Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting MER: Tekstgedeelte MER ORGA266_11A Nico Raes OLFASCAN NV Industrieweg 114H - B-9032 Gent Tel +32 9 265 74 00 – fax +32 9 265 74 05 www.olfascan.com – [email protected] KBO 0466.095.985 RPR Gent IBAN 23 4487 6556 2191 BIC KREDBEBB titel: rapportnummer: opdrachtgever: Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting MER ORGA266_11A Op De Beeck NV Hagelberg 8 2250 Olen contactpersoon: dhr. Filip De Keyzer opdrachtnemer: OLFASCAN NV Industrieweg 114H 9032 GENT contactpersoon/auteur(s): e-mail: datum: goedgekeurd: Nico Raes [email protected] 05/08/2014 voor OLFASCAN NV door ir. Toon Van Elst* * voor Castor & Co bvba copyright: © 2014, OLFASCAN NV Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 2 | 202 Colofon Opdrachtgever: Op De Beeck NV Hagelberg 8 2250 Olen Projectlocatie: Molenweg (havennummer 1936) 9120 Beveren (Kallo) Opstellers rapport: coördinerend studiebureau: OLFASCAN nv Industrieweg 114H 9032 Gent (Wondelgem) m.e.r.-deskundigen: discipline lucht en coördinatie: Toon Van Elst (OLFASCAN NV) discipline geluid: Guy Putzeys (dBA Plan bvba) discipline fauna & flora: Marjan Speelmans (eco-scan bvba) discipline bodem en grondwater: Peter Hermans (DLV Belgium cvba) discipline oppervlaktewater: Johan Versieren (JOVECO) medewerker OLFASCAN: Nico Raes Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 3 | 202 Inhoudsopgave Colofon ....................................................................................................................... 3 Inhoudsopgave .............................................................................................................. 4 Lijst van figuren ............................................................................................................ 9 Lijst van tabellen .......................................................................................................... 10 Bijlagen ...................................................................................................................... 13 Verklarende woordenlijst................................................................................................ 14 Afkortingenlijst ............................................................................................................ 15 Voorwoord .................................................................................................................. 17 1 Inleiding ................................................................................................................ 19 1.1 Achtergrondinformatie ....................................................................................... 19 1.2 Toetsing m.e.r.-plicht ......................................................................................... 20 1.3 Relevante gegevens uit vorige rapportages .............................................................. 21 1.4 Betrokken partijen ............................................................................................ 21 1.4.1 Initiatiefnemer en bedrijfslocatie ............................................................... 21 1.4.2 Samenstelling en taakverdeling van het team van deskundigen ........................... 21 1.4.3 Taak van de coördinator .......................................................................... 22 2 Situering project ...................................................................................................... 23 2.1 Ruimtelijke situering .......................................................................................... 23 2.1.1 Geografische ligging ............................................................................... 23 2.1.2 Gewestplan ......................................................................................... 23 2.1.3 Gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan ......................................................... 23 2.1.4 Bedrijven ............................................................................................ 24 2.1.5 Natura 2000, natuurgebieden en bosgebieden ................................................ 24 2.1.6 GNOP en gemeentelijk milieubeleidsplan ...................................................... 24 2.1.7 Landschapsatlas en bouwkundig erfgoed....................................................... 25 2.1.8 Overstromingskaarten ............................................................................. 25 2.1.9 Aanwezigheid aardgasvervoersinstallaties ..................................................... 25 2.2 Vergunningstoestand .......................................................................................... 26 2.3 Administratieve voorgeschiedenis .......................................................................... 36 2.3.1 Stedenbouwkundige vergunningen .............................................................. 36 2.3.2 Milieuvergunningen ................................................................................ 36 2.3.3 Overige .............................................................................................. 37 2.4 Randvoorwaarden .............................................................................................. 42 3 Projectbeschrijving .................................................................................................. 50 3.1 Verantwoording project ...................................................................................... 50 Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 4 | 202 3.2 Procesbeschrijving ............................................................................................. 51 3.2.1 Vergisting van organisch-biologische afvalstromen ........................................... 51 3.2.2 Co-compostering van koolstofrijke producten in een mestverwerkingsinstallatie ...... 57 3.2.3 Opslag en overslag van houtafval ............................................................... 60 3.3 Reeds genomen reducerende maatregelen ............................................................... 61 3.3.1 Lucht / geur ........................................................................................ 61 3.3.2 Water ................................................................................................ 62 3.3.3 Geluid ................................................................................................ 62 3.3.4 Algemene hygiëne ................................................................................. 63 3.4 Waterhuishouding .............................................................................................. 63 3.4.1 Sanitair afvalwater ................................................................................ 63 3.4.2 Bedrijfsafvalwater ................................................................................. 63 3.4.3 Hemelwater ......................................................................................... 64 3.4.4 Overzicht ............................................................................................ 64 3.5 Energie ........................................................................................................... 64 3.6 Transport ........................................................................................................ 65 3.7 Mogelijke alternatieven ...................................................................................... 66 3.7.1 Nulalternatief ...................................................................................... 66 3.7.2 Doelstellingsalternatieven ........................................................................ 66 3.7.3 Locatiealternatieven .............................................................................. 66 3.7.4 Uitvoeringsalternatieven ......................................................................... 66 4 Ingreep-effect analyse ............................................................................................... 82 5 Disciplinegericht onderzoek: algemene methodologie ....................................................... 83 6 Discipline lucht en geur ............................................................................................. 84 6.1 Afbakening studiegebied ..................................................................................... 84 6.2 Toelichting referentiesituatie ............................................................................... 84 6.2.1 Beschrijving van de actuele luchtkwaliteit studiegebied .................................... 84 6.2.2 Beschrijving potentiële emissiebronnen in de omgeving het bedrijf ...................... 87 6.2.3 Beschrijving emissiestromen op het bedrijf ................................................... 88 6.3 Toetsingskader en beoordelingskader ..................................................................... 90 6.4 Effectbepaling .................................................................................................. 94 6.4.1 Geur ................................................................................................. 94 6.4.2 NH3 ................................................................................................. 97 6.4.3 NO2 ................................................................................................. 98 6.4.4 CO ................................................................................................100 6.4.5 Stof ................................................................................................101 6.4.6 Transportemissies .................................................................................102 6.5 Conclusie en noodzaak tot milderende maatregelen ................................................. 102 7 Discipline geluid .................................................................................................... 104 7.1 Algemene aanpak discipline geluid ....................................................................... 104 7.2 Technische begrippen ....................................................................................... 104 7.2.1 Algemene begrippen ..............................................................................104 Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 5 | 202 7.2.2 7.2.3 Meetparameters ...................................................................................105 Gebruikte meetaparatuur .......................................................................105 7.3 Toetsingskader (wettelijk en wetenschappelijk) en beoordelingskader ......................... 105 7.3.1 Vlarem II ............................................................................................105 7.3.2 Significantiekader .................................................................................108 7.4 Afbakening en beschrijving van het studiegebied .................................................... 109 7.4.1 Afbakening studiegebied .........................................................................109 7.4.2 Huidig akoestisch klimaat studiegebied .......................................................109 7.4.3 Emissiemetingen ..................................................................................115 7.5 Effectvoorspelling ............................................................................................ 116 7.5.1 Realistische benadering ..........................................................................116 7.5.2 Maximalistische benadering .....................................................................120 7.6 Effectbeoordeling ............................................................................................ 121 7.7 Milderende maatregelen .................................................................................... 122 7.8 Trillingseffecten .............................................................................................. 122 8 Discipline oppervlaktewater ..................................................................................... 123 8.1 Afbakening studiegebied ................................................................................... 123 8.2 Methodologie .................................................................................................. 123 8.2.1 Referentiesituatie ................................................................................123 8.2.2 Geplande situatie .................................................................................124 8.2.3 Milderende maatregelen en postmonitoring ..................................................125 8.3 Referentiesituatie ........................................................................................... 128 8.3.1 Waterstromen en waterbalans ..................................................................128 8.3.2 Beschrijving van de waterzuiveringen .........................................................131 8.3.3 Gegevens influent .................................................................................133 8.3.4 Lozingsvoorwaarden ..............................................................................133 8.3.5 Samenstelling geloosd afvalwater ..............................................................135 8.4 Impactbeoordeling actuele situatie ...................................................................... 141 8.4.1 Waterhuishouding dokken LO ...................................................................141 8.4.2 Impactbeoordeling. ...............................................................................142 8.5 Impactbeoordeling toekomstige situatie ................................................................ 146 8.6 Milderende maatregelen en postmonitoring ........................................................... 146 9 Discipline grondwater ............................................................................................. 149 9.1 Afbakening studiegebied ................................................................................... 149 9.2 Toelichting referentiesituatie ............................................................................. 149 9.3 Methodiek en significantiekader .......................................................................... 149 9.4 Beschrijving en beoordeling van de milieueffecten .................................................. 150 9.4.1 Grondwaterkwaliteit .............................................................................150 9.4.2 Grondwaterkwantiteit ............................................................................150 9.5 Synthese van de milieu-effecten ......................................................................... 151 9.6 Milderende maatregelen .................................................................................... 151 9.7 Leemten in de kennis ....................................................................................... 151 Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 6 | 202 10 Discipline bodem ................................................................................................... 152 10.1 Afbakening studiebied ...................................................................................... 152 10.2 Toelichting referentiesituatie ............................................................................. 152 10.2.1 Pedologie ...........................................................................................152 10.2.2 Geologie ............................................................................................152 10.2.3 Bodemkwaliteit....................................................................................152 10.3 Methodiek ..................................................................................................... 152 10.4 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten ................................................. 153 10.4.1 Bodemkwaliteit....................................................................................153 10.4.2 Overige effectklassen ............................................................................154 10.5 Synthese van de milieu-effecten ......................................................................... 154 10.6 Milderende maatregelen .................................................................................... 154 11 Discipline mens ..................................................................................................... 155 11.1 Gezondheid.................................................................................................... 155 11.1.1 Afbakening studiegebied .........................................................................155 11.1.2 Methodologie ......................................................................................155 11.1.3 Referentiesituatie ................................................................................158 11.1.4 Geplande situatie .................................................................................165 11.1.5 Communicatie .....................................................................................165 11.1.6 Beoordeling bedrijfsimpact .....................................................................165 11.1.7 Milderende maatregelen .........................................................................165 11.2 Mobiliteit....................................................................................................... 166 11.2.1 Methodologie ......................................................................................166 11.2.2 Afbakening studiegebied .........................................................................169 11.2.3 Beschrijving van de milieu-effecten in de referentiesituatie ..............................169 11.2.4 Effectvoorspelling en –beoordeling ............................................................174 11.2.5 Milderende maatregelen .........................................................................175 12 Discipline fauna & flora ........................................................................................... 176 12.1 Methodologie .................................................................................................. 176 12.2 Afbakening studiegebied en beschrijving referentiesituatie ....................................... 176 12.2.1 Afbakening studiegebied .........................................................................176 12.2.2 Beschrijving referentiesituatie .................................................................176 12.3 Mogelijke effecten ........................................................................................... 183 12.4 Beschrijving effecten ....................................................................................... 184 12.4.1 Verstoring door atmosferische depositie ......................................................184 12.4.2 Verstoring van de waterhuishouding ...........................................................188 12.4.3 Verstoring door geluid............................................................................188 12.5 Besluit milieu-effecten ..................................................................................... 188 12.6 Milderende maatregelen .................................................................................... 189 13 Discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie ................................................ 190 13.1 Afbakening studiegebied ................................................................................... 190 13.2 Methodologie .................................................................................................. 190 Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 7 | 202 13.3 Toelichting studiegebied en referentiesituatie ........................................................ 191 13.3.1 Landschap ..........................................................................................191 13.3.2 Beschermingen ....................................................................................191 13.3.3 Bouwkundig erfgoed ..............................................................................191 13.4 Effectbeschrijving en –beoordeling ...................................................................... 191 13.4.1 Het landschap als relatiesysteem ..............................................................191 13.4.2 Erfgoedaspecten ..................................................................................191 13.4.3 Perceptieve aspecten ............................................................................192 13.5 Milderende maatregelen .................................................................................... 193 14 Leemten in de kennis .............................................................................................. 194 15 Grensoverschrijdende effecten ................................................................................. 195 16 Monitoring en postevaluatie ...................................................................................... 196 16.1 Lucht ........................................................................................................... 196 16.2 Oppervlaktewater ............................................................................................ 196 16.3 Overige disciplines ........................................................................................... 197 16.4 Communicatieprogramma .................................................................................. 197 17 Tewerkstelling en investering ................................................................................... 198 18 Conclusie ............................................................................................................. 199 19 Literatuurlijst ....................................................................................................... 202 Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 8 | 202 Lijst van figuren Figuur 1 Organogram Groep Op De Beeck .............................................................................. 19 Figuur 2 Algemeen processchema ....................................................................................... 53 Figuur 3 Processchema co-vergistingsinstallatie ...................................................................... 57 Figuur 4 Processchema co-compostering ............................................................................... 60 Figuur 5 Processchema opslag en overslag houtafval ................................................................. 61 Figuur 6 Schematisch overzicht energiehuishouding van de huidige situatie (d.i. eveneens gelijk aan de m.e.r.-situatie) ............................................................................................................. 65 Figuur 7 Locatie omliggende bedrijven ................................................................................. 88 Figuur 8 Beslissingstabel voor het bepalen van de toegelaten waarden ..........................................107 Figuur 9 Gewestplan met aanduiding perceelsgrens Op de Beeck en meetpunten geluid .....................110 Figuur 10 Ligging van de geluidsbronnen conform metingen en modellering ....................................116 Figuur 11 Geluidscontouren voor de huidige situatie - (worst case) werking van de continue geluidsbronnen ...............................................................................................................117 Figuur 12 Geluidscontouren t.g.v. vrachtverkeer Op de Beeck te Beveren– huidige situatie met 10 vrachtwagenbewegingen per uur .......................................................................................120 Figuur 13 : verloop gemeten geloosd debiet bij heffingscampagne 2013 ........................................132 Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 9 | 202 Lijst van tabellen Tabel 1: Deskundigen die hun medewerking aan dit project verlenen ....................................... 21 Tabel 2: Gewestplanbestemmingen binnen een straal van 2 km rond het bedrijf ......................... 23 Tabel 3: Diverse onderdelen van de landschapsatlas (binnen een straal van 2 km rond de bedrijfscontouren) ......................................................................................................... 25 Tabel 4: Overzicht van de vergunningsplichtige rubrieken ..................................................... 27 Tabel 5: Overzicht van de stedenbouwkundige vergunningen ................................................. 36 Tabel 6: Overzicht van de exploitatie- en milieuvergunningen ............................................... 36 Tabel 7: Juridische en beleidsmatige randvoorwaarden ........................................................ 43 Tabel 8: Tonnages aangeleverde producten ...................................................................... 58 Tabel 9: Diverse stappen composteringsproces (met beluchtingspatroon) .................................. 59 Tabel 10: Overzicht afvalstromen Op De Beeck nv ............................................................... 64 Tabel 11: Inschatting aantal transporten – op basis van aantal inkomende tonnages ....................... 65 Tabel 12: Overzicht van mogelijks toepasselijke BBT-maatregelen uit BBT-studie “composteer- en vergistingsinstallaties” .................................................................................................... 67 Tabel 13: Overzicht van mogelijks toepasselijke BBT-maatregelen uit BBT-studie “(mest)covergistingsinstallaties” ........................................................................................ 78 Tabel 14: Overzicht van mogelijks toepasselijke BBT-maatregelen uit BBT-studie “verbranding van hernieuwbare brandstoffen” ............................................................................................. 80 Tabel 15: Relatie tussen bedrijfsactiviteiten en mogelijke milieu-effecten (ingreep-effect-matrix) .... 82 Tabel 16 : Meetstations luchtkwaliteit (vet = overschrijding norm) ............................................... 84 Tabel 17 : Overzicht mogelijke emissiebronnen op het bedrijf..................................................... 88 Tabel 18 : Overzicht van de reeds uitgevoerde studies (met betrekking tot luchtzijdige aspecten) op het bedrijf ................................................................................................................ 89 Tabel 19: Relevante algemene en sectorale emissiegrenswaarden (op een referentievolumegehalte van 15 % O2 voor de biogasmotoren) voor de relevante componenten voor het bedrijf ............................. 90 Tabel 20: Immissiegrenswaarden volgens Vlarem ..................................................................... 91 Tabel 21: Beoordelingskader, score toegekend in functie van berekende bijdrage t.o.v. luchtkwaliteitsdoelstellingen en achtergrondconcentraties ......................................................... 92 Tabel 22: Toetsingskader in functie van geurgevoeligheid toetsingsgebied voor onaangename geuren . 93 Tabel 23: Beschrijving van geurgevoelige bestemmingen ....................................................... 93 Tabel 24: Overzicht reeds uitgevoerde metingen op biofilter .................................................. 94 Tabel 25: Gebruikte bronconfiguratie .................................................................................. 96 Tabel 26: Overzicht uitgevoerde snuffelmetingen ................................................................ 97 Tabel 27 : Resultaten van de ammoniakemissiemetingen (uitgevoerd op 10 januari 2013) .................... 98 Tabel 28 : Berekening massastroom op basis van de NOx-metingen (uitgedrukt in NO2) door Eurofins....... 99 Tabel 29: Berekende bijdrage van de site tot de NO2-immissieconcentraties in de omgeving ................ 99 Tabel 30 : Berekening massastroom op basis van de CO-metingen door Eurofins ..............................101 Tabel 31: Berekende bijdrage van de site tot de CO-immissieconcentraties in de omgeving ................101 Tabel 32: Milieukwaliteitsnormen voor geluid in open lucht .......................................................105 Tabel 33: Richtwaarden voor fluctuerend, incidenteel, impulsachtig en intermitterend geluid in open lucht van als hinderlijk ingedeelde inrichtingen ............................................................................107 Tabel 34: Significantiekader discipline geluid (definitieve versie dd. 28/02/2011) ............................108 Tabel 35: Overzicht immissiemeetpunten geluid ....................................................................110 Tabel 36: Milieukwaliteitsnorm / richtwaarden en grenswaarden voor de meetpunten gelegen rond Op de Beeck conform de ligging volgens het gewestplan ...................................................................111 Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 10 | 202 Tabel 37: Richt- en grenswaarden fluctuerend geluid voor de meetpunten gelegen rond Op de Beeck conform de ligging volgens het gewestplan ...........................................................................111 Tabel 38: Meteocondities meetcampagne geluid ....................................................................112 Tabel 39: Meetresultaten continue immissiemeting .................................................................112 Tabel 40: Meetresultaten ambulante meetpunten rondom Op de Beeck ........................................114 Tabel 41: Resultaten emissiemetingen op het terrein ..............................................................115 Tabel 42: Specifieke bijdrage vaste geluidsbronnen t.h.v. immissiepunten/VLAREM-beoordelingspunten Toetsing van het berekende Lsp aan de grenswaarden ..............................................................118 Tabel 43: LAeq,1h geluidsniveaus vrachtwagentransport in functie van afstand tot de weg (realistische benadering) ...............................................................................................................119 Tabel 44: LAeq,1h geluidsniveaus vrachtwagentransport in functie van afstand tot de weg (maximalistische benadering) ...............................................................................................................121 Tabel 45: lozingsnormen en toetsingscriteria gehanteerd bij impactbeoordeling ..............................126 Tabel 46: overzicht hemelwater versus geloosd debiet .............................................................129 Tabel 47: berekening van noodzakelijke buffercapaciteit voor opvang piekbuien. ............................130 Tabel 48 : waterbalans (hoeveelheden in m³/jaar) in de actueel vergunde situatie ..........................130 Tabel 49: gemiddelde lozingsconcentraties berekend uit heffingscampagnes en meetcampagne VMM .....135 Tabel 50 : resultaten heffingscampagne 2013 en vergelijking met meetgegevens 2012 ......................137 Tabel 51: overzicht resultaten heffingscampagnes en meetcampagne VMM (2010-2011-2012) ..............138 Tabel 52: waterhuishouding 2009 .......................................................................................141 Tabel 53: Impactbeoordeling lozing op waterkwaliteit van het dokwater op basis van geloosde vrachten in 2012 ...............................................................................................................143 Tabel 54: Impactbeoordeling lozing op waterkwaliteit van het dokwater op basis van geloosde vrachten berekend op basis van lozingsdebiet 2010 (factor 3 hoger dan in 2012) gedurende volledig jaar en qua concentraties net voldoen aan de lozingsvoorwaarden ............................................................144 Tabel 55: Impactbeoordeling lozing op waterkwaliteit van het dokwater bij net voldoen aan lozingsvoorwaarden en lozing gedurende 365 dagen per jaar aan debiet zoals gemeten in 2012 ............145 Tabel 56 : waterbalans in toekomstige situatie (hoeveelheden in m³/jaar) ....................................146 Tabel 57: Significantiekader voor grondwaterkwaliteit .............................................................149 Tabel 58: Samenvatting effecten voor de discipline grondwater ..................................................151 Tabel 59: Geologische opbouw (volgens gegevens uit OBO uitgevoerd in januari 2009) .......................152 Tabel 60: Beoordelingskader bodemkwaliteit ........................................................................152 Tabel 61: Vlarebo-risicoactiviteiten ....................................................................................153 Tabel 62: Samenvatting effecten voor de discipline bodem .......................................................154 Tabel 63: Significantiekader .........................................................................................158 Tabel 64: Oppervlakte, bevolking en bevolkingsdichtheid .........................................................159 Tabel 65: Klachtenregister Op De Beeck ..............................................................................162 Tabel 66: Globale beoordeling diverse situaties .....................................................................165 Tabel 67: Puntenscore verkeersleefbaarheid .....................................................................166 Tabel 68: Beoordeling van de draagkracht in de geplande situatie ...........................................168 Tabel 69: Beoordeling van het goederenvervoer in de geplande situatie ....................................168 Tabel 70: Beoordeling van het personeelvervoer in de geplande situatie ...................................168 Tabel 71: Beoordeling verkeersleefbaarheid in de Molenweg ......................................................173 Tabel 72: Beoordeling verkeersleefbaarheid in de Molenweg ......................................................174 Tabel 73 Vogelsoorten aanwezig in het vogelrichtlijngebied ......................................................176 Tabel 74 (potentiële) habitattypen en regionaal belangrijke biotopen binnen een straal van 3 kilometer rondom de inrichting......................................................................................................181 Tabel 75: Kwetsbaarheidsmatrix ........................................................................................182 Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 11 | 202 Tabel 76: Streefwaarden verzurende en vermestende deposities opgenomen in bijlage 2.4.2 van Vlarem 185 Tabel 77 Te onderzoeken elementen in de omgeving (straal van 3 km vanuit het centrum van de inrichting) en de maximale verzurende depositie .................................................................................186 Tabel 78 Te onderzoeken elementen in de omgeving (straal van 3 km vanuit het centrum van de inrichting) en de maximale vermestende depositie ...............................................................................187 Tabel 79: Diverse onderdelen van de landschapsatlas (binnen een straal van 2 km rond de bedrijfscontouren) ........................................................................................................191 Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 12 | 202 Bijlagen Bijlage 1 Topografische kaart Bijlage 2 Stratenatlas Bijlage 3 Kadasterplan Bijlage 4 Luchtfoto van het bedrijf Bijlage 5 Luchtfoto van het bedrijf en zijn omgeving Bijlage 6 Gewestplan Bijlage 7 Ligging richtlijngebieden Bijlage 8 Ligging VEN-gebieden Bijlage 9 Biologische waarderingskaart Bijlage 10 Landschapsatlas Bijlage 11 Foto’s van het bedrijf Bijlage 12 a) Grondplan van het bedrijf (situatie zoals tot voor kort in gebruik was) b) Grondplan van het bedrijf (gewenste m.e.r.-situatie – met uitzondering van verschillende opslagcapaciteiten en de composteringshoeveelheid, stemt dit ook overeen met de huidige uitbatingssituatie) Bijlage 13 Afbakening geurpluimen Bijlage 14 Geurdispersiemodellering Bijlage 15 Voornaamste transportroutes Bijlage 16 Verkeersintensiteiten ochtendspits Bijlage 17 Verkeersintensiteiten avondspits Bijlage 18 Aandeel vrachtwagens ochtendspits Bijlage 19 Aandeel vrachtwagens avondspits Bijlage 20 Intensiteiten ochtendspits Bijlage 21 Intensiteiten avondspits Bijlage 22 Wijzigingen Biologische Waarderingskaart Bijlage 23 Habitatkaart Bijlage 24 Kwetsbaarheidskaart eutrofiëring Bijlage 25 Kwetsbaarheidskaart verzuring Bijlage 26 Geluidskwetsbaarheidskaart Bijlage 27 Advies en aanduiding Fluxys-leidingen Bijlage 28 Niet-technische samenvatting Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 13 | 202 Verklarende woordenlijst abiotisch met betrekking tot de niet-levende materie biofrit energiemix op basis van dierlijke bijproducten depositie afzetting vanuit de lucht naar een ecosysteem, het is een hoeveelheid per tijds- en oppervlakte-eenheid (vb. 10 kg SO2/dag/ha) discipline milieuaspect dat in het kader van milieueffectrapportage onderzocht wordt, door de regelgeving vastgelegd als de disciplines ‘mens’, ‘fauna en flora’, ‘bodem’, ‘water’, ‘lucht’, ‘licht, warmte en straling’, ‘geluid en trillingen’, ‘klimaat’, ‘landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie’ ecofrit energiemix op basis van plantaardige bijproducten ecosysteem geheel van abiotische en biotische componenten en onderlinge relaties ecotoop ruimtelijke eenheid die homogeen is ten aanzien van de vegetatie en de abiotische standplaatsfactoren (water, bodem) die voor de vegetatie bepalend zijn effecten veranderingen in het abiotische milieu ten gevolge van (vooral) antropogene activiteiten emissie uitstoot van stoffen in de omgevingslucht grondwaterkwetsbaarheid hiermee wordt aangegeven in welke mate een watervoerende laag beschermd is tegen verontreiniging in het algemeen vanaf het maaiveld immissie de concentratie van een bepaalde stof/contaminant in de omgevingslucht ingreep-effect-schema schema of netwerk dat de relaties tussen de milieueffecten onderling en met de afgeleide ingrepen van de activiteit aanduidt initiatiefnemer de natuurlijke of rechtspersoon die een vergunning voor het project wenst te bekomen kritische last de maximaal toegelaten depositiewaarde van een bepaald ecosysteem per eenheid van oppervlakte en per tijdseenheid die onbeperkt kan getolereerd worden zonder dat er nadelige effecten optreden op basis van de huidige kennis Materialendecreet het materialendecreet (voorheen afvalstoffendecreet) vormt de wettelijke basis voor het realiseren van het afvalstoffenbeleid binnen het Vlaamse Gewest. Het omvat de belangrijkste bepalingen die verder uitgevoerd worden door de Vlaamse regering in uitvoeringsbesluiten zoals o.a. het VLAREMA (voorheen)VLAREA. m.e.r.-plicht de verplichting tot het opstellen van een milieueffectrapport voor hinderlijke en andere dan hinderlijke inrichtingen m.e.r.-deskundige natuurlijke of rechtspersoon door de Vlaamse minister bevoegd voor het leefmilieu als deskundige voor het opstellen van een milieueffectrapport in één of meerdere disciplines ‘mens’, ‘fauna en flora’, ‘bodem’, ‘water’, ‘lucht’, ‘licht, warmte en straling’, ‘geluid en trillingen’, ‘klimaat’, ‘landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie’ milderende maatregelen maatregelen die voorgesteld worden om nadelige milieueffecten van het geplande project te vermijden, te beperken en zoveel mogelijk te verhelpen milieu de fysieke, niet-levende en levende omgeving van de mens waarmee deze in een dynamische en wederkerige relatie staat modal split dit is de verdeling van de (personen-) verplaatsingen over de vervoerwijzen (modaliteiten) nulalternatief toestand wanneer er niets aan de bestaande toestand verandert projectgebied het gebied waarin een voorgenomen activiteit gepland is referentiesituatie de toestand van het studiegebied, waarnaar gerefereerd wordt in functie van de effectvoorspelling, omvattende: de huidige, gewijzigde en de wenselijke situatie studiegebied het gebied dat bestudeerd wordt in functie van het vaststellen van de milieueffecten en afhankelijk is van de invloedssfeer van de milieueffecten vegetatie ruimtelijke massa van de plantenindividuen in samenhang met de plaats waar zij groeien en in de rangschikking die zij spontaan en door onderlinge concurrentie hebben ingenomen Watertoets een beoordeling waarbij wordt nagegaan of een initiatief schadelijke effecten veroorzaakt als gevolg van een verandering in de toestand van het oppervlaktewater, het grondwater of de waterafhankelijke natuur Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 14 | 202 Afkortingenlijst AGW achtergrondwaarde BBT Best Beschikbare Technieken BD Bestendige Deputatie B.S. Belgisch Staatsblad BSN bodemsaneringsnorm BVBA besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid BWK Biologische Waarderingskaart CAR Calculation of Air pollution from Road traffic CBS College van Burgemeester en Schepenen CO koolstofmonoxide CO2 koolstofdioxide COD chemische zuurstofvraag, d.i. de hoeveelheid zuurstof die noodzakelijk is om een monster volledig chemisch te oxideren dB(A) Eenheid waarin het geluidsdrukniveau van een geluid wordt uitgedrukt, met correctie voor de subjectieve gehoorgewaarwording bij de mens volgens de Acurve DMA decretale milieu-audit DS droge stof EG Europese Gemeenschap EU Europese Unie FeCl ijzerchloride FeCl3 ijzertrichloride GFT groente-, fruit- en tuinafval GIS Geografische Informatie Systemen GNOP Gemeentelijk Natuurontwikkelingsplan GRSP Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan GRUP Gemeentelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan H2O water H2S waterstofsulfide IBA individuele behandelingsinstallatie voor afvalwater IFDM Immissie Frequentie Distributie Model INBO Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek KB Koninklijk Besluit kVA kilovolt-ampère kW kilowatt kWh Kilowatt-uur, eenheid van energie KWS koolwaterstoffen LA05, 1h Het A-gewogen geluidsdrukniveau dat gedurende 5% van een tijdsinterval wordt overschreden LA10, 1h Het A-gewogen geluidsdrukniveau dat gedurende 10% van een tijdsinterval wordt overschreden LA50, 1h Het A-gewogen geluidsdrukniveau dat gedurende 50% van een tijdsinterval wordt overschreden LA95, 1h Het A-gewogen geluidsdrukniveau dat gedurende 95% van een tijdsinterval wordt overschreden LAeq, 1h Het A-gewogen geluidsdrukniveau dat uitgemiddeld wordt over een tijdsinterval van 1 uur LCP large combustion plants LNE Departement Leefmilieu-, Natuur- en Energiebeleid MBO milieubeleidsovereenkomst Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 15 | 202 MDI maag-darminhoud m.e.r. milieueffectrapportage MER milieueffectrapport mgwa maximale geurwaarnemingsafstand MIRA Milieurapport Vlaanderen MKN milieukwaliteitsnorm MWel Megawatt (elektrisch) MWh Megawatt-uur, eenheid van energie N stikstof NaOH natriumhydroxide NEC National Emission Ceilings (nationale emissieplafonds) NH3 ammoniak NO stikstofoxide NO2 stikstofdioxide NOx stikstofoxiden NV naamloze vennootschap O2 zuurstof OBA organisch biologisch afval OVAM Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij P2O5 fosforpentoxide p.e. personenwagenequivalent PM Particulate Matter (fijn stof) PM10 Particulate Matter (fijn stof) met een diameter < 10 µm PM2,5 Particulate Matter (fijn stof) met een diameter < 2,5 µm RSV Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen RUP Ruimtelijk uitvoeringsplan SO2 zwaveldioxide SRM standaard rekenmethode VEN Vlaams Ecologisch Netwerk VLAREA Vlaams Reglement voor Afvalvoorkoming en –beheer VLAREMA Vlaams Reglement voor duurzaam beheer van materiaalkringlopen en afvalstoffen Vlarebo Vlaams Reglement rond de Bodemsanering Vlarem Vlaams Reglement op de Milieuvergunningen VLM Vlaamse Landmaatschappij VMM Vlaamse Milieumaatschappij VOS vluchtige organische stoffen vr veiligheidsrapportage WKK warmtekrachtkoppeling WZI waterzuiveringsinstallatie Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 16 | 202 Voorwoord Toelichting bij het m.e.r.-proces De bedoeling van dit voorwoord is om een kort overzicht te geven van de m.e.r.-procedure. Tevens is het de bedoeling om informatie te bieden aan inwoners van de gemeenten waar deze kennisgeving ter inzage ligt en over hoe ze concreet kunnen reageren op de kennisgeving. Verder in de tekst staat ook beschreven wat er met de inspraakreacties zal gebeuren en waar meer uitleg gevonden kan worden. Milieueffectrapportage: algemeen Milieueffectrapportage (m.e.r.) is een juridisch-administratieve procedure waarbij de milieugevolgen van een gepland project op een wetenschappelijk verantwoorde wijze bestudeerd, besproken en geëvalueerd worden. Dit gebeurt voordat het project plaatsvindt en resulteert in het al dan niet opstellen van een milieueffectrapport (MER). De m.e.r. gaat vooraf aan de aanvraag van een vergunning en het MER moet bij de vergunningsaanvraag gevoegd worden als informatief instrument. Via het milieuonderzoek wordt getracht om de voor het milieu mogelijk (negatieve) effecten in een vroeg stadium van de besluitvorming te kennen zodat ze kunnen worden voorkomen. Op die manie r kan het project worden bijgestuurd. Kort overzicht van de m.e.r.–procedure Het decreet betreffende milieueffect- en veiligheidsrapportage van 18 december 2002 (het zogenaamde MER/vr-decreet, hierna “het decreet” genoemd) beschrijft de m.e.r.-procedure (B.S. 13 februari 2003). Sinds de publicatie van dit decreet, is deze procedure toegankelijk voor publieke inspraak betreffende de inhoudsafbakening van het onderzoek en betreffende het opstellen van de richtlijnen voor het MER. De publieke inspraak gebeurt in de beginfase van het m.e.r.-proces door middel van een kennisgevingsdossier. De m.e.r.-procedure is opgebouwd uit vier belangrijke stappen: a) kennisgevingsfase: de initiatiefnemer controleert of de vergunningsplichtige activiteit moet onderworpen worden aan een m.e.r.. Hiervoor zijn twee lijsten met categorieën van projecten gepubliceerd in het uitvoeringsbesluit van 10 december 2004 (B.S. 17 februari 2005). Bijlage I betreft projecten die steeds m.e.r.-plichtig zijn; bijlage II omvat projecten die in principe m.e.r.-plichtig zijn maar waarvoor een ontheffingsdossier kan ingediend worden. Hierover wordt geval per geval een uitspraak gedaan. Als de voorgenomen activiteit m.e.r.-plichtig is, stelt de initiatiefnemer een team van erkende deskundigen samen. Na het opstellen van het kennisgevingsdossier, dient de initiatiefnemer het dossier in bij de bevoegde overheid, namelijk de Dienst Mer, afdeling Milieu-, Natuur- en Energiebeleid van het Departement Leefmilieu, Natuur en Energie (LNE). Na het ontvangen van de kennisgeving onderzoekt de Dienst Mer of de kennisgeving volledig is en betekent deze beslissing binnen een termijn van 20 dagen na ontvangst van de kennisgeving; b) richtlijnenfase: binnen 10 dagen na ontvangst van de volledigverklaring van de kennisgeving stuurt de initiatiefnemer het kennisgevingsdossier door naar de betrokken gemeentebesturen, de vergunningverlenende overheid en de door de Vlaamse regering aangewezen administraties. Het College van Burgemeester en Schepenen (CBS) van de gemeente, waar het project gepland is, legt deze kennisgeving binnen de 10 dagen na ontvangst ter inzage. Op deze kennisgeving kunnen de burgers reageren. Binnen de 30 dagen na aanvang van de terinzagelegging bezorgt het CBS de bij hen binnengekomen reacties van inwoners en eigen opmerkingen aan de Dienst Mer. Op basis van inspraakreacties van de inwoners en reacties van de aangeschreven administraties en openbare besturen en na een informele vergadering met de betrokkenen, stellen de medewerkers van de Dienst Mer richtlijnen op die de initiatiefnemer moet volgen bij het opstellen van het MER. De Dienst Mer betekent deze richtlijnen binnen de 70 dagen (of 90 dagen ingeval van grensoverschrijdende effecten) na goedkeuring van de kennisgeving aan de Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 17 | 202 initiatiefnemer, de betrokken overheden, administraties en het CBS van de betrokken gemeentebesturen; c) uitvoeringsfase: tijdens de uitvoeringsfase stelt het team van erkende deskundigen het MER op onder leiding van een coördinator. Meestal wordt er tussentijds een ontwerp-MER opgesteld dat informeel besproken wordt door de initiatiefnemer, het team van deskundigen, de Dienst Mer en aangeschreven administraties en openbare besturen; d) beoordelingsfase: na indienen van het MER bij de Dienst Mer controleert deze of het MER beantwoordt aan de inhoudelijke vereisten van de richtlijnen. Daarna keurt de Dienst Mer het MER goed of af en stellen ze een goedkeurings- of afkeuringsverslag op. Deze goed- of afkeuring wordt binnen een termijn van 40 dagen (overeenkomstig art. 4.3.8. van het MER-decreeet kan de administratie deze termijn wel gemotiveerd verlengen tot 50 dagen) betekend aan de initiatiefnemer, de betrokken overheden, administraties, de coördinator en het CBS van de betrokken gemeentebesturen. Een goedgekeurd MER maakt deel uit van de vergunningsaanvraag en is een openbaar document. Aanvullend is op 29 april 2013 het besluit van de Vlaamse Regering van 1 maart 2013 inzake de nadere regels van de project-m.e.r.-screening gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. Hierbij werd een Bijlage III van het project-m.e.r.-besluit opgenomen. Wanneer een project onder één van de rubrieken onder deze Bijlage III valt, kan de initiatiefnemer een project-MER opmaken, maar kan hij er ook voor opteren om de project-m.e.r.-screeningsprocedure te doorlopen. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 18 | 202 1 Inleiding 1.1 Achtergrondinformatie Groep Op De Beeck werd een halve eeuw geleden opgericht, en is momenteel actief op zes terreinen. Naast het vervoer van veevoeders stapte Groep Op De Beeck ook in de sector van biogasproducten, mesthandel, land- en tuinbouwproducten en turfproducten. Er werken ongeveer 130 mensen in vast dienstverband en een 40-tal tijdelijken, en dit allemaal in België. Het organogram van de Groep is terug te vinden in Figuur 1. Agrophil BVBA – FEED (Philippeville): verwerking van organisch reststromen tot veevoeding Agrophill BVBA – NON-FEED (Philippeville): verwerking van organische reststromen tot biogas Orgacom BVBA: transportfirma Groep Op De Beeck Op De Beeck Geert BVBA (Olen): handel in bodemverbeterende middelen Henrard (Villers-leGambon): transportfirma Op De Beeck NV (Kallo): anaerobe vergisting tot biogas en droge mestkorrel Compofert (Kallo): co-compostering tot bodemverbeterend middel Biogas Solutions (Kallo): aanmaak vergistingsmix Figuur 1 Organogram Groep Op De Beeck Het m.e.r.-project omvat de uitbreiding van het bedrijf te Kallo. Dit is een afvalverwerkend bedrijf, waar de activiteiten opgesplitst kunnen worden in twee grote delen: co-vergisting (Op De Beeck NV + aanmaak vergistingsmix onder nieuwe vennootschap Biogas Solutions) en co-compostering (Compofert). Milieutechnisch staat het bedrijf op naam van Geert Op De Beeck. De installatie zelf valt onder Op De Beeck nv, en alles met betrekking tot de co-compostering is gekend onder Compofert. Momenteel is het bedrijf vergund voor een composteringscapaciteit van 130.000 ton/j (met hierbij max. 99.990 ton mest/j) en een co-vergistingscapaciteit van eveneens 130.000 ton/j. Naar de toekomst toe wordt een uitbreiding van de milieuvergunning aangevraagd tot een totale compostering van 220.000 ton/j (die maximaal ingevuld kan worden met mest), en wordt bij het vergistingsdeel geen extra capaciteit aangevraagd. Deze uitbreiding zal niet gepaard gaan met wezenlijke veranderingen aan de infrastructuur, maar gaat gepaard met het maximaal invullen van de technische mogelijkheden. Mits een optimale opvulling van de tunnels, die 4 m hoog zijn, en een gemiddelde verblijftijd van 4 dagen kan een maximale composteringscapaciteit van 220.000 ton/j (die volledig ingevuld kan worden met mest) bekomen worden. De uitbreiding, waarvan dit MER onderdeel uitmaakt, is dan ook volledig te kaderen binnen Compofert. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 19 | 202 Eind 2010 werd het bedrijf, meer bepaald een deel van de co-vergistingsinstallatie, getroffen door een brand. Het vermoeden bestaat dat deze brand veroorzaakt werd door broei in de drooginstallatie. Het gedroogd product heeft, samen met condens, naar alle waarschijnlijkheid aanleiding gegeven tot zelfontbranding. Verzekeringstechnisch kon dit evenwel niet aangetoond worden. Hierdoor werd de drooginstallatie en één vergister volledig beschadigd (vergunning hiervoor is vervallen, maar de vergistingscapaciteit van 130.000 ton per jaar bleef vergund). Bij een tweede vergister waren de kabels geknapt, en de resterende twee hadden eveneens (in mindere mate) schade opgelopen. In tussentijd zijn alle vier de vergisters heropgebouwd. In het kennisgevingsdossier werd weergegeven dat een milieuvergunningsaanvraag lopende was om opnieuw de vergunning van voor de brand te bekomen (met uitzondering van de drooginstallatie, die niet meer aangevraagd wordt). Deze vergunning is bekomen op 6 september 2012. Tijdens deze aanvraag werd ook een hernieuwing van de volledige milieuvergunning aangevraagd (co-vergistingsinstallatie en co-compostering). Om deze vergunningsaanvraag sneller te laten lopen, werd in deze hernieuwing maar 99.990 ton/j dierlijke mest aangevraagd (i.p.v. eerdere vergunning van 100.000 ton dierlijke mest per jaar, wat ontheffingsplichtig is). De effecten van deze aanvraag zullen eveneens mee opgenomen worden tijdens deze m.e.r.-procedure. In deze milieuvergunningsaanvraag werd ook een derde activiteit aangevraagd, namelijk de opslag en overslag van houtafval. 1.2 Toetsing m.e.r.-plicht Het ‘Besluit van de Vlaamse Regering van 10 december 2004 houdende vaststelling van de categorieën van projecten onderworpen aan milieu-effectrapportage’ werd op 17/02/2005 in het Staatsblad gepubliceerd als uitvoeringsbesluit bij het Decreet van 18 december 2002 (BS 13/12/2003) tot aanvulling van het Decreet van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid met een titel betreffende de milieu-effect- en veiligheidsrapportage. Dit besluit bevat een bijlage I en II met lijsten van m.e.r.-plichtige categorieën van projecten. Voor de projecten/plannen uit bijlage II kan de initiatiefnemer een gemotiveerd verzoek tot ontheffing indienen bij de bevoegde administraties. Aanvullend hierop is op 29 april 2013 het besluit van de Vlaamse Regering van 1 maart 2013 inzake de nadere regels van de project-m.e.r.-screening gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. Hierbij werd een Bijlage III van het project-m.e.r.-besluit opgenomen. Wanneer een project onder één van de rubrieken onder deze Bijlage III valt, kan de initiatiefnemer een project-MER opmaken, maar kan hij er ook voor opteren om de project-m.e.r.-screeningsprocedure te doorlopen. De opdrachtgever vraagt een uitbreiding van de milieuvergunning aan voor de exploitatie van een installatie voor mestbewerking en mestverwerking, waarbij o.a. een co-compostering van 220.000 ton/j dierlijke mest aangevraagd wordt. Overeenkomstig aan het hogervermeld Besluit valt het project in de categorie 11 l) uit de lijst van Bijlage II: “Installaties voor mestbewerking of –verwerking met een verwerkingscapaciteit van 100.000 ton of meer dierlijke mest per jaar”. Gezien de omvang van het project en het feit dat er in het verleden nog geen MER of ontheffingsdosier opgemaakt werd voor dit bedrijf, is het aangewezen een MER op te maken om toe te voegen aan de nieuwe milieuvergunningsaanvraag. De hervergunning van de huidige milieuvergunningsaanvraag, waarbij zowel de co-vergistingsinstallatie, de co-compostering en de opslag en overslag van houtafval aangehaald werd, was reeds mee opgenomen in de meest recente milieuvergunningsaanvraag. Om de co-vergistingsinstallatie zo snel mogelijk weer in gebruik te kunnen nemen, werd geopteerd om voor de co-compostering maar 99.990 ton dierlijke mest per jaar ter hervergunnen (op een totaal van 130.000 ton/j mest en andere producten). Hierdoor diende geen MER opgemaakt te worden, en verliep de procedure iets sneller. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 20 | 202 1.3 Relevante gegevens uit vorige rapportages In het verleden werd nog geen MER / ontheffingsdossier / decretale milieu-audit (DMA) opgesteld voor het betrokken bedrijf. Momenteel is het bedrijf evenwel reeds vergund voor het co-composteren van 99.990 ton dierlijke mest per jaar. In 2005 werd door PRG Odournet (het huidige OLFASCAN nv) een uitgebreid geuronderzoek (met snuffelmetingen) uitgevoerd. In 2008 en 2010 werden opnieuw metingen uitgevoerd. In 2013 werden opnieuw ammoniakmetingen uitgevoerd, en werden tevens een aantal indicatieve snuffelmetingen uitgevoerd. Deze studies zullen in de discipline lucht opgenomen worden. Bijkomend werd in januari 2009 een oriënterend bodemonderzoek uitgevoerd. Uit dit onderzoek bleek dat er geen duidelijke aanwijzing is dat de verhoogde concentraties een ernstige bodemverontreiniging vormen voor mens of milieu. Bijgevolg diende geen beschrijvend bodemonderzoek uitgevoerd worden, en zijn er geen bijkomende voorzorgsmaatregelen nodig. 1.4 Betrokken partijen 1.4.1 Initiatiefnemer en bedrijfslocatie Opdrachtgever: Op De Beeck NV Hagelberg 8 2250 Olen Bedrijfslocatie: Molenweg (havennummer 1936) 9120 Beveren (Kallo) 1.4.2 Samenstelling en taakverdeling van het team van deskundigen De initiatiefnemer kiest de deskundigen uit een lijst van erkende onafhankelijke specialisten in één of andere milieudiscipline, zodat in de werkgroep de milieu-effecten, eigen aan het geplande project doeltreffend onderzocht kunnen worden. Voor dit project worden volgende deskundigen opgenomen (Tabel 1). Tabel 1: Deskundigen die hun medewerking aan dit project verlenen discipline erkend deskundige erkenning coördinaten lucht Toon Van Elst EDA/533/V-2 OLFASCAN NV geldig tot 06.12.2014 Industrieweg 114H 9032 Wondelgem geluid Guy Putzeys EDA/393 dBA-Plan onbeperkt geldig Poststraat 1, bus 3 3590 Diepenbeek oppervlaktewater Johan Versieren EDA/059/V-4 JOVECO geldig tot 11.05.2015 Grote Markt 18 3200 Aarschot grondwater Peter Hermans EDA/708 DLV Belgium cvba geldig tot 14.04.2014 Biezeweg 15a 9230 Wetteren bodem Peter Hermans EDA/708-B DLV Belgium cvba onbeperkt geldig Biezeweg 15a Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 21 | 202 discipline erkend deskundige erkenning coördinaten fauna & flora Marjan Speelmans EDA/730 eco-scan bvba onbeperkt geldig Industrieweg 114H 9230 Wetteren 9032 Wondelgem coördinatie Toon Van Elst EDA/533/V-2 OLFASCAN NV geldig tot 06.12.2014 Industrieweg 114H een erkenning als coördinator bestaat niet als 9032 Wondelgem dusdanig, maar de coördinator wordt gekozen uit de lijst van m.e.r.-deskundigen De overige relevante aspecten, waaronder de discipline mens, worden behandeld door de coördinator van het team van deskundigen. Het is tevens zijn taak om van de deelonderzoeken een coherent geheel te maken en de eindconclusies in samenspraak met de andere deskundigen te formuleren. Hij treedt tevens op als aanspreekpunt voor alle betrokken partijen. De erkende deskundigen worden verder bijgestaan door: 1.4.3 Nico Raes, medewerker van OLFASCAN NV (coördinatie en discipline lucht) Erik Meers, Universiteit Gent, erkend deskundige oppervlakte- en afvalwater (discipline oppervlaktewater) interne deskundigen: o Filip De Keyzer en Geert Van Dijck, Op De Beeck NV / Compofert o Filip Raymaekers, milieucoördinator Op De Beeck NV / Compofert Taak van de coördinator De coördinator is belast met de inhoudelijke coördinatie van het MER. Zijn taak bestaat uit: het coördineren van het interdisciplinaire overleg in elke fase van het m.e.r.-proces, in het bijzonder tijdens de voorfase; het opstellen van een analyseschema met de hoofdingreep en de deelingrepen; het uitwerken van de impactmatrices, de ingreep-effect-schema’s en de netwerkrelaties; het opstellen van een interdisciplinaire referentiesituatie; het coördineren van de fasering van de uit te voeren deelonderzoeken; het bepalen van de volgorde van de in het rapport te bespreken milieufactoren; het op elkaar afstemmen van de inhoud en de structuur van de deelrapporten; het opstellen van de eindbespreking; de redactie van de niet-technische samenvatting; de eindredactie van het rapport. De initiatiefnemer dient de nodige projectinformatie aan te reiken aan het team van deskundigen. Hij stelt hiertoe de bedrijfsdeskundige aan. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 22 | 202 2 Situering project 2.1 Ruimtelijke situering 2.1.1 Geografische ligging De ligging van het bedrijf, gelegen in de Molenweg (havennummer 1936) te Kallo, een deelgemeente van Beveren, wordt weergegeven op een uittreksel van de topografische kaart van België (Bijlage 1) en van de stratenatlas van België (Bijlage 2). Het bedrijf is gelegen in de provincie Oost-Vlaanderen, op zowat 2 km van de provincie Antwerpen. De afstand tot Nederland bedraagt ongeveer 7 km. Het bedrijf is gelegen op de kadastrale percelen, bekend onder afdeling 8, sectie A4 en perceelnummer 330G. Het kadasterplan is opgenomen in Bijlage 3. Het bedrijfsterrein is zowat 45.750 m² groot. De geschatte Lambert-coördinaten van het centrum van het terrein zijn: X = 143.756 m en Y = 182.170 m. Een detailluchtfoto van het bedrijf wordt getoond in Bijlage 4. Een situering van het bedrijf in de ruimere omgeving wordt gegeven in Bijlage 5. Het bedrijf is gelegen langsheen de R2, de Ring van Antwerpen, op zowat 1 km van de Liefkenshoektunnel. 2.1.2 Gewestplan Rekening houdende met het gewestplan (Bijlage 6) bevindt het bedrijf zich in zeehavengebied type 2. Overige gewestplanbestemmingen binnen een straal van 2 km rond het bedrijf, worden gegeven in Tabel 2. Tabel 2: Gewestplanbestemmingen binnen een straal van 2 km rond het bedrijf gewestplanbestemming afstand (m) windrichting parkgebied 1.280 NNO koppelingsgebied type 1 1.800 Z natuurgebied met erfdienstbaarheid 1.410 / 1.700 / 1.910 NO / ZO / OZO zeehavengebied type 2 820 / 1.730 Z/Z bestaande autosnelwegen 240 / 830 ZO / Z bestaande waterwegen 1.280 / 1.570 / 1.590 / 1.610 / 1.620 / 1.650 / 1.700 / 1.750 WZW / Z / ZW / N / NO / NO / O / NO Binnen een straal van 1 km rond het bedrijf zijn een aantal adrespunten gekend, maar deze worden gelinkt met nabijgelegen bedrijven en hebben geen uitstaans met woongelegenheden. Het dichtstbijzijnde woongebied als dusdanig betreft het woongebied Kallo, en dit op 2,1 km ten zuiden van het bedrijf. 2.1.3 Gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan In het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV) wordt reeds aangegeven dat de Vlaamse Regering de afbakening van de zeehavengebieden dient vast te leggen. In de bindende bepalingen van het RSV staat immers het volgende: “Havens zijn poorten. Havengebieden moeten afgebakend worden in gewestplannen of gewestelijke RUP's”. Dit wordt bevestigd door art. 3 van het Havendecreet (2 maart 1999) dat stelt dat de Vlaamse regering de grenzen van de havens moet vastleggen in gewestplannen of gewestelijke RUP’s, overeenkomstig de wetgeving op de ruimtelijke ordening. Tevens legt een uitvoeringbesluit bij het Havendecreet 13/07/2001 een voorlopige afbakening van de havengebieden in Vlaanderen vast. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 23 | 202 Volgens het Regeerakkoord van de Vlaamse regering van 13 juli 1999 moet de afbakening gebeuren op basis van een geïntegreerd strategisch plan per haven, dat uitmondt in een GRUP. Dit laatste is een precisering van de wijze waarop RSV en art. 3 Havendecreet zullen uitgevoerd worden. De GRUP’s zullen uiteindelijk de voorlopige afbakening van de havengebieden vervangen en de definitieve ruimtelijke afbakening weergeven. Het ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP) ‘Waaslandhaven fase 1 en omgeving’ werd op 16 december 2005 definitief goedgekeurd door de Vlaamse Regering. Veertien dagen na de publicatie in het Belgisch Staatsblad werden de nieuwe bestemmingen en voorschriften van kracht. Het plan heeft betrekking op delen van de gemeenten Zwijndrecht en Beveren. De exacte locatie van het bedrijf is evenwel geen onderwerp van één van de uitvoeringsplannen. 2.1.4 Bedrijven Het bedrijf is gelegen op de linker Schelde-oever, in het industriegebied Waaslandhaven. Het bedrijf is gelegen op de bedrijventerreinen ten westen van de R2 en de Liefkenshoektunnel. In de andere windrichtingen wordt het bedrijventerrein als het ware begrensd door de Schelde (noorden), het Deurganckdok (westen) en het Waaslandkanaal (zuiden) met het Noordelijk en Zuidelijk Insteekdok. In de omgeving van het bedrijf zijn o.a. de volgende bedrijven gelegen: Indaver (afvalverwerking), Fertikal (mestverwerking), Ibogem (afvalverwerking), Aproc (recyclage en reprocessing van vloeibare chemicaliën), en de Grens Inspectie Post Linkeroever. 2.1.5 Natura 2000, natuurgebieden en bosgebieden Het bedrijf is gelegen in een Natura-2000 gebied, namelijk in het vogelrichtlijngebied “Schorren en polders van de Beneden-Schelde”. Op zowat 1,1 km van het bedrijf strekt zich het habitatrichtlijngebied “Schelde- en Durme-estuarium van de Nederlandse grens tot Gent” uit, en dit in noordelijke tot zuidoostelijke windrichting. Ten noorden van het bedrijf, op ongeveer 1,3 km, ligt nog het habitatrichtlijngebied “Historische fortengordels van Antwerpen als vleermuizenhabitats”. In Bijlage 7 wordt de inplanting van het bedrijf t.o.v. de richtlijngebieden weergegeven. Het dichtstbijgelegen VEN-gebied, “Slikken en schorren langsheen de Schelde” wordt weergegeven op de kaart in Bijlage 8. Dit VEN-gebied strekt zich uit ten noorden tot zuidoosten van het bedrijf, en de kortste afstand tot de bedrijfsterreinen bedraagt 1,5 km. In Bijlage 9 worden de biologisch waardevolle gebieden in de omgeving van het bedrijf weergegeven, zoals aangeduid op de biologische waarderingskaart. In de directe omgeving van het bedrijf zijn volgens deze kaart een aantal biologisch (zeer) waardevolle gebieden gelegen. Langsheen het bedrijf zou zich een ruigte en opgehoogd terrein bevinden. In werkelijkheid is hier een spoorweg gelegen. Ook een aantal andere gebieden die volgens de BWK als biologisch (zeer) waardevol aangeduid worden, zijn in werkelijkheid niet meer aanwezig. De verdere bespreking van de verschillende vegetatietypes en de mogelijke impact van de exploitatie van het bedrijf gebeurt in het hoofdstuk Fauna en Flora. In de omgeving van het bedrijf zijn volgens het gewestplan geen bosgebieden gelegen. Er zijn geen erkende natuurreservaten gelegen binnen een straal van 2 km rondom de bedrijfsterreinen. Binnen het vogelrichtlijngebied ligt volgens het gewestplan wel een natuurgebied, namelijk “Ketenisse Schoor” (op 2,1 km ten noorden van het bedrijf). Het erkende natuurreservaat “Galgenschoor” bevindt zich op zowat 2,6 km ten noorden van het bedrijf. 2.1.6 GNOP en gemeentelijk milieubeleidsplan In 1995 verscheen het gemeentelijk natuurontwikkelingsplan (GNOP) voor Beveren. Het GNOP werd goedgekeurd door de gemeenteraad van 26 maart 1996. Dit GNOP dient als basis voor de beschrijving van de natuurlijke structuur en de acties die op dit domein genomen moeten worden. Het plan bestaat uit 5 grote delen: fysische aspecten, natuurbeleid, inventarisatie, knelpuntenanalyse en plannen. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 24 | 202 Beveren beschikt sinds 28 maart 2006 over een goedgekeurd gemeentelijk milieubeleidsplan. In dit beleidsplan worden langere termijnplannen en -visies (periode van 5 jaar) weergegeven. Hierin wordt een opsomming gegeven van de knelpunten, en mogelijke acties ter oplossing hiervan. 2.1.7 Landschapsatlas en bouwkundig erfgoed Het bedrijf is niet gelegen in een traditioneel landschap. In de omgeving van het bedrijf zijn wel een aantal onderdelen van de landschapsatlas gelegen (Bijlage 10). Een oplijsting van de diverse onderdelen van deze landschapsatlas, gelegen binnen een straal van 2 km rond de bedrijfsgrenzen, wordt gegeven in Tabel 3. Tabel 3: Diverse onderdelen van de landschapsatlas (binnen een straal van 2 km rond de bedrijfscontouren) onderdeel naam minimale afstand windrichting ankerplaats brakwaterschorren langsheen de Schelde ten noorden van Antwerpen 1,3 km N bescherming het Fort Liefkenshoek, alsmede de bastions en de restanten van Ravelijnen en wal 1,4 km N lijnrelict Schelde 1,9 km N puntrelict Fort Liefkenshoek 1,4 km N Binnen een straal van 2 km rond het bedrijf is ook één onderdeel van het bouwkundig erfgoed gelegen, namelijk Fort Liefkenshoek, op ongeveer 1.430 m ten noorden van het bedrijf. 2.1.8 Overstromingskaarten Het bedrijf is gelegen in het Beneden-Scheldebekken. Het water stroomt af naar het Noordelijk Insteekdok. Volgens de overstromingskaarten is het bedrijf gelegen in niet-overstromingsgevoelig gebied, maar wordt het daarnaast ingedeeld als van nature overstroombaar vanuit een rivier (Scheldepolder). 