Download het lesmateriaal.

Lesbrief
bij de les ‘Archeologen doen
Dienst Stadsbeheer
Afdeling Archeologie
meer dan graven.’
Cultuurmenu 2014 - 2015
Wat gaan we doen?
De afdeling archeologie
menudocent kijkt dat na
Nieuw: Zesdelige tv-
van de gemeente Den
op de deelnemerslijst
serie (2014) van tv
Haag ontvangt dit jaar
van vorig jaar.
West
uw groep 7.
Dit voorjaar hebben we
Inhoud :
Wat gaan we
met alle deelnemende
1
doen?
Voorbereidende
2
daar sluit de nieuwe les
dan ook op aan.
3
aan een
Dat archeologen graven,
weten de leerlingen in-
onbekend
middels, zeker als u met
voorwerp
Meer lezen?
tuurmenu doorgaande
leerlijnen ontwikkeld en
les in de klas
Extra: vragen
instanties aan het cul-
4
groep 6 ook al op bezoek
bent geweest. Maar ze
doen meer. We bekijken
met een powerpoint wat
al die specialisten dan
doen, natuurlijk aan de
hand van actuele voor-
Foto’s: Gemeente Den
Haag, dienst Stadsbeheer, afdeling Archeologie, bureau Communique,
Rijswijk
suggesties om vooraf en/
of achteraf nog meer
plezier uit de les te ha-
Natuurlijk gaan we zo
een aantal specialisaties
zelf uitproberen en de
ervaringen bespreken.
Voor de groepen die nog
nooit bij ons zijn geweest, zal het echte
tv-west opnames gemaakt bij het werk van
de Haagse archeologen.
Deze zes delen zijn los of
achter elkaar te bekijken, een leuk extraatje
voor in de lessen na uw
len.
bezoek, of wellicht als u
Tot nu toe heeft 99%
ject met de klas doet.
van de bezoekende
scholen de film ‘Achter
de Scherven’ met Chris
Zegers als voorbereiding
in de klas gekeken. We
hopen dat u er ook tijd
voor maakt.
en duurt 22 minuten.
ook in zitten. De cultuurHaag (klik hier)
we u graag een aantal
ters, het komt allemaal
graafwerk er natuurlijk
Archeologie in Den
In deze lesbrief geven
De film staat op Youtube
voorwerpen.
Tekst en samenstelling:
bureau Communique,
Rijswijk
Film kijken in de klas.
beelden. Drones, compuvoorbij naast de oude
Colofon
In juli en augustus heeft
eens een archeologiepro-
Elke aflevering duurt
rond de 20 minuten en u
vindt alle zes bij elkaar
op de site van tv West:
Tot ziens bij de les!
Namens alle collega’s,
Corien Bakker (hoofd
afd. archeologie)
Pagina 2
Lesbrief
Voorbereidende les in de klas, duur min. 37 minuten
Maakt gebruik van de film Achter de scherven
Introductie: 5 minuten
Film: 22 minuten
Bespreken: 10 minuten
graafmachines, scheppen en troffels (soms
sproeier, zachte bor-
kwasten of zeven).
stels)
Vondstkaartjes en plas-
In de film zijn de arche-
tic zakjes zijn ook nodig
ologen niet alleen maar
hierbij.
aan het graven. Ze doen
meer.
Uit de film kunnen de
volgende taken komen:
 Maken van tekenin-
Bronnen
voor
Vraag de leerlingen te
gen van de werkput;
noteren (of bespreek
op schaal (tafel, ruit-
met elkaar achteraf)
jespapier, potlood,
welke taken zij zien.
linealen, meetlinten
Speurneuzen kunnen
e.d.)
proberen te welke spul-
 Fotograferen van
len je daarbij nodig
vondsten
hebt.
(fototoestel, maat-
bestanden
U kunt als voorbeeld
stok of lineaal,
en oude
geven dat ‘opgraven’
noordpijl van karton)
archeologen:
computer-
kaarten
wordt gedaan met
 Wassen (bak water of
 Onderzoeken
(vergrootglas, microscoop e.d.)
