Techniek en diergezondheid in de pluimveehouderij

Techniek in relatie tot
diergezondheid
M.J.Kense
GD
11-03-2014
Wat doen we?
Veterinaire kennis, advies en R&D
•
•
•
•
•
•
Laboratorium
Ontwikkelen en uitvoeren
diergezondheidsprogramma’s
Monitoring
Praktijkonderzoek
Training & consultancy
Diagnostica & rondzendoefeningen
Volgen trends & ontwikkelingen
Data-analyse
Pluimvee afdeling
•
Diagnostiek
•
Georganiseerde dierziekte programma’s
•
Onderzoek
•
Informatie richting industrie en overheid
•
Nationaal en internationaal
In
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Eendagskuikens
Voer
Water
Lucht
Strooisel
Licht
Warmte
Micro organismen
Vaccins
Antibiotica/vitamines etc.
TLC
Uit
• Vleeskuikens
• Strooisel/
mest
• Oude lucht
• Water
• Stof/kiemen
• Welke zaken zijn van belang voor de gezondheid
• Hoe reageert het dier als er iets mis gaat!!
• Wat zijn de effecten in combinatie met ziekte!
Bedreigingen diergezondheid
• Ziekten
– Virussen (ook vaccins)
– Bacteriën
– Parasieten
• Toxinen
– Voer /strooisel
• Stress
–
–
–
–
Klimaat
Transport
Honger/dorst
Ziekte
Klimaat
• Lucht kwaliteit
– Stof
– NH3
– CO2 (verwarming en dieren)
• Temperatuur
• Relatieve luchtvochtigheid
Stof verwijdering uit luchtwegen
• Verwijdering stof: door mucus en trilhaar
• 15-30 cm/h.
Ademhaling vogels
• 1000-2000 l lucht/dier/dag
• Inademing van:
• Lucht
• Stof
• Micro-organismen
• (bacteriën, virussen)
• Hoesten niet mogelijk voor vogels
• Vogels kunnen niet zweten!!
Luchtzakken
source: R.Nickel, Anatomy of the domestic birds,1977
Ammoniak
•
•
•
•
•
Bezetting (dieren/m2)
Temperatuur
Relatief luchtvochtigheid (RV)
Ventilatie
Strooisel
Hoge concentratie Ammoniak
•
•
•
•
•
Vogels meer gevoelig voor NH3
NH3 concentratie <10-20 ppm
Meer gevoelig voor (bacteriële) infecties
Daling voeropname, groei, ei productie: 50-75 ppm
Schade mucosa respiratie apparaat: 75-100 ppm
Hoge concentratie Ammoniak
• Schade aan cornea >100 ppm
Pododermatitis
• Nat strooisel/
ammoniak
Consequenties pododematitis
• Europese richtlijn 2007/43/EC
• Vleeskuikenbesluit en regeling
•
•
1 jan 2011 hak dermatis
1 juni 2012 pododematitis
• 33, 39 or 42 Kg/m2
CO2
• < 3000 ppm
• Bron:
• Verwarming
• Dieren
• Verschijnselen
• Slaperig
• Zware ademhaling
• Incoördinatie
Met name jonge kuikens in de winter
Stof
• Bacteriële concentratie stal lucht
• Vanaf dag 21 op zijn top
• 100.000 kve/m3
• 1000 E. coli kve/m3
• Respiratoire klachten
• In te ademen stof < 100 µm
• Thoracaal stof of fijn stof <10 µm
• Respiratie stof <4 µm).
Functie Ventilatoren
Verwijderen van
• Oude lucht
• CO2
• NH3
• Stof
Water
Ventilator of Waterpomp?
Water opname in een ronde vleeskuikens
• 40.000 dieren 42 dagen
• Slachtgewicht 2.3 kg
• Voeropname: 3.9 kg
• Water/voer: 1,7
• Wateropname: 6,63 liter/dier
• Totale water consumptie: 265.200 liter/ 265m3
• Totaal water de stal in: 170m3
40m3
Water
• Warmte productie
Hete lucht kanonnen zonder afvoer rest gassen
Verbranding levert water op!!
Propaan: C3H8 + 5 O2 → 3 CO2 + 4 H2O
Butaan:
C4H10+ 13 O2 → 8 CO2 +10 H2O
Aardgas : CH4 + 2 O2 → 2 H2O + CO2
Voor aardgas:
1 m3 produceert 1.8 kg CO2 en 1.3 kg H20
Voor 40.000 vleeskuikens per ronde: 3550 m3 aardgas
4.6 m3 water per ronde
Temperatuur
• Warmte
– Hitte Stress
– Vogels zweten niet: warmte verlies door conductie en
verdamping (ademhaling)
– Problemen met hogere RV
– 28-35 0C
• ↑ Oppervlakte (Vleugels wijd)
• ↑ Doorbloeding onderhuids omhoog
– Hogere temperatuur: toename ademhaling
– Kwaliteit eieren omlaag (CO2 ↓, pH ↑, ↓Ca bloed)
Temperatuur
• Koude
– Extra onderhoudsvoer als stal niet verhit!!
• 2 gr/kg extra voer / 0C onder de 18oC
Relatieve luchtvochtigheid
• 60-80%
• Te laag: schade slijmvlies
• Te hoog: in combinatie met hoge temperatuur
Gumboro
• Virus
• Natte (bloederige) mest
• Sterfte
Gumboro
Infectie
Natte mest
nier schade
meer drinken
Natte stallen
Meer ammoniak
schade luchtwegen
huidontstekingen
Groeivertraging en afkeur op slachthuis
Meer ventileren??
Alles hangt met elkaar samen
•
•
•
•
Gezondheid
Productie
Temperatuur
Ventilatie/ Lucht kwaliteit
•
•
•
•
Ammoniak
CO2
Stof
RV
• Strooisel kwaliteit
• Huisvesting
http://www.wageningenur.nl/nl/show/Klimaatplatforms-Varkens-en-Pluimveehouderij.htm
Vragen?