Hoofdstuk 7 - Noordhoff Uitgevers

Auteurs: Jans, Bast, Nijland
www.grondslagenaodeelb.noordhoff.nl
7
7.1*
7.2
isbn: 978-90-01-79718-8
© 2012 Noordhoff Uitgevers bv
Het productieproces:
voorbereiding en uitvoering
► § 7.1
Geef (zo gedetailleerd mogelijk) aan tot welke typologie de volgende
ondernemingen behoren. Raadpleeg hiervoor het schema in § 1.3 en de
tekst van § 7.1.2.
a Rex BV produceert rolstoelen in diverse modellen, waarmee in
ziekenhuizen de ‘zittende’ patiënten intern kunnen worden vervoerd.
b VOF HiCar produceert standaard aluminium spoilers voor vrachtauto’s.
c
Van der Geld BV produceert betonnen trottoirtegels in een aantal
standaardformaten en maakt daarbij gebruik van grote mallen.
d Bolsma BV produceert jonge jenever in flessen van 0,75 liter.
e raffic BV produceert verkeersborden, conform de bepalingen uit het
Reglement Verkeersregels en Verkeerstekens (RVV) voor gemeenten
en andere overheidslichamen in Nederland.
f
Elevator Ltd. produceert liften voor bedrijven en instellingen.
g Adelaar BV produceert schoolmeubilair, bestaande uit buizenframes
met houten/formicadelen.
h Best Shipyards BV produceert jachten met een lengte van 15 meter en
langer op bestelling.
i
4N BV produceert (blanco) cd-recordables van 74 en 80 minuten in
aparte productlijnen.
j
Werkspoor NV produceert treinwagons voor personenvervoer.
k StudElec BV vervaardigt speciaal aangepaste apparatuur voor
geluidsstudio’s van radiostations, zieken- en verpleeghuizen,
enzovoort.
l
CaterFood BV produceert kant-en-klaarmaaltijden die door een aantal
luchtvaartmaatschappijen aan hun passagiers worden verstrekt.
m Mijn BV produceert keukenzout in pakken van 1 kg.
► § 7.2
Aannemingsbedrijf Lucas BV in Nijmegen houdt zich bezig met de
nieuwbouw van woningen in grote projecten voor
woningbouwverenigingen. Het bedrijf schrijft in op projecten die openbaar
worden aanbesteed (hiervan zijn reeds bestek en tekeningen beschikbaar)
en probeert de opdrachten door een scherpe calculatie te verwerven.
Hierbij is de goede naam van de onderneming (‘bouwen met kwaliteit’) een
belangrijke factor.
Maak aan de hand van § 7.2.3 een gedetailleerde procesanalyse voor Lucas
BV.
Opgaven Grondslagen AO Deel B – Hoofdstuk 7 | 1
Auteurs: Jans, Bast, Nijland
www.grondslagenaodeelb.noordhoff.nl
7.3
isbn: 978-90-01-79718-8
© 2012 Noordhoff Uitgevers bv
► § 7.3 en § 7.4
Lees de volgende tekst over de offertecalculatie zorgvuldig door.
Offertecalculatie
Bij stukproductie is het gebruikelijk dat een globale calculatie wordt
gemaakt van de kostprijs van hetgeen wordt geoffreerd. Een dergelijke
calculatie noemt men een offertecalculatie. Men doet dit vanwege de veelal
beperkte tijd die voor het uitbrengen van een offerte beschikbaar is en
vanwege de kosten verbonden aan het opstellen van een gedetailleerde
voorcalculatie. Hierbij speelt natuurlijk ook een rol dat lang niet elke
uitgebrachte offerte uiteindelijk tot een opdracht zal leiden. Wanneer men
voor een bepaalde offerte dus wel een ‘kostbare’ gedetailleerde
voorcalculatie maakt, loopt men het risico dat het vele werk uiteindelijk
allemaal voor niets is geweest.
Om een offertecalculatie snel en adequaat te kunnen maken zal men de
beschikking moeten hebben over geanalyseerde nacalculaties van vroegere
werken, liefst gesplitst naar belangrijke onderdelen. Deze nacalculaties
kunnen voor wat betreft de hoeveelheidscomponenten een behoorlijk
houvast bieden om een calculatie te maken voor een nieuw
project/product. Wanneer men onder andere met behulp van de
geanalyseerde nacalculaties een globale schatting heeft gemaakt van de
hoeveelheden, kunnen deze hoeveelheden gekoppeld worden aan actuele
prijzen en tarieven. Op deze wijze krijgt men dan een ‘globale’
voorcalculatorische kostprijs. Deze kostprijs wordt vervolgens verhoogd
met opslagen voor algemene kosten, risico en winst, en zo ontstaat de
aanbiedingsprijs.
