologie. ‘Videodrome’, deze zomer digitaal heruitgebracht door EYE, is een onderzoek naar de gevaren van realitytelevisie waarin stevige en ook profetische kritiek wordt geuit
op de hedendaagse mediacultuur. Zijn werk is ook in de huidige
tijd van grootschalige technologische ontwikkelingen, met vaak
ongekende effecten op de menselijke psyche, nog zeer actueel.
Vraagstukken over technologische mutaties van het menselijk
lichaam en de tweedeling tussen lichaam en geest staan centraal
in ‘The Dead Zone’ (1983) en ‘The Fly’ (1986, Oscar beste grime),
waarin Cronenberg een zot B-filmplot transformeert tot een
hartverscheurend portret van fysieke deformatie.
Na ‘Dead Ringers’ (1988) en ‘Naked Lunch’ (1991) wordt de regisseur niet langer beschouwd als enkel een genrefilmer, maar als
een volwaardige auteur, en verwerft hij internationale faam. De
moderne mensheid en de veranderende samenleving zijn prominent aanwezig in het provocerende ‘Crash’ (1996) en in het
Photographer Attila Dory / Footage and Stills From ‘NAKED LUNCH’ (1991) / Courtesy of Twentieth Century Fox. All rights reserved.
EXPO 21
virtual reality-essay van ‘eXistenZ’ (1999). In ‘Spider’ (2002) en ‘A
History of Violence’ (2005) vermijdt Cronenberg juist een expliciete boodschap ten gunste van een meer psychologische verkenning van de menselijke tegenstrijdigheden.
Tentoonstelling
‘David Cronenberg - The Exhibition’ verkent de wereld van
Cronenberg via het hoofdthema uit zijn films: de fysieke en psychologische transformatie van zijn personages. Hoogtepunten uit
de tentoonstelling zijn belangrijke voorwerpen en attributen uit
Cronenbergs films, waaronder rekwisieten, foto’s, audiovisuele
fragmenten, artwork en setdesign, zoals de helm van ‘Videodrome’
(1983), de spelconsoles van ‘eXistenZ’ (1999), de chirurgische instrumenten van ‘Dead Ringers’ (1988), de been-braces van ‘Crash’ (1996),
de schrijfmachines van ‘Naked Lunch’ (1991) en de Telepod van
‘The Fly’ (1986). Maar bovenal zijn er bijzondere en bizarre specialeffectsattributen te zien, die met hun wetenschappelijke precisie en
hoog artistiek gehalte de juwelen in de tentoonstelling zijn. Na de
presentatie in Toronto doet de reizende tentoonstelling als eerste
Amsterdam aan, volledig nieuw vormgegeven door Claus Wiersma.
Filmprogramma
De tentoonstelling wordt omlijst met de vertoning van alle achttien speelfilms van Cronenberg en zijn korte films. Het programma schetst in drie thema’s een beeld van Cronenbergs visie op
de invloed van technologie en wetenschap op de wisselwerking
tussen lichaam en geest. In het eerste blok (22 juni - 20 juli) toont
EYE films waarin Cronenberg wetenschappers opvoert die zich
buiten het wetenschappelijk discours begeven en proberen om via
onorthodoxe theorieën en praktijken de mens verder te brengen,
maar daarin zonder uitzondering falen. Belangrijke werken zijn
‘Shivers’ (1975), ‘The Fly’ (1986) en ‘Dead Ringers’ (1988). In het
tweede blok (20 juli - 17 augustus) toont EYE films waarin de mens
de materialiteit van het lichaam moet herkennen en accepteren in
plaats van te vrezen, ontkennen of idealiseren. Hierin nemen ‘The
Brood’ (1979), ‘Naked Lunch’ (1991) en ‘A History of Violence’
(2005) een significante plaats in. Ten slotte verkennen de films
uit het derde blok (17 augustus - 14 september) de omgang van
Cronenberg met technologie, die onze omgeving en onszelf (mentaal en fysiek) verandert, waardoor onze perceptie van de realiteit verandert. Speciale aandacht gaat in dit afsluitende blok uit
naar ‘Videodrome’ (1982), ‘Crash’ (1996) en ‘eXistenZ’ (1999). In
samenwerking met Transnatural wordt gekeken hoe Cronenbergs
gedachtegoed in hedendaags design is terug te vinden door performances en interactieve kunstwerken. Er zijn lezingen van onder
andere professor Patricia Pisters (UvA) over perifere wetenschap
(‘fringe science’), en professor Jan Baetens (KU Leuven) over de
manier waarop Cronenberg de graphic novel van ‘A History of
Violence’ naar zijn hand heeft gezet. Het werk van Cronenberg
zelf wordt ook van context voorzien door de vertoning van films
van andere makers, met thematisch gelinkte titels uit de EYEcollectie, zoals de mad scientists uit ‘Altered States ‘(1980), ‘Les
yeux sans visage’ (1960) en ‘The Fountain’ (2006), bodyhorrorfilms
zoals ‘Hellraiser’ (1987) en ‘Slither’ (2006), en films over seksuele
vervreemding zoals ‘Tetsuo’ (1989) en ‘Secret Act Inside Walls’
(1965). De film ‘Videodrome’ (1982) wordt vanaf 26 juni door
EYE in een nieuwe, digitale restauratie opnieuw uitgebracht en is
de gehele periode in EYE en in diverse filmtheaters te zien. (je)
n
‘David Cronenberg - The Exhibition’ is van 22 juni tot en met 14 september
2014 te zien in filmmuseum EYE (IJpromenade 1) in Amsterdam.
Alle info op www.eyefilm.nl.
Jennifer Jason Leigh as Allegra Geller connects with her eXistenZ gamepod /
eXistenZ, 1999 / Photographer Ava V. Gerlitz / Courtesy Entertainment One

Download Report