7 maart 2014, verslag overleg tussen vertegenwoordigers SGP en

Verslag overleg tussen vertegenwoordigers SGP en ChristenUnie met het
Comité van Vrouwenbonden op Gereformeerde grondslag 7 maart 2014
Aanwezigen
De heer R. Bisschop (SGP), mevrouw C. Dik-Faber (ChristenUnie), de dames Jonker,
Berkhoff, Bouma, Den Hartog, Den Hertog, Koning, Teerds, Van Wolfswinkel, De Zwart
(Comité), Korpershoek, Van Leeuwen (Christenvrouw) en Smit (notuliste).
1. Opening door mevrouw Dik-Faber
Carla Dik leest psalm 72. Het is een psalm die vaak wordt gelezen op de fractie. Het is ook
een hele ‘rijke’ psalm, de vraag is wat je er als mens nog aan moet ‘toevoegen’... Er is
sprake van regeren en besturen en veel beloften: ‘zal’ en ‘zullen’. Het gaat over het
Koninkrijk en over gerechtigheid. We bidden voor onze kinderen. En ook of dat
Koninkrijk komt. Daar verlangen we ook naar, en dan zal er gerechtigheid zijn.
Vervolgens wordt kort een voorstelrondje gehouden.
2. Vaststellen van de agenda
Het vragen van een verklaring omtrent het gedrag bij de inzet van vrijwilligers wordt
toegevoegd aan de agenda bij het punt ontwikkelingen in de zorg. Tevens worden
ontwikkelingen in het onderwijs aan de agenda toegevoegd.
3. Verslag van de bespreking van 1 maart 2013
Het verslag wordt ongewijzigd vastgesteld met dank aan de notuliste.
Er zijn geen opmerkingen naar aanleiding van het verslag.
4. Uitgebreide themabespreking huwelijk en gezin
Er worden verschillende punten ingebracht vanuit de aanwezigen.
Er zijn voorstellen (in Engeland) om een eventuele echtscheiding al te regelen voor het
huwelijk gesloten is. Het argument is dan om vechtscheidingen te voorkomen. Er zijn al
decennia lang ongelofelijke veranderingen aan de gang. Nu mensen veel ouder worden
dan vroeger, vindt men het niet meer reëel om te vragen zich levenslang aan elkaar te
verbinden. Dat is echter een volstrekt rationele argumentatie.
Second Love past ook in dat kader. Op Kamervragen over Second Love kwamen
afhoudende antwoorden van het kabinet. Er kwamen wel positieve reacties van diverse
mensen, ook van buiten ‘onze kringen’. De SGP heeft vervolgens onderzoek laten doen.
Daaruit kwam naar voren dat driekwart van de respondenten het niet normaal vindt om
op te roepen om ontrouw te worden in een huwelijkse relatie. Dat is publicitair benut om
het punt breder onder de aandacht te brengen. Hetzelfde resultaat kwam overigens uit
een EO-onderzoek. Pauw en Witteman nodigden Kees van der Staaij uit. Hij kon goed
uitleggen waarom dit een abnormaal iets is. De EO schonk er vervolgens ook nog eens
aandacht aan. Er was in de media ook een ervaringsverhaal van iemand van D66. Dat
helpt ook, omdat de zorg dan uit een andere, minder behoudende hoek komt.
Op internetfora krijg je vaak negatieve reacties, maar in brieven en mails kwam veel
positieve feedback. Ook velen die reageerden in de trant van: ‘ik ben geen christen, ik
stem geen SGP e.d.’, maar die wel waardeerden hoe de SGP (en ook de ChristenUnie)
hierin opereren. Dan realiseer je je dat je ook velen buiten je eigen christelijke kring tot
steun bent. Dat geeft ook wel weer vreugde. De moderne media bieden overigens dan ook
wel degelijk mogelijkheden.
In het houden van Gods geboden ligt in zichzelf al zegen. Als je zo’n onderwerp echter
aanvliegt vanuit de geboden dan begrijpt men het niet, maar als je laat zien dat het goed
is voor de samenleving, stabiliteit e.d. dan is er soms meer ingang.
Hoe kun je de samenleving daarvan doordringen? Je kunt wijzen op de uitwassen. Maar
ook op het positieve, op de waarde van het huwelijk en van geborgenheid. Dat kan in de
politiek en als vrouwenbonden.
