De terroir van Ribera del Duero Verslag van de NGS proeverij van wijnen uit de Spaanse wijnstreek Ribera del Duero, gehouden op 26 mei 2014 in hotel Casa 400 te Amsterdam. Door Paul Op ten Berg. Presentatie De presentatie van deze proeverij werd verzorgd door Germán Muñoz, die ook de selectie van de wijnen voor zijn rekening nam. Zijn profiel is op maat gesneden: Internationaal drietalig wijn- en exportconsultant, team builder, Ambassadeur van Ribera del Duero en terroir-specialist. Germán studeerde oenologie, wijnbouw en marketing aan de universiteiten van Valladolid en Montfort (UK). Hij werkte van 2000 tot 2008 als directeur marketing bij de Ribera del Duero Wine Board, in 2008 en 2009 als export manager bij de Grupo Pesquera. Germán Muñoz Terroir 34 Germán Muñoz heeft nu een eigen bedrijf in België onder de naam Terroir 34 www.terroir34.com . Hij werkt, samen met zijn leermeester José M. Fernandez, een van de beste geologen van Spanje en lid van Terroir 34, aan het eerste boek over de terroirs van Spanje, een didactisch werk in het Spaans en het Engels. Geschiedenis In Ribera del Duero wordt al ruim 2.000 jaar wijn geproduceerd, zoals blijkt uit het 66 m² grote mozaïek van de wijngod Bacchus dat nog niet zo lang geleden werd opgegraven bij Baños de Valdearados. De ‘moderne’ wijnbouw werd in de 12e eeuw naar de streek gebracht door de Benedictijner monniken van de abdij van Cluny in de Bourgogne. Vega Sicilia In 1864 werd het wijngoed Vega Sicilia opgericht in het westelijke deel van Ribera del Duero. Het werd jarenlang beschouwd als het meest vooraanstaande wijnbedrijf van Spanje, maar de rest van Ribera del Duero genoot tot de jaren 70 niet veel belangstelling. De rest van de wijnproductie bestond toen merendeels uit eenvoudige rosé van garnacha, afkomstig uit het oostelijke deel van de streek. Pesquera Dat veranderde toen Alejandro Fernández zijn bodega Pesquera begon, waar hij rode wijnen produceerde van tempranillo met een meer geconcentreerde, volle en fruitige stijl dan de meeste Rioja wijnen van toen. Rioja’s waren destijds de enige Spaanse rode wijnen die werden geëxporteerd. De wijnen van Pesquera, blends van tempranillo met Bordeaux rassen, werden zowel in Spanje als door internationale wijnrecensenten goed ontvangen. De wijnproductie breidde zich in de jaren 80 en 90 flink uit, en er werden veel nieuwe bodega’s gevestigd. Arzuaga Navarro Een ander belangrijk wijnbedrijf van Ribera del Duero is Arzuaga Navarro, dat begin jaren 90 werd opgericht door de ambitieuze en dynamische Florentino Arzuaga in het dorp Onesimo Quintanilla. In tegenstelling tot Vega Sicilia wordt de Tinto Pesquera van 100% tempranillo gemaakt. Enkele andere belangrijke wijnproducenten zijn Viña Sastre, Dominio de Pingus, Bodegas Alion en Hacienda Monasterio. Geografie Ribera del Duero ligt recht boven Madrid. Het D.O. gebied strekt zich over 115 km uit aan weerszijden van de Duero rivier, op het noordelijke Spaanse plateau in Castilla y Léon, in de provincies Burgos, Segovia, Soria en Valladolid. In het 35 km brede wijngebied bevindt zich een honderdtal dorpen. De belangrijkst plaatsen zijn Peñafiel, Roa, Aranda de Duero en San Esteban de Gormaz. Geologie De vorming van de bodem van Ribera del Duero had plaats in het Mioceen. 