Gaandeweg juni-juli 2014 - Protestantse Gemeente Zwolle

Gaandeweg
juni / juli 2014
In de gloria
Curieweg 14
8013 RA ZWOLLE
T 038-4601981
M 06–53649405
@ [email protected]
Aannemersbedrijf Eikenaar is gevestigd
op industrieterrein Marslanden in Zwolle.
9DNNXQGLJHQHUYDUHQZHUNHQZLMYRRUXDDQXZVHUUH
XZGDNRSERXZHHQDDQERXZRIHHQLQWHUQHYHUERXZLQJ
Westerhof Boeken, de eigentijdse boekhandel van Zwolle: vol
prachtige romans, thrillers, kookboeken, geschenken, noem maar op.
Geniet van literaire hoogstandjes en bestsellers en nog onontdekte
pareltjes. Op knisperend papier en natuurlijk als handig e-book.
Kom langs! U vindt een uitgebreid assortiment in onze vestigingen
in het Maagjesbolwerk en in Stadshagen. En 24/7 in onze webshop,
boeken gratis thuisbezorgd!
QLHXZERXZ
UHQRYDWLH
HHQYHUERXZLQJ
UHVWDXUDWLH
DGUHV
DDQKHWMXLVWH
(LNHQDDUEHQWX
LMI
GU
EH
UV
PH
QH
%LM$DQ
Nieuw liedboek Blijf op de
hoogte via www.nieuwliedboek.nl
www.nieuwliedboek.nl
Zwolle
Maagjesbolwerk - Jufferenwal 2
Teel: 038-4216171
Stadshagen - Wade 106
Teel: 038-4222440
www.westerhofboeken.nl
@westerhofboeken
@w
weesterhofboekkeen
Nijverdal
Keizerserf 31 - Teel: 054
0548 - 612474
ZONWERINGEN
Telfortstraat 19, 8013 RL Zwolle
Telefoon 038-4214300 / Fax 038-4217860
[email protected]
w w w. n i z o n . n l
Huize Hofvliet
Melden Overlijden?
038 - 453 63 20 24 uur per dag
www.meander-uitvaartbegeleiding.nl
In deze Gaandeweg
Op de voorpagina:
De Oosterkerk in een feestelijke entourage
dankzij de kermis op de Turfmarkt.
Maarten Matser had er oog voor en
legde het vast.
Themapagina’s
Van harte gefeliciteerd!
pagina 4
Uw lichtend spoor
pagina 5
Han Slootweg kijkt terug en vooruit
pagina 6
Het werkcafé van de Adventskerk
pagina 7
Het langetermijnperspectief van de kerk
pagina 8
Column: Het moet helemaal anders!
pagina 9
Aandacht voor
Onder andere het 35-jarig bestaan van de
Oost Europa Commissie Zwolle/Berkum
pagina 10 tot en met 15
Beleid en bestuur
Opbrengst Kerkbalans 2014
pagina 16
Henk van der Sar nieuwe voorzitter
Kerkrentmeesters
pagina 17
Van het Kerkelijk Bureau
pagina 18
Kerkdiensten
Bij de kerkdiensten
pagina 19
Kerkdiensten voor de komende maanden
pagina 20, 21 en 22
De toekomst van de kerk
Behalve een eigen engel heeft Zwolle (wellicht onbedoeld) ook haar Pinkstersymbool: de gouden duif
van Marte Röling op het dak van Museum de Fundatie. De duif is het mooist als hij het licht weerkaatst, maar dat geldt ook voor mensen en voor de kerk. Het Licht met een hoofdletter. ‘In de gloria’,
het thema van deze Gaandeweg, heeft mensen aan het denken gezet over de toekomst van de kerk.
Een deel van die gedachten is in dit nummer te vinden.
De volgende Gaandeweg verschijnt eind juli, kort voor het begin van een nieuw kerkelijk seizoen.
‘Samen leren’ is het thema van dit nummer waarin aandacht kan worden besteed aan de leerzame
activiteiten die wijkgemeenten (weer) op touw zetten. Heb jij iets bijzonders georganiseerd?
Meld het ons uiterlijk 1 juni via e-mail: [email protected], of per post:
Molenweg 241, 8012 WG Zwolle.
Bijbel centraal
Als redactie hebben we ook alweer vooruit gekeken naar het nummer dat eind september verschijnt.
Daarin staat de Bijbel centraal, onder meer omdat het de laatste zondag van oktober Bijbelzondag is
en omdat dit najaar de ‘Bijbel in gewone taal’ verschijnt. De titel van het thema: ‘Het hoge Woord’.
Ideeën aanleveren voor onderwerpen rond dit thema kan tot eind juni, eveneens per mail of per post.
Een mooie zomer!
Redactie Gaandeweg
Colofon
Gaandeweg is het magazine voor alle leden van de Protestantse Gemeente Zwolle,
de Evangelisch-Lutherse Gemeente Zwolle en De Hoofdhof Berkum
Zevende jaargang nr. 3, juni / juli 2014
Verschijnt zes keer per jaar. Oplage: 10.000
Redactie: Ds. Iemke Epema (hoofdredacteur), Gery Bruins (eindredacteur),
Saskia Dankers, Rob van Harten en Jan Nauta
Advertentiebeheer
Kerkelijk Bureau tel. (038) 421 75 96
Vormgeving en grafische productie:
door Upmeyer Grafimedia Zwolle
Dit magazine is milieuvriendelijk geproduceerd
Aanleveren kopij en foto’s:
De volgende Gaandeweg verschijnt in de week van 27 juli en loopt tot en met zaterdag
27 september. Kopij en foto’s dienen uiterlijk maandag 30 juni te zijn aangeleverd
via [email protected] of schriftelijk bij het Kerkelijk Bureau.
Er is in Gaandeweg ruimte voor berichten uit de wijkgemeenten en aankondigingen van andere
kerkelijk gerelateerde activiteiten. De redactie beoordeelt of deze van belang zijn voor zoveel
mogelijk lezers.
3
In de gloria
Van harte gefeliciteerd!
Pinksteren is het feest van de Heilige Geest. Na Goede Vrijdag en Pasen viert de Kerk nu Pinksteren. Wat betekent
Pinksteren? Letterlijk 50ste. Het is de 50ste dag na Pasen.
Zonder onze Joodse wortels snappen we weinig van het christelijk geloof. Israël vierde Pinksteren 50 dagen na Pesach.
Met Pesach vierde Israël de bevrijding uit de slavernij in Egypte. God ging Zijn volk bevrijden. Het Paaslam werd geslacht,
het bloed op de deurpost, zo bleef leven gespaard, zo werd bevrijding gevierd en dan op weg naar het beloofde land.
Die 400 jaar onderdrukking in Egypte had het volk Israël geen goed gedaan. Het wist nauwelijks nog hoe het is om volk
van God te zijn. Dat moest allemaal geleerd worden, hoe je de HERE kunt eren en liefhebben, hoe je leeft als volk van
de HEER. Dat gebeurde met Pinksteren. De HERE sloot daar bij de berg Horeb, Sinaï het verbond met Zijn volk.
Zij behoorden elkaar toe. Plechtig werd het beloofd. En daar ontving Israël de Tien Geboden. De regels van God
om echt Zijn volk te zijn. Op de berg was rook en vuur!
Jezus de Messias vierde ook het jaarlijkse Pesach, de bevrijding uit de slavernij. Maar tijdens die bijzondere maaltijd
op Witte Donderdag vernieuwde Hij het feest, paste het aan Hem aan: ‘Dit is het nieuwe verbond in Mijn bloed.’
Hij, Jezus stierf aan het kruis als het Paaslam en daar bevrijdde Hij de wereld van de zonde, van een leven zonder God,
van de onderdrukking. Opnieuw werd het bloed van het Paaslam cruciaal, leven sparend voor eeuwig.
Na dit Paasfeest, met de kruisdood en de opstanding van de Heer, werd het Pinksterfeest gevierd in Jeruzalem.
Natuurlijk vierde Israël de verbondssluiting en de Tien Geboden van de Sinaï. Maar de HERE God ging ook dit feest
vernieuwen. Opnieuw was er vuur, en vlammen, wind, net als op de Horeb! Natuurlijk, de HEER gebruikt dezelfde
symbolen. Maar nu kwam de Heilige Geest ín de apostelen van Jezus persoonlijk. De discipelen werden vervuld met
de Geest van God de Vader en van Jezus Gods Zoon. Diep van binnen werden nu Gods regels geschreven, in het hart.
De verbondssluiting werd nu heel persoonlijk. Een nieuwe volheid brak aan. Ieder die gelooft in Jezus Christus,
de Messias, ontvangt de Heilige Geest. Wordt gevuld met de Geest van God en de liefde voor de HERE God komt diep van
binnen. Zijn Geest, de Geest van de Vader en de Zoon maakt levend! Opnieuw wordt het één groot volk van de Heer.
De kerk is jarig! Thema van dit nummer van Gaandeweg is ‘In de gloria’. Kaarsjes op de taart. Een verjaardag is een
feestelijke gebeurtenis, dus ook mijn felicitaties! Feesten moet je vieren, dus ik doe mee, maar toch heb ik bij deze
verjaardag een vraag. Want wanneer is de kerk precies geboren?
De redactie zal zeggen met Pinksteren. Maar ik weet dit niet zo precies. Want Pinksteren is natuurlijk een prachtig feest,
van God met Zijn volk, van een levend geloof, met vlammen, ja inderdaad, toen ook al ‘kaarsjes’, maar niet op de taart.
Wanneer is de kerk geboren? Wat is de kerk? Hoort Abraham bij de kerk, David, Elia? Ik denk het wel! De kerk is dat
‘wat van de Heer is’. De kerk is er geweest vanaf het begin van de wereld en zal er zijn tot het einde toe. Al veel eerder dan
Pinksteren is de kerk geboren. De kerk is de heilige vergadering van waarlijk gelovigen, die al hun heil verwachten
van Jezus de Messias, gewassen door Zijn bloed, geheiligd en verzegeld door de Heilige Geest. Zo formuleert de
Nederlandse geloofsbelijdenis het heel helder. De kerk is geboren in het hart en de gedachten van God, al helemaal
aan het begin van de wereld. De kerk is jarig! Van harte gefeliciteerd! Kaarsjes op de taart!
Maar vooral mijn gelukwensen aan ieder die mag horen bij dit heilige volk van de Heer, ieder die zijn of haar heil
verwacht van Jezus de Messias en gewassen is door Zijn bloed en de Heilige Geest heeft ontvangen.
Van harte gefeliciteerd!
Ds. Hélène Evers, Sionskerk
4
Henk de Lange, Neerlandicus
en voormalig docent aan de
hogeschool Windesheim, geeft
veel cursussen over Bijbel en
poëzie. Hij is lid van de Oosterkerkgemeente. Henk belicht voor
Gaandeweg een gedicht bij het
thema Pinksteren.
Tineke Vlaming stelde de foto’s
beschikbaar. Zij maakte ook de
foto op pagina 4.
Uw lichtend spoor
Wie zal het niet herkennen: aan de nachtelijk hemel hoor je midden in de stilte ineens de doordringende schreeuw van een vogel.
En tegelijkertijd zie je, afstekend tegen de donkere lucht, even de zilverachtige flits van diezelfde vogel, die meteen weer verdwijnt
in de nacht. Dit is precies wat Ida Gerhardt beschrijft in de eerste twee regels van het volgende kwatrijn.
Een hoge kreet trekt scherp zijn zilvervoor. Dan gaat de vogel in de nacht teloor.
Ik ben ontwaakt. Gij hebt mij opgeroepen.
En ademloos volg ik uw lichtend spoor.
De ‘hoge kreet’ van de vogel scheurt als het ware de hemel open, als een ploeg die een vore maakt in de aarde. De ‘zilvervoor’
duurt slechts kort, maar lang genoeg om de ik (Ida Gerhardt) ervan te doordringen dat zij persoonlijk wordt aangesproken door
een stem van buiten de dagelijkse werkelijkheid. Vogels zijn door de eeuwen heen in onze cultuur vaak de boden der goden.
Ook hier lijkt dit het geval. Bij Ida Gerhardt leidt de natuurobservatie tot een gelovig zien, een dieper inzicht. In de derde versregel
staat dat de ik ontwaakt is, een woord dat we hier vooral in de spirituele betekenis moeten nemen. Het geestelijk ontwaken heeft
alles te maken met het besef opgeroepen te worden.
