Wijzigingen luchtvaartwetgeving 2015

regelgeving lucht vaart
24e editie Dangerous Goods Panel Meeting
Wijzigingen
luchtvaartwetgeving 2015
Eind vorig jaar werd in Canada de Dangerous Goods Panel Meeting gehouden, over de
ICAO-luchtvaartwetgeving op het gebied van gevaarlijke stoffen. Zoals al jaren het
geval is, draaide het ook nu weer om lithiumbatterijen. Een overzicht van de belangrijkste agendapunten en beslissingen.
Tekst: Hans van der Maat
Van 28 oktober tot en met 8 november 2013 vond in
Montreal de 24e Dangerous Goods Panel Meeting (DGP)
van de International Civil Aviation Organization (ICAO)
plaats. Er werden in totaal tachtig voorstellen, dertien
laat ingezonden of gewijzigde voorstellen en tien
informatieve stukken ten behoeve van de ICAO Technical
Instructions behandeld.
soorten splijtstoffen zal worden toegestaan, zal dit in
de ICAO TI niet het geval zijn.
ff opname van nieuwe UN-nummers in de Lijst van
Gevaarlijke Goederen, zoals voor geabsorbeerde
gassen, waarbij aangetekend wordt dat het luchtvervoer van giftige geabsorbeerde gassen niet zal
worden toegestaan.
UN Model Regulations
Naast bovenstaande wijzigingen werd bij de vergadering een aantal technische voorstellen behandeld en
aangenomen, zoals:
ff gewijzigde bepalingen voor het vervoer van grote
medische apparatuur die potentieel besmet kan zijn
met infectueuze stoffen;
ff opname van UN-nummers die tot op heden niet zijn
opgenomen in de Lijst van Gevaarlijke Goederen maar
wel in de UN Model Regulations. Voor elk van deze
UN- nummers zullen voorschriften worden opgenomen. Een voorbeeld: ‘UN 3496 – Batteries, nickelmetal hydride’;
ff voor enkele organische peroxiden die peroxyazijnzuur bevatten en gebruikt worden voor medische
sterilisatie zal het ventileren van de binnenverpakkingen (waarbij kleine hoeveelheden zuurstof vrijkomen)
onder bepaalde voorwaarden worden toegestaan.
In de 2015-2016-editie van de ICAO Technical Instructions
(TI) zullen de wijzigingen, opgenomen in de achttiende
editie van de UN Model Regulations (het ‘Oranje Boek’,
verschenen in juni 2013) worden verwerkt naar luchtvaartspecifieke voorschriften. Deze TI worden op 1
januari 2015 van kracht. Wijzigingen en nieuwe voorschriften die in de nieuwe TI zullen worden opgenomen
zijn onder andere:
ff nieuwe en gewijzigde voorschriften voor lampen die
gevaarlijke stoffen bevatten, zoals kwiklampen;
ff diverse wijzigingen ten aanzien van het vervoer van
radioactieve stoffen zoals opgenomen in het Oranje
Boek op basis van de IAEA SSR-6-aanbevelingen. De
wijzigingen hebben voornamelijk betrekking op het
vervoer van vrijgestelde verpakkingen (excepted
packages) en splijtstoffen. Terwijl in andere vervoerstakken het onverpakt vervoeren van bepaalde
Gevaarlijke Lading / februari 2014 - 20
De volgende onderwerpen werden uitvoering behandeld: Safety Management Systems, rapportage van
incidenten, en lithiumbatterijen.
Safety Management Systems
De nieuwe Annex 19 van de Chicago Convention – getiteld
Safety Management - werd gepresenteerd aan het
Dangerous Goods Panel. Het panel werd gevraagd in
overweging te nemen nieuwe tekst op te nemen in
Annex 18, waardoor landen wordt gevraagd te overwegen een State Safety Program voor het vervoer van
gevaarlijke stoffen op te nemen. Zodoende kan een
veiligheidsniveau worden bereikt conform Annex 19. Het
panel stelde voor om het Safety Management System (SMS
– Annex 19) niet van toepassing te laten zijn op het
vervoer van gevaarlijke stoffen, aangezien de risico’s bij
het vervoer van gevaarlijke stoffen adequater kunnen
worden beheerst op het niveau van de luchtvaartmaatschappij. Een definitie van SMS zal wel worden opgenomen in Annex 18, met een opmerking waarin wordt
uitgelegd dat het Safety Management Systeem oftewel
veiligheidsmanagementsysteem van een luchtvaartmaatschappij ook het veilig vervoer van gevaarlijke stoffen
omvat. In Annex 19 zal worden gerefereerd aan Annex 18.