Volgende week organiseert Joël Voordewind een rondetafelbijeenkomst over
echtscheidingen. Hij doet dit ieder jaar om steeds weer op de agenda te krijgen hoeveel
narigheid echtscheidingen voortbrengen. Hij heeft ook jeugdzorg in zijn portefeuille. Als
je kijkt naar jeugdzorgcijfers, zie je dat het veel kinderen zijn van ouders met problemen
of ouders die gescheiden zijn. Dat wordt soms glashard ontkend. De jeugdcijfers zijn
echter overduidelijk. Het is niet het eerste argument, maar de overheid stopt heel veel
geld in de jeugdzorg. Voor seculiere partijen zou dit dan ook een reden moeten zijn om de
kern van het probleem aan te pakken. Met jeugdzorg heb je echter nog maar één
kostenpost. Zie ook de uitkeringen, huisvestingsproblematiek, e.d. Je zou eigenlijk een
maatschappelijke kostenbatenanalyse moeten maken. De vraag is wat de individuele
problematiek door alle pleidooien voor zelfbeschikking veroorzaakt en aan kosten op de
samenleving afwentelt.
Vergeet ook het onderwijs niet; er zijn zoveel leerlingen met een dossier. Overigens niet
alleen vanwege echtscheiding, maar ook vanwege instabiliteit van gezinnen en andere
problemen. De ontkerstening brengt veel te weeg.
Qua preventie zou het heel goed zijn om niet alleen de fysieke kant van het krijgen van
een kind aandacht te geven, maar ook de emotionele kant. Rond trouwen is er op dat vlak
wettelijk helemaal niets geregeld. In Zweden is dat heel anders. Daar is veel meer
aandacht voor de voorbereiding op het huwelijk. In de vorm van marriage courses. Die zie
je in Nederland ook wel in de kerken aangeboden worden. Een relatie vergt investering en
tijd. Die signalen mag de overheid ook uitzenden. SGP en ChristenUnie wijzen daar
regelmatig op.
Overigens ziet in Zweden op dat vlak niet alles er zo florissant uit. Er is veel invloed van
de staat op de opvoeding en dat wil je niet navolgen. Het huidige Nederlandse
overheidsbeleid is er erg op gericht dat de opvoeding buiten het gezin plaatsvindt in
peuterspeelzalen en kinderopvanginstellingen. Dat wordt ook gestimuleerd met fiscale
voordelen. Waar de gelegenheid zich voordoet, zou je vanuit vrouwenbonden kunnen
onderstrepen wat de waarde is van het huwelijk, ook richting overheid is dat heel goed. Je
kunt het niet overlaten aan de politiek. Je doet dat op bijeenkomsten, je schrijft erover in
2 van 11
het blad, maar daardoor begeef je je wel in een bepaalde kring. Maar iedereen heeft ook
z’n eigen netwerk en verantwoordelijkheid daarin. Je zou heel graag het belang van het
gezin promoten. Je zou bijvoorbeeld als vrouwenbonden met de woordvoerders van
bepaalde fracties in gesprek kunnen gaan. Bijvoorbeeld die van Jeugdzorg of van
Veiligheid en Justitie. Je moet het voortdurend op de agenda zetten. Gewoon vanuit een
authentieke onderstreping, als ‘wij als vrouwen ervaren het zo’ en ze bevragend op hun
levensbeschouwing.
Een ander kanaal zou kunnen zijn om op een bijeenkomst eens iemand vanuit een ander
gedachtegoed uit te nodigen en met elkaar in gesprek te gaan. De SGP-jongeren worden
als voorbeeld genoemd die dat regelmatig doen. Externe sprekers met een ander
gedachtegoed verbazen zich soms heel positief en krijgen dan wel een ander beeld.
Ook veel niet-christenvrouwen voelen grote druk om betaald werk te verrichten. De hele
samenleving is erop gericht dat beiden werken. Als je dat niet doet, word je al bijna met
de nek aangekeken. Als je dat zichtbaar zou weten te maken en als je onverwachte
allianties zou kunnen smeden, zou dat heel mooi zijn. Zijn er seculiere vrouwenbonden?
Bijv. Plattelandsvrouwen, of Vrouwen van nu waarmee dat zou kunnen? Er zijn ook
bewegingen die te seculier zijn, vooral gericht op emancipatie (bijv. EQuality).
Ook de VVD zou pal moeten staan voor keuzevrijheid vanuit liberale principes. Ze doen
hun eigen uitgangspunten geweld aan door ‘af te dwingen’ dat je beiden moet werken.
Nu willen ze daar in het openbaar niet voor uitkomen.
