08b Raadsvoorstel met bijlagen Project aanpak

RAADSVOORSTEL EN ONTWERPBESLUIT
Registratienummer raad 1120805
Datum:
20 mei 2014
Behandeld door:
A.G. van Meerten
Afdeling / Team:
SO/BMO
Onderwerp:
Project aanpak schadelijk alcoholgebruik in het kader van de nieuwe drank- en
horecawetgeving.
Samenvatting:
Op 27 maart 2012 heeft het college opdracht gegeven tot het uitvoeren van een pilot die leidt
tot een integraal plan voor alcoholmatiging waarbij zowel aspecten van openbare orde als
gezondheid worden meegenomen. In het plan moeten de mogelijkheden van preventie tot
repressie worden beoordeeld. Aan de hand daarvan wordt een definitieve inzet voor de
toezicht en handhaving bepaald. In de begroting is vanaf 2013 een bedrag van € 100.000 per
jaar beschikbaar gesteld. Indien het integrale plan voor alcoholmatiging daartoe aanleiding
geeft kan voorgesteld worden dit bedrag bij te stellen. Vooralsnog bestaat daar géén
aanleiding toe. Jaarlijks zal worden beoordeeld of de inzet van het toezicht en de handhaving
op dezelfde intensiteit zal moeten worden voortgezet. Vanuit preventie wordt het vanaf 2013
beschikbaar gestelde extra lokale budget besteed aan preventie bij sportverenigingen en
evenementen. Voorts heeft de nieuwe drank- en horecawet een artikel 43a opgenomen waarin
bepaald is dat de gemeenteraad voor 1 juli 2014 een preventie- en handhavingsplan alcohol
moet vaststellen. Geadviseerd wordt de eindrapportage als addendum toe te voegen bij de
nota gezondheidsbevordering 2013-2016 en vast te stellen als het wettelijke vereiste
alcoholmatigingsplan.
Versie 20 mei 2014
Purmerend, 20 mei 2014
Aan de gemeenteraad van Purmerend,
Inleiding en probleemstelling:
Per 1 januari 2013 is de drank- en horecawetgeving (DHW) gewijzigd. De gemeente is
verantwoordelijk voor de toezicht en handhavingstaken en krijgt meer bevoegdheden om
maatregelen te treffen om schadelijk alcoholgebruik tegen te gaan. Bepaald moet worden hoe
de gemeente Purmerend uitvoering gaat geven aan deze gewijzigde wetgeving.
Op 27 maart 2012 heeft het college opdracht gegeven tot het uitvoeren van een pilot die leidt
tot een integraal plan voor alcoholmatiging waarbij zowel aspecten van openbare orde als
gezondheid zijn meegenomen. In het plan moeten de mogelijkheden van preventie tot
repressie worden beoordeeld . Aan de hand daarvan wordt een definitieve inzet voor toezicht
en handhaving bepaald. In de begroting is een bedrag van €100.000 per jaar beschikbaar
gesteld. Indien het integrale plan voor alcoholmatiging daartoe aanleiding geeft kan voorgesteld
worden dit bedrag bij te stellen.
Per 1 januari 2014 is de leeftijd waarop jongeren alcohol mogen drinken verhoogd van 16 naar
18 jaar.
Daarnaast heeft de nieuwe drank- en horecawet een artikel 43a opgenomen waarin bepaald is
dat de gemeenteraad voor 1 juli 2014 een preventie- en handhavingsplan alcohol moet
vaststellen.
Oplossingsrichtingen:
Bijgaand treft u de eindrapportage aan van het project aanpak schadelijk alcoholgebruik in het
kader van de nieuwe drank- en horecawetgeving. Kortheidshalve wordt voor de inhoud
daarnaar verwezen.
De basis van de aanpak is gericht op preventie om een cultuuromslag bij jongeren, ouders en
verzorgers te bewerkstelligen. Deze kan niet los worden gezien van een samenhangende inzet
op de beide domeinen gezondheidsbevordering en toezicht- en handhaving.
Gedurende de pilot heeft men elkaar binnen Purmerend weten te vinden of het nu gaat over
informatie, gezondheid of handhaving. Niet alleen op gemeentelijk niveau maar ook in de stad
met instellingen en alcoholverstrekkers. Het is belangrijk de komende tijd deze samenwerking
te bewaken en voort te zetten vanuit de activiteiten rondom de uitvoering van de nota
gezondheidsbevordering 2013-2016.
Organisatie van de toezicht- en handhavingstaak
Op basis van de pilot en de eindrapportage wordt aanbevolen:
•
•
Inrichtingen gemiddeld anderhalf keer per jaar te controleren en waar dat wenselijk is
hercontroles uit te voeren. De bedrijven worden dan gemiddeld 3 maal per 2 jaar
gecontroleerd.
Bij ieder groter evenement, zoals bijvoorbeeld de harddraverij en het muziekfeest,
toezicht laten plaatsvinden. Gebleken is dat bij evenementen de kans op overtredingen
groot is.
Versie 20 mei 2014
•
•
•
Voor het toezicht bij de zgn. natte horeca gebruik maken van een leeftijdgrenzenteam
dat wordt ingehuurd. Medewerkers uit een leeftijdgrenzenteam vallen minder op tussen
de bezoekers van de natte horeca. Een leeftijdgrenzenteam moet worden ingehuurd en
kan worden ingezet bij locaties waarvan verwacht wordt dat daar minder stipt met de
regels over alcoholverstrekking wordt omgegaan.
Altijd terug te koppelen richting ondernemers en verenigingen over controles die zijn
uitgevoerd. Ook als er geen overtredingen zijn geconstateerd.
Het toezicht en de handhaving op het bezit van alcohol door jongeren beneden de 18
jaar, zou minder prioriteit kunnen krijgen. Omdat deze groep gevoelig is voor
voorlichting, kan bij deze doelgroep primair ingezet worden op voorlichting via met
name scholen. Handhaving zou secundair worden ingezet, bijvoorbeeld wanneer de
jongeren ook overlast veroorzaken. Hiervoor is een beperkt aantal uren geraamd.
