Nederlands in Frankrijk 1

Kees Snoek
Nederlandse les wereldwijd
In september was de rentrée, zoals men hier zegt als het
werk na de zomer wordt hervat. Ik ben mijn tiende jaar ingegaan aan de Sorbonne, na docentschappen aan andere
universiteiten. Ik doceer literatuur en cultuurgeschiedenis
van de lage landen, maar alle colleges in het buitenland hebben een sterk talig aspect. Je past ook het tempo van je Nederlandse zinnen aan. De studenten doen dat niet altijd als
ze je in rap Frans antwoorden, maar met zachte dwang voer
je ze terug naar het Nederlands. De colleges vinden plaats in
het Centre Universitaire Malesherbes, een relatief nieuw
gebouw met een grote ruimte ervoor met bankjes. Daar
mag je roken, binnen niet. Binnen is een kantine waar het
bij het wisselen van de uren een drukte van belang is. Hier
maak ik vaak een praatje met studenten en kom ik te weten
wat hen drijft.
We hebben een vakgroep Nederlands met zeven docenten,
van wie er vier in vaste dienst zijn.
De toekomst
De studie bestaat uit een Licence (BA) van drie jaren en een
tweejarige Master. Je kunt in Parijs ook een proefschrift
schrijven en nog hogere kwalificaties halen. Er zijn hoofdvakkers, bijvakkers en studenten die ‘Europese studies’ doen
met als keuzerichting Nederlands. Die laatsten volgen alleen
de colleges in taal en cultuurgeschiedenis. Nieuw is de mogelijkheid om een dubbele Licence Engels-Nederlands te
halen. Je volgt dan een uitgekiend programma in beide studies en krijgt na drie jaar twee diploma’s. Dit jaar hebben
zich voor deze aantrekkelijke optie acht eerstejaars ingeschreven. Het is de toekomst in onze globaliserende wereld!
Als hoogleraar heb ik veel te maken met hoofdvakkers. Als
ze de Masterfase bereiken, moeten ze in het eerste jaar een
scriptie schrijven van vijftig bladzijden. In het tweede jaar
worden dat er honderd. Daar zijn ze dan een tijdje mee
Een mooie avond
Twee weken na de rentrée begon het gastschrijverschap van
Margriet de Moor, dat drie weken duurde. Vanaf dit jaar
wordt het programma gesteund door de Nederlandse Taalunie plus ofwel het Nederlandse ofwel het Vlaamse Letterenfonds. Volgend jaar zullen we dus een Vlaamse auteur
vragen. In het semester dat de gastschrijver komt gaan de
Mastercolleges Literatuur over zijn of haar werk. Verder is
er een openbaar optreden en vaak ook een vertaalatelier van
twee dagen. Het openbare optreden van de gastschrijver
vond plaats in de fraaie residentie van de Nederlandse ambassadeur, een soort bijzaal van het Rijksmuseum. Vele studenten kwamen daar opdagen, in hun mooiste avondkledij.
Er was een gemêleerd gezelschap van zo’n zeventig personen. Ik hield een inleiding op het werk van Margriet de
Moor en daarna werd zij geïnterviewd door Abdelkader
Benali. Het was een mooie avond die door alle aanwezigen
zeer werd gewaardeerd. Ook dit hoort bij de studie Nederlands!
Kees Snoek
De auteur is hoogleraar Nederlandse literatuur en cultuurgeschiede­
nis aan de Université de Paris-Sorbonne.
De rubriek Nederlandse les wereldwijd wordt verzorgd in
samenwerking met Ingrid Degraeve, projectleider van het Taalunie­
centrum Nederlands als Vreemde Taal.
25
Les 186
Het aantal buitenlanders dat Nederlands leert, zit al enkele
jaren in de lift. Wereldwijd studeren honderdduizenden onze
taal. En dat zijn niet alleen de 15.000 universiteitsstudenten,
verspreid over veertig landen. In Wallonië, het noorden van
Frankrijk en de Duitse deelstaten die aan Nederland grenzen,
is Nederlands een schoolvak voor ongeveer 400.000 leerlin­
gen. Wie zijn die studenten? Waarom studeren zij Neder­
lands? Wie zijn hun docenten? In de rubriek Nederlandse les
wereldwijd een proeve van kennismaking. In deze aflevering
vertelt Kees Snoek over zijn ervaringen in Parijs.
zoet. Ik vind het altijd leuk om studenten te begeleiden. Je
leert ze technieken om een roman te analyseren en in zijn
historische context te plaatsen. De keuze van het onderwerp
is cruciaal, want dit heeft vaak een directe band met de persoonlijkheid. Sommige studenten hebben moeite hun keuze
te bepalen, maar andere weten precies waar ze het over willen hebben. Zo heeft een Poolse studente van mij haar
scriptie geschreven over De nacht der Girondijnen. Dit is
een novelle van Jacques Presser gesitueerd in het concentratiekamp Westerbork. Hiervandaan werden de Joden naar
Polen vervoerd om daar te worden vergast. Het lot van de
Joden onder de nazi’s leeft in Polen voort in het collectieve
geheugen. Onze studenten moeten op het eindexamen
voordat ze worden ondervraagd hun scriptie presenteren.
Mijn studente hield een inleiding waaruit haar persoonlijke
betrokkenheid bij dit onderwerp bleek. Mijn collega en ik
waren onder de indruk…
dec ’13
Université de Paris-Sorbonne