De kreet van de vogel wordt een stem die haar roept,
sterker nog óproept, een appèl doet op haar. Het woord
‘opgeroepen’ lijkt ook door zijn plaats – opvallend als
het enige niet rijmende woord, wat typerend is voor een
kwatrijn – een sleutelwoord te zijn. Het appèl maakt van
de ik op slag een ander mens.
Misschien hebben we nu opnieuw een vorm van herkenning. Een natuurbeleving maar ook een ontmoeting of
een Bijbeltekst kunnen de werkelijkheid nieuw en
verrassend doen oplichten. We zien een lichtend spoor.
(bron: Ida Gerhardt, Verzamelde Gedichten, Kwatrijnen in
opdracht, XXXV, Atheneum Van Gennep, Amsterdam 2002)
5
In de gloria
Han Slootweg na vier jaar kerkrentmeesterschap over de toekomst van de PGZ
“Gebruik de lucht die is ontstaan
voor overleg met leden”
als plaatselijk, zullen er binnen afzienbare tijd opnieuw impopulaire maatregelen nodig zijn. Als je die niet voorbereidt, zul je
ze opnieuw met stoom en kokend water moeten doorvoeren.
En dat zal dan weer veel emoties en weerstand oproepen, net
zoals ik die in de afgelopen jaren tegenkwam. Maatregelen als
formatie terugbrengen en kerkgebouwen sluiten komen hard
aan, maar als mensen kunnen meedenken in de aanloop tot die
besluiten, schep je draagvlak. Ik heb ervaren dat predikanten
op dat gebied grote invloed hebben; hun houding is voor
veel gemeenteleden bepalend, zowel in positieve als in
negatieve zin.”
Hij had ze onderschat, geeft Han toe, de emoties die loskwamen
toen de besluiten over het afstoten van kerkgebouwen bekend
werden gemaakt. “Zelf heb ik mijn hele jeugd doorgebracht in
een kleine Bondsgemeente, die een kerk en een wijkcentrum
deelde met een andere gemeente. Zonder enig probleem. Dat
wijkgemeenten hier al in een kramp schoten toen de mogelijkheid van het delen van een kerkgebouw ter sprake kwam, had ik
niet verwacht.” Hij vond het ook schokkend dat mensen dreigden niet meer in de kerk te zullen komen als ze daar een kwartier langer voor moesten fietsen. “Waar praat je over”, vraagt
Han zich af. “In landen als Noord-Korea laten mensen zich
gevangen nemen en martelen om naar de kerk te kunnen…”
Bij de foto
Presentaties van
ingrijpende maatregelen werden
afgesloten met
de foto van een
opgaande zon en
de tekst van een
bemoedigend
lied.
Op pagina 17
beantwoordt
Henk van der
Sar, de opvolger
van Han Slootweg, een aantal
vragen over zijn
nieuwe functie.
Randvoorwaarden
Aanleiding tot het gesprek met Han Slootweg is niet de
toekomst van de kerk, het thema van deze Gaandeweg,
maar zijn eigen verleden. Om precies te zijn de afgelopen
vier jaar waarin hij als voorzitter van het College van
Kerkrentmeesters (CvK) van de PGZ veel tijd en energie stak
in het voortbestaan van protestants Zwolle. Terwijl hij vader
is van vier jonge kinderen en veeleisend werk heeft.
“Praktisch was het niet meer allemaal te combineren”,
zegt hij, “daarom heb ik niet voor nog een termijn van
vier jaar bijgetekend. Gelukkig is er in Henk van der Sar
een goede opvolger gevonden.” En zo zijn we toch bij
de toekomst beland.
Er is in de afgelopen vier jaar veel gebeurd binnen de
Protestantse Gemeente Zwolle en daar heeft Han een flinke
steen aan bijgedragen. Hij kenschetst de periode als intensief, maar prijst de goede samenwerking, met name in het
dagelijks bestuur van de CvK en ook met de Algemene
Kerkenraad (AK). “Ik had mijzelf de opdracht gegeven in
vier jaar tijd een begrotingsevenwicht te bereiken en dat is
min of meer gelukt. De personeelsstop en het afstoten van
gebouwen heeft lucht gegeven. Het tekort is grotendeels
teruggebracht, de meest acute problemen zijn opgelost.”
Voortpruttelen
6
Maar dat betekent niet dat de PGZ nu opgelucht achterover
kan leunen en weer op dezelfde manier kan ‘voortpruttelen’
als vóór de ingrepen, waarschuwt Han. “Dat is natuurlijk een
verleidelijk scenario, maar wat je veel beter kunt doen is de
lucht die is ontstaan te gebruiken voor overleg met de leden.
Want gezien het tij waarin de kerk verkeert, landelijk zowel
Eigenlijk had hij zich destijds voorgenomen de maatregelen
snel uit te voeren, om vervolgens alle tijd te hebben om aan
de werkelijk belangrijke zaken in de kerk toe te komen.
Want financiën en gebouwen zijn niet meer dan randvoorwaarden om als kerk te kunnen doen wat je moet doen:
een gemeenschap vormen en het Bijbelse gedachtegoed
uitdragen dat mensen inspireert en samenbindt. Zoals dat
twintig eeuwen geleden op de eerste Pinksterdag is begonnen
en nog steeds doorgaat. “Dat dit al zo lang gebeurt en wereldwijd weerklank vindt, is het beste bewijs dat de kerk niet iets
is van mensen, maar het werk van God”, daarvan is Han heilig
overtuigd. “Zeker als je ziet wat wij mensen er in de loop
van de eeuwen soms van hebben gemaakt…”
Hij gelooft niet zo erg in voorspellingen ten aanzien van de
toekomst van de kerk. “Je kunt zeggen dat we de eeuwigheid
voor ons hebben en uitkijken naar de wederkomst van Christus.
Wel is het van belang realistisch te blijven en voorbereid te zijn,
zodat je kunt ingrijpen op momenten dat dat nodig is. Dat betekent dat je als kerk openstaat voor signalen en flexibel bent,
op het gebied van de personele inzet en het gebruik en beheer
van de gebouwen. Het wil ook zeggen dat je niet meer vanuit
het verleden denkt en de situatie zoals die nu is als onopgeefbaar ziet.
Ik heb in de afgelopen jaren nogal wat presentaties gegeven in
wijkgemeenten over de besluiten van de Algemene Kerkenraad.
Zo moest ik zelf aan de Grote Kerkgemeente gaan vertellen dat
het Refter, hun wijkcentrum moest worden verkocht. Zo’n presentatie besloot ik altijd met een dia van een opgaande zon,
beeld van een nieuw perspectief. Daarin stond dan de tekst
‘Wat de toekomst brengen moge…’ Ik heb zelf veel gehad aan
dit lied en er ook veel uit geciteerd: ‘… mij geleidt des Heren
hand’. Het is toch geweldig dat we daar op mogen rekenen!”
Werkcafé Adventskerk: een nieuwe manier om kerk te zijn
“Wat goed dat de kerk dit doet”
In veel wijkgemeenten komen ze voor: originele, verrassende en inspirerende initiatieven. Vaak ontstaan ze aan
de basis, zijn het ideeën van ‘gewone’ gemeenteleden.
Zij hebben een droom en steken er tijd en energie in om
die te realiseren. Met vallen en opstaan, maar ook met
zoveel voldoening dat ze hun verhaal graag willen delen.
In Gaandeweg bijvoorbeeld, zodat andere wijkgemeenten
met hun ervaringen wellicht ook iets kunnen. Dat geldt
in ieder geval voor het verhaal van Wim de Groot,
Arthur Spanjer en Annemieke Izeboud, leden van
de Adventskerkgemeente.
Het begon allemaal in november vorig jaar met een brainstorm, zegt
Wim. Hij werkte als salarisadministrateur, maar had te horen gekregen dat er een eind zou komen aan zijn dienstverband. Hij is inmiddels bezig aan de omscholing tot budgetcoach, maar hoopt nog
steeds op een nieuwe, vaste baan.
“Via via had ik gehoord dat Arthur, die ik uit de kerk ken, al een
tijdje werkloos was en ik wilde graag eens met hem van gedachten
wisselen. Wat ervaar je in die situatie, waar loop je tegenaan, dat
soort vragen had ik.” Hij had zich al verdiept in de cijfers en wist
bijvoorbeeld dat maar een kwart van de te vergeven banen via
advertenties wordt aangeboden, terwijl zeventig procent van de
werklozen op dat aanbod solliciteert. Wim: “Je moet dus bij de
dertig procent werkzoekenden zitten die zich op de andere driekwart
van de vacatures richt, maar dat kan alleen als je mensen kent en
contacten legt, als je een netwerk hebt. Ik bedacht dat de kerk
eigenlijk ook een groot netwerk is en dat je daar als werkloze
best iets aan zou kunnen hebben.”
Die gedachte viel bij Arthur in vruchtbare grond. Dankzij zijn werk
als informatiemanager voor banken en verzekeraars beschikt hij over
een uitgebreid netwerk. Toch is het hem al anderhalf jaar niet gelukt
een eind te maken aan zijn werkloosheid. Hij blijft optimistisch,
zeker gezien de recente stijging van het aantal geschikte vacatures.
“Ik krijg vooral steeds meer ervaring met sollicitaties”, zegt hij
lachend. “Ze maken mij niks meer wijs.”
Professionals
Samen kwamen Wim en Arthur op het idee een netwerkbijeenkomst
te organiseren waar werkloze (en andere) leden van de Adventskerkgemeente elkaar konden ontmoeten. Ze bedachten er de
naam werkcafé voor.
De wijkkerkenraad reageerde positief op hun initiatief en tot hun
vreugde waren een paar professionals uit de gemeente, een personeelsmanager en een loopbaancoach, bereid belangeloos mee te
werken. Ook zou er op de netwerkbijeenkomst een ouderling aanwezig zijn om vragen te beantwoorden. Wim en Arthur bepaalden
dat het werkcafé laagdrempelig moest zijn en dat alles wat er zou
worden verteld en besproken, binnenskamers zou blijven.
Izeboud bijvoorbeeld, die diëtist is, maar die twee jaar geleden de
organisatie waarvoor ze werkte failliet zag gaan. Sindsdien werkt
ze als zelfstandige, maar dat geeft veel onzekerheid. Zij ziet het
werkcafé zoals dat vanuit de Adventskerk werd georganiseerd,
als ‘een veilige omgeving, waar je niet hoeft te presteren maar
kunt laten zien wie je bent’.
De valkuilen en de uitdagingen, maar ook de vooroordelen die
je als werkloze ontmoet (“Het verwijt dat je op de zak van de
gemeenschap teert en dat het je eigen schuld is dat je geen werk
hebt”) en de vaak moeizame contacten met de instanties, alles kon
in het werkcafé worden gedeeld. Annemieke, Arthur en Wim kijken
er met grote voldoening op terug. “Er was ruimte voor emotie”,
zegt Arthur en Annemieke vult aan: “Je herkende heel veel in
elkaars verhalen en dat was enorm bemoedigend.”
Tweede werkcafé
Als deze Gaandeweg verschijnt is er ook een tweede werkcafé
geweest, op 12 mei. Dat er een vervolg moest komen stond al snel
vast: “Verscheidene mensen lieten ons weten dat ze er een volgende
keer graag bij wilden zijn”, aldus Wim. “Daar zijn ook mensen bij
die je nooit in de kerk ziet en die heel verrast waren over ons initiatief. Wat goed dat de kerk dit doet, kregen we te horen. Het zoeken
naar nieuwe wegen om kerk te zijn, dat spreekt mij bijzonder aan.
En als andere wijkgemeenten iets soortgelijks op touw willen zetten,
ben ik graag bereid de nodige informatie te geven.”
Arthur wijst op een onverwacht, maar welkom neveneffect van de
netwerkbijeenkomst: “Je hoort welke talenten mensen hebben en je
weet dus ook welke vrijwilligersfunctie in de kerk iets voor hen zou
kunnen zijn.” Wim is onlangs diaken geworden, Annemieke is al wat
langer ouderling. Arthur is interim-voorzitter van de wijkkerkenraad,
een functie die hij ‘een enorme leerschool’ noemt. “Bovendien”,
verklaart hij, “staat zo’n vrijwilligerstaak ook heel goed op je cv.”
