een onderzoek naar oeuvrebeheer en nalatenschappen van

4 tentoonstellingen
1 publicatie
1 symposium
een onderzoek naar
oeuvrebeheer en
nalatenschappen van
hedendaagse
beeldend kunstenaars
samenwerkingsproject bkkc en
Verbeke Foundation
11 september 2014
t/m oktober 2015
archief voor de toekomst
4 exposities
Hoe voorkomen we dat waardevolle collecties
11 sept 2014 t/m oktober 2015 bkkc, Tilburg en
uit het zicht verdwijnen; buiten bereik van het
Verbeke Foundation, Kemzeke (B)
publiek en ontoegankelijk voor onderzoek?
Ligt de regie bij de kunstenaars, de erven van
symposium
kunstenaars, bij presenterende instellingen,
25 juni 2015 auditorium Museum De Pont, Tilburg
collectionerende instellingen, wetenschappers,
kennisinstellingen, de markt of de overheid? En
publicatie
welke keuzes liggen daar aan ten grondslag?
tijdens het symposium wordt een e-publicatie gepre-
Niet alles kan immers worden bewaard. En niet
senteerd met richtlijnen voor het beheer en behoud
alles is het ook waard te worden bewaard. Maar
van kunstenaarsoeuvres.
wie bepaalt dat? Welke esthetische, culturele en
economische waarden spelen hier een rol?
In ‘archief voor de toekomst’ onderzoekt bkkc
samen met Verbeke Foundation de problematiek
rondom het behoud en beheer van oeuvres van
hedendaagse beeldend kunstenaars. Het project
geeft iedereen die beeldende kunst een warm hart
toedraagt, zowel makers als genieters, meer inzicht
in de dilemma’s die vaak onzichtbaar achter de
schermen spelen, maar onmiskenbaar een stempel
drukken op de totstandkoming van ons erfgoed
voor de toekomst. Het onderzoek werd verricht
met medewerking van de Tilburg University en de
Reinwardt Academie te Amsterdam.
expo onvoltooid archief 11 september t/m 2 november 2014
Bert Loerakker (Breda, 1948 – woont en
bkkc, Tilburg
werkt in Helmond)
“Ik pak nog steeds mis naar dingen die verbrand
Hoe draag je er als kunstenaar zorg voor dat
zijn, waarvan ik nog denk dat ik ze heb.”( Helmond,
je werk bewaard wordt? Wat is van waarde?
maart 2014)
Wat behoort tot de kern en wat tot de context?
Wat moet minimaal blijven, en wat kan weg als
Loek Grootjans (Arnemuiden, 1955 – woont
we niet bereid of in staat zijn alles te bewaren?
en werkt in Breda)
Wat doe je met werk dat door een calamiteit in
“Er zijn periodes in je leven dat je zoekt, je beginpe-
de verdrukking raakt? En wat rest als werken
riodes. Ik heb het allemaal nog. Maar de komende
en archief onherstelbaar verloren zijn gegaan?
maanden gaan we daar toch wel wat in filteren.”
Het zijn belangrijke vragen waar niet iedere
(Breda, april 2014)
kunstenaar bij stil staat, of lang bij stil wil staan.
Werk moet in de eerste plaats worden gemaakt.
Het duiden en bewaren is een zorg voor later.
Voor anderen, vinden sommigen. Tot het moment
daar is dat je er wel over moet nadenken omdat
omstandigheden dat van je vragen.
Jacobus Kloppenburg (Amsterdam, 1930)
“Wat gebeurd is, is gebeurd. Maar het was niet
nodig geweest. Er was één container met ijzersterke werken, waaronder kunstwerken die ooit in
het kader van de BKR waren aangekocht door de
overheid,… voor tonnen. Allemaal markante dingen.”
(Waldo Bien over de vernietiging van het werk van
Jacobus Kloppenburg. Amsterdam, maart 2014)
Ria van Eyk (Venlo, 1938 – woont en werkt
in Eindhoven)
“Ik verdiepte me in de mogelijkheden die de ruimte
of het gebouw gaf (…). Ik heb die schetsen altijd als
autonome tekeningen gemaakt. Van een flink aantal
projecten zijn dat mooie dingen. Maar daar is geen
belangstelling voor. (…) En dan zit ik met een deel
van mijn werk… wat nu?” (Eindhoven, februari 2014)
Ria van Eyk, ‘zonder titel’ (2002-2009)
expo voltooid archief 11 december 2014 t/m 8 februari 2015
bkkc, Tilburg
Hoe ga je om met het werk van een overleden
kunstenaar? Wie of wat zorgt ervoor dat het ene
werk met zorg wordt bewaard, en het andere niet
van belang gevonden wordt en dus ‘weg’ mag
Gerrit van Bakel, ‘Winkelwagentjes’ (1984)
of met minder zorg omringd hoeft te worden?
Moeten complete oeuvres worden bewaard,
Leon Adriaans (Helmond, 1944 – 2004)
en zo ja, alleen de kunstwerken zelf, of ook
“In eerste instantie was het allerbelangrijkste dat
andere contextuele informatie? Of zijn een paar
er een testament was. Leon had daarin zelf al
goede werken - topstukken of ensembles- wel
aangegeven wat hij graag zou willen. En ook op zo’n
voldoende om een naam en zijn of haar aandeel
manier dat het duidelijk was wat er moest gebeuren.
in de kunstgeschiedenis te duiden? Wie ontfermt
Dat was een enorme steun. Dat betekende dat je
zich over het werk en het bijbehorende archief
meteen aan de slag kon.” (Sint-Michielsgestel, mei
als de maker zelf niet meer in leven is?