De bovenstaande taakuitvoering sluit aan bij de uitgangspunten zoals deze zijn vastgelegd in
de nota integrale handhaving 2012-2015. In bijlage 2 staat het scenario uitgewerkt.. De kosten
daarvan bedragen € 99.336 per jaar. Op grond daarvan kan worden volstaan met het huidige
budget dat beschikbaar is voor het toezicht op de DHW, nl € 100.000. Jaarlijks zal worden
beoordeeld of de inzet van het toezicht en de handhaving op dezelfde intensiteit zal moeten
worden voortgezet
Preventie
De inzet van preventie wordt voortgezet waarbij duurzaamheid belangrijk is. Het normaal gaan
vinden dat er geen alcohol wordt gedronken onder de 18 jaar een cultuuromslag betekent een
cultuuromslag en dat kan een kwestie van jaren zijn. De preventieve activiteiten die door de
GGDZWen Brijder worden uitgevoerd, vanuit onze regionale centrumfunctie, worden
voortgezet. Het vanaf 2013 structureel extra beschikbaar gestelde bedrag voor preventie jeugd
en alcohol wordt met name ingezet voor alcoholpreventie bij de sportverenigingen en bij
evenementen.
Wettelijk preventie-en handhavingsplan alcohol
Voor wat betreft het wettelijk vereist preventie- en handhavingsplan alcohol dat voor 1 juli 2014
door de gemeenteraad moet zijn vastgesteld het volgende. De eisen waaraan dat beleidsplan
moet voldoen staan of worden beschreven in een aantal stukken die zijn, en/of worden door de
gemeenteraad vastgesteld. De eindrapportage van de pilot is daar aanvullend op. Conform de
inventarisatie in de eindrapportage (zie bijlage 1 van de rapportage)) wordt geconcludeerd dat
dit voldoende is om aan de wettelijke eisen voor een beleidsplan te voldoen als de
eindrapportage van het project door gemeenteraad wordt vastgesteld en deze als addendum
bij nota gezondheidsbevordering 2013-2016 wordt gevoegd.
Versie 20 mei 2014
Meetbare doelstellingen:
Voor wat betreft de toezicht- en handhavingsfunctie is de doelstelling dat er minder boetes
worden opgelegd . De leeftijdsverhoging naar 18 jaar is per 1 januari 2014 ingegaan. Het is
nu te vroeg om te overzien wat hiervan op den duur de consequenties zijn.
Voor wat betreft de inzet van preventie wordt verwezen naar de doelstellingen en resultaten
die staan opgenomen in de vastgestelde nota gezondheidsbevordering 2013-2016 en de
effectindicatoren die nog in de maatschappelijke opgave worden geformuleerd.
Financiële consequenties:
Voor wat betreft de toezicht- en handhavingstaak is structureel in de
meerjarenprogrammabegroting een bedrag van €100.000 opgenomen.
In de financiële paragraaf van de nota gezondheidsbevordering 2013-2016 staan de
bedragen genoemd die structureel in de meerjarenprogrammabegroting staan opgenomen
voor de (regionale) aanpak van schadelijk alcoholgebruik.
Communicatie:
Er is een projectpagina op de gemeentelijke website beschikbaar. Mede, ook in verband met
de leeftijdswijziging naar 18 jaar met ingang van 2014, wordt de projectpagina nog voor
onbepaalde tijd geactualiseerd.
In het laatste kwartaal van 2014 wordt een laatste bijeenkomst georganiseerd .Met name
de vergunninghouders en instellingen die bij het project betrokken zijn geweest worden
gevraagd dit te organiseren als bijeenkomst waarin hun ervaringen en positieve adviezen
kunnen worden uitgewisseld.
Monitoring/evaluatie:
De monitor wordt onder de paraplu van de monitoring van de nota gezondheidsbevordering
meegenomen. Daarbij wordt zowel de jaarlijkse afwegingen in het kader van het Handhaving
Uitvoering Programma (HUP) betrokken als de tussentijdse evaluatie van het
Horecaconvenant en de effectindicatoren in de maatschappelijke opgave.
Voorstel:
1 Akkoord te gaan met de beschreven taakuitvoering voor de organisatie van de
toezicht en handhavingsfunctie conform het reeds daarvoor beschikbare budget.
3 . Akkoord te gaan met de eindrapportage van het project; en
4.. De eindrapportage als addendum bij de nota gezondheidsbevordering
Bijlagen:
1. Concept eindrapportage project aanpak schadelijk alcoholgebruik
2. Overzicht scenario toezicht- en handhavingsfunctie
Registratienummer:
Onderwerp: Aanpak schadelijk alcoholgebruik
De raad van de gemeente Purmerend,
gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 20 mei 2014
BESLUIT:
1. Akkoord te gaan met de beschreven taakuitvoering voor de organisatie van de
toezicht en handhavingsfunctie conform het reeds daarvoor beschikbare budget.
2
Akkoord te gaan met de eindrapportage van het project; en
3
De eindrapportage als addendum bij de nota gezondheidsbevordering
2013-2016 te voegen en vast te stellen als preventie- en handhavingsplan alcohol
grond van artikel 43a van de DHW.
Aldus vastgesteld in de openbare vergadering d.d. mei 2014
de voorzitter,
de griffier,
blz. 5 van 5
WWSoS'
Bijlage 1 behorende bij het raadsvoorstel 1120€02 d.d. 20 mei 2014
Concept eindrapportage project aanpak van schadelijk alcoholgebruik in het kader van de
nieuwe drank- en horecawetgeving; tevens
concept integraal plan voor preventie en handhaving alcohol als bedoeld in artikel 43 a DHW in
samenhang met de nota gezondheidsbevordering 2012-2016.
1. Inleiding.
Per 1 januari 2013 is de drank- en horecawetgeving gewijzigd. De gemeente is
verantwoordelijk voor de toezicht en de handhavingstaken en krijgt meer bevoegdheden om
maatregelen te treffen om schadelijk alcoholgebruik tegen te gaan. Bepaald moet worden hoe
de gemeente Purmerend uitvoering gaat geven aan deze gewijzigde wetgeving. Daarbij is
aangesloten bij het vastgestelde maatschappelijk beleidskader en de nota
gezondheidsbevordering 2013-2016. In deze laatste nota is de preventie van schadelijk
alcoholgebruik onder jongeren als speerpunt benoemd.
Bijgaande notitie betreft de concept eindrapportage van het project aanpak van schadelijk
alcoholgebruik in het kader van de nieuwe drank- en horecawetgeving. Na vaststelling door de
gemeenteraad wordt de notitie als addendum bij de in 2013 vastgestelde nota
gezondheidsbevordering gevoegd. Daarmee wordt voldaan aan de wettelijke eis om één keer
in de vier jaar een integraal plan voor preventie en handhaving alcohol door de gemeenteraad
te laten vaststellen.
