Nieuwsbrief

Nederlandse Werkgemeenschap voor
Individual Psychologie
Nieuwsbrief nr.
27
-
26 november 2014
In dit nummer:
 Voorwoord
 NWIP nieuws
 Interview
Froukje
MeijbergAndringa
 Agenda
Individualpsychologie
Nederland 2014 - 2015
 Agenda IP international 2015
Voorwoord
Voor u ligt al weer de laatste nieuwsbrief van
2014. Een jaar waarin het bestuur na het niet
doorgaan van een aantal geplande bijeenkomsten wegens gebrek aan belangstelling,
besloot om zelf geen workshops meer te
organiseren, maar in te spelen op plaatselijke
verzoeken en initiatieven.
Tevens besloot het bestuur zelf een aantal
initiatieven te ontplooien om de IP meer in de
publieke belangstelling te plaatsen.
Onder het kopje IP nieuws vindt u de
resultaten van deze inspanningen.
Een aardig resultaat, mag ik zeggen.
Mogelijk ontplooit u zelf ook soortgelijke
initiatieven die de aandacht verdienen. Wij
zien een verslag van deze initiatieven met
belangstelling tegemoet.
De volgende nieuwsbrief verschijnt in maart 2015.
Kopij graag inleveren in de maand februari 2015.
Gerard Kulker
Voorzitter
NWIP Nieuws
In het LTN Magazine is in juni 2014 het
volgende artikel gepubliceerd:
Summary
A fundamental topic in Adlerian
psychology is encouragement. Teachers
using encouragement have a belief in
the strengths of each child and apply
encouraging methods in their classrooms. It is a sustainable contribution
in developing cooperative behavior.
Society and schools
It seems we are very concerned about raising
children in our society today. The silver line
could be: how do we teach children to behave
in a positive, democratic way?
What are the believes of a teacher about
influencing the relationships in his class? We
all have influence on the quality of a
relationship: in a positive or a negative way.
We assume teachers prefer to have a positive
effect om children’s behavior, because it may
lead to persons who know how to behave and
to better results in schools.
Do we know what to do to achieve this?
In the first half of the last century Adler and
Dreikurs were of the opinion that different
ideas about raising kids were necessary. This
was based upon their conviction that society
was changing from autocracy towards
democracy. And democracy is based upon the
idea of living together for the benefit of all.
That is something we need to develop and
education has a task in contributing to
sustainable, democratic relations.
Encouragement
In Adlerian theory and practice encouragement
is seen as an important power that contributes
to a positive and useful cooperation. Children
want to have a feeling of belonging; they want
to count and contribute on a base of equality.
Adler and Dreikurs see activating social feeling
as encouragement.
A courageous person:
Deze nieuwsbrief is een uitgave van de Nederlandse Werkgemeenschap voor Individual Psychologie
Redactie adres: Potgieterlaan 21, 2394 VA Hazerswoude Rijndijk.
Telefoon: 071 341 61 10
Email: [email protected]
Nederlandse Werkgemeenschap voor
Individual Psychologie
looks at situations in relation to possible
actions and solutions
reflects on the consequences of certain
actions
trusts his ability to handle a situation
considers mistakes not as personal failures.
Courage is a belief in yourself and a belief in
your own ability to cope in situations with a
focus to serve the whole.
Encouraging teachers have faith in children. A
discouraged teacher cannot encourage a
student. Encouragement is an attitude and an
act: you do something.
Edith
Neisser
(Dinkmeyer,
Dreikurs,
Encouraging children to learn, 1963) provides
characteristics of an encouraging attitude:
You are the person who can do it.
It is all right to try.
Provide plenty of opportunities for
successful achievement.
Do not set standards so high that children
are constantly falling short.
Be pleased with a reasonably good attempt.
Show confidence in their ability to become
competent
Accept children as they are.
Guarantee certain rights and privileges.
Children who feel at home, who have a feeling
of belonging develop socially appropriate
behavior and responsibility.
Having an encouraging way in treating
children includes you will avoid being
discouraging.
A feature of discouragement is that the child
has no faith in his ability and does not see
opportunities. Discouraging children show
misbehavior, because they do not see how to
contribute in a positive way. Examples of
discouragement are:
How much better it could have been
Competition
Criticism, punishment,
Emphasizing mistakes
Rewards and praising
Using double standards
Coercion
Also the language we use is of importance and
we do speak a lot in education. So it is
important to realize what message we will
make clear and how we say it. A few
suggestions for an encouraging language:
Say something about what the child has
done or does
Be specific and objective
Avoid using the word “try” and “but”
Finish encouraging remarks as a statement
Do not undermine the encouraging
comment
Do not compare to other children
The use of encouraging language has a big
effect in teaching and at home is. Therefore we
teach encouragement to our children with at
least the same effort as we learn them to read.