2014)
Ad van Buuren (Breda, 1951 - 2014)
Philippe Vandenberg (Gent, 1952 – 2009)
“We hebben eerst alles uit de kisten gehaald en
“We hebben alle tijd, dus willen we zeker niets
gekeken of ze het deden. We hebben reparaties
overhaast doen. (…) We bereiden de humus voor
gedaan en foto’s gemaakt en toen alles weer
waarmee door anderen verder kan gewerkt worden.”
terug in de kisten en naar Verbeke [de Verbeke
(uit: Hilde Vraagt. Hilde Van Canneyt in gesprek met
Foundation, red.] gebracht. Daar was Ad steeds zelf
Hélène Vandenberghe, dochter kunstenaar Philippe
bij betrokken, tot het echt niet meer ging.’’(Gesprek
Vandenberg. Brussel, 29 juli 2012)
met Johan Lubbers en Ada van der Heide
’s-Hertogenbosch, juni 2014)
Gerrit van Bakel (IJsselsteyn, 1943 – 1984)
“Mijn vader was echt een obsessief verzamelaar
van alles. (…) We konden het ergens anders in een
kippenschuur opslaan. Maar daar paste lang niet
alles in. Dus we hebben gewoon een groot vuur
gemaakt waar we dingen in vernietigd hebben.
Ook half kapotte meubels.” (Gesprek met Michiel
van Bakel, zoon van kunstenaar Gerrit van Bakel,
Rotterdam, maart 2014)
expo mijn archief voor de
toekomst 19 februari t/m 12 april 2015
denk je: dat onthoud ik wel. En dan twee weken
bkkc, Tilburg
later: shit, hoe deed ik dat ook alweer? Dat is echt
funest.” (Tilburg, maart 2014)
Hoe bereid je je nalatenschap voor? Ben je je
bewust van je eigen oeuvre of focus je enkel
Stan Wannet (Eindhoven, 1979 – woont en
op het realiseren van nieuw werk? Hoe wil je
werkt in Eindhoven)
gezien en later onthouden worden? En welke
“Het is heel bewerkelijk werk, dus het heeft alleen
overwegingen liggen ten grondslag aan wat je
zin het werk te bewaren als je het om de zoveel tijd
laat zien en achterlaat als je er zelf niet meer
weer repareert en herstelt. En dan zijn er ook maar
voor kunt zorgen? Een reflectie op dilemma’s
zoveel dingen die ik zelf bij kan houden. Als het
rond de aard, de omvang en het behoud en
er straks veel meer worden, dan heb ik daar een
beheer van het eigen oeuvre en het belang van
fulltime taak aan om die werken goed te houden.”
je nalatenschap.
(Eindhoven, maart 2014)
Lieven Standaert (Maldegem, 1976 – woont
en werkt in Antwerpen en Brussel)
“De enige manier om ervoor te zorgen dat het goed
wordt geconserveerd is als ik het in een grote kist
in een berging steek. Maar dan ziet ook niemand
het.” (Brussel, mei 2014)
Matthijs Bosman (Eindhoven, 1976 – woont
en werkt in ’s-Hertogenbosch)
“Ik heb zelfs een hele briefwisseling gehad met
Tel Sell. Ik heb ze uitgedaagd alles wat ik had op
de een of andere manier via een uitzending te
verkopen. Dat was misschien wel een tikje naïef
maar ik heb het wel gedaan.” (’s-Hertogenbosch,
februari 2014)
Sigrid Calon (’s-Hertogenbosch, 1969 woont en werkt in Tilburg)
“Omdat ik zo vaak experimenteel dingen doe,
bijvoorbeeld met papier, dat moet je zò goed
documenteren. Dan heb je een test goed, en dan
Stan Wannet, ‘Civilised Aspirations in Art.
Monkeys and small time Entrepeneurs’ (2012)
exposities | bkkc, Tilburg
expositie | Verbeke Foundation, Kemzeke (B)
onvoltooid archief
archief voor de toekomst
11 september t/m 2 november 2014
10 mei t/m oktober 2015
opening 11 september door Rick Vercauteren,
opening 10 mei 2015
directeur Museum van Bommel van Dam
www.verbekefoundation.com
www.bkkc.nl/onvoltooidarchief
openingstijden | do t/m zo 11:00 - 18:00 uur
voltooid archief
11 december 2014 t/m 8 februari 2015
symposium
opening 11 december
25 juni 2015
www.bkkc.nl/voltooidarchief
Auditorium Museum De Pont Tilburg
www.bkkc.nl/archiefvoordetoekomst
mijn archief voor de toekomst
19 februari t/m 12 april 2015
publicatie
opening 19 februari
tijdens het symposium wordt een e-publicatie
www.bkkc.nl/mijnarchiefvoordetoekomst
gepresenteerd met richtlijnen voor het beheer en
behoud van kunstenaarsoeuvres.
openingstijden exposities
ma t/m vr 09:00 – 17:00
contactpersoon
en in het weekend van 13:00 tot 17:00
Bas Veldhuizen
gesloten
fotocredits
vrijdag 19 december 2014 t/m 1 januari 2015
voorkant ‘Jacobus Kloppenburg in zijn atelier aan de
gratis toegang
Lauriergracht te Amsterdam’ (1986): O. van Alphen
Ria van Eyk: Peter Cox
Gerrit van Bakel: Michiel van Bakel
Stan Wannet: Stan Wannet
bkkc brabants kenniscentrum kunst en cultuur
spoorlaan 21 i-k 5038 CB Tilburg
013 7508400
[email protected] www.bkkc.nl/archiefvoordetoekomst
@bkkc_nieuws /brabantskenniscentrumkunstencultuur
bkkc

Download Report