10-15 miljoen jaar geleden bevond zich hier een meer. Door erosie van de bergen kwamen kalkafzettingen terecht op de bodem van het meer, dat in een latere periode naar boven werd gedrukt. Ribera del Duero is nu een hoogvlakte met zowel vlakke delen, op 750 tot 850 m boven zeeniveau, als glooiende heuvels tot 911 m hoogte. Bodem De circa 60 cm dikke bovenlaag bestaat deels uit bruine, tertiaire afzettingen van slib of zandhoudende klei, afgewisseld met witte lagen kalksteen en mergel. De onderbodem bestaat vaak uit kalkrotsen. We onderscheiden qua ouderdom drie bodemsoorten: Hoog gelegen witte kalksteenbodems, tot 5 miljoen jaar oud; dit zijn de beste stukken voor wijnbouw; kalksteen geeft ruggengraat aan een wijn. Hellingen met mergelbodems, tot 12 miljoen jaar oud. In de laagvlakte bodems van zandsteen en slibachtige modder (limos), tot 25 miljoen jaar oud. Klimaat Ribera del Duero is heeft een mediterraan-continentaal klimaat, dat voor wijnbouw zeer gunstig is. De zomers zijn droog, de temperatuur kan ‘s zomers oplopen tot 40°C. De winters lang en streng, met temperaturen tot -18°C. Het kan er plotseling grillig zijn, met onverwachte stormen, een onaangename wind, strenge vorst of verzengende hitte. De gemiddelde maximale jaartemperatuur bedraagt 22°C en de gemiddelde minimale jaartemperatuur is 3°C. De zon schijnt er meer dan 2.400 uur per jaar en er valt jaarlijks slechts 400 tot 600 mm neerslag. Vijf terroirs - van west naar oost: Milla de Oro – 740-780 m hoogte; enkele van de beste wijngaarden Peñafiel–Pesquera – 750-800 m hoogte La Horra–Roa – 770-900 m hoogte, kalksteen, klei en leem Aranda–Sotillo de la Ribera – 800-900 m hoogte, met de hoogste wijngaard in El Sotillo Atauta – 880-950 m hoogte Geologische 3D kaart van het terroir van La Horra-Roa, op een hoogte van 841 meter. Dit "Valdelayegua Domaine" is een van de top terroirs in het dorp La Horra en van Ribera del Duero. Van dit terroir komt een van de wijnen van Germán Muñoz, genaamd Terroir 34 Dreams from Limestone www.terroir34.com/english/terroir34_red.html Wijnbouw De streek telt momenteel 22.000 ha aan wijngaarden. Er zijn 8.500 wijnboeren en 279 wineries actief, tegen slechts 9 in 1982. De strenge winterse koude vertraagt het uitbotten van de wijnstokken. Door plotselinge temperatuurverschillen tussen dag en nacht in de zomer ontstaat tijdens de rijping een perfecte balans in de druiven. D.O. Ribera del Duero www.riberadelduero.es De oprichting van de DO Ribera del Duero had plaats in 1982. Het Consejo Regulador heeft als belangrijkste taak de bescherming van de authenticiteit van de D.O. Daartoe wordt door de commissie voor elke goedgekeurde fles een genummerde zegel geleverd (zie afbeelding), naar keuze groot of klein. Officieel zegel van de D.O. Ribera del Duero Er zijn regels voor wijnbouw, vinificatie, opvoeding en botteling. De toegestane druivenrassen zijn: Voor rode wijn: tinta del país (synoniem tinto fino), een variant van tempranillo; rode D.O. wijnen moeten minstens 75% tinta del país bevatten; dit is veruit het belangrijkste druivenras (90% van de productie), dat zorgt voor karakteristieke kleur, aroma en body; cabernet sauvignon, merlot, malbec en garnacha tinta. Voor rosé: minimaal 50% van de toegestane druivenrassen. Voor witte wijn (slechts 1% van de productie): albillo (plaatselijk blanca de país); voornamelijk lokale consumptie. Het maximale rendement van de DO Ribera del Duero bedraagt 7.000 kg/ha. Er is een verdeling in: tinto joven (geen of minder dan 12 maanden op hout); crianza (24 maanden rijping, waarvan minimaal 12 maanden op hout); reserva (36 maanden rijping, waarvan minimaal 12 maanden op hout); gran reserva (60 maanden rijping, waarvan minimaal 24 maanden