1.1.
Project 2012-2013
Op 1 november 2012 is opdracht gegeven om in een project het besluit van Burgemeester en
Wethouders d.d. 27 maart 2012 uit te werken. Dit besluit houdt in:
In het kader van de nieuwe drank- en horecawetgeving een integraal plan voor de aanpak van
schadelijk alcoholgebruik op te maken waarin:
•
de mogelijkheden van preventie voortvloeiende uit de nieuwe wetgeving in samenhang
met het preventieve gezondheidsbevordering- en verslavingsbeleid worden beoordeeld;
en de noodzakelijke inzet van toezicht en handhaving wordt beoordeeld.
Op grond daarvan:
•
wordt de definitieve inzet en prioritering van toezicht en handhaving bepaald; en
•
worden aanvullende voorstellen gedaan om het schadelijk alcoholgebruik onder
jongeren van 12 tot 21 jaar te verminderen.
Uitgegaan wordt van de mogelijkheden die de nieuwe drank- en horecawetgeving aan de
gemeente biedt voor een integrale aanpak van preventie, toezicht en handhaving op het
gebied v a n :
• Toezicht en handhaving:
Geen alcoholverstrekking/verkoop onder de 1 6 / 1 8 jaar. Daarbij wordt het accent gelegd op
samenwerking met de partners in het veld: de horeca, de paracommerciële instellingen en de
detailhandel.
1
Per 1 januari 2014 is de leeftijd verhoogd van 16 naar 18 jaar
Versie 20 mei 2014
• Preventie:
De nieuwe drank- en horecawetgeving biedt mogelijkheden op het gebied van
preventie van schadelijk alcoholgebruik met name ten aanzien van de beperking in
verstrekkingstijden; toegangsleeftijd horeca-inrichtingen, prijsacties en een verbod op happy
hours. In de pilot wordt een afweging gemaakt om deze mogelijkheden eventueel
te gebruiken. Daarbij wordt aangesloten op de doelstellingen in het (regionale) speerpunt
schadelijk alcoholgebruik in nota gezondheidsbeleid 2013-2016.
• Afbakening:
In het kader van gezondheidsbevordering is de aanpak van schadelijk alcoholgebruik onder
jongeren een (regionaal) speerpunt in het huidig gezondheidsbeleid. Op grond daarvan worden
preventieve interventies uitgevoerd door de GGD en Brijder Verslavingszorg.
In het kader van vermindering van overlast worden preventieve projecten voor alcoholmatiging
onder jongeren uitgevoerd door Brijder/verslavingszorg op basis van het
(regionale)verslavingsbeleid. Het project heeft zich beperkt tot de samenhang met
vorengenoemde interventies en de bevoegdheden die de nieuwe drank- en horecawetgeving
aan gemeenten geeft om keuzes te maken op het gebied van preventie, toezicht en
handhaving.
1.2.
Integraliteit.
De gemeente Purmerend heeft zich de afgelopen jaren ingezet op het voorkomen en
terugdringen van alcoholgebruik onder jongeren vanuit gezondheidsbevordering en
verslavingsbeleid. Zowel in de voorgaande nota gezondheidsbevordering als in de huidige
vastgestelde nota 2013-2016 is de aanpak van schadelijk alcoholgebruik een speerpunt
waarop diverse (wetenschappelijk bewezen) interventies worden ingezet.
Met name de effecten van alcoholgebruik op hersenontwikkeling en schoolprestaties, geven
reden tot zorg. Zo blijkt uit onderzoek dat bij jongeren met een alcoholprobleem minder
hersenactiviteit zichtbaar is. Jongeren die veel hoeveelheden per gelegenheid drinken
presteren slechter in taken die te maken hebben met geheugen, plannen en zelfcontrole.
(Hageman 2010).
Daarnaast is de gemeente per 1 januari 2013 verantwoordelijk geworden voor het toezicht en
de handhaving op alcoholgebruik onder jongeren onder de 16 respectievelijk ingaande 1
januari 2014 18 jaar. Voorheen was dat de Voedsel- en Warenautoriteit. In verband met de
extra benodigde uren voor opleidingen is in 2013 de inzet van het aantal uren beperkt tot 400
uur juridische handhaving en 683 uur voor het toezicht. Vier handhavers zijn opgeleid. Voor
2014 zijn 400 uur juridische handhaving en 2000 uur voor het toezicht geraamd. Dit is meer
omdat de inzet van extra uren voor het volgen van de opleiding in 2014 niet van toepassing is.
In dit plan gaat het om de verbinding tussen deze 2 vorengenoemde domeinen.
In de nota gezondheidsbevordering is het model van Lalonde gebruikt als basis voor integraal
beleid. Tot het domein van de toezicht- en handhavingsfunctie kunnen we de in het model van
Lalonde beschreven factoren " inrichting van de omgeving" en "regelgeving en handhaving"
rekenen. De factoren voorlichting, educatie, signalering, advies en ondersteuning behoren tot
het domein van preventie ( gezondheidsbevordering en verslavingsbeleid).
De basis van de aanpak is gericht op preventie om een cultuuromslag bij jongeren, ouders en
verzorgers te bewerkstelligen. Deze kan niet los worden gezien van een samenhangende inzet
op de beide genoemde domeinen gezondheidsbevordering en de toezicht- en handhaving.
Versie 20 mei 2014
2. Resultaten uit de pilot
2.1.
Inzicht in de problematiek
In de vastgestelde nota gezondheidsbevordering 2013-2016 staan op pagina 10 de cijfers
opgenomen over het alcoholgebruik onder jongeren in Purmerend. Op pagina 17 tot en met 20
staat beschreven wat de regionale en lokale doelstellingen zijn om het gebruik van schadelijk
alcoholgebruik te voorkomen. De nota gezondheidsbevordering is te vinden op de
gemeentelijke website of door te klikken op: nota.
Mystery guest
onderzoek
Om een representatief beeld te krijgen van de verkrijgbaarheid van alcoholhoudende drank
voor jongeren tot 16 jaar in Purmerend is in 2012 en in 2013 een nalevingsonderzoek
gehouden. De onderzoeken hebben zowel in 2012 als in 2013 plaatsgevonden bij dezelfde
gelegenheden, te weten:
•
•
•
•
•
acht supermarkten
twee slijterijen en één avondwinkel
vier sportgelegenheden
één snackbar
drie horecagelegenheden.
