De klimaatbestendige stad: hoe doe je dat?

De klimaatbestendige stad:
hoe doe je dat?
De klimaatbestendige stad
Klimaatadaptatie van stedelijk gebied staat sinds kort
prominent op de publieke agenda. Op Prinsjes­dag heeft
het kabinet de Deltabeslissing Ruimtelijke Adaptatie
gepubliceerd, waarin het Rijksbeleid staat voor het
klimaat­bestendig maken van Nederland. Op Rijksniveau
is het besef aanwezig dat dit voeten in aarde heeft:
“Ruimte­lijke adaptatie is de grootste uitdaging van het
Deltaprogramma”, zegt Bart Parmet, de eerste adviseur
van de Deltacommissaris, Wim Kuijken.
Voor gemeenten en hun inwoners en ondernemers is
klimaatverandering geen kwestie van beleid. Vaak is het
heel concreet: het hoost steeds vaker, het groen(beleid)
verandert, de gemeente daagt burgers uit om huis en tuin
anders te beheren. Voor de gemeente is het relevant dat
de bestaande stad er (merendeels) nog decennia zal staan,
dat voor aanpassingen draagvlak en betrokkenheid nodig
is van burgers, private organisaties, waterschap, provincie
Deltabeslissing Ruimtelijke adaptatie
en de gemeente zelf, en dat educatie van de jeugd en
zichtbaar maken van economische kansen voor private
organisaties opgepakt moeten worden.
Klimaatverandering biedt ook onvermoede kansen: tegelijk
met het beschermen van de burgers en bedrijven tegen
wateroverlast kan de ruimte anders worden ingericht.
Zo krijgen stadsstranden bezoekers of kan wijn worden
verbouwd. In vaktermen uitgedrukt: ‘de ruimte wordt
getransformeerd’ ten behoeve van wat mensen beweegt.
Om dit voor elkaar te krijgen is een slim, door­dacht,
realistisch en breed gedragen aanpak nodig, die op
korte en middellange termijn inpasbare kansen in beeld
brengt. En die zichtbaar maakt hoe die kansen verzilverd
kunnen worden. Voor de gemeente betekent dat het
strategisch leren meekoppelen van klimaatadaptatie in
gemeentebrede ontwikkelingen.
• In de Deltabeslissing Ruimtelijke adaptatie leggen Rijk,
provincies, gemeenten en waterschappen de gezamen­
lijke ambitie vast dat Nederland in 2050 zo goed mogelijk
klimaatbestendig en waterrobuust is ingericht en dat bij
(her)ontwikkelingen geen extra risico op schade en slacht­
offers ontstaat, voor zover dat redelijkerwijs haalbaar is;
• Uiterlijk in 2020 is ‘klimaatbestendig en waterrobuust
inrichten’ onderdeel van het beleid en handelen van deze
partijen, door bij hun regionale en lokale ruimtelijke
afwegingen de waterrobuustheid en klimaatbestendigheid
van het eigen plangebied te analyseren (‘weten’), de
resultaten van deze analyse te vertalen in een gedragen
ambitie en een adaptatiestrategie met concrete doelen
(‘willen’) en de beleidsmatige en juridische doorwerking van
deze ambitie te borgen voor uitvoering (‘werken’).
Wat kan ORG-ID voor u betekenen?
Wat is daarvoor nodig?
Werken aan klimaatadaptatie vraagt allereerst om
een breed draagvlak. Voor velen is klimaat een abstract
begrip: we reageren op het weer en de relatie met lange
termijnontwikkelingen (klimaat) is niet meteen duidelijk.
Dat betekent dat we moeten werken aan het (doen)
begrijpen van de term klimaatadaptatie en de impact
(bedreigingen èn kansen) van klimaatverandering op een
leefbare, gezonde en economisch vitale stad, redenerend
vanuit die leefomgeving, leefbaarheid, gezondheid en
economie.
Werken aan de uitvoering van klimaatadaptatie vraagt
om kennis van zaken. Kennis over klimaatwijziging,
kennis over tools om de onzekere ontwikkeling te
begeleiden, kennis over communiceren over onzekere
onderwerpen. Er moet een inschatting gemaakt worden
van nut en noodzaak, van haalbare klimaatactiviteiten en
van koppelingen met zowel stedelijke ontwikkeling als
met waardecreatie en verdienmodellen op basis van wat
op ons afkomt. Tevens is kennis van zaken nodig over de
ruimtelijke ordening vanuit de fysieke sectoren rood, groen
en blauw, en over stedelijke ontwikkeling.