Maar er zijn ook andere factoren. Decentralisatie zal als gevolg hebben dat er een veel
groter beroep op mantelzorg en vrijwilligers zal worden gedaan. Een deel van de
bevolking moet je vrijstellen om onbetaalde arbeid te kunnen doen. De focus zal echt op
welzijn gericht moeten worden. Als vrouwen neem je vaak ook zorgtaken op je. Vanuit de
politiek bestaat een sterke druk dat die over beide partners verdeeld worden. Dan kom je
op keuzevrijheid. Vrouwen zijn van nature echter meer getalenteerd voor zorgtaken. Laat
ieder zijn eigen talenten meer benutten. Dat is ook heel redelijk. Als je vanuit de Bijbel
spreekt haakt men af, we moeten spreken in woorden die herkenbaar zijn.
Maar het meest belangrijke punt volgt uit Jeremia 29. De ballingen kregen een brief in
Babel van de valse profeten in de trant van: Wees klaar om terug te keren naar het land.
Jeremia zet radicaal een streep door die valse hoop. 70 jaar zouden ze moeten blijven. Hij
schreef: Bouw een bestaan op. Zoek de vrede van de stad. Bidt voor haar tot de Heere,
want in haar vrede zult gij vrede hebben. Shalom is heel breed begrip, geestelijk, maar
ook materieel, een bestaan opbouwen. Met name dat gebed, voor de samenleving, voor de
mensen die er politiek en maatschappelijk inhoud aan proberen te geven. Dat gebed is
misschien wel het machtigste wapen. Tegenstanders kunnen je dat niet afnemen, en zij
hebben het niet. Het heeft dan niet altijd de uitwerking die je bedacht zou hebben, maar
toch zal blijken dat het goed zal zijn. Veel verenigingen heten Bid en werk of Ora et
Labora. Het gaat om beide.
We spreken kort over deeltijdwerken. Vrouwen kunnen ook gebaat zijn bij een
nulurencontract. Veel werkgevers willen alleen maar flexibiliseren.
De discussie is daarover afgerond in de Tweede Kamer. Hoe kunnen we de flexibele
contracten iets verstevigen en vaste iets flexibeler maken was de vraag. Dat debat is
3 van 11
geweest. Hoe het precies zit kan Carla bij Carola Schouten navragen (zie onderaan).
Qua zorg en WMO e.d. komt er ook veel kritiek op arbeidsvoorwaarden. Nu bestaat er een
beperking op het aantal tijdelijke contracten. Soms is het inhoudelijk niet te verdedigen
dat een tijdelijk contract niet wordt verlengd. Maar vanwege de onzekerheid kunnen
werkgevers niet altijd een vast contract aanbieden.
Ook is beëindigen van een vast contract voor werkgevers duurder. Je zou willen dat er
stabiliteit voor de kostwinner is, terwijl de werkende partner die geen kostwinner is juist
flexibiliteit heeft om te werken wanneer het kan, en niet te werken als het vanwege het
gezin of anderszins niet uitkomt.
We komen op de inbreng bij het Herfstakkoord. Vanuit de oppositierol van SGP en
ChristenUnie is stevig ingezet om de begroting 2014 niet te gaan steunen. Het pakket zou
namelijk heel negatief uitpakken voor gezinnen. Bijvoorbeeld afschaffen van het
boekengeld voortgezet onderwijs, aftoppen kinderbijslag, belastingnadelen. De SGP en
ChristenUnie hebben gezegd hun steun niet te geven. De inbreng is heel sterk geweest dat
maatregelen die gezinnen benadelen eruit zouden gaan. Die zijn er ook uitgegaan.
Maar iets doen aan fiscale maatregelen die tweeverdieners bevoordelen ten opzichte van
eenverdieners ligt heel gevoelig. Een tweeverdienersgezin houdt ongeveer per jaar een
bruto maandsalaris meer over dan een eenverdienersgezin. Dit is overigens ook
onredelijk voor alleenstaanden. De achtergrond van al die maatregelen is individualisme?
Echter ook en vooral economisch. Hierop is in de jaren 90 ingezet. Onder invloed van het
feminisme is steeds meer geseculariseerd. Neem ook de opmerking van minister
Bussemaker vorig jaar: de maatschappij investeert zoveel in opleiding van jonge vrouwen,
dat ze wat terug mag krijgen. Of vrouwen die voor hun gezin zorgen niet veel geven aan
de samenleving?!
Soms zijn er ook hoopvolle signalen. We moeten van een ik-maatschappij naar wijmaatschappij wordt er dan gezegd. Maar belangrijk is dat er dan een volgende concrete
stap wordt gezet!
Er wordt een beroep gedaan op de samenleving om meer voor elkaar te zorgen. Dat zijn
we verleerd in de achterliggende tijd. Voor elkaar zorgen, dat is ‘iets van vroeger’.
Afhankelijkheid is in deze samenleving een woord met een negatieve klank geworden. Het
zou zo goed zijn om dat woord weer een herwaardering te geven. Dat zou ook in het
fiscale systeem geregeld moeten worden.
