interdisciplinair interventieprogramma voor ouderen met geheugenproblemen / dementie en hun mantelzorgers Onderzoeksteam Hanneke Donkers, MSc. Dinja van der Veen, MSc. Dr. Maud Graff Prof. dr. Ria Nijhuis-van der Sanden Prof. dr. Myrra Vernooij-Dassen Promovenda Onderzoeksmedewerker Projectleider & Copromotor Promotor Promotor Aanleiding Sociaal Fit studie • 260.000 mensen met dementie (2014); ruim een half miljoen (2040) • 70% van de ouderen met dementie woont thuis en ontvangt mantelzorg Alzheimer Nederland, 2012 • Veel eenzaamheid Tilvis et al., 2011 Afwezigheid van betekenisvolle sociale relaties en activiteiten • Invloed op: kwaliteit van leven, ervaren gezondheid, beperkingen, risico cognitieve achteruitgang, gebruik gezondheidsvoorzieningen Jakobsson et al., ‘05; Tijlhuis et al., ’99; Bisschop et al., ‘03; Ellaway et al., ‘99; Geller et al., ‘99; Tilvis et al., ‘00 Aanleiding Sociaal Fit studie Sociale participatie: • Centraal thema in goede psychosociale zorg Vasse et al., 2011 • Weinig studies over effectiviteit van psychosociale zorg Pitkala et al., 2010 • Internationaal onderzoeksthema Moniz-Cook , Vernooij-Dassen et al., 2011 Doelen Sociaal Fit studie: 1. Ontwikkeling van een interdisciplinair interventieprogramma ter bevordering van sociale participatie (Sociaal Fit programma) 2. Evaluatie van effectiviteit en doelmatigheid van het Sociaal Fit programma MRC-framework Theorie Modelleren Continuüm van toenemende bewijslast Exploratieve studie Effectstudie MRC-framework Op maat Multidisciplinair Gezamenlijke beslissing Zelf management Coachen Levens historie Behoefte mantelzorger Sociale & Familie omst. Waardigheid Autonomie Wederkerigheid Theorie Modelleren Continuüm van toenemende bewijslast Exploratieve studie Effectstudie MRC-framework Ontwikkelgroep Brainstorms Op maat Multidisciplinair Gezamenlijke beslissing Zelf management Coachen Levens historie Behoefte mantelzorger Sociale & Familie omst. Waardigheid Autonomie Wederkerigheid Theorie Concept interventie Training Implementatie Evaluatie: Haalbaarheid interventie - ervaringen participatie - doelen - samenwerking Modelleren Continuüm van toenemende bewijslast Exploratieve studie Effectstudie MRC-framework Reviseren interventie Mono disciplin. meetings Ontwikkelgroep Implementatie Brainstorms Op maat Multidisciplinair Gezamenlijke beslissing Zelf management Coachen Levens historie Behoefte mantelzorger Sociale & Familie omst. Waardigheid Autonomie Wederkerigheid Theorie Concept interventie Training Implementatie Evaluatie: Haalbaarheid interventie - ervaringen participatie - doelen - samenwerking Modelleren Continuüm van toenemende bewijslast Evaluatie: Implementatie - ervaringen deelname - uitvoering interventie - pos. en neg. factoren Ontwikkelen protocol Definitieve interventie Exploratieve studie Effectstudie Training Implementatie (pilot)RCT MRC-framework Reviseren interventie Mono disciplin. meetings Ontwikkelgroep Implementatie Evaluatie: Primaire effecten Uitvoering en Tevredenheid betekenisvolle sociale activiteiten Brainstorms Op maat Multidisciplinair Gezamenlijke beslissing Zelf management Coachen Levens historie Behoefte mantelzorger Sociale & Familie omst. Waardigheid Autonomie Wederkerigheid Theorie Concept interventie Training Implementatie Evaluatie: Haalbaarheid interventie - ervaringen participatie - doelen - samenwerking Modelleren Continuüm van toenemende bewijslast Evaluatie: Implementatie - ervaringen deelname - uitvoering interventie - pos. en neg. factoren Secundaire effecten - Kwaliteit van Leven - Mobiliteit - Competentie mz Ontwikkelen protocol Economische evaluatie - Zorggebruik - Kost per QUALY Definitieve interventie Proces evaluatie Exploratieve studie Effectstudie Sociale participatie Iemands betrokkenheid in sociale activiteiten waarbij er sprake is van interactie met anderen in de samenleving waardoor iemand zich gewaardeerd voelt, zich hecht aan de gemeenschap en betekenis aan het leven kan verbinden. Levasseur et al. 2010; Berkman et al., 2000; Law, 2002 1. Randvoorwaardelijke activiteit 2. Aanwezigheid