op hout). Het Consejo Regulador houdt zich ook bezig met promotie en kwaliteitsverbetering. Productie en export De productie van druiven voor wijn bedroeg in 2012 86 miljoen kg, tegen ongeveer 10 miljoen kg in 1982. In 2013 bedroeg de wijnproductie 80 miljoen flessen. Qua liters wijn was Duitsland in 2013 het belangrijkste exportland, gevolgd door Zwitserland, USA, Mexico, UK, Denemarken en Canada. Op de achtste plaats staat Nederland met 300.000 liter. De wijnen Ribera del Duero is een concurrent van Rioja, dat met hetzelfde druivenras werkt. Qua stijl zijn de wijnen echter verschillend. Die van Ribera del Duero hebben frisser fruit, terwijl Rioja wijnen rijper fruit hebben met meer confiture-achtig karakter. De wijnen van Ribera del Duero die afkomstig zijn van oude stokken hebben echter aroma’s die aan die van port doen denken. Als de wijnstokken bovendien groeien op kalksteen bodems, zijn de wijnen intens en complex, bedoeld om lange tijd te rijpen en zeer lang te bewaren. Oogstjaren JAAR 2012 2011 2010 2009 2008 2007 BEOORDELING Zeer goed Uitstekend Uitstekend Uitstekend Zeer goed Zeer goed JAAR 1996 1995 1994 1993 1992 1991 BEOORDELING Uitstekend Uitstekend Zeer goed Redelijk Goed Zeer goed 2006 2005 2004 2003 2002 2001 2000 1999 1998 1997 Goed Zeer goed Uitstekend Zeer goed Zeer goed Uitstekend Zeer goed Uitstekend Zeer goed Goed 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1982 1982 Goed Uitstekend Goed Goed Uitstekend Zeer goed Redelijk Zeer goed Zeer goed Proeverij De 20 wijnen van deze proeverij werden blind geschonken. De vermelde prijzen zijn bruto horecaprijzen ex BTW. Serie 1 - Milla de Oro (gouden mijl) ***(*)Ribera del Duero ‘La Planta’ 2012, Bodegas Arzuaga Navarro www.arzuaganavarro.com Deze bodega – anno 1985, eigen bottelingen vanaf 1993 - ligt naast Vega Sicilia en bezit 150 ha wijngaarden. 100% tinto fino, gemiddeld 20 jaar oude stokken van de Finca La Planta, op 900 m hoogte. Handmatige oogst in kratten van 15 kg. Volledige ontsteling, enkele dagen koude inweking. Vergisting op rvs tanks bij 24-24°C. Opvoeding 6 maanden op gedeeltelijk nieuw Amerikaans en Frans eiken. Alc. 14,5%. Imp. Wijnimport J. Bart € 7,35. K gemiddelde tot goede concentratie paarsrood G veel aroma, elegant, iets animaal, zeer levendig, kersen en aardbeien, kruidigheid S sappig, veel fruit, mooie balans, vlezige afgeronde tannines A vanille en iets citrusschil, gemiddelde lengte T eetwijn met moderne stijl, bij zuiglam, is al zeer drinkbaar ****- Ribera del Duero Crianza 2011, Bodegas Arzuaga Navarro 90% tinto fino, 7% cabernet sauvignon, 3% merlot. Handmatige oogst in kratten van 15 kg. Volledige ontsteling, enkele dagen koude inweking. Vergisting op rvs tanks bij 27°C. Opvoeding 16 maanden op 50% Amerikaans en 50% Frans eiken, daarna 1 jaar flesrijping. Alc. 14,5%. Imp. Wijnimport J. Bart € 15,05. K gemiddelde tot goede concentratie robijnrood G donkere tonen van pruimen, zwarte kersen, munt en specerijen, enige complexiteit S rijp rood fruit en gedroogde pruimen, vol en krachtig ontwikkeld, stevige tannines A goede lengte met o.a. chocolade en meer hout, maar wel in balans T krachtige eetwijn, moet nog wat verder rijpen **** Ribera del Duero Reserva 2009, Bodegas Arzuaga Navarro 95% tinto fino, 3% cabernet sauvignon, 2% merlot. Handmatige oogst in kratten van 15 kg. Volledige ontsteling, enkele dagen koude inweking. Vergisting op rvs tanks bij 29°C. Vergisting op rvs tanks bij 27°C. Opvoeding 26 maanden op voornamelijk Frans en