groenten en fruit

Groente profiteert meer dan fruit van de gezondheidstrend
Meer groenten en fruit belandden de afgelopen decennia op het bord van de Belgische consument.
Groenten lijken meer te profiteren van het veranderend dieet van de Belg en de gezondheidstrend dan
fruit. De thuisconsumptie blijft voor groenten en fruit de norm. 70% van de groenten en 62% van het fruit
wordt thuis geconsumeerd. Ruim drie kwart van de groente- en fruitaankopen voor thuisverbruik zijn
vers.
De tomaat en de wortel voeren een nek-aan-nekrace om de eerste plaats. Met 6,260 kg per kop is de
tomaat terug de meest geconsumeerde groente in België op de voet gevolgd door de wortel met 6,230 kg.
De appel blijft met een thuisverbruik van ruim 9 kg per kop op nummer één in de fruittoptien. De appel
kon geen gelijke tred houden met het marktgemiddelde en zag zijn marktaandeel, in tien jaar tijd, dalen
van 22 naar 19%.
Qua distributie was er een verdere doorgroei van de hard discount van 21,6% naar 22,7% marktaandeel.
Dit ten nadele van de openbare markt en Dis 1. Dis 1 bleef wel marktleider.
Op lange termijn zit het groente- en fruitverbruik in de lift
Meer groenten en fruit belandden de afgelopen decennia op het bord van de Belgische consument. Groenten en
fruit maken meer en meer deel uit van een evenwichtige voeding. Ze profiteerden van de gezondheidstrends en
de veranderende eetgewoonten. Jan Modaal verbrandt nu een pak minder calorieën dan vijftig jaar geleden. De
behoefte aan proteïne en energierijkvoedsel is dus sterk gedaald. Groenten lijken meer te profiteren van het
veranderend dieet en de gezondheidstrend dan fruit.
Er zijn wel enkel opmerkelijke evoluties en verschillen te noteren binnen het verbruik en het aankoopgedrag van
de Belg.
Thuisconsumptie is de norm
70% van de eetmomenten met groenten situeert zich thuis en dit percentage is stijgend. Met andere woorden het
aantal eetmomenten met groenten buitenshuis daalt van 32% in 2007 naar 30% in 2011. Van de buitenshuise
consumptieplaatsen is ‘op het werk/school’ de belangrijkste met 10%. Het is vooral de ‘horeca’ die als
consumptieplaats aan belang moet inboeten. In de periode 2007 tot 2011 daalde het aandeel van de horeca van
8,4% naar 6,5%.
Fruit wordt voor 62% thuis en voor 38% buitenshuis geconsumeerd. Anders dan bij groenten is bij fruit het
aandeel van buitenshuis wel groeiend.
Vers is dominant in de groenten- en fruitcategorie
Ruim drie kwart van de groente- en fruitaankopen door de Belgische gezinnen bestaat uit verse groenten en fruit.
De verwerkte groenten en fruit zijn stabiel tot licht dalend. Dus vers wint nog aan belang.
Vorig jaar kocht de gemiddelde Belg ruim 89 kg verse groenten en fruit namelijk 48,8 kg vers fruit en ruim 40,5 kg
verse groenten. Hij besteedde er respectievelijk 113 en 93 euro aan.
De klassiekers zoals prei, ajuin en wortel surfen mee op de kookhype
Het groenteassortiment kende het afgelopen decennium enkele opmerkelijk stijgers en dalers.
Bij de grootste stijgers noteren we: lange romatomaten, kerstomaten, ijsbergsla, Chinese kool en asperges.
Trostomaten groeiden ook sterk maar zij namen de plaats in van de gewone losse tomaten. De categorie van
‘andere uitheemse groentesoorten’ zag zijn aankoopvolume quasi verdubbelen maar ook vruchtgroenten die hier
gekweekt worden zoals aubergine, courgette en paprika deden het zeer goed. De klassiekers zoals prei, ajuin en
wortel surften mee op de kookhype en groeiden stevig door.
De grootste klappen kregen de koolsoorten: witte, rode, groene en bloemkool. Zij zagen hun volume gehalveerd.
Ook kropsla en selderij deelden in de klappen.
De tomaat terug op één
De tomaat doet in 2013 haasje-over mat de wortel als meest gekochte groente. Met 6,260 kg per capita is de
tomaat opnieuw de populairste groente. De wortel, de nummer één van 2012, moet met 30 gram minder nipt de
duimen leggen. Op plaats drie tot negen volgen dezelfde groenten als het jaar ervoor. De nieuwkomer in de
toptien is de komkommer op de tiende plaats die de bloemkool wipt.
De nationale trots ‘witloof’ staat op een stabiele vierde plaats met 3,670 kg. Sla staat op plaats vijf met 2,630 kg
per kop. Binnen de slarayon zijn het evenwel vooral de ijsbergsla, de speciale slasoorten zoals rucola en de
gemengde sla die terrein winnen. De kropsla verliest ook in 2013 verder terrein maar blijft wel veruit het
belangrijkste segment binnen de slarayon met 47% van het volume. De rest van de top tien met uitzondering van
champignons zijn sterke groeiers over de voorbije tien jaar.