Incidentrapportage
De rapportage van incidenten en ongevallen met
gevaarlijke stoffen kan een instrument zijn om oorzakelijke factoren en potentiële leemten in de voorschriften
te identificeren. In plaats van een eigen ICAO-registratie
op te zetten voor incidenten en ongevallen met
gevaarlijke stoffen, werd voorgesteld om de rapportage
te integreren in al bestaande systemen, zoals het
Accident/ Incident Reporting system (ADREP) en het
European Coordination Centre for Accident and Incident
Reporting Systems (ECCAIRS). Het voorstel werd aanvaard.
Het ontwikkelen van een prototype zal stapsgewijs
geschieden en de rapportage zal in eerste instantie
worden gedaan door een kleine groep landen.
Lithiumbatterijen
Ten aanzien van het luchttransport van lithiumbatterijen
zijn verschillende onderwerpen de revue gepasseerd:
training van cabinepersoneel, totaalverbod op het
vervoer van lithium-metaalbatterijen, documentatie
voor sectie IB-batterijen, en vervoer van grote lithiumionbatterijen.
Training van cabinepersoneel. Naar aanleiding van
incidenten met lithiumbatterijen in de passagierscabine
van vliegtuigen is er trainingsmateriaal ontwikkeld ten
behoeve van cabinepersoneel, zodat men weet hoe te
handelen bij een brand of rookontwikkeling bij apparaten die lithiumbatterijen bevatten, zoals laptopcompu-
ters van passagiers. Het werken met dit trainingsmateriaal is niet verplicht; het is een aanbeveling.
Totaalverbod vervoer lithium-metaalbatterijen. Het
voorstel van het ICAO-secretariaat om het vervoer van
lithium-metaalbatterijen (dit zijn de niet oplaadbare
lithiumbatterijen) in de ICAO TI te verbieden op zowel
passagiers- als op vrachtvliegtuigen, kwam als een
verrassing voor veel leden van het panel. Temeer daar er
na uitgebreide discussies over dit onderwerp in een
extra panelmeeting in 2012 nieuwe en meer stringente
voorschriften voor het vervoer van lithiumbatterijen zijn
opgenomen in de 2013-2014-editie van de ICAO TI.
Het voorstel van het secretariaat benadrukte een
discrepantie tussen Annex 8 (Airworthiness) en Annex 18
(Dangerous Goods) van de Chicago Convention. Annex 8
vereist voor vliegtuigen die na 12 maart 2000 zijn
gecertificeerd dat vrachtcompartimenten een brandblussysteem of brandonderdrukkingssysteem hebben
dat geschikt is om een plotselinge intensieve brand
veroorzaakt door een explosief, een brandbom of
gevaarlijke stoffen te bestrijden.
Luchtwaardigheid
Er werd aangegeven dat de brandblussystemen in
vliegtuigen niet in staat zijn om een brand van lithiummetaalbatterijen te blussen en dat daarom niet aan de
eisen voor luchtwaardigheid van Annex 8 kan worden
voldaan. Daarnaast werd gesuggereerd dat het verder
toelaten van deze soort batterijen in vracht indruist
tegen het SMS-principe dat een enkele oorzaak niet mag
leiden tot een falen van de luchtwaardigheid. Een
lithium-metaalbatterij die tot zelfontbranding komt kan
niet worden geblust met de huidige systemen en
daarnaast kan het effect van een brand zich uitbreiden
naar andere batterijen die zich in de vracht bevinden.
Een tegenargument dat werd aangevoerd, was dat een
lithium-metaalbatterij niet moet worden gezien als een
enkele oorzaak van het falen van de luchtwaardigheid,
omdat de verpakking niet de enige barrière is voor de
verspreiding van een brand, maar ook de zeer stringente
testeisen voor lithiumcellen en -batterijen die ontwikkeld zijn door het United Nations Subcommittee of
Experts on the Transport of Dangerous Goods en de
kwaliteitsmanagementsystemen die door de voorschriften aan fabrikanten van lithiumbatterijen worden
opgelegd. Daarnaast wordt in de ICAO TI vereist dat
iedereen die betrokken is bij de behandeling van
zendingen met lithiumbatterijen een functiespecifieke
training moet ondergaan. Verder zijn er specifieke
instructies ten aanzien van de behandeling en belading
van verpakkingen die zijn voorzien van het lithiumbatte-
21 - februari 2014 / Gevaarlijke Lading
rij-behandelingsetiket,
dat speciaal voor de
luchtvaart ontwikkeld
is. Wat tot slot een rol
speelt, is dat deze
batterijen veelvuldig
worden gebruikt in
medische apparatuur
(zoals in defibrillators).