They will profit of it for the rest of their life.
Theo Joosten
Willy Hoekstra
The authors are board members of
NWIP ( www.individualpsychology.nl
ICASSI (www.icassi.net)
In het PSC Magazine editie 5 2014 verscheen
een artikel van de hand van Pauline Hofstra
met als titel: Wat beweegt me?
Als antwoord op deze vraag stelt Pauline dat zij
menselijk gedrag probeert te begrijpen met
behulp van de holistische en optimistische
psychologie van Alfred Adler. Zij legt de
belangrijkste principes van Alfred Adler uit. Te
weten:
1. De mens is een sociaal wezen, die zich
verbonden wil voelen met anderen.
2. Mensen zijn actief en streven van een
ervaren ‘min’ naar een veronderstelde
‘plus’.
3. Menselijk gedrag is doelgericht en
doelbewust.
4. Mensen zijn creatief en geven betekenis aan
hun leven.
5. Mensen zijn holistisch.
Hierna gaat zij vooral in op het eerste principe:
het zich verbonden willen voelen met andere
mensen.
Aan de hand van praktische voorbeelden uit
haar praktijk legt zij daarna niet alleen helder
uit wat dit principe inhoudt, maar laat ook zien
op welke wijze zich dit in een mensenleven
presenteert.
Het gehele artikel kunt u online lezen via de
link: http://pscmagazine.nl
Boekennieuws:
Begin december verschijnt in de boekhandel
het boek van onze voorzitter Gerard Kulker
met de titel: ‘Gebroken spiegel’
Met als ondertitel: ‘Over-leven met een
psychotische partner’.
In ‘Gebroken spiegel’ vertelt Gerard Kulker wat
hem is overkomen in de periode dat zijn vrouw
leed aan een acute psychose. Het boek schetst
een helder en minutieusbeeld van hoe de
2
Nederlandse Werkgemeenschap voor
Individual Psychologie
psychose hun leven overhoop haalt. En de
worsteling die volgt om een goede kwaliteit van
leven en partnerschap terug te winnen.
Hoe het was
‘Sinds die tijd heb ik een enthousiaste Thea
gezien, die met volgepakte fietstassen op weg
gaat naar haar werk. Bruisend van ideeën om
de bejaarden in de dagopvang te activeren.’
Naar wat het is
‘Maar Gerard, de bejaarden zitten ook in het
complot,’ geeft Thea als reactie, waarmee ze
opnieuw vast houdt aan haar verklaring van
de werkelijkheid. ‘Je moet me echt geloven… Ik
ben het nu gaan inzien. Ook die keer dat ik
binnen kwam en het personeel aan tafel zat…
Ze hebben me echt uitgeprobeerd en ik ben
erin geluisd.’
‘Gebroken spiegel’ is een boek voor de
mantelzorg en anderen die geïnteresseerd zijn
in leven met een psychose. Het nodigt uit met
anderen ervaringen uit te wisselen. Reikt
ideeën aan.
Beroepskrachten biedt het boek zicht op het
leven met een psychose buiten de wachtkamer.
En welke plaats de mantelzorg kan hebben in
de behandeling van een psychose.
is een katholieke basisschool in Leeuwarden
met ruim 300 leerlingen. In 2012 heb ik
besloten om naast mijn werk de Master Sen
(Special Educational Needs) in deeltijd te
volgen. Daarbij heb ik de studierichting die
opleidt tot intern begeleider gekozen. In het
kader van deze opleiding ben ik een onderzoek
gestart met als doel het verminderen van
ordeverstorend gedrag van leerlingen door de
inzet van individualpsychologische interventies
door leerkrachten.
Waarom is dit onderwerp door jou
gekozen?
Zo'n twintig jaar geleden hebben de toenmalige
intern begeleider en directeur van de St.
Thomasschool de individualpsychologische
schoolvisie vormgegeven. In die tijd hebben de
leerkrachten van de St. Thomasschool dan ook
uitgebreide scholing gekregen over hoe ze
vanuit de individualpsychologische gedachte
om konden gaan met de kinderen in hun
groep. Intussen heeft de individualpsychologische schoolvisie wat van zijn glans
verloren. De school is enorm gegroeid en er
zijn veel nieuwe leerkrachten bijgekomen.