De percentages van het onderzoek uit 2012 en uit 2013 zijn naast elkaar gezet per
gelegenheid of zaak. Voor wat betreft de supermarkten is er gemiddeld een flink verschil met
2012: toen kreeg 7 6 % de alcohol gewoon mee tegen 2 8 % dit jaar. Ook de slijterijen en de
avondwinkel deden het beter: in 2012 2 3 % in 2013 1 1 % . De horeca doet het iets beter als het
gaat om het vragen naar leeftijd en ID. Het percentage geslaagde aankopen in de horeca blijft
echter hetzelfde: 8 7 . 5 % krijgt de alcohol gewoon mee. In 2013 was elke aankooppoging raak
in de cafetaria. Alle jongeren kregen de alcohol mee zonder vragen over leeftijd of ID. Een
tegenvaller omdat vorig jaar maar een derde van de aankooppogingen slaagde.
In de sportkantines kon de groep jongeren in 2012 zonder één keer een ID te laten zien,
alcohol kopen. Ook landelijke onderzoeken laten zien dat het in sportkantines het makkelijkst
is om alcohol te kopen als je jonger bent dan 16 jaar. In 2013 is één keer gevraagd naar de
leeftijd en ook naar een ID maar toch werd de alcohol daarna verkocht. In de sportkantines 12
slaagden alle jongeren net als in 2012 in 2013 erin de alcohol mee te krijgen.
De rapportages zijn terug te vinden op de projectpagina www.purmerend.nl/asa.
De sportverenigingen zijn zich bewust dat het moeilijk is om het verbod op schenken onder de
18 jaar op te volgen maar zijn allen van goede wil. Met ondersteuning door Spurd en de
Sportraad zijn diverse sportverenigingen bezig zoveel mogelijk op orde te brengen. De ene
sportvereniging is daar verder in dan de andere. Het ondertekenen van een convenant ( zie
onder 2.3 ) is een stap in de goede richting.
Controles in het kader van de drank- en
horecawet
De handhavers hebben in totaal 203 controles in de periode februari - december 2013 in het
kader van de Drank- en Horecawet uitgevoerd.
Boeterapport bij evenementen: 2
Boeterapport bij supermarkten: 1
Boeterapport bij slijterijen: 2
Boeterapport bij natte horeca: 5
Op verzoek van met name de supermarkten krijgen de vergunninghouders schriftelijk bericht
Versie 20 mei 2014
als uit een gehouden controle blijkt dat er geen verstrekkingen aan jongeren onder de 18 jaar
zijn geconstateerd.
2.2
Regierol naar alcohol verstrekkers
Zowel vanuit gezondheidsbevordering als vanuit toezicht en handhaving is geïnvesteerd in
draagvlak en betrokkenheid. In een druk bezochte startbijeenkomst is voorlichting gegeven en
informatie gedeeld. Er is een actueel bijgewerkte projectpagina op de gemeentelijke website
aanwezig: www.purmerend.nl/asa.
Supermarkten
Alle supermarkten zijn bezocht. Daaruit is met name naar voren gekomen dat de
supermarkten veel behoefte hebben aan één op één informatie vanuit toezicht en handhaving.
De wetgeving is voor hen niet altijd duidelijk en contact daarover wordt gewaardeerd. De wens
is uitgesproken om hen te informeren als controles in de supermarkt goed verlopen zonder dat
er gehandhaafd hoeft te worden. De supermarkten hebben geen behoefte aan een vanuit de
gemeente opgelegde regel ten aanzien van prijsacties en zeggen daar zelf hun verantwoording
in te nemen. Zie voor een verslag de projectpagina.
Slijterijen
Tijdens de startbijeenkomst is een voorlichting gegeven over het landelijk bij slijterijen veel
ingezette instrument "age-viewer". ( z i e : http://aqeviewers.com/)
Horeca
Het HOP ( horeca overleg Purmerend) vindt structureel plaats en is door de projectleider een
aantal keren bijgewoond.
Sportverenigingen
Zowel de sportraad als Spurd hebben door directe contacten met Brijder Verslavingszorg en
de GGDZW een relatie opgebouwd. Men weet elkaar te vinden.
Zorginstellingen
De welzijnsinstellingen en beheerders zijn geïnformeerd. In de praktijk bleek het onduidelijk
wanneer een paracommerciële instelling nu wel of niet bepaalde activiteiten mag organiseren
zonder dat dit concurrerend is voor de commerciële horeca. Het gaat daarbij met name om
zorginstellingen die feesten en partijen aanbieden voor ouderen uit de wijk. Met name worden
deze signalen over oneerlijke mededinging ontvangen vanuit de Koninklijke Nederlandse
Horecabond. Vanuit onze regierol worden beide partijen geïnformeerd wat wel en niet wettelijk
is toegestaan.
Jeugd
Onder de jeugd in Purmerend is een enquête uitgezet met daarin de centrale vraag hoe zij het
schadelijk zijn van alcoholconsumptie en de nieuwe wetgeving daarover, ervaren. Uit de
enquête is naar voren gekomen dat jongeren met name voorlichting en informatie aan hen
door hun ouders en door de school als belangrijk zien en verwachten daarin geen directe rol
van de gemeente. Alcoholconsumptie wordt gezien als "eigen verantwoordelijkheid". Als ze
weten dat er gehandhaafd wordt dan is het vanzelfsprekender om geen alcohol te drinken
onder de 18 jaar. Jongeren zijn gevoelig voor voorlichting over hersen- en gezondheidsschade.
In het rapport zijn de volgende aanbevelingen gedaan:
• bevorder de uitvoering van de leeftijdscontroles door alcoholverkopers;
• richt voorlichting niet alleen op jongeren, maar vooral ook op ouders
• geef voorlichting over gezondheids- of hersenschade
•
boetes aan jongeren zijn het sluitstuk van beleid.
Het volledige rapport is te vinden op de gemeentelijke website onder publicaties.
Versie 20 mei 2014
2.3.
De inzet van preventie
In de nota gezondheidsbevordering 2013-2016 staan de structureel uitgevoerde (regionale)
preventie activiteiten beschreven.
