Kennismaking spirometrie in de huisartsenpraktijk Wat is

31-3-2014
Kennismaking spirometrie in de
huisartsenpraktijk
Miranda Reuderink
Disclosure belangen spreker
(potentiële)
belangenverstrengeling
Voor bijeenkomst mogelijk
relevante relaties met bedrijven
•
Sponsoring
Zie hieronder
Bedrijfsnaam
Sanofi aventis
MSN
Glaxo SmithKline
NovoNordisk
DOK h
Wat is COPD?
• https://www.longfonds.nl/over-longen/copd/overcopd/wat-is-copd#
Symptomen
• Benauwdheid
• Hoesten
• Kortademig
• Vaak moe
• Weinig spierkracht
• Gewichtsveranderingen
Oorzaken COPD
Aantal COPD patiënten Nederland
• 8: 10 copd patienten oorzaak roken
• Ziektes luchtwegen ( astma, pneumonie )
• Erfelijke ziekten
• Schadelijke stoffen
• 01-01-2011 : 361.800 patiënten COPD
189.700 mannen
172.100 vrouwen
01-01-2012: 32.500 patiënten nieuw
gediagnostiseerd *
2011 : 6353 patiënten overleden ( primaire
doodsoorzaak COPD ) **
* Natrionaal Kompas ** CBS Doodsoorzaken statistiek
1
31-3-2014
Aantal COPD patiënten per
praktijk
• Per normpraktijk ( 2350 ) 48 COPD patiënten
• Stijging tot 2020 : 40 procent
Wanneer longfunctie meting?
1.
Diagnose astma / COPD
2.
Follow up astma / COPD
3.
Case finding bij rokers
Huisartsencijfers lager omdat:
• Niet alle patiënten met chronische hoestklachten /
sputum / kortademig komen op spreekuur huisarts
• Patiënten gewend aan luchtwegobstructie
• Niet alle gevallen COPD onderkend
Voorbeelden spirometer
Flow / Volume curve
Welke gegevens levert spirometrie op ?
1.
FVC
2.
FEV1
3.
FEV1 / FVC ( FER ) obstructie aanwezig?
4.
FEV1 % , ernst obstructie?
5.
Flow / volume curve
6.
Volume / tijd curve
7.
Reversibiliteit, pre- en post bronchodilatoire test
Volume / tijd curve
2
31-3-2014
Instellingen spirometrie
Voorbereiding
1. Registreer:
1. Leeftijd, geslacht, herkomst, lichaamslengte
2. Vraag naar:
1. Uren sinds laatste gebruik luchtwegverwijders
2. Recente klachten periodes / exacerbaties
Procedures en uitvoering
1.
Voorbereiding en instructie
2.
Geforceerde blaaspoging, observeren / corrigeren
3.
Beoordeling accepteerbaarheid
4.
Herhalen tot 3 accepteerbare pogingen
5.
Beoordelen herhaalbaarheid
6.
Eventueel reservibiliteitstest
7.
Vaststellen meetresultaten
8.
Testinterpretatie
Geforceerde ademmanoeuvre
1. Patient zit rechtop
2. Neusklem op
3. Mondstuk in
3. Strakke kleding
1. Strakke kleding losmaken
2. Slecht zittend gebit uit
4. Instrueren patient uitvoering test
Uitvoer volledige geforceeerde
ademmanoeuvre
• Eerst maximale inspiratie ( max.1 seconde
vasthouden )
• Snelle, krachtige, vloeiende, volledige expiratie
• Krachtige, volledige inspiratie
Observeer patient tijdens manouvre
• Positie mondstuk
• Geen luchtlekkage
• Handhaving rechtop zitten
• Voldoende inspanning / inzet
3
31-3-2014
Accepteerbaarheid
Beoordeling accepteerbaarheid
• Snelle stijging opgaande deel
• Spitse of iets afgeronde top
• Gladde curve
• Geen plotselinge val X-a (flow/volume curve)
• Inspiratie gelijk aan expiratie(flow/volume curve )
• Minimaal >6 sec geblazen(volume/tijd curve )
• Plateau fase aanwezig (volume/tijd curve)
Herhaalbaarheid
Meetresultaten
• Verschil hoogste twee FEV1 < 0,15 liter EN
• Verschil hoogste twee FVC < 0,15 liter
• Hoogste FVC en FEV1 uit 3 geaccepteerde pogingen
• Beste flow / volume cure ( hoogste som FVC en
FEV1
Reversibiliteit
• Wanneer: bij een FEV1 / FVC ratio < 0.7
• Hoe: met voorzetkamer vier afzondelijke puffs
• Wat: Salbutamol 4 x 100 microgam , interval van
10 tot 30 seconden ( of ipratropium )
• Herhaal meting 10-15 minuten na salbutamol
( 30 minuten na ipatropium )
4
31-3-2014
Beoordelingsformulier
Instructiefilm spirometrie
• http://www.youtube.com/watch?v=O4goNi-E6x4
Wat kan er fout gaan?
Onderhoud
• Reinigen
• Kwaliteitscontroles
• Periodiek controleren
• Kalibreren
• Regelmatig “biologische”controle
Vragen?
5