De koolstof en waterbalans van grove den op de veluwe

Center for Water and Climate
De koolstof
en waterbalans van grove den op de veluwe
Jan Elbers, Wilma Jans en Eddy Moors
2
700
600
500
400
300
200
100
0
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2
1200
Neerslag
Verdamping
1000
800
600
400
200
0
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
Jaar
Jaar
CO2 transport (micromol / m / seconde)
Resultaten (verdamping)
Een voorbeeld van de resultaten van dit onderzoek is de gemeten totale
verdamping van vegetatie en bodem. Een deel van de neerslag verdampt direct
van het blad (interceptieverdamping). De jaartotalen van neerslag zijn variabeler
dan de jaartotalen van verdamping.
Hoge jaartotalen van neerslag (bijvoorbeeld in 1998) resulteren niet per se in
hoge verdamping. Als er veel bewolking is dan is de verdamping lager (minder
zonnestraling). In de onderste grafiek is te zien hoe de verdamping over een
zomerse dag verloopt. De totale verdamping voor deze dag was 4.1 mm.
4
2
uitstoot
0
opname
-2
-4
-6
0.25
-8
-10
-12
-14
4
8
12
16
20
24
Tijd (uren)
verdamping (mm)
jaartotaal van CO2 opname (gram C / m )
Resultaten (kooldioxide)
Uit het per half uur gemeten kooldioxidetransport is de totale opname over een
dag en over een heel jaar afgeleid. De opname verschilt per jaar door
verschillen in vegetatieontwikkeling en weersomstandigheden.
De Waterbalans
De waterbalans van bossen speelt een belangrijke rol in de discussie over de
waterhuishoudkundige effecten van het omzetten van naald. in loofhout
(verloofing) op de Veluwe. Berekeningen hebben aanleiding gegeven tot plannen
om de delen van de Veluwe die bedekt zijn met donker naaldhout (Douglas) te
verloofen. Essentieel in deze berekeningen is de schatting van het waterverbruik
van zowel naald. als loofbos.
In 1994 is onderzoek gestart bij Alterra (fusie van Staring Centrum.DLO en IBN.
DLO) om betrouwbare informatie over het waterverbruik van bossen te kunnen
geven. Eén van de onderzoekslocaties is het Loobos bij Kootwijk.
jaartotaal van neerslag en verdamping (mm)
De Koolstofbalans
Mondiaal speelt de kooldioxide
opname van de vegetatie een belangrijke rol
in de koolstofbalans. Zo'n 30% van de mondiale kooldioxide.emissies ten
gevolge van verbranding van fossiele brandstoffen wordt in de vegetaties op
aarde vastgelegd. Tijdens de UN Conferentie der Partijen in Kyoto is
afgesproken dat opname van kooldioxide door bossen onder voorwaarden
meegerekend mag worden als reductie in de kooldioxide.uitstoot. In datzelfde
akkoord spelen de begrippen monitoring en verifieerbaarheid een grote rol: hoe
meet je de kooldioxideopname van bossen? En hoeveel nemen ze eigenlijk op?
Sinds 1996 is op vijftien locaties in Europa met nieuwe technieken de totale
uitwisseling van kooldioxide (CO2) tussen bos en atmosfeer gemeten. Eén van
de onderzoekslocaties is het Loobos bij Kootwijk.
0.20
0.15
0.10
0.05
De onderste grafiek laat zien hoe het CO2 transport varieert over een zomerse
dag. ‘s nachts is er uitstoot van CO2 (respiratie) en overdag opname
(fotosynthese). Opname van CO2 is hier gedefinieerd als negatief.
0.00
4
8
12
16
20
24
Tijd (uren)
Meetmethoden
Op en in de buurt van de toren in het Loobos zijn verschillende meetsystemen gemonteerd: een weerstation, een systeem dat verdamping en kooldioxideuitwisseling
meet, een systeem dat bodemvocht meet, etc. Gemeten worden o.a.: inkomende en uitgaande straling (van de zon), luchttemperatuur, relatieve luchtvochtigheid,
windsnelheid, windrichting, neerslag en grondwaterstand.
De meetsystemen worden van energie voorzien door middel van een 12V.accu. Zonnepanelen en een windgenerator zorgen voor het bijladen van de accu. Op onze
regelmatige veldbezoeken halen we de automatisch door de systemen verzamelde gegevens op en doen we onderhoud aan de instrumenten. Dan doen we ook
verschillende handmatige metingen. We verwerken de gegevens vervolgens op kantoor in een database voor verder gebruik.
CO2 en water transport
CO2 concentratie
Voor verdere informatie:
Wilma Jans
tel. 0317.487896
sapstroom
Email [email protected]
bodemvocht / temperatuur
straling (van de zon)
Dit onderzoek is mogelijk mede dankzij
Staatsbosbeheer en de Europese Unie
ALTERRA, P.O. Box 47, NL 6700 AA, Wageningen, Netherlands
www.alterra.wur.nl , www.climatexchange.nl
naaldval