IN DE ETALAGE Eerste hulp bij reflectie A f en toe eens stilstaan bij wat je doet en waarom, niet blijven hangen in vaste patronen…We weten allemaal wel dat het goed is, maar hoe krijg je zo’n proces op gang? Aan de Katholieke Hogeschool Limburg (KHLim) is een tool ontwikkeld om op een gestructureerde manier met medewerkers te reflecteren op de eigen zorgpraktijk en de manier waarop men mensen met dementie bejegent. De reflectie begint bij het verhaal van de medewerker. Deze vertelt over een situatie die hem of haar de afgelopen weken heeft geraakt. Daarna volgt een verdiepingsronde waarin de teamleden belangrijke elementen naar voren halen en samen onderzoeken of er sprake is van een succeservaring of een belevenis die persoonsondermijnend werkt. Vervolgens kiezen de medewerkers op de bijhorende fiche van de tool een sleutelwoord dat past bij het verhaal. Gaat het om een succeservaring, met respect voor de persoon met dementie, dan kan deze dienen als een mooi voorbeeld van goede zorg. Doet het verhaal de persoon met dementie geen recht, dan zoeken de deelnemers naar een ander positief sleutelwoord én naar manieren om de besproken zorgsituatie hiermee in overeenstemming te brengen. Medewerkers krijgen zo een andere kijk op een situatie doordat ze van elkaar leren en hun eigen gewoontes en routines los kunnen laten. BEWUSTER EN DOELGERICHTER In onze praktijk in woonzorgcentrum Sint-Jozef merkten we direct het positieve effect van werken met de reflectietool. Doordat we op een gestructureerde manier lering trekken uit onze ervaringen, kunnen we bewuster en doelgerichter omgaan met moeilijke situaties. In plaats van maar eindeloos te palaveren komen we veel sneller tot concrete actie. En aangezien de tool multidisciplinair wordt gebruikt, krijgen we zicht op de denkbeelden van alle medewerkers en worden oplossingen die eruit voortkomen gedragen door het hele team. We besloten dan ook om de reflectietool op iedere zorgafdeling minstens één keer per maand te gebruiken in een multidisciplinair overleg, briefing of teamvergadering. Zo krijgt iedere medewerker de kans om een beklijvende ervaring in de zorg met collega’s te delen en te verhelderen. Bijvoorbeeld hoe om te gaan met een kritisch familielid. Als we ergens niet uitkomen, halen we er tegenwoordig de reflectietool bij. En dat te meer daar dit instrument mooi past in de visie van ons woonzorgcentrum. In Sint-Jozef willen we kwaliteit van leven bieden in een warme woonomgeving. Daarbij vinden we het belangrijk dat dit steeds in dialoog gebeurt en dat er veel aandacht is voor ethiek. De reflectietool helpt ons deze visie waar te maken. Het gebruik van de reflectietool vraagt wel enige oefening. Ook is de aanwezigheid van een procesbegeleider gewenst om de medewerkers gefocust te houden en zorg te dragen voor een veilige omgeving waarin mensen hun persoonlijke ervaringen durven te delen.Onze medewerkers zijn in elk geval positief. En dat is ook wat de reflectietool beoogt. ♦ TEKST EVI EERDEKENS EN LEEN PLESSERS BEELD WZC SINT-JOZEF Evi Eerdekens en Leen Plessers zijn respectievelijk afdelingsverantwoordelijke en animatieverantwoordelijke bij WZC Sint-Jozef te Neerpelt. Meer informatie: [email protected]. De reflectietool kan besteld worden via: [email protected]. juni 2014 • 25