Onder druk van hervormingen in de zorg komt er mogelijk een herwaardering. De crisis
leidt ook wel tot meer druk op gezinnen. Het positieve is dat we als christenen ook
mantelzorg kunnen verlenen aan niet-christenen. En via diaconale platforms e.d. Er
liggen echt kansen. Leiden en Benno L. is een mooi voorbeeld, de kerken springen erop in
en bieden aan om vrijwilligers in te zetten.
Ook de WMO biedt heel veel kansen. Je zou als kerken de gemeente in wijken moeten
verdelen, en dan je verantwoordelijkheid nemen voor je wijk. Dat biedt ongekende
mogelijkheden voor de verkondiging met de daad. Wees er maar! Op die manier moet je
weer een generatie opvoeden om er voor elkaar te zijn. Mede door de
verzorgingsmaatschappij zijn de kerken aan de rand van de samenleving gedrongen. En
meer intern gericht geworden. We moeten weer meer naar buiten kijken.
Er is lang niet overal een diaconaal platform, of niet alle kerken doen mee. Laten we onze
eigen kerkelijke gemeenten daarop aanspreken.
4 van 11
In Rotterdam is bijvoorbeeld het Leger de Heils actief met kledinginzameling, ze
verdienen iets, en investeren dat weer in sociale projecten in de stad. Dat zijn heel mooie
ideeën.
Rotterdam heeft enkele jaren onderzoek gedaan wat kerkelijke bijdragen aan de stad is,
120 miljoen per jaar! Wat betekent dit niet voor de hele samenleving. Dan kom je ook in
de sfeer van de eerste christenen. Die vielen op vanwege hun dienstbetoon. Ze vielen ook
op door hun trouw in het huwelijk. De brief aan Diognetus is trouwens ook een prachtige
brief geeft Roelof Bisschop aan.
5. Korte bespreking van de volgende onderwerpen:
 Beschermwaardigheid van het leven (o.a. (late) abortus, zelfdoding)
De laatste tijd is er heel veel te doen over psychiatrie en euthanasie. Opvallend is dat er in
de politiek over wordt gezwegen. Is de Euthanasiewet ook bedoeld voor psychiatrische
patiënten? De Wet is geschreven voor fysiek lijden en gaat ervan uit dat men
wilsbekwaam is en dat er sprake is van uitzichtloos lijden. ChristenUnie en SGP hebben
geprobeerd om een rondetafelgesprek te beleggen, maar dat is niet gelukt. De Commissie
VWS heeft alleen een al gepland debat met een half uur verlengd. Nu gaan SGP en
ChristenUnie zelf een rondetafelgesprek organiseren. Partijen als SP en PvdA lijken er
ook bij aan te willen sluiten. Dat haalt het uit de sfeer van ‘ze zijn toch al tegen…’
Ooit is de Euthanasiewet geschreven om artsen rechtsbescherming te bieden. Er werden
toetsingscommissies en een verplichting tot een second opinion ingesteld. Maar wat de
samenleving nu doet is alsof er een recht op euthanasie bestaat. Bij het overlijden Els
Borst zei de Kamervoorzitter dat Borst een lans heeft gebroken voor
zelfbeschikkingsrecht. Dat is echt kwalijk dat dat zo werd voorgesteld, want dat is niet de
insteek van de wet!
Nu komen er steeds nieuwe groepen bij: een stapeling van ouderdomsklachten, dementie,
psychiatrie… Wat ChristenUnie en SGP willen is dat de toetsingscommissie getoetst
worden. De discussie van de commissie komt nu niet naar buiten. Het zou goed zijn dat
dossiers naar het Openbaar Ministerie gaan en dat er een toets wordt uitgevoerd of dit de
bedoeling is. Ook de landelijke artsenfederatie KNMG staan achter de insteek van SGP en
ChristenUnie. Ministers Opstelten en Schippers willen dit niet, want die vinden dat we
artsen criminaliseren. Het gaat echt over leven en dood.
Er zijn ook krachten werkzaam die het recht op euthanasie benadrukken. Artsen moeten
verplicht worden om mee te werken, anders worden ze al ‘weigerarts’ genoemd. D66 en
GL zitten op die lijn. Het begrip euthanasie wordt opgerekt. Ook palliatieve sedatie zou
dan euthanasie zijn. Die begripsoprekking wordt geraffineerd gebruikt om meer te doen
te krijgen op euthanasie.