Veilige omgeving
Eind januari werd de eerste netwerkbijeenkomst gehouden met in
totaal vijftien deelnemers. Het samenstellen van een soort programma voor de avond leverde geen problemen op, evenmin als het vinden van belangstellenden, memoreren de twee organisatoren. Want
er waren meer lotgenoten dan ze hadden gedacht onder de mensen
die ze voorheen alleen als mede-gemeentelid zagen. Annemieke
Bij de foto
Annemieke Izeboud, Wim de Groot en Arthur Spanjer in gesprek
over het werkcafé. Zij vertelden erover aan Gery Bruins, die ook
deze foto maakte.
7
In de gloria
Werkgroep Lange Termijn blij met betrokkenheid
Bezig zijn met de toekomst van de kerk. Dat doen in feite alle
werkgroepen die door de Algemene Kerkenraad van de Protestantse
Gemeente Zwolle (PGZ) in het leven zijn geroepen in het kader van
het Beleidsplan 2013-2016, maar één daarvan in het bijzonder. De werkgroep Lange Termijn heeft als opdracht een breed gedragen perspectief
te ontwikkelen voor de toekomst van de PGZ. Daarbij wordt rekening
gehouden met nieuwe ingrijpende maatregelen die waarschijnlijk binnen
afzienbare tijd moeten worden genomen. Het aantal gemeenteleden en
de inkomsten van de gemeenten blijven immers dalen.
Om voor het toekomstperspectief een breed draagvlak te bereiken, heeft
de werkgroep ambtsdragers en gemeenteleden uit alle wijken bij de totstandkoming betrokken. Dit gebeurde bijvoorbeeld tijdens de ambtsdragersvergadering die op 2 april werd gehouden. De werkgroep presenteerde op deze avond een voorlopige notitie, geschreven op basis van
het overleg met wijkkerkenraden en andere colleges binnen de PGZ.
Voorzitter Margo Jonker: “Het was heel bijzonder om bij al die wijkkerkenraden, het college van kerkrentmeesters, het college van diakenen
en het ministerie van predikanten op bezoek te gaan. Overal hebben we
ruim de mogelijkheid en de tijd gekregen om diepgaand met elkaar te
spreken. Wij zijn als werkgroep onder de indruk van het enthousiasme
dat we op wijkniveau aantroffen en de positieve waardering voor alles
wat er in de eigen wijkgemeente allemaal gedaan en beleefd wordt. De
vreugde en intensiteit waarmee gewerkt wordt in en aan de wijkgemeenschappen is indrukwekkend om te zien. De betrokkenheid is groot.”
Reacties
Dit bleek opnieuw tijdens de ambtsdragersvergadering. De aanwezigen
reageren uitgebreid op de aanbevelingen in de notitie, die gebaseerd
zijn op een vijftal uitgangspunten.
De reacties zijn geclusterd en een deel ervan is als volgt samengevat.
“Maak als wijkgemeente duidelijk waar je voor staat.”
“Zoek op basis van het eigen profiel samenwerking met andere wijken.”
“De ruimte voor veelkleurigheid wordt zeer belangrijk gevonden.”
“Het accent ligt op het geloof, maar wel met de hand aan de ploeg.”
Over de rol van de Algemene Kerkenraad: “De AK moet op strategisch
niveau coördineren, de samenhang waarborgen en begeleiden, en heeft
op operationeel niveau de juridische en personele verantwoordelijkheid.”
Op de website van de PGZ, www.pknzwolle.nl, is de complete notitie te
vinden, met de uitgangspunten en aanbevelingen. Ook over nieuwe
ontwikkelingen en besluiten wordt hier informatie gegeven.
Leden werkgroep Lange Termijn
De werkgroep Lange Termijn, die in de zomer van 2013 begon
aan de uitvoering van haar opdracht, bestaat uit acht mensen
die het brede spectrum van de gehele PGZ vertegenwoordigen.
De leden zijn:
ds. Nelleke Eygenraam, Adventskerk en moderamen AK;
Alexander Westerink, Grote Kerkgemeente;
Gerrit Boks, Open Kring;
Jan van der Veen, Sionskerk;
Maarten Westerduin, Stinskerk;
Jan Jaap Stegeman, Michaelsvieringen
en Anneke van der Velde, gemeenteadviseur van de PKN.
Voorzitter van de werkgroep is ds. Margo Jonker, voorheen
Oosterkerk, nu Open Kring.
Gemeenteadviseur Anneke van der Velde:
“Maak gebruik van energie in wijkgemeenten”
Anneke van der Velde is als gemeenteadviseur verbonden aan de PKN
(Protestantse Kerk in Nederland). Zij is toegevoegd aan de werkgroep
Lange Termijn als extern deskundige. Min of meer extern, want als lid
van de Oosterkerk kent Anneke een van de wijkgemeenten in Zwolle
ook als insider. Naast haar werk als gemeenteadviseur is ze geestelijk
verzorger in revalidatiecentrum De Vogellanden.
Voor ze twee jaar geleden dat werk ging doen was Anneke manager van
een organisatieadviesbedrijf en die ervaring is best handig als je kerkelijke herstructureringsprocessen mag begeleiden. “Ik zeg wel eens dat ik
als geestelijk verzorger met de persoonlijke kant van geloven te maken
krijg en als gemeenteadviseur met de organisatorische kant. Maar in
werkelijkheid is die tegenstelling er niet. Als er in de kerk veranderingen
moeten worden doorgevoerd, spelen persoonlijke opvattingen en emoties
ook een heel belangrijke rol. Anders zou je alles veel zakelijker kunnen
aanpakken.
Zo’n proces heeft ook een specifieke dimensie: het vertrouwen dat we
er als mensen niet alleen voor staan, maar God om hulp mogen vragen.
Terwijl we ons in de werkgroep zorgen maakten over een toekomst met
8
steeds minder leden en een stijgend tekort aan middelen, maakte iemand
een verrassende opmerking: ‘Maar er kan toch een wonder gebeuren…’
Dat kan ja, maar het vroom klinkende argument dat het ‘allemaal mensenwerk’ is en dat het zonder God beslist niet kan, kan ook verlammend
werken. Het mag ons er niet van weerhouden goede plannen te maken
en met alle talenten die we hebben de situatie beoordelen en naar reële
perspectieven zoeken.”
Mensen vinden elkaar in wat het geloof voor hen betekent. Dat ontdekte
Anneke tijdens de ambtsdragersvergadering. “Leden van verschillende
wijkgemeenten die elkaar helemaal niet kenden, raakten in gesprek over
de wezenlijke dingen in hun leven. Als je tot de kern weet te komen,
kan het gevoel van eenheid groter worden dan het gevoel verschillend
te zijn.”
Complexe processen
Duidelijk is, dat het niet goed komt in Zwolle als er de komende jaren
niets wordt gedaan. Er moet nog wel veel gebeuren en dan gaat het om
complexe processen, waarschuwt de werkgroep Lange Termijn. Anneke:
“De financiële nood is hoog, al wordt dat nog niet in de totale breedte
Column
Het moet
helemaal anders!
van de PGZ zo beleefd. Wij vinden dat je gebruik moet maken
van de energie die duidelijk in de wijkgemeenten aanwezig is,
die moet concreet worden bij het maken van plannen voor de
toekomst. Het wonderlijke is, dat mensen in de kerk gewoon
oppakken wat er gedaan moet worden, zonder stappenplan en
regels over wie controleert wie.
Anderzijds kunnen we er niet omheen dat mensen afhaken. Een
van de oorzaken is dat de samenleving onze oude vormen heeft
ingehaald, bij jongeren sluiten ze in ieder geval niet meer aan.
Wat het wel moet worden weten we nog niet. Zeker is dat God
blijft werken en dat mensen nog altijd gevoelig zijn voor die
dimensie in hun bestaan. Ze hebben door de geschiedenis heen
steeds weer nieuwe vormen gevonden om dat geloof te beleven.
Dat zal ook in onze tijd gebeuren, daar ben ik van overtuigd. Je
moet weten wat je te doen staat en niet aarzelen die plannen uit
te voeren. Maar laten we ook ruimte houden voor wonderen…”
Bij de foto’s
Tijdens de ambtsdragersvergadering op 2 april maakte
Bina Schouwstra de foto’s op deze pagina’s. Ze laten zien
hoe predikanten, ouderlingen en diakenen uit alle wijkgemeenten de notitie van de werkgroep Lange Termijn
bespreken en hun reacties geven.
“Het moet helemaal anders!”
“Maar hoe moet dat dan precies?”
“Ja, dat weet ik ook niet, maar het moet anders!”
Soms weet men het wel… min of meer. Er is vernieuwing
nodig en er moet meer jeugd in de kerk komen! Eh, ja,
dat is een probleem waar een groot deel van de traditionele protestantse kerken mee kampt. Het probleem benoemen is niet zo lastig. Wie de oplossing heeft, die heeft het
ei van Columbus gevonden.
Er zijn ook mensen die wel de wijsheid in pacht hebben.
Ze weten hoe zij het willen, maar dan moet het ook
precies gaan zoals zij dat willen. Gebeurt dat niet dan
“doet men dus niets met hun ideeën”. Je kunt wel
proberen uit te leggen dat er overleg is geweest en dat
men een andere keuze heeft gemaakt, maar soms praat
je tegen een muur. Een andere keuze wil er bij hen niet in.
Iemand vond dat we meer moesten kijken naar
‘The Crystal Cathedral’, wat een bemoediging en blijheid!
Als iemand blij wordt van The Hour of Power dan moet-ie
er vooral naar kijken. Maar bedenk je dan ook dat die
kerk in 2011 door mismanagement failliet is gegaan.
Ze hadden een schuld van maar liefst 55 miljoen dollar
(dat is nog eens wat anders dan het tekort binnen onze
PGZ). Bovendien was er ruzie tussen de voorgangers,
vader en zoon Schuller. Het prestigieuze gebouw is
inmiddels verkocht. Enfin, overal is dus wel iets.
In mijn wijkgemeente zijn we wel degelijk bezig met
vernieuwing in de diensten, maar het is onmogelijk van
het ene op andere moment het roer om te gooien.
En dat moet je ook niet willen. Je kunt wel hopen op
meer jongeren of mensen van buiten, maar of die komen
weet je niet en je moet je eigen gemeenteleden niet wegjagen. Dus onderzoek alle dingen en behoud het goede!
Bovendien kosten sommige dingen tijd om op te zetten.
Je kunt bijvoorbeeld wel roepen dat je met een praiseband
wil starten, maar dan moeten er wel muzikanten zijn
die zich aanmelden.
Het is dan ook heel gemakkelijk om in de kerk ergens
tegenaan te schoppen en te zeggen dat het misgaat.
Je kunt wel klagen over de kerk, maar die kerk dat zijn
wij met elkaar. Dus wees dan óók bereid je steentje bij
te dragen aan de toekomstige veranderingen.
Achteroverleunen en consumeren kan wel een keertje,
maar niet permanent. Dus ik hoop dat iedereen binnen
zijn of haar wijkgemeente de schouders er gezamenlijk
onder weet te zetten, dan kunnen we er weer jaren
tegenaan!
Saskia Dankers
9
Aandacht voor
Stinskerk fietst met Hemelvaart naar Venus
Ook dit jaar neemt de Stinskerk het dauwtrappen weer letterlijk
en wordt er op Hemelvaartsdag voorafgaand aan de kerkdienst
een fietstocht gehouden. Deelnemers vertrekken om 8.00 uur bij
de Stinskerk en maken dan een mooie tocht van ongeveer een
uur. Om 9.00 uur komen de fietsers aan bij De Venus, waar dit
jaar de Hemelvaartsdienst wordt gehouden. Daar staat dan de
koffie klaar voor fietsers en niet-fietsers. Eventueel meegebracht
ontbijt kan daarbij genuttigd worden. Om ongeveer 9.30 uur
begint een korte dienst die geleid wordt door ds. E. van ’t Slot.
De foto is gemaakt door Johnny van Leusen tijdens de vorige
Hemelvaartsfietstocht van de Stinskerk.
Koffieochtenden
in Stinskerk
In de zomervakantie staan op donderdag 17 juli, 31 juli
en 14 augustus de deuren van de Stinskerk in Westenholte
open voor iedereen. Wie dat wil kan een kop koffie
komen drinken en een praatje maken, om samen gezellig
de zomervakantie door te komen. Vanaf 10.00 uur is
iedereen, van jong tot en met senior welkom.
In Memoriam Menno van Oel
Op zaterdag 22 maart is een einde gekomen aan het leven van Menno Egbert van Oel. Hij was 51
jaar. Menno is gereformeerd predikant geweest in de Oosterkerkgemeente van 1997 tot 2004.