 Plakken (lijm, tape,
gips)
Het kan zijn dat leerlingen ook restaureren en
presenteren in dit rijtje
noemen, dat is prima.
Pagina 3
Extra: vragen aan een onbekend voorwerp (30 minuten)
Omdat de archeologen ook niet ALLES weten...
Introductie: 5 minuten
Groepswerk: 15 minuten
Bespreken: 10 minuten
Archeologen komen soms
onbekende voorwerpen
tegen. Ze proberen te ontdekken waarvoor ze dienden.
Geef de klas per groep een
onbekend voorwerp en
vertel daar niets over. Laat
de leerlingen in groepjes de
1. Welke kleur(en) heeft
het?
2. Hoe ruikt het?
3. Hoe klinkt het?
4. Waar is het van gemaakt?
5. Is het compleet?
6. Is het veranderd of beschadigd?
7. Is het versleten en
waar?
lijst met vragen beantwoorden. Na 15 minuten pre-
8. Is het handgemaakt of
senteert elke groep de ant-
met een machine ge-
woorden en hun conclusie.
maakt?
U vertelt na afloop het ware verhaal.
Erg leuk zijn: een houten
knopen-poets-plankje, een
gebruikt lint uit een oude
typemachine (let op, geeft
af!), een laarzenknecht,
een kleine bloemenpers,
een leitje, voorwerp uit een
ver land enz. U kunt ook de
leerlingen vragen om thuis
9. Is het uit stukken gemaakt of is het een
geheel?
10. Hoe zitten onderdelen
vast?
11. Is het voorwerp gebruikt?
andere groep wordt bestudeerd. Zij vertellen dan zelf
na afloop de oplossing.
16. Zouden andere mensen
het mooi vinden?
17. Wat betekent of betekende dit ding voor de
mensen die het maakten?
18. En wat voor de mensen
die het gebruikten?
19. En wat voor de mensen
die het nu bezitten.
20. Wat betekent het voor
jou?
21. Wat betekent het voor
een antiekzaak?
22. Wat betekent het voor
een museum?
12. Is het gebruik veranderd?
13. Denk je dat dit voorwerp goed werkte?
14. Is het versierd?
Archeologen
komen soms
onbekende
voorwerpen
tegen. Ze
proberen te
ontdekken
waarvoor ze
Deze vragen komen uit het
dienden.
boek Durbin, G., A teachers
Probeer het
guide to learning from objects, English Heritage
1993. De Nederlandse bewerking uit 1995 is minder
een onbekend voorwerp op
te zoeken dat door een
15. Vind je het mooi?
geschikt omdat deze is
bewerkt voor het voortgezet onderwijs.
zelf ook
eens!
Gemeente Den Haag
Meer lezen?
Afdeling Archeologie
De afdeling Archeologie heeft ook een aantal historische kinderromans
die u kunt bestellen.
Postbus 12651
Om te bestellen stuurt u een e-mail naar [email protected]. Vermeld
2500 DP Den Haag
Telefoon: 070 353 66 96
Yvonne v.d. Berg
[email protected]
hierin de titel en het ISBN-nummer van het boek.
Ockenburgh - Den Haag: Romeins fort bij de
kust
ISBN 978-90-818683-1-0
€5
Ypenburg in de Steentijd
ISBN 978-94-6067-028-2
€5
Neeltje Willemsdochter: Het leven rondom de Bierstraat in 17de-eeuws Den Haag
ISBN 978-90-818683-5-8
€5
Leskisten basisonderwijs en voortgezet onderwijs
In de klas kunt u nog verder aan de slag met oude
Haagse voorwerpen. Kijk op de website voor de details.
Nog meer lessen over archeologie maar dan buiten het cultuurmenu?
Bel of mail ons voor de mogelijkheden. De gegevens staan linksboven op de
pagina.