Tweede Abt Emo Lezing - Groninger Molenhuis

NUMMER 73, 9 MEI 2014
IN DIT NUMMER
Tweede Abt Emo Lezing door Frank Westerman – lees verder
Oktobermaand Kindermaand – lees verder
Nieuwe erfgoedjuffen en –meesters gezocht – lees verder
Aardbevingen en het cultureel erfgoed in dialoog – lees verder
Stolpersteine: recht doen aan oorlogsslachtoffers – lees verder
LCM op Facebook – lees verder
Nationale Molendag – lees verder
Agenda – lees verder
De kunst van het herdenken
Alles waar je aandacht aan schenkt wordt groter. Toen ik deze wijsheid voor het eerst
hoorde, vroeg ik me af waarom wij bij het vak geschiedenis zoveel oorlogen op de
voorgrond zetten. Is het niet verstandiger om aandacht te schenken aan mooie
gebeurtenissen en hoogtepunten in onze cultuur? Het verleden van de mensheid is
geen aaneenschakeling van oorlog en ellende, sterker nog, de jaren die vreedzaam
verliepen waren veruit in de meerderheid. In de aanloop naar 4 mei lijkt deze drang
tot herdenken steeds maar groter te worden. Je kunt er niet omheen. Wordt daarmee
de oorlog groter vanwege de aandacht die er is? Ik denk zelf van niet, want hoewel de
oorlog centraal staat, verandert het accent. De oorlogsjaren en de jaren daar omheen
komen steeds meer in een gelaagd perspectief te staan. Het verhaal over militaire
strategie en verzetshelden wordt aangevuld met verhalen wat oorlog en onrecht met
mensen doet. Hoe een samenleving in een uitzichtloze spiraal terecht komt wanneer er
geen recht wordt gedaan aan individuen en bevolkingsgroepen en de vrije meningsuiting
niet meer bestaat. Dit geldt niet alleen voor de oorlogsjaren, maar ook voor de periode
daarna. Het is belangrijk om deze verhalen met elkaar te delen, niet om de oorlog groter
te maken, maar om te beseffen van vrijheid en respect voortdurend aandacht behoeven.
Tweede Abt Emo Lezing
Schrijver Frank Westerman verzorgt op 6 juli tweede lezing in het kerkje van Wittewierum
In 2012 organiseerden Ynskje Penning, de Culturele Onderneming en het Museumhuis de eerste
Abt Emo Lezing. Aanleiding was de terugkeer van Emo, abt van het klooster Bloemhof in
(Witte)Wierum, op 6 juli 1212 uit Rome waar hij zijn conflict met de bisschop van Munster had
voorgelegd aan paus Innocentius III. Ook dit jaar wordt een Abt Emo Lezing gehouden en net als in
2012 heeft deze plaats op 6 juli. Spreker is de bekende schrijver Frank Westerman.
Het thema van de lezing is ‘Goed rentmeesterschap: de relatie tussen mens – natuur –
wereldbeeld’. In Emo’s tijd werden grote delen van Noord-Nederland geschikt gemaakt voor
landbouw. Er kwamen nederzettingen op de vruchtbare kwelders, de bodem daalde, de
zeespiegel steeg, soms waren er overstromingen en werden dijken
aangelegd. Hoe stond Emo in dit proces. Was de ‘natuur’ in de
middeleeuwen al een begrip? Was de invloed van menselijk ingrijpen
al duidelijk? Wat was het wereldbeeld? Tegenwoordig zitten we
midden in de discussie rond bodemdaling, dijkverzwaring, opwarming
van de aarde en aardbevingen. Is krimp een zegen zodat we weer
gebieden aan de natuur kunnen teruggeven? Zijn wij goede
rentmeesters als we de gaswinning in de Waddenzee en in Groningen
goedkeuren onder voorwaarde dat er dan veel geld naar Groningen
komt? Wat is het wereldbeeld van een willekeurige bewoner in
Wittewierum? Wat is de toekomst van Groningen: houden we het
hoofd boven water? Hoe zou Emo, als hij nu geleefd had, voor
Wittewierum zijn opgekomen? Doel van de lezing is mensen te laten nadenken over eigen
opvattingen in relatie tot die van mensen in het verleden. De lezing wordt gehouden in de kerk
van Wittewierum.