Zijn eerste gemeente was Krommenie. Vanaf 2009 was hij predikant van de Hervormde Gemeente
Aduard, Den Ham en Fransum en daarnaast, vanaf 2012, ook van de Protestantse Gemeente Ezinge
e.o. Na een hartinfarct in 2012 was Menno weer voorzichtig begonnen te werken. Begin dit jaar werd
hij getroffen door een beroerte, later weer door een hartinfarct en tenslotte kwam het verbijsterende
bericht dat hij leed aan asbestkanker.
Menno was een gedreven predikant. Zijn preken werden gekenmerkt door zorgvuldige taal, waarbij
hij gebruik maakte van zijn grote kennis op het gebied van theologie, ethiek en cultuur. Hij was
trouw in zijn pastoraat. Menno hield er van om samen met anderen te zoeken naar de zin van geloven
in deze tijd. Hij kon ook mooi zingen. Van nature was hij wat verlegen. In zijn periode in de
Oosterkerk ontstond de federatie tussen de Gereformeerde Oosterkerkgemeente en de Hervormde
Gemeente Wijk V. Dit samengaan bracht veel spanningen met zich mee, waar ook Menno van te
lijden had. Nadat hij afscheid had genomen van de Oosterkerkgemeente bleef hij met zijn vrouw
en kinderen aan de Brederostraat wonen. Hij begon weer te studeren, wat onder andere resulteerde in
een masterscriptie Religiestudies aan de Radboud Universiteit Nijmegen: ‘Over burgers en buitenlui’.
Vanaf het eerste nummer, met Kerst 2007, was Menno lid van de redactie van Gaandeweg. Hij was de vaste columnist
(uit die tijd dateert de foto bij dit In Memoriam), zijn bijdragen waren scherp en vaak humoristisch. Ook zijn interviews
met gemeenteleden naar aanleiding van een stelling waren altijd raak en dikwijls ontroerend. De redactie van Gaandeweg
moest hem missen bij zijn vertrek uit Zwolle in 2009, maar was voor Menno blij dat hij weer als predikant aan de slag kon.
Menno bleef schrijven. Twee jaar geleden verscheen het boek ‘De wereld in huis’, over buitenlandse studenten aan de
Theologische Universiteit van Kampen.
Wat is zijn onverwachte overlijden ingrijpend en verdrietig, in het bijzonder voor zijn vrouw Lieke Werkman en hun
kinderen Francine en Ritso. En voor de vele mensen met wie Menno verbonden was.
Menno van Oel is begraven in Hoogkerk, na de afscheidsdienst in Aduard.
Een van de liederen die daarbij klonken was het Lied aan het Licht van Huub Oosterhuis (601 in het nieuwe Liedboek):
Vaderlijk licht, steevaste schouder, draag mij, ik ben jouw kijkend kind.
10
Oost Europa Commissie Zwolle/Berkum viert 35-jarig jubileum
De Oost Europa Commissie Zwolle/
Berkum bestaat op 29 mei 35 jaar.
Op zaterdagmiddag 7 juni wordt dit
jubileum gevierd met de medewerkers
en enkele anderen die nauw betrokken
waren bij het werk van de commissie.
Voor Gaandeweg beschreef de commissie verleden, heden en toekomst.
De kerkenraad van de Emmaüskerk
besloot op 29 mei 1979 een commissie
Oost Europa te vormen, met leden uit
verschillende kerken. Het was geen
gemakkelijke opdracht om naar communistische landen te gaan waar geen
vrijheid was en grote armoede heerste.
Steun vanuit het thuisfront was hard
nodig. De 250 koeriers reden naar Oost
Europa met verboden lectuur en medicijnen in gastanks verstopt. Zij lazen voor
vertrek altijd Psalm 121: “Vanwaar zal
mijn hulp komen?”
Eind 1989 kwam vrij plotseling een
einde aan de communistische regimes.
Nu kwamen armoede en wantoestanden
pas goed aan het licht. West Europa hielp
massaal met grote noodhulptransporten.
Geleidelijk aan bleek dat meer structurele hulpverlening nodig was. Eigen
initiatief tonen en verantwoordelijkheid
nemen werd niet gewaardeerd en moest
men eerst leren. Zo kwamen hier bijvoorbeeld enkele jongens uit Roemenië
om opgeleid te worden tot orgelbouwer
of boormeester. Deze laatsten trekken
nu door heel Roemenië, want er is
behoefte aan goed drinkwater.
Stilstaan bij het heden
Kerkelijke gemeenten in Oost Europa
ontvingen door de communistische staat
onteigende gebouwen terug. Al vijftien
keer heeft onze bouwploeg eraan meegewerkt om er een mooie gemeentezaal,
kleuterschool of artsenpraktijk van te
maken. Dit jaar helpt ze in Slowakije een
oude school om te bouwen tot christelijk
ontmoetingscentrum. Ons doel is om
via deze werkwijze en financiële
ondersteuning, eigen zelfstandigheid
te helpen ontwikkelen.
Het kinderwerk van de stichting
Kinderwerk Oost Europa Nederland
(KOEN) is ontstaan uit onze commissie
en heeft vanuit Berkum in vijf OostEuropese landen wortel geschoten.
30.000 kinderen maakten in 2013 een
VakantieBijbelWeek mee. Gelukkig ontvangen wij nog steeds kleding en giften
om bijvoorbeeld arme Romakinderen te
helpen. Wij zijn dankbaar dat, mede door
een groot netwerk en goede samenwerking, met beperkte middelen veel is
bereikt. Giften zijn welkom op bankrekeningnummer: NL26RABO0413550745
t.n.v. Protestantse Gemeente Zwolle.
Info: tel. (038) 453 94 90.
van Boekarest naar Boedapest. Maar eerst
hopen wij met onze enthousiaste en actieve
medewerkers op zaterdag 7 juni op Havezate
Den Alerdinck bij Laag Zuthem ons 35-jarig
jubileum te herdenken. Zij waren en zijn altijd
bereid samen te werken en zich in te zetten om
de gewenste hulp te kunnen bieden.
Hulpverlening geeft veel voldoening, daarbij
verbindt ons GELOOF, HOOP en LIEFDE.
Bij de foto’s
Boven: voor het clandestiene vervoer van
Bijbels, christelijke lectuur en medicijnen werd
een gastank omgebouwd tot smokkeltank.
Links en rechts: beelden van het bouwproject
Královský Chlmec (Slowakije). De bouwploeg
helpt deze verwaarloosde school verbouwen tot
christelijk ontmoetingscentrum.
Kijken naar de toekomst
Hoe nu verder? We ontvangen geen overheidssteun meer, maar met het ontvangen
geld kan de bouwploeg toch aan het
werk. De situatie in Oekraïne, waar wij
goede contacten hebben, is onvoorspelbaar. Miljoenen jonge mensen en gezinnen zijn geëmigreerd en de mensen die
overbleven hebben angst voor de toekomst en vragen uw voorbede. Juist nu
zijn VakantieBijbelWeken zo belangrijk.
Eind augustus hebben wij voor belangstellenden een rondreis georganiseerd
11
Aandacht voor
‘Het laatste afscheid’ onderwerp boekje Adventskerk
De predikanten Nelleke Eygenraam en
Hans Tissink hebben in samenwerking
met Ton Lans, lid van de Adventskerkgemeente en uitvaartondernemer, een
nieuw boekje samengesteld over de
kerkelijke uitvaart. Het boekje, getiteld
‘Het laatste afscheid en hoe de Adventskerk daarbij helpt’, werd eind maart
tijdens een drukbezochte bijeenkomst
in wijkcentrum SIO aan de gemeente
gepresenteerd. Arthur Spanjer, interimvoorzitter van de wijkkerkenraad mocht
het eerste exemplaar in ontvangst nemen.
Daarna werd het boekje aan alle aanwezigen uitgereikt, met het verzoek een
vrijwillige bijdrage te schenken aan de
wijkkas. De nieuwe uitgave is een welkome vervanging voor het nogal verouderde boekje over kerkelijke uitvaart uit
de serie ‘Dichterbij’.
Het boekje ziet er mooi uit en beschrijft
helder en uitgebreid hoe het gaat bij een
uitvaart vanuit de Adventskerk. Vanaf het
moment vlak na het overlijden tot aan
het graf of het crematorium wordt de
gang van zaken duidelijk uitgelegd.
De informatieve tekst is afgewisseld
met toepasselijke liederen, prachtige
gedichten en foto’s. De informatie is
gecompleteerd met de vermelding van
een groot aantal relevante (mail)adressen
en telefoonnummers, onder meer van
uitvaartondernemingen in Zwolle.
Een daarvan is al vele jaren Arabesqueuitvaartverzorging van Ton Lans, lid van
de Adventskerkgemeente. De vormgeving en het drukwerk van het boekje zijn
door zijn bedrijf aan de wijkgemeente
aangeboden. Een gebaar dat zeer op prijs
is gesteld. Ton Lans gaf bij de presentatie van het boekje een toelichting op
verschillende mogelijkheden van een
uitvaart vanuit de Adventskerk.
Na de pauze van deze avond was er
gelegenheid om in groepjes ervaringen
te delen over de kerkelijke uitvaart.
Het boekje is verkrijgbaar bij de
predikanten Nelleke Eygenraam en
Hans Tissink.
Brief van een lezer
Henk Blom, lid van de Doopsgezinde Gemeente in Zwolle, reageerde op het interview met Jur Leemhuis in de vorige Gaandeweg.
Nieuw Liedboek wel een verrijking!
Steeds weer lees ik – als niet-gemeentelid van de PGZ – met grote belangstelling het prachtige magazine Gaandeweg. In het
april/mei-nummer viel mij de uitspraak van Jur Leemhuis over het nieuwe ‘Liedboek – zingen en bidden in huis en kerk’ op.
Hij noemt het liedboek ‘niet van A tot Z een verrijking’. Om dezelfde reden dat hij dit zegt, vind ik dit boek juist wel een
verrijking. Ook ik vind dat er veel prachtige liederen in staan. Zoveel dat ik en velen met mij volop aan onze trekken komen.
Laat dit nu ook het geval zijn voor mensen uit andere religieuze (en muzikale) tradities. Behalve dat het boek met zorg is aangepast aan nieuwe ontwikkelingen in de kerkmuziek, acht ik het inderdaad een verrijking dat het nieuwe liedboek voor een zo
breed publiek is gemaakt. Doordat ook anderen dan de ‘traditionele protestantse kerken’ er liederen van hun gading vinden,
bestaat de mogelijkheid dat deze anderen ook met voor hen minder gebruikelijke liederen in aanraking kunnen komen.
Noem dat maar eens geen verrijking!
Boeiend is voor mij ook het boek van Jan Smelik: ‘Het nieuwe liedboek in woord en beeld’. Niet alleen vanwege de interessante beschrijving van het ontstaan en verdere ontwikkeling van het nieuwe liedboek, maar zeker ook door de aandacht,
die de auteur besteedt aan de verschillende religieuze stromingen, waaruit de samenstellers van het liedboek nu ook liederen
hebben gekozen.
Nog een aanvullende opmerking hierbij. De landelijke vereniging Kerk en Vrede biedt aan kerkelijke gemeenten en andere
belangstellenden verschillende mogelijkheden om nader met het Nieuwe Liedboek kennis te maken, in het bijzonder met de
laatste 27 liederen, over Gerechtigheid en Vrede. Dat sluit prachtig aan bij de aanbeveling van de Wereldraad van Kerken,
gedaan tijdens de Assemblee vorig jaar in Busan, om de komende jaren een ‘Pelgrimage van gerechtigheid en vrede’ te houden,
in het verlengde van het ‘Decennium om het geweld te boven te komen’. Wie meer over het aanbod van Kerk en Vrede wil
weten, kan contact opnemen met Arie de Bruijn: [email protected] of tel. (030) 231 66 66.
Volop boeken in en voor Grote Kerk
12
Boeken kopen voor een paar euro,
bijvoorbeeld om mee te nemen op
vakantie? Ga dan eens kijken in de
Grote Kerk, waar weer een enorm aanbod aan goede tweedehands boeken
(en cd’s) voorhanden is. De opbrengst is
bestemd voor het behoud van de Grote
Kerk. Daarvoor alleen iets geven kan
ook: er staat een indrukwekkende
offerkist vlak bij de ingang. Zie de foto.