Overigens had Bisschop recent een uitspraak van een Kamerlid van D66 uit 1976
gevonden, waarin hij de wet catastrofaal noemt… Een samenleving die hierin meegaat,
vermoordt zichzelf… Dat zal D66 nu niet meer zeggen. Toch wil men van een hellend vlak
niet horen. Van het een komt echter wél het ander.
De Vereniging voor vrijwillige euthanasie wil heel ver gaan. Maximaal
zelfbeschikkingsrecht vindt men belangrijk, men wil het hele leven onder controle hebben
5 van 11
in een maakbare samenleving; het laatste stukje hoort daar ook bij. Er kan sprake zijn van
angst om de regie te verliezen. Mensen hebben graag eigen regie, maar het leven ligt in
Gods hand.
De Euthanasiewet gaat nog over de relatie arts – patiënt. De zaak Heringa (die hielp bij
de zelfdoding van zijn moeder) gaat ook over zaken buiten het medische circuit. Het
wordt een rare situatie dat mensen afspraken maken wie wie mag helpen om zijn leven te
beëindigen.
De praktijkervaring is dat de toetsing niet veel voorstelt. Euthanasie neemt ook echt toe.
Het wordt meer gewoon om het te vragen. Je wordt een soort held. Maar als de omgeving
het van je gaat verwachten, hoe vrijwillig is het dan nog?
Je moet ook niet doorschieten in blijven behandelen. Maar dat is nu de truc, dat dat
wordt vermengd in het debat. Opvallend is dat als je in contact komt met jongeren, dat ze
euthanasie logisch vinden, maar op abortus zijn ze veel kritischer, want een foetus kan
niet kiezen. Op de vraag waar het leven begint hebben veel mensen geen antwoord: 18
weken? 20 weken? Er wordt vaak omheen gepraat. Bij de conceptie ligt het begin. Het
leven verdient vanaf het allereerste begin bescherming.
In een tijd wanneer alles zo visueel wordt gemaakt, is dat eigenlijk verwonderlijk dat men
over die vraag niet duidelijk is. Het voorbeeld van Kees van der Staaij wordt genoemd,
die in antwoord over abortus bij verkrachting vervolgens bewaakt moest worden vanwege
de bedreigingen aan zijn adres. Maar slechts 0,2% van alle abortussen hangt samen met
verkrachting, terwijl ca. 25% samenhangt met argumenten als: voltooid gezin, komt nu
niet uit. Daar hoor je niemand over.
De eerste motie in het debat over abortus ging over voorlichting. Bijvoorbeeld mensen die
een kindje met Spina bifida verwachten in contact brengen met ouderverenigingen. Idem
syndroom van Down. Laat ze zien wat er mogelijk is. Maar zelfs dat was voor de Tweede
Kamer te ver.
Bij een recent bezoek aan de KNMG werd gesproken over het Groningen Protocol over
levensbeëindigend handelen bij kinderen die gehandicapt worden geboren. Men zei: die
kinderen zien we niet meer… Dat is schokkend, want dat betekent dat ze bijna allemaal
worden geaborteerd! Je wordt er op aangekeken als je een gehandicapt kindje geboren
laat worden. Die mensen moeten we echt ondersteunen.
Het platform Zorg voor leven heeft een brief geschreven aan minister Schippers en ook
het Comité Vrouwenbonden. Als je uitgaat van criteria van levensvatbaarheid (zoals in de
wet opgenomen) dan moet de grens omlaag, want levensvatbaarheid is al vanaf 21 weken
mogelijk. Voor de zittende generatie is het niet bespreekbaar. Nu de komende generatie
opvoeden.
Maar, zie hoe het bij prostitutie is gegaan. Daar zie je nu toch een hele kentering zichtbaar
worden. Dat was 10 jaar geleden niet mogelijk. Zowel in de Kamer als samenleving zie je
een kentering. Bijvoorbeeld in Amsterdam en Utrecht.
We moeten dan ook doorgaan en de handen uit de mouwen steken.
 Midden-Oosten/boycot Israël
Blijft voortdurend actueel. In Nederland hanteert men de smoes dat we
ontmoedigingsbeleid voor betwiste gebieden voeren en geen boycot.
6 van 11
Vitens, Royal Haskoning, PGGM zijn voorbeelden van bedrijven die zich terugtrekken.
De vrede moet van onderop komen. Als je kijkt wat er in de samenleving zichtbaar is, dan
zie je van onderop wel samenwerking tussen Palestijnen en Joden. Maak er dan eens een
bemoedigingsbeleid van.
Is het beleid eigenlijk niet nadelig voor de Palestijnen? Er verdwijnen ook banen bij een
boycot. De woordkeus geeft ook al wat aan: bezet of betwist. Israël heeft het toegewezen
gekregen.