Frank Westerman was de presentator van de televisiedocumentaire ‘Nederland in 7 overstromingen.’ Abt Emo schrijft in zijn kroniek over de overstroming van 1219. Hij zag dat als Gods
straf voor zijn zonden. Emo’s opvatting daarover wordt verteld in de aflevering van 10 januari
2014 getiteld ‘De Adem Gods.’ De opnames zijn gemaakt in Westeremden en Wittewierum.
Datum
: zondag 6 juli 2014
Tijd
: 16:00 – 17:00 uur
Entree
: € 5,00 per persoon (inclusief koffie/thee en koek)
Aanmelding
: [email protected]
Na afloop is het mogelijk een Middeleeuwse maaltijd te nuttigen. De kosten hiervoor bedragen
€ 10,- per persoon. Hiervoor dient men zich aan te melden: [email protected]
Oktobermaand Kindermaand
Sinds deze week is het weer mogelijk activiteiten in te sturen voor Oktobermaand Kindermaand.
Aangesloten instellingen en eerdere deelnemers hebben een opgaveformulier ontvangen. Heeft u
geen formulier ontvangen, maar wilt u wel graag meedoen? Dan kunt u een mail sturen naar
[email protected]. Wij sturen u vervolgens een formulier toe. Vorig jaar deden ruim veertig
instellingen mee. We hopen dit jaar nog meer deelnemers te mogen verwelkomen. Voor de
deelnemende organisaties wordt een bijeenkomst georganiseerd als start voor deze vrolijke
manifestatie.
In 2013 zongen toenmalig burgemeester Rehwinkel van Groningen en zanger
Henk Scholte met kinderen van een basisschool het Gronings volkslied.
Burgemeestersactie
De officiële opening van Oktobermaand Kindermaand voor
de instellingen wordt, net als voorgaande jaren, verricht
door de burgemeesters in de provincie Groningen. De
burgemeestersactie is dit jaar op woensdag 17 september.
De eerste burgers bezoeken in hun gemeente een school
en voeren samen met een schoolklas de openingsactie uit.
Net als vorig jaar is dat het zingen van een Gronings lied.
Daarna worden de flyers ter promotie van Oktobermaand Kindermaand uitgedeeld. Deze flyers
worden onder alle kinderen in de basisschoolleeftijd in de provincie Groningen verspreidt.
Nieuwe erfgoedjuffen en – meesters gezocht
Lijkt het je leuk om met kinderen uit het primair onderwijs het erfgoed in de eigen omgeving te
ontdekken? Dan kun jij misschien wel deelnemen aan de tweede cursus erfgoedjuf of -meester.
In deze cursus vertellen specialisten over het erfgoed waar zij verantwoordelijk voor zijn. De
cursus wordt afgesloten met een opdracht waar theorie en
de praktijk worden gecombineerd in een erfgoedproject
voor kinderen in het primair onderwijs. Na de cursus kun je
zelfstandig je diensten aanbieden aan scholen en
instellingen, waarbij je gebruik kunt maken van het
netwerk van Erfgoedpartners, Museumhuis. Het is goed
om te weten dat scholen in principe geld hebben voor
erfgoedonderwijs.
Een erfgoedmeester ontvangt leerlingen bij de borg Verhildersum in Leens
De kosten voor tien bijeenkomsten bedragen slechts € 50,- Wel vragen we of je mee wilt denken
in een evaluatieve fase. Aanschaf van het boek ‘Het erfgoeduniversum’ van Marlite Halbertsma is
niet verplicht. In de eerste twee bijeenkomsten wordt wel aan het boek gerefereerd en gaan we
ervan uit dat je de desbetreffende hoofdstukken hebt gelezen.