Behandelingsetiket
lithiumbatterijen
Niet gedeclareerd
Een minderheid van de panelleden was voorstander van
het voorstel, met als argumentatie dat economische
gronden en zelfs gezondheidszorg geen reden kunnen
zijn om de veiligheid van passagiers en bemanningsleden in gevaar te brengen. Aangegeven werd dat het
vervoer van lithium-metaalbatterijen verboden zou
moeten worden totdat een verpakking is ontwikkeld die
de lithiumbatterijen beschermt tegen de effecten van
een van binnen of van buiten optredende brand.
Een meerderheid van de aanwezige panelleden vond
echter dat een totaalverbod zou leiden tot meer
niet-gedeclareerde zendingen. Een verbod zou het
vervoer van batterijen die voldoen aan de voorschriften
treffen, terwijl het vervoer van niet-gedeclareerde (en
niet in overeenstemming met de voorschriften zijnde)
batterijen gewoon door zou gaan. Een totaalverbod zal
meer risico’s voor passagiers opleveren, vanwege een
toename van het aantal niet-gedeclareerde zendingen.
Daarnaast zou een totaalverbod om lithium-metaalbatterijen als vracht te vervoeren ook in strijd zijn met de
principes van de Technical Instructions, omdat dit soort
batterijen onder bepaalde condities wel is toegestaan in
de bagage van passagiers. Er werd wel onderkend dat er
een tekort bestaat aan bewustwordingsprogramma’s en
handhaving in veel delen van de wereld, met name in
landen waar lithiumbatterijen worden gefabriceerd.
ICAO wordt aangespoord om actie te ondernemen
tegen de landen die een tekort op dit gebied vertonen.
Het merendeel van de panelleden was ervan overtuigd
dat andere experts, bijvoorbeeld op het gebied van
luchtwaardigheid en security, betrokken moeten bij deze
problematiek en het zoeken naar oplossingen. Er werd
gesuggereerd dat er in plaats van een volledig verbod
een structurele oplossing moet worden ontwikkeld
waarbij bepaald wordt welke soorten en hoeveelheden
batterijen kunnen worden vervoerd zonder een
onaanvaardbaar risico voor het vliegtuig en de inzittenden. Hoewel er weinig steun was voor een totaalverbod,
zelfs na een presentatie van brandtesten uitgevoerd
door het Technical Center van de Amerikaanse luchtvaartautoriteit de Federal Aviation Administration (FAA),
Gevaarlijke Lading / februari 2014 - 22
was er ook weinig steun voor het behoud van de
status-quo. De algemene mening was dat een herziening van de bepalingen voor het vervoer van lithiummetaalbatterijen op passagiersvliegtuigen vereist is.
State Variation
Het panel onderzocht de mogelijkheid van een verbod
op lithium-metaalbatterijen in passagiersvliegtuigen,
met enkele versoepelingen zoals uitzonderingen of
speciale goedkeuringen. Het secretariaat kwam
vervolgens met het voorstel om het vervoer van
lithium-metaalbatterijen in passagiersvliegtuigen uitsluitend mogelijk te maken met de goedkeuring van de
autoriteiten van de landen van herkomst en de luchtvaartmaatschappij. Sommige panelleden waren
voorstander van deze benadering, maar anderen
vonden dat landen dan geconfronteerd zouden worden
met veel verzoeken voor ontheffing. Daarnaast werden
er problemen voorzien in de motivering van de aanvraag voor ontheffing bij kleine cellen en batterijen die
gebruikt worden voor allerlei industriële, medische en
militaire toepassingen. Bovendien zou een dergelijk
vervoer onder ontheffing de discrepantie tussen Annex
8 en Annex 18 van de ICAO Chicago Convention niet
opheffen en zou de veiligheid niet echt worden
vergroot.