Extra structurele
middelen
Zoals in de nota gezondheidsbevordering staat opgenomen is er bij de begroting vanaf 2013
een structureel bedrag ad. € 14.667 beschikbaar gesteld voor de preventie van schadelijk
alcoholgebruik onder jongeren. Dit bedrag is in 2013 besteed aan projectactiviteiten waaronder
de startbijeenkomst, het nalevingonderzoek, een extra informatieavond met acteurs voor de
sportverenigingen, portokosten voor de enquête onder jongeren en voorlichting en
promotiemateriaal. Voor 2014 wordt nog een projectmatige realisatie door de instellingen
ingediend. Daarbij nemen zij de nota gezondheidsbevordering en de resultaten uit het project
als uitgangspunt voor de invulling. Vooralsnog is investeren in de sportverenigingen en
evenementen een eerste optie. Vanaf 2015 wordt dit budget gerealiseerd binnen de
maatschappelijke opgave 3B van het maatschappelijk beleidskader.
Leefstijlcontact
voor
adolescenten
In het gemeentefonds wordt vanaf 2013 financiën ontvangen voor een zgn. contactmoment
leefstijl voor adolescenten. De GGDZW organiseert dit binnen de Jeugdgezondheidszorg met
digitale vragenlijsten. Daaruit vindt eventueel preventieve doorverwijzing plaats voor
kwetsbare jongeren ondermeer op het gebied van alcoholgebruik. Deze preventieve
doorverwijzing wordt door de instellingen gerealiseerd en in de praktijk moet blijken of er
eventuele witte vlekken zijn die nader moeten worden ingevuld.
De in de nota gezondheidsbevordering genoemde 5 minuten extra voorlichting over alcohol in
periodiek geneeskundig onderzoek voor alle leerlingen en hun ouders loopt regionaal door tot
en met 2016. In 2012 heeft de VU onderzoek gedaan naar deze interventie. Binnenkort
verwachten wij van dat onderzoek een samenvatting door de GGDZW. De resultaten laten in
ieder geval zien dat de 5 minuten extra aandacht voor alcohol effect heeft op de eigen
effectiviteit van de ouders ten aanzien van het gesprek voeren met hun kind over alcohol. De
uitbreiding naar klas 2 in het VO vanaf 2016 is nu mede afhankelijk van de resultaten uit het
nieuwe leefstijlcontact voor adolescenten.
Investeren
in
ouderparticipatie
Vanuit Brijder verslavingszorg is aangegeven dat met name het betrekken van ouders nadat
hun kind opgenomen is geweest vanwege een (vermeende) alcoholintoxatie goed werkt.
Daarnaast zien zij dat er bij ouders die geconfronteerd worden met het drinken van hun kind
veel belangstelling is voor de trainingen "Hellup mijn kind kan niet zonder". In 2013 is
geprobeerd ouders te bereiken voor een voorlichtingsavond over "alcohol en jongeren" door de
sportverenigingen. De opkomst viel tegen. In de praktijk blijven toch de voorlichtingsavonden
georganiseerd door de ouderraad op scholen de meeste ouders trekken. Zowel Brijder als de
GGDZW blijven de betrokkenheid van ouders stimuleren.
Scholen
In de doelstellingen tot 2016 op het gebied van gezondheidsbevordering doen alle basisscholen
mee aan een activiteit gericht op alcohol voor kinderen in de bovenbouw en hun ouders. De
scholen in het voortgezet onderwijs geven aandacht aan alcoholmatiging bijvoorbeeld door PAS
( preventie alcoholgebruik scholieren).
Het aanbod aan preventieve voorlichting in het onderwijs is groot. Van alcohol, overgewicht,
schulden, duurzaamheid, en anti-pesten we willen met zijn allen veel van het onderwijs. Het
onderwijs maakt daarin zelf haar keuze.
De GGDZW heeft eind 2013 alle scholen benadert of zij aandacht gaan en/of willen besteden
Versie 20 mei 2014
op het gebied van alcoholmatiging. 5 6 % van de scholen in de bovenbouw schenkt al aandacht
aan alcoholmatiging en 2 5 % heeft aangegeven dat te willen gaan doen. In het Voortgezet
onderwijs doen alle scholen iets en in het speciaal onderwijs 7 5 % van de scholen.
Convenant
sportverenigingen
Op 13 januari 2014 is op initiatief van de sportraad door de sportverenigingen een convenant
ondertekend met gemeente, Brijder verslavingzorg, GGDZW en Spurd over de aanpak van
schadelijk alcoholgebruik onder jongeren. Zie deze website voor het convenant:
http://www.spurd.nl/page.asp?id=560286
Evenementen
Bij de intake voor een evenement wordt voortaan aan de hand van vragenlijsten door de
evenementencoördinator structureel gevraagd hoe men denkt het schenken aan jongeren
onder de 18 jaar te voorkomen en of zij daar ondersteuning bij nodig hebben. Bij de intake
wordt gewezen op het nut van de inrichting van de schenkgelegenheid en het gebruiken van
informatiemateriaal als tapruiters, stickers, posters en dergelijk. Uit de praktijk blijkt dat het
gebruik van dit materiaal drempelverhogend werkt.
Happy hours / openings- en
sluitingstijden
In het in 2013 opnieuw vastgestelde horecaconvenant ( zie projectpagina) is een verbod op
happy hours afgesproken en zijn de openings-en sluitingstijden vastgelegd. Als
voorlichtingsmateriaal is een schenkkaart beschikbaar waarop men de tijden waarop
geschonken wordt, kan melden.
Leeftijdsverhoging
De ondergrens in het horecaconvenant onder artikel 3.2.b wordt gehandhaafd en t.z.t.
meegenomen in de evaluatie van het horecaconvenant. Het horecaconvenant is
overeengekomen op 13 april 2013 en wordt een keer in de 5 jaar geëvalueerd.
Prijsacties
Uit de enquête onder supermarkten kwam naar voren dat zij geen behoefte hebben aan een
vanuit de gemeente opgelegde regel ten aanzien van prijsacties. Zij willen zelf hun
verantwoording daarin nemen.
2.4
Resultaten van het feitelijke toezicht en de handhaving
Er moet een keuze worden gemaakt over de aard en omvang van het toezicht op de Drank- en
Horecawet (DHW) de komende jaren. Door middel van toezicht en een mystery guest
onderzoek is in beeld gebracht op welke aandachtspunten nadruk kan worden gelegd bij het
toezicht. Ook de resultaten uit de voorlichting en enquête onder jeugd geven informatie over
accenten die kunnen worden gelegd bij het toezicht.