De kerk is open voor publiek dinsdag tot
en met zaterdag van 10.30 tot 16.30 uur.
Ook het Stiltecentrum is dan toegankelijk en er zijn altijd vrijwilligers aanwezig om informatie te geven en vragen
te beantwoorden.
Tijdens de openingsuren is het ook
mogelijk boeken en cd’s aan te bieden
voor de verkoop in de kerk. Ze kunnen
worden afgeleverd bij de balie. Voor grotere hoeveelheden die gehaald moeten
worden, kan men contact opnemen met
ds. Bousema, tel. (038) 454 29 99, of
met ds. Frijling, tel. (038) 465 50 35.
Schepping in Beeld in Zwolse Synagoge
Links: Een van de tentoongestelde kunstwerken: Schepping in beeld VII: Waterzwermen
Zondagmiddag 29 juni start in de Zwolse Synagoge de tentoonstelling ‘Schepping in
Beeld’. Beeldend kunstenaar Dammis Baan exposeert dan elf ‘verbeeldingen’ van
het scheppingsverhaal. Hij liet zich inspireren door het boek ‘De filosofie van het
scheppingsverhaal’ van Peter van ’t Riet.
Dammis Baan (1946) tekent al zo lang hij zich dat kan herinneren. Tijdens en na zijn academietijd groeide het besef dat er meer bestond dan het goed weergeven van de realiteit in
‘plaatjes’. Naast vakmanschap werd de inhoud steeds belangrijker in zijn beeldend werk.
Hij raakte geïntrigeerd door het feit dat verhalen beelden oproepen en beelden verhalen.
Bij het maken van de illustraties bij het scheppingsverhaal werd hij gegrepen door de
idee dat het kwaad eveneens deel uitmaakt van de schepping en er niet later is ingeslopen.
Niemand had hem dat ooit verteld en dat terwijl er in het Bijbelboek Jesaja (45 vers 7)
gesproken wordt over ‘vrede’ en ‘kwaad’ als elementen van de schepping. Dit gegeven
vormde een belangrijke leidraad bij de totstandkoming van zijn illustraties, waarin hij middels beelden heeft geprobeerd
deze tegenstelling in het scheppingsverhaal te illustreren. Daarbij maakte hij gebruik van een speciale techniek van
digitale beeldverwerking en verfprinting.
Programma
• Op 29 juni om 13.30 uur start de tentoonstelling; om14.00 uur zijn er lezingen over het Bijbelse scheppingsverhaal
(Peter van ’t Riet) en over het geëxposeerde werk (Dammis Baan).
• Op 13 juli en 10 augustus is de synagoge tevens open voor rondleiding en de tentoonstelling ‘Joods leven in
en om Zwolle’.
• Op 27 juli en 31 augustus is de tentoonstelling open voor ambulante bezoekers.
• Op 24 augustus om 14.00 uur: lezingen over ‘Joodse scheppingsverhalen’ (Peter van ’t Riet) en ‘Scheppingsmotieven
in de Nederlandse literatuur’ (Neerlandicus drs. Fred Revet).
De Zwolse Synagoge is gevestigd aan de Samuel-Hirschstraat 8, Zwolle en geopend van 13.30 tot 16.30 uur.
De entree van € 4,- komt ten goede aan de synagoge. De geëxposeerde werken zijn te koop.
Jongeren op zoek naar voetsporen Bonhoeffer
Voor jongeren die nog niet precies weten
wat zij de komende vakantie zullen gaan
doen en die iets afwisselends, iets cultureels, iets verdiepends zoeken, is de
Bonhoefferreis die van 10 tot en met
16 juli wordt gehouden.
Dietrich Bonhoeffer maakte werk van
zijn geloof. Hij kon zich in het Duitsland
van Hitler niet neerleggen bij Jodenvervolging en mensenverachting en
kwam in het geheim in verzet. Dat heeft
hij met zijn leven moeten bekopen.
Voor en tijdens de oorlog heeft hij
veel van zijn gedachten op papier gezet.
‘Navolging’ en ‘Verzet en overgave’
zijn wereldberoemde titels geworden.
De deelnemers aan deze reis gaan op
zoek naar zijn voetsporen. Zij verdiepen
zich in zijn denkbeelden en krijgen een
indruk van wat er in het Duitsland van
de jaren ’30 en ’40 allemaal speelde.
Bekeken wordt hoe je die denkbeelden
ook praktisch uit zou kunnen werken.
Er staan bezoeken op het programma
aan boeiende projecten in Berlijn, waarin
gezocht wordt naar nieuwe vormen om
kerk te zijn. En… de reizigers hebben
het goed met elkaar.
Er gaan jongeren uit het hele land mee
met deze reis. Maar de Protestantse
Gemeente van Zwolle is er extra mee
verbonden, aangezien ds. Edward van
’t Slot als ‘inhoudelijk’ reisleider meegaat. De kosten zijn niet hoog en als er
een mooie Zwolse groep meegaat, kan
die ook nog rekenen op sponsoring
voor een deel van het reisbedrag.
Voor meer informatie: ds. E. van ’t Slot,
e-mail: [email protected]
Zie ook:
http://www.youtube.com/watch?v=aux2g
-CYfpk&feature=youtu.be
Bij de foto’s
Marienburgerallee 43 in Berlijn is het
laatste woonadres van Dietrich Bonhoeffer geweest. Hier is hij in 1943
gearresteerd. Vanaf die tijd tot zijn
executie in april 1945 is hij nooit
meer thuis geweest.
13
Aandacht voor
Op reis door de Bijbel
Sinds 2010 worden er vanuit de Adventskerkgemeente in Zwolle-Zuid reizen naar
Israël en de Palestijnse gebieden georganiseerd. Deze reizen worden begeleid
door Anneke van der Meulen (reisleider)
en Helene Opatovski, Israëlische gids,
die naast kennis van het Oude Testament
en het Jodendom ook op een gemakkelijke manier aansluiting vindt bij het
Christendom. Zij spreekt Nederlands
en legt op een spontane manier contact
met de deelnemers met respect voor
ieders mening en vertelt enthousiast.
Israël anders
Er zijn twee reizen in voorbereiding.
Onder het motto ‘Israël anders in tien
dagen’ wordt van 3 tot 13 mei 2015 een
reis naar Israël en de Palestijnse gebieden gehouden. Op deze reis wordt een
aantal niet alledaagse bezienswaardigheden bezocht en excursies ondernoen.
Zo staat onder andere een bezoek aan het
Ayalon instituut op het programma, de
clandestiene munitiefabriek die
in 1945 in gebruik was – recht onder de
neus van de Britten. Er wordt een wandeling gemaakt door de Ramonkrater
en een jeeptour door de woestijn (foto
onder). Ook wordt de groep gastvrij
ontvangen bij de bedoeïenen.
Natuurlijk ontbreekt op deze reis een
meerdaags bezoek aan Jeruzalem niet
(foto links). Daar worden onder andere
de nieuwe Hurva synagoge en de
Knesseth bezocht en wordt een wandeling gemaakt over de muren van de oude
stad. Via de checkpoints reizen de deelnemers naar de Westbank, waar ze in
gesprek gaan met Palestijnen, christenen
en kolonisten in de joodse nederzettingen. Ook wie al vaker in Israël is
geweest zal van deze reis genieten.
Het gezelschap logeert in goede hotels
en/of kibboetsen en reist in een comfortabele bus met airconditioning.
De groep bestaat uit minimaal tien
en maximaal twintig personen.
Rustiger tempo
Bij voldoende belangstelling wordt een
reis georganiseerd voor diegenen die in
een wat rustiger tempo het Heilige Land
willen bezoeken. Het programma voor
deze reis is nog niet bekend. Deelnemers
kunnen voor deze reis aangeven welke
Bijbelse bezienswaardigheden zij graag
in het programma opgenomen zouden
willen zien. De organisatie probeert met
deze wensen rekening te houden bij het
samenstellen van het programma.
Mensen die om gezondheidsredenen
twijfelen of zij deel kunnen nemen aan
de reis, wordt aangeraden contact op te
nemen voor overleg. Afhankelijk van het
aantal belangstellenden zal de reis georganiseerd worden in het najaar 2015 of
eventueel in het voorjaar 2016.
Voor nadere informatie over beide reizen
en voorlopige aanmelding:
Anneke van der Meulen,
Westenbergmate 53, 8014 MG Zwolle.
Tel: (038) 465 25 79 of 06 537 205 39,
e-mail: [email protected]
Deelnemers van vorige jaren waren afkomstig uit verschillende wijkgemeenten
in Zwolle. Zij hebben de reizen als inspirerend en zeer verrijkend ervaren: “In
Israël komen de Bijbelse verhalen tot
leven.” Overigens is er op de reizen ook
aandacht voor gezelligheid: een verzorgde picknick in de buitenlucht, een terrasbezoekje op een zwoele zomeravond en
een avondwandeling voor wie nog energie over heeft na alle belevenissen. In dit
prachtige land schijnt de zon altijd en
stappen reizigers in een geheel andere
wereld met een rijke geschiedenis.
Borrels voor young professionals in Zwolle
Onder het motto ‘Christen ben je niet alleen’, organiseert Impact Netwerk Zwolle op iedere tweede vrijdag van de maand
een borrel voor christelijke young professionals. De eerstvolgende data zijn 20 juni en 18 juli, de borrel begint om een uur
of acht. Locatie is de Belgische Keizer (achterin), Melkmarkt 58. Voor meer informatie: www.impactnetwerk.nl/nl/zwolle
of de facebookgroep Impact Netwerk Zwolle.
Impact Netwerk Zwolle is een netwerk van christelijke young professionals die wonen en/of werken in de omgeving van
Zwolle. Via maandelijkse borrels, landelijke congressen en symposia biedt het netwerk aan jong volwassen christenen de
mogelijkheid elkaar te ontmoeten en te inspireren.
14
Fietsroute volgt spoor Moderne Devotie
Op zaterdag 28 juni openen de burgemeesters van Heerde en Hattem samen
met Annemieke Traag, gedeputeerde bij
de Provincie Gelderland en een groot
aantal kerkelijke vertegenwoordigers uit
deze regio, een nieuwe cultuurhistorische
fietsroute. Thema van deze fietsroute is
de Moderne Devotie. De route laat zien
wat de invloed is van deze geestelijke
stroming op de regio en geeft inwoners
en recreanten een prachtig beeld van
de geschiedenis van de IJsselvallei.
De route is 35 km lang.
De organisatie van de fietsroute is
in handen van de Stichting Recreatie
Wapenveld in samenwerking met
Rotaryclub Hattem-Heerde. Het project
wordt financieel ondersteund door de
provincie Gelderland, de gemeente
Heerde en het Waterschap Vallei en
Veluwe.
De feestelijke opening van deze fietstocht vindt plaats om 9.30 uur bij ECR
Groot Stokkert in Wapenveld, Dr. Jan
van Breemenlaan 2. Na de opening gaat
de tocht om 10.00 uur ludiek van start:
de genodigden, zoals de gedeputeerde,
de burgemeesters en kerkelijke vertegenwoordigers, gaan dan letterlijk fietsend
‘door het lint’. Vervolgens kan iedereen
de route fietsen, een tocht die ongeveer
drie uur in beslag neemt. Starten is de
hele dag mogelijk.
De fietstocht voert ondere meer langs
Molen de Vlijt, Vrieze’s Erfgoed,
Erve IJzerman, het Kloosterbos,
Bruggenhoek, Gemalen Pouwel Bakhuis,
Vorchten, Vosbergen en de beleeftuin
Moderne Devotie bij Landhuis Oldenbelt
van Tertius Bolhuis in Heerde. Onderweg zijn er veel activiteiten. Zo houdt
ds. Wijnstok ieder uur een korte lezing
over de Moderne Devotie in het kerkje
van Vorchten. Ook aan de inwendige
mens wordt onderweg gedacht.
Kijk voor meer informatie op:
www.fietstochtmodernedevotie.nl
Fraterhuis
De Moderne Devotie kreeg in Wapenveld
en omgeving vaste voet aan de grond
met de bouw van het Fraterhuis Hulsbergen in 1407. De fraters bezaten
uiteindelijk circa 450 hectare grond
in Wapenveld, Hattem en Heerde.
