download

EEKLO
EEKLO
Xmasskating lokt veel volk
Kerst en knuffelbingo in 't Schaperke
Inline Skating Club Eeklo (ISCE) organiseerde voor de tweede keer Xmasskating.
Net als op een echte schaatsbaan kon in de Evenementenhal vrij worden gerol
schaatst. ISCE stelde skates en beschermingsuitrusting ter beschikking en wie op
daagde in een originele kerstoutfit, kreeg enkele gratis consumpties. Ook de kunstrol
schaatsdemonstratie van de club had veel bekijks. (mwm) Foto: Wijne
Basisschool 't Schaperke sloot het einde van 2014 bijzonder feestelijk af. In het
thema van een kerstbingo werden alle remmen losgegooid. De leerlingen moch
ten zich verkleden
en wie zijn bingokaart vol kreeg, verdiende een knuffel
uit het grote knuffelkraam. Er zaten zelfs kleine kerstmannetjes in de groep.
23.12.2014
(emv) Foto: emv
dienst communicatie
ZELZATE
NEVELE/MALDEGEM
Vijftig lopers nemen deel aan Santarun
Gemeente doet mee aan Fire For Life
In een organisatie van minionderneming Salute! kwamen vrijdagavond vijftig lo
pers afgezakt naar SintLaurens. ‘Gezondheid in beweging brengen is een van de
achterliggende gedachtes van de onderneming’, zegt leercoach Carine Doens. Sa
men met collega Wim Saverwyns hielpen ze Blosson Lin, Lorenzo Saelens en
Quinten Peeters om hun drie kilometer lange kerstloop te organiseren. (kvw) Foto: kvw
Zondag vond Fire For Life plaats, waarbij een van de stops in de brandweerkazer
ne van Nevele was gepland. Ook brandweer Maldegem deed mee aan de actie. Daar
vertrokken ze met een enorme karavaan richting Boom naar Music For Life om
hun opbrengst van verschillende acties aan MakeAWish Vlaanderen af te geven.
(NVP) Foto: NVP
NIEUWSBLAD
ARTSENKRANT
CULTUURWIJZER
‘Alle geniale mensen zijn melancholici’ (Aristoteles)
Melancholia
De tentoonstelling start in het oude Griekenland waar al bij de prille geneeskunde
‘melancholia’ een centraal begrip vormt bij
geestelijke gezondheidsdiagnose. “Alle geniale mensen zijn melancholici”, zo poneert
Aristoteles. In verdere tijdperken blijft de link
tussen (artistiek) genie en zwartgalligheid intrigeren. De humorenleer uit de antieke
geneeskunde (de mens heeft vier lichaamssappen: zwarte gal, gele gal, bloed en slijm)
komt ruim aan bod. In de expo krijg je er met
het iconische Melancolia I van Dürer een haast
perfecte synopsis van.
© Sabam Belgium 2014
D
epressie krijgt epidemische trekken.
Zo lezen we in het voorwoord van de
– zoals steeds bij de expo’s van
het Museum Dr. Guislain – meesterlijke
catalogus. In een eerste essay dat de opzet
van de expo duidt, krijgt die thesis bevestiging. “Depressie is alomtegenwoordig in
onze samenleving. Inactiviteit en burn-out
zijn maatstaven voor de maatschappelijke
gezondheid, maar ze vormen ook een zware
druk op ons economisch bestel. Met Donkere
Kamers wil het museum melancholie en
depressie in beeld brengen.”
© Fondation Francés, Senlis
Met de tentoonstelling ‘Donkere
kamers. Over Melancholie en Depressie’
snijdt het Museum Dr. Guislain
een heel actueel thema aan. Hoe
werd in de loop van de geschiedenis
omgesprongen met melancholie en
later depressie? Een caleidoscoop van
vooral schilderijen naast foto’s, beeldhouwwerken en enkele videofragmenten, aangevuld met rake teksten, tracht
een antwoord te bieden.
Léon Spilliaert, Jeune femme de dos sur un tabouret, 1909.
Courtesy Roberto Polo Gallery, Brussel.
Zoals steeds biedt het Museum Dr. Guislain een fijne mix van oude en recente kunst.
Onder andere foto’s brengen ons naar andere artistieke domeinen, muziek bijvoorbeeld
met Ian Curtis van het legendarische Joy Division.
Vanaf het ontstaan van de psychiatrie na de
Franse Revolutie bekijkt men die droevige gevoelens en gedachten plots als iets ziekmakends. Dat melancholie steeds een eerder positieve connotatie behield en depressie bijna
uitsluitend medisch en negatief gepercipieerd werd, vormt op zich al een interessant
uitgangspunt voor deze tentoonstelling.