Deze nieuwe leerkrachten onderschrijven de
schoolvisie en staan achter het gedachtegoed
van de individualpsychologie. Het is alleen heel
wat lastiger om ook in de praktijk concreet te
handelen vanuit deze ideeën. Ik merkte
bijvoorbeeld dat de leerkrachten op verschillende manieren omgingen met ordeverstorend
gedrag tijdens de les en besloot hieraan iets te
willen doen.
Het boek is in de boekwinkel verkrijgbaar
onder ISBN: 9789492055026 en kost € 17,95
Interview
Froukje Meijberg-Andringa
Onderzoek naar mogelijkheid
ordeverstorend gedrag te verminderen.
Mijn naam is Froukje Meijberg-Andringa en ik
ben 36 jaar oud. Ik ben getrouwd en moeder
van drie dochters. Sinds 2001 werk ik op de St.
Thomasschool in Leeuwarden als groepsleerkracht in de bovenbouw. De St. Thomasschool
Wat heb je onderzocht?
Mijn onderzoek richtte zich dus op de vraag of
het mogelijk was om ordeverstorend gedrag
van de leerlingen te verminderen. Daarvoor
heb ik twee leerkrachten geschoold in hoe ze
volgens de individualpsychologie om kunnen
gaan met ordeverstorend gedrag.
De leerkrachten in het onderzoek zagen
ordeverstorend gedrag als gedrag dat letterlijk
3
Nederlandse Werkgemeenschap voor
Individual Psychologie
storend is. Voorbeelden hiervan zijn: tikken,
geluiden maken, door de leerkracht heen
praten, ruzie maken, plagen, van de plaats
lopen en brutale opmerkingen maken. Na een
aantal observaties (opgenomen op beeld) heb
ik samen met de leerkrachten een pedagogisch
concept voor één leerling geschreven. Dit
pedagogisch concept zou ons inzicht moeten
verschaffen, in het doel dat het ordeverstorend
gedrag behelst. Op basis van de zeven stappen
die Letschert-Grabbe (Dennis, de schrik van de
school, 2008) beschrijft zijn we te werk
gegaan:
Stap 1: Beschrijving vanuit het perspectief van
de waarnemer,
Stap 2: Beschrijving vanuit het perspectief van
het kind,
Stap 3: Het vinden van gedragspatronen,
Stap 4: Empathisch begrijpen van het gedrag,
Stap 5: Het benoemen van het doel dat het
kind met het gedrag zou willen
bereiken.
Stap 6: Het formuleren van pedagogische
doelen.
Stap 7: De ontwikkeling van pedagogische
maatregelen
(Letschert-Grabbe, 2008, p. 88 t/m 93).
De leerkrachten hebben acht weken lang de
pedagogische maatregelen 'uitgeprobeerd' op
de leerling in kwestie. Elke week kwamen de
twee leerkrachten en ik bij elkaar voor een
intervisiebijeenkomst. In die intervisiebijeenkomsten hebben we ook gekeken, naar welke
interventies op ordeverstorend gedrag voor de
hele groep geschikt waren.
Vanuit de individualpsychologie werden de
volgende interventies als effectief beschreven.
 Consequent zijn zonder waardeoordeel.
 Refereren aan de afspraak (logische gevolgen, vanuit democratische aanpak)
 Keuzemogelijkheid bieden om een kind
uit de oppositie te helpen.
 Het geven van verantwoordelijkheid.
 Gedifferentieerde
terugkoppeling
(bemoedigen).
 Hulp geven bij sociale vaardigheden.
 Heldere aanwijzingen geven op ongestructureerd gedrag.
 Kansen voor bemoediging zoeken. Met
een constructieve intentie reageren op
destructief gedrag (ordeverstoring).
De vraag hoe we deze interventies inhoud
konden geven in de praktijk, leidde tot
waardevolle gesprekken over bemoedigen
versus belonen en straffen/waarschuwen, over
democratisch leiderschap van de leerkracht, de
totstandkoming van regels en over de invloed
van taalgebruik.
Wat heeft het onderzoek opgeleverd?
In de acht weken van het scholingstraject is het
ordeverstorend gedrag niet afgenomen. Maar
toch heeft het onderzoek grote waarde voor de
school gehad.