Ook waren zij eigenaren van de eerste
windmolen in Wapenveld en water-
Enkele bladzijden uit een missaal dat in het
fraterhuis Hulsbergen is geschreven.
molens in Heerde. Verder was hun inbreng
groot bij onder meer de bouw van de sluizen in Wapenveld en het onderhoud van de
waterlopen richting Hattem. De route wordt
uitgegeven in de reeks ‘Cultuurhistorische
routes in Nederland’ door uitgeverij Matrijs:
een full colour uitgave van 72 pagina’s met
een beschrijving van de route en uitdieping
van het thema Moderne Devotie. Deze uitgave is vanaf 28 juni voor € 9,95 verkrijgbaar bij ECR Groot Stokkert, de reguliere
boekhandel en bij het bezoekerscentrum
Vrieze’s Erfgoed.
Bijbelgenootschap houdt festival
Het Nederlands Bijbelgenootschap bestaat 200 jaar. Twee eeuwen lang heeft het
genootschap de Bijbel vertaald en verspreid en het gebruik bevorderd. Dat wordt
gevierd op 28 juni met een Bijbelfestival in Utrecht. Het festival heeft een zeer
gevarieerd programma met boeiende onderdelen voor iedere leeftijdsgroep.
De toegang is gratis, maar belangstellenden wordt verzocht vooraf kaarten
te reserveren via de website www.bijbelgenootschap.nl
Het Bijbelgenootschap heeft voor het Festival een sfeervolle locatie gekozen: De Fabrique, Westkanaaldijk 7 in Utrecht.
Van 10.30 tot 16.00 uur is iedereen welkom in de vele industriële ruimtes waar van alles te beleven is rond de Bijbel. Op het
programma staan onder meer optredens van Trinity, Elly & Rikkert en het Vocaal Theologen Ensemble; de theatergroep Aluin
en de Zandkunstenaar brengen op hun eigen manier Bijbelverhalen tot leven. Er is een talkshow geleid door Tijs van den Brink
met Nienke Wijnants en Ruben van Zwieten over het dertigersdilemma en de plek van de Bijbel in de zoektocht naar zingeving.
Onder leiding van Bert van Leeuwen kunnen de festivalbezoekers in een quiz hun kennis van de Bijbel testen. Verder zijn er
workshops over onder andere de ‘Bijbel in gewone taal’, een uitgave van het Bijbelgenootschap die komend najaar verschijnt.
Ook kinderen komen op het festival aan hun trekken en tieners hebben hun eigen ‘verboden-voor-oudersprogramma’.
15
Beleid en bestuur
Opbrengst Kerkbalans
minder gedaald dan verwacht
In de afgelopen vijf jaar gaf een twintigtal gemeenteleden de Actie Kerkbalans een
Zwols gezicht. In de brochure vertelden zij over hun betrokkenheid bij de kerk.
De Actie Kerkbalans 2014 is uitgevoerd. Begin dit jaar hebben weer veel vrijwilligers bij gemeenteleden de toezeggingen voor dit jaar opgehaald. De Algemene Kerkenraad
en het College van Kerkrentmeesters hadden heel graag de
min van vorig jaar willen ombuigen naar een plus. Eigenlijk
wilden ze daarmee iets dat ingaat tegen de landelijke trends.
En ze hoopten dat gemeenteleden ook zouden begrijpen dat
een neergaande lijn voor de toekomst problemen oplevert,
voor de Protestantse Gemeente Zwolle als geheel, maar ook
voor hun eigen wijkgemeenten.
Veel gemeenteleden begrepen dat en hebben voor het
komende jaar een bijdrage toegezegd. Zo werd (nog) geen
plus bereikt, maar wel een kleinere min dan vorig jaar en
daarmee is de opbrengst in Zwolle hoger dan de meeste
resultaten elders in het land. Jan Westerhof, voorzitter van
de Commissie Geldwerving: “We hadden gerekend met een
teruggang van ongeveer 5%, maar dat bleek gelukkig te
pessimistisch. Het is een daling van ‘maar’ 2,7% geworden
en dat is zelfs een nog iets kleinere teruggang dan in de
twee voorgaande jaren. Er is dus sprake van een ombuiging,
niet groot, maar wel bemoedigend. Dat de plus waarop we
gehoopt hadden niet is behaald, is onder andere te wijten
aan beroering in diverse wijkgemeenten.”
Pluspunt
Als belangrijk pluspunt mag de start van de financiële
decentralisatie aangemerkt worden, stelt de Commissie
Geldwerving. “De wijken die actief bezig zijn geweest
in de communicatie naar hun gemeenteleden, hebben
hier en daar zelfs een plusje gescoord. Voor 2015, als
elke wijk actief is op dit gebied, verwachten we een
positieve ombuiging.”
Veel zorg blijft bestaan over de leden van de PGZ die in
het geheel niet reageren op de Actie Kerkbalans (ruim 30%)
en de mensen die laten weten niets te willen geven, om
welke reden dan ook. Ook de groep mensen die eigenlijk
meer zou kunnen toezeggen is groot.
“We zijn blij met gemeenteleden die naar vermogen royaal
toezeggen, zij vormen een belangrijk deel van het financiële
fundament van de PGZ. En vooral gemeenteleden die
weinig hebben en toch veel geven aan de kerk, mogen we
dankbaar zijn.
Actie Kerkbalans is hét middel om ons als gemeenteleden
te enthousiasmeren en aan te zetten tot actie. De wijkgemeenten nemen daarbij het voortouw. Kerkbalans 2015
is nu al begonnen: elke dag is Kerkbalansdag!”
De in dit overzicht genoemde
cijfers zijn toezeggingen, het
grootste deel van het bedrag moet
nog worden ontvangen. De werkelijke financiële situatie wordt
weer-gegeven in de jaarrekening,
die nog steeds een negatief saldo
vertoont. Actuele informatie over
de stand van Kerkbalans is te
vinden op www.pknzwolle.nl
16
Henk van der Sar nieuwe voorzitter College van Kerkrentmeesters
“Kerk zijn doe je niet alleen, ook niet als wijk”
Sinds begin dit jaar is Henk van der Sar de nieuwe voorzitter
van het College van Kerkrentmeesters (CvK) van de PGZ.
Hij is de opvolger van Han Slootweg, die op pagina 6 van
deze Gaandeweg in een interview op zijn tijd als voorzitter
terugkijkt. Gaandeweg vroeg Henk van der Sar zelf iets te
vertellen over zijn eigen achtergrond en de functie die hij
op zich heeft genomen.
“Ik ben geboren in 1947 en opgegroeid in een groot tuindersgezin in het Westland. Na mijn theologiestudie in Kampen
ben ik de wetenschap ingegaan en hebben we tien jaar in
Zoetermeer gewoond. In 1992 werd ik directeur van de
Theologische Universiteit Kampen; van 2007 tot 2013 was
ik voorzitter van het College van Bestuur van de Protestantse
Theologische Universiteit, sinds 2012 gevestigd in Amsterdam en Groningen. In 1994 zijn we in Zwolle-Zuid komen
wonen, met onze drie kinderen. Twee van hen wonen nu
in Utrecht, één in Zwolle. Mijn vrouw en ik zijn lid van
de Adventskerkgemeente. Op zondag 27 april ben ik in
de ochtenddienst van deze gemeente bevestigd als
ouderling-kerkrentmeester.”
Wat was je motivatie om de functie van voorzitter
van het CvK op je te nemen?
“Ik heb steeds gedacht: Na mijn pensioen wil ik iets doen
in de plaatselijke kerk van Zwolle. Toen ik vorig najaar werd
gepolst voor deze functie, heb ik wel even geaarzeld. Dit is
wel een héél forse klus. Waarom ik het dan toch gedaan heb?
Ik houd van de kerk en ik vind dat dan niet vrijblijvend, zeker
niet als mensen een beroep op je doen. En bovendien heb ik
plezier in besturen. Maar mijn eigenlijke motivatie is, dat ik
ervan overtuigd ben dat een verantwoord beheer van gelden
en gebouwen en een betrouwbare omgang met personeel
bijdraagt aan de kwaliteit en aantrekkelijkheid van de kerk.
Als de kerkelijke gemeente haar materiële zaken op orde
heeft, dan helpt haar dat béter kerk te zijn.”
Heb je een opdracht voor de komende jaren?
“De Algemene Kerkenraad of het CvK hebben me geen
speciale opdracht gegeven. Maar het is wel duidelijk welke
uitdagingen er zijn. Hoe stimuleren we onszelf als kerkleden
financieel méér bij te dragen – structureel via Kerkbalans en
incidenteel aan wijkgebonden acties en aan collectes? En hoe
bereik je dat de ‘bedrijfsvoering’ van de kerk in de pas blijft
met de ontwikkelingen die die kerk doormaakt?
Aan de ene kant weten we dat het ledental zal blijven dalen.
Zwolle is geen uitzondering op de landelijke trend van de
PKN. En we zullen hierop ons bestand aan gebouwen,
predikanten en andere professionals verder moeten aanpassen.
Geleidelijk, zolang dat nog kan. Maar ook ingrijpend, vóórdat
het moet.
Aan de andere kant zien we kansen voor nieuwe kerkvormen
en dito activiteiten. Waar en hoe stimuleren we die? Kunnen
en durven we daarvoor dan middelen in te zetten? Dat is een
vraag waarover de kerkrentmeesters niet beslissen, maar wel
moeten stellen, vind ik. Andere vragen zijn: hoe vergroten we
de eigen verantwoordelijkheid van de wijken voor hun financiën? En hoe blijven die wijken dan tegelijkertijd gezamenlijk
verantwoordelijk voor bovenwijkse voorzieningen en activiteiten van de Protestantse Gemeente Zwolle?
Voor mij is dit laatste niet zozeer een punt van solidariteit
maar van gemeenschap. Kerk zijn doe je niet alléén, ook
niet als wijk. En verder zie ik met verwachting uit naar de
uitkomst van het onderzoek van de projectgroep Grote Kerk,
onder stimulerende leiding van oud-wethouder Janco Cnossen, die per 1 november zijn eindrapport uitbrengt. Het zou
voor de stad Zwolle een grote aanwinst zijn als de Grote
Kerk een brede culturele functie krijgt, met een daarbij
passende organisatie en exploitatie. Overigens, nadrukkelijk
met behoud van de ruimte voor kerkelijke activiteiten – en
hopelijk zelfs meer dan nu het geval is.”
Wat is je belangrijkste taak?
“Samen met het dagelijks bestuur en de andere kerkrentmeesters leiding geven aan een goed beheer van en in de PGZ, in
omstandigheden die niet gemakkelijk zullen blijken en die
dan ook om fundamentele afwegingen en besluiten zullen
vragen. Met oog op de toekomst van de kerk, waarin ik met
volle overtuiging geloof. Een kerk die er anders uit zal zien
dan die waarin ik ben opgegroeid, maar ook anders dan we
nu beleven. Hoe dan? Geen idee, maar wel dat er altijd
mensen zullen zijn die gemeenschappen vormen om Gods
woorden te delen en ervan te leven. En daar zitten kosten aan.
Heel gewone. En die moeten we zelf betalen. Heel gewoon.
En als ik nog iets mag zeggen dat me hoog zit. Van harte
hoop ik dat we de komende jaren in alle veranderingen,
bezuinigingen en afslankingen als kerk niet bezig zijn met
alleen maar zien te overleven. Laten we ook niet in de rij
gaan staan van mensen die denken dat ze straks als laatsten
het licht in de kerk uit moeten doen. Nee, precies andersom:
we mogen ons aansluiten bij de rij van mensen die steeds
weer licht zien en zich laten verrassen door wat er dán
allemaal te zien en te doen is. Nuchter en zakelijk, dat wel.
Omdat er véél meer is. De Geest die waait en we zijn
benieuwd waarheen.”
17
Kerkelijk Bureau
Stand Kerkbalans
In ieder nummer van Gaandeweg wordt op deze manier
de meest actuele stand van Kerkbalans 2014 gepubliceerd.
Op pagina 16 meer over de resultaten van de actie die
begin dit jaar is gehouden.
Protestantse Gemeente Zwolle
Kerkelijk Bureau: Molenweg 241, 8012 WG Zwolle
Centraal adres voor Algemene Kerkenraad, kerkrentmeesters
en diakenen
Geopend: maandag t/m vrijdag 8.00 – 12.00 uur
Tel.: (038) 421 75 96
E-mail: [email protected]
Website: www.pknzwolle.nl
Website Diaconie: www.diaconiezwolle.nl
Gaandeweg e-mail: [email protected]
Bankrekeningen:
College van Kerkrentmeesters: NL49FVLB 0699641705
College van Diakenen: NL02FVLB 0699543320
Gaandeweg: NL38FVLB 0699769167
Beheer en Exploitatie Grote Kerk: NL60FVLB 0699743745
Collectepenningen
Er zijn penningen verkrijgbaar van: €0,20, €0,50, €1,-, €2,-, €5,- en
€10,-. Verkoopadres Kerkelijk Bureau. Hier kan contant, per pin of
door middel van een eenmalige machtiging worden betaald.