De discussie is ongelofelijk beladen met emoties. Hoe men argumenteert: ‘Je wilt straks
natuurlijk wel aan de goede kant van de geschiedenis gestaan hebben.’ Als Palestijnen
hun recht hebben gekregen is dan de redenering; je wilt niet met dat verfoeilijke Israël
geassocieerd worden…
Veroorzaakt het terugtrekken van bedrijven een domino-effect? Er wordt nog wel
gekeken naar wat er mogelijk is richting bijv. Vitens. Er heeft ook een mooi artikel
gestaan in Protestants Nederland over Vitens.
 Christenvervolging
Ook daarvoor sluit men de ogen. Je mag niet zeggen dat het om communistische en
islamitische landen gaat. We roepen wel de ambassadeur van Oeganda op het matje
vanwege een anti-homowet. Maar voor christenvervolging roept minister Timmermans
geen ambassadeur op het matje. Er is sprake van een heel selectieve verontwaardiging.
Amnesty International vraagt nu overigens ook aandacht voor christenvervolging. Dat is
wel een positief signaal.
Het Humanistisch verbond gaat overigens aandacht vragen voor vervolgde atheïsten…
Hebben jullie nog zicht op Asia Bibi wordt er gevraagd. Vorig jaar is door het Comité een
brief gestuurd naar het ministerie. Brief wordt toegestuurd aan SGP en ChristenUnie.
Goed om dit soort brieven te delen. En het is ook goed om brieven die door het Comité
naar departementen worden gestuurd, ook altijd naar woordvoerders van alle fracties in
de Tweede Kamer te sturen.
 Visie op Europa, migratie en (problemen bij) integratie
In mei zijn er weer verkiezingen voor Europa. Visie van SGP en CU is terughoudend:
Samenwerking ja, superstaat nee. Met betrekking tot economische samenwerking zijn er
wel voordelen, daar zijn ChristenUnie en SGP dan ook niet op tegen. Langzamerhand
wordt gewerkt aan staatsvorming en Europa trekt steeds meer onderwerpen naar zich toe
bijvoorbeeld op thema’s als onderwijs en gezin. Dat zijn onderwerpen die de lidstaten zelf
moeten kunnen doen. Visie is dat dit zo dicht mogelijk bij de burgers vorm moet krijgen,
dat is dus bij gemeenten. Door decentralisaties worden gemeenten steeds belangrijker als
bestuurslaag. Gebruik Europa als vehikel om economische samenwerking te faciliteren.
Laat het daarbij blijven en laat andere zaken door lidstaten uitgevoerd worden.
Toetreding Turkije: niet doen. Hier zie je ook hoe het werkt: langzamerhand gaan steeds
meer bevoegdheden naar Europa. Nu is er een idee voor een Openbaar Ministerie op
Europees niveau. Dat betekent dat je ook via de rechterlijke kant aan Europa werkt, je
draagt dan toch bevoegdheden over.
7 van 11
Er ligt een voorstel over toegang van Europese partijen tot subsidie. De Commissie zal
een inhoudelijk oordeel geven over het gedachtegoed van partijen, dan pas of ze subsidie
krijgen. Als ze niet pro Europa zijn dus niet…
Studiefinanciering is ook een voorbeeld. Er ligt een uitspraak van het Europese Hof.
Vanuit financiële middelen van de lidstaten heeft Europa ook beurzen. Nederland zegt:
onze studiefinanciering is bestemd voor onze jongeren. Soms zijn er kinderen van bijv.
Poolse werknemers die hier werken terwijl hun kinderen in Polen wonen en studeren.
Studiefinanciering is niet voor hen. Maar het Europese Hof heeft beslist dat het
Nederlandse budget ook opengesteld moet worden voor Poolse jongeren die studeren in
Krakau, omdat pa in Nederland werkt. Dat maakt wel kritisch op Europa.
Op de Europese geldstromen is ook ieder jaar weer kritiek vanuit de Europese
Rekenkamer. Er is in de samenleving steeds minder draagvlak voor Europese
eenwording.
In de samenleving zie je de beweging om dingen naar mensen toe te organiseren. Laat
Europa zich bij het economische houden. Ook zaken als vrouwenquota zijn bevoegdheden
van lidstaten.
 Bezuinigingen en ontwikkelingen in de zorg
Er is veel te doen over alle bezuinigingen. In het Herfstakkoord zijn de scherpe kantjes
eraf gehaald. De positie van chronisch zieken en gehandicapten is verbeterd ten opzichte
van het regeerakkoord. De fiscale aftrek voor buitengewone ziektekosten is in stand
gehouden voor hen. Afschaffen ervan zou ook invloed op de huurtoeslag en zorgtoeslag
hebben gehad als dat niet was gedaan. Er zit nu ook een haakje in de WMO waardoor
gemeenten beleid kunnen maken voor deze groep. De ene keer zal dat met geld zijn,
andere keren zal met andere middelen ondersteuning worden geboden.
