Predikantendag-2014-R-van-Ark-Presentatie

Outline speech voorzitter PKA, drs. Rijk van Ark (gesproken tekst geldt)
10 Amsterdamse lessen
Les 1: Maak het mooi
Waarom zien zo weinig mensen in Amsterdam de kerk nog staan? Die vraag stond centraal toen
ik acht jaar geleden bestuurder werd met de portefeuille communicatie, aan het begin van een
proces van vernieuwing. Mijn doel was, eerst zichtbaarheid creëren. Maar met wat? Met de
meest zichtbare dingen? De gebouwen, de dominees, en de populaire kerkelijke feesten. Om te
beginnen met Kerst. De eerste campagne zag er klungelig uit, “ezel zoekt stal”, met een eenzame
ezel gefotoshopt op de Zuidas, mooi bedacht, matig uitgevoerd. Toen hebben we een maar eens
een professional aangetrokken en dat maakt het verschil: alles wat we doen ziet er nu mooier
uit. Het blad, de website, de social media, de campagnes enz. Dat heeft een enorme boost
gegeven, nu zijn we trots op wat we doen en maken, en het wordt gezien.
Een kanttekening: we zijn in Amsterdam in de gelukkige omstandigheid dat we een stevig
vermogen hebben. Met het geld dat jaarlijks binnen komt zouden we dit allemaal niet kunnen
doen. Dat is mooi, maar het heeft ook een risico. Teveel geld leidt tot luiheid en weinig focus,
inderdaad het maakt niet gelukkig. Dat noopt ons steeds weer tot de discussie dat we moeten
investeren in dingen die echt houdbaar zijn, en als het even kan met levend geld
Les 2 Koester het geheim
Marketing les, maak het spannend. Mensen zijn nieuwsgierig, altijd. Wat weet jij wat ik niet
weet? Gesprek met mensen van buiten is belangrijk, en uiteindelijk niet zo moeilijk. Preek van de
leek is een mooi voorbeeld, verrassend dat vooral de (s)prekers er wat mee hadden, waarom
mogen wij hier staan?
Les 3 Durf wat en durf er weer mee te stoppen of laat het landen
We hebben flink wat geëxperimenteerd en gepionierd, met een durffonds, geholpen door de
PKN maar niet alles lukte, terwijl het goed klonk, voorbeeld Netkerk, een virtuele manier van
kerk zijn, ik was er zelf dol enthousiast over, blijkbaar was het te ver voor de troepen uit en het
vond geen verankering bij de bestaande kerken. Dat is trouwens ook een les, laat de dingen
landen, we kunnen niet eindeloos over de hoofden van de gemeente leden, de wijkkerken en de
regio’s mooie dingen doen die geen aansluiting vinden in de corebusiness van het kerk zijn!
Les 4 Eer het kleine
Maar hou het dan ook klein. Willen we een groot gebouw open houden voor een kleine maar
mooie community, of zijn er andere wegen die naar Jeruzalem leiden, is het getal altijd
belangrijk, nee, maar moet wel in verhouding staan tot wat je erin stopt in termen van mensen
en geld. Niet elke gemeenschap bestaat alleen bij gratie van een dominee en een gebouw, daar
experimenteren we nu mee. Met projecten zoals heilig vuur of Sjiek en Sjofel zoeken we de
aansluiting met nieuwe gemeenschappen en ander vormen, maar ook daar geldt weer, als de
bestaande kerk het uiteindelijk niet oppakt gaat er iets niet goed.
Les 5 Verras
Voorspelbaarheid is een goed ding als je in eeuwenoude tradities staat. Toch is het de kunst om
te verrassen. Ik heb zelf lang als professional in de communicatie gezeten en leerde dat je alleen
doorkomt als je iets nieuws brengt. Zo deden wij een media training met predikanten, de vraag
was: waarom brengen jullie het zo slecht, zeg rustig klungelig, en weinig nieuws terwijl je zulk
groot nieuws hebt, let nou eens op hoe dat in de media gaat. Verras, wees origineel, choqueer,
wees authentiek, zit er boven op, laat het doen door mensen die er talent voor hebben. En zoek
de randen op van de gebaande paden van je kerkenraad.