Overige verkoopadressen:
Adventskerk: 1e maandag van de maand 19.00 - 20.00 uur
Stinskerk: 1e maandag van de maand 16.30 - 17.30 uur
Sionskerk: 1e donderdag van de maand 18.00 - 19.00 uur
Open Kring: 1e maandag van de maand van 18.30 - 19.45 uur
In Zwolle-Noord: E. van Buiten, Welle 58, K. Smit, Meppelerdiep 92
In Zwolle-Zuid: W.A. Stomp-de Koning, Rendierveld 41.
In Stadshagen: L. Blauw, Goudplevierstraat 123 (tel. 460 90 16)
In Berkum (Emmaüskerkgemeente): J. Beumer, Zernikelaan 13
(tel. 453 73 96 - op telefonische afspraak)
Op deze adressen kan contant of door middel van een eenmalige
machtiging betaald worden.
Meer weten…
Voor besluiten en beleidsstukken van de Algemene Kerkenraad
en het College van Kerkrentmeesters, zie www.pknzwolle.nl
en klik op de Berichten van deze colleges.
18
Een bloemrijke zomer!
(Foto Saskia Dankers)
Cantatedienst met Mendelssohn op 15 juni
Op 15 juni is er om 16.30 uur weer een cantatedienst in de Grote Kerk, de laatste voor de zomer. Ditmaal voor de verandering
geen Bach op het programma, maar een koraalcantate van Felix Mendelssohn-Bartholdy: 'Wer nun den lieben Gott läst walten'.
Toch is er wel degelijk een relatie tussen Bach en Mendelssohn, hoezeer ze ook in stijl verschillen. In het jaar 1829, waarin
Mendelssohn de genoemde cantate schreef, dirigeerde hij ook voor het eerst weer de Matthäus Passion van Bach, die in die tijd
in de vergetelheid was geraakt. Interessant is het om deze middag te horen hoe het koraal, dat uit de vroege Duitse Barok stamt
en ook Bach heeft geïnspireerd, klinkt op meer romantische klanken. In de viering wordt medewerking verleend door het
Michaëlscantatekoor en sopraansoliste Marjo van Someren. Liturg is Jan-Jaap Stegeman, die zijn achternaam deelt met de
dominee die Mendelssohn ooit doopte.
Willem Barnard centraal in Michaëlsviering 22 juni
In de laatste Michaëlsviering van dit seizoen,
als afsluiting van de
reeks over Heiligen,
staat Willem Barnard
centraal – ook bekend
onder het dichterspseudoniem Guillaume van
der Graft.
Barnard (1920-2010) was één van de
drijvende krachten achter de nieuwe
psalmberijming in de jaren ’50 en ’60
van de vorige eeuw, waaruit we nog
steeds zingen.
Barnard schreef honderden liederen
(vaak in directe samenwerking met
componisten als Mehrtens en Vogel)
en gebeden, en een compleet oeuvre
aan gedichten, Bijbeluitleg en artikelen
over liturgie. Met de (hervormde, later
protestantse) kerk waarin hij predikant
was en waarvan je hem de leraar van
lied en liturgie zou kunnen noemen
(de Ambrosius van de lage landen) had
hij een haat-liefdeverhouding. Niet voor
niets werd hij rond zijn zestigste lid van
de Oud-Katholieke Kerk.
Vanzelfsprekend zullen er in deze
Michaëlsviering veel ‘versjes’ van
Barnard gezongen worden. De leesteksten zullen vooral afkomstig zijn uit zijn
dagboek bij de dagelijkse schriftlezingen
‘Stille Omgang’.
Tentdienst in Spoolde op 22 juni
Elk jaar in het derde weekend van juni staat er in het buurtschap Spoolde
een grote feesttent tegenover het buurthuis Eben Haezer. In die wordt het
Spoolderfeest gevierd. Nadat de restanten van het feestgedruis zondag in de
loop van de dag zijn opgeruimd, is er zondagavond ruimte voor bezinning
tijdens de jaarlijkse tentdienst. Deze dienst wordt voorbereid door de
ContaKtdienstcommissie van de Stinskerk en is laagdrempelig van karakter.
De wijkpredikant van de Stinskerkgemeente, ds. Edward van ’t Slot, hoopt
voor te gaan. Muziekvereniging Excelsior uit Westenholte begeleidt de dienst.
De tentdienst begint om 19.00 uur; na afloop kan er worden nagepraat onder
het genot van een bakje koffie of thee. Iedereen is van harte welkom.
Vakantie Bijbel Club Stinskerk op 8, 9 en 10 juli
Als straks de zomer begonnen is, start
natuurlijk ook de Vakantie Bijbel Club.
Tijdens de eerste week van de zomervakantie kunnen kinderen van de basisschool weer drie heel gezellige ochtenden beleven.
Door middel van zingen, luisteren,
knutselen, kijken en meedoen kunnen
ze samen meer ontdekken over Jezus.
Het thema is ‘Zeesterren’. Wat dit
met Jezus te maken heeft gaan de
kinderen tijdens de Vakantie Bijbel
Club ‘uitvissen’.
De leiding van de Vakantie Bijbel
Club heeft er zin in en hoopt dat er
veel kinderen in de leeftijd van 4 t/m
12 jaar met mee komen doen op 8, 9
en 10 juli 2014 van 10.00u tot 12.00
uur in de Stinskerk. Iedereen is welkom, of je Jezus al een beetje kent
of juist nog niet. Het wordt een
spetterend feest!
19
Kerkdiensten
Adventskerk
Emmaüskerk
Grote Kerk
Jeruzalemkerk
Talmaplein 2
Zwolle - Zuid
Mw. ds. N.A. Eygenraam
Ds. J.T. Tissink
D.J. Steenbergen
Tel. scriba: (038)4658028
www.adventskerk.nl
Campherbeeklaan 53
Zwolle - Berkum
Ds. H. Bakhuis
Kerkelijk werker:
dhr. G. van Vulpen
Tel. scriba: (038)4544719
Grote Markt 18
Zwolle - Centrum
Ds. J. Mulderij
Tel. scriba: (038)4223241
www.grotekerkgemeente.nl
Windesheimstraat 1
Zwolle - Assendorp
www.emmauskerk-berkum.nl
Donderdag
29 mei
Hemelvaartsdag
9.30 uur
mw. ds. N.A. Eygenraam
(morgengebed)
Zondag
1 juni
9.30 uur
mw. ds. N.A. Eygenraam
9.30 uur
de heer G. van Vulpen
19.00 uur
ds. H. Bakhuis
9.30 uur
kand. J.H. van Wijk
16.30 uur
Michaëlsvesper
19.00 uur ds. J. Mulderij
(Grote Kerkgemeente)
Zondag
8 juni
Eerste Pinksterdag
9.30 uur
ds. J.T. Tissink
9.30 uur
ds. H. Bakhuis
Afscheid kinderen KND
9.30 uur
ds. J. Mulderij
19.00 uur
ds. H. Markus, Putten
(Grote Kerkgemeente)
Zondag
15 juni
9.30 uur
dhr. K. Fredriks
9.30 uur
ds. J.H. van Osch, Vaassen
19.00 uur
ds. H. Bakhuis
9.30 uur
ds. J. Mulderij
16.30 uur
Michaëlscantate
19.00 uur
ds. J. Mulderij
(Grote Kerkgemeente)
Zondag
22 juni
9.30 uur
ds. J.T. Tissink
(Wind in de zeilen-dienst)
9.30 uur
dhr. G. van Vulpen
9.30 uur ds. J. Mulderij
(voorbereiding Heilig Avondmaal)
16.30 uur Michaëlsviering
dhr.J.Doelman
19.00 uur
ds. A. Baas, Apeldoorn
(Grote Kerkgemeente)
Zondag
29 juni
9.30 uur
mw. ds. N.A. Eygenraam
(Schrift en Tafel)
9.30 uur
ds. J.C. Oosterwijk, Wezep
(Heilig Avondmaal)
19.00 uur ds. J.C. Oosterwijk
(Heilig Avondmaal)
Zondag
6 juli
9.30 uur
mw. ds. N.A. Eygenraam
9.30 uur
ds. H. van Ark, Wapenveld
19.00 uur
dienst in Hoofdhof
9.30 uur
ds. J. Mulderij
19.00 uur
dr. J. Broekhuis, Barneveld
(Grote Kerkgemeente)
Zondag
13 juli
9.30 uur
mw. W.J. Treep
9.30 uur
dhr. G. van Vulpen
19.00 uur
dhr. G. van Vulpen
9.30 uur
ds. J.W. van Bart, Wierden
19.00 uur
ds. K. van Meijeren, Ede
(Grote Kerkgemeente)
Zondag
20 juli
9.30 uur
mw. ds. N.A. Eygenraam
9.30 uur
ds. J.C. Oosterwijk, Wezep
19.00 uur
ds. A.F. Troost, Ermelo
9.30 uur
ds. G. de Fijter, Kampen
19.00 uur
ds. B.J. van Assen, Oude Pekela
(Grote Kerkgemeente)
Zondag
27 juli
9.30 uur
mw. ds. N.A. Eygenraam
9.30 uur ds. J.D.Th. Wassenaar,
Hellendoorn
19.00 uur mw. ds. P.J. VlasblomBennink, Nunspeet
9.30 uur
ds. J. Mouthaan, Zwolle
19.00 uur
Ev. J. de Vries, Urk
(Grote Kerkgemeente)
9.30 uur
ds. J. Mulderij
9.30 uur ds. J. Mulderij
(Heilig Avondmaal)
16.30 uur Michaëlsvesper
19.00 uur ds. J. Mulderij
(Heilig Avondmaal en dankzegging)
Tweede Pinksterdag
Op maandag 9 juni, Tweede Pinksterdag, is er om 9.30 uur dienst in de Grote Kerk. Voorganger is ds. J. Mulderij.