Spilliaert
In een tweede deel presenteert de expo de
typus melancholicus als persoon. Naar Jeune
femme de dos sur un tabouret van Léon Spilliaert
kan je uren blijven turen. Dat geldt evenzeer
Erwin Olaf, Irène, scène uit de reeks Grief, 2007, foto. Ook het affichebeeld van de
tentoonstelling.
voor Hommage aan een vriend. De droevige drinker
van Fred Bervoets waarin die zijn goede vriend
en mentor Jan Cox portretteert als de melancholische schilder met het glas in de hand.
In een afsluitend deel krijgen we de confrontatie van het individu met zijn eenzaamheid. Onder de noemer ‘de wandelaar en het
landschap’ zien we werken waarin de mens
zichzelf verliest ten overstaan van de te imponerende natuur. Sterk is het korte luik rond
rouw en melancholie, fascinerend het onderdeel ‘slapen tot de dood’, waarin dromen en
de nacht als slapen tot het ultieme einde
worden voorgesteld. Interessant de idee dat
depressie ook als reddingsboei kan functioneren waar men zich aan vastklampt in plaats
van de meer vertrouwde associatie met zelfmoord als oplossing uit de uitzichtloosheid.
Ondanks de zware thematiek heeft Donkere
Kamers wat tijd nodig om helemaal tot je
door te dringen. Na het lezen van de catalogus kwamen de verbanden vanzelf en won
het geheel sterk aan kracht. Alsof er door de
lectuur een licht geworpen werd in de Donkere
kamers. Zo bekroop ons als het ware a posteriori toch weer dat inmiddels vertrouwde overdonderende gevoel dat ons na zowat elk bezoek aan het Museum Dr. Guislain bekruipt
en nog lang nazindert.
Stefan Eraly
Donkere kamers. Over melancholie en depressie nog tot
31 mei in het Museum Dr. Guislain, Jozef Guislainstraat
43, 9000 Gent. Alle info op www.museumdrguislain.be of
09-216.35.95. Pik ook nog de twee andere kleinere
expo’s mee:
● Pleisterplekken. Jeugdinstellingen tussen romantiek en
trauma over de toestanden in jeugdinstellingen in de
20ste eeuw en Ik denk, naar aanleiding van het gelijknamige cadeauboek met teksten van arts-auteur Toon Tellegen en prenten van Ingrid Godon.
●
Hoe hulpverleners psychisch kwetsbare mensen helpen
HERSTELLEN DOE JE SAMEN
Tekst Stefanie Van den Broeck | Foto’s Bob Van Mol
Door de vermaatschappelijking van de zorg verandert ook de
visie op mensen met psychische kwetsbaarheid. Vroeger lag de
focus op genezing, nu verschuift die naar herstel. En dat is voor
veel hulpverleners wennen. Weliswaar sprak met ervaringsdeskundige Ann Callebert.
O
ANN CALLEBERT, ERVARINGSDESKUNDIGE:
“Het zit ook in kleine dingen.
Zet je als psycholoog
niet tegenover je cliënt,
maar naast hem.”
24
| nr. 121 - december 2014
ver haar precieze diagnose praat Ann
Callebert liever niet – in de herstelbeweging is dat niet relevant – maar ze
heeft met de jaren een ruime ervaring opgebouwd in de geestelijke gezondheidszorg. “Als patiënt, cliënt én hulpverlener. Ik
ben zelf ook psycholoog van opleiding en
ik ken dus de verschillende kanten van het
verhaal. Ik weet hoe frustrerend het kan
zijn als je tegenover een psychiater of psycholoog zit en je niet als een mens wordt
gezien, maar als een diagnose. Wat jij als
mens wil, maakt niet veel uit. Het draait
om je ‘ziekte’. Na verloop van tijd begon
ook ik mezelf alleen nog als een diagnose
te zien, als iemand die maar niet uit de problemen geraakt.” Ook toen ze als psychologe begon te werken, zag ze knelpunten.
“Eén cliënte, een timide vrouw, vertelde
me dat haar psychiater haar een waslijst
pillen had voorgeschreven. Terwijl ze amper effecten voelde, integendeel. Ik had het
nooit verwacht, maar ze is zelf naar haar
psychiater gestapt om die lijst in te korten.
Ze zijn samen op weg gegaan. Dat is de
kernboodschap van herstel. Zorgverleners
denken vaak in termen van genezing, maar
ze moeten dat leren loslaten. Het kan zinvol zijn om als professional te zeggen: ‘Ik
weet het ook niet. We zullen samen een
oplossing moeten zoeken’.”