Het mag duidelijk zijn dat deze wijze van calculeren niet vrij is van risico’s.
Enerzijds kan een te behoudende (voorzichtige) manier van calculeren
leiden tot steeds te hoge aanbiedingsprijzen, waardoor de onderneming
van orders verstoken zal blijven. Anderzijds kan een al te globale calculatie
leiden tot het over het hoofd zien van bepaalde kostencomponenten,
hetgeen bij acceptatie van de aanbiedingsprijs door de opdrachtgever tot
grote verliezen kan leiden, omdat de opdrachtgever zal vasthouden aan de
geoffreerde aanbiedingsprijs en het dus niet mogelijk is deze
calculatiefouten af te wentelen op de opdrachtgever.
Nadat een aanbieding door de opdrachtgever is geaccepteerd, dient alsnog
een gedetailleerde voorcalculatie gemaakt te worden. Dit is nodig omdat de
globale calculatie te weinig aanknopingspunten biedt om de uitvoering te
beheersen. Nadat de gedetailleerde voorcalculatie is opgesteld, blijkt in
hoeverre het systeem van globale calculatie heeft voldaan; eventuele
afwijkingen worden nu namelijk zichtbaar.
Het totale orderresultaat kan men na uitvoering van een order als volgt
analyseren:
Opgaven Grondslagen AO Deel B – Hoofdstuk 7 | 2
Auteurs: Jans, Bast, Nijland
www.grondslagenaodeelb.noordhoff.nl
Transactieresultaat
Commercieel
calculatieverschil
Calculatieverschil
isbn: 978-90-01-79718-8
© 2012 Noordhoff Uitgevers bv
=
=
Aanbiedingsprijs
Globale voorcalc. kp.
–/–
–/–
=
Gedetaill. voorcalc. kp.
–/–
Globale voorcalc. kp.
Gedetailleerde voorcalc.
kp.
Werkelijke kp.
De voortschrijdende automatisering zorgt ervoor dat het opstellen van een
globale voorcalculatie steeds nauwkeuriger kan geschieden en dat het
onderscheid met de gedetailleerde voorcalculatie steeds kleiner wordt.
Beantwoord nu de vragen die aan de hand van de volgende casus worden
gesteld.
Installatiebureau Klerks in Harlingen houdt zich bezig met de aanleg van
cv-installaties in woonhuizen. Daartoe schrijft het bedrijf in op projecten
van woningbouwverenigingen en projectontwikkelaars in de regio.
Daarnaast komt het voor dat bij Installatiebureau Klerks BV
offerteaanvragen binnenkomen voor de aanleg van een cv-installatie in een
individueel woonhuis van een particulier. De projectwoningen
(woningbouwverenigingen en projectontwikkelaars) zijn tegenwoordig zo
eenvormig dat hierbij de techniek van de offertecalculatie toepasbaar is. De
ervaring leert dat dit niet het geval is voor de individuele woningen;
hiertussen bestaan forse verschillen. Daarnaast is er een tendens
waarneembaar dat de offerte van Installatiebureau Klerks BV alleen wordt
gebruikt om met de ‘offerte’ van een beunhaas te kunnen vergelijken.
A
Op welke manier kan blijken dat het instrument van de offertecalculatie in
het geval van de projectwoningen al dan niet voldoet?
B
Het samenstellen van een offerte voor de aanleg van een cv-installatie in
een particulier huis is een tijdrovende en dus kostbare zaak.
Er moet immers steeds een gedetailleerde voorcalculatie worden gemaakt
als basis voor de aanneemsom. Op welke wijze kan Installatiebureau Klerks
BV de kosten van dit offertetraject binnen de perken houden zonder
potentiële klanten af te schrikken?
Een manier om de geschetste problemen het hoofd te bieden is voortaan
installatiewerk in particuliere huizen uitsluitend als regiewerk (zie § 7.3.1)
aan te nemen.
7.4
C
Wat betekent de term regiewerk?
D
Welk (groot) bezwaar is voor de klant verbonden aan deze laatste
methode?