Uit de preventieve acties en het uitgevoerde toezicht zijn enkele conclusies te trekken die
richting kunnen geven aan de inzet van het toezicht:
Voorlichting is met name effectief richting de jeugd. Jeugd is gevoelig voor uitleg over
schade voor de gezondheid. Voorlichting voor de jeugd verdient blijvend aandacht,
omdat deze groep steeds wijzigt. Aanbevolen wordt de voorlichting niet alleen op
jongeren te richten maar vooral ook op de ouders.
Voorlichting richting ondernemers is effectief geweest. Ondernemers zijn inmiddels
behoorlijk op de hoogte van de regels die gelden in het kader van de DHW en de
bijbehorende lokale verordeningen. Er kan nu worden volstaan met minder inzet op
voorlichting richting deze groep.
Een goed contact tussen toezichthouders en ondernemers en instellingen bevordert het
naleefgedrag. Het terugmelden over controles waarbij geen overtredingen zijn
geconstateerd wordt gewaardeerd en heeft bovendien een preventieve werking.
Tijdens het mystery guest onderzoek bleek zowel bij supermarkten, slijterijen, natte- en
Versie 20 mei 2014
droge horeca als para commerciële horeca veel mis te zijn. Na herhaalde controle is het
naleefgedrag bij supermarkten verbeterd. Aandacht blijft echter nodig.
Toezicht door gemeentelijke toezichthouders bij de natte horeca is minder effectief
gebleken, doordat de toezichthouders opvallen tussen het uitgaanspubliek.
Bij de para commerciële horeca geldt dat het bestuur van de verenigingen vaak wel
positief staat tegenover naleving van de regels van de DHW. Nagenoeg alle besturen
van de sportverenigingen hebben een convenant daarover getekend. In de praktijk
blijkt het echter lastig te zijn de regels na te leven. Dit komt met name doordat veel
vrijwilligers achter de bar staan. Bij de para commerciële horeca kunnen de
toezichthouders hun werk goed uitvoeren doordat zij niet opvallen tussen de bezoekers.
Hoewel maar een beperkt aantal evenementen is gecontroleerd, is duidelijk dat bij
evenementen het risico op overtredingen groter is.
Er is op basis van de ervaringen (nog) geen branche (supermarkten, slijterijen, droge
horeca, natte horeca, evenement, of para commerciële horeca) aan te wijzen, waarbij
een minder streng toezichtregime kan gelden.
Leeftijdsverhoging naar 18 jaar
Met ingang van 2014 is de leeftijd waarop jongeren alcohol mag mogen kopen verhoogd van
16 naar 18 jaar. Omdat de pilot in 2013 is uitgevoerd zijn de effecten van deze maatregel in de
uitgevoerde pilot niet meegenomen. De regel brengt met zich mee dat jongeren die vorig jaar
nog alcohol konden verkrijgen dat nu niet meer kunnen (de 16 - en 17 jarigen). Het is
mogelijk dat jongeren buiten de horeca om aan alcohol zullen proberen te komen. Daarnaast
bestaat de mogelijkheid dat jongeren meer thuis of op openbare locaties alcohol zullen gaan
nuttigen. De effecten van de maatregel moeten worden afgewacht.
2.5.
Organisatie van de toezicht en handhavingsfunctie (afhankelijk van keuze
raadsbehandeling voor dit moment scenario 1 opgenomen)
Beschikbare documenten:
•
Handhavinguitvoeringsprogramma Purmerend:
Ieder jaar wordt een handhavingsuitvoeringsprogramma Purmerend (HUP) vastgesteld.
Het toezicht en de handhaving van de DHW voor dat jaar is hierin integraal
opgenomen.
• APV:
De verplichte regels van de nieuwe Drank- en Horecawet ter voorkoming van oneerlijke
mededinging, alsmede het instrument schorsing, zijn in 2013 met een wijziging in de
APV juridisch verankerd.
•
Nota uitvoeringsregels handhaving horeca- en alcoholverstrekkers Purmerend 2013:
Hierin is het uitvoeringskader voor de uitvoering van de toezicht- en handhavingstaak
bij de horeca- en alcoholverstrekkers vastgelegd. Deze nota wordt in de loop van 2014
geëvalueerd en indien nodig bijgesteld.
Op basis van het bovenstaande wordt aanbevolen:
•
inrichtingen gemiddeld anderhalf keer per jaar te controleren en waar dat wenselijk is
hercontroles uit te voeren. De bedrijven worden dan gemiddeld 3 maal per 2 jaar
gecontroleerd.
• daarnaast zou bij ieder groter evenement, zoals bijvoorbeeld de harddraverij en het
muziekfeest, toezicht moeten plaatsvinden. Gebleken is dat bij evenementen de kans
op overtredingen groot is.
• voor het toezicht bij de zgn. natte horeca zou gebruik kunnen worden gemaakt van een
leeftijdgrenzenteam dat wordt ingehuurd. Medewerkers uit een leeftijdgrenzenteam
vallen minder op tussen de bezoekers van de natte horeca. Een leeftijdgrenzenteam
moet worden ingehuurd en kan worden ingezet bij locaties waarvan verwacht wordt dat
daar minder stip met de regels over alcoholvertrekking wordt omgegaan.
•
altijd terug te koppelen richting ondernemers en verenigingen over controles die zijn
Versie 20 mei 2014
•
uitgevoerd. (Ook als geen overtredingen zijn geconstateerd.)
het toezicht op het bezit van alcohol door jongeren beneden de 18 jaar, zou minder
prioriteit kunnen krijgen. Omdat deze groep gevoelig is voor voorlichting, kan bij deze
doelgroep primair ingezet worden op voorlichting via met name scholen. Handhaving
zou secundair worden ingezet, bijvoorbeeld wanneer de jongeren ook overlast
veroorzaken. Hiervoor is een beperkt aantal uren geraamd.
De bovenstaande taakuitvoering sluit aan bij de uitgangspunten zoals deze zijn vastgelegd in
de nota integrale handhaving 2012-2015. Bovenstaand scenario impliceert dat met de
toezichtstaak DHW de kosten zijn gemoeid zoals weergegeven in onderstaand schema. Met dit
scenario met een totaal bedrag van € 99.336 kan worden volstaan met het huidige budget dat
beschikbaar is voor het toezicht op de DHW, nl € 100.000.
n gemoeid met de toezichtstaak D H W
scenario 1
Wat
Toelichting
Opleiding en competenties
Jaarlijkse kosten voor scholing en training van 6 toezichthouders
en 1 juridisch medewerker a € 750 p.p.