Les 6 Doe waar je goed in bent
Investeer in houdbare zaken, en dat zijn vooral die dingen waar je goed in bent, en dat verschilt
per kerk en per plek. Staat beetje haaks op ‘durf wat’. Toch ook niet, want alleen zo ontdek je
wat houdbaar is, na een aantal jaren investeren en pionieren, moeten we nu onze mind
opmaken. We kunnen zo niet doorgaan met op ruim 20 plekken in de stad en de daarbij
behorende FTE’s ongeveer hetzelfde doen, dat is teveel! Veel leden zeggen dan tegen mij: jullie
willen zeker kerken sluiten, maar dat is het nou juist niet. We zijn niet aan het bezuinigingen, we
willen onze missie om Gods liefde gestalte te geven beter waarmaken. Dan moet je dus keuzes
maken, niet overal hetzelfde voor te weinig mensen maar een veel meer gevarieerd aanbod
creëren, van mooie en goed verzorgde kerkdiensten op zondagochtend, tot huiskringen,
maaltijdbijeenkomsten enz. Het gaat niet om minder doen, maar anders doen en dat goed doen!
Les 7 Ga naar buiten
Ik kan me niet onttrekken aan de indruk dat we in Amsterdam, ik spreek voor onszelf, te veel
met een te kleine groep en met dezelfde mensen binnen zitten en met onszelf bezig zijn.
Daardoor is de drempel hoog voor nieuwe groepen, daardoor kijken we te weinig om ons heen,
doen we dingen die weinig relevant zijn voor de omgeving waarin we zitten. Drie mooie
voorbeelden waar we dat wel doen: Zuidas, ingespeeld op zakelijk financiële doelgroep, met de
kerk naar de mensen gegaan in plaats van andersom. Idem kerkplanting op IJburg met een
Parentshouse, een wijk waar veel gescheiden wordt en nu een plek eerst vaders en toen ok
moeders, die dicht bij hun gezinnen willen zijn maar geen geld hebben wegens
schuldenproblematiek. Ik denk ook aan een project als Heilig Vuur West, wat laagdrempelig en
vernieuwend in de buurt werkt.
Gelukkig zijn er ook steeds meer wijkkerken die met hun Verhaal de buurt ingaan. In iedere
stadsregio zijn daar voorbeelden van. En let wel: de kerk heeft niet alleen boodschap voor de
stad, maar de stad heeft ook een boodschap voor de kerk. Ook daar moeten we goed naar
luisteren!
Les 8 Boodschap als basis.
We hebben echt iets te melden. Ik spreek graag over een gezonde huishouding, waar balans is
tussen inkomsten en uitgaven, maar niet alleen materieel maar vooral missionair. Voortdurend
proberen niet teveel vanuit zakelijke en financiële afwegingen te werken, maar ook oppassen
dat het geen excuus wordt om dat helemaal niet te doen. Mijn overtuiging is dat we ene verhaal
hebben waar veel mensen in Amsterdam voor open staan, sterker nog, veel mensen leven dat
verhaal door de dingen die ze doen, het ligt zo voor de hand et hen de dialoog te aan te gaan, en
samen dingen te doen, op zoek te gaan naar wat ons daarbij inspireert.
Les 9 Hou het leuk en licht
We maken dingen soms erg zwaar, moeilijk, kan niet, wil niet, moe. Maar het is ook erg leuk,
beetje licht houden, we willen ook lol hebben, het geloof ging toch over liefde en licht, en niet
over ondraaglijke zwaarte en duisternis, stralen we dat wel uit? Zingen we genoeg? Dwars tegen
de donkerte in…..
Les 10 Volhouden.
Het is een kerk van eeuwen, die ook nog eeuwen mee moet. Iedereen is druk, dus we moeten
het werk verdelen, maar het levert ook echt wat op. Als het goed gaat moet je dat vieren, daar
worden mensen ook vrolijk van en willen steeds meer mensen meedoen. In deze stad, waar
zoveel gebeurt, waar we zo’n geschiedenis hebben, de hoofdstad, jullie hoofdstad, stand
verplicht, mooi dat juliie hier zijn in jullie, in onze hoofdstad. In mijn dagelijks werk bemoei ik me
onder andere met de I AMSterdam campagne, die een wereldwijd succes is, ik mocht aan de
wieg staan. Destijds vonden velen dat het WE Amsterdam moest zijn, vooral Christelijke
mensen…. Maar nee, dat deden we niet, want het gaat hier nou juist om dat iedereen zijn
persoonlijke verhaal heeft met deze stad, en dat geldt ook voor de Amsterdamse kerk, en dat
persoonlijke, de ruimte die dat geeft, dat verbindt ons nou juist. Dus nogmaals: welkom in
Amsterdam, I AMSterdam!

Download Report