Het blijft pijnlijk dat er veel bezuinigd moet worden. Anderzijds is het ook onvermijdelijk.
De zorg is erg geïnstitutionaliseerd. De kosten blijven maar stijgen. We moeten ingrijpen.
Maar daarbij wel proberen dat mensen niet tussen wal en schip vallen. ChristenUnie en
SGP kunnen echter geen garanties geven.
Laten we ook kijken naar een goede samenwerking tussen gemeenten en
zorgverzekeraars. Voor volgend jaar is er 200 miljoen incidenteel extra geld. De jaren
erna zelfs structureel extra geld.
Ook voor identiteitsgebonden zorg zijn moties aangenomen. In de Jeugdwet is een
amendement ingediend dat in het aanbod dat gemeenten organiseren keuze moet zijn
voor identiteitsgebonden zorg. Ook in de WMO en in de Participatiewet. Bij aanbesteding
moeten lokale politici zorgen dat het ook echt gebeurt. Want de zorg is niet neutraal.
Carla Dik was recent in gesprek met wethouders en ook met zorgmedewerkers. Mensen
hebben zorgen, maar zien ook kansen in de zorg dicht bij mensen te brengen op
gemeentelijk niveau. Er is veel geld gaan zitten in structuren en stenen de afgelopen
jaren. Nu komt er weer meer oog voor mensen.
De hele visie spreekt de meeste mensen wel aan. Deze regering is aan de slag gegaan met
bezuinigingen, maar eigenlijk had je eerder de discussie moeten voren over welke
samenleving je wilt zijn, zodat de visie niet ondergesneeuwd raakt door bezuinigingen.
Als je lokale bestuurders spreekt ligt de klem vooral bij de mogelijkheden om dan ook de
eigen ruimte te kunnen benutten en maatwerk te kunnen leveren. Dus beleidsruimte niet
dichtschroeien vanuit Den Haag. Je hebt de lokale democratie om daar zijn rol te pakken.
8 van 11
Je ziet wel verschil in hoever gemeenten zijn. Het gaat strak gemonitord worden,
daarvoor is er de commissie Geluk. Het oordeel van die commissie is nog steeds dat 1
januari 2015 kan, maar dat er bij een aantal gemeenten wel ‘gas bij moet’.
Er is gekozen voor een ontwerp- en ontwikkelstrategie. We gaan met elkaar stap voor stap
in de richting die gekozen is. Maar het betekent wel dat nu soms nog niet alles duidelijk
is.
We moeten van een verzorgingsstaat naar een verantwoordelijke samenleving.
Elkaar tot een hand en voet zijn, wederzijdse afhankelijkheid.
Er is een afspraak gemaakt over de continuïteit van zorg. Bestaande indicaties lopen
gewoon door. Hoe voorkom je dat verzorgingshuizen gaan sluiten? Nu wordt te
gemakkelijk vergeten dat er ook sociale omgeving rond een huis is. Je kunt niet iedereen
in een groot huis in een grote stad stoppen, en uit de kleine kernen halen. Kun je een
toeslag voor kleine verzorgingstehuizen invoeren? Je krijgt ook te maken met vergrijzing,
en toenemende dementie.
De vraag komt op of je een concentratie van christenen zou kunnen krijgen of dat je in de
steden geen christelijke zorg meer kan krijgen vanwege ontbreken van christelijke zorg en
scholen. Identiteitsgebonden instellingen werken vaak landelijk, maar ze zitten niet in
elke gemeente. Dat kan nu ook, want ze krijgen hun financiering landelijk. Nu gaat de
financiering echter naar de gemeenten. De instellingen moeten zelf ook een omslag
maken en zien dat ze in gemeenten een plek krijgen. Het is een opdracht voor raadsleden
dat ze het PGB een goede plek in de WMO geven, zodat men dan zelf bij een landelijke
instelling zorg kan inkopen. En landelijke instellingen moeten bij een aanbesteding
zorgen dat ze meedoen.
Van identiteitsgebonden instellingen wordt op dit moment heel veel gevraagd. De een
weet daar beter op in te spelen dan de ander. Wettelijk is de positie van
identiteitsgebonden zorg echter geregeld en het PGB is daarin een heel handig
instrument.
Zorgkantoren hebben soms ook een heel kwalijke rol. De ChristenUnie heeft dan ook
vragen gesteld aan minister Schippers.
