GROEIDOSSIER Praktijk SOV 2014 – 2015

Opdrachten te maken door student
Opdrachten doormailen aan stagebegeleider/
opnemen in de begeleidingsmap
GROEIDOSSIER
Praktijk SOV
2014 – 2015
Arteveldehogeschool
Bachelor in het Onderwijs: Secundair Onderwijs
Kattenberg 9
B-9000 Gent
T 09 269 98 06
F 09 269 98 19
www.arteveldehogeschool.be
Inhoud
VOORAF ................................................................................................................... 3
OVERZICHT EN TIMING OPDRACHTEN .................................................................... 4
VOOR DE STAGE ...................................................................................................... 5
Opdracht 1 = analyse van de beginsituatie ........................................... 5
TIJDENS DE INGROEIPERIODE ................................................................................. 6
Opdracht 2 = verkennen, observeren en assisteren ............................. 6
TIJDENS DE STAGE ................................................................................................... 7
Opdracht 3 = ‘competentiegerichte standaard voor praktijk’ .............. 7
Opdracht 4 = vakdidactiek in de praktijk .............................................. 8
Opdracht 5 = “de leerkracht leert…” .................................................... 9
Praktijk SOV Groeidossier
2
© 2014-2015 Arteveldehogeschool
VOORAF
Het groeidossier wordt in onze lerarenopleiding gebruikt voor de opleidingsonderdelen
praktijk, dus ook voor het opleidingsonderdeel PR SOV voor studenten met een verkort
traject (studieomvangvermindering).
Tijdens PR SOV heb je de verantwoordelijkheid om je leerproces in de praktijk van een
secundaire school in goede banen te leiden. Het groeidossier draagt bij tot actief leren,
het in kaart brengen van deze ontwikkeling en het kenbaar maken van de ontwikkeling
aan anderen. Het is een hulpmiddel om je gedachten, je zoekproces, je ervaringen te
ordenen.
Op deze manier leer je aanvoelen dat het leerproces om een goede leraar te worden
nooit af is en we helpen je vaardigheden ontwikkelen die levenslang leren professioneel
kunnen ondersteunen.
Studenten met een verkort traject hebben verschillende beginsituaties; sommigen
behaalden reeds een bachelor diploma leraar secundair onderwijs, anderen die van
leraar lager of kleuter onderwijs, of er zijn studenten met diploma van een universitaire
of GPB-opleiding.
Het is aan jou om bij dit bij de start van je praktijktraject en opdracht 1 van dit
groeidossier goed in kaart te brengen en te communiceren zodat de vakgroep hier
gepast op kan inspelen in je begeleiding.
Om de begeleiding tijdens de PR SOV stage vlot te laten verlopen, bezorg je alle
opdrachten op de voorziene of afgesproken tijdstippen aan je stagebegeleider. Indien
dit niet gebeurt, kan de stage als onvolledig beschouwd worden. Dit kan gevolgen
hebben voor het al dan niet behalen van een credit voor PR SOV.
Eén of twee onderwijsvakken in je SOV traject?
Je maakt één groeidossier per onderwijsvak. De opdrachten in het groeidossier zijn
vakspecifiek en je maakt ze dus per onderwijsvak afzonderlijk.
Alleen opdracht 1 is vakoverstijgend: deze opdracht maak je één keer en voeg je toe
aan beide groeidossiers.
Praktijk SOV Groeidossier
3
© 2014-2015 Arteveldehogeschool
OVERZICHT EN TIMING OPDRACHTEN
VOOR DE STAGE
Opdracht 1 = analyse van de beginsituatie



maak je bij aanvang van de stage
mail je door naar je stagebegeleider
voeg je toe aan je groeidossier
TIJDENS DE INGROEIPERIODE (1e week)
Opdracht 2 = verkennen, observeren en assisteren


maak je tijdens de ingroeiperiode
voeg je toe aan je groeidossier
TIJDENS DE STAGEPERIODE
Opdracht 3 = competentiegerichte standaard voor praktijk