2.1.9 Aanwezigheid aardgasvervoersinstallaties Fluxys heeft meegedeeld dat er langsheen de Sint-Antoniusweg een aardgasvervoersinstallatie gelegen is. Er was tevens een aardgasaansluiting van Fluxys naar Op De Beeck nv toe, maar deze is reeds verwijderd van de site in 2011. In het kader van de heropbouw van de installatie heeft Fluxys een advies geformuleerd, met oplijsting van algemene voorschriften en veiligheidsvoorschriften waaraan voldaan moet worden. Het advies is gunstig, mits in acht name van volgende zaken: De opdrachtgever dient alle aannemers op de hoogte te brengen van de aanwezigheid van de installatie; Alle aannemers dienen Fluxys te contacteren voor het begin van de werken; Alle palen, incl. funderingen, dienen minstens 1 m van de installaties geplaatst te worden; De huidige dekking van de installaties worden niet verminderd. De algemene voorschriften en veiligheidsmaatregelen zijn o.a.: 5 m voorbehouden zone aan weerszijden van de as van de aardgastransportinstallaties waarin bepaalde activiteiten verboden zijn; Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 25 | 202 15 m zone wettelijke meldingsplicht aan weerszijden van de as van de aardgastransportinstallaties (d.i. beschermde zone). Voor alle werken binnen deze zone moeten minstens 15 werkdagen voor de start van de werken een ontwerp aan Fluxys worden voorgelegd; Bouwheer is verplicht de veiligheidsinformatie van Fluxys aan elke derde te bezorgen die de werken uitvoert, zowel aan aannemers als diens onderaannemers. Daarnaast moet zeker rekening gehouden worden met de wettelijke erfdienstbaarheid (o.a. vrije doorgang naar installatie verzekeren). Verdere details van dit advies en de voorschriften en veiligheidsmaatregelen zijn terug te vinden in Bijlage 27. In deze bijlage is tevens de ligging van de aardgasvervoersleiding weergegeven. Het bedrijf heeft zich akkoord verklaard met dit advies en zal dit opvolgen en respecteren. 2.2 Vergunningstoestand Initieel was in het kennisgevingsdossier aangegeven dat in het MER drie situaties beschreven en onderzocht zouden worden inzake milieu-effecten. In de loop van de procedure is de lopende milieuvergunningsaanvraag evenwel verleend, en wordt deze situatie eveneens uitgebaat. Hierdoor zullen in het MER zelf slechts twee situaties beschreven worden, namelijk de actuele situatie die recentelijk vergund is (6 september 2012) en de situatie met de uitbreiding: de actuele situatie, waarbij de co-vergistingsinstallatie opnieuw op volle capaciteit (met 4 tanks) werkt. In deze situatie zit eveneens de co-compostering vervat voor een capaciteit van 130.000 ton/j (met max. 99.990 ton mest/j); de m.e.r.-situatie, zijnde een uitbreiding van de composteringscapaciteit tot 220.000 ton per jaar (met max. 220.000 ton mest/j). Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 26 | 202 Tabel 4: Overzicht van de vergunningsplichtige rubrieken rubriek 2 2.1.2.b) 2.2.2.f)2° omschrijving afvalstoffen opslag en overslag van afvalstoffen meer dan 1 ton opslag en mechanisch behandelen van andere niet-gevaarlijke afvalstoffen van meer dan 100 ton klasse 1 1 actuele, vergunde toestand m.e.r.-situatie overslag van champost, secundaire grondstoffen, organisch overslag van 500 ton champost, secundaire grondstoffen, biologische afvalstoffen en 2.000 ton groenafval in sleufsilo organisch biologische afvalstoffen en 100 ton groenafval in sleufsilo totaal: 2.500 ton totaal: 600 ton aanmaak van een plantaardige vergistingsmix ECOFRIT (WIJZIGING: vermindering met 1.900 ton groenafval en verplaatsing champost naar buiten) aanmaak van vergistingsmixen opslag opslag plantaardige OBA mix: 2 silo’s van 2.600 ton plantaardig/dierlijke OBA mix: 2 silo’s van 2.600 ton plantaardig OBA: 5 x 100 ton plantaardig OBA + slibs in sleufsilo’s: 3 x 500 ton slib van de eigen waterzuivering: 5 x 100 ton voormengbunker: 200 ton plantaardig OBA mengbunker plantaardig OBA: 200 ton plantaardig OBA (Ecofrit): 4 x 72 ton verpakte plantaardige producten: 2.000 ton buiten en 500 ton in loods plantaardig/dierlijk OBA: 10 x 100 ton slib van de eigen waterzuivering: 5 x 100 ton sleufsilo’s plantaardig OBA: 2 x 528 ton binnen en 2.000 ton buiten mengbunker plantaardig/dierlijk OBA: 200 ton + 240 ton plastiekafval: 2 x 36 ton verpakte plantaardige producten: 2.000 ton buiten kartonafval: 108 ton verpakte dierlijke producten : 1.000 ton buiten A&B hout: 1.000 ton in sleufsilo verpakt plantaardig/dierlijk OBA: 60 + 1.500 ton bermmaaisel: 2.000 ton plantaardig/dierlijk OBA in sleufsilo’s binnen: 8 x 650 ton verhakselde biomassa (hout): 2.000 ton 2.2.1.1.1 sleufsilo’s plantaardig OBA: 7.000 ton buiten OBA: 3 x 300 ton in silo’s buiten 2.2.1.1.2 plastiekafval: 2 x 36 ton Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 27 | 202 rubriek omschrijving klasse actuele, vergunde toestand behandelingstoestellen 2.2.1.1.3 m.e.r.-situatie kartonafval: 108 ton ontpakker plantaardig OBA: 2 x 40 kW 2.2.1.1.4 A&B hout: 100 ton in sleufsilo voormenger plantaardig OBA: 30 kW 2.2.1.1.5 bermmaaisel: 2.000 ton 2.2.1.1.6 verhakselde biomassa (hout): 100 ton 2 polymeercentrifuges digestaat: 2 x 50 kW schroefpers: 15 kW OBA: 3 x 300 ton in silo’s buiten behandelingstoestellen voormengbunker: 106 ontpakker: 3 x 15 kW voormenger : 4 x 15 kW en 20 kW glas- en bliklijn: 30 kW persen: 50 kW hakselaar: 370 kW diverse behandelingstoestellen: 2 x 100 kW 2 polymeercentrifuges digestaat: 2 x 50 kW schroefpers: 15 kW kartonpers: 18 kW 2.2.3.a)3° compostering van groenafval 1 co-composteren van groenafval van deel van 130.000 ton/j (UITBREIDING: opslag capaciteit en wijziging vermogens toestellen) co-composteren van groenafval van deel van 220.000 ton/j 2.2.3.c)3° composteren van organisch biologische bedrijfsafvalstoffen 1 compostering (UITBREIDING: co-composteren tot 220.000 ton/j) compostering co-composteren van 130.000 ton/j (waarvan max. 99.990 ton mest) met OBA en secundaire grondstoffen: co-composteren van 220.000 ton mest/j met OBA en secundaire grondstoffen: procestunnels: 4 x 650 ton = 2.600 Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 28 | 202 rubriek omschrijving klasse actuele, vergunde toestand procestunnels: 4 x 650 ton = 2.600 ton m.e.r.-situatie ton opslag OBA opslag OBA vast cat. III materiaal: sleufsilo van 2 x 333 ton vast cat. III materiaal/slibs/dikke fractie: sleufsilo van 1 x 500 ton OBA (o.a. filterkoeken): 3 x 300 ton in sleufsilo’s buiten OBA (o.a. filterkoeken): 3 x 300 ton in sleufsilo’s buiten OBA vloeibaar cat. II (compostspui): 70 ton OBA vloeibaar cat. II (compostspui): 2 x 70 ton 2.2.3.e) vergisting van niet-gevaarlijke afvalstoffen 1 vergisting (UITBREIDING: co-compostering tot 220.000 ton/j en opslagcapaciteit en verplaatsing spuitank) vergisting co-vergisting van 130.000 ton/j niet-gevaarlijke afvalstoffen en secundaire grondstoffen. Met mengbunker, pasteurisators en voor- en navergisters co-vergisting van 130.000 ton/j niet-gevaarlijke afvalstoffen en secundaire grondstoffen. Met mengbunker, pasteurisators en voor- en navergisters opslag OBA vergistingsmix procesvolume vergisting aanmaak van vergistingsmix voor de eigen installatie: 3 silo’s van 72 ton dierlijk cat. III, 1 silo van 72 ton dierlijk cat. II/MDI vaste stofinvoer: 40 ton vergisters: 2 x 2.200 ton en 2 x 3.400 ton mengbunker van 200 ton mengtank: 500 ton dierlijk cat. III: sleufsilo van 334 ton dunne fractie: 450 ton totaal = 822 ton opslag dierlijk eigen gebruik pasteurisators: 2 x 15 ton opslag OBA vergisting indikkers: 50 + 35 ton vergisters: 2 x 2.200 ton en 2 x 3.400 ton dikke fractie: 500 ton mengtank: 500 ton totaal: 12.805 ton OBA dunne fractie: 3 x 50 ton eindopslag digestaat pasteurisators: 2 x 15 ton 2 x 75 ton en 2 x 200 ton Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 29 | 202 rubriek omschrijving klasse actuele, vergunde toestand indikkers: 50 + 35 ton m.e.r.-situatie totaal: 550 ton totaal: 11.965 ton OBA opslag van biogas eindopslag digestaat 2 x 1.500 m³ en 2 x 1.000 m³ 2 x 75 ton en 2 x 200 ton totaal: 5.000 m³ totaal: 550 ton toestellen opslag van biogas indikkers: 10 x 20 kW 2 x 1.500 m³ en 2 x 1.000 m³ polymeercentrifuges: 2 x 50 kW totaal: 5.000 m³ schroefpers: 15 kW toestellen (UITBREIDING: opslagcapaciteiten en wijziging vermogens en toestellen) indikkers: 10 x 20 kW polymeercentrifuges: 2 x 50 kW schroefpers: 15 kW 2.2.4.b intermediair cat. III bedrijf 1 mengbunker: 106 KW opslag opslag vloeibaar cat. III OBAl in gesloten silo’s: 5 x 100 ton dierlijk OBA: 2 x 2.600 ton mengbunker cat. III OBA: 150 ton dierlijk/plantaardig OBA: 10 x 100 ton mengbunker geperst cat. III OBA: 240 ton mengbunker plantaardig/dierlijk OBA: 200 ton opslag verpakt cat. III OBA: 60 + 1.500 ton + 1.000 ton mengbunker geperst plantaardig/dierlijk OBA: 240 ton opslag ongebroken glas met cat. III OBA: 150 ton opslag verpakte dierlijke producten: 1.000 ton sleufsilo voor vast cat. III OBA: 3 x 396 ton opslag verpakt plantaardig/dierlijk OBA: 60 ton + 1.500 ton opslag verpakkingsafval CAT III: 150 ton + 2 x 396 ton sleufsilo voor plantaardig/dierlijk OBA: 8 x 650 ton Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 30 | 202 rubriek omschrijving 2.4.3.b) nuttige toepassing van meer dan 75 ton niet-gevaarlijke afvalstoffen per dag door biologische behandeling 3 3.6.3.2° afvalwater en koelwater zuiveren en lozen van bedrijfsafvalwater dat gevaarlijke stoffen bevat tot en met 50 m³/u 3.6.7° een zelfstandig geëxploiteerde behandeling, met uitzondering van de behandelingen inzake stedelijk afvalwater, van stedelijk afvalwater ten dienste van één of meer activiteiten, aangeduid met een ‘X’ in de 4e kolom van de indelingslijs elektriciteit elektriciteitsproductie meer dan 300 kW tot en met 10.000 kW klasse actuele, vergunde toestand gebroken glas: 200 ton m.e.r.-situatie plastiekafval: 2 x 36 ton behandelingstoestellen cat. III kartonafval: 108 ton ontpakker: 44 kW behandelingstoestellen cat. III persen: 50 kW ontpakker: 3 x 15 kW hakselaar: 150 kW voormenger OBA: 4 x 15 kW en 20 kW voormenger: 30 kW persen: 50 kW glas- en bliklijn: 30 kW hakselaar: 370 kW behandelingstoestellen: 100 kW glas- en bliklijn: 30 kW (UITBREIDING: opslagcapaciteiten en wijziging vermogens toestellen) co-compostering van 220.000 ton mest en OBA per jaar co-vergisting van 130.000 ton niet-gevaarlijke afvalstoffen per jaar 1 (NIEUWE RUBRIEK) 12 12.1.2°a) 2 lozing van bedrijfsafvalwater dat gevaarlijke stoffen bevat via een afvalwaterzuiveringsinstallatie (biologie) in oppervlaktewater (lozingspunt B): 36 m³/u, 77 m³/dag en 28.050 m³/j lozing van bedrijfsafvalwater dat gevaarlijke stoffen bevat via een afvalwaterzuiveringsinstallatie (biologie) in oppervlaktewater (lozingspunt B): 36 m³/u, 77 m³/dag en 28.050 m³/j 2 lozing van bedrijfsafvalwater dat gevaarlijke stoffen bevat via een afvalwaterzuiveringsinstallatie (biologie) in oppervlaktewater (lozingspunt B): 36 m³/u, 77 m³/dag en 28.050 m³/j (ONGEWIJZIGD) lozing van bedrijfsafvalwater dat gevaarlijke stoffen bevat via een afvalwaterzuiveringsinstallatie (biologie) in oppervlaktewater (lozingspunt B): 36 m³/u, 77 m³/dag en 28.050 m³/j (NIEUWE RUBRIEK) 2 noodstroomgroep (30 kW), generatoren (100 en 150 kW) en biogasmotoren (3 x 1.500 kW) Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 31 | 202 noodstroomgroep (30 kW), generator (100 kW) en biogasmotoren (3 x 1.500 kW) rubriek omschrijving 12.2.2° transformator boven de 1.000 kVA 15 garages, parkeerplaatsen en herstellingswerkzaamheden voor motorvoertuigen stalling van meer dan 25 voertuigen klasse 2 actuele, vergunde toestand m.e.r.-situatie totaal: 4.780 kW totaal: 4.630 kW 4 transformatoren: 1 x 1.600 kVA en 3 x 2.000 kVA (WIJZIGING) 4 transformatoren: 1 x 1.600 kVA en 3 x 2.000 kVA (ONGEWIJZIGD) 15.1.2° 15.2 15.4.1° werkplaats voor nazicht, herstellen en onderhouden van motorvoertuigen wassen van voertuigen 2 stallen van 50 voertuigen (6 bulldozers, 4 verreikers, 20 trekkers en 20 opleggers) stallen van 50 voertuigen (6 bulldozers, 4 verreikers, 20 trekkers en 20 opleggers) 3 werkplaats met 1 schouwput (ONGEWIJZIGD) / (STOPZETTING) 3 wassen van 50 voertuigen per dag in 1 wasstraat wassen van 50 voertuigen per dag in 1 wasstraat (ONGEWIJZIGD) 16 16.1.b.3° gassen productie of omzetting van gassen meer dan 100 m³/u 16.3.1.1° koel- en luchtcompressoren met een drijfkracht van 5 kW tot en met 200 kW gevaarlijke producten opslag van schadelijke,irriterende, corrosieve en oxiderende stoffen van meer dan 10.000 kg tot en met 50.000 kg opslag van schadelijke,irriterende, corrosieve en oxiderende stoffen van meer dan 50.000 kg 17 17.3.3.2°a) 17.3.3.3 1 biogasproductie van 3.000 m³/u biogasproductie van 3.000 m³/u 3 luchtcompressor: 1 x 5 kW (ONGEWIJZIGD) luchtcompressor: 1 x 5 kW (VERPLAATSING) 2 1 opslag van 15.000 kg en 18.000 kg zwavelzuur, 3.000 kg FeCl3, 2.600 kg NaOH, 10.000 kg in verplaatsbare recipiënten (fosforzuur, ontsmettingsmiddel, detergenten) totaal: 48.600 kg / / opslag van 3 x 18.000 kg zwavelzuur, 7.272 kg FeCl3, 2.600 kg NaOH, 10.000 kg in verplaatsbare recipiënten (fosforzuur, ontsmettingsmiddel, detergenten) totaal: 73.872 kg (UITBREIDING: opslag zwavelzuur, FeCl 3 en verplaatsing tanks) Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 32 | 202 rubriek 17.3.6.2° 17.3.7.1° omschrijving opslag van stookolie van meer dan 20.000 l tot en met 500.000 l opslag van olie van 200 l tot en met 50.000 l 17.3.9.2° verdeelinstallaties voor brandstoffen 19 19.3.2°a) hout mechanisch behandelen en vervaardigen van artikelen van hout van meer dan 200 kW tot en met 1.000 kW opslag van hout van meer dan 400 m³ in een lokaal en 1.600 m³ in open lucht klasse 2 3 1 actuele, vergunde toestand opslag van 5.000 l en 1 x 20.000 l mazout in bovengrondse houders m.e.r.-situatie opslag van 40.000 l opslag van 200 l mazout en 2.000 l afgewerkte olie in verplaatsbare recipiënten opslag van 200 l mazout en 2.000 l afgewerkte olie in verplaatsbare recipiënten opslag van 3 x 1.500 l olie opslag van 3 x 1.500 l olie totaal: 46.700 l totaal: 31.700 l opslag van 2.000 l olie in verplaatsbare recipiënten + 3 x 1.500 l olie (UITBREIDING: mazoutopslag en vervanging tanks, VERPLAATSING: olie-opslag) opslag van 2.000 l olie in verplaatsbare recipiënten + 3 x 1.500 l olie totaal: 6.500 l totaal: 6.500 l twee verdeelslangen voor diesel (VERPLAATSING olie) twee verdeelslangen voor diesel (VERPLAATSING) 19.6.3°a) 2 mobiele houthakselaar van 500 kW mobiele houthakselaar van 500 kW (ONGEWIJZIGD) 2 opslag van 10.000 m³ onbehandeld en behandeld nietverontreinigd hout in open lucht opslag van 600 m³ onbehandeld en behandeld nietverontreinigd hout in open lucht (WIJZIGING ) 28 28.1.f.2° mest of meststoffen opslagplaatsen van kunstmest van meer dan 100 ton 3 opslag van 2 x 50 ton en 70 ton ammoniumsulfaat opslag van 2 x 70 ton ammoniumsulfaat totaal: 170 ton totaal: 140 ton 28.2.a)3° opslag van mest in industriegebied van meer dan 100 m³ 1 opslag van 20.500 m³ dierlijke mest (15.000 m³ in de afrijphal, 4.000 m³ in tunnels en 1.500 m³ in de grondstoffencompartimenten) (WIJZIGING) opslag van 24.000 m³ dierlijke mest (15.000 m³ in de afrijphal, 6.000 m³ in tunnels en 3.000 m³ in de grondstoffencompartimenten) 28.3.c) verwerken van dierlijke mest van meer dan 25.000 ton/j 1 verwerken (co-verwerking met afvalstoffen) van 99.990 ton/j dierlijke mest (UITBREIDING) verwerken (co-verwerking met afvalstoffen) van 220.000 ton/j dierlijke mest Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 33 | 202 rubriek omschrijving klasse actuele, vergunde toestand m.e.r.-situatie menglijn: 400 kW (UITBREIDING REGULARISATIE: menglijn ) 31 31.1.3° motoren met inwendige verbranding vast opgestelde motoren met een totaal nominaal vermogen hoger dan 500 kW 1 noodstroomgroep (30 kW), generatoren (100 en 150 kW) en biogasmotoren (3 x 1.500 kW) noodstroomgroep (30 kW), generatoren (100 kW) en biogasmotoren (3 x 1.500 kW) totaal nominaal vermogen: 4.780 kW totaal nominaal vermogen: 4.630 kW (WIJZIGING) 39 39.1.1° 39.4.1° stoomtoestellen en warmwatertoestellen (vastgeplaatste) stoomgeneratoren met een waterinhoud van 25 l tot en met 500 l warmtewisselaars met secundair circuit van 25 l tot en met 5.000 l 39.6.1° productie van warm water van 1 MW tot en met 50 MW 45 voedings- en genotmiddelenindustrie (opslag, bewerking of verwerking van dierlijk en plantaardige producten) opslagplaatsen voor losse granen en voor groenvoeders in gebied andere dan woongebied met landelijk karakter en agrarische gebieden meer dan 10 m³ 3 stoomgenerator met een inhoud van 100 l stoomgenerator met een inhoud van 100 l 3 warmtewisselaar voor hygiënisatie met een inhoud van 25 m³ 2 productie van warm water met een vermogen van 10 MW (ONGEWIJZIGD) warmtewisselaar voor hygiënisatie met een inhoud van 25 m³ (ONGEWIJZIGD) productie van warm water met een vermogen van 10 MW (ONGEWIJZIGD) 45.14.1.b) 2 2.000 m³ (maïs, cichorei, …) 2.000 m³ (maïs, cichorei, …) (ONGEWIJZIGD) OPMERKING: de verschillen tussen beide rubriekenlijsten kaderen tevens in de activiteiten met betrekking tot de co-vergistingsinstallatie en de aanmaak van de vergistingsmixen. Hierbij zullen geen opslagsilo’s weggenomen, verplaatst of bijkomen, maar zal e nkel de bestemming van de opslagsilo’s wijzigen. Voorheen (zoals omschreven in de actuele, vergunde toestand) was er namelijk in de ontpakkingsloods een strikte scheiding tussen plantaardige en dierlijke producten, elk met hun opslagmogelijkheden. In realiteit is er evenwel reeds, zoals overeengekomen met OVAM, een licht gewijzigde bedrijfsuitbating in uitvoering. Alle producten (zowel Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 34 | 202 van dierlijke als plantaardige oorsprong) die in de ontpakkingsloods terechtkomen dienen als dierlijk beschouwd te worden. Hierdoor zullen heel wat opslagsilo’s een andere bestemming (van plantaardig naar dierlijk) krijgen, maar dit is vergunningstechnisch nog niet volledig doorgevoerd. In de m.e.r.-situatie wordt hiervoor een regularisatie gevraagd, wat de wijzigingen in de diverse opslagcapaciteiten deels verklaard. Daarnaast wordt een uitbreiding van de opslagcapaciteit in deze ontpakkingsloods aangevraagd. In het verder verloop van het MER, bij de procesbeschrijving, wordt de reële uitbating (dus met ontpakkingsloods als louter dierlijk) beschouwd. De eco-frit silo’s (plantaardig) naast de ontpakkingsloods zullen eveneens als biofrit (dierlijk) beschouwd worden. Daarnaast zullen de voormengbunker en aanmaak vergistingsmix, die momenteel nog als dierlijk/CAT-III-materiaal ingedeeld zijn, als louter plantaardig beschouwd worden. Het betreft hier dan ook veelal enkel een wijziging van bestemming, maar naar milieu-effecten toe zullen deze wijzigingen geen invloed hebben. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 35 | 202 De exploitant moet als normaal zorgvuldig persoon steeds de beste beschikbare technieken (BBT) toepassen ter bescherming van mens en milieu, en dit zowel bij de keuze van behandelingsmethodes op het niveau van de emissies, als bij de keuze van bronbeperkende maatregelen (aangepaste produktietechnieken en -methoden, grondstoffenbeheersing en dergelijke meer). Deze verplichting geldt eveneens voor wijzigingen aan ingedeelde inrichtingen, alsook voor activiteiten die op zichzelf niet vergunnings- of meldingsplichtig zijn. Rekening houdende met de indelingsrubrieken wordt het bedrijf, zowel in de huidige als in de gewenste situatie, ingedeeld als een klasse 1 bedrijf. De procedure die gevolgd moet worden is dan ook de procedure voor hinderlijke inrichtingen klasse 1, wat betekent dat de uitbreiding van de milieuvergunning aangevraagd moet worden bij de Bestendige Deputatie (BD) van de provincie OostVlaanderen. 2.3 Administratieve voorgeschiedenis 2.3.1 Stedenbouwkundige vergunningen In het verleden werden aan Op De Beeck NV volgende stedenbouwkundige vergunningen afgeleverd (Tabel 5). Tabel 5: Overzicht van de stedenbouwkundige vergunningen datum onderwerp bevoegde overheid 18/10/1999 magazijn voor meststockage en behandeling van natte veevoeders CBS 22/01/2001 opslagloods voor turf en potgrond CBS 21/01/2002 oprichten van een composteringshal met biofilter, bandenwasser, wasstraat, foliebassin en aanleggen van een tweede toegangsweg CBS 03/10/2005 uitbreiden van het bestaand bedrijf CBS 07/09/2009 update bouwvergunning: bouwen van vetsilo’s, opslagtanks en regularisatie schouwen CBS 16/08/2011 heropbouwen van loods en voorvergister en regularisatie van bijhorende installaties CBS 25/03/2013 regulariseren van bureelcontainers, vergisters, opslagtanks, afsluiting, weegbruggen, weeglokaal, luifel en loods en het bouwen van opslagtanks CBS 2.3.2 Milieuvergunningen Op De Beeck NV beschikt voor de exploitatie van het bedrijf over de volgende exploitatie - en milieuvergunningen (Tabel 6). Tabel 6: Overzicht van de exploitatie- en milieuvergunningen begindatum einddatum onderwerp exploitant bevoegde overheid 29/07/1999 28/07/2019 mestverwerking bvba Orgacom BD 17/02/2000 28/07/2019 productie brijvoeders Op De Beeck NV BD 16/03/2000 28/07/2019 overname bvba Orgacom door Op De Beeck NV Op De Beeck NV BD 24/01/2002 28/07/2019 uitbreiding mestverwerking en doorvoer havenopslag Op De Beeck NV BD 24/10/2002 28/07/2019 uitbreiding van de exploitatie met de brijvoedersilo’s Op De Beeck NV BD 28/07/2005 28/07/2019 vergistingsinstallatie Op De Beeck NV BD Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 36 | 202 begindatum einddatum onderwerp exploitant bevoegde overheid 02/02/2006 28/07/2019 veranderen van inrichting voor de aanmaak van brijvoeders Op De Beeck NV BD 27/09/2007 28/07/2019 veranderen van een inrichting voor de aanmaak van Op De Beeck NV vergistingsmix BD 31/07/2008 28/07/2019 vergisten van cat III-materiaal Op De Beeck NV BD 23/10/2008 28/07/2019 bijplaatsen van een silo van 500 ton opslag vergistingsmix Op De Beeck NV BD 31/07/2008 28/07/2019 wijziging van een bijzondere voorwaarde (acceptabele afvalstoffen) Op De Beeck NV BD 30/07/2009 28/07/2019 verandering door wijziging en uitbreiding van een mestverwerkingsbedrijf Op De Beeck NV BD 25/08/2011 28/07/2019 mededeling kleine verandering vergisting Op De Beeck NV BD bevestiging mededeling kleine verandering vergisting, maar weigering uitbreiding met de opslag van 1.500 ton A&B hout in een sleufsilo* Op De Beeck NV Vlaams Minister van Leefmilieu, Natuur en Cultuur vergunning verleend voor het verder exploiteren en veranderen van een inrichting voor compostering, vergisting en de aanmaak van vergistingsmixen** Op De Beeck NV BD 31/01/2012 06/09/2012 06/09/2032 * de opslag van A&B-hout werd geweigerd wegens een onvoldoende gefundeerde argumentatie in de mededeling kleine verandering. Deze weigering was niet vanuit milieuhygiënisch aspecten, maar wegens de aard van de afvalstroom. Er werd namelijk aangehaald dat A&B-hout niet in aanmerking komt voor het aanmaken van vergistingsmixen. Er werd hierbij verduidelijkt dat het A&B-hout enkel vershredderd wordt op de site en daarna afgevoerd wordt naar externe verwerkers, m.a.w. dat deze activiteit duidelijk losgekoppeld moet worden van de andere activiteiten op de site. Momenteel is deze opslag wel vergund, en dit via de meest recente milieuvergunning ** Bij de meest recente vergunningsaanvraag werd de vergunning geweigerd voor de opslag van 2.000 ton groenafval in een sleufsilo (rubriek 2.2.2.f)2°) en voor de opslag en biologische behandeling van fijn groenafval in de co-vergisting (rubriek 2.2.3.e)). Deze weigering werd als volgt gemotiveerd: Het gebruik van groenafval als mulch-materiaal is niet aangewezen (de fijne fractie is niet geschikt als mulch), evenmin als gebruik in vergistingsinstallaties of de aanmaak van vergistingsmixen (de fijne fractie gaat het vergistingsproces tegen). Bermmaaisel daarentegen kan gebruikt worden in de composteringsinstallatie en in de vergisting (als BIOFRIT). 2.3.3 Overige Voor het bedrijf zijn o.a. de volgende wetgevingen van toepassing: KB 07/01/1998: dit Koninklijk Besluit regelt het wettelijk kader voor de handel in meststoffen, bodemverbeterende middelen en teeltsubstraten; het mestdecreet: het decreet houdende de bescherming van water tegen verontreiniging door nitraten uit agrarische bronnen; het Materialendecreet en VLAREMA: vormt wettelijke basis voor het realiseren van het afvalstoffenbeleid binnen het Vlaamse gewest. Het decreet is een zogenaamd kaderdecreet d.w.z. dat het wel de belangrijkste bepalingen bevat maar dat deze verder moeten uitgevoerd worden door de Vlaamse regering in uitvoeringbesluiten zoals bvb het Vlarema (voorheen Vlarea); het milieuvergunningendecreet en Vlarem I en II: het milieuvergunningendecreet vormt de basis van Vlarem. Vlarem I regelt wie een milieuvergunning moet aanvragen, welke overheid hiervoor bevoegd is, welke procedures moeten gerespecteerd worden en wie de vergunningsvoorwaarden moet controleren. Vlarem II bepaalt de algemene en sectorale normen Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 37 | 202 waaraan een onderneming moet voldoen om de milieuvergunning te verkrijgen en dus de bedrijfsactiviteit uit te voeren. Verder bevat Vlarem II de volledige reglementering omtrent de taken en de hoedanigheid van de milieucoördinator; verordening 1069/2009 (in werking vanaf 4 maart 2011 ter vervanging van de Bezemverordening, of EU-verordening 1774/2002 en bijhorende verordeningen): vaststelling van gezondheidsvoorschriften inzake niet voor menselijke consumptie bestemde dierlijke bijproducten; de transportverordening EU/1013/2006: dit regelt de grensoverschrijdende overbrenging van afvalstoffen; KB autocontrole van 14/11/2003: dit is van toepassing voor alle stadia van de productie, verwerking en distributie van producten; omzendbrief RO/2006/01: deze omzendbrief bevat het afwegingskader en randvoorwaarden voor de inplanting van installaties voor mestbehandeling en vergisting. Tijdens de meest recente milieuvergunningsaanvraag werden een aantal afwijkingen aangevraagd en aanvaard: art. 5.2.1.2 §3 Tenzij anders bepaald in de milieuvergunning mag de normale afvalstoffentoevoer niet voor 7 u en na 19 u plaatsvinden. In de huidige lopende vergunningen werd reeds in afwijking van dit artikel bepaald dat de inrichting mag geëxploiteerd worden, 24 u op 24 u en 7 dagen op 7. Deze voorwaarde wordt namelijk vooral opgelegd om geluidsoverlast te beperken. Het bedrijf is evenwel gelegen in havengebied, waar geluiden van aan- en afvoer van producten eigen is aan het gebied. Daarom wenst de exploitant deze afwijking te behouden in de nieuwe vergunning. art. 5.2.1.5 §5 Tenzij anders bepaald in de milieuvergunning wordt langsheen de randen van de inrichting een groenscherm van minstens 5m breedte aangelegd. Het groenscherm bestaat u it streekeigen laag- en hoogstammige dichtgroeiende gewassen. De exploitant neemt de nodige maatregelen om zo snel mogelijk een efficiënt groenscherm te bekomen. Voor nieuwe inrichtingen wordt het groenscherm aangeplant zodra de bouwwerken dat toelaten en het plantseizoen is aangebroken. Indien geen bouwwerken worden uitgevoerd, wordt het groenscherm aangeplant in het eerste plantseizoen dat bij de aanvang van de uitbating aansluit. In de huidig lopende vergunningen werd de aanleg van een groenscherm niet vereist. De exploitant wenst dit ook zo te behouden. Het bedrijf is in de haven gelegen, omgeven door soortgelijke bedrijven. De volledige exploitatie is voorzien van een 2 m hoge afsluiting en is gebouwd op opgespoten grond. Deze grond is van zeer laagwaardige kwaliteit, waardoor het niet waarschijnlijk is dat het groenscherm zich ook daadwerkelijk zou ontwikkelen. art. 5.28.3.2.2 §2 De exploitant is verantwoordelijk voor de aanvaarding van dierlijke mest. Hij controleert de aangevoerde dierlijke mest op zijn herkomst, oorsprong, aard, hoeveelheid en de gehalten aan stikstof en P 2O5. Elke vracht dient minstens visueel geïnspecteerd te worden. [Tenzij anders bepaald in de milieuvergunning moet bovendien van elke vracht een analyse van P 2O5 en N te gebeuren]. en art. 5.28.3.2.2 §3 Tenzij anders bepaald in de milieuvergunning moet bovendien minstens wekelijks een analyse van P 2O5 en N te gebeuren: de aangevoerde andere (grond)stoffen, de afgevoerde eindproducten. Deze verplichting tot het nemen van analyses kadert in de bepaling van de nutriëntenbalans van de mestverwerker waarop de mestbank zich baseert voor het uitreiken van de mestverwerkingscertificaten. Deze regelgeving is bepaald in het besluit 10 oktober 2008 van de Vlaamse Regering betreffende de mestverwerking (B.S. 19 december 2008). Er wordt vastgesteld dat de voorgeschreven procedures en analysefrequenties in het uitvoeringsbesluit mestverwerking niet overeenstemmen met bovenstaand artikel. Omdat in dit artikel de mogelijkheid opengelaten wordt om Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 38 | 202 een alternatieve analysefrequentie voor te stellen, wil de exploitant dit middels een bijzondere voorwaarde in de milieuvergunning afstemmen. Grondstoffen die mee verwerkt worden zouden zodoende minstens 1 maal per jaar en per soort bemonsterd en geanalyseerd worden (N en P 2O5). Deze afwijking kan worden toegestaan, met dien verstande dat de exploitant de frequentie van de analyses verder uitwerkt in samenspraak met de Mestbank in het massaprotocol. art. 5.28.3.4.1 §1 Om geurhinder te voorkomen, moeten de volgende maatregelen getroffen worden: het laden en lossen van de mest gebeurt in afgesloten ruimten; de ontvangstruimte, de mengkelder en de voorraadtank zijn in gesloten uitvoering; [de mestbe- en verwerkingsoperaties] zijn maximaal overkapt en ingeperkt om tot een efficiënte afzuiging en behandeling van luchtemissies te komen. [Hiervan kan in de milieuvergunning afgeweken worden voor nitrificatie- en denitrificatiebekkens]; de afgezogen ventilatielucht wordt behandeld door middel van filtratie over een biobed en zure wassers. Om geurhinder te voorkomen wordt voorgeschreven dat de aanvoer van mest en de afvoer van effluent dient te gebeuren in een afgesloten ruimte. Wat het laden en lossen van drijfmest betreft, zal er gebruik gemaakt worden van vloeistofdichte snelkoppelingen via een vaste aanvoerdarm op de tank aan de buitenkant van het gebouw. Daarenboven is er bij gebruik van snelkoppelingen geen enkel contact tussen de mest of het digestaat en de buitenlucht. Het verpompen van de producten start immers pas op het moment dat de pompbuis aangesloten is op de snelkoppelingen en loskoppelen gebeurt enkel wanneer er geen product meer in de pompbuis is. Het gevaar op morsen is hier dan ook praktisch onbestaande. Er komt geen biomassa of mest in contact met de buitenlucht waardoor er bij het verpompen geen gevaar voor geurhinder optreedt. Het lijkt dan ook mogelijk om een afwijking aan te vragen op de voorwaarde dat het laden en lossen dient te gebeuren in een afgesloten ruimte. Deze afwijking wordt toegestaan, en er dient een lekbak voorzien te worden voor de opvang van de calamiteiten en de vrachtwagen dient bij het lossen op een vloeistofdichte ondergrond te staan. In het kader van de meest recente milieuvergunning, worden eveneens een aantal bijzondere voorwaarden aan het bedrijf opgelegd. In de desbetreffende disciplines zal onderzocht worden in welke mate invulling gegeven is aan deze bijzondere voorwaarden: Lozen van afvalwater: o In afwijking en/of ter aanvulling van de algemene en sectorale milieuvoorwaarden mogen volgende emissiegrenswaarden niet worden overschreden: CZV (125 mg/l), P tot (2 mg/l) en Ntot (15 mg/l); o De concentraties in het effluent van de niet-nominatief in de vergunning genoemde parameters welke bedoeld zijn in bijlage 2C van titel I van het Vlarem, worden beperkt tot concentraties opgenomen in de indelingscriteria “indelingscriterium GS (gevaarlijke stoffen)” van art. 3 van bijlage 2.3.1 van titel II van het Vlarem of bij ontstentenis daarvan tot maximaal 10 maal de rapportagegrens; o Controle-inrichting: al het bedrijfsafvalwater dient afgevoerd naar een controleinrichting die alle waarborgen biedt om de kwaliteit en de kwantiteit van het werkelijk geloosde afvalwater te controleren en toelaat gemakkelijk monsters van het geloosde water te nemen. Voormelde controle-inrichting dient te beantwoorden aan de Afd. 4.2.5 van titel II van het Vlarem gegeven omschrijving en gestelde eisen. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 39 | 202 Gebruik van een KWS-afscheider: o De KWS-afscheider dient regelmatig gereinigd te worden. De afvalstoffen die hierbij vrijkomen dienen opgehaald door de daartoe erkende ophaler; o De KWS-afscheider dient voldoende gedimensioneerd en voorzien van een automatische afsluiter en een coalescentiefilter (lozing in oppervlaktewater); o Bij het wassen van de voertuigen dient gebruik te worden gemaakt van geëmulgeerbare en biodegradeerbare detergenten. De KWS-afscheider dient op voldoende afstand van de wasplaats te worden geplaatst zodat de de-emulgatie mogelijk is voor de KWSafscheider; o De exploitant inspecteert om de 3 maanden de afscheider en dient deze te noteren in een logboek. Werktijden: o Tankbeurten: o In tegenstelling tot de mogelijke beperking van de exploitatie-uren in de sectorale voorwaarden (o.m. art. 5.2.1.3, §3 van titel II van Vlarem) mag de inrichting continu worden geëxploiteerd. Tijdens het tanken moeten de nodige voorzorgen worden getroffen om morsen te voorkomen, waarbij de nodige absorptiemiddelen voorradig moeten zijn om gemorste vloeistoffen te neutraliseren zodat bodem- en grondwaterverontreiniging wordt vermeden. Veiligheid: o Bij de toevoeging van O 2 aan het methaangas bovenaan de vergisters, ter realisatie van de aerobe afbraak van zwavelverbindingen, mag de onderste explosiegrenswaarde voor methaan op geen enkel ogenblik worden overschreden; o Het bepalen en het aanbrengen van de noodzakelijke brandpreventie- en brandbestrijdingsmiddelen gebeurt in overleg met en volgens de richtlijnen van de plaatselijke brandweer; o In overleg met en volgens de richtlijnen van de plaatselijke brandweer dient een intern noodplan te worden opgemaakt. Dit noodplan dient regelmatig bijgewerkt en dient te berusten bij de bedrijfsverantwoordelijke. Het dient ter inzage te liggen van de plaatselijke brandweer en de met toezicht belastende ambtenaren; o Alle veiligheidsvoorzieningen dienen volgens een vast programma te worden gecontroleerd op hun goede werking. Geurhinder en emissies: o Geuremissie moet ten allen tijde worden voorkomen, teneinde hinder naar de omgeving toe te beperken; o De exploitant dient er steeds voor te zorgen dat binnen alle afdelingen van zijn bedrijf de best beschikbare technologieën worden aangewend ter voorkoming of beperking van emissies; Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 40 | 202 o Indien verwerking, opslag of behandeling van bepaalde afvalstromen verantwoordelijk is voor geurhinder, dan zullen deze afvalstromen niet meer worden geaccepteerd tot een aangepaste luchtbehandelingsinstallatie in werking is; o De goede werking van de luchtzuiveringsinstallaties dient te worden verzekerd en gecontroleerd door de milieu-coördinator. Daartoe worden o.m. driemaandelijkse NH 3emissiemetingen op de luchtzuiveringsinstallaties uitgevoerd. Van de metingen en controles en de eventueel genomen acties wordt elk jar een verslag gemaakt. Dit verslag wordt overgemaakt aan de vergunningverlenende overheid, de gemeente en de afdelingen Milieuvergunningen en Milieu-Inspectie van LNE; o In de inrichting worden één of meerdere personen belast met het in ontvangst nemen van klachten aangaande hinder veroorzaakt door de inrichting. De gegrondheid van de klachten wordt onmiddellijk onderzocht. In de inrichting wordt een register bijgehouden waarin datum en uur van de klachten worden ingeschreven samen met de vaststellingen die werden gedaan aangaande de aard en de omvang van de hinder en zijn oorzaken; o De gebouwen waarin geurgevoelige activiteiten of opslag plaatsvinden worden voorzien van zelfsluitende poorten; o De opslag van geurhinderlijke producten op de buitenopslagzone is verboden; o Voor alle reinigings- en herstellingsactiviteiten aan de vergistingsinstallatie dient door de exploitant een gedetailleerde procedure opgesteld waarbij emissies van geurhinderlijke componenten worden voorkomen. Deze procedure dient zowel voor interne als externe werknemers strikt te worden gevolgd. Deze procedure ligt op het bedrijf op elk moment ter inzage van de bevoegde controlerende overheidsdiensten en kan desgevallend door hen worden aangepast; o De exploitant is ten allen tijde verantwoordelijk voor de naleving van de nodige geurhinderbeperkende maatregelen voor transporteenheden welke op zijn bedrijfsterrein aanwezig zijn. Betreffende maatregelen dienen omschreven in gedetailleerde procedures, zowel voor transporten van vloeibare als van vaste afvalstoffen. Deze procedures liggen op het bedrijf op elk moment ter inzage van de bevoegde controlerende overheidsdiensten en kunnen desgevallend door hen worden aangepast; o De exploitant stelt een interne medewerker aan voor de opvolging van alle bedrijfsactiviteiten. Deze medewerker dient te beschikken over de nodige praktische kennis terzake en dient te beschikken over een diploma van hoger opleidingsniveau dat aansluit bij betreffende bedrijfsactiviteiten. Deze medewerker, of een eventuele gelijkwaardige vervanger, dient ten allen tijde bereikbaar te zijn. Aanvoer, opslag en verwerking van afvalstoffen: o De aanvaarding van afvalstoffen voor vergisting, biothermische droging en aanmaak van vergistingsmixen op het bedrijf is beperkt tot de omschrijving in bijlage H7.1 van de milieuvergunningsaanvraag; o Het gebruik van groenafval of fracties daarvan voor de aanmaak van mulchingmateriaal of inputmateriaal voor vergistingsinstallaties is verboden; o Bermmaaisel mag enkel worden ingezet in vergistingsinstallaties die 1) beschikken over een pasteurisatie-eenheid voor het digestaat conform de voorwaarden omschreven in Bijlage V van de Verordening 142/2011 of 2) die bedreven worden volgens het Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 41 | 202 thermofiele proces, waarbij een minimale temperatuur van 55 °C gedurende 24 u kan worden aangetoond, bij een hydraulische retentietijd van 20 dagen; o De inputstromen voor de vergistingsmixen die worden aangemaakt, hetzij voor rechtstreekse verwerking, hetzij voor afvoer van derden, moeten elk afzonderlijk voldoen aan de VLAREMA-normen voor gebruik als bodemverbeteraar en meststof, in het kader van het niet-verdunningsprincipe; o In aanvulling van de gegevens voorzien volgens art. 7.2.1.4. van het VLAREMA, noteert de exploitant in het aanvoerregister ook de losplaats van de aangevoerde stroom en de voorziene verwerking op het bedrijf; o In aanvulling van het werkplan wordt een plan van aanpak opgemaakt dat de nodige garanties biedt om menselijke fouten bij het beheer van de afvalstoffen te vermijden en dat ten allen tijde toelaat om de activiteiten volledig (fysiek en admistratief) te identificeren. Dit plan van aanpak wordt ook bezorgd aan OVAM; o Alle opslaglocaties op het bedrijf worden duidelijk geïdentificeerd op het terrein (aanduiden welk type afvalstoffen waar wordt opgeslagen); o De verschillende soorten (waterzuiverings)slibs die op het bedrijf verwerkt worden moeten afzonderlijk worden opgeslagen zodat traceerbaarheid gegarandeerd is; o De constructie van de ruimten waar afvalstoffen tijdelijk zijn opgestapeld is zodanig dat accidenteel uit bepaalde recipiënten ontsnappende vloeistoffen, morsvloeistoffen en uitlogingen op een bevloering terechtkomen, die voorzien is van opvanggoten en vervolgens naar één of meerdere opvangputten kunnen geleid worden; o Het is verboden afvalstoffen in brand te steken of te verwijderen door lozing; o Het is verboden zich van afvalstoffen te ontdoen anders dan door afvoer naar erkende resp. vergunde ophalers en verwerkers van afvalstoffen. Stationair draaien van motoren: o Om geluidshinder en luchtverontreiniging te voorkomen, moeten de motoren va n de bedrijfsvoertuigen tijdens wachtperioden en laad- en losoperaties stilgelegd te worden, tenzij het noodzakelijk is voor de aandrijving van pompen, kranen, hefbruggen, ... Hemelwater: o Het hemelwater afkomstig van het dak van de bedrijfsgebouwen dient opgevangen te worden in (een) hemelwaterput(ten) van minstens 300 m³. Het opgevangen hemelwater wordt maximaal gebruikt voor o.a. in de sanitaire installaties, voor de reiniging van de stallen en voertuigen, als sproeiwater voor gewasbehandeling en andere laagwaardige toepassingen. 2.4 Randvoorwaarden In Tabel 7 wordt een overzicht gegeven van de juridische en beleidsmatige randvoorwaarden. Hun relevantie voor voorliggend project wordt eveneens aangegeven. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 42 | 202 Tabel 7: Juridische en beleidsmatige randvoorwaarden inhoudelijk relevant? bespreking relevantie MER-deel het bedrijf is gelegen in zeehavengebied type 2 situering project situering project Ruimtelijke planning Gewestplan geeft de bestemming en het gebruik van de gronden in Vlaanderen weer ja Plannen van Aanleg geeft de bestemming en het gebruik van de gronden in Vlaanderen weer waarvan de bestemming is veranderd tov de gewestplannen neen er is geen algemeen of bijzonder plan van aanleg aanwezig ter hoogte van de bedrijfslocatie Gewestelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan geeft aan binnen welke afbakeningslijn en onder welke randvoorwaarden een aantal de stedelijke ontwikkelingsprojecten moeten gebeuren (ja) het ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP) situering project “Waaslandhaven fase 1 en omgeving” werd op 16 december 2005 definitief goedgekeurd door de Vlaamse Regering. Het plan heeft betrekking op delen van de gemeenten Zwijndrecht en Beveren. De exacte locatie van het bedrijf is evenwel geen onderwerp van één van de uitvoeringsplannen Ruimtelijke ordening en stedenbouw beschrijft de wetgeving die van toepassing is bij het “bouwen” van infrastructuren ja voor het bestaande bedrijf werden reeds stedenbouwkundige vergunningen bekomen omzendbrief RO/2006/01 bevat het afwegingskader en de randvoorwaarden voor de inplanting van installaties voor mestbehandeling en vergisting. In deze omzendbrief wordt vermeld dat specifieke bedrijventerreinen en/of speciale zones afgebakend moeten worden. Vermits op heden de nadruk ligt op klein- of middenschalige installaties, is de afbakening van dergelijke zones niet prioritair ja het bedrijf is sinds 1999 gevestigd op de huidige situering project locatie, dus reeds van voor de omzendbrief van kracht werd Stedenbouwkundige verordening inzake hemelwaterputten, infiltratievoorzieningen, … de verordening bevat minimale voorschriften voor de lozing van niet-verontreinigd hemelwater, afkomstig van verharde oppervlakken. Het algemeen uitgangsprincipe hierbij is dat hemelwater in eerste instantie zoveel mogelijk gebruikt wordt. In tweede instantie moet het resterende gedeelte van het hemelwater worden geïnfiltreerd of gebufferd, zodat in laatste instantie slechts een beperkt debiet vertraagd afgevoerd wordt ja hemelwater wordt opgevangen en herbruikt in het productieproces Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 43 | 202 projectbeschrijving grond- en oppervlaktewater inhoudelijk relevant? bespreking relevantie MER-deel Milieubeheerrecht Decreet Natuurbehoud regelt de bescherming, ontwikkeling, beheer en herstel van de natuur en natuurlijke milieus. Legt verbods- en gebodsbepalingen voor handelingen in VEN-gebied, vogelrichtlijngebied en habitatrichtlijngebied, alsmede de verplichting tot het uitvoeren van een habitattoets mbt speciale beschermingszones ja op ongeveer 1,5 km van de inrichting bevindt zich het VEN-gebied “Slikken en schorren langsheen de Schelde” situering project, fauna en flora Vogelrichtlijn de vogelrichtlijn heeft tot doel de instandhouding te bevorderen van alle natuurlijk in het wild levende vogelsoorten op het Europese grondgebied. Hiertoe worden speciale beschermingszones afgebakend en maatregelen voor deze zones opgelegd ja het bedrijf is gelegen in het vogelrichtlijngebied “Schorren en polders van de Beneden-Schelde” situering project, fauna en flora Habitatrichtlijn de habitatrichtlijn heeft tot doel de biologische diversiteit te waarborgen door het instandhouden van de natuurlijke habitats en van de wilde fauna en flora. Hiertoe worden speciale beschermingszones afgebakend en maatregelen voor deze zones opgelegd ja in de omgeving van het bedrijf zijn zowel het habitatrichtlijngebied “Schelde en Durmeestuarium van de Nederlandse grens tot Gent” (1,1 km) als het habitrichtlijngebied “historische fortengordels van Antwerpen als vleermuizenhabitats” situering project, fauna en flora Beschermde planten- en diersoorten aanvulling op het natuurdecreet (art 51) (ja) indien beschermde soorten aanwezig zijn, zullen deze besproken worden in het MER fauna en flora Bosdecreet regelt behoud, bescherming, aanleg en beheer van bossen. Regelt ook kappingen, vergunningsvoorwaarden en compensaties neen binnen het projectgebied komen geen beboste percelen voor situering project Bescherming archeologisch patrimonium regelt de bescherming, het behoud en de instandhouding, het herstel en het beheer van het archeologisch patrimonium neen dit decreet is niet relevant voor het huidige project (geen archeologisch patrimonium in projectgebied). Bovendien worden er geen infrastructuurwerken gepland landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie Bescherming monumenten en landschappen ter bescherming van monumenten en stad- of dorpsgezichten en landschappen : instandhouding, herstel en beheer van beschermde landschappen ja bedrijven met een groot energieverbruik (jaarlijks primair verbruik > 0,1 PJ) worden verplicht om neen de dichtstbijzijnde beschermde monumenten en landschap, bouwkundig erfgoed landschappen worden opgesomd in Tabel 3 en archeologie Energieplanning Besluit energieplanning Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting op het bedrijf wordt elektriciteit geproduceerd. projectbeschrijving Het energieverbruik ligt lager dan 0,1 PJ 44 | 202 inhoudelijk relevant? bespreking relevantie MER-deel rationeel om te gaan met energie; in bepaalde gevallen dient een energieplan of een energiestudie opgemaakt te worden Milieubeschermingsrecht Europese Richtlijn Lucht 2008/50/EG bundelt volgende richtlijnen: EU kaderrichtlijn 96/62 inzake beoordeling en beheer van luchtkwaliteit + dochterrichtlijnen 1999/30, 2000/69, 2002/3 ja het project omvat activiteiten die dienen te voldoen aan deze Richtlijn Lucht lucht Bodemdecreet en Vlarebo vaststellen van kwaliteitsnormen voor bodem en grondwater, regeling uitvoeren van onderzoeken en sanering van gronden ja op het terrein zijn inrichtingen aanwezig die opgenomen zijn in de lijst van bijlage 1 van het Vlarebo, zijnde de lijst van inrichtingen en activiteiten die bodemverontreiniging kunnen veroorzaken. Voor de uitbreiding van het bedrijf zullen geen nieuwe grondwerkzaamheden noodzakelijk zijn bodem en grondwater Grondwaterdecreet vaststellen principes inzake bescherming en beheer van grondwater neen er is geen grondwaterwinning aanwezig op het bedrijf grondwater Verordening 1069/2009 ter vervanging van verordening (EG) 1774/2002: gezondheidsvoorschriften inzake niet voor menselijke consumptie bestemde dierlijke bijproducten verordening met als doel vaststelling van gezondheidsvoorschriften voor niet menselijke consumptie bestemde dierlijke producten, dit met het oog op het verzekeren van een hoog niveau van gezondheid en veiligheid in de gehele voedselketen ja implementatie via Mestdecreet mens Verordening (EG) 1013/2006 betreffende de overbrenging van afvalstoffen regelt de grensoverschrijdende overbrenging van afvalstoffen ja op het bedrijf worden afvalstoffen verwerkt en geproduceerd mens KB (14/11/2003) betreffende van toepassing op alle stadia van de productie, autocontrole, meldingsplicht en verwerking en distributie van producten traceerbaarheid in de voedselketen ja op het bedrijf worden producten verwerkt mens KB (07/01/1998) regelt het wettelijk kader voor de handel in meststoffen, bodemverbeterende middelen en teeltsubstraten ja het eindproduct van de compostering is een bodemverbeterend middel bodem Wetgeving ivm waterlopen regelt de voorwaarden voor lozing afvalwater, ja er is een overstort van regenwater en gezuiverd oppervlaktewater Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 45 | 202 inhoudelijk relevant? hemelwater en de captatie van oppervlaktewater bespreking relevantie MER-deel afvalwater naar oppervlaktewater Milieukwaliteitsnormen oppervlaktewater/aanduiding bestemming oppervlaktewater vastleggen van de normen waaraan de kwaliteit van oppervlaktewateren dienen te voldoen ja het bedrijf beschikt over een eigen waterzuiveringsinstallatie. Na het rietveld wordt dit gezuiverde afvalwater geloosd in het oppervlaktewater oppervlaktewater Decreet integraal waterbeleid vastleggen doelstellingen en instrumenten mbt integraal waterbeleid ja het project omvat waterverbruik projectbeschrijving, oppervlaktewater, bodem en grondwater Uitvoeringsbesluit van de Watertoets het besluit geeft de lokale provinciale en gewestelijke overheden, die een vergunning moeten afleveren, richtlijnen voor de toepassing van de Watertoets ja de Watertoets heeft als doel mogelijke schadelijke effecten van plannen, programma’s en vergunningen op het watersysteem in een vroeg stadium te beoordelen en daarover te adviseren projectbeschrijving, grondwater, mens, oppervlaktewater KB tot afbakening van de risicozones voor overstroming (20/07/2006) dit KB legt de risicozones voor overstromingen vast; deze zones zijn een combinatie van zowel de gemodelleerde overstromingsgebieden als de recent overstroomde gebieden ja het bedrijf is gelegen in een zone die overstroombaar is vanuit de rivier (Scheldepolders) oppervlaktewater Legionellabesluit (09/02/2007) het doel van het Legionellabesluit is de preventie van veteranenziekte op publiek toegankelijke plaatsen Materialendecreet (sedert 1 juni 2012 ter vervanging van het afvalstoffendecreet) en VLAREMA (sedert 1 juni 2012 ter vervanging van VLAREA) classificatie en omgang met o.a. afvalstoffen ja Meststoffendecreet en uitvoeringsbesluiten heeft tot doel de bescherming van het leefmilieu tegen verontreiniging als gevolg van productie en gebruik van meststoffen ja het bedrijf vervult een belangrijke rol als verwerker van mest lucht, water, bodem, fauna en flora Milieuvergunningendecreet en Vlarem I verplichting en vaststellen procedures voor het aanvragen milieuvergunning ja het project omvat vergunningsplichtige activiteiten projectbeschrijving Vlarem II voorwaarden voor vergunningsplichtige inrichtingen ja het project omvat activiteiten die dienen te voldoen aan de voorwaarden van Vlarem II projectbeschrijving, lucht, water, bodem, geluid ja het MER behandelt voornamelijk de uitbreiding van de composteerinstallatie, waardoor de projectbeschrijving Best Beschikbare Technieken (BBT) inventariseert informatie in verband met milieuvriendelijke technieken, evalueert per bedrijfstak neen Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting niet van toepassing voor voorliggend bedrijf projectbeschrijving, mens op het bedrijf worden afvalstoffen verwerkt en geproduceerd projectbeschrijving 46 | 202 inhoudelijk relevant? de Beste Beschikbare Technieken (BBT) en formuleert BBT-aanbevelingen naar de Vlaamse overheid en bedrijven IPPC-richtlijn en IED-richtlijn Europese richtlijn met betrekking tot het geïntegreerd voorkomen en bewaken van verontreiniging. Deze richtlijn schrijft voor dat bedrijven werken volgens de beste beschikbare technieken (BBT). Op 21 december 2007 heeft de Europese Commissie een herzien voorstel van de IPPC-richtlijn gelanceerd waarover in 2010 overeenstemming is bereikt. Deze Richtlijn Industriële Emissies (IED – Industrial Emissions Directive) integreert de IPPC- en zes andere richtlijnen (de Richtlijn grote stookinstallaties, de Afvalverbrandinsgrichtlijn, de Oplosmiddelenrichtlijn en drie Richtlijnen voor de titaniumdioxide-industrie) bespreking relevantie MER-deel focus voornamelijk gericht zal zijn op de BBT voor composteer- en vergistingsinstallaties. Daarnaast is recentelijk ook de BBT-studie voor (mest)covergistingsinstallaties gepubliceerd en bestaat ook een BBT-studie mestverwerking. Waar relevant zullen eveneens BBTmaatregelen uit deze studies aangekaart worden ja het MER behandelt voornamelijk de uitbreiding van de composteerinstallatie, waardoor de focus voornamelijk gericht zal zijn op de BBT voor composteer- en vergistingsinstallaties. Daarnaast is recentelijk ook de BBT-studie voor (mest)covergistingsinstallaties gepubliceerd en bestaat ook een BBT-studie mestverwerking. Waar relevant zullen eveneens BBTmaatregelen uit deze studies aangekaart worden uitvoeringsalternatieven, alle disciplines ja algemeen relevant in Vlaanderen situering project Vlaams milieubeleidsplan 2011 - legt de krachtlijnen vast van het Vlaamse 2015 milieubeleid naar de toekomst ja verscheidene thema’s uit het Mina-plan zijn relevant voor het project alle disciplines Vlaams Klimaatbeleidsplan 2006 beleidsplan ter uitvoering van Kyoto-protocol - 2012 ja algemeen geldend voor België en Vlaanderen lucht Protocol van Göteborg/NECrichtlijn protocol/richtlijn ter reductie van emissies VOS en NOx ja het project geeft aanleiding tot emissies van SO2, NH3 en NOx lucht NEC-reductieprogramma het NEC-reductieprogramma bevat maatregelen ter realisatie van de doelstellingen van de NEC-richtlijn ja het project geeft aanleiding tot emissies van SO2, NH3 en NOx lucht LCP-richtlijn de richtlijn 2001/80/EG van het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie van 23 oktober 2001 inzake de beperking van de emissies van neen relevante bepalingen zijn nu opgenomen in Vlarem II lucht Gewestelijk beleid Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen geeft een visie op de ruimtelijke ontwikkeling van Vlaanderen en legt de krachtlijnen vast van het ruimtelijk beleid van de toekomst Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 47 | 202 inhoudelijk relevant? bespreking relevantie MER-deel ja de bedrijfsactiviteiten veroorzaken een specifieke geur die onder bepaalde omstandigheden waarneembaar kan zijn in de omgeving lucht neen het toepassingsgebied van de overeenkomst beperkt zich tot de reeds vergunde installaties van de tot de MBO toegetreden leden van de federatie van Belgische elektriciteits- en gasbedrijven (FEBEG), nl. Electrabel, SPE en EON lucht de waterbeleidsnota legt de krachtlijnen vast van de visie van de Vlaamse Regering op het integraal waterbeleid in het Vlaamse Gewest ja thema’s zoals waterkwaliteit en duurzaam watergebruik zijn relevant in het kader van het project projectbeschrijving, oppervlaktewater Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan geeft een visie op de ruimtelijke ontwikkeling van de Provincie Oost-Vlaanderen en legt de krachtlijnen vast van het ruimtelijk beleid van de toekomst ja algemeen relevant in Oost-Vlaanderen situering project Provinciaal milieubeleidsplan Oost-Vlaanderen – Milieubeleidsnota 2010 - 2013 legt de krachtlijnen van het provinciaal milieubeleid naar de toekomst ja de belangrijkste beleidsdomeinen die hierin aangehaald worden zijn leefmilieu, energie en integraal waterbeleid oppervlaktewater, lucht, geluid, mens het Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan geeft het kader voor het gemeentelijk ruimtelijk beleid weer. Het ruimtelijk structuurplan geeft zelf geen regels of voorschriften voor een concreet perceel. Het geeft wel de algemene voorwaarden waaraan die voorschriften moeten voldoen ja het GRSP van Beveren werd door de gemeenteraad goedgekeurd op 27 juni 2006, en door de Bestendige Deputatie (BD) op 28 september 2006 situering van het project Gemeentelijk milieubeleidsplan legt de krachtlijnen vast van het gemeentelijk milieu- en natuurbeleid ja het gemeentelijk milieubeleidplan dateert van 28 maart 2006 alle milieuthema’s Gemeentelijk Mobiliteitsplan ja in 2003 werd een gemeentelijk mobiliteitsplan afgerond. De bedrijven rond het Vrasenedok mens - mobiliteit bepaalde verontreinigende stoffen in de lucht door grote stookinstallaties. Deze richtlijn is in Vlaanderen omgezet in titel II van Vlarem Visiedocument ‘De weg naar een duurzaam geurbeleid’ in dit visiedocument worden maatregelen en acties voorgesteld om de voor Vlaanderen gestelde doelstellingen te kunnen halen Milieubeleidsovereenkomst het ontwerp voor de nieuwe (MBO) elektriciteitsproducenten milieubeleidsovereenkomst werd goedgekeurd voor de duur van 5 jaar (2010 – 2014). De milieubeleidsovereenkomst geeft invulling aan de NEC-richtlijn In de MBO liggen de emissieplafonds voor NOx en SO2 vast tot 2014 Waterbeleidsnota Provinciaal beleid Gemeentelijk beleid Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan (GRSP) Beveren geeft aan de krachtlijnen en de verantwoordelijkheden van de gemeentelijk beleid Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 48 | 202 inhoudelijk Beveren voor de geïntegreerde acties mbt mobiliteit op korte, middellange en lange termijn gemeentelijk natuurontwikkelingsplan (GNOP) Beveren beoogt een doorgedreven natuurbeleid in de gemeente op zowel korte als lange termijn; het actieplan vormt daarbij de uitvoering relevant? bespreking relevantie MER-deel genereren veel vrachtverkeer. Wanneer nieuwe bedrijventerreinen worden aangesneden is het belangrijk dat het vrachtverkeer via het hoofdwegennet kan worden verwerkt ja Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting het GNOP van Beveren dateert van 1995 49 | 202 fauna en flora 3 Projectbeschrijving 3.1 Verantwoording project Het bedrijf is gespecialiseerd in het verwerken van afvalstoffen. Het bedrijf is momenteel vergund voor het co-composteren van koolstofrijke producten in een mestverwerking voor 130.000 ton/j (waarvan maximaal 99.990 ton mest) en tevens voor het vergisten van 130.000 ton/j organisch-biologische afvalstromen. Naar de toekomst toe wordt een uitbreiding van de milieuvergunning aangevraagd tot een totale compostering van 220.000 ton/j (waarvan maximaal 220.000 ton dierlijke mest), en wordt bij het vergistingsdeel geen extra capaciteit aangevraagd. Deze uitbreiding van de composteringsactiviteit zal niet gepaard gaan met wezenlijke veranderingen aan de infrastructuur, maar is mogelijk binnen de bestaande infrastructuur mits wat aanpassingen aan het werkingsproces. Een optimale opvulling van de tunnels, die 4 m hoog zijn, en een gemiddelde verblijftijd van 4 dagen kan een maximale composteringscapaciteit van 220.000 ton/j bekomen worden. Voorheen was er een gemiddelde verblijftijd van 6 dagen, en de aanpassing van de gemiddelde verblijftijd zorgt voor extra capaciteit. . Eind 2010 werd het bedrijf, meer bepaald een deel van de co-vergistingsinstallatie, getroffen door een brand. Het vermoeden bestaat dat deze brand veroorzaakt werd door broei in de drooginstallatie. Het gedroogd product heeft, samen met condens, naar alle waarschijnlijkheid aanleiding gegeven tot zelfontbranding. Verzekeringstechnisch kon dit evenwel niet aangetoond worden. Door deze brand werden de drooginstallatie en één vergister volledig beschadigd (vergunning hiervoor is vervallen, vergunnningscapaciteit van 130.000 ton/j bleef behouden). Bij een tweede vergister waren de kabels geknapt, en de resterende twee hadden eveneens (in mindere mate) schade opgelopen. In tussentijd zijn alle vier de vergisters heropgebouwd. In het kennisgevingsdossier werd weergegeven dat een milieuvergunningsaanvraag lopende was om opnieuw de vergunning van voor de brand te bekomen (met uitzondering van de drooginstallatie, die niet meer aangevraagd wordt). Deze vergunning is bekomen op 6 september 2012. Tijdens deze aanvraag werd ook een hernieuwing van de volledige milieuvergunning aangevraagd (co-vergistingsinstallatie en co-compostering). Om deze vergunningsaanvraag sneller te laten lopen, werd in deze hernieuwing maar 99.990 ton/j dierlijke mest aangevraagd (i.p.v. eerdere vergunning van 100.000 ton dierlijke mest per jaar, wat ontheffingsplichtig is). De effecten van deze aanvraag zullen eveneens mee opgenomen worden tijdens deze m.e.r.-procedure. In deze milieuvergunningsaanvraag werd ook een derde activiteit aangevraagd, namelijk de opslag en overslagvan houtafval. Initieel was in het kennisgevingsdossier aangegeven dat in het MER drie situaties beschreven en onderzocht zouden worden inzake milieu-effecten. In de loop van de procedure is de lopende milieuvergunningsaanvraag evenwel verleend, en wordt deze situatie eveneens uitgebaat. Hierdoor zullen in het MER zelf slechts twee situaties beschreven worden, namelijk de actuele situatie die recentelijk vergund is (6 september 2012) en de situatie met de uitbreiding: de actuele situatie, waarbij de co-vergistingsinstallatie opnieuw op volle capaciteit (met 4 tanks) werkt. In deze situatie zit eveneens de co-compostering vervat voor een capaciteit van 130.000 ton/j (met max. 99.990 ton mest/j). Daarnaast is ook de op- en overslag van houtafval (+ shredderen) inbegrepen, waarbij het enkel om A- en B-hout (zijnde onbehandeld of nietgevaarlijk behandeld) handelt; de m.e.r.-situatie, zijnde een uitbreiding van de composteringscapaciteit tot 220.000 ton per jaar (die maximaal ingevuld kan worden met mest). Hierbij zal de focus voornamelijk gelegd worden op de verschillen tussen de diverse situaties , maar zal tevens de globale impact van het bedrijf meegenomen worden. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 50 | 202 3.2 Procesbeschrijving Foto’s van het bedrijf en zijn omgeving zijn terug te vinden in Bijlage 11. Op het bedrijf zijn eigenlijk drie hoofdactiviteiten ter verwerking van afvalstoffen te onderscheiden: vergisting van organisch-biologische afvalstromen, met in een eerste fase de preparatie van een vergistingsmix; co-composteren van koolstofrijke producten in een mestverwerkingsinstallatie; op – en overslag van houtafval (+ shredderen). Een overzicht van de diverse activiteiten op het bedrijf is terug te vinden in het algemene processchema (Figuur 2). 3.2.1 Vergisting van organisch-biologische afvalstromen Dit deel van het bedrijf is voornamelijk van belang voor de huidige situatie. Naar de toekomst toe (de m.e.r.-situatie) worden geen grote aanpassingen gepland aan de vergistingsinstallatie. Initieel werd in de kennisgeving gesproken over drie fasen (zijnde huidige situatie, situatie in aanvraag en gewenste situatie). Momenteel is de situatie in aanvraag reeds vergund en in uitbating, waardoor dit als referentiesituatie gebruikt wordt. Grondstoffen Verschillende grondstoffensoorten worden op het bedrijf aangeleverd, en dit is gelijk in alle situaties: primaire grondstoffen; landbouwgerelateerde afvalstromen; secundaire grondstoffen; organisch biologische afvalstromen (plantaardig en dierlijk). De primaire grondstoffen zijn energieteelten zoals energiemaïs, zonnebloemen, gerst, bietenloof, corn cob mix, ... Deze gewassen worden extern aangevoerd en ingekuild in sleufsilo’s. Met behulp van een bulldozer worden de energiegewassen aangedrukt, waardoor een goede kuilstructuur bekomen wordt. De verblijftijd van de energieteelten bedraagt maximaal 365 dagen. Bulldozers of verreikers voeren deze primaire energiegewassen af naar de mengtanks waar ze in de juiste dosering (na weging) worden opgemengd. Hierna worden ze verzameld in de mengtank, en nadien aangeboden aan de vergisters. De landbouwgerelateerde afvalstromen, zoals o.a. bietenkopjes, bietenstaartjes, preiloof en ajuinen worden op dezelfde manier opgeslagen als de energiegewassen. De grondstoffen met grondstofverklaring omvatten o.a. slib, afkomstig van de bedrijfseigen waterzuivering (opgeslagen in 5 silo’s van elk 100 ton) of champost, GFT, groencompost, …. De organisch biologische afvalstromen zijn zowel van plantaardige als dierlijke oorsprong, en kunnen zowel in vaste als vloeibare vorm aangeleverd worden. Voorverpakte voormalige voedingsmiddelen worden in paletten en in hun verpakking geleverd, en kunnen zowel binnen als buiten opgeslagen worden. Verpakte producten worden ontpakt en op de transportband gelegd naar de mixers, die zich in een gesloten ontpakkingsloods bevinden.Alle producten die in deze ontpakkingsloods gelost en gestockeerd worden dienen als dierlijke producten beschouwd te worden, ook al zijn ze plantaardig van oorsprong, en dienen als dusdanig behandeld te worden. Deze producten dienen als basis voor het maken van de “dierlijke” vergistingsmix (BIOFRIT). Voorheen was dit niet het geval, en werd binnen in deze loods een strikte scheiding gehanteerd tussen plantaardige en dierlijke producten, op basis waarvan Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 51 | 202 enerzijds een “plantaardige” vergistingsmix (ECOFRIT) en anderzijds een “dierlijke” vergistingsmix (BIOFRIT) werd samengesteld. Tot voor kort was het nog zo dat vaste plantaardige producten (na ontpakking) in een voormenger die naast de loods staat gemengd worden. Het gemengde plantaardig mengsel werd overgepompt naar de 5 silo’s van 100 m³ elk, voorbehouden voor opslag van ECOFRIT. Vloeibare plantaardige afvalstromen werden vanuit tankwagens eveneens verpompt naar deze 5 OBA-silo’s. Het mengsel werd dan afgevoerd met tankwagens voor levering aan derden (ECOFRIT) of naar de bedrijfseigen mengtank van 200 ton (in de cat III loods) overgepompt waar het gemengd werd met het dierlijk OBA voor de eigen vergistingsinstallatie. Het vloeibaar dierlijk materiaal werd opgeslagen in 4 silo’s van elk 72 m³ (in de cat III-loods). Hierin werd voornamelijk cat III-materiaal opgeslagen, maar in silo 4 werd ook cat IImateriaal opgeslagen (zijnde maag-darminhoud) opgeslagen. In de ontpakkingsloods werden eveneens dierlijke producten ontpakt en gemixt. Na het mixen werd het mengsel opgeslagen in 5 silo’s van 100 m³ elk of twee grote opslagsilo’s van 2.600 m³ elk, van waar het overgepompt wordt (via ondergrondse leidingen) naar de silo’s van 72 m³, bestemd voor eigen gebruik. Het overige deel werd ook afgevoerd naar een externe vergistingsinstallatie. Deze uitbatingssituatie is terug te vinden in Bijlage 12a. Dit plan werd ook voorgelegd aan OVAM ter goedkeuring. In het kader van verdere optimalisatie van de bedrijfsactiviteiten zijn een aantal wijzigingen doorgevoerd inzake opdeling plantaardig (ECOFRIT) en dierlijke (BIOFRIT) opslag. Het mengsel dat in de ontpakkingsloods gemaakt wordt uit de dierlijke producten wordt bijkomend opgeslagen in 5 silo’s van elk 100 ton die naast de ontpakkingsloods opgesteld staan (voorheen ECOFRITsilo’s). De cat III-loods, met voormengbunker en silo’s van 4 x 72 ton wordt als ECOFRIT-loods gebruikt. Het vloeibaar plantaardig materiaal wordt opgeslagen in deze silo’s van 4 x 72 ton, en wordt in de voormengbunker gemengd met vast plantaardig materiaal uit de sleufsilo’s. Van hieruit wordt het plantaardig materiaal afgevoerd naar derden of overgepompt naar de mengtank (500 ton) bij de vergistingstanks, waar het gemengd wordt met dierlijk materiaal. Deze situatie wordt, samen met de m.e.r.-uitbreiding in de composteringsunit, weergegeven in Bijlage 12b. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 52 | 202 organische biologische afvalstromen primaire grondstoffen secundaire grondstoffen diverse mestsoorten aanvoer nee controle mest/afval/grondstof + documenten OK? ja weging en registratie informeren klant weigeringsregister retour stof lossen van de producten op de aangeduide locatie verpakkingsafval naar verwerker ontpakker diermix vergist plantmix vergist vergistingsmix compostering vergisting dunne fractie afvoer ECOFRIT naar derden afvoer BIOFRIT naar externe vergistingsinstallaties opslag producten dikke fractie afvoer naar compostering of landbouwgrond bodemverbeterend middel opslag voor eigen gebruik of voor derden weging – registratie - afvoer Figuur 2 Algemeen processchema Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 53 | 202 Proces Van de verschillende inputstromen wordt eerst een voormengsel of “mix” gemaakt met de bedoeling om een optimaal vergistbaar mengsel te bekomen. Deze mix wordt dan in een volgende fase vergist in de vergistingsinstallatie van het bedrijf zelf, of het wordt geleverd aan derden. Dit is zo voor alle situaties. In een laatste fase gerelateerd aan het co-vergistingsproces zal het digestaat bewerkt worden. Productie van vergistingsmix Om een mix te kunnen maken, moeten de diverse inputstromen in de geschikte vorm gebracht worden. Deze stromen dienen dan ook eerst mechanisch behandeld te worden, zijnde verhakselen, mengen en mixen. Een deel van de inputstromen dient nog ontpakt te worden, en dit gebeurt in de ontpakkingsloods. Alle producten die in deze loods gestockeerd en behandeld worden, dienen als dierlijke producten behandeld te worden (BIOFRIT). Tot voor kort was het nog zo dat vaste plantaardige producten (na ontpakking) in een voormenger die naast de loods staat gemengd worden. Het gemengde plantaardig mengsel werd overgepompt naar de 5 silo’s van 100 m³ elk, voorbehouden voor opslag van ECOFRIT. Vloeibare plantaardige afvalstromen werden vanuit tankwagens eveneens verpompt naar deze 5 OBA-silo’s. Het mengsel werd dan afgevoerd met tankwagens voor levering aan derden (ECOFRIT) of naar de bedrijfseigen mengtank van 200 ton (in de cat III loods) overgepompt waar het gemengd werd met het dierlijk OBA voor de eigen vergistingsinstallatie. Het vloeibaar dierlijk materiaal werd opgeslagen in 4 silo’s van elk 72 m³ (in de cat III-loods). Hierin werd voornamelijk cat III-materiaal opgeslagen, maar in silo 4 werd ook cat IImateriaal opgeslagen (zijnde maag-darminhoud) opgeslagen. In de ontpakkingsloods werden eveneens dierlijke producten ontpakt en gemixt. Na het mixen werd het mengsel opgeslagen in 5 silo’s van 100 m³ elk of twee grote opslagsilo’s van 2.600 m³ elk, van waar het overgepompt wordt (via ondergrondse leidingen) naar de silo’s van 72 m³, bestemd voor eigen gebruik. Het overige deel werd ook afgevoerd naar een externe vergistingsinstallatie. Deze uitbatingssituatie is terug te vinden in Bijlage 12a. Dit plan werd ook voorgelegd aan OVAM ter goedkeuring. In het kader van verdere optimalisatie van de bedrijfsactiviteiten zijn een aantal wijzigingen doorgevoerd inzake opdeling plantaardig (ECOFRIT) en dierlijke (BIOFRIT) opslag. Het mengsel dat in de ontpakkingsloods gemaakt wordt uit de dierlijke producten wordt bijkomend opgeslagen in 5 silo’s van elk 100 ton die naast de ontpakkingsloods opgesteld staan (voorheen ECOFRIT silo’s). De cat III-loods, met voormengbunker en silo’s van 4 x 72 ton wordt als ECOFRIT-loods gebruikt. Het vloeibaar plantaardig materiaal wordt opgeslagen in deze silo’s van 4 x 72 ton, en wordt in de voormengbunker gemengd met vast plantaardig materiaal uit de sleufsilo’s. Van hieruit wordt de geoptimaliseerde vergistingsmix overgebracht naar een eerste tank van 425 m³ (500 ton), waarn a het materiaal naar de vergistingsinstallatie overgepompt wordt. Dit voormengen zorgt ervoor dat de pH en de samenstelling ongeveer constant is, waardoor de micro-organismen die vergisting in de hand werken geen te sterke wisselingen ondergaan. Deze situatie wordt, samen met de m.e.r.-uitbreiding in de composteringsunit, weergegeven in Bijlage 12b. In het kader van de optimalistatie van de bedrijfswerking zijn recentlijk een aantal wijzigingen opgetreden, en dit voornamelijk inzake opdeling plantaardig/dierlijk materiaal. De silo’s van 72 ton (opgesteld bij loods met voormengbunker) zullen gebruikt worden om plantaardig materiaal op te slaan (ECOFRIT). In de voormengbunker zal dit materiaal gemengd worden met vast plantaardig materiaal (opgeslagen in 3 sleufsilo’s van 500 ton elk, binnen in deze loods). Alles in deze loods zal dan ook als ECOFRIT beschouwd worden (en niet meer als cat III-materiaal) . De 5 silo’s van elk 100 ton die naast de ontpakkingsloods staan zullen als opslag voor BIOFRIT gebruikt worden. In de mengtank, opgesteld bij de vergistingstanks, zal de plantaardige en dierlijke stroom verder gemengd worden vooraleer vergist te Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 54 | 202 worden. In de ontpakkingsloods zal de capaciteit tevens toenemen van 6.050 naar 7.740 ton, maar er wordt niet verwacht dat dit tot wezenlijke wijzigingen met betrekking tot de milieu-effecten zal leiden. Eigenlijke vergistingsproces Na menging gaat de biomassa naar de voorvergistingstanks, waar het materiaal twee à drie weken verblijft. Deze tanks zijn geïsoleerd en worden op een constante temperatuur van 35 tot 37°C gehouden. Hierna wordt de biomassa overgepompt naar de navergisters, waar het materiaal nog één tot twee weken navergist. De uitgegiste biomassa (digestaat) wordt vanuit deze tanks naar de vijzelpers/polymeercentrifuge geleid, waar een scheiding van het digestaat in een dikke en dunne fractie plaatsvindt. Dit digestaat wordt dan nog verder behandeld. Gemiddeld wordt 60 tot 80 % van de biomassa omgezet in biogas, maar hoe langer de verblijftijd en hoe lager de inhibitie, hoe hoger het omzettingsrendement. Het grote voordeel bij anaerobe vergisting is de productie van biogas. Dit gas wordt verder gebruikt voor energieproductie en warmte-productie. Indien teveel biogas geproduceerd wordt of bij noodgevallen, zal dit afgefakkeld worden (verbranden). Naast de productie van biogas wordt eveneens waterdamp, methaan, ammoniak en waterstofsulfide (H2S) gevormd. Deze laatste is evenwel corrosief voor de biogasmotor, waardoor de noodzaak tot verwijdering van deze component zich opdringt. H 2S wordt verwijderd door middel van een bacteriologische aerobe ontzwavelingsinstallatie. Dit gebeurt bij de navergistingstanks, door zuivere lucht (tot een mengsel bekomen wordt met max. 0,5 – 1 % O2) onder de kap te blazen en ijzertrichloride (als katalysator) toe te voegen. De waterdamp zal door afkoeling tijdens het transport naar de gasmotoren condenseren, waardoor water en ammoniak verwijderd zal worden. Het condenswater wordt naar de vergister teruggeleid, waardoor geen of slechts een beperkte ammoniakemissie zal optreden. Verwerking en behandeling digestaat Het restproduct van de co-vergisting, zijnde het digestaat, wordt gescheiden met behulp van een vijzelpers en polymeercentrifuge (beide binnen opgesteld) in een dunne en dikke fractie. De dikke fractie wordt opgevangen in een container en overgebracht naar de compostering, waar de dikke fractie mee gehygiëniseerd en verder verwerkt wordt in de tunnels tot een exportwaardig eindproduct. De dunne fractie wordt na de scheiding naar de pasteurisatietanks (2 x 15 m³) overgepompt, waar het hygiënisatieproces plaatsvindt. Dit hygiënisatieproces kan op twee manieren uitgevoerd worden, die milieutechnisch gezien geen verschil uitmaken. Op een eerste manier ondergaat de dunne fractie een hygiënisatie waarbij er gedurende minstens 1 uur een temperatuur van 70°C wordt gehaald conform de voorschriften van de Europese Verordening 1069/2009. Om deze temperatuur te halen wordt de dunne fractie van het digestaat via een warmtewisselaar met koelwater van de WKK-motoren (90°C) op meer dan 70°C gebracht. Deze dunne fractie wordt in de hygiënisatietanks gebracht die ook op 70°C gehouden worden door het koelwater van de WKK-motoren. De temperatuur in de tank wordt constant geregistreerd en het product kan de tank pas verlaten als de temperatuur minimum 1 uur continu boven de 70°C is. Een andere manier, die momenteel reeds aanvaard wordt als hygiënisatie voor plantaardige stromen, is een thermofiele vergisting, maar dit wordt hier niet onmiddellijk in overweging genomen. Na de hygiënisatie wordt de dunne fractie van het digestaat ter plaatse nog nabehandeld. Er wordt geopteerd om gebruik te maken van 10 indikkers. De indikker bestaat uit een laag bad van digestaat waarin roterende platen opgesteld zijn. De roterende platen geven het (dunne) digestaat een groter contactoppervlak door rond te draaien als een rad. Digestaat blijft hangen aan de platen en wordt zo de lucht in gedraaid die een deel van het vocht opneemt. Het lokaal waar het (dunne) digestaat ingedikt wordt staat op onderdruk. Na de indikkers is er nog een indiktrap waar het ingedikte digestaat nog eens verneveld wordt in de warme luchtstroom (wat feitelijk lucht is die ter afkoeling van de motoren over deze motoren geleid wordt) wat het droge stofgehalte nog een aantal procent kan doen toenemen. De gevormde gassen worden afgezogen naar een dubbele wasser gevolgd door een waterwasser. Hierbij gaat de drogerlucht eerst doorheen de eerste zure wasser, gevolgd door de tweede zure wasser om tot slot via de waterwasser geëmitteerd te worden. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 55 | 202 Eind- en restproductie Bij het co-vergistingsproces worden een aantal producten verkregen: verpakkingsmateriaal: bij het ontpakken zal een deel verpakkingsmateriaal (10 à 20 %) overblijven. Dit materiaal wordt geselecteerd afgevoerd naar erkende verwerkers; palletten: een deel van de input wordt geleverd op palletten. Deze palletten worden verhakseld en mee afgevoerd met het verkleinde houtafval; ecofrit: dit is de vergistingsmix die bekomen wordt door het mengen van de plantaardige afvalstromen. Een deel hiervan wordt afgevoerd naar derden; biofrit: dit is de vergistingsmix die bekomen wordt door het mengen van de dierlijke afvalstromen. Een deel hiervan wordt afgevoerd naar derden; digestaat: het uitgegiste product na de co-vergistingsinstallatie wordt gescheiden in een dunne en dikke fractie. De dikke fractie en een deel van de dunne fractie (na indikking) wordt op het bedrijf zelf verder gebruikt als grondstof voor de composteringsactiviteit. Een deel van de dunne fractie wordt afgevoerd naar landbouwbedrijven om uitgereden te worden op de gronden; elektriciteit: uit het geproduceerde biogas wordt elektriciteit gegenereerd, en dit met behulp van biogasmotoren. Dit gebeurt via warmtekrachtkoppeling (WKK). De geproduceerde elektriciteit wordt deels op het eigen bedrijf gebruikt, en deels via een transformator op het net gebracht. Om een continue stroomtoevoer te garanderen is er naast de biogasmotoren een dieselmotor (500 kW, als noodaggregaat) aanwezig; warmte: naast productie van elektriciteit produceren de motoren eveneens warmte. Deze warmte zal verdeeld worden op het bedrijf zelf en gebruikt worden bij verschillende procesonderdelen (verwarmen/koelen van de loods, pasteurisatie/hygiënisatie, vergistingsproces, indikproces, ...). De warmtebehoeften van het bedrijf worden volledig gedekt door de warmte-energie van de motoren; spuiwater zuurwassers vergistingsinstallatie: bij de zuurwasser zal spui gevormd worden. Dit spui, voornamelijk bestaande uit water en zouten (ammoniumsulfaat) wordt opgeslagen in een spuitank, van waar het afgevoerd wordt als kunstmeststof. Het processchema van de co-vergistingsinstallatie (volgens recent aangevraagde vergunning, d.i. identiek aan m.e.r.-situatie) is terug te vinden in Figuur 3. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 56 | 202 totale maximale capaciteit: 130.000 ton/j organisch biologische afvalstromen energiegewassen vergisting digestaat: 117.000 ton à 10 % DS scheiden in dik en dun 15 % 85 % dikke fractie: 17.550 ton à 35 % DS dunne fractie: 99.450 ton à 3 % DS compostering indikken H2O eindproduct: 42.621 ton à 7 % DS Figuur 3 Processchema co-vergistingsinstallatie 3.2.2 Co-compostering van koolstofrijke producten in een mestverwerkingsinstallatie Grondstoffen Bij de co-compostering worden volgende grondstoffen gebruikt, waarbij in de huidige situatie maximaal 99.990 ton dierlijke mest per jaar (op een totaal van 130.000 ton/jaar niet-gevaarlijke afvalstoffen) verwerkt mag worden. Naar de toekomst toe zal dit maximaal 220.000 ton dierlijke mest per jaar zijn (op een totaal van 220.000 ton/j niet-gevaarlijke afvalstoffen). Bij de overige grondstoffen wenst de exploitant enige vrijheid van invulling te hebben om eventuele problemen met mestschaarste op te kunnen vangen door andere grondstoffen in grotere hoeveelheden te kunnen gebruiken. Vanzelfsprekend zullen hierbij de vergunde hoeveelheden gerespecteerd blijven: Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 57 | 202 kippenmest (50 % van leghennen en 50 % van slachtkippen): max. 99.990 ton/j (huidig) en 220.000 ton/j (gewenst) en drogestofgehalte (DS) van 60 %; varkensmest: max. 99.990 ton/j (huidig) en 220.000 ton/j (gewenst) en DS van 30 %; andere mestsoorten: dit ter vervanging van kippen- en varkensmest met een DS van 25 %; dikke fractie vergistingsdigestaat en/of ingedikt digestaat (dunne fractie): DS van 35 %; compost (champost, compost of een ander toegelaten organisch product): DS van 67 %; OBA: DS van 20 tot 80 %. In werkelijkheid zal de vergunde capaciteit gerespecteerd worden door een combinatie van voorgaande. Het is niet mogelijk om een effectieve verdeling weer te geven tussen de diverse producten. Dit is namelijk zeer sterk variabel, en sterk afhankelijk van het aanbod op de markt, de parameter droge stof, ... De uitbreiding van de composteringsactiviteit zal niet gepaard gaan met wezenlijke veranderingen aan de infrastructuur, maar is mogelijk binnen de bestaande infrastructuur mits wat aanpassingen aan het werkingsproces. Een optimale opvulling van de tunnels, die 4 m hoog zijn, en een gemiddelde verblijftijd van 4 dagen kan een maximale composteringscapaciteit van 220.000 ton/j bekomen worden. Zo zal het composteringsproces minder lang doorgaan, en wordt momenteel niet de volledige capaciteit van het bedrijf benut. In Tabel 8 wordt een overzicht gegeven van de aangeleverde tonnages op het bedrijf, specifiek voor de composteringsinstallatie. Hieruit blijkt dat de huidig vergunde hoeveelheid voor de composteringsinstallatie reeds overschreden wordt (ifv economische realiteit), vandaar de gewenste uitbreiding tot 220.000 ton per jaar (die maximaal ingevuld kan worden met mest). In realiteit is de verschuiving dan ook minder uitgesproken (van ca. 175.000 ton naar 220.000 ton) dan volgens de vergunning (130.000 ton naar 220.000 ton). Tabel 8: Tonnages aangeleverde producten onderdeel 2009 2010 2011 vergistingsinstallatie 86.514 ton 123.105 ton 53.324 ton compostering 161.096 ton 178.003 ton 192.729 ton hout 2.126 ton 1.259 ton 7.117 ton Daarnaast worden ook nog producten aangeleverd voor de aanmaak van vergistingsmixen voor derden, maar deze zijn in bovenstaande tabel, die enkel over de bedrijfseigen vergistingsinstallatie handelt, niet opgenomen (wel in hoofdstuk 3.6 transport opgenomen). Proces Mengen van grondstoffen De menging van de vaste mest en eventueel toegevoegd organisch biologisch afval (afhankelijk van de vraag van de klant) gebeurt kort na levering, en volledig inpandig in de overdekte mestverwerkingsloods. Hiervoor zijn op het bedrijf drie mengbakken aanwezig, voorzien van brekers en een weegsysteem. Hiermee kan een mengsel gedoseerd worden volgens de gewenste samenstelling. Vanuit de mengbakken valt het product op een transportlijn waarop bevochtigers staan. Deze bevochtiging zorgt voor een activering van het mengsel. Hiervoor wordt het spui van de zuurwassers of ander (bedrijfs)afvalwater herbruikt. Eénmaal het product gemengd is, worden de composteringstunnels gevuld. Dit moet gelijkmatig gebeuren om een goede compostering te garanderen. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 58 | 202 Biothermisch drogen Het composteringsproces is een gestuurd proces waarbij gedurende 6 dagen compostering plaatsvindt. Na de uitbreiding in de composteringscapaciteit zal, indien de maximale capaciteit benut wordt, het proces slechts vier dagen doorgaan in de tunnels zelf en zal een groter gedeelte van het narijpen in de opslagloods plaatsvinden.De reductie in verblijftijd zal de capaciteit doen toenemen, maar zal de beluchtingscapaciteit niet doen toenemen. De verschillen in composteringsproces tussen beide situaties worden geduid in Tabel 9, en slaan in feite enkel op het reduceren van tijd voor het biothermisch drogen in de tunnels. Het narijpen van het gevormde product zal in de gewenste situatie voornamelijk doorgaan in de stockageloods, waar dit momenteel voor een groot deel van de tijd in de tunnels zelf plaatsvindt. Tabel 9: Diverse stappen composteringsproces (met beluchtingspatroon) onderdeel huidig gewenst vullen tunnel 8 uur 8 uur doorblazen materiaal 7 uur (5 % verversen) 7 uur (5 % verversen) hygiëniseren 1 uur aan 70 °C 1 uur aan 70 °C biothermisch drogen ca. 72 uur (20 % verse lucht) ca. 24 uur (20 % verse lucht) afkoelen ca. 24 uur (70 % verversen) ca. 24 uur (70 % verversen) legen tunnel 8 uur 8 uur Dit proces gebeurt in vier composteringstunnels voorzien van een actieve vloerbeluchting, een zogenaamde “Spigot-vloer”. Dit is een betonnen vloer, waarin kunststof buizen gelegd zijn die op regelmatige afstand geperforeerd zijn. Hierop zijn speciale spuitstukken gemonteerd die de lucht gelijkmatig door de compost sturen. Een uniforme en goede beluchting wordt hierdoor gegarandeerd . Met de lucht wordt zuurstof aangevoerd, essentieel voor het aerobe composteringsproces. Dit aerobe proces is noodzakelijk met het oog op de kwaliteit van het product en het verhinderen van geuremissies. De ruimtes zijn voorzien van ventilatoren om de proceslucht continu af te zuigen. Via een zuurwasser en een biofilter wordt de lucht gezuiverd. Er was nog een tweede biofilter aanwezig, maar deze werd niet meer gebruikt en is reeds verwijderd om de verkeersdoorgang te verruimen. Alle lucht wordt behandeld door de zure wasser en de grote biofilter. Deze biofilter is ruim voldoende gedimensioneerd om de volledige luchtstroom te behandelen. Dit zal in de discipline lucht verder uitgewerkt worden. Hierbij is het van belang de temperatuur, het zuurstofgehalte en het vochtgehalte van de inkomende lucht te sturen. Een deel van deze inkomende lucht is afkomstig van de overdekte mestverwerkings loods, maar naargelang het stadium van compostering kan deze lucht bijgemengd worden met verse lucht of recirculatielucht. Tijdens het composteringsproces wordt het compostmengsel gehygiëniseerd. Opslag en narijpen eindproduct Na het composteren worden de tunnels leeggeschept en wordt de compost naar de stock loods overgebracht. De stockloods heeft een opslagcapaciteit van 15.000 m³, bevat uitsluitend gehygiëniseerd product, en is volledig sanitair gescheiden van de mengloods. Tijdens de stockageperiode rijpt de compost nog verder af en verhoogt de stabiliteit. Deze stockloods bevindt zich in dezelfde loods als de tunnels, en wordt eveneens in onderdruk gehouden. De emissies worden mee over de zure wasser en biofilter geleid. Eind- en restproduct Tijdens het composteringsproces zal een gewichtsverlies van zowat 20 % optreden. Dit betekent dat e r in de huidige situatie jaarlijks volgens de vergunning zowat 104.000 ton bodemverbeterend middel aangemaakt zal worden, en dat dit naar de toekomst toe (m.e.r.-situatie) maximaal 176.000 ton zal zijn. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 59 | 202 Het spui van de zuurwasser wordt opgevangen in een afzonderlijke spuitank, van waar het afgevoerd wordt als kunstmeststof of deels herbruikt wordt als bevochtigingsvloeistof van het composteringsmengsel. Een globaal processchema voor het co-composteringsproces wordt gegeven in Figuur 4. diverse mestsoorten: max. 99.990 (huidig) of 220.000 (MER) ton/j secundaire grondstoffen organisch biologische afvalstromen compostering: max. 130.000 (huidig) – 220.000 (MER) ton/j bodemverbeterend middel: 104.000 (huidig) – 176.000 (MER) ton/j à 40 – 50 % DS afvoer Figuur 4 Processchema co-compostering 3.2.3 Opslag en overslag van houtafval Op de site zullen diverse houtafvalstromen aangeleverd en opgeslagen worden: afvalhout van de ontpakkingslijn: bij het ontpakken van de ontpakkingslijn op de site komen houten verpakkingen en paletten vrij. Dit betreft steeds het commerciële A-hout. Bedoeling is om dit houtafval te shredderen met een mobiele hakselaar en verder af te voeren voor verwerking; afvalhout van derden: op de site zal ook afvalhout van derden geaccepteerd worden. Dit afvalhout (zowel A- als B-hout) zal eveneens door middel van een mobiele hakselaar geshredderd worden en afgevoerd worden naar een verwerking. Een overzicht van het processchema inzake opslag en overslag van houtafval wordt gegeven in Figuur 5. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 60 | 202 onbehandeld houtafval (Ahout) niet-verontreinigd behandeld hout (B-hout) breken mbv mobiele shredder afvoer voor verdere verwerking Figuur 5 Processchema opslag en overslag houtafval Het aangeleverde hout wordt buiten in boxen opgeslagen. Als er voldoende materiaal aanwezig is, wordt dit hout met behulp van een mobiele installatie geshredderd. Deze installatie staat binnen opgesteld en na het shredderen wordt het materiaal onmiddellijk afgevoerd. Er is dan ook geen stockage voorzien voor het geshredderde materiaal. Deze shredderactiviteit is zeer beperkt, en gaat slechts 1 à 2 keer per jaar door. Bij de meest recente vergunningsaanvraag werd de vergunning geweigerd voor de opslag van 2.000 ton groenafval in een sleufsilo (rubriek 2.2.2.f)2°) en voor de opslag en biologische behandeling van fijn groenafval in de co-vergisting (rubriek 2.2.3.e)). Deze weigering wordt als volgt gemotiveerd: Het gebruik van groenafval als mulch-materiaal is niet aangewezen (de fijne fractie is niet geschikt als mulch), evenmin als gebruik in vergistingsinstallaties of de aanmaak van vergistingsmixen (de fijne fractie gaat het vergistingsproces tegen). Het gebruik van groenafval of fracties daarvan voor de aanmaak van mulchingmateriaal of inputmateriaal voor vergistingsinstallaties is momenteel dan ook verboden. 3.3 Reeds genomen reducerende maatregelen Op het bedrijf zijn reeds een aantal maatregelen getroffen om de hinder naar de omgeving toe te te beperken. Deze maatregelen zijn nu reeds in gebruik, en zullen ook naar de toekomst toe behouden blijven. 3.3.1 Lucht / geur Op het bedrijf zijn een aantal mogelijke bronnen van emissies naar de lucht toe te detecteren: mestverwerking/compostering: voornamelijk ammoniak en in minder mate zwavelverbindingen zullen hierbij vrijkomen. De mestverwerkingsloodsen staan continu in onderdruk en zijn uitgerust met een centraal luchtbehandelingssysteem. De lucht wordt eerst gewassen door zuurwassers, waarna het door de biofilter geleid wordt. De proceslucht van de tunnels en de afzuiglucht van de stockageloods wordt voor een deel herbruikt bij het biothermisch drogen; vergisting: het vergistingsproces is een dynamisch en biologisch proces, waarbij een stijgende gasproductie, verzuring, … kan optreden. Dit kan gepaard gaan met onverwachte emissies. Bij overproductie van gas wordt een deel van het gas afgefakkeld. De overdruk kan in geval van nood ook weggelaten worden via watersloten op de vergisters. Bij dit vergistingsproces zijn een aantal biogasmotoren aanwezig. Deze motoren zetten het biogas om naar elektriciteit maar zullen rookgassen emitteren. De rookgassen worden mee geëmitteerd met de drooglucht, en is slechts een heel klein deel van de totale hoeveelheid drooglucht, waardoor reeds een heel Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 61 | 202 sterke verdunning van de rookgassen bekomen wordt. Slechts in heel uitzonderlijke gevallen (noodsituaties) worden de rookgassen rechtstreeks naar buiten toe geëmitteerd. Daarnaast is een ontzwaveling aanwezig om H 2S uit de luchtsstroom te verwijderen teneinde corrosie van de motoren te vermijden; indikkers: het digestaat van het vergistingsproces wordt bijkomend ingedikt. Dit kan gepaard gaan met geur- en ammoniakemissies. De gevormde gassen worden afgezogen naar een dubbele wasser gevolgd door een waterwasser. Hierbij gaat de drogerlucht eerst doorheen de eerste zure wasser, gevolgd door de tweede zure wasser om tot slot via de waterwasser geëmitteerd te worden opslag cat. III-producten: in de buitenlucht zijn alleen inerte en/of geurloze producten opgeslagen. De opslagsilo’s voor dierlijke bijproducten zijn uitgerust met een overdrukventiel en damprecuperatie. Bij het vullen van de silo kan namelijk een overdruk ontstaan. Door het overdrukventiel en de damprecuperatie zal evenwel geen lucht ontsnappen naar buiten toe, maar zal deze opgevangen en terug in de silo geleid worden. De producten voor de vergistingsmix worden in gesloten silo’s of gesloten loodsen gestockeerd. De poorten moeten steeds gesloten blijven. Hiertoe zijn sectionaal- en snelsluitpoorten aanwezig bij de composteringsloods. Bij de ontpakkingsloods zijn snelsluitpoorten aanwezig, maar door het frequente transport in en uit deze loods worden deze dikwijls geopend. Ook de opslag van bermmaaisel kan aanleiding geven tot geuremissies; in de opslagtank voor dierlijke bijproducten (tank van 500 m³)wordt de verdringingslucht gezuiverd via een aktief koolfilter; shredder en motoren voertuigen: de shredder kan aanleiding geven tot voornamelijk stofemissies. Het bedrijf beschikt evenwel over een sproei-installatie om dit tegen te gaan. Daarnaast zijn ook de emissies van de motoren (voertuigen en andere installaties) relevant mbt luchtemissies. 3.3.2 Water Bedrijfsafvalwater wordt gescheiden afgevoerd en gecollecteerd in een pompkelder. In deze pompkelder wordt het water over een centrifugale zeef geleid, waardoor de vaste deeltjes reeds voor een groot deel gescheiden en afgevoerd worden. De resterende afvalstroom bevat evenwel nog teveel nutrië nten om direct geloosd te worden. Daarom wordt het afvalwater vanuit de pompkelder verder overgepompt naar 5 bezinkingssilo’s (van elk 100 m³). Na bezinking wordt het water naar de waterzuiveringsinstallatie (biologie) overgepompt. Dit is een beluchtingsbassin waar actief slib voor de biologische afbraak van de organische componenten zorgt. Na zuivering wordt een groot deel van het water opnieuw herbruikt op het bedrijf (o.a. in de zuurwassers). Het teveel aan gezuiverd afvalwater wordt geloosd in een buffergracht, uitgerust met twee helofytenfilters (dit zijn rietvelden, één direct bij het lozingspunt van de biologie, en één op het uiteinde van de buffergracht). Deze helofytenfilters (rietvelden) zorgen voor een extra zuivering van het reeds gezuiverde afvalwater, en zullen voornamelijk hun nut hebben bij hevige regenbuien, waarbij het afvalwater via een overstort in de buffergracht terecht komt (m.a.w. bij een verkorte verblijftijd in de biologie). Het water afkomstig van de wasstraten wordt, na zuivering in een KWS-scheider, behandeld in de biologie. Het gebruikte water in deze wasstraat is afkomstig van de regenwateropvang. 3.3.3 Geluid Op het bedrijf zijn diverse geluidsbronnen aanwezig, namelijk ventilatoren, pompen, roerwerken, mixers, een shredder en voertuigen (vrachtwagens en bulldozers). Al deze toestellen, met uitzondering van de shredder en voertuigen, worden opgesteld in gebouwen en/of tanks/putten. De shredder wordt evenwel slechts sporadisch gebruikt, en voldoet aan de meest recente milieunormen. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 62 | 202 De ventilatoren staan opgesteld boven de composteringstunnels en in de verwerkingsloods. Ze sturen de lucht doorheen de zuurwassers en vervolgens doorheen de biofilter. Hierdoor zal het geluid van de ventilatoren sterk gedempt worden. Indien alle poorten gesloten gehouden worden, zal het geluidsniveau niet toenemen. Bovendien is het bedrijf gelegen in een drukke industriezone en grenst ze aan een drukke autosnelweg (R2 – Liefkenshoektunnel) en een spoorlijn. Deze verkeersaders zullen meer geluidshinder producer en dan het bedrijf zelf. Niettegenstaande er een zeker bedrijfsgerelateerd verkeer aanwezig is (aan - en afvoer van allerhande producten), zal de geluidshinder veroorzaakt door deze transportbewegingen verwaarloosbaar zijn t.o.v. deze veroorzaakt door de autosnelweg. 3.3.4 Algemene hygiëne De bedrijfsterreinen zijn verhard en de vloeroppervlakken worden regelmatig zuiver gemaakt. In 2013 werd de hele toplaag van het terrein heraangelegd met asfalt om het vegen te vereenvoudigen. De opslag en verwerking van mest kan ongedierte aantrekken. Om dit te voorkomen wordt gebruik gemaakt van een gespecialiseerde bestrijdingsfirma. Ter bestrijding van vliegenplagen wordt K-Othrine Flow 25 gebruikt, een ongevaarlijk product dat biologisch afbreekbaar is. Tegen ratten worden lokdoosjes met vergif gebruikt. Voor de deuren van de stockloods voor compostering bevinden zich ontsmettingsmatten. 3.4 Waterhuishouding Op het bedrijf kunnen er verschillende afvalwaterstromen onderscheiden worden: sanitair (huishoudelijk) afvalwater; bedrijfsafvalwater; zuiver run-off water/hemelwater. 3.4.1 Sanitair afvalwater Het sanitair afvalwater is afkomstig van de kantoorgebouwen. Dit afvalwater wordt verzameld en geloosd in de ingebuisde gracht, en dit na IBA-zuivering. Er zal maximaal 300 m³/j sanitair afvalwater geproduceerd worden (vroeger was dit zo vergund, maar is momenteel niet meer vergunningsplichtig). De geschatte hoeveelheid bedraagt namelijk 52 m³/j (obv werkplan inrichting, met 6 personeelsleden en exploitant). Dit zal zo blijven in de gewenste situatie, want er worden geen nieuwe personeelsleden voorzien. 3.4.2 Bedrijfsafvalwater Het bedrijfsafvalwater kan grosso modo opgedeeld worden in twee deelstromen: waswater van de wasstraat en vervuild run-off water dat het overgrote deel van de bedrijfsafvalwaterstroom vormt. Het waswater van de wasstraat wordt in een slibvanger met KWS-afscheiding verzameld. Het effluent hiervan wordt opgevangen in de waterzuivering. Het vervuild run-off water wordt opgevangen in vijf slibtanks, waarna het ofwel herbruikt wordt als input voor de vergistingsmix (biofit) ofwel behandeld wordt in een biologische waterzuiveringsinstallatie met nazuivering door een helofytenveld (rietveld). Een deel van het gezuiverde effluent kan herbruikt worden (o.a. voor het bevochtigen van de biofilter, waterbron voor de wassers, aanlengmiddel voor de vergistingsmixen, tegen het verstuiven van de grondstoffen, ...), maar een deel wordt (na zuivering) geloosd in de ingebuisde gracht (en van daaruit naar de dokken). Door de diverse voertuigbewegingen op het terrein bestaat hier het risico op contaminatie met minerale olie. Bij het optreden van calamiteiten (tanklekken) wordt dit onmiddellijk aangepakt, en dit Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 63 | 202 voornamelijk om een zo goed mogelijke (niet-gecontamineerde) productmix te bekomen. Het is namelijk van essentieel belang (naar werking vergisting toe) dat deze productmix (waaronder ook deel run-off water) van heel goede kwaliteit is. De genomen maatregelen zullen er dan ook zorgen dat er geen contaminatie van het run-off water zal optreden. Een deel van het terrein is in dit kader opnieuw geasfalteerd (2013) om reinigen te vereenvoudigen, waardoor contaminaties makkelijker vermeden kunnen worden. De verschillen tussen de diverse situaties zullen verwaarloosbaar zijn. 3.4.3 Hemelwater Het zuivere run-off water dat niet in aanraking komt met de vuile werkzones, wordt opgevangen in een foliebassin van 300 m³. Het overstort van dit bassin gebeurt in de ingebuisde gracht. Het hemelwater zal herbruikt worden als waswater voor de diverse voertuigen en machines, en de als waterbron voor de wassers en de biofilter. Er ligt een persleiding over het hele terrein, waardoor dit water overal in het productieproces gebruikt kan worden. In dit foliebassin wordt ook het hemelwater van het dak van de bedrijfsgebouwen opgevangen. Dit foliebassin heeft een capaciteit van 300 m³, wat voldoende is om aan de vergunningsvoorwaarde inzake hemelwateropvang te voldoen. Doordat er weinig tot geen wijzigingen aan de infrastructuur zullen optreden tussen de verschillende situaties, zullen inzake hemelwateropvang geen veranderingen optreden. 3.4.4 Overzicht In Tabel 10 wordt een overzicht weergegeven van de diverse afvalstromen op het bedrijf. Het afvalwater wordt voornamelijk herbruikt bij de aanmaak van de vergistingsmix Biofrit. Het resterende deel wordt geloosd. De hoeveelheid run-off water is een inschatting, want het gebruik ervan is sterk afhankelijk van de omstandigheden. Bij droge periodes wordt namelijk geen run-off water gebruikt in de biofrit, terwijl in nattere periodes wel gebruik gemaakt wordt van deze waterstroom voor de aanmaak van de vergistingsmix. Tabel 10: Overzicht afvalstromen Op De Beeck nv herkomst geschat debiet per jaar geschat debiet per week geschat debiet per dag zuivering lozing wasstraat 50 m³ 5 m³ 1 m³ slibvanger en KWSafscheider naar biologie 42.000 m³ 800 m³ 160 m³ biologische waterzuivering met nazuivering in rietveld lozing in ingebuisde gracht en deels herbruikt 52 m³ 1 m³ 0,15 m³ septische put en IBA lozing in gracht (ingebuisd) 11.500 m³ 160 m³ 32 m³ neen, opvang in foliebassin opvang en lozing in gracht (ingebuisd) via overloop, hergebruikt op het bedrijf vuile run-off sanitair afvalwater zuiver run-off en hemelwater 3.5 Energie De co-vergistingsinstallatie zal elektriciteit en warmte produceren. In de m.e.r.-situatie zullen geen wijzigingen gepland zijn in de co-vergistingsinstallatie t.o.v. de huidige situatie, waardoor inzake energie geen verschillen zullen optreden tussen beide situaties. De focus bij de m.e.r.-situatie ligt namelijk op een uitbreiding van de composteringscapaciteit. De geproduceerde warmte wordt zoveel mogelijk op het bedrijf gebruikt, en dit voor hygiënisatie , vergistingsproces, compostering, ... Bovendien wordt de dunne fractie van het digestaat ingedikt. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 64 | 202 De geproduceerde elektriciteit wordt voor het overgrote deel op het elektriciteitsnet geplaatst. Een deel (circa 10 %) dient evenwel om het bedrijf te voorzien van elektriciteit. Het schematisch overzicht van de energiehuishouding, en dit voor de huidige, actuele situatie (zal eveneens gelijk zijn aan de m.e.r.-situatie) wordt gegeven in Figuur 6. voorbehandeling vergisting: 130.000 ton/j 7.438 MWh pasteurisatie 3.720 MWh WKK biogas: 7,14 MWel elektriciteit: 56.332 MWh overige warmte: 11.158 MWh warmte: 55.788 MWh indikinstallatie: 44.630 MWh eigen verbruik: 10 % distributienet: 90 % Figuur 6 Schematisch overzicht energiehuishouding van de huidige situatie (d.i. eveneens gelijk aan de m.e.r.-situatie) 3.6 Transport Het aantal transportbewegingen, gelinkt aan het bedrijf, kan in de huidige situatie ingeschat worden op ca. 120 per dag. Door de uitbreiding van de composteringsinstallatie van het bedrijf, zal dit aantal licht stijgen, tot zowat 130 bewegingen per dag. In Tabel 11 wordt aangegeven hoe deze hoeveelheden ingeschat werden, waarbij de volledige aanvoer voor de aanmaak van vergistingsmixen beschouwd wordt, dit in tegenstelling tot Tabel 8, waar enkel de tonnages weergegeven werden voor de bedrijfseigen vergistingsinstallatie. Zoals reeds eerder vermeld wordt huidig vergunde hoeveelheid voor de composteringsinstallatie reeds overschreden wordt (ifv economische realiteit), vandaar de gewenste uitbreiding tot 220.000 ton per jaar (die maximaal ingevuld kan worden met mest. Tabel 11: Inschatting aantal transporten – op basis van aantal inkomende tonnages onderdeel 2010 2011 gewenst vergistingsmixen 194.660 ton 221.008 ton 53.324 ton compostering 178.003 ton 192.729 ton 220.000 ton hout 1.259 ton 7.117 ton 7.117 ton totaal 373.922 ton 420.854 ton 448.125 ton totaal / dag 14.957 ton 16.834 ton 17.925 ton inkomende geladen vrachten / dag* 41 46 49 aantal inkomende vrachtwagens / dag 55 61 65 totaal aantal transportbewegingen / dag 110 122 130 * 50 % van de vrachtwagens komen zowel vol toe, als vertrekken vol, 25 % komt leeg toe en vertrekt vol, 25 % komt vol toe en vertrekt leeg Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 65 | 202 Het bedrijf is gelegen in het havengebied van Antwerpen, direct aan de autosnelweg. Er dienen geen woonkernen doorkruist te worden, waardoor geen verkeersoverlast te verwachten is. 3.7 Mogelijke alternatieven 3.7.1 Nulalternatief Het nulalternatief is het scenario waarbij geen uitbreiding van de vergunning verleend wordt. In dit geval zal het bedrijf verder uitgebaat worden volgens de laatst verkregen milieuvergunning. 3.7.2 Doelstellingsalternatieven Doelstellingsalternatieven (andere activiteiten) worden niet in beschouwing genomen. Het bedrijf is en blijft gespecialiseerd in de verwerking van afvalstoffen. Het gaat hier om de uitbreiding van een bestaande activiteit. De bedrijfsinfrastructuur dient hiervoor niet aangepast te worden, m.a.w. de uitbreiding kan volledig binnen reeds aanwezige installatie gerealiseerd worden. 3.7.3 Locatiealternatieven Met betrekking tot het voorliggend m.e.r.-project gaat het om een uitbreiding van een reeds aanwezige activiteit, zijnde de compostering. Dit gaat niet gepaard met een uitbreiding van de infrastructuur, maar is mogelijk in de bestaande configuratie. Een studie naar locatiealternatieven is bijgevolg niet relevant. 3.7.4 Uitvoeringsalternatieven Om de gebruikte technologie en technieken te toetsen aan alternatieven, kan ondermeer gebruik gemaakt worden van de studie “Best beschikbare technieken voor composteer- en vergistingsinstallaties” (2005). In deze BBT-studie wordt een opdeling gemaakt in drie grote groepen: compostering in open lucht; compostering in gesloten systemen; vergisting. Voor voorliggend bedrijf zullen enkel de twee laatste groepen van belang zijn. Een overzicht van de BBTmaatregelen die mogelijks van toepassing kunnen zijn voor het bedrijf worden gegeven in Tabel 12. In de diverse disciplines wordt in detail aangegeven welke BBT’s op het bedrijf gebruikt worden. In februari 2012 is eveneens de BBT-studie “(mest)covergistingsinstallaties” gepubliceerd. Toepasselijke maatregelen die hierin vermeld zijn, zullen geëvalueerd worden. Tevens zal, waar relevant, een BBTtoetsing met betrekking tot de vast opgestelde motoren (in voorliggend geval rubriek 31.1), uitgevoerd worden (BBT voor verbranding van hernieuwbare brandstoffen, 2008). In deze BBT-studie wordt een onderscheid gemaakt tussen type hernieuwbare brandstoffen. Doordat op het bedrijf de hernieuwbare brandstof uit biogas bestaat, zullen enkel de hiermee gerelateerde BBT-maatregelen beschouwd worden. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 66 | 202 Tabel 12: Overzicht van mogelijks toepasselijke BBT-maatregelen uit BBT-studie “composteer- en vergistingsinstallaties” techniek technische haalbaarheid1 geschatte invloed op het milieu1 economische beoordeling2 BBT? toegepast op bedrijf? optimale verwerkingscapaciteit van de installatie niet overschrijden + + 0 ja ja controle van de versheid van de aangeleverde materialen + + 0 ja ja percolaat dat vrijkomt tijdens inzameling van vochtige materialen opvangen en afvoeren naar het afvalwaterbekken + + 0/- ja ja, gaat naar waterzuivering langdurige opslag van snel afbreekbare materialen in het ontvangstgedeelte vermijden + + 0/- ja ja, producten worden zo vers mogelijk gebruikt resterend materiaal in het ontvangstgedeelte ’s avonds afdekken met houtsnippers + + 0/- enkel BBT in installaties waar toevoeging van houtsnippers mogelijk is met het oog op de kwaliteit van het eindproduct neen percolaatwater dat vrijkomt in het ontvangstgedeelte opvangen en afvoeren naar het afvalwaterbekken + + 0/- ja ja, gaat naar waterzuivering voldoende structuurmateriaal toevoegen aan structuurarme materialen + + 0/- ja ja, er wordt een zo optimaal mogelijk mengsel nagestreefd bijmengen van rijpere compost bij de te composteren materialen + + 0/- neen ja beperken van het contactoppervlak lucht/water tijdens het bevochtigen met percolaat + + 0/- BBT indien het gebruik van het percolaat een bron van geurhinder vormt neen BBT voor compostering in gesloten systemen maatregelen ter beperking van geurhinder Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 67 | 202 techniek technische haalbaarheid1 geschatte invloed op het milieu1 economische beoordeling2 BBT? toegepast op bedrijf? opzethoogte van de composthopen beperken + + 0/- ja ja, past in goede bedrijfsvoering procesparameters opvolgen en zonodig bijsturen – streven naar optimale temperatuur, zuurstof- en vochtgehalte in de compostering + + 0/- ja ja, past in goede bedrijfsvoering composthopen voldoende regelmatig omzetten of omtunnelen + + 0/- ja ja, past in goede bedrijfsvoering composterend materiaal tijdig en voldoende bevochtigen als het vochtgehalte te laag wordt + + 0/- ja ja, indien noodzakelijk composterend materiaal geforceerd beluchten (blaas- of zuigbeluchting) + + - ja ja, geforceerde beluchting streven naar een voldoende gestabiliseerd eindproduct + + 0 ja ja, verdere afrijping in stockageloods eigenlijke compostering afsluiten van de buitenlucht + + - ja ja, onderduk overige processtappen afsluiten van de buitenlucht + + -/-- ja, uitgezonderd voor processtappen die geen onaanvaardbare geurhinder veroorzaken indien ze in open lucht of in niet-afgesloten systemen worden uitgevoerd ja, stockage- en opslagloods in onderdruk geuremissie via poorten en gesloten loodsen beperken + + - ja ja, poorten gesloten houden voldoende luchtafzuiging en –verversing in gesloten loodsen + + - ja ja, luchtafzuiging zorgt voor voldoende onderdruk afgezogen proceslucht behandelen in een geurverwijderingsinstallatie, bijvoorbeeld een biofilter + + - BBT in installaties waar reeds een hoge schoorsteen aanwezig is, en waarbij de schoorsteen alleen niet volstaat om de ja, zure wasser en biofilter Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 68 | 202 techniek technische haalbaarheid1 geschatte invloed op het milieu1 economische beoordeling2 BBT? toegepast op bedrijf? geurhinder in de omgeving tot op een aanvaardbaar niveau te beperken afgezogen proceslucht behandelen in een geurverwijderingsinstallatie of gebruiken als beluchtingslucht in de gesloten compostering + + - optimaal ontwerp van de biofilter + + 0/- ja ja, zie 6.4.1 conditionering van de in de biofilter te behandelen lucht + + 0/- ja ja, eerste zure wasser om ammoniak te verwijderen opvolging van de biofilterwerking + + 0/- ja ja, door milieu-coördinator tijdige vervanging van het biofiltermateriaal + + 0/- ja ja, indien noodzakelijk verhoging van het emissiepunt + + -/-- BBT indien andere maatregelen niet helpen neen schoonhouden van het terrein, de installaties en de voertuigen + + 0/- ja ja, past in goede bedrijfsvoering slib verwijderen uit het afvalwater vooraleer dit wordt opgevangen in het percolaatbekken + + 0/- ja neen, geen percolaatbekken beluchten van het percolaatbekken + + - BBT indien andere maatregelen (o.a. afsluiten percolaatbekken) niet volstaan om geurhinder te vermijden neen, geen percolaatbekken +/- +/- - BBT indien andere BBTmaatregelen niet neen gebruik van geurmaskerende of – neutraliserende producten Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting BBT in installaties waar ja, zuivering in zure wasser en biofilter reeds een hoge schoorsteen aanwezig is, en waarbij de schoorsteen alleen niet volstaat om de geurhinder in de omgeving tot op een aanvaardbaar niveau te beperken 69 | 202 techniek technische haalbaarheid1 geschatte invloed op het milieu1 economische beoordeling2 BBT? toegepast op bedrijf? volstaan om geurhinder te vermijden vooral bij periodieke geurklachten of als oplossing bij acute situaties afspraken met andere installaties m.b.t. geplande of ongeplande stilstand van afvalverwerkende installaties + + 0 ja ja, herstelwerkzaamheden worden gemeld klachtenregistratie en –onderzoek + + 0/- ja ja, meldpunt en registratie opzetten van een communicatieprogramma met de betrokkenen + + 0/- ja meldpunt en registratie, geen communicatieprogramma als dusdanig bijmengen van extra koolstofbronnen bij compostering van N-rijke materialen + + 0 ja er wordt een zo optimaal mogelijk mengsel gevormd kippenmest zo snel mogelijk mengen met gips in een champignonsubstraatbedrijf + + 0 ja neen, geen champignonsubstraatbedrijf afgezogen proces- en ventilatielucht behandelen in een zure wasser om NH 3 te verwijderen + + -/-- BBT voor luchtstromen die een hoge NH3concentratie bevatten ja, behandeling in zure wasser in geval van stofvorming buitenterreinen regelmatig schoon maken + + 0/- ja neen, geen directe stofbron gelinkt aan composteringsactiviteit in geval van stofvorming buitenterreinen sproeien in perioden van droogte + + 0/- ja neen, geen directe stofbron gelinkt aan composteringsactiviteit regelmatig en bewust/gestuurd bevochtigen van het composterend materiaal + + 0/- ja neen, geen directe stofbron gelinkt aan composteringsactiviteit bij afzeving streven naar een voldoende hoog vochtgehalte van de compost + + 0 ja ja, past in goede bedrijfsvoering maatregelen ter beperking van de NH 3emissies maatregelen ter beperking van stofemissies maatregelen ter bescherming van bodem en grondwater Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 70 | 202 techniek technische haalbaarheid1 geschatte invloed op het milieu1 economische beoordeling2 BBT? toegepast op bedrijf? + + - ja ja, betonnen vloeren aanwezig vervuild en niet-vervuild regenwater zo veel mogelijk gescheiden opvangen + + -/-- BBT bij nieuwe installaties of bij de heraanleg van de bedrijfsterreinen ja (zie hoofdstuk 8, oppervlaktewater) voor het bevochtigen van het composterend materiaal gebruik maken van opgevangen percolaatwater en/of vervuild regenwater + + + ja ja, indien noodzakelijk wordt bevochtigd verdamping van water uit het composterende materiaal bevorderen door een aangepaste procesvoering + + 0 ja ja, past in goede bedrijfsvoering streven naar een nullozing van afvalwater + + - een nullozing is niet steeds haalbaar, maar het streven ernaar wordt als BBT beschouwd ja, lozing enkel na voorafgaande zuivering in biologie zuivering van het te lozen afvalwater, bijvoorbeeld door middel van een biologische zuivering, eventueel gevolgd door een nazuivering + + - ja ja, waterzuivering en helofytenveld controle van de verontreiningsgraad van de aangeleverde afvalstoffen – weigeren van sterk verontreinigde afvalstoffen + + 0 ja ja, controle bij aanlevering overloop van de voorbewerkingszeef verkleinen en terug bij het te composteren materiaal brengen + + 0/- voor zover de verontreinigingsgraad dit toelaat niet van toepassing overloop van de nabewerkingszeef naar het proces terugvoeren en gebruiken als + + + ja niet van toepassing alle delen van de installatie waar organisch belast afvalwater kan ontstaan, voorzien van een vloeistofdichte vloer maatregelen met betrekking tot afvalwater maatregelen ter beperking van afvalstoffen Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 71 | 202 techniek technische haalbaarheid1 geschatte invloed op het milieu1 economische beoordeling2 BBT? toegepast op bedrijf? + + 0/- ja ja, past in goede bedrijfsvoering structuur- of afdekmateriaal in de processturing rekening houden met de hoeveelheid reststoffen maatregelen ter beperking van het energieverbruik ja toepassing van instelbare (frequentiegeregelde) ventilatoren + + + ja ja, ventilatie is frequentiegestuurd registratie van energiegegevens + + 0/+ ja ja laden en lossen in een (afgesloten) loods + + - enkel BBT indien lokale geluidshinder veroorzaakt wordt ja, afgesloten opslagloods plaatsen van geluidsdempers op ventilatoren + + - enkel BBT indien lokale geluidshinder veroorzaakt wordt neen, ventilatoren binnen opgesteld voor de biofilter (die dempend effect heeft) geluidwerende omkasting van geluidsproducerende apparatuur + + - enkel BBT indien lokale geluidshinder veroorzaakt wordt neen, ventilatoren binnen opgesteld voor de biofilter (die dempend effect heeft) plaatsen van mechanische bewerkingsinstallaties en andere geluidproducerende onderdelen in een (afgesloten) loods + + - enkel BBT indien lokale alles met betrekking tot compostering geluidshinder gebeurt binnen in loods veroorzaakt wordt akoestische isolatie van de wanden + + - enkel BBT indien lokale geluidshinder veroorzaakt wordt gebruik van geluidsarme wielladers en kranen + + - enkel BBT indien lokale hier wordt nodige aandacht aan geluidshinder besteed, maar wordt niet als dusdanig veroorzaakt wordt overal toegepast het omsluiten van het terrein van de inrichting met een (grond)wal + + - enkel BBT indien lokale geluidshinder veroorzaakt wordt neen het aanpassen van het achteruitrij-alarm + + - enkel BBT indien lokale neen maatregelen ter beperking van geluidshinder Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 72 | 202 neen, ventilatoren binnen opgesteld voor de biofilter (die dempend effect heeft) techniek technische haalbaarheid1 geschatte invloed op het milieu1 economische beoordeling2 van vrachtwagens, wielladers, … aan het omgevingsgeluid BBT? toegepast op bedrijf? geluidshinder veroorzaakt wordt BBT voor vergisting maatregelen ter beperking van geurhinder optimale verwerkingscapaciteit van de installatie niet overschrijden + + 0 ja ja controle van de versheid van de aangeleverde materialen + + 0 ja ja, controle bij aanlevering percolaat dat vrijkomt tijdens inzameling van vochtige materialen opvangen en afvoeren naar het afvalwaterbekken + + 0/- ja ja, wordt naar waterzuiveringingsinstallatie geleid langdurige opslag van snel afbreekbare materialen in het ontvangstgedeelte vermijden + + 0/- ja ja, het inputmateriaal wordt zo vers mogelijk gehouden percolaatwater dat vrijkomt in het ontvangstgedeelte opvangen en afvoeren naar het afvalwaterbekken + + 0/- ja ja, wordt naar waterzuiveringingsinstallatie geleid streven naar een voldoende uitgegist eindproduct + + 0 ja ja, past in goede bedrijfsvoering eigenlijke vergisting afsluiten van de buitenlucht + + - ja ja, vergistingsproces gaat door in afgesloten vergistingstanks overige processtappen afsluiten van de buitenlucht + + -/-- geuremissie via poorten van gesloten loodsen beperken + + - ja ja, poorten worden waar mogelijk gesloten gehouden voldoende luchtafzuiging en –verversing in + + - ja ja, past in goede bedrijfsvoering Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting ja, uitgezonderd voor ja, alle geurgerelateerde activiteiten processtappen die geen gebeuren inpandig onaanvaardbare geurhinder veroorzaken indien ze in open lucht of in niet-afgesloten systemen worden uitgevoerd 73 | 202 techniek technische haalbaarheid1 geschatte invloed op het milieu1 economische beoordeling2 BBT? toegepast op bedrijf? afgezogen ventilatielucht behandelen in een geurverwijderingsinstallatie, bijvoorbeeld een biofilter + + - BBT in installaties waar reeds een hoge schoorsteen aanwezig is, en waarbij de schoorsteen alleen niet volstaat om de geurhinder in de omgeving tot op een aanvaardbaar niveau te beperken ja, zure wassers zijn aanwezig optimaal ontwerp van de biofilter + + 0/- ja neen, geen biofilter conditionering van de in de biofilter te behandelen lucht + + 0/- ja neen, geen biofilter opvolging van de biofilterwerking + + 0/- ja neen, geen biofilter tijdelijke vervanging van het biofiltermateriaal + + 0/- ja neen, geen biofilter verhoging van het emissiepunt + + -/-- BBT indien andere maatregelen niet helpen neen schoonhouden van het terrein, de installaties en de voertuigen + + 0/- ja ja, past in goede bedrijfsvoering slib verwijderen uit het afvalwater vooraleer dit wordt opgevangen in het afvalwaterbekken + + 0/- ja ja, slib uit waterzuivering wordt herbruikt als grondstof beluchten van het afvalwaterbekken + + - BBT indien andere maatregelen (o.a. afsluiten percolaatbekken) niet volstaan om geurhinder te vermijden ja, beluchten waterzuivering +/- +/- - BBT indien andere BBTmaatregelen niet volstaan om geurhinder te vermijden vooral bij periodieke geurklachten neen gesloten loodsen gebruik van geurmaskerende of – neutraliserende producten Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 74 | 202 techniek technische haalbaarheid1 geschatte invloed op het milieu1 economische beoordeling2 BBT? toegepast op bedrijf? of als oplossing bij acute situaties afspraken met andere installaties met betrekking tot geplande of ongeplande stilstand van afvalverwerkende installaties + + 0 ja ja, herstelwerkzaamheden worden gemeld klachtenregistratie en –onderzoek + + 0/- ja ja, meldpunt en registratie opzetten van een communicatieprogramma met de betrokkenen + + 0/- ja meldpunt en registratie, geen communicatieprogramma als dusdanig + + - BBT voor luchtstromen die een hoge NH3concentratie bevatten ja, zure wassers na de indikinstallatie in geval van stofvorming buitenterreinen regelmatig schoon maken + + 0/- ja stofemitterende processen (shredderen) gebeurt binnen in geval van stofvorming buitenterreinen sproeien in perioden van droogte + + 0/- ja bij de shredder is tevens een sproeiinstallatie aanwezig + + - ja ja, overal betonnen vloer vervuild en niet-vervuild regenwater zo veel mogelijk gescheiden opvangen + + -/-- BBT bij nieuwe installaties of bij de heraanleg van de bedrijfsterreinen water wordt naar waterzuivering geleid zuivering van het te lozen afvalwater, bijvoorbeeld door middel van een biologische zuivering, eventueel gevolgd + + - ja ja, past in goede bedrijfsvoering maatregelen ter beperking van de NH 3emissies afgezogen ventilatielucht behandelen in een zure wasser om NH3 te verwijderen maatregelen ter beperking van stofemissies maatregelen ter bescherming van bodem en grondwater alle delen van de installatie waar organisch belast afvalwater kan ontstaan, voorzien van een vloeistofdichte vloer maatregelen met betrekking tot afvalwater Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 75 | 202 techniek technische haalbaarheid1 geschatte invloed op het milieu1 economische beoordeling2 BBT? toegepast op bedrijf? voorzien van een veilige biogasopslag + + - ja ja, past in goede bedrijfsvoering voorzien van een gasfakkel + + - ja ja ontzwaveling van het biogas + + - afhankelijk van de aard van de verwerkte materialen en de H2Sconcentratie in het biogas ja, ontzwaveling is aanwezig opvang en energetische benutting van biogas uit de digestaatopslag + + + ja ja, navergistingstank is aanwezig controle van de verontreinigingsgraad van de aangeleverde afvalstoffen – weigeren van sterk verontreinigde afvalstoffen + + 0 ja ja, controle bij aanlevering in de processturing rekening houden met de hoeveelheid reststoffen + + 0/- ja ja toepassing van instelbare (frequentiegeregelde) ventilatoren + + + ja ja, past in goede bedrijfsvoering registratie van de energiegegevens + + 0/+ ja ja laden en lossen in een (afgesloten) loods + + - enkel BBT indien lokale een groot deel van de producten voor geluidshinder aanmaak vergistingsmix wordt inpandig veroorzaakt wordt gelost plaatsen van geluidsdempers op ventilatoren + + - enkel BBT indien lokale geluidshinder veroorzaakt wordt door een nazuivering maatregelen met betrekking tot opvang en behandeling van het biogas maatregelen ter beperking van afvalstoffen maatregelen ter beperking van het energieverbruik maatregelen ter beperking van geluidshinder Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 76 | 202 neen techniek technische haalbaarheid1 geschatte invloed op het milieu1 economische beoordeling2 BBT? toegepast op bedrijf? geluidwerende omkasting van geluidsproducerende apparatuur + + - enkel BBT indien lokale geluidshinder veroorzaakt wordt motoren zijn in geluidswerende gebouw geplaatst plaatsen van mechanische bewerkingsinstallaties en andere geluidproducerende onderdelen in een (afgesloten) loods + + - enkel BBT indien lokale geluidshinder veroorzaakt wordt ja, installaties zijn binnen opgesteld akoestische isolatie van de wanden + + - enkel BBT indien lokale geluidshinder veroorzaakt wordt neen gebruik van geluidsarme wielladers en kranen + + - enkel BBT indien lokale hier wordt nodige aandacht aan geluidshinder besteed, maar wordt niet als dusdanig veroorzaakt wordt overal toegepast het omsluiten van het terrein van de inrichting met een (grond)wal + + - enkel BBT indien lokale geluidshinder veroorzaakt wordt neen het aanpassen van het achteruitrij-alarm van vrachtwagens, wielladers, … aan het omgevingsgeluid + + - enkel BBT indien lokale geluidshinder veroorzaakt wordt neen 1) per techniek wordt voor de technische haalbaarheid en de geschatte invloed op het milieu een kwalitatieve beoordeling gegeven: “-“ = negatief effect; “0” = geen/verwaarloosbare impact; “+” = positief effect; “±“ = soms een positief, soms een negatief effect. 2) tevens wordt per techniek een economische beoordeling (inzake rendabiliteit) weergegeven: “0”: geen/verwaarloosbare invloed op de kosten; “+” de techniek werkt kostenbesparend; “-“ duidt op een relatief kleine verhoging van de kosten; Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 77 | 202 “- - “ duidt op een relatief grote stijging van de kosten, met een erg negatieve invloed op de rendabiliteit, zodat de techniek als economisch onhaalbaar voor composteer- en vergistingsinstallaties wordt beschouwd, of een kostprijsverhoging die niet in een redelijke verhouding staat tot de bereikte milieuwinst. Tabel 13: Overzicht van mogelijks toepasselijke BBT-maatregelen uit BBT-studie “(mest)covergistingsinstallaties” techniek technische haalbaarheid geschatte invloed op het milieu economische beoordeling BBT? toegepast op het bedrijf? watergebruik voorkomen + + 0 ja ja, gemorste vaste input- en outputstromen en gemorste vloeistoffen worden oordeelkundig verwijderd watergebruik optimaliseren + + -/0 ja ja, deel water wordt herbruikt in vergistingsmix hoeveelheid en belasting van afvalwater / vloeibare afvalstromen beperken + + 0/+ ja ja, past in goede bedrijfsvoering afvalwater / vloeibare afvalwaterstromen oordeelkundig toepassen, verwerken, lozen of afvoeren + + -/0 ja ja, als grondstof vergistingsmix of behandeld in zuiveringsinstallatie gebruik maken van zo vers mogelijk inputmateriaal om de biogasproductie te maximaliseren + + 0 ja ja processen optimaliseren om overmatig energieverbruik te voorkomen of te beperken + + - ja ja, geproduceerde warmte wordt gebruikt in de indikinstallatie gebruik maken van zo vers en zuiver mogelijke mest, energiegewassern en/of OBA om de hoeveelheid niet verwerkte of niet verwerkbare inputstromen te beperken + + 0 ja ja sedimentfractie van de vergister op gepaste wijze afvoeren + + - ja ja, wordt verder gecomposteerd adsorptie- en filtermateriaal zo veel als mogelijk + + -/0 ja ja water afvalwater / vloeibare afvalwaterstromen energie afval / nevenstromen Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 78 | 202 techniek technische haalbaarheid geschatte invloed op het milieu economische beoordeling BBT? toegepast op het bedrijf? luchtemissies, geurhinder en / of stofemissies zoveel mogelijk vermijden door toepassing van brongerichte en /of procesgeïntegreerde maatregelen + + -/0 ja ja, gebruik verse producten, poorten gesloten houden, geurveroorzakende processen gebeuren binnen, … geuremissies accuraat opvolgen + + - ja ja, logboek behandelingsinstallatie bijhouden opslag van inputstromen, tussenproducten en eindproducten optimaliseren + + - ja ja, geuremitterende producten worden binnen opgeslagen geurveroorzakende processen uitvoeren in een gesloten ruimte in onderdruk + + - ja ja luchtemissies opvangen aan de bron via (punt)afzuiging en een geschikte (combinatie van) end-of-pipe luchtbehandelingstechniek(en) toepassen + + - van geval tot geval ja, zure wassers bij indikinstallatie geluidshinder aanpakken aan de bron op het niveau van ontwerp, selectie, procesvoering en onderhoud + + 0 ja ja, binnenopstelling geluidshinder veroorzaakt door voertuigen beperken + + 0 ja waar mogelijk toepassen van geluidsschermen of groenschermen + + - van geval tot geval neen, door locatie inrichting geen noodzaak ontwerp installatie optimaliseren + + - ja ja, past in goede bedrijfsvoering (mest)covergistingsinstallatie optimaal onderhouden + + 0 ja ja, past in goede bedrijfsvoering bedrijfsvoering van de (mest)covergistingsinstallatie optimaliseren + + 0 ja ja, past in goede bedrijfsvoering digestaatbehandeling optimaliseren + + 0/+ ja ja, indikken en composteren hergebruiken en/of afvoeren via externen lucht / geur / stof geluid en trillingen overige Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 79 | 202 techniek technische haalbaarheid geschatte invloed op het milieu economische beoordeling BBT? toegepast op het bedrijf? biogasbehandeling optimaliseren + + 0/+ ja ja, past in goede bedrijfsvoering hygiëne op bedrijfsterrein verzorgen + + 0 ja ja, gemorste producten worden zo snel mogelijk verwijderd veiligheid op het bedrijfsterrein en ter hoogte van de (mest)covergistingsinstallatie garanderen + + 0 ja ja, past in goede bedrijfsvoering Tabel 14: Overzicht van mogelijks toepasselijke BBT-maatregelen uit BBT-studie “verbranding van hernieuwbare brandstoffen” techniek technische haalbaarheid geschatte invloed op het milieu economische beoordeling BBT? toegepast op bedrijf? lage luchtovermaat + + + ja er wordt een beperkt debiet gebruikt SCR - / / neen neen verlagen vochtgehalte in de brandstof + + 0 optimalisatie van de verbranding en controle luchtovermaat + + 0 rookgascondensatie + + 0 opslagplaatsen: waterdichte ondergrond en afgedekt + + 0 ja gebruik biologisch afbreekbare smeer en hydraulische oliën + + 0 ja gepaste behandeling condensaatstromen en afvalwaterstromen eventuele luchtbehandelin + + 0 ja neen, geen luchtbehandeling aanwezig op motor + + 0 ja motoren staan binnen opgesteld NOx-reducerende maatregelen voor gasmotoren maatregelen voor verhogen energie-efficiëntie van geval tot neen, is ook enkel voor vaste brandstoffen geval ja ja, past in goede bedrijfsvoering van geval tot neen, is ook enkel BBT voor stookinstallaties geval emissiebeperkende maatregelen naar water ja, alles is opgesteld op betonnen ondergrond emissiebeperkende maatregelen naar geluid geluidsdichte containers/gebouwen Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 80 | 202 techniek technische haalbaarheid geschatte invloed op het milieu economische beoordeling BBT? toegepast op bedrijf? + + 0 van geval tot geval ja, restwarmte wordt gebruikt voor het indikken van het digestaat + + 0 ja op het bedrijf wordt gebruik gemaakt van biogas. Hierbij worden geen assen gevormd emissiebeperkende maatregelen naar warmte herbenutten restwarmte emissiebeperkende maatregelen naar afval maximaliseren hergebruik assen Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 81 | 202 4 Ingreep-effect analyse Bij bepaling van de te verwachten effecten worden de mogelijke ingrepen die aanleiding kunnen geven tot effecten in beschouwing genomen. Bij voorliggend project kunnen de ingrepen en activiteiten tijdens de exploitatiefase, als volgt onderverdeeld worden (Tabel 15). Tabel 15: Relatie tussen bedrijfsactiviteiten en mogelijke milieu-effecten (ingreep-effect-matrix) ingreep lucht/geur geluid oppervlaktewater grondwater bodem fauna en flora landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie mens geleide atmosferische emissies X 0 0 0 0 X 0 X niet-geleide atmosferische emissies X 0 0 0 0 X 0 X aan- en afvoer van grondstoffen en producten X X 0 0 0 X X X aanwezige infrastructuur – bedrijfswerking X X X X X X X X X: er is (mogelijkerwijs) een effect te verwachten 0: er wordt geen effect verwacht Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 82 | 202 5 Disciplinegericht onderzoek: algemene methodologie Initieel was in het kennisgevingsdossier aangegeven dat in het MER drie situaties beschreven en onderzocht zouden worden inzake milieu-effecten. In de loop van de procedure is de lopende milieuvergunningsaanvraag evenwel verleend, en wordt deze situatie eveneens uitgebaat. Hierdoor zullen in het MER zelf slechts twee situaties beschreven worden, namelijk de actuele situatie die recentelijk vergund is (6 september 2012) en de situatie met de uitbreiding: de actuele situatie, waarbij de co-vergistingsinstallatie opnieuw op volle capaciteit (met 4 tanks) werkt. In deze situatie zit eveneens de co-compostering vervat voor een capaciteit van 130.000 ton/j (met max. 99.990 ton mest/j); de gewenste m.e.r.-situatie, zijnde een uitbreiding van de composteringscapaciteit tot 220.000 ton per jaar (die maximaal ingevuld kan worden met mest). Hierbij zal de focus voornamelijk gelegd worden op de verschillen tussen de diverse situaties, maar zal tevens de globale impact van het bedrijf meegenomen worden. Door de bedrijfssituatie is het niet eenvoudig om een referentiejaar af te bakenen. Recentelijk is namelijk de volledige vergistingsinstallatie opnieuw in gebruik genomen. De bedoeling van dit MER is evenwel om te focussen op de uitbreiding van de composteringsinstallatie, waarbij rekening gehouden wordt met de globale impact van het bedrijf. Om de specifieke uitbreiding van de compostering te onderzoeken, lijkt het referentiejaar 2012 globaal bekeken relatief goed. In 2011 zijn de vergisters na de brand opnieuw opgestart, maar de iindik/indampinstallatie werd pas in 2012 in gebruik genomen ter vervanging van de drooginstallatie. Waar beschikbaar zullen meer recente cijfers gehanteerd worden om de actuele situatie zo goed mogelijk te omvatten. In de volgende hoofdstukken worden de milieu-effecten per discipline bepaald en geëvalueerd. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 83 | 202 6 Discipline lucht en geur 6.1 Afbakening studiegebied Het projectgebied wordt gedefinieerd als de zone (de kadastrale percelen) waarop de bedrijfsactiviteiten plaatsvinden. Het invloedsgebied van een afzonderlijke ingreep/effect kan echter ruimer zijn dan het projectgebied. Bij de afbakening van het studiegebied wordt rekening gehouden met het invloedsgebied van de afzonderlijke ingrepen/effecten met betrekking tot de verschillende disciplines. Het studiegebied wordt bepaald door de zones beïnvloed door rechtstreekse emissies van het bedrijf, zoals de NOx-, SOx- en CO-emissies ten gevolge van de verbrandingsprocessen en de geuremissies ten gevolge van de aanvoer, opslag en het verwerkingsproces. Er wordt verwacht dat de voornaamste effecten zullen plaatsvinden binnen een straal va n ongeveer 3 km. Voor bepaalde emissies is dit evenwel ontoereikend, en als uit de dispersieberekeningen blijkt dat de uitstoot van dit bedrijf een significante impact heeft buiten dit oorspronkelijk vooropgestelde studiegebied, wordt de grootte van het gebied aangepast. 6.2 Toelichting referentiesituatie Als voornaamste gegevensbronnen wordt gebruik gemaakt van: beschikbare emissiemetingen; geuronderzoeken; kwaliteitsgegevens uit verschillende meetnetten (VMM: Emissie-inventarisatie van de Vlaamse Regio, diverse immissiemeetnetten voor de controle van de kwaliteit van de omgevingslucht: automatisch meetnet, zwavel-rook meetnet, lokale meetnetten); visiedocument “De weg naar een duurzaam geurbeleid”; ontwerp, LNE, cel lucht. 6.2.1 Beschrijving van de actuele luchtkwaliteit studiegebied De huidige luchtkwaliteit kan in beeld gebracht worden op basis van bestaande informatie, immissiegegevens van VMM, de emissie-inventaris van VMM en interpolatiekaarten ten aanzien van de luchtkwaliteit opgesteld door VMM. In de omgeving van de inrichting zijn een aantal relevante VMMmeetstations aanwezig, die bepaalde luchtkwaliteitsparameters meten (Tabel 16). Hierbij wordt de focus gelegd op de emissies die aan het bedrijf gelinkt kunnen worden, namelijk deze van stof (onder de vorm van PM10) en NOx. Ook NH3 zal geëmitteerd worden, maar hiervan zijn geen algemene luchtkwaliteitsmetingen uitgevoerd. SO 2 is minder relevant voor het bedrijf, want de biogasmotoren bij de vergistingsinstallatie zullen heel weinig tot praktisch geen SO 2 uitstoten. Het biogas dat verbrand wordt in deze motoren, ondergaat namelijk een ontzwavelingsstap. Tabel 16 : Meetstations luchtkwaliteit (vet = overschrijding norm) code 40AL05 locatie Sluis Kallo ligging t.o.v. bedrijf 1,8 km ten Z PM10 (jaargemiddeld) PM10 (daggemiddeld) NO2 (jaargemiddeld) norm: 40 µg/m³ norm: 35 dagen met overschrijding van 50 µg/m³ norm: 40 µg/m³ 2011: 34 µg/m³ 2011: 57 dagen 2012: 29 µg/m³ 2012: 35 dagen Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 84 | 202 code locatie ligging t.o.v. bedrijf PM10 (jaargemiddeld) PM10 (daggemiddeld) 42R892 NO2 (jaargemiddeld) 2011: 37 µg/m³ 2012: 33 µg/m³ 40AB01 40AL02 Antwerpen (Boudewijnsluis) 3,4 km ten O Doel 4,0 km ten NW 2011: 29 µg/m³ 2011: 36 dagen 2012: 27 µg/m³ 2012: 25 dagen 2011: 31 µg/m³ 2011: 52 dagen 2012: 25 µg/m³ 2012: 26 dagen 42R830 X 2011: 27 µg/m³ 2012: 26 µg/m³ 40AB02 Berendrecht 7,2 km ten NO 42R831 42R815 40AL01 42M802 40HB23 42R801 42R802 Zwijndrecht 8,1 km ten Z Antwerpen (Linkeroever) 8,5 km ten ZO Antwerpen (Luchtbal) 10,3 km ten W Hoboken 12,9 km ten Z Borgerhout 13,1 km ten ZW 2011: 29 µg/m³ 2011: 36 dagen 2012: 26 µg/m³ 2012: 26 dagen 2011: 24 µg/m³ 2011: 8 dagen 2011: 32 µg/m³ 2012: 25 µg/m³ 2012: 26 dagen 2012: 32 µg/m³ 2011: 33 µg/m³ 2011: 63 dagen 2011: 35 µg/m³ 2012: 28 µg/m³ 2012: 29 dagen 2012: 33 µg/m³ 2011: 26 µg/m³ 2011: 29 dagen X 2012: 24 µg/m³ 2012: 22 dagen 2011: 34 µg/m³ 2011: 54 dagen 2011: 43 µg/m³ 2012: 32 µg/m³ 2012: 41 dagen 2012: 42 µg/m³ 2011: 32 µg/m³ 2011: 44 dagen 2011: 30 µg/m³ 2012: 29 µg/m³ 2012: 33 dagen 2012: 29 µg/m³ 2011: 29 µg/m³ 2011: 34 dagen 2011: 46 µg/m³ 2012: 27 µg/m³ 2012: 33 dagen 2012: 45 µg/m³ 2011: 30 µg/m³ 2011: 25 dagen 2011: 48 µg/m³ 2012: 30 µg/m³ 2012: 33 dagen 2012: 50 µg/m³ Daarnaast zijn er in de buurt van Antwerpen nog een aantal meetpunten aanwezig di e enkel het NO2gehalte monitoren. In het rapport met betrekking tot de luchtkwaliteit in de Antwerpse Haven (VMM, 2013) kan ook het meetpunt in de Ketenislaan te Kallo aangehaald worden (nr. 47E804). In dit meetpunt wordt de NO 2-concentratie gemeten, en deze bedroeg in 2012 33 µg/m³ (als jaargemiddelde concentratie). Worden de VMM-interpolatiekaarten (zie volgende figuren) van 2012 in beschouwing genomen, dan blijkt in de omgeving van het bedrijf een jaargemiddelde SO 2-waarde tussen 3 en 6 µg/m³ opgetekend te worden. Voor NO2 bedroeg de jaargemiddelde concentratie in de omgeving van het bedrijf tussen 26 en 34 µg/m³, en met betrekking tot PM 10 wordt een geïnterpoleerde waarde tussen 26 en 30 µg/m³ teruggevonden. Voor SO2 is de bijdrage tot de milieukwaliteitsnorm (die 20 µg/m³ bedraagt) lager dan 80 %. Dit is evenwel een parameter die voor voorliggend geval minder relevant is. Wordt de NO 2-concentratie bekeken ter hoogte van de dichtstbijzijnde meetpunten (sluis Kallo en Ketenislaan), dan is de NO 2immissieconcentratie 80 % of hoger van de norm (milieukwaliteitsnorm voor gezondheid van de mens bedraagt 40 µg/m³). Voor PM 10 (norm van 40 µg/m³) is het eveneens mogelijk dat milieukwaliteitsnorm reeds voor meer dan 80 % ingevuld is. Dit is van belang met betrekking tot het toetsingskader (zie Tabel 21), waar gesteld wordt bij een beperkte bijdrage dat een onderzoek naar milderende Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 85 | 202 maatregelen minder dwingend is, tenzij de milieukwaliteitsnorm in de referentiesituatie reeds voor 80 % ingenomen is. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 86 | 202 6.2.2 Beschrijving potentiële emissiebronnen in de omgeving het bedrijf Het bedrijf is gelegen in de Haven van Antwerpen. In de onmiddellijke omgeving van het bedrijf zijn heel wat andere inrichtingen aanwezig die eveneens al dan niet belangrijke geur- en andere luchtemissies veroorzaken. Geuremitterende activiteiten kunnen o.a. ook gelinkt worden aan Indaver (afvalverwerking), Fertikal (mestverwerking) en Ibogem (afvalverwerking). Op Figuur 7 worden deze bedrijven gesitueerd. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 87 | 202 Indaver Ibogem Fertikal Op De Beeck Figuur 7 Locatie omliggende bedrijven 6.2.3 Beschrijving emissiestromen op het bedrijf Wat betreft de referentietoestand voor de discipline lucht, wordt gekeken welke emissiestromen op het bedrijf aanwezig zijn. In grote lijnen kunnen een aantal activiteiten op het bedrijf onderscheiden worden, elk met hun specifieke emissies (Tabel 17). Tabel 17 : Overzicht mogelijke emissiebronnen op het bedrijf activiteit potentiële emissies emissiebronnen reeds getroffen maatregelen aanmaak vergistingsmix geur diffuus inpandig co-vergistingsinstallatie geur diffuus wassers NH3 biogasmotoren NOx indik-/indampinstallatie CO fakkel rookgassen extra verdund door mee te sturen over indik-/indampinstallatie stof composteerinstallatie geur diffuus NH3 biobed Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting zure wasser en biofilter 88 | 202 activiteit potentiële emissies emissiebronnen reeds getroffen maatregelen diffuus shredderen houtafval gebeurt inpandig stof verwerking houtafval en bermmaaisel geur stof bermmaaisel inpandig opgeslagen waterzuiveringsinstallatie (geur) diffuus / H2S Op de geleide bronnen (biobed en biogasmotoren) zijn reeds meetgegevens beschikbaar. De drooginstallatie als dusdanig werd evenwel na de brand niet meer heropgebouwd. In plaats hiervan werd een indik-/indampinstallatie gebouwd. De eerder uitgevoerde metingen van de drooginstallatie zijn dan ook niet relevant. Voor de indik-/indampinstallatie zijn geen meetgegevens beschikbaar. Daarnaast zijn ook een aantal snuffelmetingen uitgevoerd rond het bedrijf, en dit om de effectieve geurimpact van het bedrijf in kaart te brengen. Hierbij kan een kanttekening gemaakt worden dat het niet steeds eenvoudig is om de geur van het bedrijf te onderscheiden van de omliggende bedrijven, omdat hier ook composteer- en mestverwerkingsactiviteiten plaatsvinden. Waar mogelijk worden de diffuse emissies mee opgenomen in de effectbespreking. Daarnaast zal ook het transport een zekere emissie met zich meebrengen. Deze zullen, waar relevant, mee opgenomen worden in de effectbespreking. Er zijn reeds heel wat projecten en metingen uitgevoerd op het bedrijf om een aanta l luchtzijdige aspecten in beeld te brengen. Een overzicht van deze studies wordt weergegeven in Tabel 18. Tabel 18 : Overzicht van de reeds uitgevoerde studies (met betrekking tot luchtzijdige aspecten) op het bedrijf titel jaar relevant opmerking Sensorische omgevingsstudie uitgevoerd rond Orgacom nv te Kallo 2000 neen snuffelmeetcampagne tijdens het verwerken van gedroogde kippenmest, met als luchtbehandeling verticale biofilters. Deze configuratie is echter niet meer aanwezig Geuronderzoek bij Orgacom te Kallo 2004 ja olfactometrische en GC-MS-analyses op de luchtstroom vanuit de composteerinstallatie, en dit in de configuratie zoals ze vandaag de dag nog steeds aanwezig is Nutriëntenbalans, partim lucht bij Orgacom te Kallo 2004 ja bepaling diffuse emissies en stikstofverliezen bij composteringshallen Opmaak nutriëntenbalans partim lucht bij Orgacom te Kallo 2005 ja bepaling stikstofverliezen bij composteringshallen Controle werking en ontwerp biofilters en metingen na zure wasser vergisting bij Orgacom te Kallo 2008 ja geur- en ammoniakmetingen na de biofilter bij de composteringshallen Uitvoering van geurmetingen bij Orgacom in Kallo – mei 2008 2008 geur- en ammoniakmetingen na vergistingsinstallatie. Dit is evenwel niet relevant, want deze installatie is na een brand volledig heropgebouwd, en de drooginstallatie is hierbij vervangen door een indik-/indampinstallatie ja geur- en ammoniakmetingen bij composteringshallen (luchtwasser en grote biofilter) Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 89 | 202 titel jaar relevant opmerking Bepaling van het verwijderingsrendement van de zure luchtwasser bij Orgacom in Kallo 2010 neen geur- en ammoniakmetingen op de luchtwasinstallatie van de vergistingsinstallatie. Deze werd echter getroffen door een brand, en de huidige configuratie is niet meer in overeenstemming met deze uit dit rapport Uitvoering van geurmetingen aan de zure luchtwasser van de drooginstallatie van Orgacom in Kallo 2010 neen geur- en ammoniakmetingen op de luchtwasinstallatie van de vergistingsinstallatie. Deze werd echter getroffen door een brand, en de huidige configuratie is niet meer in overeenstemming met deze uit dit rapport Evaluatie van de ammoniakverwijderingsefficiëntie aan de luchtbehandeling van de composteringsinstallatie van Orgacom in Kallo 2010 ja ammoniakmetingen aan de luchtbehandelingsinstallatie bij de composteringsunit Ammoniakemissiemetingen aan de verschillende luchtbehandelingsinstallaties bij Op De Beeck te Kallo 2013 ja ammoniakmetingen bij de composteringsinstallatie en bij de nieuw opgebouwde vergistingsinstallatie 6.3 Toetsingskader en beoordelingskader De impact van de emissies op de luchtkwaliteit wordt in kaart gebracht. De uitbreiding van de capaciteit van de composteerinstallatie zal evenwel geen significante invloed gaan uitoefenen op de luchtemissies, m.a.w. de actuele situatie is praktisch gelijk aan de gewenste situatie. De uitbreiding zal namelijk binnen de bestaande infrastructuur van de composteringsunit plaatsvinden, en de eventuele bijkomende emissies die met deze uitbreiding gepaard gaan, worden in de reeds aanwezige luchtbehandelingsinstallatie gereduceerd. Deze installatie, bestaande uit een chemische (zure) luchtwasser, gevolgd door een biobed, is namelijk dusdanig groot gedimensioneerd dat de emissies tot op eenzelfde niveau gehouden kunnen worden. Aan de vergistingsinstallatie, de aanmaak van vergistingsmixen en de op- en overslag van houtafval wordt niets significants gewijzigd, waardoor hier geen bijkomende impact inzake luchtemissies verwacht worden. Voor de diverse te onderzoeken parameters wordt een inschatting gemaakt van de immissiebijdrage van het bedrijf op de concentraties in de omgeving. Deze inschatting kan ofwel gebeuren op basis van metingen die reeds uitgevoerd werden ofwel op basis van de sectorale emissiegrenswaa rden en de algemene grenswaarden zoals bepaald in Vlarem II (afdeling 5.43.2.13) (Tabel 19). Tabel 19: Relevante algemene en sectorale emissiegrenswaarden (op een referentievolumegehalte van 15 % O2 voor de biogasmotoren) voor de relevante componenten voor het bedrijf parameter emissiegrenswaarde CO 500 mg/Nm³ NOx (als NO2) 190 mg/Nm³ NH3 10 mg/Nm³ (vanaf 5 kg/u) Hiervoor kan verwezen worden naar de algemene luchtkwaliteitsdoelstellingen zoals opgenomen in Vlarem II. In bijlages 2.5 van Vlarem II worden de verschillende kwaliteitsdoelstellingen opgesomd. Deze worden opgelijst in onderstaande Tabel 20. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 90 | 202 Tabel 20: Immissiegrenswaarden volgens Vlarem parameter middelingstijd grenswaarde NO2 - Uurgrenswaarde voor de 1 uur bescherming van de gezondheid van de mens 200 µg/m³ NO2 mag niet meer dan 18 keer per kalenderjaar overschreden worden (cf. 99,79-percentiel) NO2 - Jaargrenswaarde voor de Kalenderjaar bescherming van de gezondheid van de mens 40 µg/m³ NO2 NOx -Jaargrenswaarde voor de bescherming van de vegetatie 30 µg/m³ NOx Kalenderjaar PM10 - Daggrenswaarde voor de 24 uur bescherming van de gezondheid van de mens 50 µg/m³ PM 10 mag niet meer dan 35 keer per kalenderjaar overschreden worden (cf. 90,40-percentiel) PM10 - Jaargrenswaarde voor de Kalenderjaar bescherming van de gezondheid van de mens 40 µg/m³ PM 10 CO - Grenswaarde voor de bescherming Gemiddelde dagelijks maximum over 8 van de gezondheid van de mens uur 10 mg/m³ CO Het IFDM-dispersiemodel (Immissie Frequentie Distributie Model) wordt gebruikt en de regels uit Vlarem II zullen hierbij gevolgd worden. Dit model berekent voor een gemiddeld meteorologisch jaar de concentratie van een bepaalde contaminant in een rooster van punten rond de bron. De bekomen percentielscontouren worden voorgesteld op een kaart van de omgeving. Voor de evaluatie zal gebruik gemaakt worden van de verschillende normen, richtwaarden, grenswaarden, standaarden , … zoals opgenomen in de momenteel van toepassing zijnde juridische randvoorwaarden. Voor de evaluatie van de transportemissies wordt, indien dit relevant geacht wordt, gebruik gemaakt van het model CAR-Vlaanderen om de impact van het transport langsheen de aan- en afvoerroutes in kaart te brengen. Tevens zal de verzurende depositie berekend worden voor het referentiegebied. Dit zal gebeuren aan de hand van het IFDM-dispersiemodel; verschillende zones van depositie zullen in kleur op de topografische kaart van de omgeving voorgesteld worden. De mogelijke effecten van deze verzuring worden in andere disciplines (bodem/fauna en flora) verder behandeld. Als toetsingskader (Tabel 21) wordt gebruik gemaakt van het kader zoals voorgesteld in het richtlijnenboek lucht (geactualiseerde versie, 2012). Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 91 | 202 Tabel 21: Beoordelingskader, score toegekend in functie van berekende bijdrage t.o.v. luchtkwaliteitsdoelstellingen en achtergrondconcentraties berekende hoogste bijdrage t.o.v. luchtkwaliteitsdoelstellingen score omschrijving nood aan milderende maatregelen significantiekader op basis van gemiddelde berekende immissiebijdrage X X < 1 % van luchtkwaliteitsdoelstelling, milieukwaliteitsnorm of richtwaarde of toegelaten aantal overschrijdingen 0 geen aantoonbaar effect - 1 % < X < 3 % van luchtkwaliteitsdoelstelling, milieukwaliteitsnorm of richtwaarde of toegelaten aantal overschrijdingen -1 beperkte bijdrage onderzoek naar milderende maatregelen minder dwingend, tenzij milieukwaliteitsnorm in de referentiesituatie reeds voor 80 % ingenomen is* 3 % < X < 10 % van luchtkwaliteitsdoelstelling, milieukwaliteitsnorm of richtwaarde of toegelaten aantal overschrijdingen -2 belangrijke bijdrage milderende maatregelen met implementatie op korte termijn X < 10 % van luchtkwaliteitsdoelstelling, milieukwaliteitsnorm of richtwaarde of toegelaten aantal overschrijdingen -3 zeer belangrijke bijdrage milderende maatregelen essentieel X < 1 % van luchtkwaliteitsdoelstelling, milieukwaliteitsnorm of richtwaarde of toegelaten aantal overschrijdingen 0 geen aantoonbaar effect - 1 % < X < 5 % van luchtkwaliteitsdoelstelling, milieukwaliteitsnorm of richtwaarde of toegelaten aantal overschrijdingen -1 beperkte bijdrage geen link met het stellen van milderende maatregelen, afhankelijk van de inschatting van de deskundige 5 % < X < 20 % van luchtkwaliteitsdoelstelling, milieukwaliteitsnorm of richtwaarde of toegelaten aantal overschrijdingen -2 belangrijke bijdrage geen link met het stellen van milderende maatregelen, afhankelijk van de inschatting van de deskundige X > 20 % van luchtkwaliteitsdoelstelling, milieukwaliteitsnorm of richtwaarde of toegelaten aantal overschrijdingen -3 zeer belangrijke bijdrage geen link met het stellen van milderende maatregelen, afhankelijk van de inschatting van de deskundige significantiekader op basis van percentielen en/of omstandigheden die niet volledig met gemiddelden kunnen beoordeeld worden * uit de beschrijving van de referentiesituatie (paragraaf 6.2) blijkt dat de milieukwaliteitsnorm voor NO 2 en PM10 in de referentiesituatie in de omgeving rond het bedrijf (op basis van VMM-interpolatiekaarten) voor meer dan 80 % ingenomen is. In het recent verschenen richtlijnenboek Lucht (Dermaux et al., 2012) wordt een aangepast toetsingskader vastgelegd met betrekking tot geur, waarbij o.a. rekening gehouden wordt met de geurgevoeligheid van de omgeving. Hierbij wordt eveneens een onderscheid gemaakt met betrekking tot de aangenaamheid van de geur. Volgens de geurinschaling in dit richtlijnenboek kunnen de Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 92 | 202 bedrijfsspecifieke geuren beschouwd worden als een eerder onaangename geur. Ook de geur vanuit de biofilter zal als “onaangename” geur beschouwd worden, en dit als worst-case scenario. Het te hanteren toetsingskader voor dergelijke geuren, en dit in functie van de geurgevoeligheid van de omgeving, wordt gegeven in Tabel 22, waarbij als nuleffectniveau de waarde van 1 se/m³ (als 98percentiel) gebruikt wordt. Voor een onaangename geur wordt in het richtlijnenboek Lucht namelijk een richtwaarde (als 98-percentiel) van 1 à 1,5 se/m³ vooropgesteld. Als worst-case wordt hier dan ook de waarde van 1 se/m³ (als 98-percentiel) vooropgesteld. Tabel 22: Toetsingskader in functie van geurgevoeligheid toetsingsgebied voor onaangename geuren geurconcentratiezone (als 98-percentiel) laag geurgevoelig gebied matig geurgevoelig gebied hoog geurgevoelig gebied > 10 se/m³ sterk negatief effect sterk negatief effect sterk negatief effect 5 – 10 se/m³ matig negatief effect sterk negatief effect sterk negatief effect 3 – 5 se/m³ matig negatief effect matig negatief effect sterk negatief effect 2 – 3 se/m³ verwaarloosbaar effect matig negatief effect sterk negatief effect 1 – 2 se/m³ verwaarloosbaar effect verwaarloosbaar effect matig negatief effect < 1 se/m³ verwaarloosbaar effect verwaarloosbaar effect verwaarloosbaar effect Om een dergelijke evaluatie mogelijk te maken is het essentieel om de diverse gewestplanbestemmingen in de buurt op te delen inzake geurgevoeligheid (Tabel 23). Tabel 23: Beschrijving van geurgevoelige bestemmingen geurgevoeligheid bestemming volgens gewestplan hoog geurgevoelig woongebieden, woonuitbreidingsgebieden, woonparken, dienstverleningsgebieden, gebieden hoofdzakelijk bestemd voor de vestiging van grootwinkelbedrijven, recreatiegebieden, gebieden voor gemeenschapsvoorzieningen en openbare nutsvoorzieningen, ... matig geurgevoelig woongebied met landelijk karakter, gebieden voor ambachtelijke bedrijven en gebieden voor KMO’s, parkgebieden, gebieden voor gemeenschapsvoorzieningen en openbare nutsvoorzieningen, gemengde woon- en industriegebieden, ... laag geurgevoelig agrarische gebieden, industriegebieden, gebieden voor milieubelastende industrieën, gebieden voor ambachtelijke bedrijven en gebieden voor KMO’s, bosgebieden, groengebieden, natuurgebieden, bufferzones, waterwegen, luchtvaartterreinen, ... Het toetsingskader is gebaseerd op snuffelmetingen (se/m³). Daarom worden in het kader van dit MER een drietal richtinggevende snuffelmetingen uitgevoerd, die gebruikt kunnen worden om de geurimpact te bepalen van het bedrijf. De beoordeling van de geursituatie moet gebeuren door de gezamenlijke interpretatie van de resultaten van de verschillende toegepaste methoden. Op die manier kan een genuanceerd oordeel van de geursituatie worden gevormd. Indien uit de totaalbeoordeling blijkt dat er sprake is van sterk negatieve effecten zullen milderende maatregelen worden voorgesteld. Hierbij dient, indien mogelijk, het aspect cumulatie beschouwd te worden, aangezien er in de omgeving van het bedrijf ook nog andere geuremitterende bedrijven aanwezig zijn. Doordat er over deze bedrijven geen gegevens beschikbaar zijn, en bij de Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 93 | 202 snuffelmetingen specifiek naar de geur van Op De Beeck gezocht werd, zal dit cumulatieve aspect niet geschikt zijn om te evalueren. In het richtlijnenboek lucht (Dermaux et al., 2012) worden kaders vooropgesteld inzake noodzaak mitigerende maatregelen. Doordat hier voornamelijk een uitbreiding van de composteerinstallatie beoogd wordt (waarbij biofilter aanwezig is die de geurhinder vanuit de vergistingsinstallatie zou moeten kunnen behandelen), en de overige wijzigingen geen extra geurhinder zullen veroorzaken, dient het kader beschouwd te worden van bestaande situaties of veranderingen zonder vergrote hinder. Dit betekent dat bij het optreden van sterk negatieve effecten milderende maatregelen onmiddellijk noodzakelijk zullen zijn, en dat bij het optreden van matig negatieve effecten maatregelen op langere termijn nodig zijn. 6.4 Effectbepaling Voor voorliggend bedrijf zijn geen stof- en SO2-metingen voorhanden, waardoor het niet mogelijk is om hiervoor een effectinschatting te bekomen. Met betrekking tot SO 2 gebeurt er een aerobe ontzwaveling van het biogas, waardoor deze emissies als minder relevant kunnen beschouwd worden. Ook de stofemissies kunnen als minder belangrijk beschouwd worden. De aanwezigheid van wassers en een biofilter zal een sterk stofreducerend effect hebben, en bovendien gebeuren de acti viteiten die het meeste stof vrijstellen (het shredderen van houtafval) volledig inpandig. 6.4.1 Geur Op het bedrijf zijn een aantal potentiële geurbronnen, maar de belangrijkste bronnen kunnen geïdentificeerd worden als de loods van de vergistingsmix, de indampinstallatie en de composteerunit. Dit zijn namelijk de bronnen die op verdere afstand van het bedrijf aanleiding kunnen geven tot geurwaarneming. De overige bronnen (buitenopslag, waterzuiveringsinstallatie) kunnen hierbij als minder relevant beschouwd worden. Op de vorige opstelling van de vergistingsinstallatie / drooginstallatie vonden geurmetingen plaats, maar door een brand en een totale herinstallatie van deze eenheid zijn de eerder uitgevoerde metingen niet meer relevant. De drooginstallatie is niet meer heropgebouwd na de brand, maar in plaats hiervan is een indampinstallatie gebouwd. Tevens zijn op de composteerinstallatie, en dit na de grote biofilter (de kleine biofilter is reeds verwijderd van het bedrijf) geurmetingen gebeurd (via olfactometrie). Een overzicht van de relevante meetresultaten van deze biofilter uit vorige campagnes worden gegeven in Tabel 24, waarbij tevens de titel en het jaartal van de uitbevoerde studie weergegeven wordt Tabel 24: Overzicht reeds uitgevoerde metingen op biofilter titel studie jaar resultaat geurmeting Geuronderzoek bij Orgacom te Kallo 2004 28.856 ouE/s Controle werking en ontwerp biofilters en metingen na zure wasser vergisting bij Orgacom te Kallo 2008 Uitvoering van geurmetingen bij Orgacom in Kallo – mei 2008 2008 opmerking 2.645 ouE/m³ 81.624 ouE/m³ 2,7 miljoen ouE/s 36.720 ouE/m³ 884.983 ouE/s slecht werkende biofilter, materiaal moest vervangen worden slecht werkende biofilter, materiaal was veel te droog Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 94 | 202 Uit deze tabel blijkt dat de geurverwijdering door de biofilter niet steeds optimaal was. Deze mindere (tot geen) geurverwijderingseffect van de biofilter kon evenwel steeds gelinkt worden aan de staat van het biofiltermateriaal. Het is hier dan ook heel belangrijk om het biofiltermateriaal in een zo optimaal mogelijke staat te houden, en dit kan via opvolging van de parameters pH, droge stofgehalte en elektrische geleidbaarheid. Deze biofilter is tevens voldoende gedimensioneerd om de uitbreiding van de te composteren hoeveelheid materiaal op te vangen. Deze biofilter, die feitelijk uit twee delen bestaat, heeft een geschat oppervlak van zowat 590 m². Rekening houdende met een gemiddeld ventilatiedebiet van 80.000 m³/u die naar deze biofilter geleid wordt, betekent dit een oppervlaktebelasting van 135 m³/m².u, wat een optimale waarde is om een goede biofilterwerking te bekomen. Er dient hier namelijk gestreefd te worden naar een waarde tussen 100 à 200 m³/m².u. Daarnaast bedraagt de contacttijd ca. 40 seconden, wat voldoende lang is om een goed verwijderingsrendement te bekomen. Tijdens een rondleiding in 2012 op het bedrijf en op de biofilter, kon geen duidelijke geur uit deze biofilter geïdentificeerd worden. Hieruit kan dan ook geconcludeerd worden dat de restgeur vanuit de biofilter klein zal zijn, mits alle biofilterparameters optimaal gehouden worden. In de bijzondere voorwaarden is in dit kader reeds een summiere opvolging opgegeven. Hierbij dient de goede werking van de luchtzuiveringsinstallaties (dus niet enkel van de biofilter) te worden verzekerd en gecontroleerd door de milieu-coördinator. Daartoe worden o.m. driemaandelijkse NH 3emissiemetingen op de luchtzuiveringsinstallaties uitgevoerd. Van de metingen en controles en de eventueel genomen acties wordt elk jaar een verslag gemaakt. Dit verslag wordt overgemaakt aan de vergunningverlenende overheid, de gemeente en de afdelingen Milieuvergunningen en Milieu-Inspectie van LNE. Dit gebeurt op het bedrijf door de milieu-coördinator. Het driemaandelijks meten van ammoniak na de biofilter geeft evenwel geen indicatie weer van het geurverwijderend vermogen van de biofilter. Om de kwaliteit van de biofilter (en het materiaal ervan) te evalueren dient eerder overgegaan te worden tot een analyse van de pH, elektrische geleidbaarheid, droge stofgehalte en nutriënten (ammoniak, nitraat, nitriet) en een sensorische analyse van de lucht, zowel voor als na de biofilter. Dit laat toe om een inschatting te maken van het geurkarakter van de lucht, en kan gebruikt worden als indicatie voor de werking van de biofilter. Volgens onze informatie worden momenteel enkel NH3-metingen van de lucht uitgevoerd. Doordat een biofilter zelf reeds geur vrijstelt lijkt het niet aangeraden om een olfactometrische geurmeting, ter bepaling van de geurconcentratie, door te voeren. De kans bestaat hierbij namelijk dat de geurconcentratie na de biofilter hoger ligt dan ervoor, maar dat het geurkarakter totaal verschillend (en minder hinderlijk) is. Het uitbreiden van de capaciteit zal niet gepaard gaan met wezenlijke veranderingen aan de infrastructuur, maar is mogelijk binnen de bestaande infrastructuur mits wat aanpassingen aan het werkingsproces. Een optimale opvulling van de tunnels, die 4 m hoog zijn, en een verblijftijd van gemiddeld 4 dagen kan een maximale composteringscapaciteit van 220.000 ton/j bekomen worden. Zo zal het composteringsproces in de tunnels zelf minder lang doorgaan, en wordt momenteel niet de volledige capaciteit van het bedrijf benut. Er wordt hier dan ook niet verwacht dat er een veel hoger ventilatiedebiet noodzakelijk zal zijn, m.a.w. de hoeveelheid lucht die afgeleid zal worden naar de biofilter zal in dezelfde grootte-orde liggen als vandaag de dag. Vanuit het bedrijf werd aangegeven dat zelfs eerder verwacht wordt dat het luchtdebiet zal afnemen, en dit door de betere opvulling van de tunnels en het inkorten van de processtappen waarbij veel buitenlucht wordt aangezogen). Het is hierbij wel mogelijk dat deze luchtstroom meer geurbeladen zal zijn (met mogelijke variërende geuremissies in functie van de grondstoffen), maar doordat de biofilter ruim voldoende gedimensioneerd is, zal de geurconcentratie na de biofilter quasi gelijkaardig zijn aan deze in de huidige situatie. Mits alle parameters van het biofiltermateriaal (pH, droge stof, elektrische geleidbaarheid) in een optimale range gehouden worden, is de biofilter voldoende gedimensioneerd om een luchtstroom van maximaal 120.000 m³/u te behandelen, wat resulteert in een contacttijd van 27 seconden en een oppervlaktebelasting van 203 m³/m².u.. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 95 | 202 Aan de overige bronnen zijn geen wijzigingen voorzien die een invloed op de geuremissies zullen hebben, dus kan globaal gesteld worden dat de huidige geurimpact naar de gewenste situatie toe niet zal wijzigen. Er dient dan ook voornamelijk een inschatting en evaluatie gemaakt te worden van de aanvaardbaarheid van de huidige geursituatie. Om een totale impact van het bedrijf op zijn omgeving te bepalen, worden daarom een drietal snuffelmetingen uitgevoerd. Deze methode is namelijk veel beter geschikt om de reële geurimpact van het bedrijf te bepalen, en dit in vergelijking met de olfactometrische analyse. Deze laatste methode geeft namelijk wel een geurcijfer, maar dit kan niet gelinkt worden aan een impact. Het bedrijf is gelegen in de Antwerpse Haven, met in de onmiddellijke nabijheid een aantal andere bedrijven die een min of meer vergelijkbare geur zullen emitteren (o.a. Fertikal en Indaver), waardoor het niet eenvoudig is om de waargenomen geur te linken aan voorliggend bedrijf. De resultaten van deze snuffelmetingen dienen dan ook met de nodige voorzichtigheid benaderd te worden. Zoals reeds aangehaald kunnen op het bedrijf drie potentieel belangrijke bronnen geïdentificeerd worden. Bij het berekenen van de geurimpact dient dan ook een bronconfiguratie vastgesteld te worden. Bij snuffelmetingen, waarbij de geurpluim op afstand afgebakend wordt, zullen voornamelijk de geleide bronnen van belang zijn. Daarom wordt een volgende bronconfiguratie gehanteerd, waarbij minst “gewicht” aan de diffuse bronnen gegeven wordt (Tabel 25). Door de lage uittredesnelheid uit de biofilter wordt deze eveneens als een diffuse bron beschouwd. Tabel 25: Gebruikte bronconfiguratie bronconfiguratie loods vergistingsmix indampinstallatie biofilter compostering X-coördinaat 143.753 143.718 143.827 Y-coördinaat (m) 218.890 218.951 219.036 hoogte (m) 5 10 5 diameter (m) 50 0,5 50 temperatuur (°C) 20 70 20 debiet (m³/u) 360 240.000 360 soort bron puntbron puntbron puntbron diffuus geleid diffuus regime constant constant constant bijdrage 10 % 80 % 10 % Hierbij dient opgemerkt te worden dat de bijdrage-inschatting van elke bron niet gebaseerd is op meetwaarden. Bij snuffelmetingen is het zo dat de geleide bronnen op verdere afstand de belangrijkste bijdrage zullen hebben, maar dat in de directe omgeving van het bedrijf ook de diffuse emissies van belang zullen zijn. Om deze in rekening te brengen, wordt een deel van de geuremissie aan deze bronnen gelinkt, en uit ervaring met andere studies bedraagt deze bijdrage ca. 10 %. In Tabel 26 wordt een overzicht gegeven van de uitgevoerde snuffelmetingen. De afgebakende geurpluimen worden in Bijlage 13 weergegeven. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 96 | 202 Tabel 26: Overzicht uitgevoerde snuffelmetingen datum tijdstip meteo-omstandigheden bewolking (/8) windsnelheid stabiliteit mgwa (m) geuremissie (se/s) 10/01/2013 10u00 – 10u30 3 2 E5 1.750 540.991 07/03/2013 13u15 13u45 8 3 E3 650 455.328 19/04/2013 9u15 – 9u35 8 5 E3 1.750 421.408 1.380 472.575 gemiddeld Dit resultaat wordt gebruikt in een voorwaartse dispersiemodellering, waarbij het 98-percentiel in beschouwing genomen wordt als basis voor de aanvaardbaarheidsaftoetsing (Bijlage 14). Het bedrijf bevindt zich in de Antwerpse Haven, wat beschouwd kan worden als een laag geurgevoelig gebied. De geurconcentratiezone van 1 se/m³ strekt zich dan ook voornamelijk uit over dit laag geurgevoelig gebied (evenals waterwegen en natuurgebied), maar komt tevens net tot aan hoog geurgevoelig gebied ten noorden van het bedrijf (gebied voor dagrecratie en woongebied met culturele en/of esthetische waarde, gesitueerd bij Fort Lillo). Dit kan hier dan ook beschouwd worden als een matig negatief effect. In het laag geurgevoelig gebied is een geurconcentratiezone tussen 3 en 10 se/m³ terug te vinden, wat geklasseerd kan worden als een matig negatief effect. Deze zone strekt zich uit tot net over de R2 (Oude Dijk), de Molenweg, een deel van de Sint-Antoniusstraat en een deel van Sint-Annalaan. Binnen deze zone zijn geen matig tot hoog geurgevoelige delen te identificeren. Daarnaast bevindt zich rond het bedrijf een zone waarvoor de geurconcentratie meer dan 10 se/m³ bedraagt (sterk negatief effect). Wat als meest kwetsbaar gebouw geïdentificeerd kan worden, is het douanegebouw dat zich naast het bedrijf bevindt. Dit gebouw bevindt zich in het grensgebied 5 -10 se/m³ en > 10 se/m³, en er kan hier dan ook niet uitgesloten worden dat hier negatieve effecten zullen optreden. Dit douanegebouw bevindt zich aan de zijde van de loods van de vergistingsmix, en zal ook geuremissies vanuit deze loods ondervinden. De biofilter ligt namelijk verder weg, en de indampinstallatie is een geleide bron die heel dichtbij het bedrijf minder invloed zal uitoefenen. Deze loods wordt natuurlijk geventileerd, en er kunnen hier diffuse emissies optreden.Het zoveel mogelijk gesloten houden van de poorten dient dan ook als aanbeveling aangehaald te worden om de geurimpact ter hoogte van het douanegebouw bijkomend te milderen. 6.4.2 NH3 De belangrijkste potentiële emissiebronnen voor NH 3 op het bedrijf omvatten de covergistingsinstallatie (met indampinstallatie), en de composteerinstallatie. Bij de co-vergistingsinstallatie zijn zure luchtwassers geïmplementeerd om de ammoniak uit de luchtstroom te wassen. Bij de composteerinstallatie bestaat het luchtbehandelingssysteem uit een zure wasser (uitwassen NH3) en biofilter (geurreductie). Deze installaties zijn in 2013) nog doorgemeten voor ammoniak (en dit via gastec-buisjes). Deze metingen kunnen dan ook als referentiebasis gebruikt worden voor de huidige situatie. Naar de gewenste situatie toe, waarbij enkel de capaciteit van de compostering uitbreidt, maar geen wijzigingen aan bedrijf gepland zijn, worden geen wijzigingen verwacht. De meetresultaten van deze meetcampagne worden weergegeven in Tabel 27. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 97 | 202 Tabel 27 : Resultaten van de ammoniakemissiemetingen (uitgevoerd op 10 januari 2013) locatie NH3-concentratie (ppm) NH3-concentratie (mg/m³) voor wasser 22,5 15,6 tussen wasser en biofilter < 0,2 < 0,14 na biofilter 1,75 1,22 voor wasser 235 139,9 na wasser 2,3 1,37 composteringshal co-vergistingsinstallatie Uit deze resultaten blijkt dat het verwijderingsrendement (> 99 %) inzake NH 3 heel hoog ligt. De verhoogde waarden na de biofilter kunnen wijzen op het vrijstellen van een minimale hoeveelheid NH 3 vanuit deze biofilter. De emissiegrenswaarde voor ammoniak bedraagt 10 mg/Nm³, en dit vanaf een massastroom van 5 kg/u of meer. Indien een ventilatiedebiet beschouwd wordt van 240.000 m³/u bij de co-vergistingsinstallatie en 80.000 m³/u bij de biofilter (opgetekend bij meting van 10 januari 2013), dan bedraagt de massastroom respectievelijk 0,33 kg/u en 0,098 kg/u. De norm is hier dan ook niet van toepassing, maar wordt sowieso niet overschreden. Hiervoor wordt dan ook geen effect verwacht. Wel kan deze component bijdragen tot d e verzuring en vermesting van de natuurwaarden. Dit wordt nader onderzocht in de discipline fauna en flora (hoofdstuk 12). 6.4.3 NO2 Deze emissies worden niet zozeer verwacht bij de bronnen die verantwoordelijk zijn voor de geur - en ammoniakvrijstelling, maar kunnen gelinkt worden aan de emissies vanuit de biogasmotoren. De uitbreiding van de composteringscapaciteit zal dan ook geen invloed hebben op deze parameter. De huidige situatie, zoals hieronder beschreven, kan dan ook gelijkgesteld worden aan de gewenste situatie. In januari 2013 heeft Eurofins emissiemetingen uitgevoerd op deze motoren, en de resultaten worden gegeven in Tabel 28. Op basis van deze resultaten kan de massastroom bepaald worden. De resultaten van Eurofins zijn uitgedrukt bij een referentie zuurstofgehalte van 5 %, maar recentelijk zijn nieuwe emissiegrenswaarden gedefinieerd (Vlarem II, art. 5.43.2.13) met als referentie zuurstofgehalte van 15 %. Wordt die omrekening gemaakt op de meetresultaten van Eurofins, dan blijken de emissiewaarden respectievelijk 236 en 194 mg/Nm³ te bedragen. Wordt een meetnauwkeurigheid van 30 % (zoals vastgelegd in Vlarem) dan wordt voldaan aan de emissiegrenswaarden. In de rapporten van Eurofins wordt tevens vermeld dat, aangezien er niet aan alle voorwaarden voldaan is, de meetonzekerheid van 30 % (zoals vermeld in Vlarem 4.4.4.2.§5) niet gegarandeerd kan worden (m.a.w. deze kan groter zijn). Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 98 | 202 Tabel 28 : Berekening massastroom op basis van de NOx-metingen (uitgedrukt in NO 2) door Eurofins motor concentratie (mg/Nm³ bij 5 % O2 ) debiet (Nm³/u bij 5 %O2) massastroom (g/u) WKK1 630 4.538 2.859 WKK2 517 4.176 2.159 De rookgassen worden evenwel mee over de indampinstallatie geleid, waar het gemengd wordt met de overige lucht (debiet van 240.000 m³/u). Daarnaast is het ook van belang om een aftoetsing t.o.v. de luchtkwaliteitsdoelstellingen te maken. Het te gebruiken toetsingskader voor deze parameter wordt in Tabel 21 opgelijst. Hiervoor worden modellen opgemaakt om de immissieconcentraties in de omgeving te bepalen. De aftoetsing wordt weergegeven in Tabel 29, waarbij zowel de maximale bijdrage als de maximale bijdrage ter hoogte van gevoelig gebied weergegeven wordt. Tabel 29: Berekende bijdrage van de site tot de NO 2-immissieconcentraties in de omgeving omschrijving concentratie luchtkwaliteitsdoelstelling (uurgrenswaarde voor de bescherming van de gezondheid van de mens, 99,79percentiel) 200 µg/Nm³ toetsingskader geen aantoonbaar effect < 2 µg/Nm³ (d.i. < 1%) beperkte bijdrage 2 - 10 µg/Nm³ (d.i. 1 – 5 %) belangrijke bijdrage 10 - 40 µg/Nm³ (d.i. 5 – 20 %) zeer belangrijke bijdrage > 40 µg/Nm³ (d.i. > 20 %) max. concentratie 5,6 µg/Nm³, d.i. beperkte bijdrage max. concentratie ter hoogte van douanegebouw 5,0 µg/Nm³, d.i. beperkte bijdrage max. concentratie ter hoogte van woongebied of woongebied 2,4 µg/Nm³, d.i. beperkte bijdrage met landelijk karakter luchtkwaliteitsdoelstelling (jaargrenswaarde voor de bescherming van de gezondheid van de mens) 40 µg/Nm³ toetsingskader geen aantoonbaar effect < 0,4 µg/Nm³ (d.i. < 1 %) beperkte bijdrage 0,4 – 1,2 µg/Nm³ (d.i. 1 – 3 %) belangrijke bijdrage 1,2 - 4 µg/Nm³ (d.i. 3 – 10 %) zeer belangrijke bijdrage > 4 µg/Nm³ (d.i. > 10 %) max. concentratie 0,23 µg/Nm³, d.i. geen aantoonbaar effect max. concentratie ter hoogte van douanegebouw 0,04 µg/Nm³, d.i. geen aantoonbaar effect max. concentratie ter hoogte van woongebied of woongebied 0,11 µg/Nm³, d.i. geen aantoonbaar effect met landelijk karakter Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 99 | 202 omschrijving concentratie luchtkwaliteitsdoelstelling (jaargrenswaarde voor de bescherming van de vegetatie) 30 µg/Nm³ toetsingskader geen aantoonbaar effect < 0,3 µg/Nm³ (d.i. < 1 %) beperkte bijdrage 0,3 – 0,9 µg/Nm³ (d.i. 1 – 3 %) belangrijke bijdrage 0,9 - 3 µg/Nm³ (d.i. 3 – 10 %) zeer belangrijke bijdrage > 3 µg/Nm³ (d.i. > 10 %) max. concentratie 0,38 µg/Nm³, d.i. beperkte bijdrage max. concentratie ter hoogte van zeer waardevolle vegetatie 0,29 µg/Nm³, d.i. geen aantoonbaar effect Bij toetsing aan kwaliteitsdoelstellingen, uitgedrukt in percentielwaarden, wordt geen link gesteld met het nemen van milderende maatregelen, maar dat de noodzaak tot bijkomende maatregelen afhankelijk zal zijn van de inschatting van de deskundigen. Doordat hier evenwel ook luchtkwaliteitsdoelstellingen gelden die uitgaan van jaargrenswaarden (dus gemiddelde waarden en geen percentielwaarden), waarvoor wel een duidelijke link gemaakt is tussen het nemen van milderende maatregelen en bijdrage van het bedrijf, wordt voornamelijk hier op gefocust. Met andere woorden, de evaluatie tot het nemen van extra maatregelen (indien dit noodzakelijk blijkt te zijn) zal gebeuren op de toetsing t.o.v. de jaargrenswaarde voor bescherming van mens en vegetatie. Uit het beoordelingskader (Tabel 21) bleek dat bij het optreden van belangrijke bijdragen tot de emissiegrenswaarden (bij gemiddelde immissiebijdragen) milderende maatregelen noodzakelijk zijn, en dit op korte termijn. Bij beperkte bijdragen is dit minder dwingend, tenzij de milieukwaliteitsnorm reeds voor meer dan 80 % ingenomen is. Bij het VMM-meetpunt Sluis Kallo, gelegen op zowat 1,8 km ten zuiden van het bedrijf, werd in 2012 een jaargemiddelde NO 2-concentratie van 33 µg/m³ opgetekend, wat meer dan 80 % van de milieukwaliteitsnorm is. Wordt hier gekeken naar de gevoelige zones (woongebied en zeer waardevolle vegetatie), treedt hier geen aantoonbaar effect op, waardoor het niet noodzakelijk is om bijkomende maatregelen te treffen. Deze component kan ook van belang zijn voor verzurende en vermestende effecten voor de belangrijk natuurgerelateerde gebieden in de omgeving van het bedrijf. Voor een inschatting van deze effecten wordt verwezen naar de discipline fauna en flora (hoofdstuk 12). 6.4.4 CO Ook voor deze component zijn de biogasmotoren als belangrijkste bron aan te duiden. De uitbreiding van de composteringscapaciteit zal dan ook geen invloed hebben op deze parameter. De huidige situatie, zoals hieronder beschreven, kan dan ook gelijkgesteld worden aan de gewenste situatie. In de meetcampagne van Eurofins (januari 2013) werd deze parameter eveneens mee opgemeten (Tabel 30), en dit bij een zuurstofgehalte van 5 %. De emissiegrenswaarde die voor deze parameter beschouwd moet worden bedraagt 500 mg/Nm³ en wordt bepaald bij een referentie zuurstofvolume van 15 %. Op basis van de meetresultaten (omgerekend naar 15 % O2) kan geconcludeerd worden dat de emissiegrenswaarde niet overschreden wordt, want deze bedragen respectievelijk 316 en 282 mg/Nm³. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 100 | 202 Tabel 30 : Berekening massastroom op basis van de CO-metingen door Eurofins motor concentratie (mg/Nm³ bij 5 % O2 ) debiet (Nm³/u bij 5 %O2) massastroom (g/u) WKK1 843 4.538 3.824 WKK2 753 4.176 3.141 De rookgassen worden evenwel mee over de indampinstallatie geleid, waar het gemengd wordt met de overige lucht (debiet van 240.000 m³/u). Daarnaast is het ook van belang om een aftoetsing t.o.v. de luchtkwaliteitsdoelstellingen te maken. Het te gebruiken toetsingskader voor deze parameter wordt in Tabel 21 opgelijst. Hiervoor worden modellen opgemaakt om de immissieconcentraties in de omgeving te bepalen. De aftoetsing wordt weergegeven in Tabel 31, waarbij zowel de maximale bijdrage als de maximale bijdrage ter hoogte van gevoelig gebied weergegeven wordt. Tabel 31: Berekende bijdrage van de site tot de CO-immissieconcentraties in de omgeving omschrijving concentratie luchtkwaliteitsdoelstelling (grenswaarde voor de bescherming van de gezondheid van de mens – gemiddelde dagelijkse maximum over 8 uur) 10.000 µg/Nm³ toetsingskader geen aantoonbaar effect < 100 µg/Nm³ (d.i. < 1 %) beperkte bijdrage 100 - 500 µg/Nm³ (d.i. 1 – 5 %) belangrijke bijdrage 500 – 2.000 µg/Nm³ (d.i. 5 -20 %) zeer belangrijke bijdrage > 2.000 µg/Nm³ (d.i. > 20 %) max. concentratie 9,91 µg/Nm³, d.i. geen aantoonbaar effect max. concentratie ter hoogte van douanegebouw 9 µg/Nm³, d.i. geen aantoonbaar effect max. concentratie ter hoogte van woongebied of woongebied met landelijk karakter 4 µg/Nm³, d.i. geen aantoonbaar effect Met betrekking tot CO zijn er dan ook geen belangrijke effecten te verwachten, en is het niet noodzakelijk om bijkomende milderende maatregelen te treffen. 6.4.5 Stof Op het bedrijf zijn een aantal potentiële stofbronnen aanwezig. Door de implementatie van zure wassers bij de vergistingsinstallatie en de composteringsunit, zullen daar geen significante stofemissies optreden. De op- en overslag van houtafval, waarbij voornamelijk de breekinstallatie van belang zal zijn, kan beschouwd worden als één van de meest significante stofbronnen. Het verhakselen gebeurt evenwel steeds binnen, waardoor geen stofvrijstelling naar de omgeving toe zal gebeuren. Hierbij is tevens een sproei-installatie aanwezig. Bij stilstand wordt deze verhakselaar wel buitengezet, maar dit gaat niet gepaard met stofemissies. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 101 | 202 Er zijn evenwel geen stofmetingen beschikbaar, waardoor het niet mogelijk is om een effectinschatting te geven. Er zijn evenwel reeds heel wat maatregelen genomen om de stofemissies tot een absoluut minimum te beperken: - Meeste oppervlakte is verhard; - Het merendeel van de activiteiten vindt binnen plaats; - Implementatie van wassers; - Besproeien terrein; - … Door deze maatregelen, en de locatie van het bedrijf in de Antwerpse Haven, wordt ingeschat dat de milieu-effecten van de bedrijfsgerelateerde stofemissies heel beperkt zullen zijn. 6.4.6 Transportemissies Op de Beeck NV heeft 7 werknemers in dienst. Dit zal niet wijzigen naar de toekomst toe. Drie werknemers werken tijdens de dagshift, 2 werknemers hebben de vroege shift en 2 werknemers de late schift. Er wordt eveneens tijdens het weekend gewerkt. Er zijn 4 werknemers die in het weekend werken. Aangezien de werknemers verspreid toekomen en het bedrijf weer verlaten en door het kleine aantal werknemers, zorgt het transport van het personeel niet voor problemen op het bedrijf zelf als noch op de genomen transportroute. Ook in de gewenste situatie zal dit niet voor problemen zorgen, gezien het verspreide karakter. Doordat de impact van de transportemissies als verwaarloosbaar beschouwd kunnen worden, wordt geen evaluatie van de transportemissies met behulp van CAR-Vlaanderen uitgevoerd. Dagelijks zijn er momenteel ca. 60 vrachtwagens (ca. 5 per uur) die de inrichting betreden en terug verlaten. Naar de toekomst toe zal dit gaan toenemen tot een 65 vrachtwagens (gemiddeld 6 per uur , dit zijn 12 verkeersbewegingen per uur). Gezien het verspreide karakter van de vrachtwagens over de ganse dag en gezien de inrichting gelegen is op havengebied (industriegebied), zijn er geen problemen en worden er ook geen problemen verwacht omtrent transportemissies. De transportroute loopt namelijk niet langsheen woningen, en daarnaast is er een bijna directe aansluiting met de R2, waardoor het aantal bedrijfsgerelateerde transporten verwaarloosbaar zijn t.o.v. het totaal aantal verkeersbewegingen. 6.5 Conclusie en noodzaak tot milderende maatregelen De geleide emissies de motoren voldoen aan de geldende emissiegrenswaarden. Daarnaast blijkt dat in de omgeving van het bedrijf voldaan wordt aan de luchtkwaliteitsdoelstellingen. De NO2-bijdragen blijven ver onder de geldende normen, en bij toetsing aan de jaargemiddelde luchtkwaliteitsdoelstelling blijkt dat er geen aantoonbare effecten zijn. Er dienen dan ook geen (bijkomende) maatregelen getroffen te worden.. Door de ligging van het bedrijf in de Antwerpse Haven, wat beschouwd kan worden als een laag geurgevoelig gebied, blijken de geureffecten voornamelijk als een matig negatief effect ingeschat te worden. Enkel in de directe omgeving van het bedrijf strekt zich een gebied met mogelijks sterk negatieve geureffecten op. Op basis van deze inschatting blijkt het niet noodzakelijk om milderende maatregelen te implementeren bovenop de reeds genomen maatregelen. De uitbreiding zelf zal geen bijkomende effecten met betrekking tot de omgevingsimpact veroorzaken. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 102 | 202 Naast het bedrijf bevindt zich tevens een douanegebouw. Dit gebouw bevindt zich in het grensgebied 5 - 10 se/m³ en > 10 se/m³, en er kan hier dan ook niet uitgesloten worden dat hier negatieve effecten zullen optreden. Dit douanegebouw bevindt zich aan de zijde van de loods van de vergistingsmix, en zal tevens geuremissies vanuit deze loods ondervinden. De biofilter ligt namelijk verder weg, en de indampinstallatie is een geleide bron die heel dichtbij het bedrijf minder invloed zal uitoefenen. Deze loods wordt natuurlijk geventileerd, en er kunnen hier diffuse emissies optreden. Het zoveel mogelijk gesloten houden van de poorten kan dan ook als aanbeveling aangehaald worden om de geurimpact ter hoogte van het douanegebouw bijkomend te milderen. Hierbij dient wel aangehaald te worden dat dit douanekantoor redelijk recent in gebruik genomen is, en dit in een zone voor zware industrie, en nadat de verschillende omliggende afvalverwerkende bedrijven al actief waren. Het gebouw is ook uitgerust met een luchtzuiveringsinstallatie van de inkomende lucht (zijnde een actief koolfilter). De voorbije twee jaar zijn er tevens geen officiële geurklachten geweest. Navraag leerde dat bij het douanegebouw geur, gelinkt aan Op De Beeck nv, waargenomen kan worden. Vanuit het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen lijkt het dan ook noodzakelijk om een meer gedetailleerde opvolging te bekomen. De aanwezigheid van actief koolfilters op de luchtinlaat van het gebouw zal er normaliter voor zorgen dat de geuren niet tot in de gebouwen kunnen dringen. De vraag die hier dan ook gesteld kan worden is of de resterende geurwaarnemingen als onaanvaardbaar beschouwd moeten worden. De emissies dienen hier namelijk in hun context gezien worden, namelijk dat dit deel van de Haven eerder als een zone voor verwerking van biomassa beschouwd wordt, niet als een zone voor kantoorfuncties. Daarnaast heeft het bedrijf reeds heel wat inspanningen geleverd om de geuremissies te reduceren (biofilter, wassers, ...). Er wordt hier dan ook voorgesteld om dit geurprobleem binnen in het douanegebouw heel goed bij te houden, waardoor het eenvoudiger wordt om een uitspraak te doen over de al dan niet onaanvaardbaarheid van de geur in de gebouwen. Op basis van dit “dagboek” kan dan veel beter gekaderd worden of extra maatregelen, naast het gesloten houden van de poorten, noodzakelijk zullen zijn om de geurimpact te reduceren. Het is tevens van belang dat de aanwezige luchtzuiveringsinstallaties goed opgevolgd worden om een zo optimaal mogelijk rendement te kunnen garanderen. Hetgeen in de bijzondere voorwaarden opgelijst is, namelijk dat driemaandelijks een ammoniakbepaling uitgevoerd moet worden door de milieu-coördinator, moet zeker blijvend opgevolgd worden en kan als absoluut minimum beschouwd worden. Om de toestand van het biofiltermateriaal op te volgen, kan tevens voorgesteld worden om halfjaarlijks een kwaliteitsmeting van dit materiaal, met bepaling van pH, geleidbaarheid en droge stofgehalte (samen met een aantal andere parameters, zoals o.a. ammonium-, nitraat- en nitrietgehalte) uitgevoerd worden. Dit kan dan tevens gehanteerd worden als indicator voor biofiltermateriaalvervanging. Daarnaast kan een indicatieve sensorische analyse uitgevoerd worden van de lucht, en dit zowel voor als na de biofilter. Dit laat toe om een inschatting te maken van het geurkarakter van de lucht, en kan gebruikt worden als indicatie voor de werking van de biofilter. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 103 | 202 7 Discipline geluid 7.1 Algemene aanpak discipline geluid De referentiesituatie voor de discipline ‘geluid’ wordt beschreven aan de hand van : Continue immissiemeting uitgevoerd in het kader van deze MER (meetpunt te Fort Liefkenshoek). Dit punt is gekozen volgens de Vlarem-regelgeving. Dit is namelijk het meest nabijgelegen gebied op 200 m van het industriegebied en ten opzichte van het bedrijf, en dus het meest kritisch inzake geluidseffecten. Bovendien is dit punt gelegen dichtbij natuurgebied, wat een kritisch gebied is. Uit de resultaten (zie verder) blijkt tevens dat daar geen negatieve effecten, veroorzaakt door Op De Beeck, te verwachten zijn; Ambulante immissiemeting uitgevoerd in het kader van deze MER; Metingen op het terrein ter bepaling van de relevante geluidsvermogenniveaus van de verschillende installaties De installaties van Op de Beeck die akoestisch relevant zijn, zijn allen vergund na 01/01/1993 en daardoor te beschouwen als een nieuwe inrichting. Op basis van de immissie- en emissiemetingen zal een duidelijk beeld van het omgevingsgeluid en specifieke geluid van de inrichting gegeven worden. Op basis van de gekende geluidsvermogenniveaus, de geometrische kenmerken, de ligging van de voornaamste bronnen, de ligging van de immissiepunten en de hoogte van de geluidsbronnen wordt met een overdrachtsberekening de specifieke bijdrage berekend naar de verschillende immissiepunten (BEGIS). Deze berekening steunt op de ISO-9613 en wordt uitgevoerd met een computerprogramma (Geomilieu V2.13). 7.2 Technische begrippen 7.2.1 Algemene begrippen De sterkte van het geluid wordt weergegeven door zijn intensiteit I, maar vaak ook door zijn geluidsvermogenniveau L w of zijn geluidsdrukniveau L p. Het geluidsvermogenniveau is een éénduidige grootheid die de emissie van de geluidsbron weergeeft. Aan de hand van het geluidsdrukniveau op een bepaalde afstand tot de bron wordt het geluidsvermogenniveau berekend. Het geluidsvermogenniveau komt eigenlijk overeen met het vermogen dat zich op afstand nul bevindt om te komen tot een geluidsdrukniveau op een bepaalde afstand, onafhankelijk van de omgeving waarin de bron staat. Zowel de sterkte als de hoogte van het geluid kunnen veranderen in de tijd. Naargelang van het gedrag in de tijd onderscheidt men continu, cyclisch of impulsachtig geluid. decibel (dB): dit is de eenheid waarin het geluidsdrukniveau L p van een geluid wordt uitgedrukt. dB(A): dit zijn eenheden afgeleid van de decibel, met de bedoeling de subjectieve gehoorgewaarwording op een meer praktische wijze te kunnen weergeven. Door middel van een elektronische filter wordt bij de geluidsanalyse het geluid in een discreet aantal frequentiebanden bepaald. Deze frequentiebanden worden gekarakteriseerd door hun breedte en hun centrale frequenties. Het gebruik van een octaaf en tertsfilterset laat toe een studie te maken van de relatieve bijdrage van de verschillende octaaf - en tertsbanden tot het totale geluidsniveau. Een uitgesproken zuivere toon zal met meer dan 5 dB boven de aangrenzende tertsbanden uitsteken. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 104 | 202 7.2.2 Meetparameters LAeq,T : het A-gewogen equivalent geluidsniveau is een maat voor het beschouwde fluctuerende geluid. De discontinue geluidsbelasting gedurende een periode T wordt omgerekend naar het niveau van een continue geluid met dezelfde geluidsbelasting. LAN,T : het A-gewogen geluidsdrukniveau dat gedurende N % van de observatieperiode T wordt overschreden. LA95,T : het A-gewogen geluidsdrukniveau dat gedurende 95 % van de observatieperiode T wordt overschreden. Het is een maat voor het overwegend heersende achtergrondgeluidsniveau. Lsp : het specifiek geluid is de getalwaarde van de akoestische grootheid die het geluid van een inrichting, of een deel karakteriseert (eventueel aangepast met een beoordelingsgetal) LwA : A-gewogen geluidsvermogenniveau, identificeert éénduidig de emissiesterkte van de geluidsbron. 7.2.3 Gebruikte meetaparatuur De metingen werden uitgevoerd met verschillende Larson Davis 824, real time frequentie analysatoren. Dit meetinstrument is van het type I en voldoet aan de wettelijke bepalingen. De meettoestellen werden vooraf gekalibreerd met behulp van een ijkbron CAL200 van Larson Davis. Deze meetapparatuur voldoet aan de eisen gesteld in de IEC-publicatie 804. De meetfout op de gemeten geluidsniveaus bedraagt +/- 1 dB(A). Tijdens de metingen was de microfoon voorzien van een windscherm. De sonometer was ingesteld op snelle tijdsweging. 7.3 Toetsingskader (wettelijk en wetenschappelijk) en beoordelingskader 7.3.1 Vlarem II Het wettelijk toetsingskader voor hinderlijke inrichtingen is titel II van het Vlarem. Voor nieuwe inrichtingen worden grenswaarden afgeleid op basis van de ligging van de immissiepunten volgens het gewestplan en het huidige omgevingsgeluid. Volgens de voorschriften van Vlarem II ‘Bijlage 2.2.1. milieukwaliteitsnormen voor geluid in openlucht’ gelden volgende richtwaarden (RW) voor het L A95,1h van het oorspronkelijk omgevingsgeluid. Tabel 32: Milieukwaliteitsnormen voor geluid in open lucht Richtwaarde in dB(A) Categorie dag avond nacht 1. Landelijke gebieden en gebieden voor verblijfsrecreatie 40 35 30 2. Gebieden of delen van gebieden op minder dan 500 m van industriegebieden niet vermeld in punt 3 of van gebieden voor gemeenschapsvoorzieningen en openbare nutsvoorzieningen 50 45 45 3. Gebieden of delen van gebieden op minder dan 500 m van gebieden voor ambachtelijke bedrijven en middelgrote ondernemingen, van dienstverleningsgebieden of van ontginningsgebieden tijdens de ontginning 50 45 40 4. Woongebieden 45 40 35 5. Industriegebieden, dienstverleningsgebieden, gebieden voor gemeenschapsvoorzieningen en openbare nutsvoorzieningen en ontginningsgebieden tijdens ontginning 60 55 55 Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 105 | 202 Richtwaarde in dB(A) Categorie dag avond nacht 5bis. Agrarische gebieden 45 40 35 6. Recreatiegebieden uitgezonderd gebieden voor verblijfsrecreatie 50 45 40 7. Alle andere gebieden, uitgezonderd : bufferzones, militaire domeinen en deze waarvoor in bijzondere besluiten richtwaarden worden vastgesteld 45 40 35 8. Bufferzones 55 50 50 9. Gebieden of delen van gebieden op minder dan 500 m gelegen van voor grindwinning bestemde ontginningsgebieden tijdens ontginning 55 50 45 Opmerking: Als een gebied valt onder twee of meer punten van de tabel dan is in dat gebied de hoogste richtwaarde van toepassing. Dag: van 07.00 tot 19.00 uur Avond: van 19.00 tot 22.00 uur Nacht: van 22.00 tot 07.00 uur Het specifieke geluid van een nieuwe inrichting dient aan volgende voorwaarden te voldoen: “Indien het LA95,1h van het oorspronkelijk omgevingsgeluid gelijk aan of hoger dan de milieukwaliteitsnorm van bijlage 2.2.1. bij VLAREM II is, moet de continue component van het specifiek geluid, voortgebracht door de nieuwe inrichting beperkt worden tot het L A95,1h van het oorspronkelijk omgevingsgeluid verminderd met 5 dB(A) enerzijds alsmede tot de in bijlage 4.5.4. bij VLAREM II vermelde richtwaarde anderzijds. Indien het LA95,1h van het oorspronkelijk omgevingsgeluid lager is dan de richtwaarde in de gebieden onder 2°, 3°, 5°, 8° of 9° van bijlage 2.2.1. bij VLAREM II, moet de continue component van het specifiek geluid voortgebracht door de nieuwe inrichting voor deze gebieden beperkt worden tot de in bijlage 4.5.4. bij het VLAREM II bepaalde richtwaarde verminderd met 5 dB(A)”. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 106 | 202 Figuur 8 Beslissingstabel voor het bepalen van de toegelaten waarden Als het geluid in open lucht van de inrichting een incidenteel, fluctuerend, intermitterend of impulsachtig karakter vertoont, dan worden de in bijlage 4.5.5. bij VLAREM II aangegeven richtwaarden toegepast. De toepasselijke waarde is de in bijlage 4.5.4. bij VLAREM II aangegeven richtwaarde voor de verschillende gebieden (voor nieuwe inrichtingen verminderd met 5). Onderstaande tabel geeft de richtwaarden voor fluctuerend, incidenteel, impulsachtig en intermitterend geluid in open lucht weer van als hinderlijk ingedeelde inrichtingen: Tabel 33: Richtwaarden voor fluctuerend, incidenteel, impulsachtig en intermitterend geluid in open lucht van als hinderlijk ingedeelde inrichtingen Aard van het geluid fluctuerend incidenteel impulsachtig intermitterend Richtwaarden uitgedrukt als LAeq,1s in dB(A) Dag Avond Nacht Toepasselijke waarde + 15 Toepasselijke waarde + 10 Toepasselijke waarde + 10 Toepasselijke waarde + 20 Toepasselijke waarde + 15 Toepasselijke waarde + 15 Toepasselijke waarde voor nieuwe inrichtingen : richtwaarde in bijlage 4.5.4. bij VLAREM II verminderd met 5. Toepasselijke waarde voor bestaande inrichtingen : richtwaarde in bijlage 4.5.4. bij VLAREM II Deze richtwaarden zijn niet van toepassing op het in- en uitgaande weg- en luchtverkeer. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 107 | 202 7.3.2 Significantiekader Vermits de inrichting Vlarem-plichtig is, wordt het significantiekader toegepast dat men in het richtlijnenboek voor geluid en trillingen hanteert voor industrielawaai. Dit omvat enerzijds een beoordeling van het effect op het oorspronkelijk omgevingsgeluid en anderzijds een toetsing aan de wettelijke bepalingen van Vlarem II. Dit significantiekader is hierna weergegeven: Tabel 34: Significantiekader discipline geluid (definitieve versie dd. 28/02/2011) Invloed op omgeving Eindscore na correctie Voldoet aan het Vlarem ? Lna-Lvoor* tussenscore Nieuw of verandering Bestaand ΔLAX,T (effectscore) Lsp≤GW Lsp>GW Lsp≤RW RW<Lsp≤RW+10 Lsp>RW+10 ΔLAX,T>+6 -3 -1 -3 -1 -2 -3 +3<ΔLAX,T≤+6 -2 -1 -3 -1 -2 -3 +1<ΔLAX,T≤+3 -1 -1 -3 -1 -1 -3 -1≤ΔLAX,T≤+1 0 0 -1/-2 ** 0 -1 -3 -3≤ΔLAX,T<-1 +1 +1 - +1 +1 - -6≤ΔLAX,T<-3 +2 +2 - +2 +2 - ΔLAX,T<-6 +3 +3 - +3 +3 - ΔLAX,T : verschil in omgevingsgeluid in dB(A) voor en nadat een project zal zijn uitgevoerd Met T = duur in seconden Met X: “N” parameter van statistische analyse (L AN,T), in Vlarem wordt N = 95 gebruikt ter toetsing aan de milieukwaliteitsnorm ofwel “eq” voor het equivalente geluidsdrukniveau (L Aeq,T), van het omgevingsgeluid. GW : grenswaarde volgens het beslissingsschema 4.5.6.1 van Vlarem II RW : richtwaarde Lsp : specifiek geluid *bij hervergunning dient L voor gebruikt te worden alsof het bestaande bedrijf er niet was. Bij een hervergunning van een inrichting met een mix van bestaande & nieuwe bronnen is het oorspronkelijk omgevingsgeluid voor de nieuwe bronnen, het omgevingsgeluid met de bestaande bronnen van de inrichting in werking. ** de keuze -1 ofwel -2 is afhankelijk van de grootte van de overschrijding van de GW (al dan niet binnen het betrouwbaarheidsinterval van de berekende specifieke immissie). Voor wat betreft de lege vakjes kan gesteld worden dat de mogelijkheid om in dergelijk vakje terecht te komen zich in uitzonderlijke gevallen zal voordoen. De deskundige zal hier zelf een score aangeven die vergezeld gaat van een degelijke motivatie. Voor niet Vlarem punten wordt enkel de tussenscore gebruikt en geen eindscore. De parameter mag door de deskundige gekozen en gemotiveerd worden. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 108 | 202 De uiteindelijke negatieve scores worden als volgt gekoppeld aan milderende maatregelen. -1 (matig significant negatief) Onderzoek naar milderende maatregelen is minder dwingend, maar indien de juridische en beleidsmatige randvoorwaarden aangeven dat er zich een probleem kan stellen dan dient de deskundige over te gaan tot voorstellen van milderende maatregelen. Bij het ontbreken ervan dient dit gemotiveerd te worden. -2 (significant negatief) Er dient noodzakelijkerwijs gezocht te worden naar milderende maatregelen, eventueel te koppelen aan de langere termijn. Bij het ontbreken ervan dient dit gemotiveerd te worden. -3 (zeer significant negatief) Er dient noodzakelijkerwijs gezocht te worden naar milderende maatregelen te koppelen aan de korte termijn. Bij het ontbreken ervan dient dit gemotiveerd te worden. De scores 0, +1, +2 en +3 krijgen respectievelijk de beoordeling verwaarloosbaar, positief, zeer positief en uitgesproken positief. 7.4 Afbakening en beschrijving van het studiegebied 7.4.1 Afbakening studiegebied Het studiegebied omvat de zone binnen de welke zich de effecten kunnen voordoen. In het bijzonder zal het effect van de huidige en geplande situatie geëvalueerd worden conform de bepalingen van VLAREM II. Daar de geplande inrichting is gelegen in een gebied vermeld in punt 5° van bijlage 4.5.4. bij Vlarem II dient getoetst in de nabijheid van bewoonde gebouwen op hoogstens 200 m afstand van de rand van het industriegebied of op ongeveer 200 m afstand van de rand van het industriegebied bij ontstentenis van bewoonde gebouwen. Wanneer er bewoonde gebouwen vreemd aan de inrichting aanwezig zijn binnen een straal van 200 m vanaf de perceelsgrenzen wordt tevens geëvalueerd in de nabijheid van één of meerdere van deze bewoonde gebouwen. Bij ontstentenis van bewoonde gebouwen vreemd aan de inrichting binnen een straal van 200 m vanaf de perceelsgrenzen gebeurt de beoordeling op 200 m afstand van de perceelsgrenzen van de inrichting. Daar er binnen een straal van 200 m vanaf de perceelsgrenzen van Op De Beeck geen bewoonde gebouwen aanwezig zijn (dus ook geen conciërgewoningen) gebeurt de beoordeling op 200 m afstand van de van de perceelsgrenzen van de inrichting. Aangezien men op 200 m ten noorden van het industriegebied binnen de terreingrenzen van het Fort Liefkenshoek valt dient hier een toetsing gehouden conform Vlarem en wordt dit parkgebied mee opgenomen in het studiegebied. Dit is namelijk het meest nabijgelegen gebied op 200 m van het industriegebied en ten opzichte van het bedrijf, en dus het meest kritisch inzake geluidseffecten. Bovendien is dit punt gelegen dichtbij natuurgebied, wat een kritisch gebied is. Uit de resultaten (zie verder) blijkt tevens dat daar geen negatieve effecten, veroorzaakt door Op De Beeck, te verwachten zijn. 7.4.2 Huidig akoestisch klimaat studiegebied Immissiemetingen en meetsituatie geluid De exploitatie bevindt zich volgens het gewestplan in een industriegebied (paars ingekleurd; zie Figuur 9). De basisactiviteiten van Op de Beeck nv gebeuren continu, zowel tijdens de dag, avond- als de nachtperiode. De beschrijving van het productieproces is weergegeven in de projectbeschrijving. Het huidige omgevingsgeluid ter hoogte van de inrichting wordt beschreven op basis van één continue immissiemeting aangevuld met één ambulante meting. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 109 | 202 De perceelsgrens van Op de Beeck nv wordt in de vier windrichtingen begrensd door het industriegebied Waaslandhaven, conform het Vlarem werd er een meet- en beoordelingspunt voorzien op 200 m van de perceelsgrens binnen het industriegebied (zie ambulant meetpunt A op het gewestplan hieronder). In het noorden grenst het industriegebied aan een parkgebied, het betreft hier het habitatrichtlijngebied “Historische fortengordels van Antwerpen als vleermuizenhabitats”. Conform het Vlarem werd er binnen het parkgebied een meet- en beoordelingspunt voorzien (zie continu meetpunt 1 op het gewestplan hieronder). Figuur 9 Gewestplan met aanduiding perceelsgrens Op de Beeck en meetpunten geluid Een overzicht van de meetpunten is in onderstaande tabel weergegeven. Tabel 35: Overzicht immissiemeetpunten geluid Meetpunt Bestemming volgens gewestplan / Indeling volgens de tabel in bijlage 2.2.1. en 4.5.4. bij Vlarem II Lambertcoördinaten X Y 1. Ketenislaan 4, 9120 Beveren Parkgebied < 500 m van industriegebied 144157 220516 A. Molenweg, 9120 Beveren Industriegebied 143557 219220 De metingen worden uitgevoerd conform de bijlage 4.5.1 van het VLAREM II. De meetresultaten worden (in de mate van het mogelijke ; opgemeten waarde = Ltotaal) getoetst aan de richtwaarden uit VLAREM II in functie van de bestemming van het meetpunt volgens het gewestplan. De continue immissiemeting werd uitgevoerd van woensdag 31/10/2012 tot en met zondag 04/11/2012. Tijdens deze periode was Op De Beeck volcontinu en representatief in werking (d.i. met inbegrip van indik-/indampinstallatie, en aanwezigheid mobiele shredder, waarvan gebruik enkel binnen doorgaat. De metingen werden uitgevoerd onder verschillende meteocondities en bij een meewind, een wind van bron naar ontvanger. De continue geluidsmeting leverde de waarden op van de grootheden L Aeq,1h, LA01,1h, LA05,1h, LA10,1h, LA50,1h, en LA95,1h uitgedrukt in dB(A). Om eventuele zuivere tonen op te sporen werd tevens een Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 110 | 202 tertsbandanalyse uitgevoerd. Op basis van de waarden en het onderling verloop van deze grootheden kan éénduidig het huidige geluidsklimaat geïnventariseerd worden. De L A95 - waarden worden getoetst aan de milieukwaliteitsnormen uit VLAREM II in functie van de bestemming van het gewestplan. Tevens wordt het continu specifiek geluidsniveau (indien mogelijk) getoetst aan de grenswaarden, opgelegd aan nieuwe inrichtingen (alle huidig vergunde relevante geluidsbronnen zijn ingedeeld als nieuwe inrichting). In onderstaande tabel wordt de richtwaarde en de grenswaarde voor het toegelaten specifiek geluidsniveau t.h.v. de meet- en beoordelingspunten weergegeven. Tabel 36: Milieukwaliteitsnorm / richtwaarden en grenswaarden voor de meetpunten gelegen rond Op de Beeck conform de ligging volgens het gewestplan Meet- en beoordelingspunten Dag Avond Nacht MKN/RW GW MKN/RW GW MKN/RW GW Meetpunt 1 50 dB(A) 45 dB(A) 45 dB(A) 40 dB(A) 45 dB(A) 40 dB(A) Meetpunt A 60 dB(A) 55 dB(A) 55 dB(A) 50 dB(A) 55 dB(A) 50 dB(A) RW = richtwaarde voor het specifiek geluidsniveau van Op de Beeck (voor bestaande bronnen = aanwezig voor 1/1/1993) voor de meetpunten gelegen rond de site te Beveren, conform de ligging volgens het gewestplan GW = grenswaarde voor het specifiek geluidsniveau van Op de Beeck (voor nieuwe bronnen = geplaatst na 1/1/1993), conform ligging volgens het gewestplan ervan uitgaande dat het LA95,1h van het oorspronkelijk omgevingsgeluid lager is dan de MKN/RW in de gebieden onder 2° en 5° van de tabel in bijlage 2.2.1. bij Vlarem II. Indien de hinderlijke inrichting tevens ook occasionele geluiden produceert moet men tevens voldoen aan de grenswaarden voor fluctuerend geluid (= geluid waarvan het niveau voortdurend en in belangrijke mate varieert, de variaties kunnen zowel periodisch als niet-periodisch zijn). De niveauverhogingen worden gemeten als L Aeq,1s en duren in totaal niet langer dan 10% van de desbetreffende beoordelingsperiode). De grenswaarden voor de meet- en beoordelingspunten rondom de inrichting bekomen we door de in bijlage 4.5.5. bij Vlarem II aangegeven richtwaarden toe te passen op de toepasselijke waarde. De toepasselijke waarde is de in bijlage 4.5.4. bij Vlarem II aangegeven richtwaarde voor de verschillende gebieden verminderd met 5. Tabel 37: Richt- en grenswaarden fluctuerend geluid voor de meetpunten gelegen rond Op de Beeck conform de ligging volgens het gewestplan Meet- en beoordelingspunten Dag Avond Nacht RW GW RW GW RW GW Meetpunt 1 65 dB(A) 60 dB(A) 55 dB(A) 50 dB(A) 55 dB(A) 50 dB(A) Meetpunt A 75 dB(A) 70 dB(A) 65 dB(A) 60 dB(A) 65 dB(A) 60 dB(A) De metingen werden uitgevoerd met een ‘real time frequentie analysator’, van Larson Davis type 824. Dit meetinstrument voldoet aan de wettelijke bepalingen in VLAREM II. De meettoestellen werden vooraf gekalibreerd met behulp van een ijkbron CAL200 van Larson Davis. De meetfout op de gemeten geluidsniveaus bedraagt +/- 1 dB(A). De meteocondities tijdens de meetcampagne worden in onderstaande tabel kort weergegeven. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 111 | 202 Tabel 38: Meteocondities meetcampagne geluid Meetdata Parameters Dag Van Tot Windsnelheid Windrichting Neerslag Woensdag 31/10/2012 00u 24u 2-6 m/s ZO tot Z Geen 00u 12u 4-7 m/s ZO tot Z 12u 18u 5-6 m/s ZW tot W 18u 24u 4-6 m/s Z tot ZW Vrijdag 00u 17u 4-9 m/s Z tot ZW 02/11/2012 17u 24u 3-5 m/s ZW tot W Zaterdag 03/11/2012 00u 24u 2-6 m/s Z tot ZW Donderdag 01/11/2012 00u 1u 3 m/s ZW Zondag 1u 6u 1-3 m/s Z 04/11/2012 6u 14u 2-6 m/s ZO 14u 24u 5-7 m/s ZW Geen Geen Geen Geen De meetresultaten van de geluidsmetingen bij een windsnelheid van meer dan 5 m/s en bij neerslag zijn, zoals voorgeschreven in VLAREM II bijlage 4.5.1. ‘Meetmethode en meetomstandigheden voor het omgevingsgeluid’, niet weerhouden voor verdere analyse. We merken op dat de windsnelheid door het KMI op een hoogte van 10 m geregistreerd wordt. Rekenen we dit met de algemeen toegepaste logaritmische formule voor het windprofiel om naar een hoogte van 4 m (= hoogte meetmicrofoon) dan ligt de windsnelheid hier lager. Zo zien we dat een windsnelheid van 7 m/s op 10 m hoogte slechts 5,2 m/s bedraagt op 4 m hoogte. Vanaf een windsnelheid van 8 m/s op 10 m hoogte waait de wind volgens bijlage 4.5.1. bij Vlarem II te snel t.h.v. de meetmicrofoon om nog een representatieve geluidsoverdracht van de inrichting te kunnen registreren. Resultaten continue immissiemeting Ter hoogte van meetpunt 1, op het dak van het fort Liefkenshoek in het park- en habitatrichtlijngebied, werd er gemeten van woensdag 31/10/2012 tot en met zondag 04/11/2012. Het punt bevindt zich op 1,4 km ten noorden van de inrichting. Het omgevingsgelui d wordt hier bepaald door het drukke verkeer in de omgeving (vnl R2) en door het geluid afkomstig de diverse bedrijven gelegen binnen het industriegebied ten noorden en ten zuiden van het fort. Onderstaande tabel geeft voor het vaste meetpunt een overzicht van de gemiddelde L Aeq,1h- en LA95,1hwaarden voor de verschillende perioden (voor de nachtperiode is dit telkenmale het gemiddelde van de 4 laagste LA95,1h-waarden). De resultaten worden hieronder verder besproken. Tabel 39: Meetresultaten continue immissiemeting Datum Woensdag 31/10/2012 Donderdag 01/11/2012 Periode Windrichting Windsnelheid m/s Meetpunt 1 LAeq LA95 Dag 07-19u ZO tot Z 2-6 m/s 53 51 Avond 19-22u ZO 4 m/s 52 51 Nacht 00-07u 22-24u Z ZO 2-4 m/s 4-5 m/s 52 51 4 laagste ZO tot Z 3-5 m/s -- 50 Dag 07-19u Z tot ZW ZW tot W 5-7 m/s 5-6 m/s 52 49 Avond 19-22u ZW 4-6 m/s 51 49 Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 112 | 202 Datum Periode Windsnelheid m/s LAeq LA95 00-07u 22-24u ZO tot Z ZW 4-6 m/s 4-6 m/s 51 49 4 laagste ZO ZW 4 m/s 4 m/s -- 49 Dag 07-19u Z tot ZW ZW tot W 4-9 m/s 3-5 m/s 53 51 Avond 19-22u ZW 3-5 m/s 51 49 Nacht 00-07u 22-24u ZW ZW 5-7 m/s 4-5 m/s 52 49 Nacht Vrijdag 02/11/2012 Zaterdag 03/11/2012 Meetpunt 1 Windrichting 4 laagste ZW 4-6 m/s -- 48 Dag 07-19u Z tot ZW 2-6 m/s 51 49 Avond 19-22u ZW 3-4 m/s 51 50 Nacht 00-07u 22-24u Z tot ZW Z tot ZW 3-5 m/s 3 m/s 50 49 4 laagste Z tot ZW 4 m/s -- 49 Dag 07-19u ZO ZW 2-6 m/s 6-7 m/s 51 49 Avond 19-22u ZW 5-6 m/s 52 49 00-07u ZO tot Z ZW ZW 1-3 m/s 3 m/s 5 m/s 51 50 ZW ZO 3-5 m/s 2 m/s -- 49 Zondag 04/11/2012 Nacht 22-24u 4 laagste Meetpunt 1 bevindt zich volgens het gewestplan in een parkgebied, weliswaar op een afstand van minder dan 500 meter tot het omringende industriegebied. Hierdoor wordt het meet- en beoordelingspunt ingedeeld onder punt 2° van de tabel in bijlage 2.2.1. en 4.5.4. bij VLAREM II, wat betekent dat de milieukwaliteitsnorm (en tevens RW voor bestaande inrichtingen) voor geluid in openlucht tijdens de dagperiode 50 dB(A) bedraagt en tijdens de avond- en nachtperiode 45 dB(A). Indien het LA95,1h van het oorspronkelijk omgevingsgeluid lager is dan de richtwaarde moet de continue component van het specifiek geluid voortgebracht door de nieuwe inrichting voor dit gebied beperkt worden tot de in bijlage 4.5.4. bij het VLAREM II bepaalde richtwaarde verminderd met 5 dB(A), dit betekent 45 dB(A) tijdens de dagperiode en 40 dB(A) tijdens avond- en nachtperiode. Het omgevingsgeluid uitgedrukt in L Aeq (geluidsmaat die over de meetperiode (integratietijd van 1 uur) de variërende geluidsniveaus middelt tot één waarde) wordt bepaald het verkeer in de omgeving tezamen met het geluid afkomstig van de diverse bedrijven aanwezig op het industriegebied. Tijden s de dagperiode werden gemiddelde L Aeq niveaus geregistreerd tussen 51 en 53 dB(A), de perceptie van deze niveaus is hoorbaar. Tijdens de avond- en nachtperiode zakken de gemiddelde niveaus praktisch niet. Aangezien men tijdens deze periodes gevoeliger is voor omgevingsgeluiden worden de opgemeten niveaus waargenomen als ‘druk’ tot ‘lawaaiig’. Gezien het continue en stabiele karakter van de geluidsimmissie van de inrichting is het L A95 (geluidsniveau dat gedurende 95% van de meetduur (integratietijd van 1 uur) overschreden wordt ; waarde van het achtergrondgeluidsdrukniveau volgens Vlarem II) de belangrijkste param eter ter beoordeling van het specifieke geluidsniveau afkomstig van de inrichting. Naast het fluctuerende geluidsklimaat blijkt het continue geluidsklimaat eveneens zeer stabiel te zijn over de verschillende beoordelingsperiodes. Tijdens de dagperiode bedraagt het gemiddelde continue niveau bij een wind van Op de Beeck in de richting van het meetpunt 50 dB(A), hierdoor blijft de milieukwaliteitsno rm, Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 113 | 202 weliswaar juist, gerespecteerd. Tijdens de avondperiode zakken de niveaus niet, ook hier registreren we een gemiddelde van 50 dB(A) bij een wind van Op de Beeck in de richting van het meetpunt. Daar de MKN tijdens deze periode 5 dB(A) strenger is (= 45 dB(A)) wordt deze overschreden. Ook tijdens de nachtperiode werd onder dezelfde meteocondities nog een gemiddeld niveau van 49 dB(A) geregistreerd waardoor de MKN met 4 dB(A) wordt overschreden. Deze opgemeten L A95-niveaus worden, zeker tijdens de diepe nachtelijke uren (01u tot 04u) grotendeels tot volledig bepaald door geluidsimmissie afkomstig van het uitgestrekte industriegebied. De kans dat immissie afkomstig van Op de Beeck een bijdrage levert aan de opgemeten niveaus lijkt ons, gezien de grote afstand en de afscherming van buurbedrijven, weinig waarschijnlijk. De broninventarisatie met de hieraan gekoppelde overdrachtsberekening en toetsing zal hieromtrent uitsluitsel bieden. Om eventuele zuivere tonen op te sporen werd tevens een tertsbandanalyse uitgevoerd, een bepaalde frequentie wordt als een tonaliteit beschouwd indien het geluidsdrukniveau in de tertsband 5 dB hoger ligt dan het geluidsdrukniveau in de beide aanliggende tertsbanden. Een zuivere toon afkomstig van de inrichting is hier niet aanwezig. Resultaten ambulante immissiemeting In het kader van dit MER werd er bijkomend op 1 meetplaats over een korte meetperiode een ambulante immissiemeting uitgevoerd. Alhoewel de meetduur eerder kort is moet deze meting samen met de overdrachtsberekeningen ons een voldoende indicatie geven van de geluidsniveaus in de omgeving. Ook deze meting werd uitgevoerd overeenkomstig VLAREM II, Bijlage 4.5.1. ‘Meetmethode en meetomstandigheden voor het omgevingsgeluid’ bij gunstige meteocondities (geen regen noch me t een windsterkte die de metingen zou beïnvloeden). Op het meetpunt werd er op een meethoogte van 1.8 m continu gemeten gedurende ± 15 minuten en op minstens 4 m van een reflecterend object. De meetresultaten zijn weergegeven in onderstaande tabel. Tabel 40: Meetresultaten ambulante meetpunten rondom Op de Beeck MP Datum Starttijd WR WS LAeq,T LA01,T LA05,T LA10,T LA50,T LA95,T A 14/05/13 15u57 Z 2 m/s 66 76 72 69 61 54 Meetpunt A, in de Molenweg op 200 m van de inrichting, betreft het meest nabijgelegen toetsingspunt t.o.v. de inrichting. Het meetpunt bevindt zich volgens het gewestplan in industriegebied, hierdoor valt het gebied onder 5° van bijlage 2.2.1. bij VLAREM II, wat betekent dat de milieukwaliteitsnorm (en tevens RW voor bestaande inrichtingen) voor geluid in openlucht tijdens de dagperiode 60 dB(A) bedraagt en tijdens de avond- en nachtperiode 55 dB(A). Tijdens de meting werd het fluctuerende omgevingsgeluid bepaald door het (vracht) v erkeer in de Molenweg en het verkeer op de Sint-Antoniusweg. Het L Aeq,T-niveau van 66 dB(A) heeft een perceptie van ‘zeer lawaaiig’. Het LA95,T-niveau zakt terug tot 54 dB(A), deze parameter werd bepaald door het verkeer samen met de immissie van de bedrijven aanwezig op het industriegebied Waaslandhaven. De milieukwaliteitsnorm blijft hiermee tijdens alle beoordelingsperiodes gerespecteerd. Auditief kon men echter moeilijk bepalen of het Lsp van Op de Beeck een bijdrage leverde aan het opgemeten L A95,T. Om de exacte bijdrage van de verschillende bronnen van Op de Beeck aan het omgevingsgeluid te kennen werd een broninventarisatie met hieraan gekoppelde overdrachtsberekening uitgevoerd (zie 7.4.3 en 7.5.1). Enkel op deze wijze is een toetsing van het L sp aan de vigerende wetgeving mogelijk. Op basis van een Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 114 | 202 tertsbandanalyse werd de aanwezigheid van een mogelijke zuivere toon in het immissiespectrum reeds uitgesloten. 7.4.3 Emissiemetingen Om de specifieke bijdrage van alle relevante geluidsbronnen op de verschillende immissiepunten te kunnen bepalen werd een broninventaris uitgevoerd van de immissierelevante geluidsbronnen. Van elke geluidsbron werd op korte afstand zowel het globale L Aeq-niveau als het lineaire geluidsdrukniveau van elke tertsband opgemeten. Er werd gemeten op een bepaalde afstand van losstaande geluidsbronnen zoals motoren, ventilatoren, afzuigingen, enz… Dit gebeurde conform de voorschriften van ISO 3746. Aan de hand van dit geluidsdrukniveau en de afmetingen van het afgestraald oppervlak wordt het geluidsvermogenniveau bepaald. Dit geluidsvermogenniveau wordt in onderstaande tabel per geluidsbron weergegeven. Tevens geven we aan of de desbetreffende geluidsbron als een nieuwe of bestaande installatie moet beschouwd worden en dit volgens de definitie van VLAREM II (informatie aangelverd door de opdrachtgever). Tabel 41: Resultaten emissiemetingen op het terrein Bron nr. Bronbeschijving Categorie 1 Reciculatieleiding vergister biogasinstallatie Continu Nieuw Lw in dB(A) 87 2 Reciculatieleiding vergister biogasinstallatie Continu Nieuw 89 3 Reciculatieleiding vergister biogasinstallatie Continu Nieuw 85 4 Reciculatieleiding vergister biogasinstallatie Continu Nieuw 88 5 Reciculatieleiding vergister biogasinstallatie Continu Nieuw 91 6 Reciculatieleiding vergister biogasinstallatie Continu Nieuw 86 7 Biogasblower Continu Nieuw 91 8 Wand (luchtinlaat) biogasgebouw Continu Nieuw 80 dB(A)/m2 9 Vrachtwagen Continu Nieuw 98 10 Biofilter compostering Continu Nieuw 100 11 Poort laadlijn compostering Continu Nieuw 94 12 Wiellader Continu Nieuw 107 De ligging van de geluidsbronnen is hierna weergegeven in Figuur 10. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 115 | 202 Figuur 10 Ligging van de geluidsbronnen conform metingen en modellering 7.5 Effectvoorspelling 7.5.1 Realistische benadering Momenteel is het bedrijf vergund voor het co-composteren van koolstofrijke producten in een mestverwerking voor 130.000 ton/j (waarvan max. 99.990 ton mest) en tevens voor het vergisten van 130.000 ton/j organisch-biologische afvalstromen. In de gewenste situatie vraagt men een aanpassing van de vergunning tot een totale compostering van 220.000 ton/j (waarvan max. 220.000 ton dierlijke mest), bij het vergistingsdeel wordt er geen extra capaciteit aangevraagd. Aangezien de uitbreiding volledig plaatsvindt in de bestaande installatie (enkel de composteringstijden zullen aangepast worden om de uitbreiding mogelijk te maken) zijn extra geluidsbronnen in open lucht uitgesloten. Aangezien er in het kader van de hervergunning en uitbreiding akoestisch gezien niets zal wijzigen zijn de resultaten van de referentiesituatie eveneens geldig voor de geplande situatie. Op basis van de gekende (zie voorgaande tabel inclusief bronnummering) geluidsvermogenniveaus, de geometrische kenmerken, de ligging van de bronnen, de ligging van de immissiepunten en de hoogte van de geluidsbronnen wordt met een overdrachtsberekening de specifieke bijdrage berekend naar de verschillende immissiepunten (BEGIS methode). Deze berekening steunt op de ISO-9613 en wordt uitgevoerd met een computerprogramma (Geomilieu V2.13). De berekening gebeurt bij een luchtabsorptie bij 10 ° C en 70 % relatieve luchtvochtigheid conform ook de bepaling van het geluids vermogenniveau. De impact wordt aan de hand van geluidscontouren visueel voorgesteld en tevens wordt het specifiek geluidsniveau berekend op de meetpunten / beoordelingspunten conform VLAREM II. De berekende resultaten geven een beeld van de situatie voor de meest ongunstige situatie. In werkelijkheid spelen verschillende factoren een rol die het geluidsniveau op de immissiepunten bepalen zoals windrichting, welke bronnen zijn in werking, … De berekeningshoogte op de meetpunten en voor de geluidscontourenkaart bedraagt 4 m. Het berekend geluidsniveau is geldig voor de meest ongunstige situatie, vermits met een meewind wordt gerekend. Aangezien alle relevante geluidsbronnen Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 116 | 202 beschouwd worden als een nieuwe inrichting dient het totale specifieke geluidsniveau te voldoen aan de opgelegde grenswaarden. Specifieke bijdrage vaste geluidsbronnen tot het omgevingsgeluid in de huidige (en geplande) situatie In deze paragraaf wordt het effect op het omgevingsgeluid voor de huidige vergunde situatie besproken (= toekomstige situatie). Alle continue geluidsbronnen van B1 tot en met B12 zijn opgenomen in het geluidsmodel. Er wordt één geluidscontourenkaart opgemaakt voor het continu geluid geproduceerd door Op de Beeck te Beveren. Het globale resultaat van de overdrachtsberekening onder normale productieomstandigheden anno 2013 is weergegeven hieronder in Figuur 11. Deze worst case situatie kan zich zowel overdag als ’s avonds en ’s nachts voordoen vermits alle relevante geluidsbronnen continu en simultaan in werking kunnen zijn. Figuur 11 Geluidscontouren voor de huidige situatie - (worst case) werking van de continue geluidsbronnen De berekende LAeq-niveaus tengevolge de worst case continue activiteiten worden in onderstaande tabel weergegeven en dit voor volgende beoordelingspunten: BP 1 = evaluatiepunt op 200m industriegebied te Fort Liefkenshoek (= meetpunt 1) BP 2 = evaluatiepunt op 200m ten W van perceelsgrens (= meetpunt A) BP 3 = evaluatiepunt op 200m ten O van perceelsgrens De specifieke bijdrage t.h.v. de immissiepunten / VLAREM-beoordelingspunten en een toetsing aan de vigerende wetgeving is weergegeven in onderstaande tabel. Aangezien de relevante geluidsbronnen Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 117 | 202 tijdens de nachtperiode simultaan in werking kunnen zijn wordt enkel getoetst aan de grenswaar den die zijn opgelegd voor de nachtperiodes (= strengste). Tabel 42: Specifieke bijdrage vaste geluidsbronnen t.h.v. immissiepunten/VLAREM beoordelingspunten - Toetsing van het berekende L sp aan de grenswaarden BP Berekend Lsp Vlarem II GW nachtperiode Overschrijding 1 22,1 dB(A) 40 dB(A) NEE 2 32,5 dB(A) 50 dB(A) NEE 3 48,5 dB(A) 50 dB(A) NEE Beoordelingspunt 1 (= Mpt 1) Tijdens de meetcampagne werden er L A95-niveaus van 49 tot 51 dB(A) geregistreerd en dit bij een wind van Op de Beeck nv in de richting van meetpunt 1 terwijl alle relevante geluidsbronnen van de betrokken inrichting in werking waren. Daar uit de overdrachtsberekening is gebleken dat het (worst case) Lsp van Op de Beeck t.h.v. meetpunt 1 slechts 22 dB(A) bedraagt kunnen we een bijdrage van de inrichting aan het geluidsklimaat t.h.v. fort Liefkenshoek uitsluiten. De strengste nachtelijke grenswaarde blijft makkelijk gerespecteerd. Beoordelingspunt 2 (= Mpt A) Tijdens de ambulante meting t.h.v. meetpunt A werd er een L A95-niveau geregistreerd van 54 dB(A), de wind waaide uit zuidelijk richting van bron richting ontvanger. Daar uit de overdrachtsberekening is gebleken dat het (worst case) Lsp van Op de Beeck t.h.v. meetpunt A slechts 32,5 dB(A) bedraagt kunnen we een bijdrage van de inrichting aan het geluidsklimaat t.h.v. het evaluatiepunt uitsluiten. De strengste nachtelijke grenswaarde blijft makkelijk gerespecteerd. Beoordelingspunt 3 Uit de overdrachtsberekening is gebleken dat het (worst case) L sp van Op de Beeck t.h.v. BP 3 48,5 dB(A) bedraagt. Een zeer beperkte bijdrage aan het heersende omgevingsgeluid is mogelijk, er stelt zich echter geen probleem met betrekking tot het respecteren van de door Vlarem II opgelegde grenswaarden voor nieuwe inrichtingen. We merken op dat de grenswaarden die hierboven werden gehanteerd in Tabel 42 ervan uitgaan dat het LA95,1h van het oorspronkelijk omgevingsgeluid lager is dan de MKN/RW in de gebieden onder 2° en 5° van de tabel in bijlage 2.2.1. bij Vlarem II. Indien het opgemeten O.O.G. hoger ligt dan de MKN van bijlage 2.2.1. kan de grenswaarde voor de nieuwe inrichting met max. 5 dB(A) worden opgehoogd. Het feit dat het Lsp van Op de Beeck sowieso voldoet aan de RW-5 maakt een mogelijke ophoging echter irrelevant. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 118 | 202 Resultaten van de overdrachtsberekening conform SRM II tengevolge transport De activiteiten van Op de Beeck nv te Beveren genereren in de huidige toestand gemiddeld 60 vrachtwagens oftewel 120 vrachtwagenbewegingen (= som van in- en uitgaande transporten) per dag. Omgerekend per uur komen we op 5 vrachtwagens of 10 vrachtwagenbewegingen. Op basis van de verkeersgegevens werd met behulp van de SRM II een overdrachtsberekening ter bepaling van het wegverkeerslawaai uitgevoerd. Het toekomde vrachtverkeer is uitsluitend afkomstig van de R2. Via de Sint-Antoniusweg wordt de Molenweg bereikt. Het vertrekkende vrachtverkeer volgt dezelfde route. Op basis van deze verkeersbewegingen kunnen volgende L Aeq,1h geluidsniveaus verwacht worden: Tabel 43: LAeq,1h geluidsniveaus vrachtwagentransport in functie van afstand tot de weg (realistische benadering) 10 vrachtwagenbewegingen per uur Snelheid Afstand tot de weg Km/u 10 m 25 m 50 m 100 m 10 (bedrijfsterrein) 51,7 46,0 40,9 35,5 70 (Molenweg) 55,4 50,0 45,3 40,0 90 (Sint-Antoniusweg) 56,4 51,0 46,3 41,2 100 (R2) 56,8 51,4 46,7 41,6 De geluidscontourenkaart die werd berekend voor het aan Op de Beeck gerelateerde vrachtverkeer wordt hieronder in Figuur 12 weergegeven. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 119 | 202 Figuur 12 Geluidscontouren t.g.v. vrachtverkeer Op de Beeck te Beveren– huidige situatie met 10 vrachtwagenbewegingen per uur Ter controle van het heersende verkeerslawaai werd er een ambulante meting uitgevoerd op 10 m van de Molenweg (zie mpt A). Tijdens de ambulante meting werd er geen aan Op de Beeck gerelateerd vrachtwagentransport vastgesteld. Op 10 m van de Molenweg werd een L Aeq,T-niveau van 66 dB(A) geregistreerd, dit niveau werd veroorzaakt door het aanwezige wegverkeer en heeft een perceptie van ‘zeer lawaaiig’. Op 10 m van het wegvak berekenen we een specifiek geluidsniveau (L Aeq) van 55 dB(A) t.g.v. het aan Op de Beeck gerelateerde wegverkeer in de Molenweg. Dit L sp ligt meer dan 10 dB(A) onder het O.O.G. en levert een verwaarloosbare bijdrage (< 1 dB(A)) aan het opgemeten niveau langs de betrokken weg. Ter hoogte van de Sint-Antoniusweg en de R2, beide wegen die een nog hogere verkeersintensiteit kennen, zal de bijdrage aan het heersende omgevingsgeluid t.g.v. het L sp veroorzaakt door de transporten van en naar Op de Beeck eveneens verwaarloosbaar zijn. 7.5.2 Maximalistische benadering Specifieke bijdrage vaste geluidsbronnen tot het omgevingsgeluid De maximalistische benadering, zijnde de situatie waarbij de totale compostering van 220.000 ton/j wordt gerealiseerd heeft geen impact op de hoger berekende en besproken bijdrage van de vaste geluidsbronnen. Door een verhoging van de productie worden er geen extra installaties (dus geen extra geluidsbronnen) in open lucht voorzien. In de effect bespreking gingen we er al vanuit dat alle continu werkende geluidsbronnen in werking zijn. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 120 | 202 Resultaten van de overdrachtsberekening conform SRM II tengevolge transport Bij volledige benutting van de productiecapaciteit zal het vrachtwagenstransport toenemen tot ongeveer 130 vrachtwagenbewegingen per dag of 12 vrachtwagenbewegingen per uur. De LAeq,1h geluidsniveaus die op basis van deze verkeersbewegingen verwacht kunnen worden, zijn weergegeven in onderstaande Tabel 44. Tabel 44: LAeq,1h geluidsniveaus vrachtwagentransport in functie van afstand tot de weg (maximalistische benadering) 12 vrachtwagenbewegingen per uur Snelheid Afstand tot de weg Km/u 10 m 25 m 50 m 100 m 10 (bedrijfsterrein) 52,5 46,8 41,7 36,3 70 (Molenweg) 56,2 50,8 46,1 41,0 90 (Sint-Antoniusweg) 57,2 51,8 47,1 42,0 100 (R2) 57,6 52,2 47,5 42,4 Op 10 m van het wegvak van de Molenweg (die de inrichting ontsluit) noteren we een toename van het Lsp met 0,8 dB(A) t.o.v. de referentiesituatie. Op 10 m van de Molenweg werd een L Aeq,T-niveau van 66 dB(A) geregistreerd (= orspronkelijk omgevingsgeluid), dit niveau werd veroorzaakt door het aanwezige wegverkeer en heeft een perceptie van ‘zeer lawaaiig’. Het berekende Lsp van 56 dB(A) in de geplande situatie ligt nog steeds 10 dB(A) onder het opgemeten oorspronkelijke omgevingsgeluid waardoor het effect op het heersende geluidsklimaat ook in de geplande situatie beschouwd kan worden als zijnde verwaarloosbaar (< 1 dB(A)). Ter hoogte van de Sint-Antoniusweg en de R2, beide wegen die een nog hogere verkeersintensiteit kennen, zal de bijdrage aan het heersende omgevingsgeluid t.g.v. het L sp veroorzaakt door de geplande transporten van en naar Op de Beeck eveneens verwaarloosbaar blijven. 7.6 Effectbeoordeling Op basis van de immissiemetingen, emissiemetingen en overdrachtsberekeningen kunnen we besluiten dat het specifiek continu geluidsniveau van Op de Beeck nv te Beveren in de huidige en in de toekomstige situatie voldoet aan de bepalingen conform VLAREM II. Daarnaast kunnen we de effecten veroorzaakt door het L sp van de reeds vergunde en geplande geluidsbronnen t.h.v. de Vlarembeoordelingspunten als volgt samenvatten: Huidige en geplande situatie: geluidsbronnen beschouwd als nieuwe inrichting Beoordelingspunt 1 (mpt 1) Ter hoogte van BP 1 wordt het totale Lsp afkomstig van de inrichting in de huidige en geplande situatie berekend op 22,1 dB(A). Bij een wind van bron richting ontvanger bedraagt het opgemeten achtergrondniveau Ltotaal 49 dB(A). Loorspr of Lvoor bedraagt dus eveneens 49 dB(A), hierdoor is ΔLAX,T < +1. Aangezien het L sp ≤ GW (zowel tijdens de dag als tijdens de avond en nacht) wordt voldaan aan de bepalingen conform Vlarem en bekomen we een eindscore van 0. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 121 | 202 Beoordelingspunt 2 (mpt A) Ter hoogte van BP 2 wordt het totale L sp afkomstig van de inrichting in de huidige en geplande situatie berekend op 32,5 dB(A). Bij een wind van bron richting ontvanger bedraagt het opgemeten achtergrondniveau Ltotaal 54 dB(A). Loorspr of Lvoor bedraagt dus eveneens 54 dB(A), hierdoor is ΔL AX,T < +1. Aangezien het Lsp ≤ GW (zowel tijdens de dag als tijdens de avond en nacht) wordt voldaan aan de bepalingen conform Vlarem en bekomen we een eindscore van 0. Beoordelingspunt 3 Ter hoogte van BP 3 wordt het totale L sp afkomstig van de inrichting in de huidige en geplande situatie berekend op 48,5 dB(A). Ter hoogte van dit beoordelingspunt werd niet gemeten, aangezien dit punt dichter tot de R2 ligt verwachten we een L oorspr dat nog iets hoger ligt als Loorspr t.h.v. BP 2. Voor de effectbeoordeling gaan we echter uit van Loorpsr = 54 dB(A). Hierdoor hierdoor is ΔL AX,T ≤ +1 en aangezien het Lsp ≤ GW (zowel tijdens de dag als tijdens de avond en nacht) wordt voldaan aan de bepalingen conform Vlarem en bekomen we een eindscore van 0. 7.7 Milderende maatregelen In de huidige als geplande situatie bestaat er geen probleem met betrekking tot het respecteren van de door Vlarem II opgelegde grenswaarden voor nieuwe inrichtingen. Ter hoogte van de Vlarem-beoordelingspunten gelegen rondom de inrichting bedraagt de eindscore in zowel de huidige als geplande situatie 0, m.a.w. Op de Beeck nv te Beveren oefent hier geen invloed uit op het geluidsklimaat en zal dit in de toekomst evenmin uitoefenen. Er zijn geen randvoorwaarden die aangeven dat er zich een probleem kan stellen, milderende maatregelen zijn hier dan ook niet aangewezen. 7.8 Trillingseffecten Tijdens het uitvoeren van het broninventaris werden er op de site van Op de Beeck geen trillingen waargenomen. Volgens het richtlijnenboek ‘geluid en trillingen’ kan men aannemen dat, indien de afstand groter is dan 110 meter, de trillingsniveaus in het meest negatieve geval beneden de gevoeligheidsdrempel voor trillingen bij mensen liggen en er bijgevolg geen relevante effecten zullen optreden. Gezien de veel grotere afstand tussen de meest nabijgelegen bewoonde vertrekken en de inrichting zijn trillingseffecten uitgesloten. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 122 | 202 8 Discipline oppervlaktewater 8.1 Afbakening studiegebied Het bedrijfsafvalwater en huishoudelijk afvalwater wordt afgevoerd naar de eigen waterzuiveringen: sanitair water werd tot medio 2012 gezuiverd in een IBA. Sedertdien wordt het behandeld in de WZI; bedrijfsafvalwater wordt in specifieke WZI gezuiverd. Langsheen het bedrijf loopt een ontwateringsgracht (sedert medio 2013 ingebuisd op het terrein van het bedrijf) waarin geloosd wordt. Naast de vergistingsinstallatie gaat deze gracht onder de baan (SintAntoniusweg) door. Daarna loopt deze gracht langsheen deze weg, om finaal in de Waaslandhaven (dokken) uit te komen. De afstand langs de St-Antoniusweg vanaf de plaats waar de afwateringsgracht onder de St-Antoniusweg doorgaat tot de Waaslandhaven bedraagt grootte orde 2 km. Op deze afwateringsgracht komen talloze lozingspunten uit, zowel van de afwatering van de wegen, als van diverse terreinen van bedrijven gelegen langsheen deze weg. Er zijn evenwel geen debietgegevens bekend van deze gracht. Op ogenblikken waarop de ontwateringsgracht op het bedrijfsterrein droog stond (bij drogere periodes wordt geen gezuiverd BA geloosd), kon langsheen de St-Antoniusweg nog wel zeer aanzienlijke waterhoeveelheden in deze gracht vastgesteld worden. Hieruit kan kwalitatief afgeleid worden dat het aandeel van de lozing van het bedrijf op de totale waterhoeveelheid in deze gracht als verwaarloosbaar mag beschouwd worden. Temeer daar op dagen waarop effectief BA geloosd wordt deze hoeveelheid ook zeer beperkt is (grootte orden 4 à 40 m³/dag). Het gezuiverde bedrijfsafvalwater wordt via een rietveld in een ontwateringsgracht aanwezig op het terrein geloosd. Er kan dan ook aangenomen dat het werkelijke geloosde debiet in de gracht lager zal zijn dan de waarde die uitgaande van de meetgegevens (gemeten tijdens diverse meetcampagnes vóór het rietveld) op jaarbasis afgeleid wordt. ln het MER zal worden nagegaan wat de impact is van de lozing van het effluent van de waterzuivering op de kwaliteit van het ontvangende oppervlaktewater, i.c. Waaslandhaven. Wat betreft de lozing van al of niet verontreinigd hemelwater, zal het MER zich richten op het onderzoeken van de aanwezige mogelijkheden tot opvang en gebruik van hemelwater. Het hemelwater dat op het terrein zelf terecht komt is te aanzien als potentieel vervuild hemelwater en wordt naar de waterzuivering afgevoerd. Het studiegebied omvat dan ook in eerste instantie deze ontwateringsgracht en aansluitend de Waaslandhaven, zijnde de waterloop waarin het effluent van de waterzuivering wordt geloosd. 8.2 Methodologie 8.2.1 Referentiesituatie Uitgaande van: de karakteristieken van het geloosde afvalwater voor het jaar 2010, 2011 en 2012; de “afvoerdebieten” van de Waaslandhaven; wordt voor de relevante parameters berekend in welke mate de lozing bijdraagt tot de waterkwaliteit van het ontvangende water. Bijkomend worden gegevens opgenomen van de recent uitgevoerde heffingscampagne (november 2013). Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 123 | 202 Van de ingebuisde ontwateringsgracht, die in feite ook percolatie mogelijk maakt zodat slechts een deel van het geloosde water finaal in de Waaslandhaven terecht komt, zijn geen gegevens bekend, noch qua debiet noch qua samenstelling. Gezien de aard van deze ontvangende gracht wordt het niet haalbaar geacht om een kwantitatieve beoordeling uit te voeren op deze gracht. De kwantitatieve beoordeling zal zich dan ook toespitsen op de impact op de Waaslandhaven. Voor het in kaart brengen van de fysico-chemische en biologische kwaliteit, en van het debiet (voor zover van debiet in de Waaslandhaven sprake kan zijn, wordt gebruik gemaakt van info van VMM en van de Haven van Antwerpen. De meetresultaten worden hierbij getoetst aan de vigerende milieukwaliteitsdoelstellingen. 8.2.2 Geplande situatie Aan de hand van een vereenvoudigde extrapolatie van bestaande gegevens, zal er een inschatting gemaakt worden van de verwachte toename van het debiet van het effluent t.g.v. een maximale benutting van de capaciteit. Wat betreft de samenstelling van het gezuiverde afvalwater wordt nagegaan in hoever het gewijzigde debiet wijziging van de concentraties aan polluenten kan veroorzaken. Uitgaande van de gewijzigde vuilvrachten wordt naar analogie met de referentiesituatie de impact van de lozing op de waterkwaliteit gekwantificeerd. Hierna volgend wordt een algemeen significantiekader weergegeven ter beoordeling van de significantie van impact van de lozing van gezuiverd afvalwater. Hierbij dient opgemerkt te worden dat onderstaand significantiekader betrekking heeft op de ‘totale’ impact in de geplande situatie. Dit gegeven is belangrijk bij het vastleggen van de gradaties in significantiebeoordeling. Het significantiekader verwijst naar de bijdrage van de lozing tot de gehanteerde toetsingswaarden, m.a.w. de significantie van de lozing wordt bepaald door de mate waarin de lozing al dan niet aanleiding kan geven tot het overschrijden van de toetsingswaarden. Als algemene regel geldt dat een bijdrage van meer dan 10% minstens als relevant beoordeeld wordt, tenzij uit beschikbare gegevens blijkt dat de huidige immissieconcentratie lager is dan de helft van de toetsingswaarde. In dit geval wordt een bijdrage van meer dan 20% als relevant beoordeeld. Deze beoordelingsmethodiek laat afdoende toe om te oordelen of de totale in de toekomst geloosde vuilvrachten op zich al dan niet (mede) een overschrijding van de toetsingswaarden kunnen veroorzaken, wat het beoordelingscriterium blijft om aanvullende (milderende) maatregelen voor te stellen. Totale bijdrage lozingen (X) vs toetsingswaarde Huidige, immissiekwaliteit (Y) vs toetsingswaarde Y < 50% 50% ≤ Y < 75% Y ≥ 75% 1% < X < 10% 10% ≤ X < 20% X ≥ 20% -1 -1 -2 -1 -2 -3 -2 -3 -3 -1: beperkte bijdrage / -2: relevante bijdrage / -3: belangrijke bijdrage Y: is de gemiddelde immissiekwaliteit t.h.v. Waaslandhaven Toetsingswaarde: milieukwaliteitsdoelstelling van toepassing op Waaslandhaven Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 124 | 202 Er dient hierbij wel aangegeven te worden dat het effluent van de waterzuivering eerst nog via een rietveld percoleert alvorens het percolaat in de ingebuisde ontwatergracht geloosd wordt. Van dit finale percolaatwater zijn evenwel geen kwaliteitsgegevens bekend. Er kan dan ook aangenomen worden dat bij de impactevaluatie uitgaande van de gemeten waarden een worst case beoordeling bekomen wordt. In Tabel 45 wordt een overzicht opgenomen van de beoordelingswaarden die in dit MER toegepast worden (afgeleid uit milieudoelstellingen zoals opgenomen voor de Antwerpse Havendokken in SGBP van de Schelde, aangevuld met een aantal andere doelstellingen voor grote rivieren). 8.2.3 Milderende maatregelen en postmonitoring Bij het optreden van belangrijke negatieve effecten worden milderende maatregelen voorgesteld teneinde belangrijke negatieve milieu-effecten te vermijden, te beperken, te herstellen of te compenseren. Postmonitoring wordt voorzien indien belangrijke negatieve effecten verwachten worden maar waarbij de effectbeoordeling gekenmerkt wordt door een te hoge mate van onzekerheid. Postmonitoring wordt ook aangewezen geacht indien milderende maatregelen noodzakelijk blijken maar het effect van deze maatregelen onvoldoende concreet kan ingeschat worden. Hierbij gaat postmonitoring verder dan het louter toepassen van wettelijke bepalingen (bvb. m.b.t. opvolging van lozingsvorowaarden). Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 125 | 202 Tabel 45: lozingsnormen en toetsingscriteria gehanteerd bij impactbeoordeling Toetsingscriteria milieukwaliteit Beoordelingswaarden overgenomen van toetsingscriteria rivieren en meren Parameter lozingsnorm* SGBP Schelde Antwerpse Havendokken JG-MKN pH 6,5-9,0 5,5 - 8,5 Temperatuur 30 25 + 3 max. toetswijze Zwevende stoffen mg/l 60 50 90P BZV mg/l O2 25 6 90P CZV mg/l O2 125 30 90P Totaal fosfor mg/l P 2 0,11 zomerjaargemiddelde Totaal stikstof mg/l N 15 1,8 zomerjaargemiddelde elektrische geleidbaarheid µS/cm 18000 90P chloride mg/l 6000 90P sulfaat mg/l 1000 gemid. MAC-MKN toetswijze indelingscriterium GS toetswijze zware metalen, totale concentraties koper mg/l 0,050 0,007 opgelost 0,050 totaal nikkel mg/l 0,030 0,020 opgelost 0,030 totaal Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 126 | 202 lozingsnorm* Parameter Toetsingscriteria milieukwaliteit Beoordelingswaarden overgenomen van toetsingscriteria rivieren en meren SGBP Schelde Antwerpse Havendokken JG-MKN toetswijze MAC-MKN toetswijze indelingscriterium GS toetswijze zink mg/l 0,200 0,020 opgelost 0,200 totaal lood mg/l 0,050 0,007 opgelost 0,050 totaal arseen mg/l 0,005 0,003 opgelost 0,005 totaal zilver mg/l 0,0004 0,00008 opgelost 0,0004 totaal chroom mg/l 0,050 0,005 opgelost 0,050 totaal cadmium mg/l 0,0008 0,00008 opgelost 0,0008 totaal kwik mg/l 0,0003 0,000050 opgelost 0,0003 totaal doelstelling grote rivier Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 127 | 202 8.3 Referentiesituatie 8.3.1 Waterstromen en waterbalans De meest relevante waterstromen worden hierna opgenomen: Inkomende stromen: water aangevoerd met de diverse te verwerken producten (met wisselende hoeveelheden qua aard en wisselende vochtgehalten, gaande van ca. 20 tot 80 %); beperkte hoeveelheid leidingwater: hemmelwater Interne stromen: reinigingswater wasstraat (wordt afgeleid naar WZI); percolaatwater van bvb biofilter, … (wordt afgeleid naar WZI); spui van zuurwassers (wordt op eindproduct gebracht); bevochtiging biofilters; water dat zich in slib bevindt dat herbruikt wordt bij vergisting: zwaar belaste waterstromen gebruikt bij productie van biofrit: water aanwezig in digestaat, met aansluitende scheiding in dikke en dunne fractie. Deze fracties worden op het bedrijf zelf nog verder verwerkt: (potentieel) vervuild hemelwater (van verhard terrein, afgeleid naar WZI)); niet vervuild hemelwater (van daken, opgevangen in hemelwaterbassin; sanitair afvalwater (afgeleid naar WZI) Uitgaande stromen: water afgevoerd met diverse eindproducten; gezuiverd bedrijfsafvalwater (inclusief potentieel vervuild hemelwater) verdamping water (zowel natuurlijke als geforceerde): beperkte hoeveelheden geloosd niet vervuild hemelwater (overloop hemelwaterbassin) Er zijn van de verschillende waterstromen nauwelijks kwantitatieve gegevens beschikbaar, zodat geen gedetailleerde waterbalans kan opgemaakt worden. De waterbalans zal dan ook opgemaakt worden op basis van een aantal algemene gegevens. Verschillende waterstromen (zoals bvb spui van gaswasser, al of niet gezuiverd afvalwater) worden door het bedrijf herbruikt. Van de hoeveelheid hergebruik is hierbij geen enkel kwantitatief gegeven beschikbaar. Bij de productie van biofrit wordt rechtstreeks vanuit de pompput water afgeleid dat nog niet gezuiverd werd. De hoeveelheden waarop dit betrekking heeft zijn evenmin gekend. Het inzetten in de productie van zwaar belast water i.p.v. te zuiveren met de WZI kan een positief effect hebben op de sturing van de WZI, gezien hierdoor met minder sterke schommelingen qua samenstelling van het influent optreden. Hierdoor kan de WZI op een gelijkmatige manier gestuurd worden. Het al of niet afleiden van zwaar belaste stromen naar de WZI wordt op een eerder pragmatische wijze beslist bij de dagelijkse bedrijfsvoering. Er zijn hierbij geen instructies/procedures van toepassing waarin beslissingscriteria zijn opgenomen. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 128 | 202 Een aanzienlijke hoeveelheid van het aanwezig water verdampt. Dit heeft betrekking op zowel natuurlijke verdamping (bvb hemelwater van het terrein), als verdamping via de biofilter, de gaswasser, bij de compostering en bij geforceerde verdamping bij bvb het indikken van bepaalde fracties. Ook van deze verschillende fracties zijn geen gedetailleerde hoeveelheden bekend. De hoeveelheid water aanwezig in de dikke fractie komt in de compostering terecht. Een aanzienlijk deel van het water in de dunne fractie zal bij het indikken verdampen. Een deel van de dunne fractie wordt afgevoerd naar derden, zodat ook op deze wijze een hoeveelheid water het bedrijf verlaat. Een andere interne stroom water heeft betrekking op water aanwezig in het slib van de WZI. Dit wordt niet afgevoerd gezien dit slib naar de vergisters afgevoerd wordt. Dit slib dient hierbij wel aan de samenstellingsvoorwaarden van het VLAREMA te voldoen. Ook van deze fractie zijn geen kwantitatieve gegevens beschikbaar. Een deel van de vergistingsmix wordt wel afgevoerd naar derden. Door het bedrijf wordt voorzien om vanaf juli 2014 het slib 2x per jaar te testen op alle Vlarema parameters. Gezien een belangrijk deel van de waterstromen betrekking heeft op hemelwater zal hierop dan ook in detail ingegaan worden, naargelang de locatie waar het hemelwater terechtkomt.. Tabel 46: overzicht hemelwater versus geloosd debiet neerslag m³/m².jaar 0,8 collectiefactor oppervlakten daken (opslag in hemelwaterbassin) biofilter (bij interne neerslag percolaat naar WZI) opslag stoffen in open lucht (bij intense neerslag percolaat naar WZI) verhard terrein (naar WZI) m² volume per jaar m³ 15088 0,85 10260 400 0,10 32 3872 0,20 620 24064 0,80 15401 som 26312 Uit deze neerslagbalans blijkt dat een zeer aanzienlijk deel van het hemelwater niet geloosd wordt. Het saldo dient hierbij gezocht in vnl. verdamping (zowel de natuurlijke, bvb vanuit de biofilter, buitenopslag, als de geforceerde bij bvb gaswassing en het drogen van bepaalde fracties). Er wordt ook veel water bij de aanmaak van de vergistingsmix gebruikt voor het aanlengen van de mix tot 14 % DS. Bij het optreden van piekbuien dient, cfr. onderstaande berekening, een buffercapaciteit van zowat 1.000 m³ beschikbaar te zijn om te vermijden dat het terrein onder water zou komen te staan. Bij deze berekening wordt ervan uitgegaan dat enkel de afvoer van hemelwater van de daken niet dient gebufferd te worden (indien de hemelwateropvang vol is treedt een overstort naar de langsgracht (ingebuisd) in werking, zodat dit geen impact heeft op de WZI). Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 129 | 202 Tabel 47: berekening van noodzakelijke buffercapaciteit voor opvang piekbuien. dagpiekbui (komt eens om de twee jaar voor) l/m² 36 collectiefactor oppervlakten, m² volume m² biofilter opslag stoffen in open lucht verhard terrein m³ 400 1 14 3872 1 139 24064 1 866 som 1020 Gezien de bestaande buffers (inhoud 500 m³) steeds gedeeltelijk gevuld zijn (gemiddeld gezien 25 %, dus gemiddeld zowat 375 m³ voor buffering vervuild hemelwater beschikbaar), kan aangenomen worden dat bij het optreden van een dergelijke dagpiekbui er onvoldoende restcapaciteit aanwezig is om dit afstromend hemelwater op te vangen. Er kan dan ook vanuit gegaan worden dat hierbij een deel van het terrein onder water zal staan, waarbij mogelijks een deel naar de bermen kan afstromen. Het voorzien van extra bufferruimte wordt dan ook aangewezen geacht om de frequentie waarmee het terrein onder water komt te staan, waarbij finaal ook een deel van het water naar de bermen kan afstromen, te beperken. Wordt rekening gehouden met een etmaalpiekintensiteit van 28 l/m² (frequentie die zich zowat 2 x per jaar voordoet), en een gemiddelde aanwezige beschikbare buffercapaciteit van 375 m³, dan zou een extra buffercapaciteit van zowat 400 m³ noodzakelijk zijn om onder deze situatie het potentieel vervuild hemelwater op te slaan. Onder deze voorwaarden zou dan ook gemiddeld gezien het verhard terrein maximaal 2 x per (gedeeltelijk) onder water komen te staan. Er dient wel rekening mee gehouden te worden dat bij het optreden van dergelijke piekbuien (op dagbasis) ervan kan uitgegaan worden dat de meeste contaminatie met de eerste hemelwater afgevoerd zal worden (first flush) en dat buffering van deze stroom ook aangewezen is. Van de aansluitende hemelwaterstromen kan aangenomen worden dat deze veel minder sterk vervuild zullen zijn, zodat het tijdelijk stockeren van deze stromen op het terrein zelf niet problematisch is. Het mee behandelen van deze sterk verdunde stromen in de WZI is ook minder aangewezen. Het lozen van deze overmaat hemelwater, samen met reeds gezuiverd water, kan enkel voorzien worden indien door monitoring vastgesteld wordt dat dit water aan de lozingsvoorwaarden voldoet. Zoniet dient dit toch in de WZI mee behandeld te worden. Op basis van het inschatten van een aantal deelstromen, rekening houdend met aan- en afgevoerde hoeveelheden, vochtgehalte afgevoerde stoffen, extrapolatie van geregistreerde debieten geloosd via de WZI wordt een waterbalans opgesteld voor de actueel vergunde situatie. Tabel 48 : waterbalans (hoeveelheden in m³/jaar) in de actueel vergunde situatie waterbalans actueel hemelwater 34739 leidingwater 52 IN geloosde hoeveelheid BA water 4153 niet gecollecteerd hemelwater (verdampt op terrein) water aangevoerd met te verwerken stoffen UIT 8427 162500 water afgevoerd met eindproduct dunne fractie 39638 water verdampt uit dunne fractie 56829 Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 130 | 202 waterbalans actueel IN water afgevoerd met bodemverbeteringsmiddel (na compostering) lozing sanitair water 52 saldo (afgevoerd als meststof en/of verdampt en/of als niet verontreinigd hemelwater geloosd via overloop "foliebassin") totaal 8.3.2 UIT 57200 30993 197291 197291 Beschrijving van de waterzuiveringen Zuiveringsinstallatie BA Het bedrijfsafvalwater wordt gescheiden afgevoerd en wordt verzameld in de bestaande buffertank/pompput. In deze pompput kunnen chemicaliën worden toegevoegd om een betere flocculatie van de zwevende stoffen te bekomen. Vanuit de pompput wordt het afvalwater naar 5 bezinkingsbekkens (5 silo’s van 100m3) gepompt, waar de zwevende stoffen kunnen bezinken. Deze bezinkingsbekkens zijn in serie geschakeld, waarbij steeds het supernatans (=bovenstaande waterfractie) overloopt naar de volgende silo en de bodemfractie (= bezinksel) afgevoerd wordt naar de vergisters. Er is een mogelijkheid voorzien om het water enkel over deze voorbezinking te laten recirculeren, in geval dat nodig zou zijn wegens een te hoge concentratie aan zwevende deeltjes in het afvalwater. Toch bevat deze afvalstroom ook na deze voorbezinking nog te veel organische belasting (CZV en nutriënten) om direct geloosd te worden. Na de bezinkingsfase wordt het water (supernatans) via een centrifugaalzeef verpompt naar de eigenlijke biologie. De huidige biologie is een discontinue biologie (SBR-systeem) waarbij er dagelijks een cyclus van verschillende fases doorlopen wordt. In de biologie bevinden zich micro-organismen en wordt er gecontroleerd zuurstof toegevoegd. De micro-organismen breken de organische verbindingen, die nog in het water aanwezig zijn, af tot CO2 en nieuwe biomassa. Fase 1 : Vullen / beluchten / onbelucht mengen Dit is de belangrijkste fase en neemt dan ook het grootste deel van de tijdsspanne in beslag (18 19u/dag). Tijdens deze fase is er afwisselend een nitrificatiefase (met beluchting) en een denitrificatiefase (zonder beluchting, enkel menging) voor het omzetten van de organische vuilvracht en de aanwezige stikstof door het aanwezige actief slib. Er wordt discontinu gevoed (normaliter telkens bij aanvang van de denitrificatie fase) op basis van op voorhand ingestelde volumes. Fase 2 : continu beluchten Deze fase is van beperkte duur (ong. 30 min) en dient voor het verwijderen van een laatste fractie van de organische vervuiling (geen voeding meer tijdens deze fase). Fase 3 : Bezinken Deze fase duurt ongeveer 2u. Tijdens deze fase worden zowel de beluchting als de mengers uitgeschakeld waardoor het aanwezige slib kan bezinken. Het spuien van slib kan ook aan het einde van deze fase gebeuren. Dit slib wordt opgeslagen in een afzonderlijke slibopslag tank. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 131 | 202 Fase 4 : Aflaten proper water Via een vlotter wordt het supernatans (= bovenstaande propere water) periodiek afgelaten. De duur van de lozing bedraagt hierbij 1 à 2 uur. Deze fases worden doorlopen op basis van ingestelde tijdsparameters. Indien nodig kunnen deze instellingen aangepast worden. Indien nodig kunnen er in de biologie chemicaliën gedoseerd worden voor het onder controle houden van verschillende parameters (FeCl3 of loog). Het gezuiverd afvalwater wordt via een rietveld geloosd in de buffergracht. Bij de impactbeoordeling wordt met deze filters evenwel geen rekening gehouden gezien alle gegevens (debieten en vrachten) betrekking hebben op gezuiverd afvalwater vooraleer dit in het rietveld terecht komt (de meetgoot situeert zich voor het rietveld). In onderstaande figuur wordt het verloop van de lozing, zoals gemeten bij de meest recente heffingscampagne van 2013, weergegeven. Uit deze grafief kan afgeleid worden dat gezien de lozing ’s nachts gebeurt, dat analyses uitgevoerd op stalen van de biologie die overdag genomen worden (er wordt +- 2-wekelijks door een extern bedrijf een controle op de goede werking van de WZI uitgevoerd), in feite geen éénduidige link hebben met de kwaliteit van het geloosde water. Figuur 13 : verloop gemeten geloosd debiet bij heffingscampagne 2013 Bijkomend kan aangegeven worden dat bij langdurige droogte er geen gezuiverd BA geloosd wordt. Lozing kan ook stopgezet worden in de winter. Dit werd nodig geacht gezien bij te lage temperaturen van het te zuiveren water er onvoldoende biologische stikstofverwijdering kan optreden. Onder dergelijke voorwaarden wordt het niet mogelijk geacht om systematisch te voldoen aan strenge lozingsvoorwaarden inzake (totaal)-N. Hier kan er ook op gewezen worden dat bij andere bedrijven/sectoren waar dergelijke problemen met te koud afvalwater zich stellen er verschillende lozingsnormen van toepassing kunnen zijn in de winter in vergelijking met de zomer. Er zijn evenwel geen éénduidige meetgegevens beschikbaar van N-gehalten in het afvalwater tijdens koude periodes om hieruit onderbouwde conclusies te formuleren m.b.t. haalbare emissieniveaus. Teneinde ook in koude perioden de WZI operationeel te kunnen houden en te komen tot een voldoende N-verwijdering heeft het bedrijf recent een aanpassing aan de installaties voorzien, zodat beschikbare Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 132 | 202 laagwaardige warmte van de biogasinstallatie kan ingezet worden voor de verwarming van de biologie. Tijdens koude periodes volgen operatoren meermaals per dag de temperatuur van de biologie op (met T°-sonde) en zullen indien nodig warmte van de biogasinstallatie overhevelen. Er wordt hierbij warmte naar de biologie overgebracht zodra de sonde minder dan 15 °C registreert, en dit tot een temperatuur bereikt wordt van 22 °C. Op deze wijze kan ook tijdens koude perioden de biologie van de WZI operationeel gehouden worden met een voldoende N-verwijdering, waardoor gezuiverd afvalwater geloosd kan worden. IBA Het sanitair water werd, na voorbezinking in een septische put, gezuiverd in een IBA. Het gezuiverde afvalwater werd daarna geloosd in het oppervlaktewater. Na aanpassing in 2012 wordt dit water ook naar de biologie van de WZI afgevoerd. De hoeveelheden zijn evenwel dermate beperkt dat hiervan nauwelijks een impact te verwachten is. KWS-scheider Het waswater van de wasstraat wordt in een slibvanger met KWS-afscheiding verzameld. Het effluent hiervan wordt grotendeels herbruikt in de aanmaak van de vergistingsmix (Biofrit). Een klein deel wordt, na zuivering in de biologie, in de ingebuisde gracht geloosd. 8.3.3 Gegevens influent Van het influent zijn nauwelijks kwantitatieve gegevens beschikbaar m.b.t. de samenstelling. Indien bij de periodieke controle van de WZI vastgesteld wordt dat er problemen optreden, wordt af en toe een beperkte analyse uitgevoerd op het influent of op het water aanwezig in de buffers. Hierbij worden aanzienlijke fluctuaties vastgesteld (opmerking : de normaal optredende concentraties zullen zeer waarschijnlijk minder uitgesproken piekwaarden vertonen dan deze die optreden bij vaststelling van problemen bij de WZI). N influent : 250-340 –680 – 900 mg/l (tot bvb > 1.200 bij deelstroom afkomstig van compost) CZV influent : > 1200 -2200- 2500 - > 10.000 P influent : 35 mg/l De zeer grote verschillen wijzen op: 8.3.4 Noodzaak om verschillende stromen te bufferen Opvolging om na te gaan welke stromen naar WZI mogen afgeleid worden en welke stromen best terug naar productieproces afgeleid worden. Lozingsvoorwaarden Algemene lozingsvoorwaarden cfr. Vlarem-II (extract van emis website van VITO) Subafdeling 4.2.2.1. Lozing van bedrijfsafvalwater dat geen gevaarlijke stoffen bevat in de gewone oppervlaktewateren [...] Titel vervangen bij art. 6 B.Vl.Reg. 9 mei 2008, B.S. 23 juni 2008. Titel gewijzigd bij art. 40 B.Vl.Reg. 23 december 2011, B.S. 21 maart 2012 Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 133 | 202 Artikel 4.2.2.1.1. De algemene voorwaarden voor het lozen in de gewone oppervlaktewateren en/of voor lozingen gelegen in het individueel te optimaliseren buitengebied van bedrijfsafvalwater dat geen gevaarlijke stoffen bevat, luiden als volgt :, luiden als volgt: 1° het te lozen bedrijfsafvalwater dat in zodanige hoeveelheid pathogene kiemen bevat dat het ontvangende water er gevaarlijk door kan worden besmet, moet ontsmet worden; 2° de pH van het geloosde bedrijfsafvalwater mag niet meer dan 9 of niet minder dan 6,5 bedragen; indien het geloosde bedijfsafvalwater afkomstig is van het gebruik van een gewoon oppervlaktewater en/of van grondwater, kan voor de bepaling van de grenswaarden van de pH de natuurlijke pH van het bedoelde oppervlaktewater en/of grondwater aangenomen worden indien die pH meer dan 9 of minder dan 6,5 bedraagt; 3° het biochemische zuurstofverbruik in vijf dagen bij 20°C in het geloosde bedrijfsafvalwater mag niet meer bedragen dan 25 milligram zuurstofverbruik per liter; 4° de temperatuur van het geloosde bedrijfsafvalwater mag 30°C niet overschrijden; mits uitdrukkelijk in de vergunning opgenomen, is bij een buitentemperatuur van 25°C of meer of bij een koelwaterinname met een temperatuur van 20°C of meer evenwel een overschrijding tot 35°C toegestaan, in zoverre hierdoor de temperatuur, vermeld in de milieukwaliteitsnormen voor het ontvangende oppervlaktewater niet wordt overschreden; 5° in het geloosde bedrijfsafvalwater mogen de volgende gehalten niet overschreden worden: a) 0,5 milliliter per liter voor de bezinkbare stoffen (tijdens een statische bezinking van 2 uur); b) 60 milligram per liter voor de zwevende stoffen; c) 5 milligram per liter voor de perchloorethyleenextraheerbare apolaire stoffen; d) 3 milligram per liter voor de som van anionische, niet-ionogene en kationische oppervlakteactieve stoffen; 6° indien het geloosde bedrijfsafvalwater afkomstig is van het gebruik van een gewoon oppervlaktewater en/of van grondwater kunnen de waarden vastgelegd in sub 3° en sub 5° van dit artikel vermeerderd worden met het gehalte in het opgenomen water; 7° een representatief monster van het geloosde bedrijfsafvalwater mag geen oliën, vetten of andere drijvende stoffen bevatten in zulke hoeveelheden dat een drijvende laag op ondubbelzinnige wijze kan vastgesteld worden; in geval van twijfel, kan dit vastgesteld worden door het monster over te gieten in een scheitrechter en door vervolgens na te gaan of twee fasen gescheiden kunnen worden. Gewijzigd bij art. 35 B.Vl.Reg. 19 januari 1999, B.S. 31 maart 1999, eerste editie. Gewijzigd bij art. 7 B.Vl.Reg. 9 mei 2008, B.S. 23 juni 2008. Gewijzigd bij art. 41 B.Vl.Reg. 23 december 2011, B.S. 21 maart 2012 Bijzondere lozingsvoorwaarden opgenomen in milieuvergunning: CZV Ptot Ntot : 125 mg/l : 2 mg/l : 15 mg/l Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 134 | 202 Verder van toepassing zijnde bepalingen: Concentraties van stoffen opgenomen in bijlage 2C van titel I van het Vlarem worden beperkt tot de concentraties vermeld in de kolom “indelingscriterium gevaarlijke stoffen (GS) van art.3 van bijlage 2.3.1. van Vlarem-II en bij ontstentenis daarvan tot maximaal 10 x de rapportagegrens. 8.3.5 Samenstelling geloosd afvalwater De hoeveelheid en samenstelling van het geloosde afvalwater wordt in kaart gebracht op basis van metingen. Dit omvat zowel metingen in het kader van de heffingscampagne als meetresultaten van bijkomende meetcampagnes uitgevoerd door VMM. In het MER wordt de kwaliteit van het geloosde water beoordeeld t.o.v. de lozingsvoorwaarden en t.o.v. de impactbijdrage van het ontvangende oppervlaktewater. Ten aanzien van de meetwaarden van de heffingscampagne 2013 kan gesteld worden dat de gemeten debieten aanzienlijk lager zijn dan deze van de voorgaande jaren. Van een aantal parameters werd dan echter wel een hogere concentratie gemeten. Rekening houdend met het geloosde debiet liggen de geloosde vrachten tijdens de meetcampagne van 2013 voor de meeste parameters lager dan het gemiddelde van de jaren ervoor. Enkel inzake totaal fosfor en nikkel werd in 2013 een hogere vracht gemeten (respectievelijk 50 en 30% hoger dan in 2012). Tabel 49: gemiddelde lozingsconcentraties berekend uit heffingscampagnes en meetcampagne VMM aantal lozingsdagen per jaar 300 debiet m³/dag pH grenswaarde gemiddelde 2010/2011/2012 gemiddelde 2012 13,8 7,4 6,5-9,0 7,9 7,9 Zwevende stoffen mg/l 60 19 40 BZV mg/l O2 25 2,7 3,8 CZV mg/l O2 125 106 167 Totaal fosfor mg/l P 2 0,4 0,6 Totaal stikstof mg/l N 15 4,7 5,3 koper mg/l 0,050 0,009 0,017 nikkel mg/l 0,030 0,012 0,020 zink mg/l 0,200 0,059 0,044 lood mg/l 0,050 0,005 0,005 arseen mg/l 0,005 0,005 0,005 zware metalen, totale concentraties Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 135 | 202 gemiddelde 2010/2011/2012 gemiddelde 2012 13,8 7,4 0,000 0,005 0,005 mg/l 0,050 0,005 0,005 cadmium mg/l 0,001 0,0005 0,0005 kwik mg/l 0,000 0,0001 0,0001 aantal lozingsdagen per jaar 300 debiet m³/dag zilver mg/l chroom grenswaarde waarde gelijk aan 1/2 rapportagegrens De meetresultaten van de heffingscampagne van 2012 voldoen enkel m.b.t. CZV niet aan de grenswaarde. Ook het gemiddelde ligt hoger dan deze grenswaarde (zonder rekening te houden met de verrekenbare meetfout bij de analyses). Detailresultaten van de meetcampagnes worden in onderstaande tabellen opgenomen. Bij de heffingscampagnes van de laatste 4 jaar werden er enkel ten aanzien van CZV periodiek overschrijdingen van de lozingsnorm vastgesteld. M.b.t. BZV wordt ruimschoots aan de lozingsvoorwaarden voldaan. De zeer lage waarden wijzen op een goede biologische afbraak door de WZI. Dit impliceert wel dat indien bij aanvoer van N-rijke afvalwaters er een probleem inzake Ntotaal ontstaat (op basis van analyses is dit systematisch terug te brengen tot te hoge nitraatconcentraties) dat op dat ogenblik het doseren van een extra koolstofbron noodzakelijk is. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van suikers of zetmeel), te doseren tijdens de denitrificatie. Uit de verhouding CZV tot BZV (gaande van +- 30 in 2013 tot zelfs 43 in 2012) kan besloten worden dat de op het rietveld geloosde CZV vnl. betrekking heeft op recalcitrante CZV. Door het recalcitrant karakter kan dan ook aangenomen worden dat de geloosde vrachten ervan nauwelijks een impact zullen hebben op de zuurstofhuishouding van het ontvangende oppervlaktewater. Aanpassing van de actuele lozingsnorm voor deze parameter lijkt dan ook aangewezen. Inzake zware metalen (van de reeks die bij de heffingscampagne beoordeeld wordt) blijken er enkel aantoonbare hoeveelheden aanwezig te zijn van nikkel en zink. Sporadisch werd ook koper en chroom aangetoond. De concentraties blijven wel aanzienlijk lager dan het indelingscriterium gevaarlijke stoffen, zodat er geen noodzaak is om specifieke lozingsvoorwaarden voor deze metalen te laten vastleggen. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 136 | 202 Tabel 50 : resultaten heffingscampagne 2013 en vergelijking met meetgegevens 2012 Parameter debiet m³/dag pH Gemid. 7/11/2013 2013 verhouding 2013/2012 concentratie verhouding 2013/2012 massa uitstoot 4/11/2013 6/11/2013 5,4 4,4 4,0 7,7 7,9 7,6 7,7 32 38 34 34,7 0,9 0,5 4,6 0,6 Zwevende stoffen mg/l BZV mg/l O2 6,2 6,1 4,9 5,7 1,5 0,9 CZV mg/l O2 170 170 170 170 1,0 0,6 Totaal fosfor mg/l P 1,2 1,3 1,0 1,2 2,0 1,2 Totaal stikstof zware metalen, totale concentraties mg/l N 2,8 1,7 1,9 2,1 0,4 0,3 koper mg/l 0,005 0,005 0,005 0,005 0,3 0,2 nikkel mg/l 0,048 0,05 0,046 0,048 2,4 1,5 zink mg/l 0,052 0,065 0,054 0,057 1,3 0,8 lood mg/l 0,005 0,005 0,005 0,005 1,0 0,6 arseen mg/l 0,005 0,005 0,005 0,005 1,0 0,6 zilver mg/l 0,005 0,005 0,005 0,005 1,0 0,6 chroom mg/l 0,005 0,005 0,005 0,005 1,0 0,6 cadmium mg/l 0,0005 0,0005 0,0005 0,0005 1,0 0,6 kwik mg/l 0,00001 0,00001 0,00001 0,00001 0,1 0,1 waarde = 1/2 rapport. grens waarde hoger dan lozingsnorm (zonder correctie meetfout) De reden van de verschillen die tussen 2012 en 2013 optreden zijn niet gekend. Wel dient ermee rekening gehouden te worden dat omwille van het beperkt aantal metingen die in rekening gebracht kunnen worden (bvb voor 2013 slechts 3 metingen en dan nog van “opeenvolgende dagen”, er sowieso grotere verschillen kunnen optreden bij normaal optredende schommelingen van de emissieniveaus. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 137 | 202 Tabel 51: overzicht resultaten heffingscampagnes en meetcampagne VMM (2010-2011-2012) grenswaarde debiet m³/dag pH 25/08/ 26/08/ 27/08/ 15/11/ 16/11/ 17/11/ 23/11/ 24/11/ 25/11/ 3/07/ 4/07/ 5/07/ 2010 2010 2010 2011 2011 2011 2011 2011 2011 2012 2012 2012 29 31 33 6,2 7,2 7,1 8,5 11 11 6,25 6,84 9,04 7,95 7,9 7,8 6,5-9,0 Zwevende stoffen mg/l 60 6 1,5 6 38 12 8 16 20 4 49 29 41 BZV mg/l O2 25 1,5 1,5 1,5 4 4 4 1,5 1,5 1,5 5,8 4,2 1,5 CZV mg/l O2 125 33 30 32 145 125 125 100 80 103 240 110 150 Totaal fosfor mg/l P 2 0,3 0,1 0,2 0,6 0,3 0,3 0,3 0,3 0,2 0,8 0,5 0,5 Totaal stikstof mg/l N 15 2,2 1,2 2,4 7,4 6,8 6,2 4,8 4,7 4,5 5,7 5,3 5,0 koper mg/l 0,050 0,01 0,01 0,01 0,0005 0,0005 0,0005 0,01 0,01 0,01 0,027 0,005 0,020 nikkel mg/l 0,030 0,005 0,005 0,005 0,016 0,014 0,015 0,005 0,01 0,01 0,021 0,019 0,019 zink mg/l 0,200 0,06 0,10 0,05 0,044 0,036 0,035 0,11 0,06 0,08 0,060 0,038 0,033 lood mg/l 0,050 0,005 0,005 0,005 arseen mg/l 0,005 0,005 0,005 0,005 zilver mg/l 0,000 0,005 0,005 0,005 chroom mg/l 0,050 0,005 0,005 0,005 zware metalen, totale concentraties 0,005 0,005 0,02 Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 0,0005 0,0005 0,0005 138 | 202 0,005 0,005 0,005 grenswaarde 25/08/ 26/08/ 27/08/ 15/11/ 16/11/ 17/11/ 23/11/ 24/11/ 25/11/ 3/07/ 4/07/ 5/07/ 2010 2010 2010 2011 2011 2011 2011 2011 2011 2012 2012 2012 cadmium mg/l 0,001 0,0005 0,0005 0,0005 kwik mg/l 0,000 0,0001 0,0001 0,0001 overschrijden grenswaarde bijna knelpunt bijzondere lozingsvoorwaarde waarde gelijk aan 1/2 rapportagegrens Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 139 | 202 Bijkomende meetgegevens van het effluent zijn afkomstig van o.a. de bedrijfsinterne controles die door derden uitgevoerd worden om de goede werking van de waterzuivering op te volgen. Deze controles hebben hierbij niet steeds betrekking op de geloosde debieten (lozing quasi enkel ’s nachts en gedurende drogere periodes dikwijls evenmin lozing) zodat deze meetresultaten een sterk vertekend beeld kunnen opleveren bij vergelijking van deze waarden met de lozingsnormen. Bij deze periodieke controles werden de afgelopen jaren periodiek overschrijdingen vastgesteld inzake Ntot en zwevende stoffen. Bij het vaststellen van deze overschrijdingen worden telkens aanpassingen aan de bedrijfsvoering vooropgesteld (bvb aanpassing voeding, denitrificatie tijd, dosering voedingsstoffen,…). Belangrijke redenen waarom sterke schommelingen in de waterkwaliteit vastgesteld worden dienen zeker gezocht te worden in het feit dat: Niettegenstaande de buffering er toch sterke schommelingen optreden qua influentbelasting (met sterk wisselende verhoudingen N/CZV tot gevolg) Te lage temperaturen van de biologie in de winter waardoor voornamelijk de Nverwijdering sterk negatief beïnvloed wordt. De impact van deze oorzaken kan hierbij niet altijd geremedieerd worden. Bij te lage CZV aanwezig na de beluchtingsfase kunnen er wel extra voedingsstoffen toegevoegd worden om voldoende denitrificatie te bekomen. Hierbij wordt gebruik gemaakt van bvb zetmeel, suikerwater,..). De noodzaak tot het aanwenden van een extra koolstofbron wordt bepaald op basis van periodieke opvolging van de installatie door externe deskundigen (zie ook verder in de studie). Maar aan de te lage temperatuur tijdens koude winterperiodes kon vroeger niets gedaan worden (maar thans kan laagwaardige restwarmte van de motoren gebruikt worden voor opwarmen van de biologie). Uit het periodiek opvolgen van de WZI blijkt dat door de dosering van FeCl3 wel systematisch aan de lozingsvoorwaarden voor Ptotaal voldaan wordt. De aanzienlijke schommelingen die bij de periodieke controle vastgesteld wordt wijzen wel op de noodzaak tot een strikte dagelijkse opvolging van de installatie teneinde blijvend aan de lozingsvoorwaarden te kunnen voldoen. Er wordt ook gebruik gemaakt van de expertise van externe deskundigen om de WZI te sturen. Zo doet Aqua een tweewekelijkse controle op de goede werking van de WZI. Hierbij worden ook telkens een aantal analyses op het afvalwater uitgevoerd. Op basis van deze controles wordt advies verleend m.b.t. eventuele noodzakelijke bijsturingen. Hierbij wordt aangegeven wanneer een extra C-bron moet toegevoegd worden, of wanneer eventueel bepaalde procesparameters gewijzigd moeten worden. Het al of niet doseren van een extra C-bron wordt dus niet bepaald in functie van de ingangsconcentraties van het influent, maar op basis van de uitgangsconcentraties CZV/N-tot. Ten aanzien van de geloosde debieten zijn enkel maar kwantitatieve gegevens beschikbaar van de heffingscampagnes. Extrapolatie van deze gegevens naar jaarbasis gaat dan ook gepaard met een verhoogde onzekerheid. Er zijn evenmin concrete gegevens beschikbaar ten aanzien van de periodes waarbij niet geloosd wordt. Indicaties over de frequentie waarmee niet geloosd wordt kunnen afgeleid worden uit de 2-wekelijkse opvolging van de WZI door een externe deskundige. Uit nazicht van deze verslagen kan bvb melding gemaakt worden van volgende vaststellingen: 25/09/2012 13/09/2012 geen lozing installatie ligt stil Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 140 | 202 17/08/2012 09/08/2012 laatste dagen geen lozing laatste dagen bijna niets geloosd Ook uit de gegevens van 2011 blijkt dat er regelmatig niet geloosd wordt. Bij de impactevaluatie zal dan ook rekening gehouden worden met een lozing gedurende 300 dagen, op basis van een gemiddeld geloosd dagdebiet (het gemeten dagdebiet in 2013 tijdens de heffingscampagne lag aanzienlijk lager). 8.4 Impactbeoordeling actuele situatie Bij de impactbeoordeling wordt rekening gehouden met enerzijds de geloosde vrachten, en anderzijds het debiet en de kwaliteitsdoelstellingen van het oppervlaktewater waarin geloosd wordt. Gezien deze gegevens niet bekend zijn van de afwateringsgracht waarin geloosd wordt, kan een kwantitatieve impactevaluatie enkel uitgevoerd worden voor de lozing in de dokken, waarin de afwateringsgracht terecht komt. In deze afwateringsgracht komt ook het hemelwater terecht van de omliggende wegen, en afwatering van de verharde terreinen van de bedrijven die naast deze wegen gelegen zijn. In hoever hier ook al of niet gezuiverd bedrijfsafvalwater of sanitair afvalwater terecht komt is evenwel niet duidelijk. Tijdens de zomerperiode 2012 werd verschillende keren vastgesteld dat er tussen het lozingspunt en de plaats waar de afwateringsgracht onder de weg doorgaat er geen water meer aanwezig was, zelfs indien er bij het lozingspunt zelf nog wel water zichtbaar was. Dit impliceert dan ook dat in droge perioden het geloosde afvalwater niet in de dokken, of zelfs niet in de afwateringsgracht buiten de perceelsgrens zelf zal terecht komen. Hieruit kan dan ook afgeleid worden dat een specifieke beoordeling van de lozing tijdens droge perioden niet relevant is. Bij de impactbeoordeling wordt dan ook enkel maar rekening gehouden met de jaargemiddelde impactbijdrage. Door het inbuizen van de afwateringsgracht op het bedrijfsterrein medio 2013 kan op die locatie evenwel geen infiltratie meer optreden en kan er mogelijks finaal iets meer water in de dokken terechtkomen. Maar dit verandert uiteraard niets aan de sterk verlaagde lozing tijdens droogteperiodes. Voor het berekenen van de impact op de waterkwaliteit van het dokwater wordt rekening gehouden met debietgegevens zoals door het Gemeentelijk Havenbedrijf van Antwerpen ter beschikking gesteld. Deze gegevens worden hierna opgenomen. 8.4.1 Waterhuishouding dokken LO Onderstaande gegevens werden overgenomen uit : “Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen, Samenvatting waterhuishouding Linker Oever 2009”. Tabel 52: waterhuishouding 2009 Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 141 | 202 Bij de impactberekening zal danook rekening gehouden worden met een gemiddeld debiet van 0,9 m³/s van het ontvangende oppervlaktewater. Ten aanzien van de berekende debieten dient met volgende kanttekeningen rekening gehouden te worden: 8.4.2 Impactbeoordeling. In onderstaande tabellen wordt de jaargemiddelde impact van het lozen op de dokken berekend. Zoals eerder aangegeven wordt hierbij met een gemiddeld debiet in het dok van 0,9 m³/s rekening gehouden. Uit de impactberekeningen blijkt dat de impact verwaarloosbaar is. Dit is uiteraard te wijten aan de zeer beperkte hoeveelheden afvalwater die geloosd worden. Zelfs indien de werkelijke hoeveelheden dubbel zo hoog zouden zijn als berekend, of de lozingen constant maar net zouden voldoen aan de lozingsvoorwaarden, dan nog is de impact op de waterkwaliteit van het dokwater te verwaarlozen (score 0). Zelfs indien voor totaal fosfor en nikkel rekening zou gehouden worden met de hogere vrachten zoals gemeten in 2013 in vergelijking met 2012 dan nog verandert dit niets aan de impactevaluatie. Er zijn dan ook geen specifieke milderende maatregelen te nemen (behoudens het opvolgen van de goede werking van de installatie zodat blijvend aan de lozingsvoorwaarden voldaan wordt. Voor koude winterperiodes kon evenwel niet uitgesloten worden dat er alsnog overschrijdingen van bepaalde lozingsnormen (bvb Ntot of CZV) kunnen optreden, omdat in die periodes de biologie uiteraard veel minder werkzaam is. Problemen zouden zich hierbij kunnen voordoen bij langdurige koude periodes. Dit kan uiteraard enkel op basis van monitoring vastgesteld worden. Door de recente aanpassing van de installaties (uitgevoerd in winter 2013/2014) is het echter thans mogelijk om de biologie op te warmen m.b.v. laagwaardige warmte van de biogasinstallatie. Dit moet het bedrijf dan ook toelaten om in de toekomst bij koude perioden toch een voldoende biologische activiteit en N-verwijdering te bekomen. Op basis van de periodieke monitoring die thans door Aqua voorzien wordt zal dit dan ook kunnen gemonitord worden. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 142 | 202 Tabel 53: Impactbeoordeling lozing op waterkwaliteit van het dokwater op basis van geloosde vrachten in 2012 Gemiddelde concentraties lozing 2012 Impactbijdrage berekend voor dokken LO Parameter lozings-norm* pH BZV CZV gemiddelde impactbijdrage in % tov doelstelling 0,006 0,007 0,01 0,001 0,001 0,01 0,027 0,030 0,1 0,0001 0,0001 0,1 0,001 0,001 0,05 beoordeling t.o.v. JG-MKN doelstelling rivieren en meren, % 0,000003 0,000003 0,04 0,000003 0,000004 0,02 0,000007 0,000008 0,04 0,000001 0,000001 0,01 0,000001 0,000001 0,03 0,000001 0,000001 1,11 0,000001 0,000001 0,02 0,0000001 0,0000001 0,11 0,00000002 0,00000002 0,04 6,5-9,0 Temperatuur Zwevende stoffen geloosde vracht, g/s gemiddelde impactbijdrage in mg/l 30 mg/l mg/l O2 mg/l O2 60 25 125 Totaal fosfor mg/l P 2 Totaal stikstof mg/l N 15 40 3,8 167 0,6 5,3 zware metalen koper mg/l nikkel mg/l zink mg/l lood mg/l arseen mg/l zilver mg/l chroom mg/l 0,05 0,03 0,2 0,05 0,005 0,0004 0,05 cadmium mg/l 0,0008 kwik mg/l 0,0003 Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 0,017 0,020 0,044 0,005 0,005 0,005 0,005 0,001 0,000 143 | 202 Tabel 54: Impactbeoordeling lozing op waterkwaliteit van het dokwater op basis van geloosde vrachten berekend op basis van lozingsdebiet 2010 (factor 3 hoger dan in 2012) gedurende volledig jaar en qua concentraties net voldoen aan de lozingsvoorwaarden Gemiddelde concentraties lozing Impactbijdrage berekend voor dokken LO Parameter Zwevende stoffen BZV lozings-norm* mg/l mg/l O2 CZV mg/l O2 Totaal fosfor mg/l P Totaal stikstof mg/l N zware metalen 60 25 125 2 15 60 25,0 125 2,0 15,0 geloosde vracht, g/s gemiddelde impactbijdrage in mg/l gemiddelde impactbijdrage in % tov doelstelling 0,022 0,024 0,05 0,009 0,010 0,17 0,045 0,050 0,2 0,0007 0,0008 0,7 0,005 0,006 0,33 beoordeling t.o.v. JG-MKN doelstelling rivieren en meren, % 0 koper mg/l nikkel mg/l 0,05 0,03 zink mg/l 0,2 lood mg/l 0,05 arseen mg/l zilver mg/l chroom mg/l cadmium mg/l kwik mg/l 0,005 0,0004 0,05 0,0008 0,0003 Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 0,050 0,030 0,200 0,050 0,005 0,000 0,050 0,001 0,000 144 | 202 0,000018 0,000020 0,28 0,000011 0,000012 0,06 0,000072 0,000080 0,40 0,000018 0,000020 0,28 0,000002 0,000002 0,07 0,000000 0,000000 0,20 0,000018 0,000020 0,40 0,0000003 0,0000003 0,40 0,00000011 0,00000012 0,24 Tabel 55: Impactbeoordeling lozing op waterkwaliteit van het dokwater bij net voldoen aan lozingsvoorwaarden en lozing gedurende 365 dagen per jaar aan debiet zoals gemeten in 2012 Gemiddelde concentraties lozing Impactbijdrage berekend voor dokken LO Parameter Zwevende stoffen lozings-norm* mg/l 60 BZV mg/l O2 25 CZV mg/l O2 125 Totaal fosfor Totaal stikstof mg/l P mg/l N 2 15 60 25,0 125 2,0 15,0 geloosde vracht, g/s gemiddelde impactbijdrage in mg/l gemiddelde impactbijdrage in % tov doelstelling 0,010 0,011 0,02 0,004 0,004 0,07 0,020 0,022 0,1 0,0003 0,0004 0,3 0,002 0,003 0,15 beoordeling t.o.v. JG-MKN doelstelling rivieren en meren, % zware metalen koper mg/l nikkel mg/l zink mg/l 0,05 0,03 0,2 lood mg/l 0,05 arseen mg/l 0,005 zilver mg/l chroom mg/l cadmium mg/l kwik mg/l 0,0004 0,05 0,0008 0,0003 Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 0,050 0,030 0,200 0,050 0,005 0,000 0,050 0,001 0,000 145 | 202 0,000008 0,000009 0,13 0,000005 0,000005 0,03 0,000032 0,000036 0,18 0,000008 0,000009 0,13 0,000001 0,000001 0,03 0,000000 0,000000 0,09 0,000008 0,000009 0,18 0,0000001 0,0000001 0,18 0,00000005 0,00000005 0,11 8.5 Impactbeoordeling toekomstige situatie In de toekomstige situatie worden er geen relevant geachte wijzigingen qua aard van de waterstromen verwacht. Bij verwerking van grotere hoeveelheden grondstoffen zullen uiteraard wel grotere waterstromen optreden. De uitbreiding van de compostering zal evenwel niet gepaard gaan met een toename van de hoeveelheid te lozen bedrijfsafvalwater. Gezien de uitbreiding niet gepaard gaat met een toename van verharde oppervlakte wordt geen wijziging verwacht m.b.t. de hemelwaterstromen. Bij de medio 2013 uitgevoerde aanpassingen (inbuizing ontwateringsgracht en aanpassing van het terrein achter een loods werd gebruik gemaakt van waterdoorlatende verharding, zodat op dit punt evenmin een wijziging van afstromend hemelwater te verwachten is. Er wordt niet verwacht dat de uitbreiding van de capaciteit gepaard zal gaan met een toename van de te lozen hoeveelheid gezuiverd afvalwater. Op basis van een gelijkaardige werkwijze zoals toegepast bij de beoordeling van de actuele situatie wordt ook voor de toekomstige situatie een waterbalans opgemaakt. Tabel 56 : waterbalans in toekomstige situatie (hoeveelheden in m³/jaar) waterbalans toekomst IN hemelwater 34739 leidingwater 52 geloosde hoeveelheid BA water 4153 niet gecollecteerd hemelwater (verdampt op terrein) water aangevoerd met te verwerken stoffen UIT 8427 202100 water afgevoerd met eindproduct dunne fractie 39638 water verdampt uit dunne fractie 56829 water afgevoerd met bodemverbeteringsmiddel (na compostering) 96800 lozing sanitair water 52 saldo (afgevoerd als meststof en/of verdampt en/of als niet verontreinigd hemelwater geloosd via overloop "foliebassin") totaal 30993 236891 236891 Gezien er in de toekomstige situatie nauwelijks wijzigingen te verwachten zijn die een aanzienlijke impact zullen hebben op het geloosde debiet, kan gesteld worden dat de impactbeoordeling voor de toekomstige situatie kan afgeleid worden uit de berekeningen die voor de referentiesituatie werden uitgevoerd. Hierbij werden de berekeningen bij net voldoen aan de lozingsvoorwaarden, en het dagelijks lozen van de hoeveelheid afvalwater zoals gemeten bij de heffingscampagne van 2010 (meer dan 4 x hoger dan het debiet in 2012) berekend, waarbij de impact zelfs onder deze voorwaarden als verwaarloosbaar kan aanzien worden. 