Eén lidstaat was van mening dat een volledige ban op
lithium-metaalbatterijen in passagiersvliegtuigen geen
enkel probleem was, aangezien dat land een dergelijk
verbod al sinds enkele jaren heeft middels een State
Variation. Er werd echter betoogd dat sommige lidstaten
misschien wel een uitgebreid netwerk van vrachtvliegtuigen hebben, maar dat dat niet in alle delen van de
wereld het geval is. Daarnaast zouden kleinere batterijen
die momenteel vervoerd worden onder de bepalingen
van Sectie II van verpakkingsinstructie 968 in het vervolg
ook een ‘Cargo Aircraft Only’-label moeten hebben. Nu
zijn de verpakkingen uitsluitend voorzien van het
behandelingsetiket voor lithiumbatterijen. Dat zou tot
enorme problemen leiden bij luchtvaartmaatschappijen
die zowel passagiers- als vrachtvluchten uitvoeren. Dit
alles leidde tot de suggestie dat misschien alle lithiummetaalbatterijen (zelfs de knoopcelbatterijen) volledig
onder de TI-voorschriften zouden moeten gaan vallen.
Veel panelleden vonden dat zij niet in de positie waren
om in dit stadium een definitieve beslissing te nemen
zonder overleg met hun landen, experts en betrokken
industriële partijen.
Na een lange discussie werd besloten dat er eerst een
multidisciplinaire vergadering zal worden gehouden bij
de FAA in Atlantic City (VS). Daar zullen dan experts van
het DGP samen met specialisten op het gebied van
luchtwaardigheid, verpakkingsspecialisten en andere
Documentatie voor sectie IB-batterijen. Er werd een
voorstel aangenomen om het documenteren van
lithiumbatterijen die onder sectie IB van verpakkingsinstructies 965 en 968 vallen te verplichten. Deze verplichting is opgenomen in de IATA Dangerous Goods Regula­
tions editie 55 en geldt sinds 1 januari 2014.
dat het bij de grotere
batterijen niet gaat om
lithium-metaalbatterijen maar uitsluitend
om lithium-ion-batterijen. Daarnaast
werden het prematuur
geacht om op dit
moment wijzigingen
aan te brengen,
aangezien er begin volgend jaar binnen de Verenigde
Naties discussies zullen plaatsvinden over de testeisen
voor grote lithium-ionbatterijen.
Vervoer van grote lithium-ionbatterijen. Er was veel steun
voor het Duitse voorstel voor het wijzigen van de regels
voor het vervoer van grote lithium-ionbatterijen, zoals
die worden gebruikt in elektrische auto’s. Toch werd het
voorstel niet aangenomen. De discussies over het
vervoer van lithium-metaalbatterijen maakte het
moeilijk om op dit moment voor grotere batterijen
minder stringente voorschriften te accepteren. Ondanks
Al met al kan geconcludeerd worden dat het laatste
woord over lithiumbatterijen in de luchtvaart nog niet
gezegd is. Ten aanzien van lithium-metaalbatterijen kan
verwacht worden dat dit alles binnen een afzienbare tijd
zal leiden tot een verbod op het vervoer van lithiummetaalbatterijen als vracht op passagiersvliegtuigen.
Wellicht zullen daarbij vrijstellingen worden toegepast
voor bijvoorbeeld medische apparatuur. deskundigen de verschillende voorstellen in overweging
nemen. Daarnaast wordt er gedacht aan verder praktijkgerichte testen bij het Technical Center van de FAA. Na
deze multidisciplinaire vergadering zal er door een
working group van panelleden overeenstemming moeten
worden bereikt over tot de noodzakelijke wijzigingen.
Etiket ‘alleen
luchtvracht’ (‘Cargo
Aircraft Only’)
Hans van der Maat is
directeur van SCS
Training en Consultancy
Uw gevaarlijke stoffen
in deskundige handen
!
PROFESSIONELE INZAMELING
VAN GEVAARLIJK AFVAL
Veiligheid voorop. Een van de specialismen van
Dusseldorp is het ophalen van gevaarlijk of chemisch afval
in heel Nederland.
Branchegerichte totaalpakketten.
Het ophalen van (gevaarlijk) afval is maatwerk. Uiteraard
staan de specialisten van Dusseldorp u hierbij graag met
raad en daad terzijde. Dusseldorp werkt onder meer voor
Valspar en Prysmian Group.
Contact. Advies op maat of nadere informatie over de
verwerking van gevaarlijk afval? Bel 0900-0955 of kijk op
www.dusseldorp.nl
inzameling en recycling
rioolservice
infra, sloop en milieutechniek
23 - februari 2014 / Gevaarlijke Lading