Geen extra kosten nodig. De medewerkers zijn in bezit van de
benodigde middelen
Loonkosten toezichthouders schaal 7 inclusief toeslagen:
Loonkosten:
€46.954*
Toeslag inhoudelijke taakverzwaring:
€ 2.798
Toeslag avond/weekend:
€ 1.500
Totaal per fte:
€51.252
Uitrusting toezichthouders
1,15 fte toezichthouder**
kosten
€5250
€ 58.940
Toezicht + afhandeling drankbezit jeugd: 60 uur
Uitvoering 1,5 x per jaar toezicht bij:
18 supermarkten a 3,5 uur
14 slijterijen a 3,5 uur
190 horecabedrijven a 3,5 uur
40 para commerciële horeca a 4 uur
Toezicht bij 11 evenementen a 8 uur
Tijdsbesteding gebaseerd op ervaringscijfers 2013, inclusief
opmaken boeterapporten en hercontroles.
0,34 fte juridisch medewerker**
Inzet leeftijdgrenzenteams
1 fte = 1350 eff. productieve uren
Versie 20 mei 2014
* excl. overhead, want deze is al betaald. Voor de taken die de
toezichthouders tgv de kwantitatieve taakverzwaring niet meer uitvoeren
worden andere toezichthouders ingehuurd, waarvoor geen overhead
wordt betaald.
Loonkosten juridisch medewerker schaal 10 incl. overhead:
Loonkosten: €67.340
Overhead: ca. € 25.000
Totaal per fte: €92.340
Uitgaande van afhandeling van 30 boeterapporten a 12 uur en 100
uur voor afstemming, uitvoeringsbeleid, juridische check en
jaarverslag. Eea op basis van inschatting.
5 x inzet leeftijdgrenzenteam ten bate van toezicht bij natte
horeca a € 750
Toezicht bij 3 bedrijven per avond; dus 15 bedrijven totaal.
€31.396
€3750
€99.336
3. Projectresultaat
In de projectopdracht is vastgelegd dat in een eindverslag :
• de resultaten van de pilot,
• en de verwachtingen van de inzet van preventie
worden gebundeld met:
• de resultaten van het feitelijk toezicht en handhaving.
Deze eindrapportage dient als basis voor het vaststellen van het benodigde ambitieniveau
voor het toezicht en de (juridische) handhaving van de Drank- en Horecawet en de benodigde
capaciteit voor de komende jaren.
Zoals gesteld in paragraaf 2.5. wordt de inzet bepaald op fte 1,15 toezichthouder, 0,34fte
juridisch medewerker en middelen voor opleiding en uitrusting. Daarnaast wordt een bedrag
begroot voor het in totaal 5 x inzetten van een leeftijdengrenzenteam.
Op verzoek van de supermarkten wordt er geen beperking in prijsacties opgelegd. In het
horecaconvenant is het verbod op happy hours opgenomen. Er komt geen leeftijdsverhoging
voor de toegang of wijziging van de sluitingstijd in de horeca en dit besluit wordt
meegenomen in de monitor van het horecaconvenant. Voor wat betreft de facultatieve
bepalingen van de drank- en horecawet kan worden geconcludeerd dat er op dit moment geen
aanleiding is om bij verordening nadere regels vast te leggen. De huidig in de APV opgenomen
bepalingen met betrekking tot oneerlijke mededinging en het instrument schorsing zijn
afdoende.
Een bijkomend resultaat van het project is dat men binnen Purmerend elkaar gedurende de
pilot heeft weten te vinden of het nu gaat over informatie, gezondheid of handhaving. Niet
alleen op gemeentelijk niveau maar ook in de stad met instellingen en alcoholverstrekkers. Het
is belangrijk de komende tijd deze integrale samenwerking te bewaken en voort te zetten
vanuit de uitvoering van de nota gezondheidsbevordering.
Daarnaast biedt de eindrapportage van het project voldoende informatie om samen met de in
onder 4 genoemde stukken samengevoegd te worden tot een door de gemeenteraad vast te
stellen wettelijk verplicht preventie- en handhavingplan alcohol.
4.
Wettelijk vereist beleidsplan
Voor 1 juli 2014 moet op grond van artikel 43 a van drank- en horecawet door de
gemeenteraad een preventie- en handhavingplan alcohol worden vastgesteld. Het wordt van
belang geacht dat gemeenten, los van de landelijke prioriteiten op grond van de Wet Publieke
Gezondheid, hun alcoholpreventie- en handhavingsbeleid verankeren in een beleidsplan:
Artikel 43 a luidt als volgt:
"1.
De gemeenteraad stelt voor de eerste maal uiterlijk 1 juli 2014 en daarna telkens voor
een periode van ten hoogste vier jaren, een preventie- en handhavingplan alcohol vast. Het
plan kan tussentijds worden gewijzigd.
2.
Het plan bevat de hoofdzaken van het beleid betreffende de preventie van
alcoholgebruik, met name onder jongeren, en de handhaving van de wet.
3.
In het plan wordt in ieder geval aangegeven:
a. wat de doelstellingen zijn van het preventie- en handhavingsbeleid alcohol;
Versie 20 mei 2014
b. welke acties worden ondernomen om alcoholgebruik, met name onder jongeren, te
voorkomen, al dan niet in samenhang met andere preventieprogramma's als bedoeld in artikel
2, tweede lid, onderdeel d, van de Wet Publieke Gezondheid;
c. de wijze waarop het handhavingsbeleid wordt uitgevoerd en welke handhavingacties in de
door het plan bestreken periode worden ondernomen;
d. welke resultaten in de door het plan bestreken periode minimaal behaald dienen te worden".
De punten a,b,c, en d staan of worden beschreven in een aantal stukken die zijn, en/of worden
door de gemeenteraad vastgesteld. De eindrapportage van de pilot is daar aanvullend op.
Conform de opsomming in bijlage 1 zijnde de inventarisatie van wat er is wordt geconcludeerd
dat dit voldoende is om aan de wettelijke eisen voor een beleidsplan te voldoen als de
rapportage van het project door gemeenteraad wordt vastgesteld en deze
als addendum bij nota gezondheidsbevordering 2013-2016 wordt gevoegd.
De monitor wordt onder de paraplu van de monitoring van de nota gezondheidsbevordering
meegenomen. Daarbij wordt zowel de jaarlijkse afwegingen in het kader van het Handhaving
Uitvoering Programma (HUP) betrokken als de evaluatie van het Horecaconvenant.