► § 7.3 en § 7.4
Bouwbedrijf Fransen in Hilversum richt zich op de verbouw/renovatie van
woningen. De onderneming heeft 80 personeelsleden in dienst, die
verspreid werken over verschillende projecten. Het komt regelmatig voor
dat per project slechts een of enkele medewerkers tegelijk worden ingezet.
Opgaven Grondslagen AO Deel B – Hoofdstuk 7 | 3
Auteurs: Jans, Bast, Nijland
www.grondslagenaodeelb.noordhoff.nl
isbn: 978-90-01-79718-8
© 2012 Noordhoff Uitgevers bv
Projecten worden meestal aangenomen als regiewerk, maar in
uitzonderingsgevallen ook wel tegen een vaste aanneemsom.
A
Waarom zou Bouwbedrijf Fransen liever op regiebasis werken? (Let op de
aard van de opdrachten.)
Een correcte urenverantwoording is hier natuurlijk van belang.
7.5
B
Welk logistiek aspect is verbonden aan de controle op de
urenverantwoording van het personeel?
C
Welk van de AO-kwaliteitsaspecten is in dit kader het meest van
toepassing?
D
Is het mogelijk/wenselijk de klant in te schakelen bij de controle op de
urenverantwoording? Motiveer het antwoord.
E
Hoe verloopt hier de controle op de urenverantwoording?
F
Zijn MRP1 en/of MRPII bij Bouwbedrijf Fransen te gebruiken? Motiveer het
antwoord.
► § 7.4
LabProducts in Utrecht vervaardigt laboratoriumapparatuur. Men richt zich
speciaal op apparatuur waarmee laboratoriumpersoneel de samenstelling
(HB-gehalte, cholesterol, bezinksel, enzovoort) van het bloed van een
patiënt (eenvoudig) kan vaststellen. De componenten waaruit het apparaat
bestaat, worden bij verschillende leveranciers gekocht. LabProducts heeft
in het kader van de enorme schadeclaims die kunnen voortvloeien uit een
inadequate werking van de apparatuur, besloten een nauwkeurige
vastlegging te maken van het gehele productieproces van ontvangst van
componenten tot en met aflevering bij het lab. Meteen wil de leiding van
LabProducts deze vastleggingen benutten in het kader van een zogenoemd
ISO 9000-certificeringstraject. Ook in het kader daarvan moet nauwkeurig
gekeken worden naar de volledigheid van de vastleggingen met betrekking
tot de traceability van de diverse componenten. Om in aanmerking te
komen voor een ISO 9000-certificaat moet de onderneming onder meer
(contractuele) toeleveranciers evalueren. In de norm staat het volgende:
1 Toeleveranciers moeten worden geëvalueerd op basis van hun
vermogen tot het voldoen aan de eisen van het toeleveringscontract
met inbegrip van de kwaliteitssysteemeisen en alle specifieke eisen
voor kwaliteitsborging.
2 Toeleveranciers moeten worden geselecteerd op basis van hun
vermogen tot het voldoen aan de eisen van het toeleveringscontract
met inbegrip van de kwaliteitssysteemeisen en alle specifieke eisen
voor kwaliteitsborging.
3 Soort en mate van het door de leverancier uitgevoerde toezicht
moeten gedefinieerd worden. Dit zal afhankelijk zijn van het soort
Opgaven Grondslagen AO Deel B – Hoofdstuk 7 | 4
Auteurs: Jans, Bast, Nijland
www.grondslagenaodeelb.noordhoff.nl
4
isbn: 978-90-01-79718-8
© 2012 Noordhoff Uitgevers bv
product en, voor zover van toepassing, van gegevens betreffende zijn
voorheen getoonde bekwaamheid en prestaties.
Er moet een kwaliteitsregistratie van aanvaardbare toeleveranciers
worden opgezet en bijgehouden.
Stel dat toeleverancier Karels zelf ook ISO-gecertificeerd is.
A
Is het noodzakelijk een kwaliteitscontrole uit te voeren bij de ontvangst
van componenten (afkomstig van toeleverancier Karels) in het magazijn?
Motiveer het antwoord.
Ziekenhuis Almere-Haven stuurt tien HB-toestellen retour omdat ze foute
meetresultaten genereren. Bij controle door LabProducts blijkt in alle tien
apparaten een bepaalde component (type A344X) defect te zijn.
B
Welke vastleggingen moet LabProducts gemaakt hebben om vast te
kunnen stellen welke toeleverancier aansprakelijk gesteld kan worden?
Opgaven Grondslagen AO Deel B – Hoofdstuk 7 | 5