Toptien verse groenten
Rang 2013
Kg/capita
rang 2012
1 TOMATEN
6,260
2
2 WORTELEN
6,230
1
3 AJUIN
4,600
3
4 WITLOOF
3,670
4
5 SLA TOTAAL
2,630
5
6 PREI
1,850
6
7 PAPRIKA&PEPERS
1,630
7
8 CHAMPIGNONS
1,440
8
9 COURGETTES
1,420
9
10 KOMKOMMERS
1,130
-
Bron: GfK PanelServices Benelux
Trostomaat wordt marktleider in de tomatenmarkt
Het volumeaandeel van de normale (losse) tomaten bedroeg in 2000 bijna driekwart en is nu gedaald tot één
derde. De trostomaten hebben de plaats van de losse tomaten ingenomen. Dit segment verdubbelde in tien jaar
tijd zijn volumeaandeel van 20 naar 40% in 2010. Het aandeel stabiliseert nu en daalde vorig jaar zelfs lichtjes tot
onder de 38% . De trend naar de ‘specialere’ tomaat zet zich verder. Zo halen kerstomaten nu 13% marktaandeel
en zijn lange romatomaten goed voor 16% van de tomatenmarkt.
De winkelprijs van kerstomaten was vorig jaar twee en een halve keer deze van de normale, losse tomaten.
Trostomaten waren 7% en lange romatomaten waren 30% duurder dan de normale, losse tomaten.
Marketingdienst VLAM, maart 2014
2
Stijgers en dalers op lange termijn binnen de fruitkorf
Binnen het fruitassortiment was er, de voorbije tien jaar, een enorme plus voor de kleinere segmenten van
braambessen, frambozen en blauwe bosbessen. In het middelgrote segment steeg vooral de ananas. Binnen de
toptien waren de grootste stijgers op lange termijn: de banaan, de aardbei, de kiwi en de mandarijn.
De grootste dalers zijn: pompelmoes, rabarber en perziken. Ook de toppers: appel en sinaasappel daalden
sterker dan gemiddeld en verloren marktaandeel in de fruitkorf.
De appel blijft op één binnen de fruitkorf
De appel blijft met een verbruik van 9,220 kg per kop op nummer één in de fruittoptien. De appel zag zijn
marktaandeel, in tien jaar tijd, wel dalen van 22% naar 19%. Op de tweede plaats volgt de sinaasappel met een
kleine 9 kg. Deze fruitsoort verloor samen met de appel terrein maar kon zich vorig jaar handhaven. De derde
positie is weggelegd voor de banaan. Zijn aandeel steeg, het afgelopen decennium, van 12% naar 16%. Na de
afgetekende top drie volgen mandarijnen en aanverwanten met 4 kg. Peren daalden vorig jaar lichtjes en nemen
de vijfde plaats in. Een ander typisch inlands product ‘aardbei’ handhaaft zich nog net in de toptien met 1,6 kg
per capita.
Toptien vers fruit
Rang 2013
Kg/capita
rang 2012
1 APPELEN
9,220
1
2 SINAASAPPELEN
8,660
2
3 BANANEN
7,930
3
4 MANDARIJNEN & AANVERWANTEN
4,000
4
5 PEREN
2,760
5
6 DRUIVEN
2,280
6
7 MELOENEN
2,200
8
8 KIWI'S
1,700
7
9 NECTARINES + BLOEDPERZIKEN
1,620
10
1,610
9
10 AARDBEIEN
Bron: GfK PanelServices Benelux
De Jonagold blijft de belangrijkste appelvariëteit maar ziet zijn volumeaandeel binnen deze categorie wel dalen
van 52% in 2002 naar 43% nu. Dit ten voordele van Gala, Jonagored en de ‘nieuwe’ appelsoorten zoals Pink
Lady, Kanzi en Belgica. Deze ‘nieuwe’ variëteiten kenden wel een moeilijk 2013.
Ruim twee derde van het perenassortiment bestaat uit Conférence. Dit aandeel is de laatste tien jaar sterk
gegroeid maar stabiliseert nu. De tweede perenvariëteit is de Doyenné du Comice met 14% volumeaandeel.
Oude en jonge producten
Per soort zijn er producten die relatief meer door jongere gezinnen gekocht worden en andere die relatief meer
door oudere gezinnen gekocht worden. Groenten die bij de jongere gezinnen beter scoren zijn: komkommer,
paprika’s en pepers. Uitgesproken 'jonge' producten zijn verder ook kerstomaten en de nieuwe slasoorten.
Groenten die meer door ouderen gekocht worden zijn selder, bonen, peulvruchten, witloof en witte asperges.
Vers fruit wordt algemeen ook goed onthaald door gepensioneerden. Vooral peren, steenvruchten, citrusvruchten
en kleinfruit zijn in trek bij deze oudere bevolkingsgroep. Bij jonge alleenstaanden (-40 jaar) scoort exotisch fruit
beter dan andere fruitsoorten. Gezinnen met kinderen daarentegen kiezen relatief meer voor appelen, bananen
en kiwi’s.
Hard discount de grote winnaar
Qua distributie was er in 2013 een sterke groei van de hard discount van 21,6 naar 22,7% marktaandeel en een
lichte groei van de buurtsupermarkt van 14,2 naar 14,6% marktaandeel. Deze twee kanalen winnen terrein ten
nadele van vooral de openbare markt en Dis 1. Dis 1 bleef wel marktleider met een marktaandeel van 47,2%.
Marketingdienst VLAM, maart 2014
3
Marketingdienst VLAM, maart 2014
4