8.6 Milderende maatregelen en postmonitoring Gezien het relatief beperkt buffervermogen voor verontreinigd hemelwater (gemiddeld +- 375 m³³ beschikbaar) dient bij intense etmaalpiekbuien rekening gehouden te worden met het overstromen van het terrein, waarbij gedeeltelijk afvloeien naar de bermen niet kan uitgesloten worden. Indien aanvaardbaar Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 146 | 202 geacht wordt dat het verharde terrein maximaal 2 x per jaar (gedeeltelijk) onder water komt te staan dan zou een extra buffervolume van grootte orde 400 m³ noodzakelijk zijn. M.b.t. de noodzaak tot extra buffering dient er rekening mee gehouden te worden dat in elk geval de zgn. first flush (waarvan kan aangenomen worden dat deze sterker verontreinigd kan zijn) dient gebufferd te worden. Dat aansluitend het (veel) minder verontreinigde hemelwater op het verharde terrein zelf gebufferd wordt is uiteraard minder een probleem. Door het frequent vaststellen van een overschrijding van de lozingsnorm inzake CZV zou onderzoek naar een mogelijke bijkomende reductie van de CZV concentratie opgestart dienen te worden. Rekening houdend met de verrekenbare meetfout zal het aantal “effectieve” overschrijdingen evenwel gereduceerd zijn. Omwille van de vaststelling dat de residuele CZV vnl. het gevolg is van de aanwezigheid van recalcitrante CZV (er wordt nauwelijks BZV gemeten), en gezien de zeer beperkte debieten welke geloosd worden (waardoor elke investering in bijkomende zuiveringsapparatuur relatief gezien (betrokken per m³ geloosd water) als duur kan voorop gesteld worden), wordt een bijkomende behandeling van het afvalwater weinig zinvol geacht. Temeer daar de concentratie aan zwevende stoffen doorgaans zeer laag is (zodat bvb het gebruik van een zandfilter maar een beperkte impact kan hebben), en gezien er tijdens droge periodes er veel minder tot niet geloosd wordt, waardoor de impact ook in deze periodes zeer beperkt is. Het lijkt dan ook eerder aangewezen om een hogere lozingsnorm inzake CZV toe te passen. Zelfs indien permanent zou geloosd worden aan een concentratie van 250 mg/l zelfs dan blijft de impact verwaarloosbaar (minder dan 1%). Er zijn echter geen meetgegevens beschikbaar om een haalbare lozingsconcentratie inzake CZV af te leiden bij lagere temperaturen. Dat voor bepaalde sectoren hoge waarden van (recalcitrante) CZV toegelaten blijkt uit de sectorale lozingsnormen opgenomen in Vlarem-II. Als voorbeeld kan verwezen worden naar bvb.: Bijlage 5.3.2.: 20. IJzer- en staalwinning langs vloeibare weg (inrichtingen als vermeld in rubriek 20.2.2, 29.2.1, 29.4.1 en 29.5.1): a) Hoogovens: lozing in oppervlaktewater: zwevende stoffen BZV CZV 60,0 25,0 500,0 mg/l mg O2/l mg O2/l 22. Lak, verf, drukinkten en pigmenten (productie van) (inrichtingen, vermeld in de rubriek 4.1 van de indelingslijst): a) lozing in oppervlaktewater: zwevende stoffen BZV CZV 60,0 25,0 200,0 mg/l mg O2/l mg O2/l Gezien de verwaarloosbare impact die globaal genomen optreedt, zijn er dan ook geen specifieke milderende maatregelen te nemen om de impact verder terug te dringen (cfr. RLB-water). Uiteraard wordt het wel noodzakelijk geacht om de goede werking van de installatie dagelijks op te volgen, zodat blijvend aan de lozingsvoorwaarden voldaan wordt. Voor koude winterperiodes kon evenwel niet uitgesloten worden dat er alsnog bijkomende en/of grotere overschrijdingen van bepaalde lozingsnormen (bvb Ntot of CZV) kunnen optreden, omdat in die periodes de Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 147 | 202 biologie uiteraard veel minder werkzaam is. Problemen zouden zich hierbij kunnen voordoen bij langdurige koude periodes, voornamelijk ten aanzien van N-verwijdering. Door de recente aanpassing van de installaties (uitgevoerd in winter 2013/2014) is het echter thans mogelijk om de biologie op te warmen m.b.v. laagwaardige warmte van de biogasinstallatie. Dit moet het bedrijf dan ook toelaten om in de toekomst bij koude perioden toch een voldoende biologische activiteit en N-verwijdering te bekomen. Op basis van monitoring (actueel 2-wekelijks uitgevoerd door Aqua) kan opgevolgd worden in hoever met deze werkwijze voldaan kan worden aan de lozingsvoorwaarden. Met deze monitoring wordt ook vastgelegd in hoever extra C-dosering noodzakelijk is om een voldoende N-verwijdering te realiseren. Hierdoor wordt strikte opvolging van het N-gehalte van de verschillende deelstromen niet noodzakelijk geacht. Gezien de pragmatische werkwijze die bij de actuele dagelijkse bedrijfsvoering toegepast wordt bij bvb. het stopzetten van de lozing bij te koud weer, het niet behandelen van bepaalde stromen in de WZI,…. , kan aangeraden worden om een duidelijker/éénduidige werkwijze toe te passen, waarbij specifieke beslissingscriteria vastgelegd worden. Op deze manier zal in elk geval de werking van de WZI strikter kunnen opgevolgd worden in combinatie met een 10-daagse of 2-wekelijke opvolging van de WZI door een (extern) deskundige waarbij ook specifieke analyses uitgevoerd worden op bvb slibgehalte (teneinde het spuien van slib oordeelkundig bij te sturen). Inzake opvolging van de WZI bij koud weer werden er wel reeds duidelijke criteria vastgelegd wanneer dient overgegaan te worden tot verwarming van de biologie. Dit moet het ook mogelijk maken om in de toekomst ook in koude perioden effluent te lozen waarbij ook dan een voldoende N-verwijdering gerealiseerd kan worden. Daarnaast dient een dagelijkse opvolging verzekerd te worden waarbij de goede werking van pompen, afsluiters,…. en het voorradig zijn van de noodzakelijke additieven strikt opgevolgd wordt. Er dient dan ook monitoring van het slib van de WZI voorzien te worden dat naar de vergisting gaat. Hierbij moet voldaan worden aan de voorwaarden uit Vlarema. Door het bedrijf wordt voorzien om vanaf juli 2014 het slib 2x per jaar te testen op alle Vlarema parameters. Lozing van potentieel vervuild hemelwater, samen met reeds gezuiverd afvalwater, kan enkel nadat vastgesteld wordt dat aan de lozingsvoorwaarde voldaan wordt. Zoniet is de behandeling in de WZI noodzakelijk. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 148 | 202 9 Discipline grondwater 9.1 Afbakening studiegebied Omdat het bedrijf niet over een eigen grondwaterwinning beschikt, zal de afbakening van het studiegebied bepaald worden door de aanwezige vergunde grondwaterwinningen in een straal van 1 km rond het bedrijf. 9.2 Toelichting referentiesituatie De grondwatertafel bevindt zich in het studiegebied op een diepte van ca 1,2 m-mv. De grondwaterstroming gaat richting Schelde. Het bedrijf is gelegen op gebied dat volgens de kwetsbaarheidskaart zeer kwetsbaar is (code Ca1). In 2009 werd op het terrein een oriënterend bodemonderzoek uitgevoerd. Tijdens dit onderzoek werd een overschrijding van de richtwaarde voor zware metalen in het grondwater aangetroffen ter hoogte van de composteringshal. Het gaat om een historische verontreiniging. Er is geen duidelijke aanwijzing dat de verhoogde concentraties een ernstige bodemverontreiniging vormen voor mens of milieu. Er werd bijgevolg geen beschrijvend bodemonderzoek uitgevoerd. 9.3 Methodiek en significantiekader Bij de milieueffectbeoordeling worden de VLAREBO-risicoactiviteiten die eventuele grondwaterverontreiniging kunnen veroorzaken besproken. Op basis van eerder uitgevoerde onderzoeken (oriënterend, verkennend, andere…) wordt nagegaan wat de huidige grondwatersituatie is. Verder wordt nagegaan wat de invloed van de geplande werken op het grondwater zal zijn. Hierbij wordt gedacht aan eventuele bemalingswerken in het kader van grond- en infrastructuurwerken enz. Het effect op de grondwaterkwaliteit in de diverse watervoerende lagen wordtals volgt beoordeeld: Tabel 57: Significantiekader voor grondwaterkwaliteit totale concentratieverhoging huidige immissiekwaliteit (Y) vs. toetsingswaarde 1%<Y 1 % < x ≤ 10 % 10 % < x ≤ 20 % x > 20 % verwaarloosbaar verwaarloosbaar verwaarloosbaar 1 % ≤ Y < 50 % beperkte bijdrage beperkte bijdrage relevante bijdrage 50 % ≤ Y < 75 % beperkte bijdrage relevante bijdrage belangrijke bijdrage Y ≥ 75 % relevante bijdrage belangrijke bijdrage belangrijke bijdrage X: berekende concentratieverhoging van parameter Z Y: grondwaterkwaliteitsdoelstelling voor parameter Z Dit toetsingskader dient om de oppervlaktewaterkwaliteit te beoordelen, en een dergelijk kader is niet opgenomen voor de toetsing van de grondwaterkwaliteit. Inzake grondwaterkwaliteit dient voornamelijk afgetoetst te worden t.o.v. de wettelijke voorschriften, en kan eveneens een evaluatie gebeuren op basis van bestaande onderzoeken. Om deze evaluatie mogelijk te maken, werd geopteerd om het significantiekader voor oppvlaktewaterkwaliteit tevens toe te passen voor grondwaterkwaliteit. Mogelijke kwaliteitsveranderingen worden op relatieve basis bepaald (verbetering, verslechtering, status quo, geen invloed…) evenals de relatie met de aanwezige oppervlaktewater (infiltratie, drainage, kwaliteit). Met betrekking tot grondwaterkwantiteit kan hier aangehaald worden dat het bedrijf geen grondwaterwinning bezit en er ook niet rechtstreeks geloosd wordt in het grondwater. Dit betekent dan ook dat er geen enkele invloed op de grondwaterkwantiteit uitgeoefend zal worden. Daarom is het niet Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 149 | 202 relevant om een gedetailleerd significantiekader met betrekking tot grondwaterkwantiteet mee op te nemen. 9.4 Beschrijving en beoordeling van de milieueffecten 9.4.1 Grondwaterkwaliteit Op het bedrijf zijn verschillende inrichtingen aanwezig die een invloed op de bodem- en grondwaterkwaliteit kunnen hebben. De voornaamste bronnen zijn de opslag van de afvalstoffen/mest, opslag van gevaarlijke stoffen en de verwerkingsinstallaties (incl. compostering). Het bedrijf voldoet aan alle wettelijke voorschriften inzake opslag van deze stoffen (zoals opgenomen in Vlarem II). De gevaarlijke producten in kleine verpakkingen worden alle opgeslagen in speciaal doorvoor voorziene kasten. De opslag van olie, detergent en andere gevaarlijke stoffen wordt voorzien van een lekopvang. Mazout, diesel, afvalolie en olie worden deels in bovengrondse dubbelwandige en deels in bovengrondse enkelwandige, ingekuipte tanks opgeslagen. Het zwavelzuur wordt opgeslagen in bovengrondse dubbelwandige tanks. Op het terrein zijn twee verdeelslangen voorzien. Onder de vulleiding is een morsbak voorzien. Verder gebeurt de opslag van mest en compost op een waterdichte vloer.De site vormt een inkuiping en vangt alle afvalwater op alvorens te lozen. Bij calamiteiten zijn er opslagtanks voorzien om water, dat niet door de waterzuiveringsinstallatie gestuurd kan worden, op te vangen. Alle potentieel vervuild hemelwater wordt naar de waterzuiveringsinstallatie gestuurd. De oppervlakten worden steeds zo net mogelijk gehouden. Het risico naar grondwaterverontreiniging is bijgevolg minimaal. Gezien het bedrijf vergund is voor meer dan 1.000 m³ mestopslag dienen er peilputten aanwezig te zijn op het bedrijfOp voorliggend bedrijf zijn enkel (een deel van) de peilputten die aangebracht werden in het kader van het OBO uitgevoerd in 2009, aanwezig. Voor de peilputten die aanwezig dienen te zijn in kader van de mestopslag wordt momenteel een plaatsvoorstel opgesteld. De beoordeling van de grondwaterkwaliteit kan bijgevolg enkel gebeuren op basis van het OBO uitgevoerd in 2009. Uit dit OBO blijkt dat er een verhoogde concentratie aan zware metalen aanwezig is in het grondwater. Het gaat echter om een historische verontreiniging die geen risico inhoudt naar mens of milieu. Bijgevolg is er een verwaarloosbaar effect inzake grondwaterkwaliteit. Binnen een straal van 1 km rondom het bedrijf is één grondwaterwinning gelegen. Het gaat om een grondwaterwinning die pompt vanop een diepte van 110 m uit het Oligoceen (HCOV-code 400). Dit is een afgesloten laag. Bijgevolg zal er een verwaarloosbare invloed zijn van het bedrijf op deze winning. Het gezuiverde bedrijfsafvalwater wordt, na doorgang in een rietveld, geloosd in een, op het eigen terrein, ingebuisde gracht. Gezien de afwateringsgracht ter hoogte van het eigen terrein ingebuisd is, en de gronden ter hoogte van de gracht gekenmerkt worden als ‘niet infiltratiegevoelig’ wordt geen effect op de grondwaterkwaliteit verwacht door het lozen in opperlvaktewater.In de gewenste situatie zullen enkele opslagtanks verplaatst worden. De opslag zal echter nog steeds conform de wettelijke vereisten gebeuren. Bijgevolg worden er geen (bijkomende) effecten verwacht inzake grondwaterkwaliteit. 9.4.2 Grondwaterkwantiteit Op het bedrijf wordt geen grondwater aangewend. Er wordt ook niet rechtstreeks in het grondwater geloosd. Wel wordt het bedrijfsafvalwater, na de waterzuiveringsinstallatie en het rietveld, in een afwateringsgracht geloosd. Het gaat om relatief lage debieten (in 2013 gemiddeld 7,8 m³/dag). Sinds medio 2013 is deze gracht ingebuisd op het bedrijfsterrein, waardoor infiltratie naar de bodem (en dus ook grondwater) op het bedrijfsterrein vermeden wordt. De bodem in de omgeving van het bedrijf en de gracht wordt, volgens de watertoetskaarten tevens aangeduid als ‘niet infiltratiegevoelig’. Bijgevolg wordt er geen effect naar grondwaterkwantiteit verwacht. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 150 | 202 9.5 Synthese van de milieu-effecten Onder het hoofdstuk ‘Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten’ werden de milieu-effecten reeds uitgebreid beschreven. In Tabel 58 wordt een overzicht gegeven van de te verwachten effecten. Tabel 58: Samenvatting effecten voor de discipline grondwater omschrijving beoordeling grondwaterkwaliteit verwaarloosbaar effect: uit OBO grondwaterkwantiteit verwaarloosbaar effect in beide situatie: er wordt geen grondwater gebruikt op het bedrijf geen uitspraak mogelijk aan de hand van peilputten 9.6 Milderende maatregelen Aan de hand van de beschikbare gegevens is er geen of een verwaarloosbaar effect inzake grondwaterkwaliteit- en grondwaterkwantiteit. Op het bedrijf zijn enkel (een deel van de) peilputten die geplaatst werden in het kader van de OBO aanwezig. Er zijn geen peilputten in kader van de mestopslag aanwezig, hoewel wettelijk verplicht. Er kan bijgevolg geen uitspraak gedaan worden omtrent de eventueel vermestende invloed van het bedrijf aan de hand van de peilputten. Deze moeten zo snel mogelijk geplaatst en geanalyseerd worden. Er wordt momenteel een plaatsvoorstel opgesteld voor deze peilputten. Dit dient ingediend te worden bij milieu-inspectie. 9.7 Leemten in de kennis Geen analyseresultaten van peilputten beschikbaar. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 151 | 202 10 Discipline bodem 10.1 Afbakening studiebied Het studiegebied voor de discipline ‘bodem’ wordt afgebakend tot de percelen van het bedrijfsterrein. 10.2 Toelichting referentiesituatie 10.2.1 Pedologie Het bedrijf is gelegen op een sterk gleyige zware kleibodem zonder profiel (Uep). Op het terrein zelf is de bodem opgehoogd en het grootste deel van het terrein is gebetonneerd. 10.2.2 Geologie In het studiegebied hebben de Quartaire afzettingen een dikte van ongeveer 9 m. Deze afzettingen bestaan voornamelijk uit zand. Onder deze Quartaire afzettingen bevindt zich de Formatie van Lillo. Een volledig overzicht van de geologische opbouw tot op een diepte van 35 m is terug te vinden in Tabel 59. Tabel 59: Geologische opbouw (volgens gegevens uit OBO uitgevoerd in januari 2009) diepte (m - mv) 0-9 9 - 23 23 - 28 28 - 30 30 - 35 textuur doorlatendheid stratigrafie zand zand zand zand met klei klei doorlatend doorlatend doorlatend matig doorlatend weinig doorlatend Quartair Formatie Formatie Formatie Formatie van van van van Lillo Kattendijk Berchem Boom 10.2.3 Bodemkwaliteit Het laatst uitgevoerd oriënterend bodemonderzoek dateert van 2009. Gedurende dit onderzoek werden geen verontreinigingen in de bodem aangetroffen. 10.3 Methodiek Ter beoordeling van de effecten worden de VLAREBO-risicoactiviteiten die voor eventuele bodemverontreiniging kunnen zorgen, besproken. Hierbij wordt nagegaan wanneer het volgende periodiek oriënterend bodemonderzoek (OBO) dient uitgevoerd te worden. De resultaten van het uitgevoerde OBO (dd. 2009) worden mee opgenomen voor het bepalen van de huidige bodemsituatie. Voor de gewenste situatie wordt nagegaan wat de wijzigingen zijn naar periodiciteit. Het effect op de bodemhygiëne wordt beoordeeld op basis van het toetsingskader dat wordt gebruikt in het kader van het bodemdecreet en het VLAREBO. Er wordt tevens nagegaan of bij de realisatie van de gewenste situatie belangrijk grondverzet zal plaatsvinden. Indien van toepassing wordt het specifiek referentie- en regelgevingskader voor grondverzet, zoals opgenomen in het VLAREBO, gebruikt. Het effect op de bodem wordt als volgt beoordeeld: Tabel 60: Beoordelingskader bodemkwaliteit omschrijving opslag risicostoffen bodemhygiëne beoordelingskader negatief effect: niet voldaan aan de voorgeschreven voorwaarden van Vlarem II geen of verwaarloosbaar effect: voldaan aan de voorgeschreven voorwaarden van Vlarem II significant negatief effect: concentratie > 6 x BSN beperkt negatief effect: 80 % BSN < concentratie < 6 x BSN Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 152 | 202 omschrijving beoordelingskader geen of verwaarloosbaar effect: AGW < concentratie < 80 % BSN Voor deze discipline is de beoordeling een positief effect (+) of een sterk positief effect (++) niet van toepassing. 10.4 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten 10.4.1 Bodemkwaliteit Op het terrein zijn verschillende activiteiten en inrichtingen aanwezig die opgenomen zijn als VLAREBOrisicoactiviteiten. Een overzicht wordt gegeven in Tabel 61. Alle deze activiteiten bevinden zich op hetzelfde kadastraal perceel 330G. Tabel 61: Vlarebo-risicoactiviteiten rubrieknr. huidige situatie gewenste situatie 2.1.2.b) 2.500 ton afvalstoffen 600 ton afvalstoffen A 2.2.2.f)2° aanmaak plantaardige vergistingsmix ECOFRIT aanmaak vergistingsmixen B 2.2.3.a)3° co-compostering groenafval deel 130.000 ton/jaar co-compostering groenafval deel 220.000 ton/jaar O 2.2.3.c)2° co-compostering 130.000 ton mest/jaar met OBA en secundaire grondstoffen co-compostering 220.000 ton mest/jaar met OBA en secundaire grondstoffen O 2.2.3.e) vergisting en bijhorende opslag (882 ton opslag dierlijk eigen gebruik, 11.965 ton OBA, 550 ton digestaat, 5.000 m³ biogas) vergisting en bijhorende opslag (488 ton opslag dierlijk eigen gebruik, 12.465 ton OBA, 550 ton digestaat, 5.000 m³ biogas) O 2.2.4.b opslag (5.930 ton) en behandeling cat. IIImateriaal opslag (7.150 ton) en behandeling cat. IIImateriaal A 3.6.3.2° lozen afvalwater in oppervlaktewater 36 m³/uur, 77 m³/dag en 28.050 m³/jaar lozen afvalwater in oppervlaktewater 36 m³/uur, 77 m³/dag en 28.050 m³/jaar A 12.1.2° 15.2. 16.1.b.3° 17.3.3.2°a) elektriciteitsproductie 4.630 kW / biogasproductie 3.000 m³/uur / 17.3.3.3° elektriciteitsproductie 4.780 kW werkplaats met 1 schouwput biogasproductie 3.000 m³/uur opslag schadelijke, irriterende, corrosieve en oxiderende stoffen: 48.600 kg / 17.3.6.2°b) 19.3.2°a) 28.1.f.2° 28.3.c) opslag stookolie: 31.700 liter houthakselaar 500 kW opslag 170 ton ammoniumsulfaat verwerking 99.990 ton dierlijk mest/jaar opslag schadelijke, irriterende, corrosieve en oxiderende stoffen: 71.600 kg opslag stookolie: 46.700 liter houthakselaar 500 kW opslag 70 ton ammoniumsulfaat verwerking 220.000 ton dierlijk mest/jaar Vlarebo A A B A B O O B In de huidige situatie dient er om de tien jaar en bij overdracht, onteigening, sluiting, faillissement en vereffening een oriënterend bodemonderzoek te gebeuren (‘B’). Dit blijft ook zo in de gewenste situatie. Het laatste OBO dateert van 2009. Er dient dus ten laatste in 2019 een nieuw OBO uitgevoerd te worden. Gezien alle opslag voldoet aan de wettelijke vereisten is er inzake ‘opslag’ van risicostoffen’ geen of een verwaarloosbaar effect. Gedurende het OBO van 2009 werden geen verontreinigingen in de bodem aangetroffen. Er geldt bijgevolg een verwaarloosbaar effect in de huidige situatie. In de gewenste situatie zal er bij sommige rubrieken een wijziging zijn. Er zullen tevens enkele opslagplaatsen verplaatst worden. Alle opslag zal echter nog steeds volgens de wettelijke vereisten gebeuren. Daarnaast is zowat het ganse terrein verhard, waardoor het risico op bodemverontreiniging minimaal is. Er wordt in de gewenste situatie eveneens een verwaarloosbaar effect verwacht. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 153 | 202 10.4.2 Overige effectklassen Om de uitbreiding te verwezenlijken zijn er geen bouw- of graafwerken nodig. Er zal dus geen grondverzet, bodemverdichting, profielverstoring, zetting of erosie optreden als gevolg van de hernieuwing en wijziging. Er worden geen wijzigingen verwacht wat betreft bodemgebruik, bodemgeschiktheid en bodemvochtregime. 10.5 Synthese van de milieu-effecten Onder het hoofdstuk ‘Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten’ werden de milieu-effecten reeds uitgebreid beschreven. In Tabel 62 wordt een overzicht gegeven van de te verwachten effecten. Tabel 62: Samenvatting effecten voor de discipline bodem omschrijving beoordeling opslag risicostoffen geen of een verwaarloosbaar effect: de opslag van de risicostoffen gebeurt (zowel in de huidige als de gewenste situaties) conform de voorschriften opgenomen in Vlarem II bodemhygiëne verwaarloosbaar effect in beide situaties: in de huidige situatie en de geplande situatie 10.6 Milderende maatregelen Voor zowel de opslag van risicostoffen als voor bodemhygiëne geldt een verwaarloosbaar effect. Het wordt bijgevolg niet nodig geacht om milderende maatregelen voor te stellen voor d e discipline bodem. Wel dient het bedrijf in de toekomst blijven te voldoen aan de wettellijke voorschriften inzake opslag van risicostoffen. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 154 | 202 11 Discipline mens Bij deze discipline wordt een onderscheid gemaakt tussen de onderdelen mobiliteit en gezondheid. 11.1 Gezondheid 11.1.1 Afbakening studiegebied Het studiegebied voor de discipline mens wordt uiteraard, en in de eerste plaats, bepaald door de menselijke aanwezigheid (receptoren) in de omgeving van het projectgebied. Dit studiegebied wordt echter in principe verder afgebakend tot de volledige zone binnen dewelke zich hinder of gezondheidseffecten voor de mens zouden (kunnen) voordoen als gevolg van aantoonbare invloeden op de verschillende abiotische milieucompartimenten (effecten op de lucht-, bodem-, (grond)waterkwaliteit, akoestisch klimaat), zijnde 3 km. Deze afbakening van het studiegebied wordt dus ook afgeleid uit de effectbepalingen voor de andere disciplines en kan dus nog wijzigen tijdens het m.e.r.-proces. 11.1.2 Methodologie Als richtlijn voor het luik “gezondheidsrisicoanalyse” wordt in het Richtlijnenboek Mens-Gezondheid van Afdeling Algemeen Milieu- en Natuurbeleid van de Administratie Milieu-, Natuur-, Land- en Waterbeheer (Departement Leefmilieu en Infrastructuur) een aanpak in vijf stappen voorgesteld: 1. identificatie van de relevante wijzigingen in het milieu; 2. beschrijving studiegebied en populaties; 3. identificatie en kwantificatie blootstelling en belasting; 4. identificatie relevante gezondheidseffecten in de bestudeerde populatie; 5. bespreking gevolgen voor de gezondheid en voorstelling van milderende maatregelen. Inhoudelijk zullen dus gegevens worden verstrekt met betrekking tot deze 5 onderdelen van de evaluatie. Voor de referentiesituatie wordt in de eerste plaats nagegaan welke de kenmerken en eventuele kwetsbaarheden zijn van de menselijke populaties (de receptoren). In eerste instantie zal hierbij de aandacht gaan naar bewoonde gebieden, maar daarnaast ook naar andere relevante bestemmingsgebieden of activiteiten in de omgeving (met name recreatieve, agrarische, industriële activiteiten en werknemers). De beschrijving omvat gegevens over (telkens voor zover aanwezig/relevant in het studiegebied): de bevolking, bewoning en recreanten ( met inbegrip van kwetsbare bevolking of risicopopulaties zoals scholen, ziekenhuizen, rust- en verzorgingstehuizen); tewerkstelling in de omgeving; recreatief gebruik van de omgeving; agrarisch gebruik van gronden; Voor zover beschikbaar worden gegevens over de gezondheidstoestand en de milieubeleving (dit laatste m.b.t. ervaren van eventuele milieuhinder) opgenomen. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 155 | 202 In de tweede plaats gaat de aandacht naar de omgevingsfactoren. Het betreft hier bepaalde aspecten of verontreinigingsgegevens, die van aard kunnen zijn om hinder te veroorzaken, dan wel de gezondheid van de mens te beïnvloeden (geluid, geur, lucht-, bodem- en waterverontreiniging, …). Hierbij worden eveneens specifieke risico’s beschouwd, die weliswaar geen concrete hinder noch gezondheidseffect opleveren, maar wel inherent zijn aan bepaalde bedrijfsactiviteiten. Het gaat hier dan met name om gebruik/opslag van specifieke producten, gevaar voor stofexplosies, voor verspreiding van pathogenen, enz. Het bedrijf zelf is gelegen in zeehavengebied type 2. Het dichtstbijzijnde woongebied (Kallo) is volgens het gewestplan gelegen op ca. 2,1 km van het bedrijf. Voor de beoordeling van de effecten in de discipline mens-gezondheid wordt onderscheid gemaakt tussen de hinder- en gezondheidsaspecten. Opdat er sprake zou zijn van hinder dienen de effecten op de ene of andere wijze zintuiglijk waarneembaar te zijn. Het hinderaspect wordt dus gekoppeld aan zintuiglijke waarneembaarheid. Wijzigingen die hierin optreden als gevolg van de realisatie van het project spelen hierin dus een rol. Opdat er sprake zou zijn van gezondheidseffecten, dient er vooreerst een effectieve, realistische kans te bestaan voor: ingestie (inslikken); inhalatie (inademen); dermaal contact (contact met de huid); blootstelling aan fysische agentia (vb. geluid). Aan de hand van wetenschappelijk vastgestelde dosis-responsrelaties wordt aangegeven tot welk gezondheidseffect de blootstelling aan een welbepaalde dosis (gehalte, concentratie…) precies aanleiding kan geven. Het optreden van gezondheidseffecten staat volledig los van zintuiglijke waarneembaarheid. M.a.w. gezondheidseffecten kunnen optreden zelfs indien de omgevingsfactor niet zintuiglijk waarneembaar is. Echter de beïnvloeding van de gezondheidstoestand van de mens kan in feite in het kader van het MER niet objectief worden beoordeeld, om verschillende redenen: vooreerst is de huidige gezondheidstoestand van de mens in de omgeving niet gekend (individuele gezondheidsgegevens zijn confidentieel en niet beschikbaar); de gezondheidstoestand is niet alleen een functie van milieufactoren maar ook van tal van andere factoren (leeftijd, erfelijke voorbelasting enz.) en gedragspatronen (eten, drinken, roken,…); er bestaan nog talrijke kennisleemten met betrekking tot de gezondheidseffecten van de diverse polluenten; de luchtkwaliteit (en dus de lucht die door mensen worden ingeademd) wordt beïnvloed door talrijke emissiebronnen en uiteraard niet uitsluitend enkel en alleen door deze van een specifiek project of één bedrijf. Wat wel kan worden beoordeeld: de situering/ligging van het bedrijf in relatie tot de aanwezigheid van receptoren. Hierbij wordt vooral gedacht aan omwonenden en kwetsbare locaties (ziekenhuizen en hospitalen, rust - en Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 156 | 202 verzorgingstehuizen, scholen). Dit houdt dus verband met de trefkans bij verspreiding van vooral atmosferische en akoestische verontreiniging; de mate waarin de omgeving al dan niet hinder kreeg/krijgt te verduren (geur, geluidsemissies). Dit kan door navragen bij omwonenden (desgevallend), of door bevragen bij de instanties die instaan voor klachtenregistratie; de mate waarin sprake is van specifieke risicofactoren voor de menselijke gezondheid. Dit zijn factoren waarvan men inmiddels zeker weet (waarover voldoende wetenschappelijk verworven informatie bestaat) dat ze gezondheidseffecten kunnen veroorzaken. Bij uitstek (gelet op de actuele wetenschappelijke zekerheden/onzekerheden) zijn dit luchtpolluenten als fijn stof (PM10, PM2,5), dioxines, vluchtige organische stoffen (VOS), zware metalen en, anderzijds, geluidsemissies en dan voornamelijk tijdens de nacht. Deze drie pijlers of toetsstenen dienen elk te worden geëvalueerd, in kwalitatieve en kwantitatieve termen. Het laatste geldt inzonderheid voor de derde pijler (risicofactoren), waar vooreerst kwantitatieve gegevens (met name: immissiegegevens) moeten worden aangeleverd vanuit de discipline lucht (voor meerdere parameters!) én voor de discipline geluid. De combinatie van kwantitatieve gegevens zal de basisvormen voor de beoordeling als sterk of matig negatief, neutraal of positief. In een eerste fase zal dan ook de referentiesituatie, de huidige situatie, geëvalueerd worden. Daarna zullen de wijzigingen naar de toekomst toe ingeschat en geëvalueerd worden. Voor de geplande situatie is de methodologie analoog aan deze geldend voor de referentiesituatie, met dien verstande dat hier wordt aangegeven: hoe de aanwezigheid en de kwetsbaarheid van de receptoren in de geplande situatie zal evolueren, los van de ontwikkelingen in/van het bedrijf; hoe de omgevingsfactoren (gekoppeld aan de geplande exploitatie) in de toekomst evolueren; hiervoor dienen de gegevens aangereikt vanuit andere disciplines. Voor de geplande situaties wordt aangegeven: in hoeverre wijzigingen worden verwacht in al deze gegevens (aanwezigheid van menselijke populaties, kwetsbare locaties, omgevingsfactoren, risico’s); welke de kwaliteitsdoelstellingen en gezondheidsnormen zijn voor die stoffen of actoren waarvoor blootstelling reëel is (hoe gering ook); in welke mate mensen hinder zouden kunnen ondervinden (zoals aangegeven in de hoofdstukken geluid, lucht, water, landschap, bodem); in welke mate de menselijke gezondheid in de geplande toestand in negatieve zin zou kunnen worden beïnvloed ten opzichte van de bestaande situatie (dit in functie van de mogelijke concrete blootstelling van personen door inhalatie, ingestie, dermaal contact); en in voorkomend geval, welke milderende maatregelen moeten worden genomen, of welke postevaluatievoorstellen moeten worden geformuleerd. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 157 | 202 Het significantiekader dat bij wijzigingen gehanteerd wordt, is terug te vinden in Tabel 63. Tabel 63: Significantiekader beoordeling - wijzigingen wat betreft zintuiglijke waarneembaarheid; - creëren van nieuw hinderprobleem op lokaal of bovenlokaal vlak; --- - creëren van bijkomende risicofactoren, permanent. - geen wijzigingen wat betreft zintuiglijke waarneembaarheid; - creëren van bijkomende risicofactoren, permanent - geen wijzigingen wat betreft zintuiglijke waarneembaarheid; - creëren van bijkomende risicofactoren, tijdelijk; - geen enkele wijziging op het vlak van waarneembaarheid - geen enkele wijziging wat betreft risicofactoren - geen wijzigingen wat betreft zintuiglijke waarneembaarheid - maar wel opportuniteit tot verbetering op het vlak van risicofactoren, - nergens enig zintuiglijk waarneembaar effect - én opportuniteit tot verbetering op het vlak van risicofactoren -- - 0 + ++ - nergens enig zintuiglijk waarneembaar effect - én 100 % wegnemen van bestaand hinderprobleem op bovenlokaal vlak, +++ - én opportuniteit tot verbetering op het vlak van risicofactoren Voor zover wijzigingen optreden in de blootstelling van de mens aan bepaalde risicofactoren (vermeerdering of vermindering), én voor zover dosis-responsrelaties beschikbaar zijn uit de wetenschappelijke literatuur, zal getracht worden kwantitatief aan te geven in welke mate en op welke wijze de gezondheidstoestand – algemeen in de beschouwde populatie – theoretisch wordt/kan worden beïnvloed. In de mate dat deze gegevens niet beschikbaar zijn, zal een kwalitatieve beoordeling van de significantie van de effecten worden gedaan. Waar nodig zullen milderende maatregelen worden voorgesteld zodat eventuele negatieve of sterk negatieve effecten van het project worden voorkomen, beperkt, geremedieerd of gecompenseerd. 11.1.3 Referentiesituatie 11.1.3.1 De receptoren en hun kwetsbaarheden 11.1.3.1.1 Totale bevolkingsaantallen Het bedrijf is gesitueerd op het grondgebied van Beveren (Kallo) in de provincie Oost-Vlaanderen. In volgende tabel worden enkele gegevens met betrekking tot de bewoning opgenomen (Bron: Federale Overheidsdienst, K.M.O., Middenstand en Energie) in Beveren en de omliggende gemeenten /steden (eveneens binnen studiegebied gelegen). Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 158 | 202 Tabel 64: Oppervlakte, bevolking en bevolkingsdichtheid Statistische sector Bevolking Oppervlakte (km²) Dichtheid/km² (op 01/01/2012) Antwerpen 502.604 204,51 2.458 Beveren 46.752 150,18 311 Kruibeke 16.028 33,42 480 Sint-Gillis-Waas 18.876 54,98 343 Sint-Niklaas 72.883 83,79 870 Temse 28.889 39,91 724 Zwijndrecht 18.643 17,81 1.047 11.1.3.1.1.1 Kwetsbare populaties – stiltebehoevende inrichtingen. Eveneens relevant is de eventuele aanwezigheid, binnen de woonkernen, van kwetsbare of gevoelige, menselijke populaties in de gemeenten. VLAREM II definieert overigens in art. 1.1.2 ‘stilte-behoevende inrichtingen’ als: “... verplegingsinrichting, bejaardentehuis, wetenschappelijke en onderwijsinstelling, cultureel centrum, openbare bibliotheek of museum, …(…)…” Binnen een straal van 1 km rond het bedrijf zijn geen stiltebehoevende inrichtingen aanwezig. 11.1.3.1.1.2 Actuele milieubeleving In het kader van de meest recente milieuvergunningsaanvraag werden geen klachten of opmerkingen ingediend. De mate waarin door de bevolking milieuklachten worden geuit, geeft een aanwijzing over de vraag of er voor dit gebied sprake is van een zekere voorbelasting. De laatste twee jaren zijn evenwel geen officiële klachten opgetekend tegen het bedrijf. Wel werd door het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen aangegeven dat na rondvraag bij de werknemers van het douanegebouw wel geur waargenomen werd. 11.1.3.1.1.3 Gezondheidstoestand – gezondheidsrisico’s Op het ogenblik is er slechts een zeer beperkt aantal studies gepubliceerd die: o een beeld verstrekken van de algemene gezondheidstoestand bij de bevolking van de Vlaamse gemeenten, al was het maar een zeer algemeen beeld, o of meer nog, het verband aangeven tussen welbepaalde en lokale milieuhinder-factoren (o.a. atmosferische emissies afkomstig van het wegverkeer en luchtverontreiniging daaraan gekoppeld, geluidsemissies gekoppeld aan industriële bedrijvigheden, luchthavens, het spoorverkeer, ...) voorkomend in een welbepaalde gemeente enerzijds, en de gezondheidstoestand van de bevolking in welbepaalde gemeenten anderzijds (en eventueel vergelijkbaar met die van andere gemeenten). In de periode 2002 tot 2006 liep het Vlaams Humaan Biomonitoringsprogramma (Milieu en Gezondheid, 2002-2006, Steunpunt voor milieu en gezondheid). Dit is een onderzoek waarin de gehalten aan vervuilende stoffen (dioxines, PCB’s, HCB, DDE, Lood, Cadmium, PAK en benzeen) werden gemeten in meer dan 4000 Vlamingen (moeders en hun pasgeborenen, jongeren 14 - 15 jaar en volwassenen 50 - 65 jaar) in acht aandachtsgebieden. De aandachtsgebieden waren: o de Antwerpse agglomeratie (stad Antwerpen en deelgemeenten zonder Hoboken en de Antwerpse haven); o de Gentse agglomeratie; Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 159 | 202 o de fruitstreek (gemeenten met meer dan 10 ha fruitbomen per km 2 zoals Sint-Truiden, Borgloon, Alken, Kortenaken, Geetbets, …); o Landelijk Vlaanderen (gemeenten met minder dan 250 inwoners per km 2, minder dan 5% industrie en zonder autosnelwegen of geregistreerde vervuilingsbronnen); o het Antwerpse en Gentse havengebied; o regio Olen (streek met veel non-ferro nijverheid); o de Albertkanaalzone; o de regio verbrandingsovens. Het bedrijf is gelegen in het Antwerpse Havengebied, één van de aandachtsgebieden van het Vlaams Humaan Biomonitoringprogramma. In het samengesteld havengebied van Antwerpen en Gent werden geen verhoogde waarden teruggevonden voor diverse parameters. De waarden van beide havengebieden leunden nauw aan bij die van de nabij liggende stedelijke agglomeraties. Daarnaast doet het Vlaams Gewest ook een driejaarlijks onderzoek over geluids-, geur- en lichthinder, namelijk het Schriftelijk Leefomgevingsonderzoek (SLO-2). Hieruit volgt dat geluid (27 %) de belangrijkste vorm is van hinder, gevolgd door geur (15 %) en licht (5 %). De laatste jaren is vooral de problematiek van het fijn stof (in de vakliteratuur aangeduid als PM 10, PM2,5) sterk onder de aandacht gekomen. Met ‘fijn stof’ worden zwevende stofdeeltjes bedoeld met een aërodynamische diameter van < 10 µm. Het fijn stof is geen elementair stof maar een complex mengsel van kleine bestanddelen waarvan de fysische en chemische eigenschappen sterk kunnen variëren. Vanwege de kleine afmetingen komen deze bestanddelen, die soms drager kunnen zijn van andere verontreinigende bestanddelen (PAK’s, zware metalen, enz), terecht in de fijnste longalveolen en vandaar in de bloedbaan. Verwacht mag worden dat het onderzoek naar de gezondheidseffecten van fijn stof in Vlaanderen, zoals elders in Europa, zal worden geïntensiveerd. 11.1.3.1.2 Bedrijfsbevolking 11.1.3.1.2.1 Tewerkstelling bij het bedrijf Op het bedrijf worden momenteel zeven mensen tewerkgesteld en dit blijft ook zo in de toekomst. Daarnaast zijn er nog een aantal interimarbeiders (maximum een 30-tal) aan het werk. 11.1.3.1.2.2 Overige tewerkstelling in de omgeving (industrie en/of handelszaken) Het bedrijf is gelegen op de linker Schelde-oever, in het industriegebied Waaslandhaven. Het bedrijf is gelegen op de bedrijventerreinen ten westen van de R2 en de Liefkenshoektunnel. In de andere windrichtingen wordt het bedrijventerrein als het ware begrensd door de Schelde (noorden), het Deurganckdok (westen) en het Waaslandkanaal (zuiden) met het Noordelijk en Zuidelijk Insteekdok. In de omgeving van het bedrijf zijn o.a. de volgende bedrijven gelegen: Indaver (afvalverwerking), Fertikal (mestverwerking), Ibogem (afvalverwerking), Aproc (recyclage en reprocessing van vloeibare chemicaliën), en de Grens Inspectie Post Linkeroever. 11.1.3.2 Omgevingsfactoren / specifieke risico’s - potentiële blootstelling 11.1.3.2.1 Bodem- en grondwater Potentiële gezondheidseffecten voor de mens via bodem en grondwater kunnen het gevolg zijn van blootstelling aan toxische stoffen die aanwezig zijn in de bodem of het grondwater. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 160 | 202 Gezien de kans tot bodem- en/of grondwaterverontreiniging ten gevolge van de normale werking van het bedrijf zeer klein is, is de kans van een direct contact van de menselijke populaties ook zeer klein. Als gevolg hiervan worden er geen gezondheidseffecten verwacht. Gedurende het OBO van 2009 werden geen verontreinigingen in de bodem aangetroffen. Wel werd tijdens dit onderzoek werd een overschrijding van de richtwaarde voor zware metalen in het grondwater aangetroffen ter hoogte van de composteringshal. Het gaat om een historische verontreiniging. Er is geen duidelijke aanwijzing dat de verhoogde concentraties een ernstige bodemverontreiniging vormen voor mens of milieu. 11.1.3.2.2 Oppervlaktewaterverontreiniging Uit de discipline oppervlaktewater blijkt dat de bedrijfsimpact verwaarloosbaar is. Dit is uiteraard te wijten aan de zeer beperkte hoeveelheden afvalwater die geloosd worden. Zelfs indien de werkelijke hoeveelheden dubbel zo hoog zouden zijn als berekend, of de lozingen constant maar net zouden voldoen aan de lozingsvoorwaarden, dan nog is de impact te verwaarlozen. Er kan dan ook geconcludeerd worden dat er geen risico’s zijn voor de gezondheid van de mensen in de omgeving, dus de kans van een direct contact van de populatie met afvalwater is onbestaande. Gezondheidseffecten ten gevolge van inhalatie, dermaal contact (door de huid) of inname worden dus uitgesloten. 11.1.3.2.3 Luchtverontreiniging en geurhinder De geleide emissies vanuit het bedrijf voldoen aan de geldende emissiegrenswaarden. Daarnaast blijkt dat in de omgeving van het bedrijf voldaan wordt aan de luchtkwaliteitsdoelstellingen. De NO2-bijdragen blijven ver onder de geldende normen, en bij toetsing aan de jaargemiddelde luchtkwaliteitsdoelstelling blijkt dat er geen aantoonbare effecten zijn. Zelfs een a ftoetsing t.o.v. de grenswaarden (als percentielen) voor de gezondheid van de mens geeft aan dat er geen problemen met betrekking tot gezondheid saspecten te verwachten zijn. Bij de blootstelling gedurende 8 uur aan een concentratie vanaf 50 µg/m³ NO 2 kunnen longirritaties optreden. Vanaf een blootstelling aan 200 µg/m³ (= uurgrenswaarde voor de bescherming van de gezondheid van de mens) gedurende minimaal 30 tot 60 minuten, kan longoedeem optreden. Bij een blootstelling aan concentraties hoger dan 405 – 1400 µg/m³ kan ernstige longschade optreden. De maximale concentratie (99,79-percentiel) bedraagt 5,6 µg/m³. Dit betreft een maximale waarde die maximaal eenmaal per jaar en dit gedurende maximaal een uur voorkomt. Bijgevolg is het onwaarschijnlijk dat dergelijke effecten ten gevolge van NO 2-emissies door het bedrijf optreden. Door de ligging van het bedrijf in de Antwerpse Haven, wat beschouwd kan worden als een laag geurgevoelig gebied, blijken de geureffecten voornamelijk als een matig negatief effect ingeschat te worden. Enkel in de directe omgeving van het bedrijf strekt zich een gebied met mogelijks sterk negatieve geureffecten op. In dit gebied kunnen de omliggende bedrijven, maar eveneens het passerende verkeer, als mogelijke receptoren beschouwd worden. De voorbije twee jaar zijn er tevens geen officiële geurklachten geweest. Wel werd door het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen aangegeven dat na rondvraag bij de werknemers van het douanegebouw wel geur waargenomen werd. De meest recente klachten dateren van 2009, en worden opgelijst in Tabel 65. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 161 | 202 Tabel 65: Klachtenregister Op De Beeck datum klager klacht 22/01/2009 ineos phenol indringende geur, maar doorverwezen naar Fertikal. Ze waren duidelijk aan het drogen 29/12/2009 administratief gebouw Federale Politie geuroverlast In de composteringshallen en opslagloodsen van mest en aanverwanten zijn wel hoge ammoniakconcentraties aanwezig. Het is hier dan ook absoluut noodzakelijk dat de nodige voorzorgen genomen worden om de gezondheid van de werknemers die frequent in deze ruimtes moeten zijn te waarborgen. Het bedrijf heeft hier de nodige persoonlijke beschermingsmiddelen voorzien. Er zijn slechts twee bulldozerchauffeurs in de composteringsloods aanwezig. De bulldozers zijn uitgerust met een overdruksysteem (m.a.w. buitenlucht kom niet naar binnen) en met een verluchting met ammoniakfilter. 11.1.3.2.4 Geluid & Trillingen De oorzakelijke relatie van gezondheidseffecten en (relatief) hoge geluidsbelastingen in de woonomgeving zijn onderschreven door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) in de in 1999 uitgebrachte “Guidelines for Community Noise” (Berglund et al., 2000). Er kunnen vijf categorieën (Commissie Geluid en Gezondheid, Den Haag, publicatie nr. 1994/15, 1994) van effecten worden onderscheiden waarvoor een relatie tussen blootstelling aan geluid en nadelige effecten op de gezondheid van bevolkingsgroepen, op basis van epidemiologisch onderzoek werd aangetoond: Hinder: De mate waarin geluid hinder veroorzaakt is afhankelijk van de fysische kenmerken van het geluid, o.a. het geluidsniveau. De mate waarin hinder wordt ondervonden (d.w.z. de respons op de ‘dosis’ is echter eveneens afhankelijk van niet-akoestische factoren (individuele gevoeligheid en/of overtuigingen van de receptor). Slaapverstoring: Het geluid voortgebracht door het bedrijf kan tijdens de nacht van invloed zijn op de slaapkwaliteit. Slaapverstoringen kunnen immers leiden tot de volgende gezondheidseffecten: o verhoogde kans op hartziekten; o verhoogde prikkelbaarheid en vermindering van prestatievermogens; o hormonale effecten (beïnvloeding adrenaline- en noradrenalinepeil). Voor een goede nachtrust mag het achtergrondgeluid in de slaapkamer de 30 dB(A) niet overschrijden en geluidspieken hoger dan 45 dB(A) moeten worden vermeden. Somatische stressverschijnselen: Een verhoogde kans op stressverschijnselen (o.a. hoge bloeddruk) begint op te treden na langdurige blootstelling (jaren) en waarden vanaf L DEN = 70 dB(A). Functionele effecten: Hebben betrekking op een vermindering van cognitieve prestaties tijdens de blootstelling. Dergelijke effecten treden vooral op in arbeidssituaties met voortdurende blootstelling aan hoge geluidsniveaus (niet van toepassing voor woonomgeving). Gehoorschade: Gehoorschade treedt op bij langdurige geluidbelasting van L AEq-waarden over 24 uur die 75 dB(A) overstijgen. Mechanische gehoorschade kan optreden bij piekniveaus van 140 dB. Voor het bedrijf werd gedurende de m.e.r.-procedure een geluidsstudie opgesteld en besproken in de discipline ‘geluid’. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 162 | 202 Uit deze studie blijkt dat er geen problemen te verwachten zijn met betrekking tot het respecteren van de door Vlarem II opgelegde grenswaarden voor nieuwe inrichtingen. Ter hoogte van de Vlare mbeoordelingspunten gelegen rondom de inrichting bedraagt de eindscore in zowel de huidige als geplande situatie 0, m.a.w. Op de Beeck nv te Beveren oefent hier geen invloed uit op het geluidsklimaat en zal dit in de toekomst eveimin uitoefenen. Er zijn geen randvoorwaarden die aangeven dat er zich een probleem kan stellen. Tot op heden werden nooit geluidsklachten geuit tegen het bedrijf, waardoor hier geen problemen verwacht inzake gezondheid naar aanleiding van geluidshinder. Tijdens het uitvoeren van het broninventaris werden er op de site van Op de Beeck geen trillingen waargenomen. Volgens het richtlijnenboek ‘geluid en trillingen’ kan men aannemen dat, indien de afstand groter is dan 110 meter, de trillingsniveaus in het meest negatieve geval beneden de gevoeligheidsdrempel voor trillingen bij mensen liggen en er bijgevolg geen relevante effecten zullen optreden. Gezien de veel grotere afstand tussen de meest nabijgelegen bewoonde vertrekken en de inrichting zijn trillingseffecten uitgesloten. 11.1.3.2.5 Psychosomatische effecten Psychosomatische effecten zijn lichamelijk gezondheidseffecten waarbij psychische factoren een belangrijke ontstaansrol spelen. Deze psychische factoren kunnen ondermeer een gevolg zijn van milieuhinder (geluidshinder, geurhinder, lichthinder enz.) die men in zijn omgeving aantreft. Tot op heden zijn er geen gegevens gekend omtrent gezondheidsklachten die kunnen gelinkt worden aan de werking van het bedrijf. Geurhinder kan leiden tot zowel fysieke als mentale effecten. Periodes met sterke geurhinder kunnen gepaard gaan met slapeloosheid, ademhalingsproblemen, duizeligheid, hoofdpijn, oog- keel- en neusirritatie, allergische reacties, hoest, hijgen, maagklachten, pijn in de borst als gevolg van stress en depressie. Omdat de geuremissie bij het bedrijf geen schadelijke stoffen bevat, kan eventuele geurhinder bij omwonenden als psychosomatisch effect beschouwd worden. Tot op heden zijn er echter geen gegevens gekend omtrent gezondheidsklachten bij omwonenden die gelinkt kunnen worden aan de geuremissies van het bedrijf. Geluidhinder kan eveneens leiden tot (psycho)somatische symptomen zoals slaapverstoring, slapeloosheid, stressverschijnselen (zoals verhoging van de bloeddruk), ademhalingsproblemen enz. In het verleden werden geen klachten geuit omtrent geluidshinder. Hierdoor zijn geen psychosomatische problemen naar aanleiding van geluidshinder door het bedrijf te verwachten. 11.1.3.2.6 Visuele hinder Het bedrijf heeft een zeker visuele impact op de omgeving, voornamelijk langsheen de zijde van de R2 (Liefkenshoektunnel) en de Sint-Antoniusweg. Aan de andere zijden is het bedrijf omgeven door andere industriële vestigingen, waardoor een zekere afscherming bekomen wordt. Het project omvat de uitbreiding van de capaciteit van de composteringsinstallatie. Er wordt geen nieuwe infrastructuur voorzien en bijgevolg zal ook geen bijkomende visuele hinder optreden. De omgeving van het bedrijf wordt bovendien beschouwd als industriegebied, waardoor de implementatie van een groenscherm weinig effect zal creëren. 11.1.3.2.7 Lichthinder De verlichting van het bedrijf in het havengebied kan permanent aanleiding geven tot lichthinder. Het is echter zeer moeilijk om de bijdrage van het bedrijf aan eventuele lichthinder voor omwonenden te Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 163 | 202 scheiden van de algemene lichthinder gekoppeld aan de haven en wegeninfrastructuur, te meer er geen directe bewoning is rond het bedrijf.. 11.1.3.2.8 Veiligheidsaspecten Op het bedrijf worden verschillende maatregelen genomen om de veiligheid van zowel de omwonenden, de werknemers als de klanten te verzekeren. De toegang tot het bedrijf wordt afgesloten buiten de werkuren, zodat het bedrijf ontoegankelijk is voor onbevoegden. Er worden de noodzakelijke blustoestellen, brandwerende materialen, noodverlichting en uitgangen voorzien, zodat bij calamiteiten een maximale veiligheid voor zowel personeel als eventuele aanvullende diensten wordt gegarandeerd. Op de site zelf zijn overal waar nodig gevarenborden aangebracht. Dit verhoogt de veiligheid naar leveranciers en werknemers toe. Iedereen die op het bedrijf aankomt dient zich in te schrijven, zodat ten allen tijde gecontroleerd kan worden wie op het bedrijf aanwezig is. Daarnaast is de route aangeduid met duidelijke pijlen (ook grondschilderingen) en zijn voetgangersstroken voorzien op het terrein. Op het terrein zijn hydranten voorzien en zijn er regenwaterciternes waarvan ook water kan worden gebruikt. De vergistingstanks worden uitgerust met een drukbeveiliging die voorkomt dat de binnendruk ontoelaatbaar verandert. Om de overproductie aan biogas af te blazen wordt de overdrukbeveiligingsinstallatie met een fakkel uitgevoerd. Het gebruik van de fakkel beantwoordt aan de codes van goede praktijk. Het is evenwel niet mogelijk om een vaste frequentie voor affakkelen aan te geven, doordat dit sterk afhankelijk is van de biogasproductie. Binnen een zone van 10 meter rond de vergistingstanks worden maatregelen getroffen tegen vonkvorming en zal er een verbod op vuur en roken worden ingesteld. In deze zone zijn geen kelderopeningen. De gasopslag gebeurt uitsluitend boven de vergisters. Dit is een veel toegepaste techniek en levert geen risico’s op naar explosiegevaar. Het is de veiligste manier van opslag van biogas. De eventuele explosie gebeurt steeds naar boven. Het onderliggende digestaat is onbrandbaar. De inputstromen en het digestaat bestaan immers grotendeels uit water. Het materiaal van de gasballonnen is biogas- en weerbestendig. Ze zijn bestand tegen sneeuwbalast, windimpact, temperatuursextremen van -30 tot 60°C, UV-bestendig, biogasbestendig, ... Als afsluitend membraan voor de vergisters wordt een EDPM-membraan gebruikt. Algemeen kan gesteld worden dat de folie bestand is tegen dierlijke en plantaardige olien, ozon en oxiderende chemicalien. De folie is in het algemeen niet resistent tegen minerale olien, organische oplosmiddelen en PAK’s (polycyclische aromatische koolwaterstoffen). Naast de soort chemicalien is ook de tijdsduur dat de chemische stof in contact is met de folie belangrijk, evenals de druk de temperatuur en de concentratie van de chemische stof. Tests wezen uit dat pogingen om het membraan in brand te steken met gloeiende materialen (aangestoken sigaret, gloeiend heet verwarmd ijzeren profiel) en met elektrische ontladingen geen enkel effect hadden op de folie. Er werd geen mechanische schade vastgesteld, noch sporen van ontbranding, brand of explosie. Men stelde vast dat brandende materialen (brandende toorts en brandende vodden doorweekt met benzine) die tegen het membraan gehouden werden, het membraan plaatselijk deden branden. Het gas ontsnapte, ontbrandde en brandde volledig op, maar er werd geen explosie vastgesteld, omdat het gas ontsnapte onder een zwakke druk. Uit dit veiligheidsrapport kan dus geconcludeerd worden dat deze membranen geschikt zijn voor gasopslag zonder gevaar voor explosie of mechanische schade. Wanneer het membraan beschadigd is, kan het makkelijk hersteld worden met speciale herstellingslappen. Biogas (methaan en CO2) is onbrandbaar maar zodra het opgemengd wordt met lucht (95 %) is het ontplofbaar. In heel het systeem van productie en opslag kan er echter geen lucht aan het biogas, uitgezonderd de gecontroleerde dosering zuurstof voor de ontzwaveling. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 164 | 202 Op de gasopslag is er naast het individueel overdruksysteem een centraal overdruksysteem geïnstalleerd waarbij het overschot aan gas kan afgeleid worden naar de opslag onder de gaskappen van de vergisters. Er is echter voldoende capaciteit aan gasmotoren opgesteld en voldoende buffercapaciteit voor de opslag van gas voorzien. Dit werd voorzien om de verbruikspieken van elektriciteit op te vangen zodat de producent ook deze verbruikspieken kan dekken. Naar de toekomst toe zijn geen significante uitbreidingen inzake infrastructuur gepland die een invloed op de veiligheidsaspecten zullen hebben. Het bedrijf blijft evenwel actief zoeken naar manieren om de veiligheid van de werknemers en leveranciers blijvend te verbeteren. 11.1.4 Geplande situatie 11.1.4.1 Menselijke receptoren en hun kwetsbaarheden Er worden geen noemenswaardige wijzigingen verwacht wat betreft de receptoren. 11.1.4.2 Omgevingsfactoren / specifieke risico’s - potentiële blootstelling Naar de toekomst toe wordt enkel een capaciteitsuitbreiding van de composteringsinstallatie aangevraagd. Dit zal geen aanleiding geven tot significante effectwijzigingen, waardoor de effecte n met betrekking tot de gezondheidsaspecten voor de mens niet zullen veranderen. De uitbreiding op zich kan dan volgens het significantiekader als neutraal ingeschaald worden. 11.1.5 Communicatie Het bedrijf beschikt over een meldpunt voor klachten, en houdt een klachtenregister bij. 11.1.6 Beoordeling bedrijfsimpact Volgende tabel toont een samenvatting van de beoordeling. Naar de toekomst toe wordt enkel een capaciteitsuitbreiding van de composteringsinstallatie aangevraagd. Dit zal geen aanleiding geven tot significante effectwijzigingen, waardoor de uitbreiding op zich als neutraal ingeschaald kan worden. In de huidige situatie blijken er wel (matig) negatieve effecten op te treden met betrekking tot geur, en beperkte effecten mbt visuele hinder. Tabel 66: Globale beoordeling diverse situaties Omgevingsfactoren Beoordeling huidige situatie Beoordeling bijkomende effecten in de geplande situatie Bodem- en grondwaterverontreiniging 0 0 Oppervlaktewaterwaterverontreiniging 0 0 Luchtkwaliteitsdoelstellingen 0 0 Geur -2 0 0 0 -1 (bedrijf heeft een zekere visuele impact) 0 Luchtverontreiniging Geluid en trillingen Visuele hinder 11.1.7 Milderende maatregelen Alle milderende maatregelen voorgesteld in de disciplines bodem en grondwater, oppervlaktewater, lucht, geluid en trillingen, mobiliteit en overige aspecten worden ten volle ondersteund. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 165 | 202 11.2 Mobiliteit In dit onderdeel van de discipline mens wordt de vraag beantwoord in welke mate de realisatie van het project van invloed zal zijn op de bestaande en toekomstige situatie inzake mobiliteit in al zijn aspecten. 11.2.1 Methodologie De verkeersstromen, gerelateerd aan de activiteiten van het bedrijf, zullen op kwantitati eve wijze worden weergegeven. Deze gegevens worden vergeleken met de beschikbare gegevens over de verkeersintensiteit op, en de draagkracht van de bestaande wegen. Het gaat hierbij zowel over gewone wegen, als over spoorwegen en waterwegen. Alle rechtstreeks relevante en beschikbare gegevens worden geïnventariseerd. Vervolgens wordt een antwoord verstrekt op de vragen: is er een goede verkeersleefbaarheid in de woonstraten in het gebied (verkeersleefbaarheid); in welke mate is het bedrijf van invloed op de bestaande verkeersstromen, en neemt de verkeersimpact significante proporties aan (draagkracht); in welke mate wordt tegemoetgekomen, voornamelijk wat het vrachtvervoer en personeelsvervoer betreft, aan de beleidsdoelstellingen van de Vlaamse overheid (Modal Split). In het bijzonder wordt hier gedacht aan transporten per schip, maar ook aan vrachtwagentransporten over de gewone wegen. Ten behoeve van de inventarisatie wordt lokaal een beperkte verkeerstelling uitgevoerd, waarbi j zowel de ontvangende wegen als de bedrijfsgerelateerde verkeersstromen (vrachtvervoer en personenvervoer), worden onderzocht en gekwantificeerd. Tevens wordt de draagkracht van de ontvangende wegen geëvalueerd, en wordt nagegaan welke beleidsdoelstellingen terzake gelden. De telgegevens worden vervolledigd met de beschikbare bedrijfsgegevens en literatuurgegevens. Verkeersleefbaarheid Het verbeteren van de verkeersleefbaarheid houdt het behouden / realiseren van een voor mensen verkeersleefbare omgeving in. Een verkeersleefbare omgeving uit zich zowel in traditionele milieuhinderaspecten zoals plaatselijke luchtkwaliteit, geluid, trillingen, maar ook in veiligheidsaspecten zoals: oversteekbaarheid voor zwakke weggebruikers, bestaan van goed onderhouden en afgescheiden fiets- en voetpaden, intensiteit, aard en snelheid van het gemotoriseerd verkeer, de staat van de rijbaan etc. De beoordeling van de verkeersleefbaarheid gebeurt op basis van Tabel 67, waarbij per criterium een score toegekend wordt. Tabel 67: Puntenscore verkeersleefbaarheid criterium score goede staat van de rijbaan +1 afgelijnde fietspaden d.m.v. een wegmarkering +1 afgelijnde voetpaden d.m.v. een wegmarkering +1 afgelijnde fietspaden d.m.v. een niveauverschil +2 afgelijnde voetpaden d.m.v. een niveauverschil +2 veilige oversteekplaats op minder dan 50 m +3 verkeersintensiteit: 0 – 60 % van de draagkracht bereikt 0 Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 166 | 202 criterium score aandeel vrachtverkeer: < 20 % 0 verkeersintensiteit: 60 – 80 % van de draagkracht bereikt -1 aandeel vrachtverkeer: 20 – 50 % -2 verkeersintensiteit: > 80 % van de draagkracht bereikt -2 aandeel vrachtverkeer: > 50 % -3 overschrijdingen van de MKN voor geluid1 enkel overdag aangetoond -2 1 overschrijdingen van de MKN voor geluid overdag + ’s nachts aangetoond 1 -3 zie discipline geluid en trillingen Bovenstaande criteria worden nagegaan voor het studiegebied en er wordt een score aan toegekend. Wanneer de scores van alle criteria worden opgeteld, kan de beoordeling gebeuren volgens onderstaande schaal. De scores overlappen elkaar gedeeltelijk, en dit om enige ruimte te behouden voor expertenoordeel, op basis van plaatselijke omstandigheden of kenmerken. puntenscore -11 -9 -7 -5 -3 -3 -1 -1 +1 0 +3 +5 +1 +8 +3 beoordeling -2 +2 Aanpassingen van dit kader zijn mogelijk in functie van specifieke bevindingen bij het onderzoek ter plaatse. Draagkracht (capaciteit) - doorstroming Er wordt nagegaan, voor de ontvangende wegen (d.w.z. enkel die wegen waarop transporten van en naar de site voorkomen), of de draagkracht van deze wegen is bereikt. De mate waarin dit het geval is wordt als dusdanig niet beoordeeld. Het is immers de normale functie van de weg om zijn draagkracht voor de volle 100 % te vervullen. Aan de hand van de resultaten van de verkeerstellingen wordt wel berekend welk percentage van de draagkracht reeds is bereikt. Voor de beoordeling van de draagkracht zal een toetsingskader (Tabel 68) worden gehanteerd waarbij de draagkracht van de gewone wegen wordt beschouwd in combinatie met de verwachte toename of afname van de verkeersstromen gekoppeld aan het project (deze laatste uitgedrukt in p.e.). Een minteken stemt overeen met een negatief effect, en plusteken stemt overeen met een positief effect, een nul geeft afwezigheid van enig effect (beoordeling: neutraal) aan. Het aantal min - of plustekens duidt de sterkte van het effect aan (van --- sterk negatief tot +++ sterk positief). Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 167 | 202 Tabel 68: Beoordeling van de draagkracht in de geplande situatie draagkracht toename verkeersintensiteit (in p.e.) > 50% 20 – 50% 2 – 20% < 2% 80 à 100% bereikt --- --- --- -- 60 à 80 % bereikt --- --- -- 40 à 60 % bereikt --- -- 20 à 40 % bereikt -- 0 à 20 % bereikt - status quo afname verkeersintensiteit (in p.e.) < 2% 2 – 20% 20 – 50% > 50% 0 ++ +++ +++ +++ - 0 + ++ +++ +++ - - 0 + + ++ +++ -- - 0 0 0 + ++ ++ - 0 0 0 0 0 + + Verder wordt ook voor de geplande situatie nagegaan in welke mate wordt tegemoetgekomen aan de mobiliteitsdoelstellingen van de overheid (m.b.t. modal split) en in voorkomend geval, welke milderende maatregelen kunnen worden genomen. Deze kunnen van technische of van organisatorische aard zijn. Modal split Wat de huidige modal split betreft, in de huidige situatie wordt berekend welk percentage van de modal split is bereikt, en er wordt nagegaan of de doelstellingen van Mobiliteitsplan Vlaanderen worden overschreden. Voor de beoordeling van de gewenste modal split wordt getoetst aan gegevens afkomstig van het Mobiliteitsplan Vlaanderen (streefdoelen voor 2010). Voor de geplande situatie wordt het volgend significantiekader (Tabel 69) gebruikt voor het goederenvervoer: Tabel 69: Beoordeling van het goederenvervoer in de geplande situatie aandeel van het wegverkeer in de modal split van het goederenvervoer (tonkm) van het bedrijf beoordeling 90 – 100% --- 80 – 90% -- 69 – 80% - 69% 1 0 46 – 69% + 23 – 46% ++ 0 – 23% +++ 1 69% = aandeel van het wegverkeer in de modal split van het goederenverkeer die het Mobiliteitsplan Vlaanderen vooropstelt als streefdoel voor 2010 Voor het personenvervoer wordt dit in de geplande situatie gegeven in Tabel 70. Tabel 70: Beoordeling van het personeelvervoer in de geplande situatie aandeel van het wegverkeer in de modal split van de werknemers van het bedrijf beoordeling 87 – 100% --- 75 – 87% -- 62 – 75% - Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 168 | 202 aandeel van het wegverkeer in de modal split van de werknemers van het bedrijf 62% 1 beoordeling 0 42 – 62% + 22 – 42% ++ 0 – 22% +++ 1 62% = aandeel van het wegverkeer in de modal split van het personeelvervoer die het Mobiliteitsplan Vlaanderen vooropstelt als streefdoel voor 2010 11.2.2 Afbakening studiegebied Het studiegebied met betrekking tot de mobiliteit wordt afgebakend tot de dichtstbijzijnde wegen en hoofdwegen in de onmiddellijke omgeving van het bedrijf, waarvan met zekerheid kan gesteld worden dat ze als ontvangende wegen (zullen) fungeren. Het studiegebied betreft de wegen langs waar de ontsluiting van de transporten gerelateerd aan het bedrijf plaats vindt. Om de inrichting te bereiken wordt via de R2, Sint-Antoniusweg en de Molenweg gereden. Om vanuit de inrichting de R2 terug te bereiken, wordt gebruik gemaakt van de Molenweg en Geslecht om zo op de R2 te geraken. Dit zijn de meest voorkomende transportroutes en deze doorkruise n geen woongebieden en andere verkeersgevoelige gebieden. Een beperkt deel van de transporten gaat van en naar de maatschappelijke zetel te Olen. Voorheen waren deze transportbewegingen relevant, maar nu groenafval niet vergund is, beperkt het aantal transporten naar de maatschappelijke zetel te Olen zich tot maximaal 1 per week en betreft dit voornamelijk transport van materieel (bulldozers, ...). Dit transport gebeurt via de R1, A12 of E34. Aangezien het aandeel van de inrichting t.o.v. het totaal aantal bewegingen op deze wegen verwaarloosbaar is, worden deze wegen niet verder in beschouwing genomen en dus ook niet opgenomen in het studiegebied. De belangrijkste routes worden grafisch weergegeven in Bijlage 15. 11.2.3 Beschrijving van de milieu-effecten in de referentiesituatie Beschrijving van de referentiesituatie Volgens het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV) wordt de R2 gecategoriseerd als hoofdweg. De Sint-Antoniusweg wordt, volgens het mobiliteitsplan Beveren, deels gecategoriseerd als primaire havenweg met schakelpunt en deels als secundaire havenweg. De Molenweg, dat de inrichting ontsluit, betreft een lokale havenweg, Geslecht, die het transport neemt om terug de R2 te bereiken, wordt deels gecategoriseerd als lokale havenweg en deels als secundaire havenweg. Deze categoriseringen zijn gebaseerd op het Strategisch Plan Linkerscheldeoevergebied (Raamplan Mobiliteit, nota december 2002). Deze transportroute blijft dezelfde naar de toekomst toe. Mesoschaal In deze paragraaf wordt het mesogebied in detail besproken. Hierbij worden enkel de wegen besproken die relevant zijn voor de inrichting, d.i. de genomen transportroutes. Bij de bespreking wordt rekening gehouden met alle weggebruikers, nl. van vracht- en autoverkeer tot fietsers, voetgangers en gebruikers van het openbaar vervoer. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 169 | 202 Weginfrastructuur De Molenweg, die de inrichting ontsluit, is een 2x1-baan. Het snelheidsregime dat hier geldt, betreft 70 km/h. Er is een fietspad voorzien met een rode coating. Het fietspad bevindt zich op een drempel. Er zijn geen voetpaden aanwezig, waardoor de (zeldzame) voetgangers genoodzaakt worden om het fietspad te nemen. Om de Molenweg te bereiken via de SintAntoniusweg, is er een voorsorteervak voorzien. Om vanuit de Molenweg de R2 te bereiken, via de Sint-Antoniusweg, is het verkeer verplicht om naar rechts te rijden van de Molenweg naar de Sint-Antoniusweg. Een kleine afstand verder is er een rondpunt voorzien, waardoor de transporten de andere richting van de Sint-Antoniusweg op kunnen. De transporten van de inrichting zelf nemen een andere optie, ze rijden namelijk via Geslecht. De Sint-Antoniusweg betreft een 2x2-baan. De snelheid wordt beperkt tot 90 km/h. Er zijn telkens voorsorteervakken voorzien om een zijstraat in te rijden. Het kruisen van de Sint-Antoniusweg is niet mogelijk, er is namelijk een tussenberm aanwezig. Op een deel van de Sint-Antoniusweg is een apart liggend fietspad voorzien. Het fietspad is gescheiden van de rijbaan door een vangrail. Op het deel van de Molenweg tot de R2 is geen fietspad voorzien. Er zijn geen voetpaden voorhanden, waardoor de (zeldzame) voetgangers het fietspad dienen te gebruiken om zich te verplaatsen. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 170 | 202 Geslecht wordt genomen om vanuit de inrichting terug de R2 te bereiken. Deze is een 2x1-baan met een snelheidsregime van 70 km/h. De twee rijrichtingen worden door een volle lijn gescheiden. Er is langs Geslecht een vrij liggend fietspad aanwezig. Het fietspad wordt door een kleine grasberm gescheiden met de rijbaan. Er zijn geen voetpaden aanwezig. Voetgangers dienen zich te verplaatsen via de fietspaden. De R2 kan bereikt worden via op- en afritten. De R2 is een 2x2-baan, waar een snelheidsregime geldt van 120 km/h. Openbaar vervoer De ontsluiting door het openbaar vervoer werd in het Strategisch Plan Linkerscheldeoevergebied (Raamplan Mobiliteit, nota december 2002) bekeken. Aangezien de tewerkstelling ruimtelijk sterk gespreid is en het grootste deel van de werknemers onregelmatige werktijden heeft, is het moeilijk om een haven met regulier openbaar vervoer te ontsluiten. Daarom moet bedrijfsvervoer gedeeltelijk de rol van De Lijn overnemen. De P+R Melsele en het station van Beveren zullen als ‘hubs’ uitgebouwd worden. Hubs zijn plaatsen waar verschillende lijnen van openbaar vervoer samenkomen en waar er op bedrijfsvervoer kan overgestapt worden. Ook fietsers kunnen op deze hubs een plaats vinden. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 171 | 202 Het dichtstbijzijnde station bevindt zich op ongeveer 8 km van de inrichting en betreft het station van Beveren. Het station van Beveren ligt op de lijn Antwerpen – Gent. Ieder uur vertrekken er 2 treinen richting Antwerpen (eindstation Antwerpen-Centraal) en 2 treinen richting Gent (eindstations Oostende en Lokeren). Fietsers en voetgangers Op de transportroute zijn fietsvoorzieningen aanwezig. Zo is er op de Molenweg een apart liggend fietspad aanwezig dat een rode coating heeft en zich op een drempel bevindt. Naast een deel van de Sint-Antoniusweg bevindt zich een apart liggend fietspad. Dit fietspad is gescheiden door een vangrail. Ter hoogte van het dichtstbijzijnde rondpunt is er een ondergrondse oversteek voorzien voor de fietsers. Ook langs de Geslecht is er een apart liggend fietspad aanwezig, gescheiden door een kleine grasberm van de rijbaan. Voor de voetgangers zijn geen voorzieningen voorhanden. Deze doelgroep is genoodzaakt op het fietspad te gebruiken om zich te verplaatsen. De Sint-Antoniusweg en een deel van Geslecht vormen een deel van het bovenlokaal functioneel fietsroutenetwerk en wordt aangeduid als een functionele fietsroute (opgenomen in het Mobiliteitsplan Beveren). Een functioneel routenetwerk heeft betrekking op de zogenaamde ‘functionele’ verplaatsingen, d.i. werken, onderwijs volgen, winkelen, … en niet op het fietsen als ontspanning. Het fietspad van de Sint-Antoniusweg is conform het Vademecum Fietsvoorzieningen. De Molenweg en de Sint-Antoniusweg zijn opgenomen is het provinciaal fietsknooppuntennetwerk. Ook passeren verschillende fietsroutes langs de Molenweg en Sint-Antoniusweg. Op de genomen transportroute bevinden zich geen wandelroutes. Voor fietsers is het havengebied momenteel nog zeer moeilijk bereikbaar. Om het fietsverkeer naar de haven te bevorderen, zullen er goede fietspaden via aanvaardbare trajecten aangelegd worden, volgens het mobiliteitsplan Beveren. Voorts is er in het mobiliteitsplan Beveren het volgende opg enomen: de kwaliteit van fietspaden kan in de haven gevoelig verbeterd worden door hoogstammen te planten langsheen de verschillende ontsluitingswegen. Bomenrijen kunnen fietsers beter beschermen tegen de wind en fleuren de dagelijkse fietstocht door de haven op. Microschaal De inrichting kan bereikt worden via een zijstraatje van de Molenweg. De toegang is zodanig gelegen dat de vrachtwagens langs de weegbrug passeren. Op de inrichting zijn voldoende parkeerplaatsen voorhanden. Zo zijn er een 30-tal parkeerplaatsen voor wagens, een 8-tal laad- en loszones en een 10-tal parkeerplaatsen voor vrachtwagens. Verder is er ruimte voorzien voor de stalling van overige voertuigen (o.a. bulldozers). Momenteel doen er zich geen problemen inzake parkeren voor. Dit zal ook het geval zijn naar de toekomst toe. Mobiliteitsprofiel van de inrichting Het personeel van de inrichting komt met de wagen. Door de grote woon-werkafstand zijn de personeelsleden genoodzaakt de wagen te nemen. Het transport zelf bestaat enkel uit vrachtwagens. Transport via spoor- of waterwegen is praktisch niet haalbaar. Dit komt doordat de vrachten naar de hoofdzetel te Olen of naar klanten gaan, waar er geen spoor- of waterinfrastructuur in de nabijheid aanwezig is. De vrachten zouden dus overgeladen moeten worden in vrachtwagens om hun bestemming te kunnen bereiken. Op de Beeck NV heeft 7 werknemers in dienst (+ een aantal interims). Dit zal niet wijzigen naar de toekomst toe. Drie werknemers werken tijdens de dagshift, 2 werknemers hebben de vroege shift en 2 werknemers de late schift. Er wordt eveneens tijdens het weekend gewerkt. Er zijn 4 werknemers die in het weekend werken. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 172 | 202 Aangezien de werknemers verspreid toekomen en het bedrijf weer verlaten en door het kleine aantal werknemers, zorgt het transport van het personeel niet voor problemen op het bedrijf zelf als noch op de genomen transportroute. Ook in de gewenste situatie zal dit niet voor problemen zorgen, gezien het verspreide karakter. De inrichting voorziet geen bedrijfsvervoer, waardoor de woon-werkverplaatsing via het openbaar vervoer onmogelijk is. Door de grote woon-werkafstand van de werknemers is het eveneens onmogelijk voor de werknemers om met de fiets of te voet te komen werken. Dagelijks zijn er ca. 60 vrachtwagens die de inrichting betreden en terug verlaten. Gezien het verspreide karakter van de vrachtwagens over de ganse dag en gezien de inrichting gelegen is in havengebied (industriegebied), zijn er geen problemen en worden er ook geen problemen verwacht omtrent het transport. Verkeersintensiteit De verkeersintensiteit zal worden besproken voor de Molenweg, aangezien dit de weg is die de inrichting ontsluit. De werknemers en het vrachtverkeer komen verspreid over de dag toe (zie vorige paragraaf) en verlaten de inrichting eveneens verspreid over de volledige dagperiode (er wordt in twee shifts gewerkt, met een wissel om 14 u). De verkeersintensiteit t.h.v. de omgeving van de inrichting wordt weergegeven in Bijlage 16 voor de ochtendspits en Bijlage 17 voor de avondspits (gegevens verstrekt door de Haven van Antwerpen, op 4 februari 2013). Ter hoogte van de Molenweg is er een maximale intensiteit van 180 pae tijdens de ochtendspits (8 – 9 u) en van 96 pae tijdens de avondspits (17 – 18 h). In deze gegevens inzake verkeersintensiteit zitten de transporten, gerelateerd met het bedrijf, eveneens vervat. Daarnaast is het aandeel personenwagens en vrachtwagens voor de ochtendspits weergegeven in Bijlage 18 en voor de avondspits in Bijlage 19. Verkeersleefbaarheid De verkeersleefbaarheid wordt bepaald aan de hand van de criteria opgesomd in Tabel 67. Inzake verkeersleefbaarheid wordt enkel de Molenweg in beschouwing genomen, aangezien deze de inrichting ontsluit. De beoordeling van de inrichting met betrekking tot de verkeersleefbaarheid in de Molenweg wordt weergegeven in Tabel 71. Tabel 71: Beoordeling verkeersleefbaarheid in de Molenweg criterium score goede staat van de rijbaan +1 afgelijnde fietspaden d.m.v. een niveauverschil +2 verkeersintensiteit: 0 – 60 % van de draagkracht bereikt 0 aandeel vrachtverkeer: 20 - 50 % -2 TOTAAL +1 Volgens de schaal weergegeven in Tabel 67, kan geconcludeerd worden dat er positief effect is inzake verkeersleefbaarheid. Woonstraten maken geen deel uit van de transportroute, wat een zeer positief punt is. Daarnaast doorkruist de transportroute geen woongebieden. Draagkracht (capaciteit) – doorstroming Wat betreft de draagkracht van de wegen die vervat zitten in de transportroute, kan al veel gehaald worden uit de aanwezige congesties (files). Op de gevolgde transportroute is geen file aanwezig. De Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 173 | 202 intensiteit/capaciteits-ratio’s (% draagkracht bereikt) zijn terug te vinden in Bijlage 20 voor de ochtendspits en Bijlage 21 voor de avondspits. Ter hoogte van de Molenweg wordt tijdens de ochtendspits 13 % van de draagkracht bereikt, tijdens de avondspits is dit 7 %. Modal split Aangezien het praktisch niet mogelijk is om goederen te vervoeren via schip of trein, gebeuren alle vrachten via de weg. Het aandeel van het wegverkeer in de modal split van het goederenvervoer van de inrichting bedraagt dus 100 %. Dit komt overeen met een significant negatief effect. Echter, hieraan kunnen geen maatregelen gekoppeld worden, gezien andere vervoersmiddelen niet geschikt zijn. Voor het personenvervoer bedraagt de modal split eveneens 100 %. Ook hier is het, door de grote woon werkafstand, praktisch onmogelijk om andere vervoerswijzen te gebruiken. Gezien de werknemers verspreid over de dag hun shift hebben, kan carpoolen ook niet gestimuleerd worden. Het aandeel van het wegverkeer in de modal split van de werknemers van de inrichting wordt dus beoordeeld als significant negatief. 11.2.4 Effectvoorspelling en –beoordeling Verkeersleefbaarheid Doordat het aantal bewegingen voor vrachtverkeer zal toenemen naar de toekomst toe, zal ook het aandeel vrachtverkeer toenemen. Indien uitgegaan wordt van een constant transport (wat betekent dat er ieder (werk)uur een gelijke hoeveelheid transporten gelinkt aan het bedrijf voorkomt), zal zal het aandeel vrachtverkeer tijdens de avondspits toenemen tot 47 % . Dit wordt bekomen door per uur twee vrachtbewegingen bij te tellen bij de gegevens uit bijlage 19, nl. 28 (zijnde 26 + 2) op een totaal van 60 (zijnde 58 + 2). De overige criteria, opgenomen in Tabel 67 wijzigen niet. De beoordelingen van de verkeersleefbaarheid betrekking tot de verkeersleefbaarheid in de Molenweg wordt weergegeven in Tabel 72. Tabel 72: Beoordeling verkeersleefbaarheid in de Molenweg criterium score goede staat van de rijbaan +1 afgelijnde fietspaden d.m.v. een niveauverschil +2 verkeersintensiteit: 0 – 60 % van de draagkracht bereikt 0 aandeel vrachtverkeer: 20 - 50 % -2 TOTAAL +1 Volgens de schaal weergegeven in Tabel 67, kan geconcludeerd worden dat er geen effect is inzake verkeersleefbaarheid. Draagkracht (capaciteit) – doorstroming Door de uitbreiding van de inrichting zal het aantal dagelijkse transporten toenemen tot ongeveer 65. Hierdoor zullen er per uur 5 à 6 transporten voorkomen, terwijl dit er in de huidige situatie 5 zijn. Het aantal transporten zal dus maximaal toenemen met 2,5 pae. Tijdens de ochtendspits zal de verkeersintensiteit zo maximaal 182,5 bedragen en tijdens de avondspits maximaal 98,5. Indien wordt getoetst aan de draagkracht, wordt tijdens de ochtendspits 13 % van de draagkracht bereikt en tijdens de avondspits 7 %. Door de uitbreiding wijzigt het percentage van de draagkracht dus niet. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 174 | 202 Qua toename in personenautoequivalenten (pae), bedraagt deze in de ochtendspits 1 % extra en in de avondspits 3 % extra. Indien dit alles in beschouwing wordt genomen, kan volgens het beoordelingskader in Tabel 68 geconcludeerd worden dat de uitbreiding inzake de draagkracht voor geen bijkomende effecten zal zorgen. Modal split Inzake de modal split zal er niets wijzigen naar de toekomst toe. De werknemers zullen blijven met de wagen naar de inrichting komen en alle transporten zullen nog steeds via het wegverkeer gaan. Er blijft dus een significant negatief effect inzake modal split. Aangezien de woon-werkafstand van de werknemers te groot is om met de fiets of te voet naar de inrichting te komen, er geen openbaar vervoer voorzien is in de nabijheid van de inrichting en aangezien de werknemers in shifts werken (carpoolen is dus niet mogelijk), is het moeilijk om een modal shift te bekomen. Gezien dit alles en gezien het klein aantal werknemers kan dit significant negatief effect genuanceerd worden. Inzake goederenverkeer is het praktisch niet mogelijk om de transporten te vervoeren via schip of spoor. Er zijn namelijk geen spoor- of watervoorzieningen in de buurt van de klanten en de leveranciers aanwezig zijn, is dit dus praktisch niet haalbaar. De goederen zouden moeten overgeplaatst worden in vrachtwagens om hun bestemming te kunnen bereiken. 11.2.5 Milderende maatregelen Inzake de discipline mens – mobiliteit worden geen significant bijkomende effecten verwacht. Er is reeds in de huidige situatie een sterk negatief effect inzake modal split (zowel personen- als goederenvervoer). Er kunnen echter weinig inspanningen geleverd worden om een modal shift te bekomen. Daarom worden er dan ook geen milderende maatregelen voorgesteld inzake de discipline mens - mobiliteit. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 175 | 202 12 Discipline fauna & flora 12.1 Methodologie In dit hoofdstuk wordt de impact van het project op de natuurwaarden rondom het bedrijf onderzocht. De mogelijke aantasting van het habitat zal op een kwantitatieve manier onderzocht worden. Daarbij zal gekeken worden wat de verzurende en vermestende depositie ter hoogte van de omliggende natuur is, tengevolge de emissies van het bedrijf. De mogelijke aantasting van de fauna en ecosystemen zal daarentegen op een kwalitatieve manier benaderd worden, waarbij gekeken zal worden of het bedrijf in kwestie een hoge of lage invloed uitoefent. 12.2 Afbakening studiegebied en beschrijving referentiesituatie 12.2.1 Afbakening studiegebied Verzuring, vermesting, geluidshinder en mogelijke verontreiniging van het oppervlaktewater worden beschouwd als de meest relevante invloeden op fauna en flora ten gevolge van de exploitatie van het bedrijf. In eerste instantie wordt het studiegebied afgebakend waar effecten te verwachten zijn. Dit studiegebied omvat het projectgebied, dat het bestaande bedrijf omvat, en wordt uitgebreid met een zone die de invloedssfeer van de abiotische disciplines (vooral lucht en geluid) omvat. Gezien de grootste perimeter van de studiegebieden voor de abiotische compartimenten 3 km bedraagt (discipline Lucht en Geluid) wordt het studiegebied voorlopig ruimtelijk beperkt tot een straal van 3 km rond het projectgebied. 12.2.2 Beschrijving referentiesituatie 12.2.2.1 Natura 2000-, VEN-, natuur- en bosgebieden De inrichting is gelegen in het SBZ-V “Schorren en polders van de Beneden-schelde” (BE2301336) (Bijlage 7). Het volledige SBZ-V werd aangemeld voor een oppervlakte van 7.086 ha. Slikken, brakwaterschorren, dijken, kreken en hun oevervegetaties zijn aangeduid als te beschermen habitat. Het landgebruik binnen dit gebied betreft hoofdzakelijk landbouw, onderzoek en behoud, urbanisatie, industrie en transport. De belangrijkste bedreigingen voor dit gebied worden gevormd door urbanisatie, industrialisatie en infrastructuur en verstoring van vogels, landbouwintensificatie wordt als belangrijk aanzien. Het gebied is de laatste jaren sterk geïndustrialiseerd door havenuitbreiding. Door de aanleg van het Verrebroekdok en het Deurganckdok en andere infrastructuren zijn grote delen van het voormalige poldergebied en vogelrichtlijngebied verdwenen. Om deze verliezen te compenseren werden compensatiemaatregelen uitgewerkt. Hierbij werden een aantal gebieden heringericht door ecologische herstelmaatregelen In Tabel 73 wordt een overzicht gegeven van de vogelsoorten waarvoor het Vogelrichtlijngebied werd aangewezen (broedende en niet-broedende vogelsoorten van de Bijlage I-lijst (aangepaste lijst volgens Richtlijn 85/411/EEG) van de Richtlijn 79/409/EEG), alsook de voorkomende winter- of trekvogels in het gebied (niet Bijlage I). Tabel 73 Vogelsoorten aanwezig in het vogelrichtlijngebied soort populatiegrootte* status Aalscholver (Phalocrocorax carbo sinensia) 45 niet broedend, Bijlage I Bergeend (Tadorna tadorna) 4.000 wintergast of doortrekker, niet Bijlage I Blauwborst (Luscinia svecica) 26 broedvogel, Bijlage I Blauwe Reiger (Ardea Cinerea) 100 wintergast of doortrekker, niet Bijlage I Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 176 | 202 soort populatiegrootte* status Bruine Kiekendief (Circus aeruginosus) 2 broedvogel, Bijlage I Dodaars (Tachybaptus ruficollis) 55 wintergast of doortrekker, niet Bijlage I Fuut (Podiceps cristatus) 90 wintergast of doortrekker, niet Bijlage I Goudplevier (Pluvialis apricaria) 2.000 / 2 niet broedend, Bijlage I Grauwe gans (Anser anser) 440 wintergast of doortrekker, niet Bijlage I Grutto (Limosa limosa) 800 wintergast of doortrekker, niet Bijlage I Kemphaan (Philomachus pugnax) 1.400 niet broedend, Bijlage I Kleine Zwaan (Cygnus columbianus bewickii) 32 niet broedend, Bijlage I Kluut (Recurvirostra avocetta) 1.800 / 350 niet broedend, Bijlage I Knobbelzwaan (Cygnus olor) 55 wintergast of doortrekker, niet Bijlage I Kolgans (Anser albifrons) 3.000 wintergast of doortrekker, niet Bijlage I Krakeend (Anas strepera) 230 wintergast of doortrekker, niet Bijlage I Kuifduiker (Podiceps auritus) x niet broedend, Bijlage I Kuifeend (Aythya fuligula) 850 wintergast of doortrekker, niet Bijlage I Meerkoet (Fulica atra) 2.300 wintergast of doortrekker, niet Bijlage I Nonnetje (Mergus albellus) 85 wintergast of doortrekker, niet Bijlage I Parelduiker (Gavia arctica) x niet broedend, Bijlage I Pijlstaart (Anas acuta) 240 wintergast of doortrekker, niet Bijlage I Regenwulp (Numenius phaeopus) x wintergast of doortrekker, niet Bijlage I Rietgans (Anser fabalis) 800 wintergast of doortrekker, niet Bijlage I Roodkeelduiker (Gavia stellata) 4 niet broedend, Bijlage I Slobeend (Anas clypeata) 1.700 wintergast of doortrekker, niet Bijlage I Smient (Anas penelope) 3.000 wintergast of doortrekker, niet Bijlage I Tafeleend (Aythya ferina) 450 wintergast of doortrekker, niet Bijlage I Wilde Eend (Anas platyrhynchos) 6.230 wintergast of doortrekker, niet Bijlage I Wilde Zwaan (Cygnus cygnus) 4 niet broedend, Bijlage I Wintertaling (Anas crecca) 3.200 wintergast of doortrekker, niet Bijlage I Wulp (Numenius arquata) 140 wintergast of doortrekker, niet Bijlage I * de getallen geven de maximale aantallen weer: schuine cijfers voor het aantal broedparen; gewone cijfers: maximaal aantal vogels aanwezig (toestand bij aanwijzing in 1986) Voor het betrokken vogelrichtlijngebied zijn instandhoudingsdoelstellingen (Van Hove et al., 2004) opgemaakt. Via een monitoringsprogramma uitgevoerd door het INBO wordt de aanwezige avi-fauna (broedvogels) jaarlijks geïnventariseerd in het volledige vogelrichtlijngebied en worden maandelijks watervogeltellingen op de Zeeschelde uitgevoerd. De aanpassingen op de inrichting zullen geen directe weerslag hebben op de vogelsoorten waarvoor het gebied werd aangemeld. Het betreffen allemaal soorten die gebonden zijn aan water of aan habitats geassocieerd met water (slikken, schorren, dijken, oevervegetaties,…) of plas-dras situaties, als broedgebied maakt een aantal van deze soorten wel gebruik van opgespoten gronden. Er bevinden zich geen dergelijke vegetaties in de directe omgeving van de inrichting. De dichtstbijzijnde regio waar Bijlage I-soorten zoals Kluut, Strandplevier (niet-aangemeld), Zwartkopmeeuw (niet-aangemeld) en Visdief (nietaangemeld) broeden, is de vlakte langs het Deurganckdok (Gyselings et al., 2011). Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 177 | 202 De projectlocatie bevindt zich op ongeveer 1.080 m ten Z van het SBZ-H: “Schelde- en Durmeëstuarium van de Nederlandse grens tot Gent) (zie Bijlage 7). Het volledige SBZ-H werd aangemeld voor een oppervlakte van 6.005 ha en voor volgende beschermde habitats: 1130: Estuaria; 1310: Eenjarige pioniersvegetaties van slik- en zandgebieden met Salicorna-soorten en andere zoutminnende planten; 1320: Schorren met slijkgrasvegetaties (Spartinion); 1330: Atlantische schorren (Glauco – Puccinellietalia maritimae); 2310: Psammofiele heide met Calluna en Genista-soorten; 2330: Open grasland met Corynephorus- en Agrostis-soorten op landduinen; 3150: Van nature eutrofe meren met vegetatie van het type Magnopotamium of Hydrocharition; 6410: Grasland met Molinia op kalkhoudende bodem en kleibodem; 6430: Voedselrijke ruigten; 6510: Laaggelegen schraal hooiland (Alopecurus pratensis, Sanguisorba officinalis); 9160: Eikenbossen van het type Stellario-Carpinetum; 91E0: Overblijvende of relictbossen op alluviale grond (Alnion glutinoso-incanae) (prioritair te beschermen habitat). Daarnaast werd het SBZ-H ook aangemeld voor volgende soorten: 1099: Rivierprik – Lampetra fluviatilis; 1134: Bittervoorn – Rhodeus sericeus; 1149: Kleine modderkruiper – Cobitis taenia; 1166: Kamsalamander – Triturus cristatus. Binnen een straal van 2 km vanuit het centrum van het project zijn de habitattypes 1130 (op ongeveer 1,4 km ten NO), 1330 (op ongeveer 1,6 km ten NO) en 6510 (op ongeveer 1,4 km ten NO) gelegen. Daarnaast zijn er ook habitats die binnen een complex niet domineren, maar in mindere mate aanwezig zijn in combinatie met andere habitattypen of vegetaties die niet als Natura 2000 habitat aanzien worden. Deze habitats vormen een geschikte uitgangsbasis voor verdere ontwikkeling. Op 1,5 km t en NO van het bedrijf bevindt zich het type 1320 in complex met habitattype 1130. Hieronder volgt een korte bespreking van deze voorkomende habitattypes binnen een straal van 2 km (gebaseerd op Paelinckx et al., 2009): 1130: Estuaria, deze omvatten het volledige benedenstroomse gedeelte van een rivier, dat onder invloed staat van getijdenwerking. Typisch voor estuaria zijn de getijdendynamiek en de gradiënt van zoet-brak-zout. De natuurlijke structuur van een estuarium omvat een waterweg, met geulen, slikken en schorren die ontstaan onder invloed van natuurlijke dynamiek. Het habitattype omvat alle habitats die buitendijks voorkomen en overlapt daarom met de types 1140, 1310, 1320, 1330, 6430 en 91E0 (wilgenbossen in zoetwatergebieden). Ter hoogte van het projectgebied zijn dit brakwaterschorren en slikken, rietland en zeebiesvegetaties. De globale staat van dit habitattype binnen Vlaanderen is zeer ongunstig. Het areaal en de oppervlakte Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 178 | 202 ervan is binnen Vlaanderen te beperkt om de ecologische variatie te kunnen herbergen die een optimaal functioneren van het habitat kan garanderen. Kwalitatief is er ook sprake van een zeer ongunstige toestand omdat meer dan een kwart van de oppervlakte een slechte lokale kwaliteit heeft. De toekomstperspectieven zijn echter gunstig, omdat het merendeel van dit habitattype binnen SBZ gelegen is, en er plannen voor uitbreiding en herstel in uitvoering zijn. De belangrijkste bedreigingen zijn de verdere ontwikkeling en uitbreiding van de havengebieden, uitbreiding van scheepvaart, verontreiniging van water en bodem, het storten van baggermateriaal. Antropogene wijzigingen van de hydrologie of structuur (o.a. bruggen, verharde dijken, baggeren,...) hebben eveneens een nefaste invloed op de ontwikkeling of instandhouding van dit habitattype. Het voorliggende gebied is een essentieel gebied voor de instandhouding van dit habitattype, de oppervlakte van dit habitat beslaat > 15 % van het totaal binnen de SBZ-H’s. 1320: Schorren met slijkgrasvegetatie (Spartinion maritimae). Dit zijn de soortenarme pioniersvegetaties op de overgang tussen slik en schor, die bij elk getij overstromen en gedomineerd worden door Slijkgras. De globale staat van instandhouding is zeer ongunstig vanwege de slechte kwaliteit van dit habitattype; de inheemse slijkgrassoort is uitgestorven en vervangen door een invasieve exoot. Hierdoor zien de toekomstperspectieven van dit habitattype er niet goed uit, omdat de oorspronkelijke inheemse vegetatie is uitgestorven kan het herstel van dit type niet verwezenlijkt worden. De belangrijkste bedreigingen zijn de verdere ontwikkeling van de havens en scheepvaart, vervuiling (water en andere), zandophoping, erosie en overstuiven van het slik en de afwezigheid van een natuurlijke overstromingsdynamiek in het estuarium. Het betreffende habitatrichtlijngebied wordt als een zeer belangrijk gebied gezien voor dit type aangezien de oppervlakte habitat gelegen is tussen > 2 % en < 15 % van het totaal binnen de habitatrichtlijngebieden. 1330: Atlantische schorren (Glauco – Puccinellietalia maritimae). Dit omvat de binnen- en buitendijkse schorren en graslanden op zilte gronden. De globale staat van instandhouding wordt als matig ongunstig omschreven, deels door het verdwijnen van binnendijks gelegen zilte vegetaties, kwalitatieve aspecten en de matig ongunstige toekomstperspectieven. Belangrijke bedreigingen zijn onder meer antropogene ingrepen (baggeren, zandwinning, dijkwerken,…), uitbreiding havengebieden, vervuiling en voedselaanrijking, onaangepaste begrazing, verzoeting en drainage, bemesting en vervuiling. Het Schelde- en Durmeëstuarium wordt als een essentieel gebied voor dit type gezien aangezien de oppervlakte habitat > 15 % van het totaal binnen de SBS-H’s bedraagt. 6510: Laag gelegen schraal hooiland (Alopecurus pratensis, Sanguisorba officinalis). Dit zijn de bloemrijke hooilanden, op van nature voedselrijke gronden. De regionale staat van instandhouding wordt als zeer ongunstig omschreven. Gegevens met betrekking tot de kwaliteit van het type wijzen op een zeer ongunstige toestand. Een groot deel van dit habitat komt voor in bermen en dijken, met een lage botanische soortenrijkdom, hetgeen gedeeltelijk veroorzaakt wordt door een onaangepast beheer van deze elementen. Belangrijke bedreigingen zijn de beperking van dit habitattype in kleine landschapselementen (lineaire stroken langs wegen en dijken), onaangepast beheer, pesticiden, atmosferische N-depositie, watervervuiling, verdroging, … Het voorliggende SBZ wordt als een essentieel of zeer belangrijk gebied aanzien voor dit habitattype, aangezien de actuele oppervlakte binnen het SBZ tussen > 2 % en < 15 % van het totaal binnen de habitatrichtlijngebieden bedraagt. Hierbij kan wel aangegeven worden dat een groot aandeel onzeker habitat betreft. Specifieke instandhoudingsdoelstellingen voor dit SBZ-H werden geformuleerd in Van Hove et al. (2004). Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 179 | 202 Op ongeveer 1.250 m ten N van de projectlocatie bevindt zich een tweede SBZ-H, “Historische fortengordels van Antwerpen als vleermuizenhabitat” (BE2100045). Het fort werd aangeduid als Habitatrichtlijngebied omwille van de (potentiële) overwinterende vleermuizen. Het gebied werd aangemeld voor de Meervleermuis (Myotis dascyneme, code 1318) en voor de Ingekorven vleermuis (Myotis emarginatus, code 1321). Op basis van monitoringsrapporten van het Linkerscheldeoevergebied (Gyselings et al., 2009 en 2011) kan gesteld worden dat de Meervleermuis effectief voorkomt in het gebied. De soorten die over het hele grondgebied Vlaanderen een strikte bescherming genieten, zijn opgenomen in bijlage III van het Decreet Natuurbehoud (= bijlage IV van de Habitatrichtlijn). Specifiek voor deze regio van het Antwerpse havengebied dient er rekening gehouden te worden met de mogelijke aanwezigheid van de Rugstreeppad (Bufo calamita). De dichtstbijzijnde populaties van deze soort bevindt zich ten westen van de inrichting, ter hoogte van de terreinen van Indaver, welke afgescheiden worden van het voorliggend bedrijf door een hoge aarde wal en de Molenweg. Een tweede populatie bevindt zich ten NO, ter hoogte van Katoennnatie, aan de andere zijde van de R2. Uit de resultaten van de monitoring van het Linkerscheldeoevergebied door het INBO (Gyselings et al., 2009) bleek dat er in 2007 en 2008 nog steeds roepende mannetjes waargenomen werden ter hoogte van beide populaties. Deze soort is echter niet aanwezig ter hoogte van de site van het voorliggende bedrijf. Op basis van het monitoringsrapport van het Linkerscheldeoevergebied (Gyselings et al., 2009 en 2011) kan aangegeven worden dat volgende vleermuissoorten in de ruime omgeving voorkomen en foerageren: Gewone Dwergvleermuis (Pipistrellus pipistrellus), Ruige Dwergvleermuis (Pipistrellus nathusii), Watervleermuis (Myotis daubentonii), Laatvlieger (Eptescius serotinus) en Rosse vleermuis (Nyctalus noctula). Voor deze soorten werden er nog geen instandhoudingsdoelstellingen opgesteld, aangezien ten tijde van de opmaak van deze doelstellingen de aanwezigheid van deze soorten binnen het projectgebied onvoldoende gekend was (Van Hove et al. 2004). Het VEN-gebied “Slikken en Schorren langsheen de Schelde” (GEN, Grote Eenheid Natuur) bevindt zich op zo’n 1,5 km ten NO van de inrichting (Bijlage 8). Dit VEN-gebied overlapt met de hoger genoemde richtlijngebieden. Het dichtstbijzijnde erkende natuurreservaat “Galgenschoor” bevindt zich op zo’n 2,6 km ten N van het bedrijf. Het Galgenschoor, gelegen op rechteroever is aangeduid als Ramsargebied, het betreft dus een gebied dat van internationaal belang is als woongebied voor watervogels. Binnen het studiegebied bevinden zich ook diverse gebieden die ingekleurd staan als natuurgebied (al dan niet met wetenschappelijke waarde) op het gewestplan. Deze gebieden overlapen met de hoger opgesomde aandachtsgebieden. 12.2.2.2 Beschrijving aan de hand van de BWK en de habitatkaart De biologische waarderingskaarten (BWK) geven een inventarisatie weer van de aanwezige vegetatie. Hierin worden eveneens de belangrijkste kleine landschapselementen mee opgenomen. Per vegetatieelement wordt een waardering uitgesproken over zijn biologische waarde. Een uittreksel uit de BWK voor de omgeving van de inrichting wordt gegeven in Bijlage 9. De BWK ter hoogte van de directe omgeving van de inrichting is gedateerd, door de aanleg van diverse industrieterreinen en de bijhorende infrastructuur zijn er een aantal elementen geheel of gedeeltelijk verdwenen. In bijlage 22 worden de de belangrijkste wijzigingen (verdwijnen van elementen) eveneens aangeduid. De habitatkaart geeft weer welke habitats, regionaal belangrijke biotopen en potentiële habitats voorkomen in het studiegebied en is gekoppeld aan de BWK-kaart. Een uittreksel van de habitatkaart wordt weergegeven in Bijlage 23. Een samenvatting van alle voorkomende habitattypen (HAB1), regionaal belangrijke biotopen (RBB) en potentiële habitats (HAB2, HAB3,…) in de omgeving van het bedrijf (binnen een straal van 3 km) met de overeenkomstige BWKelementen, waardering en afstand, wordt in onderstaande tabel weergegeven, ongeacht de ligging ervan (binnen agrarisch gebied of aandachtsgebied). Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 180 | 202 Tabel 74 (potentiële) habitattypen en regionaal belangrijke biotopen binnen een straal van 3 kilometer rondom de inrichting Element* verklaring BWKcode** BWKwaardering*** afstand (m) rbbmr (100 %) regionaal belangrijk biotoop, rietland en andere Phragmition-vegetaties mr z 665 gh (80 %) geen habitattype uit de habitatrichtlijn en geen regionaal biotoop ku regionaal belangrijk biotoop, rietland en andere Phragmition-vegetaties wz 815 rbbmr (20 %) sz z 815 wz 877 hu- w 1.410 mr gh (60 %) geen habitattype uit de habitatrichtlijn en geen regionaal biotoop ku+ 1330u_binn binnendijkse zilte vegetaties: overige zilte vegetaties mz gh (70 %) geen habitattype uit de habitatrichtlijn en geen regionaal biotoop ae- rbbmr (30 %) regionaal belangrijk biotoop, rietland en andere Phragmition-vegetaties 6510u_gh (100 %) laag gelegen schraal hooiland (Alopecurus pratensis, Sanguisorba officinalis) of geen habitattype uit de habitatrichtlijn 1130 (50 %) estuaria regionaal belangrijk biotoop, rietland en andere Phragmition-vegetaties mr z 1.420 rbbmr (50 %) 1130 (100 %) estuaria mr z 1.435 1130 (100 %) estuaria 1330_da (100 %) buitendijkse schorren da z 1.455 1130 (100 %) estuaria 1330_mz buitendijkse schorren met dominantie van Heen mz z 1.529 1130 (100 %) estuaria da 1320 (100 %) schorren met slijkgrasvegetatie (Spartinion maritimae) ds z 1.535 1330_da (100 %) buitendijkse schorren da 1130 (100 %) estuaria mz z 1.580 6430 (90 %) voedselrijke zoomvormende ruigten van het laagland en van de montane en alpiene zones ku laag gelegen schraal hooiland (Alopecurus pratensis, Sanguisorba officinalis) of geen habitattype uit de habitatrichtlijn w 1.735 6510u,gh (10 %) 1130 (100 %) estuaria z 1.845 1330u_mz (100 %) buitendijkse schorren met dominantie van Heen, zwak ontwikkeld 1130 (100 %) estuaria ku 1330u_da (30 %) buitendijkse schorren, zwak ontwikkeld da- wz 1.935 91E0 (100 %) bossen op alluviale gronden met Alnion glutinosa en Fraxinus excelsior (Alno-Padion, Alnion incanae, Salicion albae) sal w 2.045 mz z 2.095 wz 2.775 1130 (100 %) estuaria 1330_mz (100 %) buitendijkse schorren met dominantie van Heen, zwak ontwikkeld 1130 (100 %) estuaria gh (70 %) geen habitattype uit de habitatrichtlijn en geen regionaal biotoop 1130 (30 %) estuaria da mr kt humr mz ks ds * eerste opgegeven element = HAB1, tweede opgegeven element = HAB2 ** Verklaring: zie Bijlage 23 Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 181 | 202 *** z: biologisch zeer waardevol, wz: complex van biologisch waardevolle en zeer waardevolle elementen, w: biologisch waardevol, mz: complex van biologisch minder waardevolle en zeer waardevolle elementen De regio rondom de inrichting wordt gekarteerd als faunistisch waardevolle gebied. 12.2.2.3 Beschrijving a.h.v. kwetsbaarheidskaart eutrofiëring en verzuring Voor het in kaart brengen van de kwetsbaarheid voor eutrofiëring en verzuring wordt gebruik gemaakt van de methodiek ontwikkeld door Peymen et al. (2000). Deze kwetsbaarheidsbenadering integreert de gevoeligheid van een systeem ten aanzien van een fysische verandering van het milieu met een waardering (beoordeling) van het desbetreffende systeem. Kwetsbaarheid is hierdoor steeds gekoppeld aan een effect(groep). De kwetsbaarheid wordt bekomen door middel van een gewogen optelling van de biologische waarde en de zeldzaamheid van een ecotoop. Tabel 75: Kwetsbaarheidsmatrix gevoeligheid 1 2 3 4 5 1 1 1 2 2 2 2 1 2 3 3 4 3 1 3 3 4 4 waardering Gevoeligheid: 1 = zo goed als ongevoelig, 2 = soms gevoelig (meestal niet), 3 = licht gevoelig, 4 = gevoelig, 5 = zeer gevoelig Waardering: 1 = waardevol, 2 = waardevol, 3 = zeer waardevol Kwetsbaarheidgetallen: 1: niet kwetsbaar, 2: weinig kwetsbaar, 3: kwetsbaar, 4: zeer kwetsbaar Door toepassing van een wegingscore wordt rekening gehouden met de plaats van een ecotoop binnen een eenheid, alsook met de aard ervan (kleine landschapselementen) (meer details kan men terugvinden in Peymen et al., 2000). Op basis van de berekende waarden van de kwetsbaarheidsgetallen kan dan de volgende onderverdeling in kwetsbaarheidsklassen gemaakt worden voor de BWK-eenheden: niet kwetsbaar: < 1,5 weinig kwetsbaar: 1,5 – 2,49 kwetsbaar: 2,5 – 3,49 zeer kwetsbaar: ≥ 3,5 Anders dan een effectgerichte benadering, waarbij getracht wordt het effect zelf te voorspellen, doet de kwetsbaarheidsbenadering geen voorspelling maar neemt men aan dat het systeem, object, proces door de verandering negatief beïnvloed zal worden. Door verschillende kwetsbaarheidsniveaus te bepalen, bv. door een indeling in klassen, kan men ruimtelijk aanduiden welke systemen, objecten en/of processen in meer of mindere mate negatief beïnvloed worden. Het resultaat van een kwetsbaarheidsbenadering is een kaart die aangeeft hoe groot het risico op negatieve effecten is in die verschillende ecotopen rondom het bedrijf. De kwetsbaarheidskaart voor eutrofiëring wordt weergegeven in Bijlage 24. Er kan vastgesteld worden dat het studiegebied in hoofdzaak gekenmerkt wordt door weinig tot niet kwetsbare zones. Zeer kwetsbare zones voor verzuring zijn aanwezig binnen het studiegebied, als smalle stroken langsheen de oevers van de Schelde (Bijlage 25). Ze kunnen aangetroffen worden langs beide zijden, maar vooral ter hoogte van het Galgenschoor. De aanwezige slikken, schorren en rietlanden zijn hier de meest kwestbare vegetaties. Het dichtsbijgelegen kwestbaar gebied bevindt zich op ca. 1,4 km ten N van de site. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 182 | 202 12.2.2.4 Beschrijving a.h.v. geluidskwetsbaarheidskaart Voor het aspect geluidsverstoring is de BWK als waarderingskaart uiteraard niet zonder meer bruikbaar aangezien de waarde van de fauna beoordeeld zou moeten worden en niet de waarde van de vegetatie. De kwetsbaarheid voor geluidsverstoring koppelt immers een waarde voor fauna aan een gevoeligheid voor geluidsverstoring. Voor het toekennen van een waarde op niveau van ecotoopeenheden wordt uitgegaan van de zeldzaamheid van individuele vogelsoorten. Vervolgens worden groepen van vogelsoorten onderscheiden die samen voorkomen in specifieke habitats. Dergelijke habitats zijn te beschouwen als een cluster van ecotoopeenheden in vegetatiekaarten die samen als habitatgroep worden aangeduid. Habitatgroepen worden op die manier gekoppeld aan vogelgroepen. Op basis van de zeldzaamheid van de soorten die behoren tot een bepaalde vogelgroep wordt aan habitatgroepen een waarderingsscore toegekend. Gevoeligheidsscores worden eveneens bepaald op niveau van de habitatgroepen. Opnieuw wordt hiervoor de koppeling gemaakt met de vogelgroep die verbonden is aan de betreffende habitatgroep. Voor de individuele vogelsoorten die onderdeel uitmaken van de betreffende vogelgroep wordt een gevoeligheidsgetal bepaald ten aanzien van geluidsverstoring. Hiervoor worden verschillende kenmerken (life-history parameters) van de individuele soorten in acht genomen waarvan aangenomen wordt dat ze gerelateerd zijn aan de mate waarin de soort gevoelig is voor geluidsverstoring. Dit resulteert in de indeling van soorten in gevoeligheidsklassen. Op niveau van vogelgroepen wordt via uitmiddeling één gevoeligheidswaarde gegenereerd die gekoppeld wordt aan habitatgroepen. Via sleutelmatrixen kan op klassieke wijze vervolgens de waarde en de gevoeligheid worden gecombineerd tot een kwetsbaarheidgetal dat gekoppeld kan worden aan ecotoopkarteringen allerhande. Dit geheel van bewerkingen en assumpties resulteerde in kwetsbaarheidskaart voor rustverstoring. Bijlage 26 toont de geluidskwetsbaarheidskaart van het studiegebied. Er kan vastgesteld worden het bedrijf gelegen is in een gebied dat kwetsbaar is aan verstoring door geluid, zeer kwetsbare zones zijn gesitueerd ter hoogte van de oevers van de Schelde. Andere geluidsbronnen in de omgeving van de site zijn de bedrijven in de directe omgeving, de autosnelweg (R2) en de nabijgelegen spoorweg. De geluidskwetsbaarheidskaart geeft de potentie weer een gebied op basis van de gekarteerde BWKeenheden en de geschiktheid van deze elementen voor bepaalde avi-faunagroepen. Voor het aspect geluidsverstoring is de BWK als waarderingskaart uiteraard niet zonder meer bruikbaar aangezien de waarde van de fauna beoordeeld zou moeten worden en niet de waarde van de vegetatie. Ze kan d us niet zondermeer overgenomen worden zonder verfijning op basis van de actuele situatie op het terrein. 12.3 Mogelijke effecten Algemeen gezien kan gesteld worden dat er door een project drie mogelijke effecten kunnen optreden, namelijk: directe impact: ruimtebeslag, verlies van de leefbaarheid of standplaats; indirecte impact door middel van verstoring; versnippering en barrièrewerking. Voor voorliggend project zal enkel de impact v anverzuring en vermesting door emissie van NO X en NH3, verstoring van de waterhuishouding door lozing van afvalwater en verstoring door geluidsemissie onderzocht worden. Gezien er geen bijkomende installaties gepland worden, is er geen sprake van bijkomende versnippering of barrièrewerking. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 183 | 202 12.4 Beschrijving effecten Voor de soorten of ecotopen aanwezig in de omgeving van het bedrijf is een beschrijving van de milieueffecten van belang. Met name de emissie en bijgevolg depositie van NO 2 en NH3 en de geluidsemissie van het bedrijf, en verstoring van de waterhuishouding zijn van belang om in rekening te brengen. Er wordt nagegaan in welke mate het bedrijf in de huidige en toekomstige situatie effecten teweegbrengt ter hoogte van omliggende fauna en flora. 12.4.1 Verstoring door atmosferische depositie Het voorliggende bedrijf draagt bij tot de emissie van verzurende en vermestende stoffen naar de lucht in de vorm van stikstofoxiden (NO 2) en ammoniak (NH 3). De discipline lucht beschrijft de uitstoot vanuit het bedrijf. Deze discipline behandelt de effecten van de depositie op de natuurwaarden. De effecten van de concentratie in de lucht worden besproken onder de discipline mens. De emissie van en de daaruit voorkomende deposities van NO 2 en NH3 draagt bij aan twee verstoringseffecten, namelijk verzuring en vermesting. Vermestende deposities beïnvloeden de natuur en biodiversiteit. Deze invloed manifesteert zich in verschillende fasen. In een eerste fase zal vermesting resulteren in een verhoogde biomassaproductie en bedekkingsgraad van bepaalde plantensoorten. Bij aanhoudende verhoogde input van nutriënten zullen snelgroeiende, stikstofminnende soorten gaan domineren. Door deze wijziging in de vegetatiestructuur zullen nadien meerdere plantensoorten verdwijnen. Indirect resulteert deze wijziging in de vegetatiesamenstelling en vegetatiestructuur ook in een wijziging van de fauna. Als waardeplanten van bepaalde insecten verdwijnen, zal het daarvan afhankelijke insect ook verdwijnen (veranderde vegetatiesamenstelling). En sommige soorten hebben nood aan een dichte vegetatie die ontstaat bij verhoogde biomassaproductie terwijl andere soorten daar niet meer aan hun trekken komen. Het voorliggende bedrijf draagt eveneens bij tot de emissie van verzurende stoffen naar de lucht (NH 3 en NO2). De invloed van verzuring is anders. Verzuring kan leiden tot hogere nitraatgehaltes in het grondwater en metalen uitlogen. Op vegetaties resulteert dit in volgende wijzigingen: heides en heischrale graslanden: vergrassing en dichtgroeien van de open plaatsen waardoor bepaalde soorten, zowel dieren (insecten en spinnen) als planten achteruit gaan, een aantal typische planten kunnen nog maar zeer moeilijk kiemen, bv. klokjesgentiaan; bossen: door verhoogde uitspoeling van basische kationen wordt de bodem armer met als gevolg vitaliteitsverlies van de bomen en in sommige gevallen zelfs aluminiumtoxiciteit; meren en rivieren: mogelijke aluminiumtoxiciteit voor vissen. Om te weten hoeveel terrestrische natuur (bos, heide & soortenrijk grasland) tegen verzuring door atmosferische depositie beschermd is, is het nodig de draagkracht tegen verzuring te kennen. Deze draagkracht wordt uitgedrukt als de kritische last verzuring. Dit is de maximaal toelaatbare depositie per eenheid van oppervlakte voor een bepaald ecosysteem zonder dat er – volgens de huidige kennis – schadelijke effecten optreden. Deze kritische last verzuring wordt uitgedrukt als ‘zuurequivalenten per hectare en per jaar’. Effectieve verzuring treedt pas op indien de zure depositie uitstijgt boven een bepaald niveau (men spreekt van critical load of duurzaam depositieniveau). In analogie met verzuring kan ook een kritische last vermesting bepaald worden, uitgedrukt in ‘kilogram stikstof per hectare en per jaar’. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 184 | 202 Bij de toetsing van de bijdrage van het bedrijf aan de kritische lasten verzuring en vermesting wordt het volgende significantiekader toegepast: 3 % < bedrijfsbijdrage ≤ 5 % van KL 5 % < bedrijfsbijdrage ≤ 10 % van KL 10 % < bedrijfsbijdrage < 50 % van KL 50 % van KL < bedrijfsbijdrage beperkte bijdrage – gering negatief effect relevante bijdrage – matig negatief effect belangrijke bijdrage - negatief effect significant negatief effect Voor stikstofdioxiden (NO 2) werden door de Wereldgezondheidsorganisatie toetsingswaarden vooropgesteld, waaronder effecten op fauna en flora niet verwacht moeten worden. De maximale jaargemiddelde concentraties om effecten op gevoelige planten of dieren te vermijden bedragen: NO2 < 30 µg/m³ Deze toetsingswaarden werden overgenomen in Bijlage 2.5.3.13 van Vlarem I, en mogen niet overschreden worden. De toetsing van de bijdrage van de inrichting aan deze toetsingswaarde zal gebeuren volgens volgend significantiekader (Dermaux et al., 2012): 1 % < bedrijfsbijdrage ≤ 3 % MKN 3 % < bedrijfsbijdrage ≤ 10 % MKN 10 % < bedrijfsbijdrage MKN beperkte bijdrage – gering negatief effect relevante bijdrage – matig negatief effect belangrijke bijdrage - negatief effect In MINA-plan 4 wordt gestreefd naar een waarde van 1.400 Zeq/ha.j als maximale gemiddelde waarde tegen 2030. Voor de meest verzuringsgevoelige ecosystemen (vennen en heiden op kalkarme zandgronden) worden waarden tussen 300 en 700 Zeq/ha.j vermeld. Deze normen zijn veel strenger dan de streefwaarden die in bijlage 2.4.2 van het Vlarem opgenomen worden Tabel 76: Streefwaarden verzurende en vermestende deposities opgenomen in bijlage 2.4.2 van Vlarem 1.400 zeq/ha.jaar voor naaldbossen en heide op zandgronden 1.800 zeq/ha.j voor loofbossen op arme zandgronden 2.400 zeq/ha.j voor loofbossen op rijkere gronden 14 kg N/ha.j voor loofbossen 5,6 kg N/ha.j voor meer natuurlijke soortensamenstelling in naaldbos, heide op zandgrond en vennen Op basis van VMM (2013) kan gesteld worden dat de gemeentelijke achtergronddepositie te Beveren in 2011 werd ingeschat op een gemiddelde van 2.828 zeq/ha.j voor de totale verzurende depositie, met een aandeel van 787 zeq/ha.j voor SO 2, 784 zeq/ha.j voor NO 2 en 1.254 zeq/ha.j voor NH 3. De lange termijn doelstellingen uit het MINA-plan 4 worden dus nog overschreden, en de kritische lasten voor de meeste ecosystemen worden overschreden. De achtergrondwaarden voor de vermestende depositie werden ingeschat op 39,55 kg N/ha.j, waardoor ook de kritische lasten vermesting voor alle ecosystemen overschreden worden. Volgens de gegevens uit de discipline lucht kan uitgegaan worden van maximale jaargemiddelde NO xconcentratie van 0,29 µg/m³ ter hoogste van de dichtstbijzijnde zeer waardevolle vegetatie (schraal hooiland, habitatcode 6510_u, op ca. 1.410 m ten N). Deze dient afgetoest te worden aan de maximale jaargemiddelde concentraties ter bescherming van de vegetatie zoals hoger beschreven. Er wordt aldus een verwaarloosbare bijdrage geleverd aan de vooropgestelde milieukwaliteitsnorm voor NO x. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 185 | 202 Wordt gekeken naar de verzurings- en vermestingskwetsbaarheidskaart, dan kan vastgesteld worden dat de omgeving van het bedrijf (studiegebied, straal van 3 km) in hoofdzaak gekenmerkt wordt door natuur die niet kwetsbaar is voor verzuring en vermesting. De aanwezig slikken, schorren en rietlanden, die voornamelijk langsheen de oevers van de Schelde voorkomen zijn de vegetatietypes die het meest kwetsbaar zijn aan verzuring. De modelleringen van de verzurende depositie geven aan dat de hoeveelheid zuurequivalenten maximaal 7.227 zeq/ha.j bedraagt, aangezien er geen belangrijke wijzigingen zullen optreden geldt deze waarde voor de huidige en de aangevraagde situatie. Deze waarde situeert zich echter ter hoogte van het bedrijfsterrein. Zoals hoger gesteld worden de deposities hoofdzakelijk in beschouwing genomen voor de aanwezige aandachtsgebieden in het studiegebied. Dit betreft de habitattypen volgens de habitatkaart, de regionaal belangrijke biotopen en potentiële habitats binnen het studiegebied (3 km), alsook specifiek voor voorliggend project het vogelrichtlijngebied, habitatrichtlijngebied, VEN, Vlaams / niet-erkend reservaat. Gezien volgens de habitatkaart alle habitats, regionaal belangrijke biotopen en potentiële habitats binnen een straal van 3 km rondom het bedrijfsperceel binnen vogelrichtlijngebied of habitatrichtlijngebied gelegen zijn, wordt hier onmiddellijk overgegaan naar de aftoetsing ter hoogte van de richtlijngebieden. Aangezien het VEN-gebied en het Galgenschoor overlappen met deze richtlijngebieden zitten een toetsing ter hoogte van deze zones eveneens verwerkt in de onderstaande tabel. In onderstaande tabel, alsook in de tabel met betrekking tot vermestende depositie wordt er rekening gehouden met het feit dat het havengebied ter hoogte van het studiegebied, in vergelijking met de BWK, ondertussen als sterk veranderd en uitgebreid is. Elementen die nog aangeduid zijn op de BWK, maar in realiteit verdwenen zijn, worden niet meer in rekening gebracht. Tabel 77 Te onderzoeken elementen in de omgeving (straal van 3 km vanuit het centrum van de inrichting) en de maximale verzurende depositie element verklaring rbbmr 6510u,gh 1130*** KL huidige en gewenste situatie (Zeq/ha.j) mdb* %KL** regionaal belangrijk biotoop, rietland en andere Phragmition-vegetaties 2.400 29 1 laag gelegen schraal hooiland (Alopecurus pratensis, Sanguisorba officinalis) of geen habitattype uit de habitatrichtlijn 2.157 17 1 2.400 17 1 estuaria 1330_mz buitendijkse schorren met dominantie van Heen - 17 - 1330_da buitendijkse schorren - 16 - 1320 schorren met slijkgrasvegetatie (Spartinion maritimae) - 15 - 6430 voedselrijke zoomvormende ruigten van het laagland en van de montane en alpiene zones 2.157 5 0,3 1330u_mz buitendijkse schorren met dominantie van Heen, zwak ontwikkeld - 5 - Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 186 | 202 element verklaring 1330u_da 91E0 KL huidige en gewenste situatie (Zeq/ha.j) mdb* %KL** buitendijkse schorren - 5 - bossen op alluviale gronden met Alnion glutinosa en Fraxinus excelsior (Alno-Padion, Alnion incanae, Salicion albae) 2.417 4 0,2 *mdb = maximale depositie bedrijf (Zeq/ha.j) ** > 3 % (beperkte bijdrage); > 5 % (relevante bijdrage); > 10 % (belangrijke bijdrage); > 50 % (sterk negatief effect); > KL (significant negatief effect) ***dit habitattype omvat ter hoogte van het studiegebied (op basis van de BWK) slikken, schorren, rietland en Heenvegetaties. Enkel voor rietland is er een kritische last voorhanden, vandaar dat deze gehanteerd zal worden Er kan vastgesteld worden dat de bijdrage van het bedrijf aan de kritische last verzuring verwaarloosbaar is. De modelleringen van de vermestende depositie geven aan dat de hoeveelheid vermestende depositie maximaal 101 kg N/ha.j bedraagt, aangezien er geen belangrijke wijzigingen zullen optreden geldt deze waarde voor de huidige en de aangevraagde situatie. Deze waarde situeert zich echter ter hoogte van het bedrijfsterrein. Net zoals voor de verzurende depositie kan er een gelijkaardige aftoetsing gebeuren van de bijdrage van het bedrijf aan de kritische lasten voor vermesting. Dit wordt in onderstaande tabel samengevat. Tabel 78 Te onderzoeken elementen in de omgeving (straal van 3 km vanuit het centrum van de inrichting) en de maximale vermestende depositie element verklaring rbbmr 6510u,gh 1130 KL huidige en gewenste situatie (kg N/ha.j) mdb* %KL** regionaal belangrijk biotoop, rietland en andere Phragmition-vegetaties - 0,4 - laag gelegen schraal hooiland (Alopecurus pratensis, Sanguisorba officinalis) of geen habitattype uit de habitatrichtlijn 20 0,2 1 34 0,2 0,6 estuaria 1330_da buitendijkse schorren 35 0,2 0,6 6430 voedselrijke zoomvormende ruigten van het laagland en van de montane en alpiene zones 34 0,07 0,2 1330_mz buitendijkse schorren met dominantie van Heen 35 0,2 0,6 91E0 bossen op alluviale gronden met Alnion glutinosa en Fraxinus excelsior (Alno-Padion, Alnion incanae, Salicion albae) 26,1 0,06 0,2 1330u_mz buitendijkse schorren met dominantie van Heen, zwak ontwikkeld 35 0,07 0,2 Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 187 | 202 element verklaring 1320 1330u_da KL huidige en gewenste situatie (kg N/ha.j) mdb* %KL** schorren met slijkgrasvegetatie (Spartinion maritimae) 35 0,2 0,6 buitendijkse schorren 35 0,07 0,2 *mdb = maximale depositie bedrijf (kg N/ha.j) ** > 3 % (beperkte bijdrage); > 5 % (relevante bijdrage); > 10 % (belangrijke bijdrage); > 50 % (sterk negatief effect); > KL (significant negatief effect) Op basis van het bovenstaande kan gesteld worden dat het bedrijf een verwaarloosbare bijdrage levert aan de kritische lasten van de hoger vermelde vegetaties. 12.4.2 Verstoring van de waterhuishouding Het bedrijfsafvalwater en afvalwater afkomstig van het wordt behandeld in een biologische waterzuiveringsinstallatie met nazuivering in een helofytenveld. Het waswater van de wasstraat wordt in een slibvanger met KWS-afscheiding verzameld. Het effluent hiervan wordt grotendeels herbruikt in de aanmaak van de vergistingsmix (Biofrit). Een klein gedeelte wordt naar de biologische waterzuivering gestuurd. Het behandelde water wordt vervolgens geloosd in een ontwateringsgracht aanwezig op het terrein, en komt uiteindelijk in de dokken terecht. Op basis van de resultaten uit de discipline Water, kan er gesteld worden dat er geen significante effecten verwacht worden. 12.4.3 Verstoring door geluid Het voorspellen en beoordelen van de effecten door rustverstoring is niet eenduidig. Net zoals bij mensen is verstoring voor dieren een ‘subjectieve’ ervaring. Ook bij dieren kan gewenning optreden, en gegevens over schuwheid en aanpassingsvermogen van een diersoort zijn er nauwelijks. De drempelwaarde algemeen geldend voor bosvogels bedraagt 42 dB(A), voor weidevogels is de drempelwaarde 47 dB(A). Als gemiddelde waarde kan de 45 dB(A)-contour genomen worden (Reijnen & Foppen, 1991; Reijnen, 1995). Fort Liefkenshoek staat bekend als een belangrijke (potentiële) overwinteringsplaats voor diverse soorten vleermuizen. Het geluid door vleermuizen geproduceerd situeert zich in de range van 20 – 120 kHz. Hoogfrequente geluiden worden wel sterk weggefilterd in functie van de afstand, gezien de afstand van de inrichting tot het fort, wordt niet verwacht dat er effecten zullen optreden. Over de impact van geluid op overwinterende vleermuizen of foeragerende vleermuizen is er echter zeer weinig gekend, zodat dit niet mee genomen kan worden in onderstaande effectbespreking. Uit de gegevens van de discipline Geluid & Trillingen blijkt de contour waarbinnen de richtwaarde van 45 dB(A) – onder normale productieomstandigheden - overschreden wordt, zich niet uitstrekt over gebieden die als belangrijk aanzien worden voor de aanwezige vogelpopulatie en -soorten binnen het SBZ-V (zie 12.2.2.1). Het vrachttransport ten gevolge de uitbating van het bedrijf zorgt voor een beperkte rustverstoring langsheen de gebruikte wegen. Bij vergelijking van de huidige en de gewenste situatie treden er geen significante verschillen op. De bijdrage van transportbewegingen van en naar Op de Beeck aan het heersende omgevingsgeluid wordt, zowel in de huidige als de gewenste situatie, als verwaarloosbaar aanzien. 12.5 Besluit milieu-effecten Na studie van volgende potentiële effecten als gevolg van de huidige en geplande activiteiten bij Op de Beeck te Beveren: mogelijke effecten van verzuring en eutrofiëring als gevolg van atmosferische depositie, Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 188 | 202 mogelijke verstoring van de waterhuishouding ten gevolge van het lozen van afvalwater, mogelijke rustverstoring als gevolg van geluidsemissies. Kan besloten worden dat er inzake verstoring ten gevolge van de huidige en voorziene geluidsemissies, en door het lozen van afvalwater geen significante effecten verwacht worden ter hoogte van speciale beschermingszones (vogel- en habitatrichtlijngebied) en VEN-gebieden. Rustverstoring van de aanwezige fauna wordt niet verwacht aangezien de zone waar de richtwaarde van 45 dB(A) overschreden wordt, beperkt blijft tot een zone van maximaal 400 m rond de bedrijfscontour. Binnen deze zone bevinden zich geen gebieden die als belangrijk aanzien kunnen worden voor de aanwezige vogelsoorten en –populaties binnen het SBZ-V. De impact van het lozen van afvalwater, wordt gezien de beperkte hoeveelheid, en de samenstelling ervan als verwaarloosbaar aanzien. Wat betreft de verzurende en de vermestende depositie ter hoogte van waardevolle vegetaties in de ruime omgeving van de site, kan gesteld worden dat de bijdrage van het voorliggende bedrijf aan de kritische lasten verwaarloosbaar is. 12.6 Milderende maatregelen Op basis van de effecten kan gesteld worden dat geen bijkomende maatregelen noodzakelijk zijn. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 189 | 202 13 Discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie 13.1 Afbakening studiegebied Het studiegebied voor de discipline Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie wordt afgebakend als een zone van ca. 2 km rondom de projectlocatie. Indien uit de effectbeoordeling blijkt dat er ook buiten dit studiegebied enige invloed door het bedrijf uitgeoefend wordt inzake de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie, zal het studiegebied verder uigebreid worden tot de invloedszone van de abiotische disciplines (zijnde 3 km). 13.2 Methodologie De referentiesituatie wordt besproken op basis van het terreinbezoek, foto’s van de omgeving (zicht naar het bedrijf en van het bedrijf weg vanuit verschillende relevante richtingen), de landschapsatlas, en algemene literatuur. Hierbij wordt een algemeen beeld van het landschap geschetst. Tevens wordt dieper ingegaan op eventuele ankerplaatsen, relictplaatsen, lijnelementen, … typerend voor de bedrijfsomgeving. De voornaamste gegevensbronnen die gebruikt zullen worden zijn: eigen terreinwaarnemingen; lijst van beschermde monumenten en landschappen; landschapsatlas (GIS-Vlaanderen); traditionele landschappen (Antrop et al., 2002); topografische kaart (Nationaal Geografisch Instituut, 1:10.000). De deelaspecten die bepalend zijn voor de visuele en ruimtelijke eigenschappen van het huidige landschap worden beschreven en zijn onder andere: geomorfologische, topografische en hydrografische karakteristieken van het landschap; de ruimtelijk structurerende elementen worden gekarteerd op basis van de landschapsatlas; visueel ruimtelijke kenmerken en elementen die als positieve en negatieve beelddragers van het landschap fungeren worden besproken en bovendien de zichtbaarheid vanuit de omgeving geïllustreerd aan de hand van foto’s; het project omvat geen nieuwe constructies wat betekent dat de landschappelijke effecten in de toekomst overeenkomen met de huidige effecten. De impact die een bedrijf op het landschap zal hebben is moeilijk tot niet kwantitatief in te schatten. Dit dient bijgevolg kwalitatief te gebeuren. Hierbij kunnen een drietal effectgroepen afgelijnd worden op basis van het richtlijnenboek “landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie” (Schute et al., 2006): het landschap als relatiesysteem: hierbij zal een inschatting gegeven worden van de effecten die het bedrijf veroorzaakt op de landschapsstructuur; erfgoedaspecten: hierbij wordt onderzocht of het project aanleiding geeft tot een verlies van erfgoedwaarde. In dit kader wordt o.a. bekeken of het bedrijf zich bevindt in een zone met gekende archeologische vondsten; perceptieve aspecten (visuele kenmerken): hierbij wordt de integratie van het bedrijf in de omgeving beoordeeld. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 190 | 202 13.3 Toelichting studiegebied en referentiesituatie Het bedrijf is gelegen in het bedrijventerrein ‘Waaslandhaven’. Ten oosten van het bedr ijf is een spoorweg en de R2 gelegen. Rond het bedrijf zijn andere industriële bedrijven gelegen. Vanaf de weg is het bedrijf goed zichtbaar. 13.3.1 Landschap Het bedrijf is niet gelegen in een traditioneel of regionaal landschap, maar in een havengebied. 13.3.2 Beschermingen In de omgeving van het bedrijf zijn wel een aantal onderdelen van de landschapsatlas gelegen (Bijlage 10). Een oplijsting van de diverse onderdelen van deze landschapsatlas, gelegen binnen een straal van 2 km rond de bedrijfsgrenzen, wordt gegeven in Tabel 79. Tabel 79: Diverse onderdelen van de landschapsatlas (binnen een straal van 2 km rond de bedrijfscontouren) onderdeel naam minimale afstand windrichting ankerplaats brakwaterschorren langsheen de Schelde ten noorden van Antwerpen 1,3 km N bescherming het Fort Liefkenshoek, alsmede de bastions en de restanten van Ravelijnen en wal 1,4 km N lijnrelict Schelde 1,9 km N puntrelict Fort Liefkenshoek 1,4 km N 13.3.3 Bouwkundig erfgoed Binnen een straal van 2 km rond het bedrijf is ook één onderdeel van het bouwkundig erfgoed gelegen, namelijk Fort Liefkenshoek, op ongeveer 1.430 m ten noorden van het bedrijf. 13.4 Effectbeschrijving en –beoordeling In het kader van dit MER, dat voornamelijk toegespitst is op het uitbreiden van de composteringscapaciteit, zullen geen ingrepen aan de infrastructuur noodzakelijk zijn. De co vergistingsinstallatie, die opnieuw gebouwd moest worden na de brand, is momenteel reeds operationeel. De infrastructuur zoals momenteel aanwezig zal dan ook ongewijzigd blijven. 13.4.1 Het landschap als relatiesysteem Het bedrijf is niet gelegen in een traditioneel landschap, maar in het bedrijventerrein ‘Waaslandhaven’. Er zijn dan ook geen wenselijkheden inzake landschappelijke kenmerken gedefinieerd. Ten oosten van het bedrijf is een spoorweg en de R2 gelegen. Rond het bedrijf zijn andere industriële bedrijven gelegen. De landschappelijke impact van het bedrijf wordt niet als bepalend beschouwd, doordat de omgeving reeds als industrieel ervaren wordt. 13.4.2 Erfgoedaspecten Het project, waar geen wijzigingen aan de infrastructuur gepland zijn, zal, mede door de ligging van het bedrijf, geen aanleiding geven tot een verlies van erfgoedwaarde. Het bedrijf is gelegen in een havengebied, met kunstmatig opgehoogde, opgespoten grond. De kans dat hier archeologisch waardevolle vondsten mogelijk zijn, is praktisch onbestaande. Bovendien zijn geen grondwerkzaamheden voorzien. Inzake archeologie is er dan ook geen effect te verwachten . Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 191 | 202 13.4.3 Perceptieve aspecten Het bedrijf heeft een zeker visuele impact op de omgeving, voornamelijk langsheen de zijde van de R2 (Liefkenshoektunnel) en de Sint-Antoniusweg. Aan de andere zijden is het bedrijf omgeven door andere industriële vestigingen, waardoor een zekere afscherming bekomen wordt. De uitbreiding van de composteringscapaciteit zal deze visuele impact evenwel niet veranderen. Volgens Vlarem dient een groenscherm voorzien te worden, maar in de haven wordt hier dikwijls een afwijking verleend. Er zijn reeds een aantal pogingen ondernomen om langsheen het bedrijf een groenscherm te voorzien. Dit groenscherm kwam evenwel niet tot ontwikkeling door de slechte kwaliteit van de ondergrond. Het bedrijf is namelijk gelegen op kunstmatig opgehoogde/opgespoten grond. Aan de zijde van de Sint-Antoniusweg (die hoger gelegen is dan het bedrijf) bevindt zich een rudimentair, zwak ontwikkeld groenscherm, maar door de laagkwalitatieve bodem komt deze maar heel moeilijk tot ontwikkeling. Aan de zijde van de R2 is een ophoging, met hier en daar wat groenelementen aanwezig. Daarnaast bevindt zich een rietveld op het bedrijf (zie volgende foto’s). Foto: Rietveld Foto: Groenscherm zijde Sint-Antoniusweg Foto: Zijde R2 Bovendien kan hierbij de vraag gesteld worden of het effectief noodzakelijk is om een sterk uitgebouwd groenscherm te voorzien. De omgeving van het bedrijf wordt beschouwd als industriegebied, waardoor de implementatie van een groenscherm weinig effect zal creëren. Met betrekking tot de noodzaak tot uitbouw van een groenscherm, is bij de vergunning eveneens een bijzondere voorwaarde opgenomen, nl.: art. 5.2.1.5 §5 Tenzij anders bepaald in de milieuvergunning wordt langsheen de randen van de inrichting een groenscherm van minstens 5m breedte aangelegd. Het groenscherm bestaat uit Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 192 | 202 streekeigen laag- en hoogstammige dichtgroeiende gewassen. De exploitant neemt de nodige maatregelen om zo snel mogelijk een efficiënt groenscherm te bekomen. Voor nieuwe inrichtingen wordt het groenscherm aangeplant zodra de bouwwerken dat toelaten en het plantseizoen is aangebroken. Indien geen bouwwerken worden uitgevoerd, wordt het groenscherm aangeplant in het eerste plantseizoen dat bij de aanvang van de uitbating aansluit. In de huidig lopende vergunningen werd de aanleg van een groenscherm niet vereist. De exploitant wenst dit ook zo te behouden. Het bedrijf is in de haven gelegen, omgeven door soortgelijke bedrijven. De volledige exploitatie is voorzien van een 2 m hoge afsluiting en is gebouwd op opgespoten grond. Deze grond is van zeer laagwaardige kwaliteit, waardoor het niet waarschijnlijk is dat het groenscherm zich ook daadwerkelijk zou ontwikkelen. 13.5 Milderende maatregelen Met betrekking tot de discipline Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie is het niet noodzakelijk om maatregelen te treffen. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 193 | 202 14 Leemten in de kennis Rond de gezondheidseffecten van de verschillende polluenten die uitgestoten worden (en de cumulatieve impact) bestaan er nog wetenschappelijke onzekerheden. Van de ingebuisde ontwateringsgracht zijn geen gegevens (noch qua debiet, noch qua samenstelling) waardoor geen kwantitatieve oppervlaktewaterbeoordeling mogelijk is op deze gracht. De kwantitatieve beoordeling spitst zich dan ook toe op de impact op de Waaslandhaven. In deze afwateringsgracht komt ook het hemelwater terecht van de omliggende wegen, en afwatering van de verharde terreinen van de bedrijven die naast deze wegen gelegen zijn. In hoever hier ook al of niet gezuiverd bedrijfsafvalwater of sanitair afvalwater terecht komt is evenwel niet duidelijk. Er zijn van de verschillende waterstromen nauwelijks kwantitatieve gegevens beschikbaar, zodat geen gedetailleerde waterbalans kan opgemaakt worden. De waterbalans zal dan ook opgemaakt worden op basis van een aantal algemene gegevens. Verschillende waterstromen (zoals bvb spui van gaswasser, al of niet gezuiverd afvalwater) worden door het bedrijf herbruikt. Van de hoeveelheid hergebruik is hierbij geen enkel kwantitatief gegeven beschikbaar. Bij de productie van biofrit wordt rechtstreeks vanuit de pompput water afgeleid dat nog niet gezuiverd werd. De hoeveelheden waarop dit betrekking heeft zijn evenmin gekend. Ten aanzien van de geloosde debieten zijn enkel maar kwantitatieve gegevens beschikbaar van de heffingscampagnes. Extrapolatie van deze gegevens naar jaarbasis gaat dan ook gepaard met een verhoogde onzekerheid. Er zijn evenmin concrete gegevens beschikbaar ten aanzien van de periodes waarbij niet geloosd wordt. Op het bedrijf zijn enkel (een deel van de) peilputten die geplaatst werden in het kader van de OBO aanwezig. Er zijn geen peilputten in kader van de mestopslag aanwezig, hoewel wettelijk verpli cht. Er kan bijgevolg geen uitspraak gedaan worden omtrent de eventueel vermestende invloed van het bedrijf aan de hand van de peilputten.Tot slot is het niet mogelijk om de toekomstige autonome ontwikkeling van de omliggende wegen te voorspellen. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 194 | 202 15 Grensoverschrijdende effecten Gezien de ligging van het bedrijf is het niet waarschijnlijk dat er grensoverschrijdende effecten zullen optreden. De kortste afstand tot een buurland, zijnde Nederland, bedraagt ongeveer 7 km, en dit in noordwestelijke richting. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 195 | 202 16 Monitoring en postevaluatie 16.1 Lucht Vanuit het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen werd de melding gemaakt dat tijdens een rondvraag in het douanegebouw wel geurhinder ervaren wordt, niettegenstaande er geen recente officiële (geur)klachten gekend zijn tegen het bedrijf. In dit kader is het noodzakelijk om een gedetailleerde opvolging te garanderen. Een opvolging van de biogasmotoremissies is aangeraden, om blijvend te controleren of aan de emissiegrenswaarden voldaan wordt. Het is tevens van belang dat de aanwezige luchtzuiveringsinstallaties goed opgevolgd worden om een zo optimaal mogelijk rendement te kunnen garanderen. Hetgeen in de bijzondere voorwaarden opgelijst is, namelijk dat driemaandelijks een ammoniakbepaling uitgevoerd moet worden door de m ilieucoördinator, moet zeker blijvend opgevolgd worden en kan als absoluut minimum beschouwd worden. Om de toestand van het biofiltermateriaal op te volgen, kan tevens voorgesteld worden om halfjaarlijks een kwaliteitsmeting van dit materiaal, met bepaling van pH, geleidbaarheid en droge stofgehalte (samen met een aantal andere parameters, zoals o.a. ammonium-, nitraat- en nitrietgehalte) uitgevoerd worden. Dit kan dan tevens gehanteerd worden als indicator voor biofiltermateriaalvervanging. Daarnaast kan een indicatieve sensorische analyse uitgevoerd worden van de lucht, en dit zowel voor als na de biofilter. Dit laat toe om een inschatting te maken van het geurkarakter van de lucht, en kan gebruikt worden als indicatie voor de werking van de biofilter. 