Het blijkt namelijk dat de leerkrachten, de
interventies vanuit de individualpsychologie
als positief ervaren. Zij geven aan dat het
werken met de interventies leidt tot reflectie en
handelen vanuit eigen overtuiging. De beide
leerkrachten geven ook aan dat het werken met
de interventies iets is dat niet in een kort
tijdsbestek kan worden aangeleerd. Zo hebben
ze geleerd in grote lijnen de interventies toe te
passen, maar de nuances, bijvoorbeeld in
taalgebruik, missen ze nog. Het individualpsychologische gedachtegoed is voor hen wel
een waardevolle overtuiging geworden die hen
richting geeft in het handelen.
Uit het onderzoek komt ook naar voren dat
continuïteit in de op de individualpsychologie
gebaseerde pedagogische lijn een voorwaarde
is om ordeverstorend gedrag te kunnen
verminderen. Deze pedagogische lijn moet
geen mooi verhaal zijn voor de buitenwacht.
Het moet geleefd en gevoeld worden door alle
betrokken in de school. De school heeft beleid
nodig dat zorgt dat er niet alleen een
doorgaande lijn is voor taal en rekenen, maar
juist ook voor het pedagogisch handelen. Het
hart en de ziel van de school!
Wat verwacht je dat jouw onderzoek zal
bijdragen in de praktijk?
Als ik met collega's van andere scholen praat
over het nut van een duidelijke schoolvisie valt
op dat maar weinig leerkrachten weten, waar
de school waar zij werken, echt voor staat. Er
wordt vaak gewerkt vanuit wisselende
inzichten en daardoor ontbreekt het aan
continuïteit in handelen. De individualpsychologie geeft ons als school juist die richting en
4
Nederlandse Werkgemeenschap voor
Individual Psychologie
continuïteit, die voor de aanpak van storend
gedrag zo belangrijk is. En gebleken is dat een
individualpsychologische aanpak helemaal niet
ouderwets en uit de tijd is, zoals veel
leerkrachten, waaronder ikzelf, bij ons op
school de afgelopen jaren zijn gaan denken. In
de recente literatuur wordt juist gesproken
over het positieve effect van democratisch
leiderschap, reflectie en gedifferentieerde
feedback (bemoedigen) op ordeverstorend
gedrag. En in een maatschappij die steeds
meer gericht is op de persoonlijke ontwikkeling
van het individu, is het juist goed om
tegenwicht te bieden en kinderen te leren
functioneren in een groep. Kortom het
onderzoek heeft ons overtuigd van de waarde
van de individualpsychologie binnen de school.
Agenda
Individualpsychologie
Nederland 2014 - 2015
NWIP
De NWIP heeft verschillende mogelijkheden
workshops te geven bij jou in de buurt.
Heb je in je omgeving meerdere mensen die
geïnteresseerd zijn in een bepaald thema?
Neem contact op met de NWIP.
Mogelijke thema’s
Het aanbod vanuit de NWIP zijn themabijeenkomsten of workshops op de volgende
gebieden:
o Opvoeden.
o Onderwijs.
o Management.
o Levensstijl.
o Relaties.
o Transities/veranderingen in het leven.
o Persoonlijke ontwikkeling.
Nationale bemoedigingsdag
Opgave: [email protected]
Of per tel. 038-3856543
Max. deelname 15 personen
Meer informatie: www.schoenakeracademie.nl
Aanmelding: [email protected]
Meermoed Instituut
19 januari 2015:
Start MeerMoed training. (opvoeding)
Info: www.meermoed.nl
Opgave: via email: [email protected] of tel.
Wil Bahlmann 0592-302933
Waar: Borgstee 44, 9403 TV Assen. Ruime
parkeergelegenheid.
Agenda
IP Internationaal 2015
ICASSI 2015
De volgende ICASSI wordt gehouden van 26
juli tot 8 augustus 2015 in Dublin, Ierland.
(DCU campus).
Meer informatie vind je in de loop van
december op: www.icassi.net
Wanneer er dus bij jou of in je omgeving
behoefte bestaat rond een van de genoemde
onderwerpen een workshop of themabijeenkomst te houden, dan kun je hierover contact
opnemen met het bestuur.
Gerard Kulker
Schoenaker Academie
24 en 25 januari 2015:
Start opleiding Encouraging trainer.
6 juni 2015:
Gewijzigde e-mail
Het e-mail adres van de redactie van de
nieuwsbrief is veranderd. Bij het toezenden
van kopy het nieuwe adres a.u.b. gebruiken.
[email protected]
5