20
Oosterkerk
Open Kring
Sionskerk
Stinskerk
Bagijnesingel 17
Zwolle - Centrum
Ds. A. den Besten
Mw. ds. I.P. Epema
Ds. W. Hortensius
Tel. scriba: (038)4227480
www.oosterkerk.nl
Hofstedestraat 1
Zwolle - Stadshagen
Mw. ds. N. Beimers
Mw. ds. M.E. Jonker
Tel. scriba: (038)4201876
www.openkring.nl
Glanerbeek 10
Zwolle - Noord
Mw. mr. dr. H. Evers
Drs. ir. R. van Putten
Tel. scriba: (038)4546104
www.sionskerkzwolle.nl
Westenholterweg 19
Zwolle - Westenholte
Ds. E. van ’t Slot
Tel. scriba: (038)4215164
www.stinskerk.nl
10.00 uur
ds. W. Hortensius
gezamenlijke dienst in
Dominicanenkerk
10.00 uur
ds. B. Haanstra, Steenwijk
9.30 uur
ds. E. van ’t Slot
in De Venus
Donderdag
29 mei
Hemelvaartsdag
10.00 uur
ds. W. Hortensius
9.30 uur
mw. ds. N. Beimers
10.00 uur
ds. P. Rozenboom, Aldeboarn
9.30 uur
ds. J.T. Tissink
19.00 uur
ds. D. Wolters, Vollenhove
Zondag
1 juni
10.00 uur
ds. W. Hortensius
9.30 uur
mw. ds. M.E. Jonker
10.00 uur
mw. ds. H. Evers
9.30 uur ds. E. van ’t Slot
(kinder- en jongerendienst)
19.00 uur
ds. E. van ’t Slot
Zondag
8 juni
Eerste Pinksterdag
10.00 uur
mw. ds. M.E. Jonker
9.30 uur
ds. P.J. Hofland, Wezep
10.00 uur
ds. M.J. Hukubun, Zwolle
9.30 uur ds. E. van ’t Slot
(Heilig Avondmaal)
19.00 uur ds. E. van ’t Slot
(Heilig Avondmaal)
Zondag
15 juni
10.00 uur ds. W. Hortensius
(Schrift en Tafel)
14.00 uur PERKI
ds. M. Hukubun-Rahajaan
9.30 uur
mw. ds. M.E. Jonker
(dopen)
10.00 uur
ds. R. van Putten,
mw. ds. H. Evers (slotdienst)
9.30 uur
ds. E. van ’t Slot
19.00 uur ds. E. van ’t Slot,
ContaKtdienst
(tentdienst Spoolde)
Zondag
22 juni
10.00 uur
ds. W. Hortensius
(doopdienst)
9.30 uur
ds. A. Zweers, Zwolle
(Heilig Avondmaal)
10.00 uur
mw. ds. H. Evers
(Heilig Avondmaal)
9.30 uur ds. E. van ’t Slot
(doopdienst)
19.00 uur
mw. ds. N.A. Eygenraam
Zondag
29 juni
10.00 uur
mw. ds. I.P. Epema
9.30 uur
dhr. J. Groot, Zwolle
10.00 uur
mw. ds. H. Evers
9.30 uur
ds. E. van ’t Slot
19.00 uur
mw. ds. M. Jonker
Zondag
6 juli
10.00 uur
ds. H. Bousema, Zwolle
14.00 uur PERKI
ds. M. Hukubun
9.30 uur
mw. L. van Es, Zwolle
10.00 uur
mw. ds. M Hukubun
9.30 uur
ds. M. Zoeteweij, Lemele
19.00 uur
ds. K.A. Cuperus
Zondag
13 juli
10.00 uur
ds. A. den Besten
9.30 uur
ds. A. Pietersma, Zwolle
9.30 uur
dhr. B. Greveling, Zwolle
9.30 uur
ds. J.H. van Osch, Vaassen
19.00 uur
mw. ds. N.A. Eygenraam
Zondag
20 juli
10.00 uur
dhr. J.J. Stegeman, Zwolle
14.00 uur PERKI
ds. H. Olde, Zwolle
9.30 uur
ds. A. den Besten
9.30 uur
ds. J.H. van Osch, Vaassen
9.30 uur
ds. G. van Asselt, Apeldoorn
19.00 uur
ds. P. van Veen, Vriezeveen
Zondag
27 juli
Vroege wandeling Hemelvaartsdag
Voor Hemelvaartsdag heeft de Oosterkerkgemeente samen met het Dominicanenklooster een wandeling georganiseerd,
die begint om 7.00 uur vanaf de parkeerplaats van het Dominicanenklooster. Lopen over bedauwde paden via het
Weezenlandenpark en langs het Almelose kanaal. Tussendoor worden spelletjes gedaan en rond 9.00 uur wordt in de
Refter van het klooster uitgebreid ontbeten. Om 10.00 uur kunnen de wandelaars aansluiten bij de oecumenische viering
in de Dominicanenkerk. De kosten bedragen € 3,- per persoon en maximaal €10,- per gezin.
Opgave bij ds. Wim Hortensius, e-mail: [email protected]
21
Kerkdiensten
Collectedoelen
In de PGZ-gemeenten zijn de eerste en tweede collecte altijd bestemd
voor diaconie en kerk. De opbrengst van de derde collecte gaat naar
de volgende doelen.
Donderdag 29 mei (Hemelvaartsdag): Studentenpastoraat
Zondag 1 juni: Onderhoud kerkgebouwen
Zondag 8 en maandag 9 juni (Pinksteren): Zending/GZB
Zondag 15 juni: Exploitatie Protestantse Gemeente Zwolle
Zondag 22 juni: Diaconale noodhulp
Zondag 29 juni: Onderhoud kerkgebouwen
Zondag 6 juli: De Bres
Zondag 13 juli: Wijkkas
Zondag 20 juli: Kerk in Actie
Zondag 27 juli: Onderhoud kerkgebouwen
De Hoofdhof
Lutherse Kerk
Kerkweg 26
Koestraat 4
Zwolle - Berkum
Zwolle
Mw. ds. L.A. Burggraaff
Ds. E. de Fouw
Tel. scriba: (038)4547233
Tel. scriba: (038)4226826
www.hoofdhof.nl
www.elkz.nl
Donderdag
29 mei
Hemelvaartsdag
9.30 uur
mw. ds. L.A. Burggraaff
9.30 uur
ds. E. de Fouw
Zonnehuis 11.30 uur mw. ds. G.H. Neppelenbroek-Kwakkel
Zondag
1 juni
9.30 uur
mw. ds. L.A. Burggraaff
(Heilig Avondmaal)
10.00 uur
dhr. Schutte
Berkumstede 15.00 uur ds. H. Bakhuis (Heilig Avondmaal); Isala 10.00 uur
Th. Sloot; Molenhof 10.00 uur mw. W.J. Treep; Rehoboth 9.30 uur
dhr. D. Klompjan; Rivierenhof 10.00 uur ds. J. Vonk;
Zonnehuis 11.30 uur mw. ds. G.H. Neppelenbroek-Kwakkel
Zondag
8 juni
Eerste Pinksterdag
9.30 uur
mw. ds. L.A. Burggraaff
19.00 uur
mw. ds. L.A. Burggraaff
(gebedsdienst)
10.00 uur
ds. E. de Fouw
(Heilig Avondmaal)
Eglise Wallonne 10.30 uur M. Eekels (La Pentecôte); Isala 10.00 uur
dhr. E.L.J. de Haar; Rehoboth 9.30 uur ds. J.H.N. Veldhuysen, Kampen;
Rivierenhof 10.00 uur ds. J. Vonk; Zonnehuis 11.30 uur ds. J. Mulderij;
Imminkhoeve, Lemele 10.30 u ds. A. den Besten
Zondag
15 juni
9.30 uur
mw. ds. L.A. Burggraaff
10.00 uur
ds. E. de Fouw
(Buitendag)
Isala 10.00 uur dhr. F.J.G. Broekhoff; Rehoboth 9.30 uur dhr. A. Palland,
Mastenbroek; Zonnehuis 11.30 uur ds. G.L. Kruizinga (Schrift & Tafel)
Zondag
22 juni
9.30 uur
ds. T.J.S. Staalduine, Kampen
19.00 uur
mw. ds. A.M. Kobes-Gerritsen,
Amsterdam
10.00 uur
ds. E. de Fouw
Eglise Wallonne 10.30 uur past. D. Ribs; Isala 10.00 uur
mw. ds. A.J. Hasker; Rehoboth 9.30 uur ds. H. Bakhuis, Hoogeveen;
Rivierenhof 10.00 uur ds. J. Vonk; Zonnehuis 11.30 uur dr. W.M. Dekker
Zondag
29 juni
9.30 uur
mw. ds. L.A. Burggraaff
(afscheid kinderen KND)
10.00 uur
ds. K. Touwen
Isala 10.00 uur mw. ds. M.E. Dijk;
Rehoboth 9.30 uur ds. G.A. de Roos, Ommen;
Zonnehuis 11.30 uur ds. G.L. Kruizinga
Zondag
6 juli
9.30 uur
mw. ds. L.A. Burggraaff
19.00 uur
mw. ds. L.A. Burggraaff
10.00 uur
ds. E. de Fouw
Eglise Wallonne 10.30 uur past. H. Spoelstra; Isala 10.00 uur Th. Sloot;
Molenhof 10.00 uur ds. A. den Besten; Rehoboth 9.30 uur dhr. H. Esselink;
Rivierenhof 10.00 uur ds. J. Vonk (Schrift & Tafel);
Zonnehuis 11.30 uur mw. ds. N.A. Eygenraam
Zondag
13 juli
9.30 uur
mw. ds. L.A. Burggraaff
19.00 uur
dienst in Emmaüskerk
10.00 uur
ds. E. de Fouw
Isala 10.00 uur dhr. F.J.G. Broekhoff;
Rehoboth 9.30 uur ds. K. Schaap;
Zonnehuis 11.30 uur ds. G.L. Kruizinga
Zondag
20 juli
9.30 uur
mw. ds. L.A. Burggraaff
19.00 uur
dienst in Emmaüskerk
10.00 uur
ds. E. de Fouw
Isala 10.00 uur dhr. E.L.J. de Haar; Rehoboth 9.30 uur dhr. D. Klompjan;
Rivierenhof 10.00 uur dienst;
Zonnehuis 11.30 uur mw. J. Gerretzen-Veldhuis
Zondag
27 juli
9.30 uur
ds. T. Palma, Hattem
19.00 uur
dienst in Emmaüskerk
10.00 uur
past. Marie-José Dusseldorp
Isala 10.00 uur dhr. F.J.G. Broekhoff;
Rehoboth 9.30 uur ds. J. Kuik;
Zonnehuis 11.30 uur ds. G.L. Kruizinga
Dienst in Imminkhoeve
Op Eerste Pinksterdag is er een dienst in de Imminkhoeve in Lemerveld, waar op dat moment een groep mensen met een
handicap en vrijwilligers uit Zwolle en omstreken vakantie houdt. Samen vieren zij het feesr van de Geest. De dienst begint
om 10.30 uur, voorganger is ds. Andries des Besten van de Oosterkerk.
22
KŽŐŵĞƟŶŐΘ
KŽŐŵĞƟŶŐΘ
ŵŽŶƚƵƵƌƵŝƚǌŽĞŬĞŶĂĂŶŚƵŝƐ
ŵŽŶƚƵƵƌƵŝƚǌŽĞŬĞŶĂĂŶŚƵŝƐ
<ǁĂůŝƚĞŝƚ
<ǁĂůŝƚĞŝƚ
'ĞŵĂŬ
'ĞŵĂŬ
hŝƚŐĞďƌĞŝĚĞŬĞƵƐ
hŝƚŐĞďƌĞŝĚĞŬĞƵƐ
^ĞƌǀŝĐĞ͕ŽŽŬŶĂĂĂŶŬŽŽƉ͊
^ĞƌǀŝĐĞ͕ŽŽŬŶĂĂĂŶŬŽŽƉ͊
^^ƚĞĞŶďŽĞƌǁĞŐϮͲϴϬϰϮdǁŽůůĞͲtĞƐƚĞŶŚŽůƚĞ
ƚĞĞŶďŽĞƌǁĞŐϮͲϴϬϰϮdǁŽůůĞͲtĞƐƚĞŶŚŽůƚĞ
ƚƚĞůϬϯϴͲϴϴϴϴϬϴϴͲǁǁǁ͘ũĂĂƉŚĞƌŬĞƌƚŽƉƟĐŝĞŶ͘Ŷů
ĞůϬϯϴͲϴϴϴϴϬϴϴͲǁǁǁ͘ũĂĂƉŚĞƌŬĞƌƚŽƉƟĐŝĞŶ͘Ŷů
Jaap
ap Herkert Opticien
Oogzorg op maat bij u thuis
Raamdecoratie en vloeren
Raamdecoratie en vloeren
Ofﬁciële partner van Multiraamdecoratie.nl
| 038 - 33 73 736 | www.vdd-interieur.nl |
Voor deskundige begeleiding.
Voor behartiging van uw belangen.
Voor een optimale verkoopprijs.
Voor aankoop en verkoop.
Voor u.
De eerste stap? Onze vrijblijvende
waardebepaling. Gratis.
Thomas a Kempisstraat 9 |
www.boertjeshorst.nl
|
8021 BG Zwolle
038-4216164
De Open Kring in Stadshagen
biedt de mogelijkheid tot het huren
van ruimtes voor vergaderingen,
bijeenkomsten of andere activiteiten.
Ook is de Open Kring geschikt voor
rouw- en trouwdiensten.
Naast de kerkzaal, met een
capaciteit van 300 personen, zijn
er nog andere ruimtes te huur,
variërend van 18 m2 tot 102 m2.
Reserveren of meer informatie?
www.openkring.nl
of [email protected]
Kuiper
Loodgietersbedrijf
Voor al uw
?
?
?
?
?
?
Dakbedekking
Gas en water
Riolering
Sanitair
Centrale Verwarming
Diamantboren
U kunt ons bereiken
op werkdagen
van 9.00 tot 18.00 uur
Meerw
rwaard
r
voor uwde
voete
ten!
Telefoon 038-4535121
fax op 038-4540803.
E-mail [email protected]
Vechtstraat 23-25
8021 AS Zwolle
Erkend Installateur
www.kuiper-zwolle.nl
'LH]HUNDGHr=ZROOHrZZZZLHWHQVFKRHQFRPIRUWQO
Snel thuiszorg nodig?
Of nachtzorg? Of personenalarmering?
Bel 0900 86 62
Dag en nacht bereikbaar (24/7)
www.carinova.nl