mail je door naar je stagebegeleider
voeg je toe aan je groeidossier
Opdracht 4 = vakdidactiek in de praktijk
 plan je zelf tijdens je stageperiode
 voeg je toe aan je groeidossier
Opdracht 5 = “de leerkracht leert…”



plan je zelf tijdens je stageperiode
bespreek je op voorhand met de vakmentor ter goedkeuring
voeg je toe aan je groeidossier
Veel succes!
De praktijkcoördinatie
Praktijk SOV Groeidossier
4
© 2014-2015 Arteveldehogeschool
VOOR DE STAGE
Opdracht 1 = analyse van de beginsituatie
Vakoverstijgende opdracht: maak je één keer, kopie toevoegen aan de begeleidingsmap
van beide onderwijsvakken.
Doelen:




Het beeld van eigen stageprestaties scherp stellen,
de eigen sterktes en zwaktes i.v.m. professioneel handelen aan het begin van
het derde opleidingsjaar expliciteren,
inzien hoe je je sterktes en talenten kunt inzetten om werkpunten aan te pakken
en concrete stappen formuleren om alternatieven uit te proberen.
Waar sta je en waar wil je naar toe?
1. Formuleer – eventueel op basis van de vorige stage-ervaringen in het onderwijs - de
vaardigheden en/of attitudes waar je sterk in bent. Gebruik hierbij de
‘competentiegerichte standaard voor praktijk’.
 Schrijf de basiscompetenties (functionele gehelen) en beroepshoudingen waarvan
je vindt dat je ze goed beheerst op.
2. Formuleer de vaardigheden en/of attitudes waar je aan wil werken in PR SOV. Gebruik
hierbij ook de ‘competentiegerichte standaard voor praktijk’.
 Schrijf op basis van deze werkpunten de basiscompetenties (functionele gehelen)
en beroepshoudingen op waarin je wil groeien. Denk na hoe je je sterke
competenties en talenten1 hierbij kan inzetten.
Samengevat:

Mail het document met een beknopte weergave van de beginsituatie en waar je in
PR SOV naartoe wilt groeien door naar je stagebegeleider en voeg het toe aan je
begeleidingsmap.
1
Lees het artikel: http://www.klasse.be/archief/passie-steunt-op-talent/ of luister naar een
radio-interview met Luk Dewulf: http://www.youtube.com/watch?v=pEMXpVyjmj8&gl=BE.
Op zoek naar je eigen talenten? Doe de sneltest die op Chamilo staat.
Meer lezen: Ik kies voor mijn talent. L. Dewulf, P. Beschuyt. Lannoo Campus, 2012.
Praktijk SOV Groeidossier
5
© 2014-2015 Arteveldehogeschool
TIJDENS DE INGROEIPERIODE
Doelen:




School- en lesopdrachten van een leerkracht verkennen,
reflectievragen i.v.m. het eigen professioneel functioneren kunnen
beantwoorden,
zicht krijgen op je leerkracht-zijn
en formuleren van suggesties tot bijsturen van eigen handelen.
Opdracht 2 = verkennen, observeren en assisteren
Vakspecifieke opdracht: maak je voor beide onderwijsvakken afzonderlijk
Ingroeiperiode
De ingroeiperiode is het moment om de beginsituatie zowel op het niveau van de school
als de klas/leerlingen actief te ontdekken. Tijdens de ingroeiperiode observeer je lessen
en word je via assistant teaching betrokken bij het lesgeven op het moment dat de
vakmentor les geeft.
Gehele stageperiode
Het kan zinvol zijn om ook na de ingroeiperiode nog lessen van je vakmentor (of een
medestudent als deze er zijn) te observeren of activiteiten uit te voeren in het kader van
assistant teaching. Dit gebeurt steeds in overleg met je vakmentor en je
stagebegeleider. Als er andere derdejaars studenten op dezelfde stageschool lesgeven
kan je deze – uiteraard ook in overleg - observeren.
Het doel van de observatieopdrachten tijdens de stageperiode is:
 herkennen van verschillende soorten acties van leerkrachten om een aangenaam
leer- en werkklimaat voor leerlingen te creëren
 bij jezelf herkennen wat het verschil is tussen het noemen van feiten en het geven
van een mening bij het beschrijven van / praten over leerlingen en leerkrachten
Voorbereiding
Gebruik de kijkwijzers ‘PR Leidraad beginsituatie stageschool’ en ‘PR Leidraad observatie
lessen’ om je voor te bereiden op de observatieopdrachten.
Van de ‘beginsituatie stageschool’ vul je geen standaard formulier in, je neemt voor jezelf
notities. Er wordt van je verwacht dat je deze informatie tijdens je stageperiode verzamelt
en dat je tijdens begeleidingsgesprekken – waar relevant voor het uitvoeren van je
stageactiviteiten – aantoont dat je kennis hebt genomen van een aantal schoolse
gegevens.
Observatie en assistant teaching
1. Per observatie vul je telkens het volgende document in:
‘PR SOV Observatie vakmentor’
Praktijk SOV Groeidossier
6
© 2014-2015 Arteveldehogeschool
Denk op voorhand na over de observatievraag (=de focus) die je voor jezelf centraal
stelt tijdens de observatie.
2. Per lesuur waarin je activiteiten uitvoert in het kader van assistant teaching vul je het
volgende document in
‘PR SOV Assistant teaching’
Samengevat:
In je begeleidingsmap voeg je minimaal volgende documenten toe na de ingroeiperiode:
 3 verschillende lesobservaties per onderwijsvak: ‘PR SOV Observatie vakmentor’
 3 verschillende lessen per onderwijsvak ‘assistant teaching’: PR 3.2 Assistant teaching
Optioneel:
 lesobservaties van een medestudent: PR SOV Observatie medestudent
 bijkomende lesobservaties of assistant teaching a.d.h.v. dezelfde formulieren
TIJDENS DE STAGE
Opdracht 3 = ‘competentiegerichte standaard voor praktijk’
Vakspecifieke opdracht: maak je voor beide onderwijsvakken afzonderlijk
Deze opdracht maak je in het midden en op het einde van de stageperiode. Je verwerkt
de feedback die je tot dan toe kreeg van je vakmentor en stagebegeleider in je
voorbereiding.
Je mailt het document naar je stagebegeleider die via een e-mail zijn akkoord geeft met
evt. aanvullingen in jouw document.
1. Vul het document ‘PR SOV zelfevaluatie’ in en vraag input van je vakmentor (dit doe
je per onderwijsvak). Je mailt de digitale versie door naar je stagebegeleider.
NB: voor studenten met 2 onderwijsvakken:
Voor sommige competenties en vaardigheden zal je zelfevaluatie hetzelfde zijn, voor
andere is er misschien een verschil tussen je twee onderwijsvakken. Start met één
algemene zelfevaluatie en vul het daarna aan met specifieke informatie voor elk
onderwijsvak zodat je uiteindelijk 2 verschillende verslagen hebt.
2. Je stagebegeleider neemt dit door en geeft via een e-mail zijn akkoord met evt.
aanvullingen
3. Indien nodig wordt je zelfevaluatie in een mondeling gesprek verder besproken.
In je groeidossier komt:
 het ingevulde document ‘PR SOV Zelfevaluatie’
 de e-mail van de stagebegeleider ‘voor akkoord’
Praktijk SOV Groeidossier
7
© 2014-2015 Arteveldehogeschool
Opdracht 4 = vakdidactiek in de praktijk
Vakspecifieke opdracht: maak je voor beide onderwijsvakken afzonderlijk
Doelen




