Lees het artikel

26
praktijk
HRM in de
zorgsector
tekst
Brug tussen
profit en
social profit
mia nelen
Een HR-directeur van een commercieel bedrijf opnemen in de raad van bestuur van een woonzorgcentrum, is dat
nuttig? Jazeker, en voor tal van redenen, zo blijkt.
Veronicque Debondt, HR-director Benelux
bestuur.”
een HR-professional in de raad van bestuur
van Mölnlycke Health Care, is lid van de raad
Uitwisseling van kennis en ervaring door
op te nemen.
van bestuur van het Woon- en Zorgcentrum
kruisbestuiving tussen profit en social profit?
Als HR-director Benelux is Veronicque
Sint-Jozef in Neerpelt. Dit tot grote tevreden­
Zo luidt ook de doelstelling van de vzw Socres
Debondt verantwoordelijk voor ongeveer
heid van Jos Claes, al meer dan 20 jaar
(zie kader: ‘Wat is Socres?’). Wat betekent dit
420 personeelsleden. Mölnlycke Health Care
directeur van het woonzorgcentrum: “Zoals
concreet?
levert chirurgische en wondver­zorgings­
veel zorginstellingen, moeten ook wij
producten aan de zorgsector, maar die link is
met weinig personen en met weinig mid­
Inbreng deskundigheid
wat het Socres-verhaal betreft, niet relevant.
delen de zaak runnen. Daarom willen we
Woonzorgcentrum Sint-Jozef startte als
Toen Veronicque Debondt anderhalf jaar
deskundigheid ‘bijtanken’ via onze raad van
rusthuis voor een 60-tal bewoners. Daar
geleden via Leon Vliegen geïntroduceerd
kwamen nog serviceflats, dagopvang en
werd in woonzorgcentrum Sint-Jozef, was zij
kortverblijf bij. Door nieuwbouw breidt
immers nog HR-verantwoordelijke in tran­s­
het woonzorgcentrum uit tot 143 perma­
port­bedrijf Essers.
nente woongelegenheden tegen eind 2014.
“In het begin is dat aftasten. Je leert de
Je leert
een andere
werkcultuur
Het personeelsbestand telt 72 vol­tijds­
andere bestuursleden kennen, de eigenheid
equivalenten, ingevuld door 130 mede­
van de ouderenzorg – wat zijn rvt-bedden?
werkers. De raad van bestuur komt twee­
– en de andere werkcultuur. Je kan niet
maandelijks samen en telt een dozijn leden.
plots al die processen eens veranderen,
“Door hun uiteenlopende profielen brengen
zo werkt dat niet. Eerst leg je een stevige
de leden van de raad van bestuur deskundig­
vertrouwensbasis”, merkt Debondt op.
heid bij vanuit diverse disciplines. Naast
kennen
de stichtende leden uit de Congregatie van
Een andere kijk
de Zusters, zetelen in de raad onder meer
Kleine zorginstellingen groeien uit tot
een architect, iemand van het bank­wezen,
grote organisaties, de professionaliteit van
een voormalig directeur uit de automobiel­
management en zorg neemt toe, de techno­
Essentie
industrie en een gewezen OCMW-voorzitter.
logie evolueert razendsnel en de com­mercia­
Uitwisseling tussen profit en social
Twee jaar geleden wisten we dat we voor een
lisering van de zorgmarkt is al volop op gang.
profit geeft:
moeilijke periode stonden met nieuwbouw
Is er dan nog zo’n groot verschil tussen profit
:: Externe deskundigheid in de raad van
en verhuizing. Bovendien moeten we door
en social profit? Toch wel, vinden beide
bestuur van een zorgvoorziening.
de uitbreiding ook nieuwe medewerkers
gesprekspartners.
:: Een ruimere blik en sociaal enga­ge­
rekruteren op een krimpende arbeidsmarkt.
“Bij alles wat je onderneemt in een commer­
ment aan managers uit de profit­
HR-ondersteuning was dus aangewezen”,
cieel bedrijf, luidt de vraag steevast: wat is
sector.
vertelt directeur Jos Claes.
de financiële return?”, stipt Debondt aan.