Praktische informatie
Periode
: november 2014-maart 2015
Aantal bijeenkomsten : tien
Tijd
: 09:00 – 12:00 uur
Locatie
: Erfgoedpartners, Museumhuis
Kosten
: € 50,-.
Eisen
: een lesbevoegdheid en/of veel ervaring met groepen
Aanmelding
Stuur een e-mail naar Tineke de Danschutter, consulent Erfgoed en Publiek Erfgoedpartners
[email protected].
Aardbevingen en het cultureel erfgoed in dialoog
De Commissie Groningen van de Bond Heemschut, de
landelijke vereniging voor de bescherming van cultureel
erfgoed, maakt zich ernstige zorgen over de schade die de
aardbevingen in en rond Loppersum aan de eeuwenoude
kerken, molens en de monumentale boerderijen en
woningen toebrengen, zo blijkt uit een persbericht. De
Bond heeft in een brief bezwaar aangetekend bij minister
Kamp tegen het gaswinningsbesluit voor het
Groningenveld. De Bond Heemschut waardeert het dat de
minister de gaswinning rond Loppersum heeft
teruggeschroefd, maar zou graag zien dat ook op de andere boorlocaties de gaswinning
vermindert. Daarnaast pleit de Bond voor een besluit met een reikwijdte van één jaar in plaats
van drie, zodat meer onderzoek kan worden gedaan naar de gevolgen. Bond Heemschut wil graag
weten of nog meer (rijks)monumenten onveilig zijn verklaard en verzoekt de minister, in
navolging van velen, onder wie veel Groningse gemeenten, om zich in te zetten voor het
openbaar maken van de lijst met onveilige gebouwen van de NAM. Zowel de brief aan minister
Kamp en het persbericht zijn terug te vinden op onze websites.
Stolpersteine: recht doen aan oorlogsslachtoffers
Vraaggesprek met Vincent Hazelhoff
In het kader van een masterstage liep student geschiedenis Vincent Hazelhoff drie maanden stage
voor het project Stolpersteine, een project van Erfgoedpartners/Museumhuis, Liefke Knol AV
Produkties en Cees Stolk. Deze maand wordt de stage afgerond. Daarom een korte terugblik van
Vincent.
‘Aanvankelijk had ik weinig met de Tweede Wereldoorlog en heb het onderwerp tijdens mijn
studie zelfs proberen te vermijden omdat je er al buiten je studie om mee wordt geconfronteerd.
Toch merk ik dat de verhalen, die ik heb verzameld voor het project, mij heel erg hebben
getroffen. Ik heb 239 portretten geschreven, korte biografieën van mensen voor wie een
Stolperstein is gelegd. Er waren aangrijpende verhalen bij. Wat mij bijvoorbeeld heeft
aangegrepen is het feit dat nogal wat nazaten van communistische verzetsstrijders na de oorlog
soms in negatieve zin werden geconfronteerd met het verleden van hun (groot)ouders. Zo konden
zij soms lastig aan een baan komen. Ik heb geprobeerd niet emotioneel afgestompt te worden
door al die verhalen en voor ogen te houden dat het om mensen gaat, die slachtoffer zijn
geworden van een wreed regime. Achter elke steen schuilt een verhaal en een herinnering. De
portretten krijgen een plek op de website www.hetverhaalvangroningen.nl
Kees Klok, kleinzoon van verzetsman en communist Kornelus Baas, voor wie een
Stolperstein werd opgericht, is één van de drie hoofdpersonen in de film ‘Houdt
moed en vertrouwen’. Hij bezocht meerdere malen het kamp Flossenbürg, in
Beieren, waar zijn grootvader gevangen zat en stierf.