Je krijgt verschillen tussen gemeenten. Dat is ook onvermijdelijk. Je kunt niet vanuit de
rijksoverheid een blauwdruk geven. Wel is er een basiskader in de WMO waaraan alle
gemeenten zich moeten houden.
Vanuit de rijksoverheid moet je ook durven loslaten en gemeenten dat vertrouwen geven
dat ze kijken wat nodig is in een individuele situatie. De vraag is ook hoe erg het is dat er
verschil is. Verschillen zijn inherent aan maatwerk.
Gemeenten willen het goed doen. Ook voor toekomende gemeenteraadsverkiezingen
wordt dit een thema. Wat heb je gedaan als fractie?
 Verklaring omtrent gedrag bij vrijwilligers
We spreken kort over de waarde van de VOG. Eigenlijk wordt hij altijd gegeven als
iemand niet veroordeeld is. Het is bijvoorbeeld een punt bij de vakantieweken voor
gehandicapten of je hem dan van stafleden vraagt. N.a.v. incidenten onderwijs is er ook
naar gekeken. Ook het kostenaspect speelt een rol. Roelof Bisschop gaat ontwikkelingen
nog verder na en komt er op terug.
9 van 11
 Onderwijs
Er bestaan grote verschillen tussen kinderopvang, peuterspeelzalen en onderwijs als het
gaat om het aantal kinderen bij een leidster. Bezetting in het onderwijs is soms 1 op 30.
Maar het gaat om kwaliteit en veiligheid, lichamelijk en psychisch. Hoe zit het met
ongelijkheid tussen onderwijs enerzijds en kinderopvang en peuterspeelzalen anderzijds?
Daar zijn de verhoudingen veel lager.
 Afschaffen partnertoeslag AOW per 2015
In 1995 is besloten dat de partnertoeslag voor nieuwe situaties al niet meer beschikbaar
is. Voor mensen die nu al partnertoeslag hebben loopt het wel door. Maar in het
regeerakkoord is opgenomen dat de partnertoeslag voor mensen met een hoog vermogen
ook niet meer door zou lopen. Dat wetsvoorstel loopt nu. In de Tweede Kamer hebben
SGP en ChristenUnie tegengestemd. Moet nog door de Eerste Kamer. Met name het punt
van ‘Hoe betrouwbaar ben je als overheid’ kan daar zwaar wegen.
 Christelijke visie op populisme
In de media en in het publieke debat vindt populisme een steeds grotere ingang. Politici
proberen zoveel mogelijk bereik te hebben met hun uitspraken. Oneliners, krant en media
halen... Maar het gaat over het bestuur van het land. Uiteraard proberen ook
ChristenUnie en SGP via voorlichting de samenleving te laten zien wat ze doen en welke
successen worden behaald. Maar niet populistisch, het is een heel waardig ambt.
Het oudtestamentische voorbeeld van populisme is overigens Absalom, geeft Bisschop
aan.
6. Rondvraag
Van de rondvraag wordt geen gebruik gemaakt. Roelof Bisschop en Carla Dik bedanken
voor de gastvrijheid. Ze hebben graag contact en roepen de vrouwenbonden
(Comitéleden) op om ook te bellen of te mailen, dat kan altijd en wordt gewaardeerd.
Vanuit het Comité wordt aangegeven dat het overleg ook erg is gewaardeerd.
7. Vaststellen volgende vergaderdatum
De volgende vergadering is op DV vrijdag 6 maart 2015.
8. Sluiting door de heer Bisschop
Roelof Bisschop besluit de vergadering met dankgebed.
Evelien Smit, 10 maart 2014
Carla Dik doet navraag over het nul-uren-contract. In het sociaal akkoord is afgesproken dat
werkgevers hier terughoudend mee omgaan, voor de zorg geldt zelfs een verbod op nul-urencontracten vanaf 2015.
Carola Schouten schrijft hierover:
‘Ik heb kritische vragen gesteld over de afschaffing van het nul-urencontract in de zorg, juist ook
omdat het voor sommige zorgverleners juist prima aansloot bij hun eigen wensen over de flexibiliteit
in hun werk. Maar dit was een heel belangrijk punt voor de FNV. Feit is dat juist de
10 van 11
werknemersorganisaties er voor gezorgd hebben dat de nul-urencontracten in de zorg verboden
worden.
In de Eerste Kamer moet dit wetsvoorstel nog wel behandeld worden, maar bij ons is het al
gepasseerd.’
De ChristenUnie heeft er dus op gewezen dat het nul-uren-contract soms goed aansluit bij de wensen
van werknemers om arbeid en zorg te combineren.
11 van 11

Download Report