Via bestuurslid Luc Van Gorp, voorzitter van
“De doelstelling blijft toch winstgedreven,
het Wit-Gele Kruis, kwam hij in contact met
hoeveel belang de bedrijfscultuur ook
Socres en ging hij in op het voorstel om ook
hecht aan maatschappelijke verantwoorde­
HR square nr 136 januari 2014
praktijk
27
Jos Claes en Veronicque Debondt
Woonzorgcentrum Sint-Jozef en
Mölnlycke Health Care
“Commerciële en sociale sector ver­
binden is een verrijking voor beide.”
© Hendrik De Schrijver
lijkheid en sociaal beleid. Ik zie in het woon­
vesteert in ‘gelukkige’ medewerkers, omdat
functie, in die zin dat je weinig mensen hebt
zorgcentrum mooie zaken gebeuren en denk
een hogere motivatie rendeert. Wij proberen
waarmee je kan overleggen. Ik heb geen staf
dan onmiddellijk, wat is daarvan de toege­
onze medewerkers gemotiveerd te houden,
ter beschikking en sta zelf in voor heel wat
voegde waarde? Dat automatisme moet je
omdat ze dan goede zorg verlenen mét
uiteenlopende taken. Je moet haast alles
uit­schakelen. Door een betere rekrutering
gebrek aan middelen. In personeelszaken
zelf kennen en kunnen. Na twintig jaar bouw
krijgt Sint-Jozef niet meer subsidies. Daar
hakt men in de privé ook sneller knopen door.
je je eigen logica op en doe je het werk bijna
staat geen financiële return tegenover,
Wij zijn geneigd om naar de positieve eigen­
vanzelfsprekend. Helaas druk je dan vaak te
integen­d eel. De betere zorgkwaliteit pri­
schappen van een medewerker te blijven
veel je eigen stempel op de zaak in plaats van
meert, punt.”
zoeken, ook als die niet onmiddellijk iets
jezelf in vraag te stellen en ideeën te toetsen
Jos Claes durft de zorgsector toch nog altijd
‘opbrengen’.”
aan anderen. In een privébedrijf draait
wat ‘softer’ noemen dan de commerciële
het meer om knowhow en specialisaties.
sector. “Medewerkers en beheerders in
Meerwaarde voor het woonzorgcentrum
Veronicque is constant en bijna uitsluitend
een zorgorganisatie zijn waardegedreven.
Jos Claes is een overtuigd voorstander van
met HR bezig. Die specifieke kennisdomeinen
haal ik nu binnen via de bestuursleden. De
Zomaar kopiëren uit de profit
raad van bestuur is voor een deel de staf die
ik niet heb”, glimlacht Claes.
In Sint-Jozef is een raad van bestuur dan ook
veel meer dan een formele bijeenkomst waar
kan niet
met cijfers wordt gezwaaid. Claes overlegt
vaak telefonisch met bestuursleden en hij
komt tussendoor met hen samen om in een
kleinere groep zaken te bespreken. Ervaren
Er moet niet meer winst staan tegenover
de Socres-gedachte, omdat hij openstaat
managers uit de commerciële sector denken
onze beslissingen. Voor onze werknemers
voor de nieuwe of vernieuwende inbreng
volgens hem sneller en ruimer aan mogelijke
is de persoonlijke toegevoegde waarde het
van anderen. “Directeur zijn in een relatief
alternatieven.
belangrijkste. Een commercieel bedrijf in­
klein woonzorgcentrum is een vrij eenzame
januari 2014 nr 136 HR square
28
praktijk
Meerwaarde voor het bestuurslid
de uitdagingen aan te kunnen waarvoor de
de complexiteit van de maatschappelijke
Juist dat ruimer denken, ziet Veronicque
zorgsector staat. “Zo veel kleine vzw’s werden
problemen is het onze opdracht het sociaal
Debondt als pluspunt voor zichzelf. “Wij
eenvoudig bestuurd vanuit een traditie en
passief te bewaren en goed te besturen.