iets Amerikaans eiken, daarna 3 jaar flesrijping. Alc. 14,5%. Imp. Wijnimport J. Bart € 29,25. K geconcentreerd paarsrood G in aanvang iets reductief, kreupelhout S vol en rond, met veel beluchting komt zeer krachtig fruit tevoorschijn, de flinke zuurgraad zorgt voor balans, complexe tonen A nog meer houtimpact dan bij de vorige wijn, compact fruit en jeneverbessen T veel kracht en zeer stevige tannines, decanteren is bij deze wijn erg nodig **** Ribera del Duero Reserva Valbuena 5 años 2002, Vega Sicilia www.vega-sicilia.com Dit domaine is gevestigd in Valbuena de Duero en heeft 250 ha wijngaarden, voor 80% beplant met tinto fino. De bodem bevat klei en kalksteen met grijsbruine aders en er is ook een alluviaal gedeelte. Dit is een wijn van jonge stokken tinto fino, cabernet sauvignon en merlot. Vergist op rvs tanks, malo op cementen tanks. Opvoeding 42 maanden op hout, flesrijping minimaal 18 maanden. Alc. 14%. Imp. Le Vin en Direct circa € 150,00. K geëvolueerd granaatrood met oranje zweem, maar geen verbruining G prachtig ontwikkeld rijp fruit van kersen en aardbeien, iets kruidnagel en peper, aards, kreupelhout S fraai ontplooid fruit met evenwichtige, complexe tonen en elegante kruidigheid A levendig door flinke tannines en zuren, goede lengte T zeer vitale wijn met nog flink veel toekomst Serie 2 - Peñafiel–Pesquera ***(*) Ribera del Duero Selección ‘Finca El Grajo Viejo’ 2009, Bodega Protos Tinto fino, 75 jaar oude stokken. Geperst met een basket press. Wordt alleen in de beste jaren uitgebracht. Houdt het midden tussen crianza en reserva. Microvinificatie van 18 terroirs, elk apart. Alc. 14,5%. Imp. Jean Arnaud, Hosman Frères € 43,10. K diep paarsrood G rijp, wat zwoel, met beluchting wordt de geur frisser, drop, munt, kersen en specerijen S stevig, robuust maar met voldoende verfijning en goede tannines A goede lengte met structuur, net niet stoffig T mist wat vulling en complexiteit, heeft wat separatie tussen fruit en tannines **** Ribera del Duero Gran Reserva 2006, Bodega Protos Tinto fino, 50 jaar oude stokken. Wordt alleen in de beste jaren uitgebracht. Alc. 14,5%. Imp. Jean Arnaud, Hosman Frères € 40,90. Gekaraffeerd. K gemiddeld geconcentreerd paarsrood met een wat dunne rand G mooi fris, met iets umami, lavas, drop en kersen S zeer levendig, veel umami, karaktervol, verpakte kracht A erg lang, met veel specerijen en kreupelhout T fraaie wijn met wat plantaardige eigenschappen, stevig en compleet ***(*) Ribera del Duero Crianza 2011, Pago de Carraovejas Van 93% tinto fino, 5% cabernet sauvignon en 2% merlot. Rijping 12 maanden op Frans en Amerikaans hout. Geklaard met eiwit. Alc. 15%. Imp. Grand Cru Wijnen € 22,45. K diep paarsrood G floraal, rijp fruit, zuivel, balsemachtig, zeer aromatisch en erg fruitig S fluweelzacht, soepel, verleidelijk fruit, haast exotisch, zoete specerijen A gemiddelde lengte, vrij weinig extractie en hout T deze moderne wijn is nu heerlijk op dronk ****- Ribera del Duero ‘Cuesta de las Liebres’ 2009, Pago de Carraovejas Van 96% tinto fino, 3% cabernet sauvignon en 1% merlot. Rijping 24 maanden op Frans hout. Geklaard met eiwit. Alc. 14,5%. Imp. Grand Cru Wijnen – prijs op aanvraag. K diep paarsrood G vrij aromatisch, rood fruit met room, munt, toast, koffie, rook, melkchocolade en drop S rond en vol, zacht en afgerond, vanille en zwart fruit, krachtig, evenwichtig en elegant A wordt in de mond krachtiger, vrij veel lengte T prima tannines, maar mist toch wat complexiteit ****(*) Ribera del Duero ‘El Anejón de la Cuesta de las Liebres’ 2009, Pago de Carraovejas Van 93% tinto fino, 6% cabernet sauvignon en 1% merlot. Kalksteen bodem. 