De klik
Ann Callebert kwam voor het eerst in contact met de herstelbeweging toen ze op
een congres Wilma Boevink hoorde spreken, de grondlegger van de Nederlandse
HEE-beweging (Herstel, Empowerment en
Ervaringsdeskundigheid). “Ineens kwam de
klik. Dit is hoe onze hulpverlening er zou
moeten uitzien. Professionals die oprecht
nieuwsgierig zijn naar het verhaal van hun
cliënten, naar hun dromen en verwachtingen. Die aanknopen bij de goede momenten, in plaats van altijd op een diagnose te
focussen. En die zich meer als mens opstellen dan als hulpverlener. Uiteraard hoef
je niet je hele levensverhaal te vertellen.
Maar als je cliënt vertelt over zijn worsteling met de opvoeding van zijn kinderen,
kan je toch kort vertellen dat je ook twee
kinderen hebt, en dat je begrijpt dat het
niet zo simpel is? Het zit ook in kleine dingen. Zet je als psycholoog niet tegenover je
cliënt, maar naast hem. Dat schept meer
vertrouwen en – letterlijk – nabijheid. Ik
herinner me nog goed een gesprek met
een van mijn cliënten die een psychose
had doorgemaakt. Zelf heb ik ook ooit een
randpsychose meegemaakt, dus ik weet
een beetje hoe dat voelt. Zonder over mijn
ervaring te vertellen, probeerde ik te omschrijven wat zo’n psychose precies bete-
GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG
kent. En die cliënt zei dat hij zich nog nooit
zo goed begrepen had gevoeld. Uiteraard
hoeft niet elke psycholoog zoiets aan den
lijve ondervonden te hebben. Het is vooral een kwestie van inlevingsvermogen en
echt luisteren.”
Professionele ervaringsdeskundigen
Intussen werkt Ann Callebert voor De
Vliering, een vzw die verschillende initiatieven heeft voor herstelondersteunende
zorg voor personen met een psychische
kwetsbaarheid. Ze is een van de betaalde ervaringsdeskundigen en ze begeleidt
onder meer herstelwerkgroepen. “Dat
zijn kleine groepjes van acht mensen met
chronische psychische problemen, geleid
door mezelf en een collega-ervaringsdeskundige. We praten over de uitdagingen
die mensen in hun dagelijkse leven ervaren. Wat kan je doen als je nieuwe mensen
ontmoet: hen alles vertellen of niet? Hoe ga
je het beste om met hulpverleners? Al mag
het zeker geen klaagzang worden: we werken krachtgericht. Zo’n groep bruist van
de energie en er wordt veel gelachen, omdat we uitgaan van de sterktes van al die
mensen. En iedereen is open, omdat er een
“Waarom geen
ervaringsdeskundige aanwerven
in plaats van een hulpverlener?”
VRAAGT JOHAN VERSTRAETEN VAN
VZW DE VLIERING ZICH AF.
aannemen in plaats van een hulpverlener. Een ervaringsdeskundige is verrijkend
voor je cliënten en voor je organisatie.
Zo hebben HEE-ervaringsdeskundigen ons
belangrijke feedback gegeven door acht
“Het kan zinvol zijn om als professional te
zeggen: ‘Ik weet het ook niet. We zullen samen
een oplossing moeten zoeken’.”
strikt groepsgeheim is. Alleen bij zware
problemen, zelfdodingsgedachten bijvoorbeeld, verwijzen we door naar professionele hulp.”
Het concept van ervaringsdeskundigen
wordt bekender in Vlaanderen, maar
meestal zijn dat vrijwilligers. Vzw De
Vliering is een van de weinige organisaties die bewust kiezen voor professionele
ervaringsdeskundigen. “Veel organisaties
zeggen dat ze er te weinig middelen voor
hebben”, zegt algemeen coördinator Jo
Verstraeten. “Dat komt omdat ze zo’n ervaringsdeskundige als een surplus beschouwen. Terwijl je hem evengoed kan
kenmerken van herstelondersteunende
zorg op te lijsten. Opvallend: ‘hoop krijgen’ staat op de eerste plaats, als de motor voor herstel. Uiteraard is een goede
behandeling belangrijk, maar er moet
meer zijn. Hoop neemt toe als je empowerend werkt. Bij iemand met een chronisch
verslavingsprobleem is het bijvoorbeeld
belangrijk om vooral stil te staan bij de
periodes dat het goed gaat. Vertel me eens
hoe je erin geslaagd bent om deze week
nuchter te blijven, ondanks je verslaving?
Die cliënt voelt zich erkend, wordt uitgenodigd om na te denken over zijn bronnen van steun. En de hulpverlener leert
van die getuigenis.”
nr. 121 - december 2014 |
25

Download Report