morgen betere werkgerelateerde zorg

De knieprothese nog niet onder de knie:
morgen betere werkgerelateerde zorg
Paul Kuijer, samen met:
Arthur Kievit, Rutger van Geenen, Thijs Pahlplatz, Leendert
Blankenvoort, Matthias Schafroth, Monique Frings-Dresen &
Niek van Dijk
Orthopedie, AMC
Orthopedie, Amphia Ziekenhuis Breda
Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid, AMC
dr Paul Kuijer
• Docent en onderzoeker bij Coronel Instituut voor Arbeid en
Gezondheid, Academisch Medisch Centrum
• Consulent arbeidsgebonden aandoeningen bewegingsapparaat bij
het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten en Polikliniek Mens en
Arbeid
Thema’s bij aandoeningen aan het bewegingsapparaat:
• Werkgerelateerde diagnostiek
• Vaststellen van werkgeschiktheid
• Evaluatie klinische zorg voor arbeid: 1e en 2e lijn
• Effectiviteit van maatregelen voor preventie
Treinconducteur met TKP?
Bedrijfsarts:
• Is een treinconducteur met een
TKP nog in staat om zwaar
werk te doen in noodgevallen?
www.nu.nl, 21 04 2012
Wat zegt de literatuur?
• Patiënten rapporteren uitstekende resultaten over
pijnafname
• Patiënten overschatten hun prestatie wanneer de pijn is
verminderd
• Activiteiten van het Dagelijks Leven, zoals lopen,
traplopen blijven beperkt gedurende langere tijd
• Werk…
Salmon et al. 2001, Franklin et al. 2008, Fallah Yakhdani, in press
Hoe zit het met terugkeer naar werk?
‘Little is known about effective interventions
(treatments, work changes and policies) to improve
vocational participation …. or how type of work affects
long-term clinical outcomes (e.g. pain, function and the
need for revision surgery) in patients with TKRs.
Palmer (British Medical Bulletin 2012)
Maatschappelijk belang: toename KPs in NL
Otten e.a. 2010
Maatschappelijk belang: aantal KPs per
leeftijdsklasse periode 1995-2005
…blijven werken?
Otten e.a. 2010
Werkend Nederland
• CBS populatie ≥65 :
– 2002: 14%
– 2050: 22-24%
• Arbobalans 2011:
– 44% wil werken tot en met 65e
– 14% wil werken tot na 65e
Wat doet u als bedrijfsarts bij
een patiënt in afwachting van
of na een KP?
Hoe ziet uw ideale zorgpad
voor KP patiënten eruit die
willen blijven werken
rekening houdend met patiënt,
orthopeed, werkgever,
fysiotherapeut, klinisch
arbeidsgeneeskundige, …
Nieuwe vragenlijst…
• Meer kennis over mogelijkheden en beperkingen voor
kniebelastende activiteiten:
– Experts: 5 orthopedisch & 2 bedrijfsgezondheidszorg
– Focusgroep met 21 bedrijfs- en 7 verzekeringsartsen
– …
WORQ:
Work, Osteoarthritis or jointReplacement Questionnaire
Geen
0
Gering
1
Matig
2
Veel
3
Erg veel/ kan ik
niet
4
Hurken?
□
□
□
□
□
Knielen?
□
□
□
□
□
Klimmen en/of klauteren?
□
□
□
□
□
Lopen op gelijke ondergrond?
□
□
□
□
□
Besturen van een voertuig?
□
□
□
□
□
Pedalen bedienen met de voeten?
□
□
□
□
□
Zitten?
□
□
□
□
□
Lopen op ongelijke ondergrond?
□
□
□
□
□
Traplopen?
□
□
□
□
□
Staan?
□
□
□
□
□
Tillen en/of dragen?
□
□
□
□
□
Duwen en/of trekken?
□
□
□
□
□
Werken met handen onder kniehoogte?
□
□
□
□
□
Hoeveel moeite heeft u de afgelopen
week ervaren tijdens deze activiteiten
vanwege uw knie?
Klinimetrie: voldoende tot goed
1. Inhoudsvaliditeit: TK patiënten > 80% juiste activiteiten, > 25% verrichtte ze
2. Interne consistentie: coördinatie & knieflexie (Cronbach’s α > .80)
3. Reproduceerbaarheid (score 0-100):
•
Betrouwbaarheid: ICC=.97 (n=45)
•
Kleinst meetbare verschil = 10 voor individu, 2 voor groep
4. Construct validiteit
•
Coördinatie: KOOS ADL (R=.47), Sport & Recreatie (R=.35)
•
Knieflexie: KOOS ADL (R=.35), Sport & Recreatie (R=.69)
5. Responsiviteit
•
Verschilscore voor en na TKP: SRM=.70, voldoende
6. Vloer- en plafondeffecten: vloer < 1%, plafond < 9%
Terwee 2007 Quality criteria …health status questionnaires. J Clin Epidemiol
7. Interpretatie
Ankervraag:
‘Mate van tevredenheid om te kunnen werken met de knieprothese’
3 mnd pre TKP versus 2 jr post TKP:
–
Heel tevreden patiënten: 54 → 79 (+25 punten)
–
Tevreden patiënten: 57→ 71 (+’13’ punten)
–
Neutrale patiënten: 49 → 57 (+8 punten)
–
Ontevreden patiënten: 58 → 49 (-9 punten)
–
Heel ontevreden patiënten: 48→42 (-6 punten)
–
Minimale relevant klinisch verschil: 13 punten verbetering
Terwee 2007 Quality criteria …health status questionnaires. J Clin Epidemiol
Hoe gaan patiënten met werk om voor en
na een totale knieprothese operatie?