12 maanden opgevoed op barriques van topklasse Frans eiken (haute futaie met zeer fijne nerf). Geklaard met eiwit. Alc. 14,5%. Imp. Grand Cru Wijnen – prijs op aanvraag. K zeer diep paarsrood tot aan de rand G prachtig fruit, zwarte kersen en bessen, complex, verfijnd, subtiel en diep geschakeerd S vol en warm fruit, fraai verpakt, rond, vanzelfsprekende balans, elegant A zeer lang T topwijn, zeer bijzonder, echte klasse! Serie 3 – La Horra-Roa **** Ribera del Duero Crianza 2009, Pago de los Capellanes www.pagodeloscapellanes.com Tinto fino en cabernet sauvignon. Alc. 14%. Imp. Anfors € 18,70 (2010). K gemiddeld tot goed geconcentreerd paarsrood G levendig, goede concentratie, mineraal, iets plantaardig umami, stenig op de achtergrond S zalvend zacht en rond met frisse kruidigheid, zwarte kersen en bessen A specerijen, kreupelhout, pruimedanten, prachtige sappige tannines T vrij complex en zeer elegant, met enige complexiteit ****(*)Ribera del Duero ‘Parcela El Nogal’ 2006, Pago de los Capellanes 100% tinto fino uit de Finca El Picón wijngaard van 6 ha met een kalk-klei bodem. 6 dagen inweking vooraf bij 14°C. Vergist met wilde gisten gedurende 28 dagen bij 26°C in conische foeders van Frans eiken. Langzame malo van 22 dagen op 3 soorten barriques van Frans eiken met fijne nerf. Alc. 14%. Imp. Anfors € 37,80. K goed geconcentreerd robijnrood met iets verbruining G complex, diep en zwoel, rijp en jammy aardbeienfruit, pruimedanten, tutti frutti, aards S vol en rijp, truffel, zeer compleet en elegant A zeer lang, met o.a. noten en kreupelhout T grote wijn, een kanjer die staat als een huis Serie 4 – Aranda-Sotillo *** Ribera del Duero Roble 2012, Bodegas Linaje Garsea Tinto fino. Alc. 13%. Geen importeur. K zeer diep paars G zwoel rood en zwart fruit floraal, sechuan peper, drop, zeer aromatisch S peperig, warm, zeer rijp fruit, alcoholisch, net voldoende zuren, iets plantaardig A lang, zilt en zout van de mineralen, tannines eindigen wat drogend T verleidelijke wijn, wat enkelvoudig ****+ Ribera del Duero Reserva 2009, Bodegas Linaje Garsea Tinto fino. Alc. 13%. Geen importeur. K diep paars met iets evolutie G zeer aromatisch, duidelijk complexer dan de vorige wijn S prachtig spel van fruit en zwarte peper, met frisse zuren en aangename tannines A zeer lang, subtiel en elegant, met iets chocolade en specerijen aan het eind T heerlijke pure wijn met elegant klasse *** Ribera del Duero Roble 2012, Abadía de Acón www.abadiadeacon.com Dit bedrijf werd in 1953 gevestigd in het dorpje Castrillo de la Vega, ten westen van Aranda de Duero. In 2003 werd een nieuwe winery in gebruik genomen, deels ondergronds, op basis van het zwaartekracht principe. Men bezit 35 ha wijngaarden, die voor 92% zijn beplant met tinto fino. Deze wijn is van 100% tinto fino, 15 jaar oude stokken. Wijnbouw met biologische uitgangspunten. Handmatige oogst. Vergist bij 23°, 5 maanden opgevoed op barriques van nieuw Frans eiken, 5 maanden flesrijping. Alc. 14,5%. Geen importeur. K diep paars G iets nat papier, plantaardig, groen en zoet fruit S separatie tussen zoet/alcohol en zuren/tannines A gemiddelde lengte T boeit niet zo, mist wat samenhang ****+ Ribera del Duero Roble ‘Targum’2007, Abadía de Acón Deze wijn is van 100% tinto fino, 80 jaar oude stokken. De wijngaard ligt op 850 m hoogte. Wijnbouw met biologische uitgangspunten. Rendement 15 hl/ha. Handmatige oogst in kratten van 18 kg met selectie in de wijngaard. 