van anderen 3. Sociaal contact met anderen 4. Activiteit met anderen 5. Helpen van anderen 6. Bijdragen aan samenleving Sociaal Fit: training en begeleiding in (weer) uitvoeren van sociale activiteit Sociaal Fit programma Interdisciplinaire interventie • Ergotherapie aan huis: EDOMAH • Fysiotherapie: Coach2Move • Welzijn: informeren en begeleiden Uitgangspunten • Gericht op het bevorderen van participatie en kwaliteit van leven • Oudere met geheugenproblemen en mantelzorger staan samen centraal • Actieve rol in behandeling (versterken zelfmanagement, coaching) • Doelen worden gezamenlijk opgesteld (shared decision making) • Gebaseerd op wensen, voorkeuren, gewoontes (cliëntgericht /eigen regie) Sociaal Fit programma • Begeleiding aan huis/in eigen omgeving • Voorwaarden scheppend: Wegnemen barrières effectief inzetten van mogelijkheden • Context: fysieke en sociale omgeving • Uitvoer van Sociaal Fit is ‘op maat’ • Inzet disciplines • Aantal en frequentie van behandelingen • Intensief, kortdurend (3 tot 6 maanden) Aanmelden van deelnemers • Zorg- en welzijnsprofessionals Ontwikkeling Sociaal Fit programma Eerste resultaten • Ervaringen implementatie professionals • Perspectief ouderen met geheugenproblemen en mantelzorgers Ervaringen implementatie professionals Innovatie Focus sociale participatie in dagelijkse praktijk + Overdracht (behoud) Professional Motivatie + Zoekend in samenwerking +/- Sociale en organisatorische context Eigenschappen netwerk samenwerking +/ Zeggenschap (in dienst van versus eigen praktijk) +/ Economische en politieke context Transitie zorg naar welzijn +/ Vergoeding zorgverzekering - Oorzaken afnemende participatie 1. Individuele gedragsfactoren Minder eigen initiatief, mogelijkheden (cognitie!), geen behoefte, acceptatie “ Ik denk dat het normaal is minder actief te worden als je ouder bent.” (i7) Negatief gevoel gedrag van anderen “... ze behandelde me als een kind...” (i5) 2. Individuele lichamelijke factoren Afgenomen mobiliteit, conditie, lichamelijke ongemakken Oorzaken afnemende participatie 3. Sociale omgevingsfactoren Anderen nemen geen initiatief, geen anderen nabij, overlijden van anderen “... mijn man zei altijd ... laten we met de kinderen een weekendje weg gaan ...” (i1) 4. Fysieke omgevingsfactoren Geen vervoer, slecht weer 5. Activiteit gerelateerde factoren Kosten, locatie, activiteit sluit niet aan (tijd , frequentie etc.) Kansen voor participatie 1. Individuele gedragsfactoren Geen acceptatie afname, iets doen voor anderen, dagstructuur “We hebben eigenlijk elke dag wel een doel, er is elke dag iets. ” (i5) 2. Individuele lichamelijke factoren Loophulpmiddel “…daar kan ik zelf ook goed komen, want ik heb de rollator. ” (i1) Geheugensteun “Ik heb het opgeschreven, met wie ik gesproken heb…ja ik schrijf het op. ” (i13) Kansen voor participatie 3. Sociale omgevingsfactoren Ander stimuleert “Maar ik sta er wel op dat hij daar dan elke woensdag naar toe gaat.” (i2) Ander initieert “Vorige week is er nog iemand op bezoek geweest…dat vond ik wel leuk.” (i7) 4. Fysieke omgevingsfactoren Kleine afstand, mooi weer Kansen voor participatie 5. Activiteit gerelateerde factoren Aanpassen activiteit “Hier <activiteitencentrum voor ouderen> bloemschikken; <het> zijn allemaal eenvoudige stukjes…stop ze er maar in en klaar is kees. ” (i11) Geen verplichting, moeten Vaste afspraak “…dus toen zei ik, laten we afspreken iedere week contact. Nou ja, dat doen we nog steeds.” (i3) Samengevat • Alle deelnemers ervaren minder participatie • Herkennen en benutten van mogelijkheden essentieel! • Leer elkaar kennen & investeer in samenwerking • Cliënten • Andere disciplines Dank aan de ontwikkelgroep: Deventer Ergo Centraal Fysiotherapie Borgele Groepspraktijk fysiotherapie Assistent ouderenzorg GC Borgele Raster Groep Nijmegen Ergotherapie Hoogland Fysiotherapie Theunissen Fysiotherapie Dukenburg Zorgtrajectbegeleiding Swon seniorennetwerk Dank u voor de aandacht! Vragen? Hanneke Donkers, MSc. Promovenda Sociaal Fit studie [email protected] www.SociaalFit.nl
© Copyright 2024 ExpyDoc