Voor wat betreft het maatschappelijk beleidskader wordt de maatschappelijke opgave l a
aangevuld met de toevoeging bij het speerpunt aanpak schadelijk alcoholgebruik: inzet van
preventie en het bereiken van cultuuromslag om de inzet van toezicht en handhaving zo
beperkt mogelijk te houden.
5.
Samenvatting
Gedurende de pilot heeft men zich binnen Purmerend elkaar weten te vinden of het nu gaat
over informatie, gezondheid of handhaving. Niet alleen op gemeentelijk niveau maar ook in de
stad met instellingen en alcoholverstrekkers. Het is belangrijk de komende tijd deze integrale
samenwerking te bewaken en voort te zetten.
Het benodigde ambitieniveau voor het toezicht en de (juridische) handhaving van de Drank- en
Horecawet en de benodigde capaciteit is vastgesteld. Er kan worden volstaan met het huidige
budget dat beschikbaar is voor het toezicht op de DHW, namelijk € 100.000.
Voor wat betreft de facultatieve bepalingen van de drank- en horecawet kan worden
geconcludeerd dat er op dit moment geen aanleiding is om bij verordening nadere regels vast
te leggen.
De inzet van preventie wordt voortgezet waarbij duurzaamheid belangrijk is omdat het
normaal gaan vinden dat er geen alcohol wordt gedronken onder de 18 jaar een cultuuromslag
betekent en dat kan een kwestie van jaren zijn. Daarin spelen de ouders een belangrijke rol.
Versie 20 mei 2014
Bijlage 1
Het wettelijk beleidsplan preventie- en handhavingplan alcohol op grond van artikel
43a DHW heeft een aantal voorwaarden. In onderstaande tabel wordt nagegaan of
voldaan wordt aan deze voorwaarden door gebruik te maken van reeds aanwezige
beleidsdocumenten.
Artikel
43 lid 3.
In het plan
wordt
in ieder geval
aangegeven:
a. wat de doelstellingen
zijn van het preventieen handhavingsbeleid
alcohol;
b. welke acties worden ondernomen
om alcoholgebruik,
met name onder jongeren,
te
voorkomen,
al dan niet in samenhang
met andere preventieprogramma's
als bedoeld in artikel
2, tweede lid, onderdeel
d, van de Wet Publieke
Gezondheid;
c. de wijze waarop het handhavingsbeleid
wordt uitgevoerd
en welke handhavingacties
in de
door het plan bestreken
periode worden
ondernomen;
d. welke resultaten in de door het plan bestreken periode minimaal behaald dienen te worden".
Nota,programma ed.
a. wat de
doelstellingen
zijn
1. Maatschappelijk Beleidskader 2012
vastgesteld door gemeenteraad
(dynamisch)
2. Nota gezondheidsbevordering
2013-2016 vastgesteld door
gemeenteraad ( 4 jaar)
4. Nota integrale Handhaving
Purmerend 2012-2015 (4
jaarlijks)
5. Nota uitvoeringsregels
Handhaving Horeca- en
Alcoholverstrekkers Purmerend
2013(jaarlijks evaluatie en
bijstelling)
6.Uitvoeringsprogramma handhaving
Vastgesteld door college (jaarlijks)
6. Evaluatieverslag
handhaving(jaarlijks)
7. Algemene Plaatselijke Verordening
2003 (APV) vastgesteld door
gemeenteraad (dynamisch)
8. Nota integrale handhaving 20122015 vastgesteld door college (4
jaarlijks)
9. Regeling ontheffing sluitingsuren
2011 door college vastgesteld
(dynamisch)
10. Horecaconvenant 2013 met
burgemeester overeengekomen (5
jaarlijks)
11. Uitvoeringsbesluit APV aanwijzing
gebieden waar alcohol verboden is
vastgesteld door college ( dynamisch)
X
12. Uitvoeringsprogramma Brijder
verslavingszorg vastgesteld door
collega (jaarlijks)
Versie 20 mei 2014
X
b. welke
acties
preventie
c. wijze van
handhaven
X
X
X
X
X
X
X
X
d. welke
resultaten
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Versie 20 mei 2014
Bijlage 2.
Scenario voor de taakuitvoering toezicht-en handhavingsfunctie
Kosten gemoeid met de toezichtstaak D H W
scenario 1
Wat
Toelichting
Opleiding en competenties
Jaarlijkse kosten voor scholing en training van 6 toezichthouders
en 1 juridisch medewerker a € 750 p.p.
Geen extra kosten nodig. De medewerkers zijn in bezit van de
benodigde middelen
Loonkosten toezichthouders schaal 7 inclusief toeslagen:
Loonkosten:
€46.954*
Toeslag inhoudelijke taakverzwaring:
€ 2.798
Toeslag avond/weekend:
€1.500
Totaal per fte:
€51.252
Uitrusting toezichthouders
1,15 fte toezichthouder**
kosten
€5250
—
€ 58.940
Toezicht + afhandeling drankbezit jeugd: 60 uur
Uitvoering 1,5 x per jaar toezicht bij:
18 supermarkten a 3,5 uur
14 slijterijen a 3,5 uur
190 horecabedrijven a 3,5 uur
40 para commerciële horeca a 4 uur
Toezicht bij 11 evenementen a 8 uur
Tijdsbesteding gebaseerd op ervaringscijfers 2013, inclusief
opmaken boeterapporten en hercontroles.
0,34 fte juridisch medewerker**
Inzet leeftijdgrenzenteams
** 1 fte = 1350 eff. productieve uren
* excl. overhead, want deze is al betaald. Voor de taken die de
toezichthouders tgv de kwantitatieve taakverzwaring niet meer uitvoeren
worden andere toezichthouders ingehuurd, waarvoor geen overhead
wordt betaald.
Loonkosten juridisch medewerker schaal 10 incl. overhead:
Loonkosten: €67.340
Overhead: ca. €25.000
Totaal per fte: €92.340
Uitgaande van afhandeling van 30 boeterapporten a 12 uur en 100
uur voor afstemming, uitvoeringsbeleid, juridische check en
jaarverslag. Eea op basis van inschatting.
5 x inzet leeftijdgrenzenteam ten bate van toezicht bij natte
horeca a € 750
Toezicht bij 3 bedrijven per avond; dus 15 bedrijven totaal.
€31.396
€3750
€ 99.336