Mijn stage-opdracht bestond uit het leggen van contacten
met mensen of organisaties die Stolpersteine hadden
aangevraagd, het inventariseren om welke personen het
gaat, ze te rangschikken per thema zoals de april-mei
stakingen van 1943. Voor de thema’s werd samengewerkt met de Stichting Oorlogs- en
Verzetscentrum Groningen (OVCG) en lokale initiatiefnemers. Het project sprak me aan, daarom
heb ik Liefke Knol benaderd nadat zij een gastles had verzorgd voor het college ‘documentaire en
museum’. Het aardige is dat ik met deze stage twee passies kan combineren: journalistiek en
geschiedenis. De samenwerking met Liefke verliep uitstekend. Wij lijken wel wat op elkaar: niet
snel tevreden, kritisch, we stellen hoge doelen. Met genoegen kijk ik terug op de afgelopen drie
maanden. Jammer dat het alweer voorbij is. Ik blijf de ontwikkelingen wel volgen. Zo zal ik nog in
samenwerking met Liefke een soort handleiding schrijven voor initiatiefnemers, vaak historische
verenigingen, hoe ze in de toekomst het verhaal van de ‘struikelstenen’ kunnen vertellen. De
kunst van het monteren heb ik van Liefke afgekeken. Ik ben daarover inmiddels zo enthousiast dat
ik graag voor mijn afstudeerproject een korte documentaire wil maken.’
LCM op Facebook
Het Landelijk Contact van Museumconsulenten, het samenwerkingsverband van
de museumconsulenten in Nederland, is sinds kort actief op Facebook:
https://www.facebook.com/museumconsulenten.Naast de bestaande website
(www.museumconsulenten.nl) is er nu een extra kanaal waarop bredere
informatie wordt aangeboden zoals:
- informatie over bijeenkomsten
- Informatie over cursussen
- updates over de website
- nieuwe publicaties
- extra inhoud die niet op de website staat
Volg de museumconsulenten nu op Facebook en Like us!
Nationale Molendag
Nationale Molendag wordt in 2014 op zaterdag 10 en/of
zondag 11 mei gehouden. In dit weekend draaien bijna alle
molens van Nederland en zijn ruim 950 molens open voor
bezoek. Het thema voor dit jaar is 'Ontdek je molen' waarbij
activiteiten voor kinderen centraal staan.
Eén van die molens is ‘De Vier Winden’ in Pieterburen. De
molen is geopend op zowel zaterdag als zondag. Er worden
rondleidingen gegeven en voor de kinderen is er een kleine
elektrische maalderij waar ze zelf mee kunnen helpen om
meel te malen.
Voor het volledige overzicht kunt u de website raadplegen:
www.molens.nl/site/nationale-molendag/resultaten.php
Agenda
► za/zo 10/11 mei
► di 13 mei
Nationale Molendag
Platform Instandhouding
molens
Informatieochtend
Oktobermaand Kindermaand
Introductiebijeenkomst CKG
Voorjaarsledenvergadering
Informatiebijeenkomst
subsidiestromen
hele dag
10:00-12:00 uur
hele provincie
Molenhuis
10:00-12:00 uur
Erfgoedpartners
10:00-12:00 uur
14:00-15:00 uur
Erfgoedpartners
Museumhuis
15:00-17:00 uur
► di 3 juni
Extra platform borgen
10:00-12:00 uur
Museumhuis/
Molenhuis
Museumhuis
► za/zo 14-15 juni
► wo 1 oktober
Groninger Molenweekend
Informatiebijeenkomst
Wegwijs in registratie
10:00-16:00 uur
09:30-12:30 uur
hele provincie
Museumhuis
► di 7 oktober
Platform borgen
10:00-12:00 uur
Museumhuis
► woe 14 mei
► di 20 mei
► ma 2 juni
► ma 2 juni
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Erfgoedloper is een uitgave van ERFGOEDPARTNERS:
Museumhuis Groningen / Groninger Molenhuis Lopende Diep 8, 9712 NW Groningen
t. (050) 313 00 52. Reacties en kopij: [email protected].
Wanneer u de Erfgoedloper niet langer wenst te ontvangen, kunt u dit aangeven door een bericht
te sturen naar [email protected].

Download Report