10112014 1 - Dysphasia

10­11­2014
Spraak­
taalontwikkelingsstoornissen:
dysfatische ontwikkeling,
complicaties en behandeling
7 november
• Sinds begin jaren 80 werden door Tan
woordvindingsproblemen geoormerkt als één
van de oorzaken van fluencystoornissen bij
dysfatische ontwikkeling (S­TOS)
• Onze behandeling is sinds die tijd gericht
geweest op de verbetering van de
woordvinding
Onderzoek
Passieve woordenschat
Woordvindingsproblemen
Symptomen
Semantische / fonologische parafasieën
Veel (uh)interjecties
Langere responslatentie
Valse starts / herhalingen
Gebruik van lege taal
Gebruik van gebaren / non­verbale strategieën
Uitingen van frustratie / terugtrekken uit de comm.
Onderzoek
vroeger
• Observatie bij definitie en verteltaken
• Snel benoemtaken uit CB&WL en CELF
nu
• Nieuwe test RTNA Woordvinding
Woordenschat Test (4;00­10;00 jaar)
1
10­11­2014
Conceptualisatie
Lexicale selectie
Morfologische codering
Behandeling moet ons inziens altijd gericht zijn op zowel fonologische als semantische processen Fonologische codering
Fonetische codering
Articulatie
Gebaseerd op taalproductie model Levelt 1989
WVP op grond van semantische problemen
WVP op grond van fonologische problemen
Bijvoorbeeld: schaar in plaats van mes
Bijvoorbeeld: kapon in plaats van balkon
Affect is van groot belang!!
Bezwaren
1. Schema is gebaseerd op taalproductie bij volwassenen en geen weergave van het dynamische proces van woordvinding in de vroege kinderjaren (aannemelijk dat lemma en lexeem een grote verbondenheid hebben)
2. Er is niet alleen een top­downproces gaande maar ook een interactieproces tussen de verschillende niveaus hetgeen onduidelijk geeft over de onderliggende oorzaak
3. Het zou “dwingen” tot kiezen voor een benadering
Behandeling
•
•
•
•
Hoogfrequent maken van woorden
Gebruik maken van de supra segmentale aspecten Semantische cue geven
Woorden multimodaal aanbieden teneinde ze optimaal in het lexicon te verankeren. tekenen
ervaren
schrijven en lezen
• Visualiseren van een semantisch netwerk (bijvoorbeeld met behulp van een woordspin)
• Actief stopwoorden aanleren om tijd te winnen en de luisteraar in te schakelen
2
10-11-2014
behandeling
• Woordspin op klank
• Fonologische cue geven
• Rijmen
Belangrijke voorwaarden voor
behandeling
• aansluiten bij belevingswereld van het kind
• aansluiten bij thema’s op school
• Samenwerking met ouders en school
3
���������������������������������������������������������������������������
���������������������������������������������������������������������������������
�����������������������������������������������������