nemen inderdaad sneller beslissingen, maar
veel minder vanuit professionaliteit. Door
Dat is onze zoektocht: hoe kunnen wij er­
voor zorgen dat de raden van bestuur van
We willen deskundigheid
gezond­heids- en welzijnsinstellingen meer
‘bijtanken’ via de raad van
mer­ciële en de sociale sector met elkaar
geprofessionaliseerd worden? De com­
verbinden, ondersteunt dat proces en is een
verrijking voor beide.”
bestuur
nu denk ik vaak nog eens tweemaal na over
Jos Claes en Veronicque Debondt
Woonzorgcentrum Sint-Jozef en
Mölnlycke Health Care
het grotere geheel”, bekent ze. “Het project
over ‘ethiek van kleine verhalen’ en ‘bezielde
zorg’ in Sint-Jozef, bijvoorbeeld, bracht me
wel even terug met de voeten op de grond.”
“Het is boeiend mee na te denken in
Debondt ziet nu ook beter de voor- en nadelen
een andere organisatie.”
van verschillende organisatievormen. “In
grote bedrijven zijn specialisaties zoals HR,
© Hendrik De Schrijver
meer gestructureerd en ingebed. Daardoor
verlopen processen vaak vlotter. Maar wil je
daar veranderingen doorvoeren, dan moet
dat vaak via anderen en via formele struc­
turen. In een kleine zorgorganisatie regelt
men alles op een meer informele manier.
Wordt de zorgvoorziening groter, dan moet
Wat is Socres?
ook dat beheer meer gestuurd verlopen.
Bovendien is er dan nog de regelgeving door
De vzw Socres, wat staat voor SOCial RESponsability, brengt zorgvoorzieningen in contact
de overheid, wat de ruimte rond bijvoorbeeld
met managers uit de profitsector. Eén van de initiatiefnemers is Danny De Bock, die naast
functies en verloning beperkt. Het is boeiend
zijn job als operationeel directeur bij de Landsbond van Onafhankelijke Ziekenfondsen, ook
om mee na te denken hoe je daarin toch
bestuurder is van Centrum Obra vzw in Evergem, een dagcentrum voor volwassenen met
verbeteringen kan aanbrengen.”
een handicap.
Wat overnemen en wat niet?
“Samen met een groepje enthousiastelingen uit een opleiding aan de Vlerick Business
Door de groei in het personeelsbestand en
School werkten we het idee van Socres uit tot een platform, dat de brug legt tussen
de bewonerscapaciteit kwam het beheer van
profit- en not-for-profitsector”, vertelt De Bock. “De doelstelling is een uitwisseling te
het woonzorgcentrum in een stroom­ver­
faciliteren van kandidaat-bestuursleden vanuit profit naar social-profitvoorzieningen
snelling. Eist het vrijwillig engagement van
zoals rust- en ziekenhuizen, gehandicaptenopvang, bijzondere jeugdzorg of centra voor
de bestuursleden dan niet te veel tijd op?
algemeen welzijnswerk, maar ook zelfs in de andere richting. De expertise en ervaring in
“Er zijn inderdaad meer contacten buiten de
HR, financieel of strategisch beleid van externe bestuurders geeft de raad van bestuur van
raad van bestuur, maar het relatio­neel net­
een zorginstelling veel input op het vlak van hedendaags management.”
werk dat je opbouwt met de andere bestuurs­
leden, maakt het ook interes­santer. Als het
“Dat is nodig om de vele veranderingen in de social profit door demografische en
beperkt zou blijven tot tweemaandelijks
maatschappelijke evoluties mee daadkrachtig vorm te helpen geven”, vindt De Bock. “Het
eens een advies geven, dan is dat advies
resultaat is een waardevolle kennisdeling tussen beide sectoren. Ondernemingen leveren
wellicht niet juist. Je kan niet zomaar iets
op die manier een bijdrage aan de samenleving én creëren een uniek leertraject voor hun
kopiëren uit de profitsector. Je moet samen
sociaal geëngageerde managers.”
bespreken wat wel of niet past, wat je wel of
niet overneemt en wanneer”, wikt en weegt
Debondt.
De Socres-formule helpt volgens Claes om
HR square nr 136 januari 2014