Realiseren van vakdidactische principes.
Praktijkervaring kunnen koppelen aan vakdidactiek.
Formuleren van suggesties tot bijsturen van eigen handelen.
Inzicht krijgen in je leraar-zijn
Binnen vakdidactiek maakte je kennis met een aantal belangrijke basisprincipes voor een
geslaagde les. Gebruik voor deze opdracht het document ‘PR SOV Vakdidactische
principes’
1. Geef één basisprincipe dat je de afgelopen periode succesvol realiseerde en
illustreer dit met voorbeelden uit je stage. Koppel dit aan criteria die in je syllabus
Vakdidactiek SOV en vakdidactiek 2 behandeld werden.
2. Geef één basisprincipe dat je de afgelopen periode niet voldoende realiseerde. Je
illustreert met voorbeelden uit je stage dat je dit basisprincipe niet voldoende
realiseerde. Je koppelt dit aan criteria die in je syllabus Vakdidactiek SOV en
vakdidactiek 2 behandeld werden.
Noteer concrete suggesties en tips om jezelf bij te sturen.
3. Bespreek je uitwerking van deze opdracht met je vakmentor en vul aan met de
opmerkingen uit dit gesprek.
Basisprincipes
1. Ik start de les met een motiverend lesbegin.
2. Ik sluit aan op de leefwereld van de leerlingen en/of de actualiteit.
3. Ik structureer mijn les.
4. Ik organiseer de les goed.
5. Ik gebruik media functioneel.
6. Ik kies motiverende werkvormen in functie van de lesdoelen.
7. Ik werk aanschouwelijk.
8. Ik houd rekening met veiligheid.
9. Ik activeer mijn leerlingen.
In je groeidossier komt het ingevulde document ‘PR SOV Vakdidactische principes’
Praktijk SOV Groeidossier
8
© 2014-2015 Arteveldehogeschool
Opdracht 5 = “de leerkracht leert…”
Vakspecifieke opdracht: maak je voor beide onderwijsvakken afzonderlijk
Feedback vragen aan leerlingen kan bijdragen aan je professionele ontwikkeling als
leerkracht. Laat de leerlingen je lessen tijdens je stageperiode evalueren en stuur aan de
hand daarvan bij. Leerlingen zien je dagelijks aan het werk en kunnen je helpen bij het in
kaart brengen van je eigen sterktes en zwaktes. Ze zijn in staat om zich uit te spreken
over de manier waarop je een les organiseert of leerlingen ondersteunt.
Op Chamilo vind je de vragenlijst die opgesteld werd door de Vlaamse ScholierenKoepel
(VSK). De lijst mag vrij gebruikt en aangepast worden in functie van je doelpubliek als je
een correcte bronvermelding aangeeft. Indien men op de school zelf vragenlijsten heeft
om leerlingen te bevragen kan je die gebruiken.
Zie http://www.scholierenkoepel.be/DeLeerkrachtLeert voor inspiratie over
verschillende feedbackmethoden.
1. Stel een vragenlijst op voor een bevraging per onderwijsvak.

Je mag de vragenlijst aanpassen, vragen schrappen of de focus leggen op een
specifiek thema.

Je kiest zelf aan welke klas je de vragen voorlegt.

Je bespreekt dit initiatief vooraf met de vakmentor. Gaat hij niet akkoord, dan zoek
je, indien mogelijk, een andere klas en vakmentor.

Je legt de leerlingen de vragenlijst voor en verwerkt de gegevens. Je trekt er
conclusies uit voor je verdere functioneren als leerkracht.
Let er op dat je bij deze opdracht de naam en handtekening van de betreffende
vakmentor laat noteren op een voorbeeldexemplaar van de vragenlijst die je opneemt
in je groeidossier.
2. Formuleer relevante verbeterdoelen voor je eigen praktijk op basis van de antwoorden
van de leerlingen. Je neemt deze verbeterdoelen en samenvattende conclusies met
betrekking tot je eigen handelen als leerkracht op in je groeidossier.
3. Beschrijf ook kort je eigen reflecties op in je groeidossier: wat was je ervaring met
feedback krijgen van de leerlingen en hoe heeft de feedback van leerlingen bijgedragen
aan je eigen professionele ontwikkeling?
Praktijk SOV Groeidossier
9
© 2014-2015 Arteveldehogeschool