De erg(er/o)nomie van Het Nieuwe Werken

De erg(er/o)nomie van Het Nieuwe Werken Hugo Bos – manager ergonomie bij BakkerElkhuizen Werken waar en wanneer je wilt, dat is samengevat wat Het Nieuwe Werken is. De voordelen zijn langzamerhand bekend: meer vrijheid om je tijd zelf in te delen, minder woon werk kilometers, minder vierkante meters kantoorruimte en daardoor lagere facilitaire kosten en minder milieubelasting. In onderstaand artikel enkele veelvoorkomende ergernissen, en de belangrijkste aandachtspunten om Het Nieuwe Werken op een ergonomisch verantwoorde wijze vorm te geven. Wat mag en moet Wettelijk gezien bent u verantwoordelijk te zorgen voor goede en veilige arbeidsomstandigheden, maar wanneer de medewerkers thuiswerken of op verschillende locaties werken heeft u tegelijkertijd minder invloed en zicht op de manier van werken, daarom liggen de verantwoordelijkheden tussen werknemer en werkgever anders. Bij thuiswerken bijvoorbeeld is het niet zo eenvoudig te controleren of de werkplek voldoet aan de minimale normen en/of de medewerker werkt op een ergonomisch verantwoorde wijze, of dat hij met de laptop op schoot op de bank zit te werken. Bij Het Nieuwe Werken is het niet zo dat er sprake is van een verminderde zorgplicht, maar het is wel zo dat deze zorgplicht anders ingevuld wordt. Hierbij een samenvatting van de wettelijke minimumeisen. In het Burgerlijk Wetboek staat dat de schade die een werknemer heeft geleid bij de uitoefening van zijn werk, valt onder de verantwoordelijkheid van de werkgever, als dit het gevolg is van de werkzaamheden (art. 7:611, 7:658). In de arbeidsomstandighedenwet is vastgelegd dat de werkgever verantwoordelijk is voor een veilige De erg(er/o)nomie van Het Nieuwe Werken – Hugo Bos (BakkerElkhuizen) Pag 1 van 3 werkplek, op grond daarvan moet de werkgever zorgen voor een thuiswerkplek die ingericht is volgens de ergonomische beginselen. Een andere verplichting is het regelmatig inventariseren en evalueren van de risico's. De werkgever moet een duidelijk beeld hebben van de arbeidsrisico's en tevens aangeven welke maatregelen hij gaat nemen om deze risico's weg te nemen, of te verminderen. De werknemers dienen voorlichting te krijgen over deze arbeidsrisico's en de te nemen maatregelen om risico's te beperken. In de Arboregeling (Art. 5.1) staan enkele minimumeisen met betrekking tot de inrichting van de werkplek, voor de mobiele‐ en thuiswerkplekken zijn vooral de volgende punten relevant: “d. het beeldscherm vrij te plaatsen en gemakkelijk verstelbaar en kantelbaar is; f. het toetsenbord hellend kan worden geplaatst en geen geheel vormt met het beeldscherm;” een laptop voldoet niet aan bovengenoemde eisen omdat het toetsenbord een geheel vormt met het beeldscherm en dus niet vrij gemakkelijk te plaatsen is. Om dit te ondervangen kan gebruik gemaakt worden van een laptophouder in combinatie met een extern toetsenbord en muis, of kan gebruik gemaakt worden van een dockingstation en extern beeldscherm en toetsenbord. “k. de werktafel of het werkvlak een comfortabele houding van de gebruiker mogelijk maakt en een reflectiearm oppervlak heeft, voldoende groot is en een flexibele opstelling van beeldscherm, toetsenbord, documenten en accessoires mogelijk maakt;” Een keukentafel voldoet meestal niet aan deze minimale eisen en is daarmee ongeschikt als thuiswerkplek. De arbeidstijdenwet geeft aan hoe lang werknemers per dag en per week mogen werken en wanneer zij recht hebben op pauze of rusttijd. De normen van de arbeidstijdenwet zijn zodanig ruim dat het niet snel voorkomt dat deze bij Het Nieuwe Werken overtreden worden. Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat mensen die thuis werken gemiddeld meer uren per week werken. Het is daarom belangrijk aandacht te hebben voor de werkdruk en tijdig maatregelen te nemen wanneer de medewerker overbelast dreigt te worden. Werken met laptops De laptop is een erg handige uitvinding, laptop is compact, gemakkelijk mee te nemen en is alles ineen: beeldscherm toetsenbord en muis. Op het moment zie je een tendens waarbij TFT beeldschermen steeds groter worden, meer en meer wordt gebruikgemaakt van 24“ breedbeeld schermen. Tegelijkertijd worden steeds vaker kleine beeldschermen gebruikt, bijvoorbeeld 12 of 13” laptops, I‐pad en smartphones. Voor kortdurend gebruik zijn dergelijke kleine beeldschermen prima, maar bij langdurig gebruik is het beter een los groot beeldscherm aan te sluiten. Hierbij kan het beeldscherm van de laptop eventueel als tweede scherm gebruikt worden, bijvoorbeeld voor het navigeren in de Microsoft verkenner of het lezen van de e‐mail. Een andere optie is om te kiezen voor een laptop met een relatief groot beeldscherm, minimaal 15,4” maar liever nog 17” of meer. De erg(er/o)nomie van Het Nieuwe Werken – Hugo Bos (BakkerElkhuizen) Pag 2 van 3 De werkplek instellen Wanneer iedereen zijn eigen werkplek heeft, kan de werkplek gemakkelijk op de individuele behoeften van de gebruiker aangepast worden. Bij flexibele werkplekken is het belangrijk dat de werkplek zeer gemakkelijk en snel aangepast kan worde, zodat deze voldoet aan de behoefte van de betreffende medewerker. Hiervoor zijn twee dingen belangrijk: 1. De werkplek kan gemakkelijk ingesteld worden, 2. De werknemer is voorgelicht over de manier waarop hij zijn werkplek het beste kan instellen. Op deze twee punten is nog veel verbetering nodig, zo geeft 61% van de werknemers aan zijn stoel nooit in te stellen (TNO, 2004). Dit wordt waarschijnlijk gedeeltelijk veroorzaakt doordat de meeste bureaustoelen lastig in te stellen zijn en elke bureaustoel werkt weer op een andere manier. Maar verder is het ook zo dat veel werknemers geen voorlichting gekregen hebben over het juist instellen van de bureaustoel. Ook het aansluiten van alle kabels aan de laptop en het neerzetten van een laptopsteun is voor veel medewerkers te omslachtig. Om deze reden is het belangrijk het opzetten van de laptop zo gemakkelijk mogelijk te maken. Een manier om dit te bereiken is gebruik te maken van een docking station met eventueel een los scherm. Werk‐privé‐balans Het Nieuwe Werken kan grote voordelen hebben voor de werk‐privé‐balans, medewerkers zijn vrijer om hun werkuren zelf in te delen en kunnen wanneer dit praktisch is, ook thuiswerken. Dit kan bijvoorbeeld voordelig zijn wanneer iemand werk en zorgtaken, bijvoorbeeld voor kinderen, moet combineren. Maar die nieuwe vrijheid van Het Nieuwe Werken heeft ook een keerzijde, je bent ‘altijd’ bereikbaar, kunt wel dag en nacht blijven werken en neemt je werk letterlijk mee naar huis. Zoals eerder gemaeld: mensen die een thuiswerkplek hebben werken gemiddeld meer uren per week dan iemand die op een traditionele manier werkt. Dit kan natuurlijk leiden tot een verhoogde werkdruk. Veel van deze problemen zijn te ondervangen door goede afspraken te maken, bijvoorbeeld wanneer je wel en niet bereikbaar bent, wanneer wel en niet contact op te nemen met een collega en wat je doet wanneer je het gevoel hebt dat de werklast te groot wordt. Het Nieuwe Werken biedt veel kansen voor werkgever en werknemer, kan bijdragen aan een hogere productiviteit, milieubelasting helpen verlagen, en kostenbesparend werken. Maar het is wel belangrijk om daarbij de gezondheid niet uit het oog te verliezen en de werkplekken ergonomisch in te richten. Bovenstaande handreikingen zijn een eerste aanzet en het is goed wanneer u Het Nieuwe Werken wilt gaan invoeren om u goed te laten voorlichten. De erg(er/o)nomie van Het Nieuwe Werken – Hugo Bos (BakkerElkhuizen) Pag 3 van 3

Download Report