48 uur koude inweking. Vergist bij 28° met naweking, in totaal 18-25 dagen. 16 maanden opgevoed op barriques van nieuw Frans en Amerikaans eiken met fijne nerf, 5 maanden flesrijping. Alc. 14,5%. Geen importeur. K gemiddelde tot goede concentratie robijnrood G veel hout, tabak, ceder, specerijen, kruiden, complex S diep zwoel fruit, zeer genereus, veel specerijen, koffie, drop, vlezig en gespierd A zeer lang en krachtig, mineraal T complexe wijn op hoog smaakniveau met volop hout, een machtig geheel ****- Ribera del Duero Horta ‘Camino de Gumiel’ 2011, Viñedos del Soto Nauwelijks bekend wijnbedrijf, in 2005 gevestigd te Sotillo de la Ribera door Carlos Horta. Dit is volgens Germán Muñoz een bodega met veel potentieel. Wijnmaker is Ernesto Peña. Wijngaardbezit 20 ha. Uit de El Sotillo wijngaard op 850 m hoogte met een kalksteen bodem. 100% tinto fino van 15-25 jaar oude stokken. Biologische wijnbouw. Handmatig geoogst in kratten van 20 kg, met selectie in de wijngaard. Opvoeding 13 maanden op nieuw Frans eiken, 12 maanden flesrijping. Niet geklaard, niet gefilterd. Geen jaartal op het etiket, hier niet ongebruikelijk bij kleine producenten. Heeft nog geen achteretiket: het zegel is nog niet ontvangen van het Consejo Regulador. De wijn komt half juni 2014 op de markt. Geen importeur. K diep paarsrood G zwoele zwarte kersen S zwart fruit, kokos, bittere chocolade, vanille A wat droging en separatie T krachtige wijn, mist echter net wat balans in geur en smaak Serie 5 - Atauta ****- Ribera del Duero Roble ‘Parada de Atauta’ 2011, Bodegas Dominio de Atauta www.dominiodeatauta.com/index.php Tinto fino. Niet te veel extractie. Alc. 14,8%. Geen importeur. K gemiddeld tot goed geconcentreerd paarsrood G ontwikkeld rijp fruit van pruimen, leer, subtiel geheel S zeer vol, compact zwart fruit, leer en kruidnagel, aangenaam geheel A lang, met niet al te veel droging T zowel stoer als gekookt, van alles wat, maar mist wat samenhang **** Ribera del Duero Roble ‘Dominio de Atauta’ 2010, Bodegas Dominio de Atauta 100% tinto fino, 60 jaar oude stokken. Alc. 14,8%. Geen importeur. K goed geconcentreerd robijnrood met iets evolutie G zwart fruit, veel chocolade, kokos S koffie, wat overrijp zwart fruit, krachtig en elegant tegelijk, iets drop A lang tot zeer lang T boeiende wijn met kracht, complexiteit en karakter ****+ Ribera del Duero ‘La Mala’ 2009, Bodegas Dominio de Atauta 100% tinto fino. Alc. 14,7%. Geen importeur. K diep paarsrood, iets evolutie G bijzonder complex fruit, balsemachtig S vol en complex, rijke vulling, prachtig, kleine impressie van zoet A lang tot zeer lang T vol, maar met veel details ****- Ribera del Duero ‘Valdegatiles’ 2009, Bodegas Dominio de Atauta 100% tinto fino. Alc. 14,7%. Geen importeur. K diep paarsrood, geen evolutie G tamelijk complex, veel frisser en krachtiger dan de vorige wijn, munt, gaat de kant op van cabernet sauvignon S bosfruit, munt en eikenhout A lang tot zeer lang T Bordeaux stijl met te veel hout v.l.n.r. Alicia Martinez Rolland, René Persoon, Germán Muñoz Met dank aan: Germán Muñoz, presentator en samensteller van deze proeverij, voor zijn zeer boeiende verhaal en de prachtige wijnselectie; Alicia Martinez Rolland van ICEX –Vinos de España voor de hulp bij de totstandkoming van dit evenement; Perswijn voor het ter beschikking stellen van de zaal voor de proeverij. www.riberadelduero.es
© Copyright 2024 ExpyDoc