Werken aan een realistisch en ook voor de lange
termijn houdbare aanpak vraagt ten slotte om politieke
sturing, stedelijke begroting en aanpak van stedelijke
strategische projecten. Daarbij zijn dwarsverbanden aan
de orde naar (gewenste) gedragsveranderingen, zoals
wijzigingen in wijkzorg en andere recreatievormen, zoals
stadsstrand en stadslandbouw.
Om klimaatadaptatie tussen de oren te krijgen en effectief
te maken zijn professioneel project- en procesmanagement
belangrijke succesvoorwaarden. ORG-ID levert voor een
opdrachtgever als partner in het gebiedsproces zowel inhoud
(Wat zijn de gevolgen van klimaatverandering?) als proces (Hoe
krijgen we de relevante partijen aan tafel? Hoe schakelen we
effectief met partijen in de omgeving?). Daarbij hebben we oog
voor zowel de ambtelijke werkelijkheid als de bestuurlijke,
maar vooral zorgen we voor duurzame borging van behaalde
resultaten. We scheppen de voorwaarden voor het meer
‘klimaatbestendig, duurzaam en robuust’ maken van gebieden
en regio’s.
Tegelijk zorgen we ervoor dat de betrokken organisaties
leren van de aanpak op zowel inhoudelijk als procesniveau.
Het is nooit in één keer goed; vaak zal een proces meerdere
keren moeten worden doorlopen, zonder in een eindeloze
‘Echternacher processie’ terecht te komen. In vaktermen: het zal
vaak een ‘iteratief proces’ zijn.
Hoe gaat ORG-ID te werk?
Wat levert onze bijdrage op?
We verbinden efficiënt de ideeën, belangen en gewenste
oplossingen voor een gebied met de aanwezige energie
bij gebiedspartners (stedelijke organisaties zoals burger­
initiatieven, bedrijven, andere betrokken (semi-)over­
heden). We zijn er alert op dat energie vaak pas gaande
het proces vrij komt en dat partijen vooral vanuit
hun eigen situatie (gaan mee)denken. We selecteren
vervolgens op wat boven komt drijven, op wat ‘gebeurt’.
We organiseren ‘verrassende bijeenkomsten’, zoals
watertafels, diner pensants, symposia, enz. Daarbij werken
we vanuit het principe ‘verbinden met vertrouwen’.
Verbinden met vertrouwen levert waardencreatie voor
een gebied op, waardoor blijvende meerwaarde in het
gebied ontstaat (“vertrouwen is in zichzelf al waarde
creëren”). We kunnen green deals verzorgen en ander
maatwerk realiseren.
• We realiseren de beoogde maatschappelijke effecten,
zoals een klimaatbestendiger -meer zelfvoorzienendgebied (gemeente, wijk, regio, stroomgebied) met
slimme praktijkoplossingen;
• met scherpe focus op de korte termijn, met oog voor de
middellange en lange termijn;
• met oog voor de waardevastheid van investeringen en
die daarmee ondersteunend;
• we bevorderen het vertrouwen tussen gebiedspartners:
gemeente, burgergroepen, bedrijven, bestuur,
land­bouw, natuur, water, zowel op beleids- als op
beheerniveau;
• we zijn gericht op medewerkers die inhoud en
omgeving (ook politiek/bestuurlijk) in balans zien (dus
noch alleen vanuit proces denken, noch alleen vanuit
technische kennis);
• we leveren praktijkvoorbeelden die elders hun waarde
hebben bewezen, zowel in aanpak als qua inhoud.
Voorbeeld
Klimaatscan Leiden
“Op 12 juni 2014 vond in Leiden de bijeenkomst ‘Op
weg naar een strategie voor klimaatadaptatie’ plaats.
Verschillende stakeholders van publieke en private
partijen waren betrokken. Op de bijeenkomst is
onderzocht of een light stresstest een goed middel is
om waterrobuustheid en klimaatbestendigheid van
stedelijke gebieden te analyseren. Geconcludeerd kan
worden aan de hand van dit onderzoek, dat een light
stresstest loont.”
medewerker Hoogheemraadschap van Rijnland
Waarom ORG-ID?
•
Gericht op maatschappelijke veranderingen
•
Kenners van het krachtenveld
•
Bezielend en uitdagend
•
Grondig en betrouwbaar
•
Professioneel presteren met plezier
•
Kwaliteit moet!
•
Een kwart eeuw tevreden klanten