Methode: vragenlijstonderzoek
Survey
• Cross-sectionele vragenlijststudie bij 764 patiënten
• Minimaal twee jaar na een totale knieprothese
• Twee ziekenhuizen: AMC en Amphia
• METC goedgekeurd
• Herinnering:
• Voor knieklachten,
• 3 maanden voor TKP,
• 2 jaar na TKP
Resultaat: deelnemers
Resultaten: kenmerken patiënten
Welke percentage stopt wanneer pre-op?
0,0 20,0 40,0 60,0 80,0
0-2 weeks
2-4 weeks
63,0
3,5
1-3 months
8,1
3-6 months
6,4
more than 6 months
Missing
16,8
2,3
N=173
Welke percentage start post-op?
0,0
0-2 Weeks
2-4 weeks
10,0
40,0
4,0
28,9
3-6 months
24,9
8,7
I didn't go back to work
Missing
30,0
1,2
1-3 months
more than 6 months
20,0
28,3
4,0
N=173
Andere studies: terugkeer naar werk?
Ja: 71% range 56%-81% (68),
Tijd: mediaan 9 wkn, range 8-26 wkn (12)
Waarom stoppen met werken?
If you stopped working, why did you stop? N=91
14
Other
19
Because of other physical complaints
55
I retired
12
Because of knee problems
0
10
1/8 patiënten
20
30
40
50
60
Bevorderende en belemmerende factoren
Literatuurstudie 2013 Claire Tilbury, orthopedisch chirurg i.o.
3 studies:
• + vrouwen, zelfstandigen, beter mentale en fysieke score,
minder co-morbiditeit en werkplek geschikt voor werknemers
met beperkingen (‘handicap accessible workplace
• - minder pijn pre-op, fysiek zwaar werk, en financiele uitkering
(‘workers’ compensation)’
• = richtlijn duur ziekenhuisopname
Tilbury C- orthopedisch chirurg i.o.- , 2013, Return to work after total hip and knee
arthroplasty: a systematic review, doi:10.1093/rheumatology/ket389
En wat in Nederland?
RTW= yes
OR
95%CI
Work-relatedness (yes)
0.23
0.08
0.71
Sex (female)
0.40
0.14
1.13
Pre-op sick-leave >2 wks
0.09
0.03
0.25
Medium work
0.25
0.08
0.77
Heavy work
2.12
0.44
10.30
Physical job demands
Niet: BMI, pijn, symptomen, ASA classificatie, ADL,
Sport/Recreatie, tevredenheid,
Kuijer, Hooiveld, Kievit e.a. voorlopige resultaten
Many common diseases are directly
linked to lifestyle factors, but these
are generally not the conditions that
keep people out of work. Instead,
common mental health problems and
musculoskeletal disorders are the
major causes of sickness absence
and worklessness due to ill-health.
This is compounded by a lack of
appropriate and timely diagnosis
and intervention.
26
> 40%:
• pedalen bedienen met voeten
• besturen voertuig
• lopen op gelijke ondergrond
• staan
• lopen op ongelijke ondergrond
≤ 30%:
• klimmen en/of klauteren
• hurken
• knielen
WAI, tevredenheid en oorzaak
80
0-5, onvoldoende, oneens
6-10, voldoende, eens
geen mening
70
Percentage (%)
60
50
40
30
20
10
0
Work Ability Index
6,2 95%BI 5,8-6,7
Tevreden met TKP en
werkvermogen
Werk geen oorzaak
knieklachten
Op welke wijze zou u de
WORQ kunnen gebruiken in
uw consult met een
toekomstige KP patiënt?
Boodschappen: niet onder de knie
• Zes op de tien (6/10) TKP-patiënten werkt tot twee weken
voor de knieoperatie
• Negen op de tien patiënten die weer gaan werken, werkt
binnen 6 maanden na operatie (9/10)
• Meeste verbetering: bedienen pedalen en voertuigen, staan
en lopen op (niet) egale ondergrond,
• Minste verbetering: knielen, hurken, klimmen/klauteren
• 3 van de 10 patiënten scoorden een onvoldoende voor hun
werkvermogen
• 2 van de 10 patiënten waren (heel) ontevreden over hun
werkvermogen met de knieprothese
Suggestie: morgen betere zorg…
• Informeer patiënt en orthopeed over:
• WORQ score:
• score pre-op
• verwachtingen tav werkgerelateerde activiteiten
• Belemmerende factoren voor werkhervatting:
• Verzuim langer dan 2 weken pre-op,
• Mate van werkgerelateerdheid,
• Zwaarte van het werk
• Uw vervolgadvies na ontslag post-op
• …afspraak bedrijfsarts
Meer weten ...
Kievit AJ e.a. A Reliable, Valid and Responsive
Questionnaire to Score the Impact of Knee Complaints
on Work Following Total Knee Arthroplasty: The WORQ.
J ARTHROPLASTY 2014;ahead of print
Kievit AJ e.a. Total Knee Arthroplasty and the Unforeseen
Impact on Return to Work: A Cross-Sectional Multicenter
Survey. J ARTHROPLASTY 2014;ahead of print
… [email protected]
Vragen of opmerkingen?
WORQ Wensenlijstje
• Meer kennis over
• de prognose TKP en werk(hervatting)
• verwachtingen van de patiënt over werk(hervatting) na
TKP
• Meerwaarde voor
• klinisch oordeel wel of niet / wanneer TKP bij bepaalde
patiënten?
• overdracht / behandelplan met de eerste lijn bv huisarts,
bedrijfsarts, fysio- en oefentherapeut?