16.2 Oppervlaktewater Voor koude winterperiodes kon niet uitgesloten worden dat er alsnog bijkomende en/of grotere overschrijdingen van bepaalde lozingsnormen (bvb Ntot of CZV) kunnen optreden, omdat in die periodes de biologie uiteraard veel minder werkzaam is. Problemen zouden zich hierbij kunnen voordoen bij langdurige koude periodes, voornamelijk ten aanzien van N-verwijdering. Door de recente aanpassing van de installaties (uitgevoerd in winter 2013/2014) is het echter thans mogelijk om de biologie op te warmen m.b.v. laagwaardige warmte van de biogasinstallatie. Dit moet het bedrijf dan ook toelaten om in de toekomst bij koude perioden toch een voldoende biologische activiteit en N-verwijdering te bekomen. Op basis van monitoring (actueel 2-wekelijks uitgevoerd door Aqua) kan opgevolgd worden in hoever met deze werkwijze voldaan kan worden aan de lozingsvoorwaarden. Met deze monitoring wordt ook vastgelegd in hoever extra C-dosering noodzakelijk is om een voldoende N-verwijdering te realiseren. Hierdoor wordt strikte opvolging van het N-gehalte van de verschillende deelstromen niet noodzakelijk geacht. Gezien de pragmatische werkwijze die bij de actuele dagelijkse bedrijfsvoering toegepast wordt bij bvb. het stopzetten van de lozing bij te koud weer, het niet behandelen van bepaalde stromen in de WZI,…. , kan aangeraden worden om een duidelijker/éénduidige werkwijze toe te passen, waarbij specifieke beslissingscriteria vastgelegd worden. Op deze manier zal in elk geval de werking van de WZI strikter kunnen opgevolgd worden in combinatie met een 10-daagse of 2-wekelijke opvolging van de WZI door een (extern) deskundige waarbij ook specifieke analyses uitgevoerd worden op bvb slibgehalte (teneinde het spuien van slib oordeelkundig bij te sturen). Inzake opvolging van de WZI bij koud weer werden er wel reeds duidelijke criteria vastgelegd wanneer dient overgegaan te worden tot verwarming van de biologie. Dit moet het ook mogelijk maken om in de toekomst ook in koude perioden effluent te lozen waarbij ook dan een voldoende N-verwijdering gerealiseerd kan worden. Daarnaast dient een dagelijkse opvolging verzekerd te worden waarbij de goede werking van pompen, afsluiters,…. en het voorradig zijn van de noodzakelijke additieven strikt opgevolgd wordt. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 196 | 202 Er dient dan ook monitoring van het slib van de WZI voorzien te worden dat naar de vergisting gaat. Hierbij moet voldaan worden aan de voorwaarden uit Vlarema. Door het bedrijf wordt voorzien om vanaf juli 2014 het slib 2x per jaar te testen op alle Vlarema parameters. Lozing van potentieel vervuild hemelwater, samen met reeds gezuiverd afvalwater, kan enkel nadat vastgesteld wordt dat aan de lozingsvoorwaarde voldaan wordt. Zoniet is de behandeling in de WZI noodzakelijk. 16.3 Overige disciplines De peilputten moeten zo snel mogelijk geplaatst en geanalyseerd worden. Er dient dus ten laatste in 2019 een nieuw OBO uitgevoerd te worden. 16.4 Communicatieprogramma Het bedrijf beschikt niet over een communicatieprogramma, maar wel over een meldpunt en een klachtenregistratie. Daarnaast dienen ook de bevoegde instanties verwittigd te worden bij het uitvoeren van werkzaamheden die tijdelijke hinder kunnen veroorzaken; Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 197 | 202 17 Tewerkstelling en investering Momenteel zijn 6 personeelsleden (vast ter plaatse) in dienst, met daarnaast ook nog de chauffeurs van vrachtwagens. Na de uitbreiding zal geen extra personeel noodzakelijk zijn. Daarnaast zullen geen extra investeringen noodzakelijk zijn om de uitbreiding mogelij te maken. De infrastructuur is namelijk reeds aanwezig. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 198 | 202 18 Conclusie Groep Op De Beeck werd een halve eeuw geleden opgericht, en is momenteel actief op zes terreinen. Naast het vervoer van veevoeders stapte Groep Op De Beeck ook in de sector van biogasproducten, mesthandel, land- en tuinbouwproducten en turfproducten. Er werken ongeveer 130 mensen in vast dienstverband en een 40-tal tijdelijken, en dit allemaal in België. Het m.e.r.-project omvat de uitbreiding van het bedrijf te Kallo. Dit is een afvalverwerkend bedrijf, waar de activiteiten opgesplitst kunnen worden in twee grote delen: co-vergisting (Op De Beeck NV + aanmaak vergistingsmix onder nieuwe vennootschap Biogas Solutions) en co-compostering (Compofert). Milieutechnisch staat het bedrijf op naam van Geert Op De Beeck. De installatie zelf valt onder Op De Beeck nv, en alles met betrekking tot de co-compostering is gekend onder Compofert. Momenteel is het bedrijf vergund voor een composteringscapaciteit van 130.000 ton/j (met hierbij max. 99.990 ton mest/j) en een co-vergistingscapaciteit van eveneens 130.000 ton/j. Naar de toekomst toe wordt een uitbreiding van de milieuvergunning aangevraagd tot een totale compostering van 220.000 ton/j (die maximaal ingevuld kan worden met mest), en wordt bij het vergistingsdeel geen extra capaciteit aangevraagd. Deze uitbreiding zal niet gepaard gaan met wezenlijke veranderingen aan de infrastructuur, maar gaat gepaard met het maximaal invullen van de technische mogelijkheden. Mits een optimale opvulling van de tunnels, die 4 m hoog zijn, en een gemiddelde verblijftijd van 4 dage n kan een maximale composteringscapaciteit van 220.000 ton/j (die volledig ingevuld kan worden met mest) bekomen worden. De uitbreiding, waarvan dit MER onderdeel uitmaakt, is dan ook volledig te kaderen binnen Compofert. De activiteiten op het bedrijf geven aanleiding tot volgende aandachtspunten met betrekking tot milieugerelateerde effecten: invloed tot de concentraties in de omgevingslucht, en dit voornamelijk inzake NH3, NOx en geur; invloed op fauna en flora door de diverse emissies; invloed op het geluidsklimaat van de omgeving; invloed op de overige disciplines door de algemene bedrijfsuitbating. Op het bedrijf zijn een aantal mogelijke bronnen van emissies naar de lucht toe te detecteren, nl. de mestverwerking/compostering, vergisting, opslag van producten, ... De geleide emissies vanuit het bedrijf voldoen aan de geldende emissiegrenswaarden, rekening houdende met de meetnauwkeurigheid. Daarnaast blijkt dat in de omgeving van het bedrijf voldaan wordt aan de luchtkwaliteitsdoelstellingen. De NO2-bijdragen blijven ver onder de geldende normen, en bij toetsing aan de jaargemiddelde luchtkwaliteitsdoelstelling blijkt dat er geen aantoonbare effecten zijn. Er dienen dan ook geen (bijkomende) maatregelen getroffen te worden. Door de ligging van het bedrijf in de Antwerpse Haven, wat beschouwd kan worden als een laag geurgevoelig gebied, blijken de geureffecten voornamelijk als een matig negatief effect ingeschat te worden. Enkel in de directe omgeving van het bedrijf strekt zich een gebied met mogelijks sterk negatieve geureffecten op. Op basis van deze inschatting blijkt het niet noodzakelijk om milderende maatregelen te implementeren bovenop de reeds genomen maatregelen. De uitbreiding zelf zal geen bijkomende effecten met betrekking tot de omgevingsimpact veroorzaken. Wel wordt hier aangeraden om de poorten, waar haalbaar, zoveel mogelijk gesloten te houden ten einde diffuse emissies tot een absoluut minimum te beperken. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 199 | 202 Wel kan hier aangehaald worden dat bij het nabijgelegen douanegebouw geurwaarneming/hinder kan optreden. Navraag leerde dat bij het douanegebouw geur, gelinkt aan Op De Beeck nv, waargenomen kan worden. Vanuit het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen lijkt het dan ook noodzakelijk om een meer gedetailleerde opvolging te bekomen. De aanwezigheid van actief koolfilters op de luchtinlaat van het gebouw zal er normaliter voor zorgen dat de geuren niet tot in de gebouwen kunnen dringen. De vraag die hier dan ook gesteld kan worden is of de resterende geurwaarnemingen, en dit na het gesloten houden van de poorten waar haalbaar, als onaanvaardbaar beschouwd moeten worden. Voor het aspect geluid bestaat er zowel in de huidige als geplande situatie geen probleem met betrekking tot het respecteren van de door Vlarem II opgelegde grenswaarden voor nieuwe inrichtingen. Ter hoogte van de Vlarem-beoordelingspunten gelegen rondom de inrichting bedraagt de eindscore in zowel de huidige als geplande situatie 0, m.a.w. Op de Beeck nv te Beveren oefent hier geen invloed uit op het geluidsklimaat en zal dit in de toekomst evenimin uitoefenen. Er zijn geen randvoorwaarden die aangeven dat er zich een probleem kan stellen, milderende maatregelen zijn hier dan ook niet aangewezen. Inzake oppervlaktewaterkwaliteit blijken er nauwelijks wijzigingen te verwachten zijn die een aanzienlijke impact zullen hebben op de debietgegevens, waardoor gesteld kan worden dat de impactbeoordeling kan afgeleid worden uit de referentiesituatie. Hierbij werden de berekeningen bij net voldoen aan de lozingsvoorwaarden, en het dagelijks lozen van de hoeveelheid afvalwater zoals gemeten bij de heffingscampagne van 2010 (meer dan 4 x hoger dan het debiet in 2012) berekend, waarbij de impact zelfs onder deze voorwaarden als verwaarloosbaar kan aanzien worden. Er is een monitoringprogramma opgemaakt om de waterzuiveringsinstallatie op te volgen. Op tweewekelijkse basis wordt door Aqua opgevolgd of er voldaan wordt aan de lozingsvorwaarden. Ook wordt gemonitord hoeveel extra C-dosering noodzakelijk is om voldoende N-verwijdering te realiseren. Er dient ook monitoring van het slib van de WZI voorzien te worden dat naar de vergisting gaat. Hierbij moet voldaan worden aan de voorwaarden uit Vlarema. Door het bedrijf wordt voorzien om vanaf juli 2014 het slib 2x per jaar te testen op alle Vlarema parameters. Het lijkt ook aangewezen om een hogere lozingsnorm inzake CZV toe te passen. Zelfs indien permanent zou geloosd worden aan een concentratie van 250 mg/l zelfs dan blijft de impact verwaarloosbaar (minder dan 1%). Er zijn echter geen meetgegevens beschikbaar om een haalbare lozingsconcentratie inzake CZV af te leiden bij lagere temperaturen. Met betrekking tot de grondwaterkwaliteit en –kwantiteit is er geen of een verwaarloosbaar effect aanwezig. Op het bedrijf zijn geen peilputten aanwezig, hoewel wettelijk verplicht. Er kan bijgevolg geen uitspraak gedaan worden omtrent grondwaterkwaliteit aan de hand van de peilputten. Deze moeten geplaatst worden. Voor zowel de opslag van risicostoffen als voor bodemhygiëne geldt een verwaarloosbaar effect. Het wordt bijgevolg niet nodig geacht om milderende maatregelen voor te stellen voor de discipline bodem. Wel dient het bedrijf in de toekomst blijven te voldoen aan de wettellijke voorschriften inzake opslag van risicostoffen. Inzake de discipline mens – mobiliteit worden geen significant bijkomende effecten verwacht. Er is reeds in de huidige situatie een sterk negatief effect inzake modal split (zowel personen- als goederenvervoer). Er kunnen echter weinig inspanningen geleverd worden om een modal shift te bekomen. Daarom worden er dan ook geen milderende maatregelen voorgesteld inzake de discipline mens - mobiliteit. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 200 | 202 Globaal kan dan ook gesteld worden dat de uitbreiding van de composteringscapaciteit en de wijziging/uitbreiding van een aantal andere rubrieken (waarover dit MER feitelijk handelt) geen aanleiding zal geven tot bijkomende effecten. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 201 | 202 19 Literatuurlijst Antrop M., Van Eetvelde V., Janssens J., Martens I. & Van Damme S. (2002). Traditionele landschappen van het Vlaamse Gewest, Universiteit Gent, Vakgroep Geografie. Berglund, B., Lindvall, T. & Schwela, D.H. (2000). Guidelines for Community Noise. World Health Organization. 161 pp. Derden, A., Vanassche, S. & Huybrechts, D. (2012). Beste beschikbare techniekne (BBT) voor (mest)covergistingsinstallaties. 253 pp. Dermaux, D., Vervaet, C., Arts, P., Lefebre, F., Van Broeck, G., Knight, D., Wouters, J., Van Mierlo, T., Wackenier, L. (2012). Richtlijnenboek Lucht, 112 pp. Goovaerts, L., Van der Linden, A., Moorkens, I. & Vrancken, K. (2008). Beste beschikbare technieken (BBT) voor verbranding van hernieuwbare brandstoffen. 313 pp. Peymen, J., van Straaten, D;, Paelinckx, D., Van Spaendonck, G. & Kuijken, E. (2000). Ecosysteemkwetsbaarheidskaarten voor Vlaanderen: 2000 – versie i: verdroging, ecotoopverlies, verzuring, eutrofiëring. Instituut voor Natuurbehoud, Brussel. 26 pp. Reijnen, M.J.S.M. (1995). Disturbance by car traffic as a threat tob reading birds in the Netherlands, Leiden. Proefschrift. Reijnen, M.J.S.M. & Foppen, R.P.B. (1991). Effect van wegen met autoverkeer op de dichtheid van broedvogels. IBN-rapport 91/1. DLO-Instituut voor Bos- en Natuuronderzoek, Leersum. Schute et al., 2006 Schute, I., Vansina, F. & Wauters, E. (2006). Geactualiseerd project-MERrichtlijnenboek Landschap, Bouwkundig Erfgoed en Archeologie. 188 pp. Significant Marketing Research (2008). Uitvoeren van een schriftelijke enquête ter bepaling van het percentage gehinderden door geur, geluid en licht in Vlaanderen. SLO2-meting. In opdracht van de Vlaamse Overheid, Departement Leefmilieu, Natuur en Energie. 178 pp. Van Hooydonk, D., De Winter, S., Claes, S., Putzeys, G. & Busschots, C. (2011). Richtlijnenboek discipline geluid en trillingen. 118 pp. VMM (2013), Luchtkwaliteit in de Antwerpse Haven – jaarrapport 2012. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 202 | 202 Uitbreiding van een mest- en, afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting MER: Bijlagen MER ORGA266_11A_bijlagen Nico Raes OLFASCAN NV Industrieweg 114H - B-9032 Gent Tel +32 9 265 74 00 – fax +32 9 265 74 05 www.olfascan.com – [email protected] KBO 0466.095.985 RPR Gent IBAN 23 4487 6556 2191 BIC KREDBEBB Bijlagen Bijlage 1 Topografische kaart Bijlage 2 Stratenatlas Bijlage 3 Kadasterplan Bijlage 4 Luchtfoto van het bedrijf Bijlage 5 Luchtfoto van het bedrijf en zijn omgeving Bijlage 6 Gewestplan Bijlage 7 Ligging richtlijngebieden Bijlage 8 Ligging VEN-gebieden Bijlage 9 Biologische waarderingskaart Bijlage 10 Landschapsatlas Bijlage 11 Foto’s van het bedrijf Bijlage 12 a) Grondplan van het bedrijf (situatie zoals tot voor kort in gebruik was) b) Grondplan van het bedrijf (gewenste m.e.r.-situatie – met uitzondering van verschillende opslagcapaciteiten en de composteringshoeveelheid, stemt dit ook overeen met de huidige uitbatingssituatie) Bijlage 13 Afbakening geurpluimen Bijlage 14 Geurdispersiemodellering Bijlage 15 Voornaamste transportroutes Bijlage 16 Verkeersintensiteiten ochtendspits Bijlage 17 Verkeersintensiteiten avondspits Bijlage 18 Aandeel vrachtwagens ochtendspits Bijlage 19 Aandeel vrachtwagens avondspits Bijlage 20 Intensiteiten ochtendspits Bijlage 21 Intensiteiten avondspits Bijlage 22 Wijzigingen Biologische Waarderingskaart Bijlage 23 Habitatkaart Bijlage 24 Kwetsbaarheidskaart eutrofiëring Bijlage 25 Kwetsbaarheidskaart verzuring Bijlage 26 Geluidskwetsbaarheidskaart Bijlage 27 Advies en aanduiding Fluxys-leidingen Bijlage 28 Niet-technische samenvatting Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting Bijlage 1 Topografische kaart Legende contour bedrijf cirkel met straal van 1 km rond middelpunt bedrijf N Schaal 1:20.000 OLFASCAN nv 9032 Wondelgem Tel.: +32 9 265 74 06 Fax: +32 9 265 74 05 [email protected] Bijlage 2 Stratenatlas Legende indicatie ligging bedrijf N OLFASCAN nv 9032 Wondelgem Tel.: +32 9 265 74 06 Fax: +32 9 265 74 05 [email protected] Bijlage 4 Luchtfoto van het bedrijf N OLFASCAN nv 9032 Wondelgem Tel.: +32 9 265 74 06 Fax: +32 9 265 74 05 [email protected] Bijlage 5 Luchtfoto van het bedrijf en zijn omgeving Legende indicatie ligging bedrijf N OLFASCAN nv 9032 Wondelgem Tel.: +32 9 265 74 06 Fax: +32 9 265 74 05 [email protected] Bijlage 6 Gewestplan Legende contour bedrijf Z2 cirkel met straal van 1 km rond middelpunt bedrijf 0500 - parkgebied 0612 - koppelingsgebied type 1 0701 - natuurgebied 0730 - natuurgebied met erfdienstbaarheid 0732 - bijzondere natuurgebieden (waterzuivering, afvoerleidingen en leidingstraten) 1048 - zeehavengebied type 2 1500 - bestaande autosnelwegen 1504 - bestaande waterwegen N Schaal 1:20.000 OLFASCAN nv 9032 Wondelgem Tel.: +32 9 265 74 06 Fax: +32 9 265 74 05 [email protected] Bijlage 7 Ligging richtlijngebieden Legende contour bedrijf cirkel met straal van 1 km rond middelpunt bedrijf habitatrichtlijngebied vogelrichtlijngebied N Schaal 1:20.000 OLFASCAN nv 9032 Wondelgem Tel.: +32 9 265 74 06 Fax: +32 9 265 74 05 [email protected] Slikken en schorren langsheen de Schelde Bijlage 8 Ligging VEN-gebieden Legende indicatie ligging bedrijf N OLFASCAN nv 9032 Wondelgem Tel.: +32 9 265 74 06 Fax: +32 9 265 74 05 [email protected] Bijlage 9 Biologische waarderingskaart Legende contour bedrijf cirkel met straal van 1 km rond middelpunt bedrijf minder waardevol met waardevolle elementen minder waardevol met waardevolle tot zeer waardevolle elementen minder waardevol met zeer waardevolle elementen waardevol waardevol met zeer waardevolle elementen zeer waardevol N Schaal 1:20.000 OLFASCAN nv 9032 Wondelgem Tel.: +32 9 265 74 06 Fax: +32 9 265 74 05 [email protected] Bijlage 10 Landschapsatlas P5 B3 # # P2 B2 A1 R1 B1 # Legende indicatie ligging bedrijf L3 uitleg bij de nummering: R3 zie volgende bladzijde # P = puntrelict R = relictzone P1 L = lijnrelict L2 A = ankerplaats B = bescherming N L1 # R2 # P3 R3 P4 OLFASCAN nv 9032 Wondelgem Tel.: +32 9 265 74 06 Fax: +32 9 265 74 05 [email protected] Bijlage 10 Landschapsatlas onderdeel codering op figuur ankerplaats A1 bescherming relictzone lijnrelict puntrelict naam minimale afstand windrichting brakwaterschorren langsheen de Schelde ten noorden van Antwerpen 1,3 km N B1 het Fort Liefkenshoek, alsmede de bastions en de restanten van Ravelijnen en wal 1,4 km N B2 Fort Lillo met veer en getijdehaventje 2,5 km N B3 Groot Buitenschoor-Galgeschoor (gedeeltelijke opheffing 09/06/1987) 2,5 km N R1 Scheldepolders Beveren en de Scheldeschorren 3,2 km NW R2 Fortengordel linkeroever 2,9 km Z R3 brakwaterschorren van de Schelde 2,4 km N L1 Geul en Watergang van de kreek en dijk van Konings Kieldrechtspolder 4,3 km W L2 Schelde 1,9 km N L3 Afleidingskanaal van de Schijn 5,1 km NO P1 Fort Liefkenshoek 1,4 km N P2 Eenhoorn 2,9 km NO P3 Fort St-Filips 3,2 km ZO P4 Fort St-Marie II 3,2 km ZO P5 Fort van Lillo en blokhuis 2,5 km N Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting Bijlage 11 Foto’s van het bedrijf Foto 1 Foto 2 Foto 3 Foto 4 Foto 5 Foto 6 Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting Foto 7 Foto 8 Foto 9 Foto 10 Foto 11 Foto 12 fotonummering zoals op figuur Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting Bijlage 11 Locatie foto's van het bedrijf Legende nummering stemt overeen met de foto's op de volgende bladzijde 3 < 2 < < < < 4 1 5 12 < N 6 < < 9 10 < 7 < < 8 < 11 OLFASCAN nv 9032 Wondelgem Tel.: +32 9 265 74 06 Fax: +32 9 265 74 05 [email protected] Bijlage 12 Grondplannen van het bedrijf a) grondplan van het bedrijf (situatie zoals tot voor kort in gebruik was) b) grondplan van het bedrijf (gewenste m.e.r.-situatie – met uitzondering van verschillende opslagcapaciteiten en de composteringshoeveelheid, stemt dit ook overeen met de huidige uitbatingssituatie) Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting Bijlage 13 Afbakening geurpluimen Legende contour bedrijf cirkel met straal van 1 km rond middelpunt bedrijf 13 januari 2013 13 maart 2013 19 april 2013 N Schaal 1:20.000 OLFASCAN nv 9032 Wondelgem Tel.: +32 9 265 74 06 Fax: +32 9 265 74 05 [email protected] # ### # # # # # # # # ### # # # # # # # # ###### ### # # ##### # # ####### # # # ### # # # # # # # # # # # # ### # # # ####### # # ##### # # ####### ######### # # # # # # # # # # # # # # # ### # ### # ####### # # ### ##### # # ####### # # # # # # # ######### # # # # # # ### ##### # # # # # # # # # # ### # # # # # # # # # # # # # # # # ### # ### # ########### ##### # # ####### ####### # # # ####### # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # ##### # ####### ####### # ### # # ### # ### ########### ##### # # ####### # # # # # # # ####### # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # ############# # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # #### # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # ## ############## # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # #### # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # ##### ####### # ####### # ### # ####### ##### # # ####### # ### # ### # ######## # # # # # ################################ # # # # # # # # # # # # # # # # # ##### ####### # ####### ####### ##### # # ####### # ### # # ### # ### # # # # ###### # # # # ########################### # # # # # # # # # # # # # # # ##### ####### # # ### # ####### # ##### # # ####### ####### # ### # ### # # # # #### # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # ##### ####### # ####### ##### # # ####### ####### # ### # # ### # # ### # # # # # # # # # # # ########################################### # # # # # # # # # # ## ##### ####### ##### # # ####### # # ####### # ### # ### ####### # ### # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # ##### ####### # ##################### # # ####### # ####### ####### # ### # ### # ### # ## # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # ################################################# # # # # # # # # # # # # # ####### # # ####### # # ### # # ####### ###### ####### # ### # ### # # # # # # # # # # # # # # # # ###### # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # ######################################################### # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # ####### # #### ##### # # ####### # ### # # # ### ####### ##################################### # ### # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # ###### # ####### ###################################### ##### # # ####### ####### # ### # # ### # ##### # # # # # # # # # # # # # # # # ##### ############################################### ##### # ####### ####### # # # ####### # ### # ### ##### # # # # # # # # # # # # # # # # ####### # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # ####### ############################################################# ##### ####### ####### # ### # # # # ### ##### # ##### # # ####### # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # ##### # # # # # # # # # # # # # # # # ############################################################ # # # # # # # # # # # # # # # # # ####### # ### # ####### # ##### # ####### ####### # ### # # # ##### # # ## # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # ####### ########################################################## # # ####### ### # ### # ####### ##### ####### # # ##### # # # # # # # # # # # # # # # # ##### # # ####### # # ### # # ####### ##### ####### ### # ##### # # # # ######################################################################################### # # # # # # # # # # # # # # # # ##### # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # ####### # # ### ####### #################################################################### ##### ####### ### # # ##### # ####### # # # # # # # # # # # # # # ### # ################################################################## ##### # # ####### ####### # ### # # # ##### ####### # ###### # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # #################################################################### # ### # # ######### ##### # # ####### ####### ### ### ##### # # # # # # # # # # # # # # # # # # ####### # # # # # # # # # # ############################################################### # # # # # # # # # # # ### # ##### # ## # # # ####### ####### ### ##### # # # ## ############################################### # # ####### # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # ########################### # ### # ### ##### # ####### ### ### # ##### ###### ### ### # # # # # ## # # # # # # # # # ############################################################################## # # # # # # # # # # # # # ##### # # # # # # # # # # # # # # # # ### ### # # # #### # ####### ####### ##### ### ### # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # #### ################################# ### # ### #### ### ### ### ### # ###### # # # # # # ############### # ### ### ## ##### # # # ####################################### # # # # # ## ### ### ############### # # #### # Bijlage 14 Geurdispersiemodellering Legende contour bedrijf cirkel met straal van 1 km rond middelpunt bedrijf 1 - 2 ouE/m³ 2 - 3 ouE/m³ 3 - 5 ouE/m³ 5 - 10 ouE/m³ > 10 ouE/m³ N Schaal 1:25.000 OLFASCAN nv 9032 Wondelgem Tel.: +32 9 265 74 06 Fax: +32 9 265 74 05 [email protected] Bijlage 15 Voornaamste transportroute Legende indicatie ligging bedrijf transportroute N OLFASCAN nv 9032 Wondelgem Tel.: +32 9 265 74 06 Fax: +32 9 265 74 05 [email protected] Bijlage 16 Verkeerintensiteit ochtendspits Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 833 289 244 31 1 4 21 311 28 1 36 3 6 at tra 28 9 85 9 398 1700 l tun ne 25 6 30 9 0 420 1205 1204 146 1 n laa Ou de dijk na Si n t-A n 145 8 86 48 7 86 112 6 i sl aa n 333 40 0 Ket e n an eg 1554 1191 1195 Zuidelijk insteekdok 1129 1113 1111 1109 1107 ela Sc h eld 1512 1510 1552 Beverentunnel 1193 an 1520 1556 840 m 1504 ela 15 3 69 SBA SRP 12 2 23 0 1548 eld eg 1197 gebruiksvoorwaarden: [email protected] 1207 1209 1558 1199 1203 Vrasenedok 1235 1233 1560 opgemaakt op 4-02-2013 210 nsw 15 5 71 71 1 153 153 53 ´ 1992 Sc h 1241 1237 1993 dijk 1562 1201 11 Ou de Si n t-J a 172 121 4 8 1600 1243 1239 1 342 30 1996 1997 1998 1999 1568 Waaslandkanaal 207517 Pl o egw 1602 1249 1245 1604 Noordelijk insteekdok 40 3 603 242 1614 1616 1247 46 1 60 3 1606 1105 1103 64 1101 7 15 1 3 1253 Intensiteiten (PAE) tijdens ochtendspits (8-9u) 1620 Op De Beeck nv 1251 1618 1303 240 2 1608 1622 1307 673 1610 1612 1624 1301 1255 364 123 1626 OP DE BEECK-ORGACOM 1936 1795 30 21 2 2 sh oe k 1742bis eg 1992 49 3 1632 1628 93 86 180 enweg Mo l 1719 1718 49 6 Si n t-A nt o ni u sw 2 974 78 1720 1630 1944 3 1716 1722 86 93 1634 1966 1948 1940 2 42 51 1724 86 93 333 21 30 2 2 g we 1636 1353 1714 1726 302 1668 1638 i us 1664 1940 t on 1672 Doeldok Si n t-A n 1662 cht 1950 1712 1728 1972 86 1640 1660 Ge sle 1710 1730 1642 1658 1930 93 97 255 1910 1708 1646 1644 ken 1920 1732 1656 1706 5 20 88 1 1648 Schelde Li e f 12 16 1 0 Deurganckdok 1650 Oud Arenberg SHK 1974 1734 1652 21 0 22 6 SPCZ 1704 1736 1654 12 SPCN 1900 541 5 38 8 25 3 5 ke n 1702 1738 >900 Hogendijk 04 20 5 2 15 Galgeschoor Bl ik 750 - 900 ek dok he Sc To lh ui ss 6 28 9 0 1743 600 - 750 Verreb ro an 72 11 B1 ela SLIH 1740 450 - 600 25 6 30 9 833 85 300 - 450 1351 85 9S 39 ch eld 8 Kanaaldok B2 04 20 52 5 1 aldok 1742 150 - 300 1359 39 8 n SLIH 0 - 150 1357 1355 la a ld e Kana eg Dreefstraat <= 0 1744 280 69 [PAE] w nge stl a We Personenwagenequivalent g 0 28 69 gen En LILLO 69 tin Saf Legende n we t ee ses l e g Perelw Kallosluis Fort de 1100 eg PAE: factor voor het ruimtegbruik van de diverse voertuigen in het netwerk. Personenwagens tellen meer voor 1, 447bis vrachtwagens voor 2,5. Singelweg Melkader Bijlage 17 Verkeerintensiteit avondspits Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 210 1235 1209 1204 sh oe k ken n laa na Si n t-A n dijk Ou de 277 277 60 i sl aa n 669 30 2 36 2 60 Ket e n 1993 1992 1552 Beverentunnel 840 m 1193 1191 1195 Zuidelijk insteekdok 1129 1113 1111 an ela eld Sc h SBA SRP 41 1548 1109 1107 1105 1103 157 an 47 0 38 1554 1197 1205 57 9 343 130 1 564 eld ela 1504 Sc h 38 20 0 1556 1203 gebruiksvoorwaarden: [email protected] 1207 1233 208 11 12 l tun ne 420 1558 1199 eg 201 201 38 38 38 33 2 18 0 0 nsw 1560 opgemaakt op 4-02-2013 Vrasenedok 11 1520 1512 1 20 ´ 3 231 34 dijk 1562 1241 1237 62 8 1996 1997 1998 1999 Ou de Si n t-J a 181 2 164 4 1600 1243 1201 1992 1568 Waaslandkanaal 1239 Pl o egw 1602 1249 207518 eg 1604 Noordelijk insteekdok 1616 1245 40 5 565 1614 1968 60 34 3 1606 20 38 1 1253 Intensiteiten (PAE) tijdens avondspits 1620 (17-18u) Op De Beeck nv 1251 1618 1303 1247 429 1608 1622 1307 638 1610 1612 1624 1301 1255 29 6 296 44 2 442 at tra 160 9 1795 18 38 1 7 1626 OP DE BEECK-ORGACOM 1936 205 1628 1944 124 211 7 1742bis eg 60 196 9 g 6 1719 1718 33 7 Si n t-A nt o ni u sw 1632 1630 1948 4 1720 181 38 7 1716 1722 1966 277 1634 60 277 1940 3 83 1724 Mo le 9 nwe g 1636 cht 1950 1714 1726 1972 669 38 18 7 1 Ge sle 1940 we 1638 Schelde Li e f 21 12 2 1 1668 1353 ek dok 33 66 29 96 5 ke n Bl ik Doeldok i us 1664 1930 1712 1728 t on 1672 1910 1710 1642 1640 SHK 1706 1708 1730 Si n t-A n 1662 33 2 18 0 SPCZ 67 3 66 1644 1660 12 1920 1646 1658 1351 1900 541 0 64 326 73 72 64 14 3 7 28 72 1704 Deurganckdok 1732 1656 Oud Arenberg 2 1 76 112 34 1 64 2 5 SPCN 1974 1648 Verreb ro 1702 1738 1650 1652 an SLIH 1700 1734 1654 ela 67 11 Galgeschoor 1736 Hogendijk 296 887 1740 >900 1359 he Sc 1743 1357 1355 To lh ui ss 32 35 5 300 - 450 750 - 900 43 9S 88 ch eld 7 Kanaaldok B2 64 14 87 3 2 B1 1742 150 - 300 600 - 750 88 7 SLIH 0 - 150 450 - 600 n aldok <= 0 la a ld e Kana eg Dreefstraat 1744 35 325 [PAE] w nge stl a We Personenwagenequivalent g 35 5 32 gen En LILLO 35 325 tin Saf Legende n we t ee ses l e g Kallosluis Fort de 1100 1510 Perelweg PAE: factor voor het ruimtegbruik van de diverse voertuigen in het netwerk. Personenwagens tellen meer voor 1, 447bis vrachtwagens voor 2,5. Singelweg Melkader Bijlage 18 Aandeel vrachtwagens ochtendspits Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 1742bis 1568 1600 Si n t-J a 1243 1562 1241 ´ 1237 0 1201 1239 Vrasenedok 210 420 1235 1209 1199 nsw eg 14 0 45 ( PW (PW 13 28 1 / V /V R9 R1 ) 6) 1558 1554 1197 1205 1204 840 m 1193 1191 1195 Zuidelijk insteekdok 1129 1113 8) l 9 20 43 2/ VR Li e 41 f ke 2) ns ho ek tun ne Ou de dijk ala an 843 nt -A n i sl aa laa n W lde 1548 1111 1109 1107 SBA SRP 1504 1520 1556 1203 gebruiksvoorwaarden: [email protected] 1207 1233 1560 opgemaakt op 4-02-2013 207520 1992 ela Waaslandkanaal 1245 1993 eld 1247 11 an 9 8 (P 17 W 6 (P 82 W 1 4 / VR 0 16 /V ) R 36 Sc he ) 1602 1249 1307 1604 Noordelijk insteekdok 1616 1996 1997 1998 1999 (P 1614 1992 38 1606 VR 1253 Intensiteiten (PW/VR) tijdens ochtendspits (8-9u) 1620 Op De Beeck nv 1251 1618 1303 Pl o egw eg 1608 1622 51 ) S ( PW 1610 1612 R 1968 47 3 1301 1255 R1 191 19) ( PW OP DE BEECK-ORGACOM 76 1936 /V R1 15 ) 1795 0) 1624 /V 2/ 1626 /V Sc h 21 0 11 ( PW 9( PW 1 4 9 57 / V /V R6 1 R 62 ) ) 1628 79 Ket e n 1719 1718 198 ( PW 56 ( PW 1632 1630 35 2/ VR 1720 1940 58 V R Ou 2 ( P W d 32 87 edij 1/ k ) VR 26 770 Pl o ( PW 1 ) eg we 53 g 3/ VR 23 7) 317 1716 1722 nn 1944 55 (PW 29 51 / VR (PW 26) 27 / VR 24) g 1714 Schelde W 6/ Si n t-A n 1634 51 (P W 27 55 (P / VR W 29 24) / VR 26) 1948 1940 1724 cht 1950 1712 1726 1972 147 1 (PW ( PW 0 / 1 2 VR 1 5/ VR ) Mol 22 enw ) e 1638 Ge sle Si g we i us 1930 1710 1730 1728 1636 1353 1910 1708 2( PW 1668 1920 737 124 ( PW 4 19 3( PW / 9 1 9 VR 3 1 8) /V R3 24) 1664 1706 1512 1510 1552 Beverentunnel 46 (PW 30 / VR 16) 140 (PW 13 1 / VR 9) 1672 Doeldok Deurganckdok 1734 t on 1660 SHK 1974 1732 11 21 9 (P 0( W PW 5 7 14 / V 9/ R VR 62) 61 ) 1640 a at tra he Sc ui ss To lh 0) 1736 1642 1658 1662 1704 (P ) 11 1644 12 9 R 25) 35 / VR 60 (PW 2) 2 R V / 201 222 (PW SPCZ /V 1646 541 60 1652 1656 Oud Arenberg SPCN 1900 ns VR 1 an PW ela 71 ( ld 1 1654 1702 t un n el-Wes t 06) ) 62 R3 R3 m V 0/ /V / 10 s 5 j 0 VR 4 40 Ti 62 W 11 ) PW 1) 2 ( 82 ( P 1 7 9 15 29 6 (P 3( W PW 7 2 24 / V 4/ R VR 85) 49 ) 13 Galgeschoor 4( 20 PW 9( PW 8 4 /V 19 8 / R 51 ) VR 11 ) 8/ 12 R 28 (P W W 1700 59 12 SLIH 1738 1650 1648 ek dok W e ch Hogendijk 13 20 0 ( P 0( W PW 4 6 1 2 / VR 7/ VR 84) 73 ) (P W 1740 7 12 6 (P 9( W PW 46 1 0 / VR 9/ VR 30) 20 ) >900 Verreb ro 1742 (P 69 750 - 900 1351 (P SLIH 28 0 Bl ikk 53 en 21 (P 0 (P W 3 W 2 18 / V R 1 / V 20 R ) 30 ) 600 - 750 1359 23 1 0 450 - 600 Kanaaldok B2 70 3 /V 69 /V R 300 - 450 1357 1355 1744 0) 150 - 300 n B1 eg Dreefstraat la a ld e 1105 1103 39 (PW 23 / VR 16) Perelw Kallosluis Fort de 1100 aldok 0 - 150 w nge stl a We <= 0 0) / VR 280 R 0) ( PW 9 / V 280 PW 6 ( 69 gen En LILLO g Kana tin Saf Legende n we t ee ses l e g eg PW: personenwagen 447bis VR: vrachtwagen Singelweg Melkader Bijlage 19 Aandeel vrachtwagens avondspits Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 1241 ´ 1237 0 210 420 1235 1209 1199 1204 5 5) / VR 159 214 7/ 63 PW 0( 117 l Li e f ( PW 08 10 dijk an na la An n tSi n Ket e n i sl aa 1) 1993 an 1992 ela /V R8 1548 2 17 7 (PW 1( P W 20 15 / V R 1/ V R 7) 20 ) 1558 1504 1520 1556 1554 1512 1191 1195 Zuidelijk insteekdok 1129 1113 1111 1109 1107 1510 1552 Beverentunnel 840 m 1193 SBA SRP 9 eg 1197 1205 131 41 nsw 1203 gebruiksvoorwaarden: [email protected] 1207 1233 1560 opgemaakt op 4-02-2013 Vrasenedok (P W an Si n t-J a 1562 1201 212 1996 1997 1998 1999 ela 1600 1243 1239 0) 1568 Waaslandkanaal 207521 tun 40 oe k VR sh 8/ 1602 1249 1245 1604 Noordelijk insteekdok 14 11 1606 1614 1616 1247 OP DE BEECK-ORGACOM 21 1936 9( /V PW R1 66) 80 /V R 1795 eld 1253 1303 Intensiteiten (PW/VR) tijdens avondspits (17-18u) 1620 Op De Beeck nv 1251 1618 1307 222 1608 1622 1968 Sc h 1301 1255 (P W at tra 60 R1 1 388 6) (P W P lo egw eg 1624 an 1992 /V 1610 1612 ela ken 48 130 9( PW 101 97 5 6( PW /V R3 59 6 35) /V R4 19) 1626 ek dok (P W 1742bis 9 25 2 (P 4( W P W 33 16 / V R 5/ V R 59) 89 ) eld ne 1719 1718 1632 1628 Sc h 0) 1716 1720 1630 (P W 56 (P 9 W 45 / V R 42 /V ) R 11 ) 28 163 4) 211 (P (PW W 16 8/ VR 6/ 4 4) VR 21 ) eg 1944 1940 1722 Kanaaldok B2 0 VR 1634 1353 1714 we 1724 28 (P W6 / VR 211 ( 21) PW 1 68 / VR 4 1948 1940 i us 1636 cht 1950 1712 1726 1972 464 (P W 398 7( / VR PW 6 7) 83 /V 84 R 5( O PW 10 ud ed 4) 57 347 ijk 7/ ( VR P W 1 2 6 93 8) 82 /V 9( R1 PW 55 ) 51 4/ VR 31 5) 1668 1638 st 541 18 Doeldok t on 1672 1664 Ge sle 1710 1728 Si n t-A n 1662 1930 1( PW (PW 0 / 32 V R 1 /V ) R 2 Mo l en 5) w 1660 1910 1708 58 1640 1706 1105 1103 128 (PW 108 / VR 20) 171 (P W 151 / VR 20) 27 (PW 20 / VR 7) 1642 SHK 1920 1730 We el- Ou de 16 5 89 (P W (P W 134 68 / V /V R3 R 21 1) ) Deurganckdok 1734 1644 1658 Schelde 1974 1646 25 g 9 4 (P 2( W P W 16 33 5 / V /V R8 R 59 9) ) VR 25) 289 (PW 264 / 23) 39 (PW 17 / VR 22 4 86 (P W (PW 15 2 23 / V R /V R 7 2) 63 ) SPCZ nn stu an ) ) 42 11 R VR /V 5/ 39 53 W P W 0 (P 7( 5 1652 61 SPCN 1900 PW 8( jsm 9 ) Ti 51 7) 12 56 1704 1736 1732 1656 Oud Arenberg 1351 he Sc ui ss To lh 1702 1738 1648 Verreb ro 1700 1650 1654 2 R VR /V 3/ 75 46 15 W W P (P 5( 94 74 20 Galgeschoor 1740 95 33 57 Hogendijk ) 82 SLIH Bl ik >900 1359 1742 ke 750 - 900 (P W 15 (P 4 W /V 55 R 5 11 /V 4) R 13 3) 62 VR 1/ 26 (P W (P 15 W /V 38 R 4 11 /V ) R Sc 34 ) he ld 600 - 750 8 SLIH n 26 3 49 (P W (P W 242 18 / / V VR R 21 31 ) ) 450 - 600 68 8 3) 300 - 450 26 53 150 - 300 1357 1355 1744 32 5 35 (P (P W 3 W 2 35 5 / / V VR 0) R 0) 0 - 150 n B1 eg Dreefstraat la a ld e aldok <= 0 w nge stl a We Totaal aantal voertuigen 0) / VR 0 ) 35 VR (PW 325 / 35 (P W 325 gen En LILLO Kana tin Saf Legende g n we t ee ses l e g Kallosluis Fort de 1100 Perelweg PW: personenwagen 447bis VR: vrachtwagen Singelweg Melkader Bijlage 20 Intensiteiten ochtendspits Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 1900 210 1235 1209 16 16 14 17 33 l tun ne 420 1205 1204 oe k sh ken 35 9 Beverentunnel 1129 1113 1111 n Ou de n i sl aa Ket e n an ela eld Sc h SBA SRP 7 1548 1109 1107 an 13 1552 1195 Zuidelijk insteekdok na laa 33 1554 840 m 1191 Si n t-A n dijk 13 29 9 1556 1193 32 eg 1558 1199 eld ela 1504 1105 1103 4 Sc h 11 5 1197 gebruiksvoorwaarden: [email protected] 1207 1233 1560 eg 4 9 18 22 0 nsw 1203 Vrasenedok 1992 1520 1512 1510 4 ´ 1237 1201 1239 1993 dijk 1562 opgemaakt op 4-02-2013 11 41 Si n t-J a 4 4 9 9 1600 1243 1241 9 Ou de 1568 Waaslandkanaal 207523 Pl o egw 1602 1249 1245 1604 Noordelijk insteekdok 24 13 1606 1614 1616 22 1996 1997 1998 1999 1101 Perelw Kallosluis Fort de 1100 eg 447bis Singelweg 4 1253 Intensiteiten (PW/VR) tijdens ochtendspits (8-9u) 1620 Op De Beeck nv 1251 1618 1303 1247 37 1608 1622 1307 20 27 1612 9 1301 1255 OP DE BEECK-ORGACOM 1936 g 1610 1624 35 26 we 1795 17 12 1626 1992 18 i us 22 3 26 1628 7 2 Si n 8 t-A nt o n 1742bis 1630 6 1940 18 1719 1718 1632 1944 7 23 15 1720 61968 6 13 g Mo l en we 1716 1722 6 6 7 1634 11 8 20 1724 1966 27 12 17 g we i us 1636 1353 1714 1726 12 1668 1638 t on 1664 6 7 1948 1940 Si n t-A n 1672 Doeldok cht 1950 1712 1728 1972 7 1640 1660 1662 1710 1730 1642 1658 Ge sle 44 1646 1930 10 3 7 1910 1708 1732 1644 1706 11 1648 Schelde 1920 1650 1656 541 Li e f Deurganckdok 1734 Oud Arenberg 46 a n 16 15 at tra SHK 7 9 > 80 1652 36 12 13 SPCZ 1974 1654 Kanaaldok B2 12 SPCN 1704 1736 70 - 80 ek dok he Sc 7 ke n 1702 1738 60 - 70 Hogendijk j Ti sm 48 44 28 36 Galgeschoor Bl ik 50 - 60 an SLIH 1700 2 40 - 50 Verreb ro To lh ui ss 1743 ela nne l-West s tu 9 29 17 22 3 16 20 13 1740 30 - 40 18 22 eld 4 16 20 - 30 1351 ch 48 B1 1742 10 - 20 1359 22 48 S SLIH 0 - 10 1357 1355 22 n aldok <= 0 la a ld e Kana eg Dreefstraat 1744 16 4 [%] w nge stl a We I/C ratio's g 16 4 gen En LILLO 16 4 tin Saf Legende n we t ee ses l e g Melkader Bijlage 21 Intensiteiten avondspits Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 1235 1209 59 25 62 l tun oe k sh ken 38 n laa na Si n t-A n dijk Ou de 4 4 47 19 4 i sl aa n 35 17 Ket e n 30 19 31 30 37 32 12 55 1204 1992 1193 Zuidelijk insteekdok 1189 1191 1129 1113 an Sc h SBA 2 SRP 1109 1107 an 26 1195 1111 eld ela dijk 1552 Beverentunnel 840 m Sc h eld ela 1504 1520 1554 1197 1205 1993 1548 2 1556 1203 gebruiksvoorwaarden: [email protected] 1207 1233 16 25 23 at ne 420 3 14 11 11 2 2 210 1558 1199 eg 11 2 24 13 0 nsw 43 39 Si n t-J a 1560 opgemaakt op 4-02-2013 Vrasenedok 24 11 1105 1103 9 1512 11 ´ 17 1600 1241 1237 35 1996 1997 1998 1999 Ou de 1568 1562 1201 Pl o egw 1602 1243 1239 eg 1604 Noordelijk insteekdok Waaslandkanaal 207554 24 18 1614 1249 1245 35 1606 1616 1247 OP DE BEECK-ORGACOM 1936 1608 1101 11 1253 1303 Intensiteiten (PW/VR) tijdens avondspits (17-18u) 1620 Op De Beeck nv 1251 1618 1992 31 1612 1622 1307 g 1610 1624 1301 1255 20 4 g Mo l en we 10 7 we 2 ek dok Verreb ro i us 1795 10 21 1626 1944 22 1628 24 13 6 1742bis 1630 Schelde 4 4 20 1 Si n 9 t-A nt o n 6 1719 1718 1632 1966 1940 19 1716 1722 1720 4 20 60 21 10 1724 1634 1353 cht 1948 1714 1726 21 1636 1972 1950 g we 1638 37 4 Li e f 12 7 1668 Ge sle 1940 i us 1664 1930 1712 1728 t on 1672 Doeldok an 2 8 3 ke n Bl ik 1642 1640 1910 1710 1730 Si n t-A n 1662 ela 4 1644 1660 eld 36 1646 1658 12 20 9 2 SHK 1706 1708 1732 1656 Oud Arenberg 541 1920 1650 1652 Sc h 68 68 SPCZ 1704 Deurganckdok 1734 1648 1351 1900 28 35 412 62 19 1 36 9 4 SPCN 1974 > 80 1359 1702 1738 70 - 80 1357 1355 Galgeschoor 1736 1654 an SLIH 1700 60 - 70 Hogendijk ela 49 15 1740 30 - 40 50 - 60 tra To lh ui ss 18 2 20 - 30 1743 eld 16 Kanaaldok B2 B1 1742 10 - 20 ch SLIH 0 - 10 40 - 50 49 24 S 35 k aldo <= 0 49 Kana eg Dreefstraat 1744 2 18 [%] w nge stl a We I/C ratio's 2 18 gen En LILLO 2 18 tin Saf Legende g n we t ee ses l e g Perelw Kallosluis Fort de 1100 1510 eg 447bis Singelweg Melkader Bijlage 23 Habitatkaart Legende bedrijfssite verdwenen BWK-complexen HAB2 1130 1320 1330_da 1330_mz 1330u_da 1330u_mz 6510 6510u,gh rbbmr HAB1 1130 1130_vg 1330_da 1330_mz 1330u_da 1330u_mz 6430 6510u,gh N 91E0 Schaal 1:30000 farMER bvba Industrieweg 114H 9032 Wondelgem Tel.: +32 9 265 74 06 Fax: +32 9 265 74 05 [email protected] Bijlage 23 Habitatkaart Legende bedrijfssite verdwenen BWK-complexen HAB2 1130 1320 1330_da 1330_mz 1330u_da 1330u_mz 6510 6510u,gh rbbmr HAB1 1130 1130_vg 1330_da 1330_mz 1330u_da 1330u_mz 6430 N 6510u,gh 91E0 Schaal 1:30.000 farMER bvba Industrieweg 114H 9032 Wondelgem Tel.: +32 9 265 74 06 Fax: +32 9 265 74 05 [email protected] Bijlage 24 Kwetsbaarheidskaart eutrofiëring Legende bedrijfssite niet kwetsbaar niet tot weinig kwetsbaar met kwetsbare elementen niet tot weinig kwetsbaar met zeer kwetsbare elementen weinig kwetsbaar kwetsbaar kwetsbaar met zeer kwetsbare elementen zeer kwetsbaar N Schaal 1:30.000 eco-scan bvba Industrieweg 114H 9032 Wondelgem Tel.: +32 9 265 74 06 Fax: +32 9 265 74 05 [email protected] Bijlage 25 Kwetsbaarheidskaart verzuring Legende bedrijfssite geen informatie niet kwetsbaar weinig kwetsbaar kwetsbaar zeer kwetsbaar N Schaal 1:30.000 eco-scan bvba Industrieweg 114H 9032 Wondelgem Tel.: +32 9 265 74 06 Fax: +32 9 265 74 05 [email protected] Bijlage 26 Kwetsbaarheidskaart geluidsverstoring Legende bedrijfssite niet kwetsbaar niet tot weinig kwetsbaar met kwetsbare elementen niet tot weinig kwetsbaar met zeer kwetsbare elementen weinig kwetsbaar kwetsbaar kwetsbaar met zeer kwetsbare elementen zeer kwetsbaar N Schaal 1:30.000 eco-scan bvba Industrieweg 114H 9032 Wondelgem Tel.: +32 9 265 74 06 Fax: +32 9 265 74 05 [email protected] Bijlage 27 Kaarten fluxys Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting Niet-technische samenvatting van de uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting MER ORGA266_11A 25/07/2014 Nico Raes OLFASCAN NV Industrieweg 114H - B-9032 Gent Tel +32 9 265 74 00 – fax +32 9 265 74 05 www.olfascan.com – [email protected] KBO 0466.095.985 RPR Gent IBAN 23 4487 6556 2191 BIC KREDBEBB Colofon Opdrachtgever: Op De Beeck NV Hagelberg 8 2250 Olen Projectlocatie: Molenweg (havennummer 1936) 9120 Beveren (Kallo) Opstellers rapport: coördinerend studiebureau: OLFASCAN nv Industrieweg 114H 9032 Gent (Wondelgem) m.e.r.-deskundigen: discipline lucht en coördinatie: Toon Van Elst (OLFASCAN NV) discipline geluid: Guy Putzeys (dBA Plan bvba) discipline fauna & flora: Marjan Speelmans (eco-scan bvba) discipline bodem en grondwater: Peter Hermans (DLV Belgium cvba) discipline oppervlaktewater: Johan Versieren (JOVECO) medewerker OLFASCAN: Nico Raes Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 2 | 20 Inhoudsopgave Colofon ....................................................................................................................... 2 Inhoudsopgave .............................................................................................................. 3 1 Inleiding ................................................................................................................. 4 1.1 Beknopte omschrijving project .............................................................................. 4 1.2 Toetsing m.e.r.-plicht .......................................................................................... 5 2 Situering project ....................................................................................................... 6 3 Projectbeschrijving ................................................................................................... 7 3.1 Vergisting van organisch-biologische afvalstromen ...................................................... 7 3.2 Co-compostering van koolstofrijke producten in een mestverwerkingsinstallatie ................ 7 3.3 Opslag en overslag van houtafval ............................................................................ 9 4 Milieu-effecten ........................................................................................................ 10 4.1 Discipline lucht en geur ...................................................................................... 10 4.2 Discipline geluid ................................................................................................ 12 4.3 Discipline oppervlaktewater ................................................................................. 12 4.4 Discipline grondwater ......................................................................................... 13 4.5 Discipline bodem ............................................................................................... 14 4.6 Discipline mens ................................................................................................. 14 4.6.1 Gezondheid ......................................................................................... 14 4.6.2 Mobiliteit ............................................................................................ 16 4.7 Discipline fauna & flora ....................................................................................... 16 4.8 Discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie ........................................... 18 5 Conclusie ............................................................................................................... 19 Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 3 | 20 1 Inleiding Dit is de niet-technische samenvatting van een milieu-effectrapport (MER), m.a.w. een beknopte samenvatting van het eigenlijke MER bestemd voor publiek en belanghebbenden. Een MER is een openbaar document waarin de milieu-effecten van een planproces of project en de eventuele alternatieven voor dat planproces of project worden onderzocht. Het MER beslist niet of het project of planproces een vergunning krijgt, dit wordt beslist door de vergunningverlener die hierbij rekening houdt met het MER. De niet-technische samenvatting heeft als doel om aan publiek en belanghebbenden de relevante informatie uit het MER te communiceren en hiermee de publieke participatie in het vergunningsproces te bevorderen. Voor de uitgebreide technische informatie dient het eigenlijke MER geraadpleegd te worden. 1.1 Beknopte omschrijving project Groep Op De Beeck werd een halve eeuw geleden opgericht, en is momenteel actief op zes terreinen. Naast het vervoer van veevoeders stapte Groep Op De Beeck ook in de sector van biogasproducten, mesthandel, land- en tuinbouwproducten en turfproducten. Het m.e.r.-project omvat de uitbreiding van het bedrijf te Kallo. Dit is een afvalverwerkend bedrijf, waar de activiteiten opgesplitst kunnen worden in twee grote delen: co-vergisting (met aanmaak vergistingsmix – Op De Beeck NV) en co-compostering (Compofert). Milieutechnisch staat het bedrijf op naam van Geert Op De Beeck. De installatie zelf valt onder Op De Beeck nv, en alles met betrekking tot de co-compostering is gekend onder Compofert. Momenteel is het bedrijf vergund voor een composteringscapaciteit van 130.000 ton/j (met hierbij max. 99.990 ton mest/j) en een co-vergistingscapaciteit van eveneens 130.000 ton/j. Naar de toekomst toe wordt een uitbreiding van de milieuvergunning aangevraagd tot een totale compostering van 220.000 ton/j (die maximaal ingevuld kan worden met mest), en wordt bij het vergistingsdeel geen extra capaciteit aangevraagd. Deze uitbreiding zal niet gepaard gaan met wezenlijke veranderingen aan de infrastructuur, maar gaat gepaard met het maximaal invullen van de technische mogelijkheden. Mits een optimale opvulling van de tunnels, die 4 m hoog zijn, en een gemiddelde verblijftijd van 4 dagen kan een maximale composteringscapaciteit van 220.000 ton/j (die volledig ingevuld kan worden met mest) bekomen worden. De uitbreiding, waarvan dit MER onderdeel uitmaakt, is dan ook volledig te kaderen binnen Compofert. Eind 2010 werd het bedrijf, meer bepaald een deel van de co-vergistingsinstallatie, getroffen door een brand. Hierdoor werd de drooginstallatie en één vergister volledig beschadigd en niet meer in gebruik (vergunning hiervoor is vervallen, maar de vergistingscapaciteit van 130.000 ton per jaar bleef vergundIn het kennisgevingsdossier werd weergegeven dat een milieuvergunningsaanvraag lopende was om opnieuw de vergunning van voor de brand te bekomen (met uitzondering van de drooginstallatie, die niet meer aangevraagd wordt). Deze vergunning is bekomen op 6 september 2012. Tijdens deze aanvraag werd ook een hernieuwing van de volledige milieuvergunning aangevraagd (co-vergistingsinstallatie en cocompostering). Om deze vergunningsaanvraag sneller te laten lopen, werd in deze hernieuwing maar 99.990 ton/j dierlijke mest aangevraagd (i.p.v. eerdere vergunning van 100.000 ton dierlijke mest per jaar, wat ontheffingsplichtig is). De effecten van deze aanvraag zullen eveneens mee opgenomen worden tijdens deze m.e.r.-procedure. In deze milieuvergunningsaanvraag werd ook een derde activiteit aangevraagd, namelijk de opslag en overslag van houtafval. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 4 | 20 1.2 Toetsing m.e.r.-plicht Het ‘Besluit van de Vlaamse Regering van 10 december 2004 houdende vaststelling van de categorieën van projecten onderworpen aan milieu-effectrapportage’ werd op 17/02/2005 in het Staatsblad gepubliceerd als uitvoeringsbesluit bij het Decreet van 18 december 2002 (BS 13/12/2003) tot aanvulling van het Decreet van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid met een titel betreffende de milieu-effect- en veiligheidsrapportage. Dit besluit bevat een bijlage I en II met lijsten van m.e.r.-plichtige categorieën van projecten. Voor de projecten/plannen uit bijlage II kan de initiatiefnemer een gemotiveerd verzoek tot ontheffing indienen bij de bevoegde administraties. Aanvullend hierop is op 29 april 2013 het besluit van de Vlaamse Regering van 1 maart 2013 inzake de nadere regels van de project-m.e.r.-screening gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. Hierbij werd een Bijlage III van het project-m.e.r.-besluit opgenomen. Wanneer een project onder één van de rubrieken onder deze Bijlage III valt, kan de initiatiefnemer een project-MER opmaken, maar kan hij er ook voor opteren om de project-m.e.r.-screeningsprocedure te doorlopen. De opdrachtgever vraagt een uitbreiding van de milieuvergunning aan voor de exploitatie van een installatie voor mestbewerking en mestverwerking, waarbij o.a. een co-compostering van 220.000 ton/j dierlijke mest aangevraagd wordt. Overeenkomstig aan het hogervermeld Besluit valt het project in de categorie 11 l) uit de lijst van Bijlage II: “Installaties voor mestbewerking of –verwerking met een verwerkingscapaciteit van 100.000 ton of meer dierlijke mest per jaar”. Gezien de omvang van het project en het feit dat er in het verleden nog geen MER of ontheffingsdosier opgemaakt werd voor dit bedrijf, is het aangewezen een MER op te maken om toe te voegen aan de nieuwe milieuvergunningsaanvraag. De hervergunning van de huidige milieuvergunningsaanvraag, waarbij zowel de co-vergistingsinstallatie, de co-compostering en de opslag en overslag van houtafval aangehaald werd, was reeds mee opgenomen in de meest recente milieuvergunningsaanvraag. Om de co-vergistingsinstallatie zo snel mogelijk weer in gebruik te kunnen nemen, werd geopteerd om voor de co-compostering maar 99.990 ton dierlijke mest per jaar ter hervergunnen (op een totaal van 130.000 ton/j mest en andere producten). Hierdoor diende geen MER opgemaakt te worden, en verliep de procedure sneller. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 5 | 20 2 Situering project De ligging van het bedrijf, gelegen in de Molenweg (havennummer 1936) te Kallo, een deelgemeente van Beveren, wordt weergegeven op een uittreksel van de topografische kaart van België (Bijlage 1) en van de stratenatlas van België (Bijlage 2). Het bedrijf is gelegen in de provincie Oost-Vlaanderen, op zowat 2 km van de provincie Antwerpen. De afstand tot Nederland bedraagt ongeveer 7 km. Rekening houdende met het gewestplan (Bijlage 6) bevindt het bedrijf zich in zeehavengebied type 2. Binnen een straal van 1 km rond het bedrijf zijn een aantal adrespunten gekend, maar deze worden gelinkt met nabijgelegen bedrijven en hebben geen uitstaans met woongelegenheden. Het dichtstbijzijnde woongebied als dusdanig betreft het woongebied Kallo, en dit op 2,1 km ten zuiden van het bedrijf. Het bedrijf is gelegen op de linker Schelde-oever, in het industriegebied Waaslandhaven. Het bedrijf is gelegen op de bedrijventerreinen ten westen van de R2 en de Liefkenshoektunnel. In de andere windrichtingen wordt het bedrijventerrein als het ware begrensd door de Schelde (noorden), het Deurganckdok (westen) en het Waaslandkanaal (zuiden) met het Noordelijk en Zuidelijk Insteekdok. In de omgeving van het bedrijf zijn o.a. de volgende bedrijven gelegen: Indaver (afvalverwerking), Fertikal (mestverwerking), Ibogem (afvalverwerking), Aproc (recyclage en reprocessing van vloeibare chemicaliën), en de Grens Inspectie Post Linkeroever. Het bedrijf is gelegen in een Natura-2000 gebied, namelijk in het vogelrichtlijngebied “Schorren en polders van de Beneden-Schelde”. Op zowat 1,1 km van het bedrijf strekt zich het habitatrichtlijngebied “Schelde- en Durme-estuarium van de Nederlandse grens tot Gent” uit, en dit in noordelijke tot zuidoostelijke windrichting. Ten noorden van het bedrijf, op ongeveer 1,3 km, ligt nog het habitatrichtlijngebied “Historische fortengordels van Antwerpen als vleermuizenhabitats”. Het dichtstbijgelegen VEN-gebied, “Slikken en schorren langsheen de Schelde” strekt zich uit ten noorden tot zuidoosten van het bedrijf, en de kortste afstand tot de bedrijfsterreinen bedraagt 1,5 km. . Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 6 | 20 3 Projectbeschrijving Het bedrijf is gespecialiseerd in het verwerken van afvalstoffen, opgedeeld in drie hoofactiviteitten: vergisting van organisch-biologische afvalstromen, met in een eerste fase de preparatie van een vergistingsmix; co-composteren van koolstofrijke producten in een mestverwerkingsinstallatie; op – en overslag van houtafval. Voor het MER is hoofdzakelijk de uitbreiding van de co-compostering van belang. Bij de overige twee activiteiten zijn de wijzigingen veel minder uitgesproken en minder ingrijpend inzake milieu-effecten. 3.1 Vergisting van organisch-biologische afvalstromen Dit deel van het bedrijf is voornamelijk van belang voor de huidige situatie. Naar de toekomst toe (de m.e.r.-situatie) worden geen grote aanpassingen gepland aan de vergistingsinstallatie. In een eerste fase van dit proces worden diverse producten (o.a. slib, GFT, energiemaïs, ajuinen, dierlijk en plantaardig organisch biologisch afval), ...) gemengd tot een vergistingsmix. Hierbij wordt een onderscheid gemaakt tussen Ecofrit (d.i. een mix louter op basis van plantaardige producten) en Biofrit (waar ook van oorsprong dierlijke producten inbegrepen zijn). Een deel van deze mixen wordt afgevoerd naar derden, de rest wordt in de eigen vergistingsinstallatie gebruikt. In dit laatste geval wordt ecofrit en biofrit nogmaals gemengd in een voormengtank. Het materiaal wordt gedurende een aantal weken vergist in de tanks, met productie van biogas tot gevolg. Dit biogas wordt in biogasmotoren omgezet in elektriciteit en warmte. Het restproduct van vergistingsproces, zijnde het digestaat, wordt gescheiden in een dunne en dikke fractie. De dikke fractie wordt opgevangen in een container en overgebracht naar de compostering. De dunne fractie van het digestaat wordt ter plaatse nog verder ingedikt met behulp van warme lucht vanuit de motoren. De lucht na drogen wordt vervolgens afgezogen naar een dubbele wasser gevolgd door een waterwasser en naar buiten geëmitteerd. Globaal bekeken worden er bij dit proces geen significante wijzigingen voorzien. Wegens een continue optimalisatie van het bedrijfswerking worden wel een aantal aanpassingen voorzien met betrekking tot de opslag van Ecofrit – Biofrit. Een aantal opslagtanks en silo’s zullen hierbij een andere bestemming krijgen, en er is een uitbreiding van de opslagcapaciteit gepland, maar deze zullen geen significante bijkomende impact hebben op het milieu. 3.2 Co-compostering van koolstofrijke producten in een mestverwerkingsinstallatie Een globaal processchema voor het co-composteringsproces wordt gegeven in Figuur 1. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 7 | 20 diverse mestsoorten secundaire grondstoffen organisch biologische afvalstromen compostering bodemverbeterend middel afvoer Figuur 1 Processchema co-compostering Bij de co-compostering worden kort na de levering diverse grondstoffen (mest, organisch biologisch afval, ...) gemengd.Dit mengen gebeurt volledig inpandig en dat in mengbakken in de overdekte mestverwerkingsloods. In de huidige situatie mag maximaal 99.990 ton dierlijke mest per jaar (op een totaal van 130.000 ton/jaar niet-gevaarlijke afvalstoffen) verwerkt worden. Naar de toekomst toe zal dit maximaal 220.000 ton dierlijke mest per jaar zijn (op een totaal van 220.000 ton/j niet-gevaarlijke afvalstoffen). Vanuit de mengbakken valt het product op een transportlijn waarop bevochtigers staan. Deze bevochtiging zorgt voor een activering van het mengsel. Hiervoor wordt het spui van de zuurwassers of ander (bedrijfs)afvalwater herbruikt. Eénmaal het product gemengd is, worden de composteringstunnels gevuld. Dit moet gelijkmatig gebeuren om een goede compostering te garanderen. Het composteringsproces is een gestuurd proces waarbij gedurende 4 tot 10 dagen compostering plaatsvindt, en dit in vier composteringstunnels voorzien van een actieve vloerbeluchting in een betonnen vloer, waarin kunststof buizen gelegd zijn die op regelmatige afstand geperforeerd zijn. Hierop zijn speciale spuitstukken gemonteerd die de lucht gelijkmatig door de compost sturen. Een uniforme en goede beluchting wordt hierdoor gegarandeerd. Met de lucht wordt zuurstof aangevoerd, essentieel voor het aerobe composteringsproces. Dit aerobe proces is noodzakelijk met het oog op de kwaliteit van het product en het verhinderen van geuremissies. De ruimtes zijn voorzien van ventilatoren om de proceslucht continu af te zuigen. Via een zuurwasser en een biofilter wordt de lucht gezuiverd. Hierbij is het van belang de temperatuur, het zuurstofgehalte en het vochtgehalte van de inkomende lucht te sturen. Een deel van deze inkomende lucht is afkomstig van de overdekte mestverwerkings loods, maar naargelang het stadium van compostering kan deze lucht bijgemengd worden met verse lucht of recirculatielucht. Tijdens het composteringsproces wordt het compostmengsel gehygiëniseerd. Na het composteren worden de tunnels leeggeschept en wordt de compost naar de stock loods overgebracht, die volledig sanitair gescheiden is van de mengloods. Tijdens de stockageperiode rijpt de compost nog een beetje verder af en verhoogt de stabiliteit. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 8 | 20 De uitbreiding van de composteringsactiviteit zal niet gepaard gaan met wezenlijke veranderingen aan de infrastructuur, maar is mogelijk binnen de bestaande infrastructuur mits wat aanpassingen aan het werkingsproces. Een optimale opvulling van de tunnels en een gemiddelde verblijftijd van 4 dagen (i.p.v. de huidige 6 dagen) zorgt voor een maximale composteringscapaciteit van 220.000 ton/j. 3.3 Opslag en overslag van houtafval Op de site zullen diverse houtafvalstromen aangeleverd en opgeslagen worden, afkomstig van derden of intern verpakkingsafval (o.a. paletten). Met behulp van een mobiele hakselaar wordt dit afvalhout verhakseld en afgevoerd naar andere bedrijven voor verdere verwerking. Aan dit proces zijn er geen wijzigingen gepland. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 9 | 20 4 Milieu-effecten In het MER werden de milieu-effecten ten gevolgen van de bedrijfsexploitatie besproken. Hierbij wordt een inschatting gemaakt van de effecten in de referentiesituatie, evenals in de gewenste situaties. 4.1 Discipline lucht en geur De belangrijkste emissies in de lucht als gevolg van het bedrijf zijn geur, NO X, CO, NH3 en fijn stof. Op het bedrijf zijn een aantal mogelijke bronnen van dergelijke emissies naar de lucht toe te detecteren: mestverwerking/compostering: voornamelijk ammoniak en in minder mate zwavelverbindingen zullen hierbij vrijkomen. De mestverwerkingsloodsen staan continu in onderdruk en zijn uitgerust met een centraal luchtbehandelingssysteem. De lucht wordt eerst gewassen door zuurwassers, waarna het door de biofilter geleid wordt. De proceslucht van de tunnels en de afzuiglucht van de stockageloods wordt voor een deel herbruikt bij het biothermisch drogen; vergisting: het vergistingsproces is een dynamisch en biologisch proces, waarbij een stijgende gasproductie, verzuring, … kan optreden. Dit kan gepaard gaan met onverwachte emissies. Bij overproductie van gas wordt een deel van het gas afgefakkeld. De overdruk kan in geval van nood ook weggelaten worden via watersloten op de vergisters. Bij dit vergistingsproces zijn een aantal biogasmotoren aanwezig. Deze motoren zetten het biogas om naar elektriciteit maar zullen rookgassen emitteren. Daarnaast is een ontzwaveling aanwezig om H 2S uit de luchtsstroom te verwijderen teneinde corrosie van de motoren te vermijden; opslag producten: in de buitenlucht zijn alleen inerte en/of geurloze producten opgeslagen. De opslagsilo’s voor dierlijke bijproducten zijn uitgerust met een overdrukventiel en damprecuperatie. Bij het vullen van de silo kan namelijk een overdruk ontstaan. Door het overdrukventiel en de damprecuperatie zal evenwel geen lucht ontsnappen naar buiten toe, maar zal deze opgevangen en terug in de silo geleid worden. De producten voor de vergistingsmix worden in gesloten silo’s of gesloten loodsen gestockeerd. De poorten moeten steeds gesloten blijven. Hiertoe zijn sectionaal- en snelsluitpoorten aanwezig bij de composteringsloods. Bij de ontpakkingsloods zijn snelsluitpoorten aanwezig, maar door het frequente transport in en uit deze loods worden deze dikwijls geopend. Ook de opslag van bermmaaisel kan aanleiding geven tot luchtemissies; in de opslagtank voor dierlijke bijproducten wordt de verdringingslucht gezuiverd via een aktief koolfilter; shredder en motoren voertuigen: de shredder kan aanleiding geven tot voornamelijk stofemissies. Het bedrijf beschikt evenwel over een sproei-installatie om dit tegen te gaan. Daarnaast zijn ook de emissies van de motoren (voertuigen en andere installaties) relevant mbt luchtemissies. Op de geleide bronnen (biobed, biogasmotoren en drooginstallatie) zijn reeds meetgegevens beschikbaar. Daarnaast zijn ook een aantal snuffelmetingen uitgevoerd rond het bedrijf, en dit om de effectieve geurimpact van het bedrijf in kaart te brengen. Hierbij kan een kanttekening gemaakt worden dat het niet steeds eenvoudig is om de geur van het bedrijf te onderscheiden van de omliggende bedrijven, omdat hier ook composteer- en mestverwerkingsactiviteiten plaatsvinden. Op het bedrijf zijn een aantal potentiële geurbronnen, maar de belangrijkste bronnen kunnen geïdentificeerd worden als de loods van de vergistingsmix, de drooginstallatie en de composteerunit. Dit zijn namelijk de bronnen die op verdere afstand van het bedrijf aanleiding kunnen geven tot Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 10 | 20 geurwaarneming. De overige bronnen (buitenopslag, waterzuiveringsinstallatie) kunnen hierbij als minder relevant beschouwd worden. Het uitbreiden van de composteringscapaciteit zal niet gepaard gaan met wezenlijke veranderingen aan de infrastructuur, maar is mogelijk binnen de bestaande infrastructuur mits wat aanpassingen aan het werkingsproces. Dit kan mogelijkerwijs gepaard gaan met stijgende geuremissies, maar de biofilter is ruim voldoende gedimensioneerd om de geuremissies te verwijderen. Aan de overige bronnen zijn geen wijzigingen voorzien die een invloed op de geuremissies zullen hebben, dus kan globaal gesteld worden dat de huidige geurimpact naar de gewenste situatie toe niet zal wijzigen. Het bedrijf bevindt zich in de Antwerpse Haven, wat beschouwd kan worden als een laag geurgevoelig gebied. De geurconcentratiezone van 1 se/m³ strekt zich dan ook voornamelijk uit over dit laag geurgevoelig gebied (evenals waterwegen en natuurgebied), maar komt tevens net tot aan hoog geurgevoelig gebied ten noorden van het bedrijf (gebied voor dagrecratie en woongebied met culturele en/of esthetische waarde, gesitueerd bij Fort Lillo). Dit kan hier dan ook beschouwd worden als een matig negatief effect. In het laag geurgevoelig gebied is een geurconcentratiezone tussen 3 en 10 se/m³ terug te vinden, wat geklasseerd kan worden als een matig negatief effect. Daarnaast bevindt zich rond het bedrijf een zone waarvoor de geurconcentratie meer dan 10 se/m³ bedraagt (sterk negatief effect). Naast het bedrijf bevindt zich een douanegebouw. Dit gebouw bevindt zich in het grensgebied 5 -10 se/m³ en > 10 se/m³, en er kan hier dan ook niet uitgesloten worden dat hier negatieve effecten zullen optreden. Dit douanegebouw bevindt zich aan de zijde van de loods van de vergistingsmix, en zal naar alle waarschijnlijkheid voornamelijk geurhinder vanuit deze loods ondervinden. De biofilter ligt namelijk verder weg, en de drooginstallatie is een geleide bron die heel dichtbij het bedrijf minder invloed zal uitoefenen. Deze loods wordt natuurlijk geventileerd, en er kunnen hier diffuse emissies optreden.Het zoveel mogelijk gesloten houden van de poorten dient dan ook als aanbeveling aangehaald te worden om de geurimpact ter hoogte van het douanegebouw bijkomend te milderen. De belangrijkste potentiële emissiebronnen voor NH 3 op het bedrijf omvatten de co-vergistingsinstallatie (met drooginstallatie), en de composteerinstallatie. Bij de co-vergistingsinstallatie zijn zure luchtwassers geïmplementeerd om de ammoniak uit de luchtstroom te wassen. Bij de composteerinstallatie bestaat het luchtbehandelingssysteem uit een zure wasser (uitwassen Nh3) en biofilter (geurreductie). Naar de gewenste situatie toe, waarbij enkel de capaciteit van de compostering uitbreidt, worden geen wijzigingen verwacht. Uit deze resultaten blijkt dat geen effecten met betrekking tot de discipline lucht te verwachten zijn door de ammoniakemissies. De NO2-emissies worden niet zozeer verwacht bij de bronnen die verantwoordelijk zijn voor de geur- en ammoniakvrijstelling, maar kunnen gelinkt worden aan de emissies vanuit de biogasmotoren. De uitbreiding van de composteringscapaciteit zal dan ook geen invloed hebben op deze parame ter. De huidige situatie, zoals hieronder beschreven, kan dan ook gelijkgesteld worden aan de gewenste situatie. Wordt gekeken naar de gevoelige zones (woongebied en zeer waardevolle vegetatie), treedt hier geen aantoonbaar effect op, waardoor het niet noodzakelijk is om bijkomende maatregelen te treffen. Met betrekking tot CO-emissies zijn er ook geen belangrijke effecten te verwachten, en is het niet noodzakelijk om bijkomende milderende maatregelen te treffen. Op het bedrijf zijn tevens een aantal potentiële stofbronnen aanwezig. Door de implementatie van zure wassers bij de vergistingsinstallatie en de composteringsunit, zullen daar geen significante stofemissies optreden. De op- en overslag van houtafval, waarbij voornamelijk de breekinstallatie van belang zal zijn, kan beschouwd worden als één van de meest significante stofbronnen. Het verhakselen gebeurt evenwel steeds binnen, waardoor geen stofvrijstelling naar de omgeving toe zal gebeuren. Bij stilsta nd wordt deze verhakselaar wel buitengezet, maar dit gaat niet gepaard met stofemissies. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 11 | 20 4.2 Discipline geluid Op het bedrijf zijn diverse geluidsbronnen aanwezig, namelijk ventilatoren, pompen, roerwerken, mixers, een shredder en voertuigen (vrachtwagens en bulldozers). Al deze toestellen, met uitzondering van de shredder en voertuigen, worden opgesteld in gebouwen en/of tanks/putten. De shredder wordt evenwel slechts sporadisch gebruikt, en voldoet aan de meest recente milieunormen. De ventilatoren staan opgesteld boven de composteringstunnels en in de verwerkingsloods. Ze sturen de lucht doorheen de zuurwassers en vervolgens doorheen de biofilter. Hierdoor zal het geluid van de ventilatoren sterk gedempt worden. Indien alle poorten gesloten gehouden worden, zal het geluidsniveau niet toenemen. Bovendien is het bedrijf gelegen in een drukke industriezone en grenst ze aan een drukke autosnelweg (R2 – Liefkenshoektunnel) en een spoorlijn. Deze verkeersaders zullen meer geluidshinder produceren dan het bedrijf zelf. Niettegenstaande er een zeker bedrijfsgerelateerd verkeer aanwezig is (aan- en afvoer van allerhande producten), zal de geluidshinder veroorzaakt door deze transportbewegingen verwaarloosbaar zijn t.o.v. deze veroorzaakt door de autosnelweg. Op basis van de gekende geluidsvermogenniveaus, de geometrische kenmerken, de ligging van de bronnen, de ligging van de immissiepunten en de hoogte van de geluidsbronnen wordt met een overdrachtsberekening de specifieke bijdrage berekend naar de verschillende immissiepunten). Op basis van de immissiemetingen, emissiemetingen en overdrachtsberekeningen kan besloten worden dat het specifiek continu geluidsniveau van Op de Beeck nv te Beveren in de huidige en in de toekomstige situatie voldoet aan de bepalingen conform VLAREM II. Ter hoogte van de VLAREM-beoordelingspunten gelegen rondom de inrichting bedraagt de eindscore in zowel de huidige als geplande situatie 0, m.a.w. Op de Beeck nv te Beveren oefent hier geen invloed uit op het geluidsklimaat en zal dit in de toekomst evenimin uitoefenen. Er zijn geen randvoorwaarden die aangeven dat er zich een probleem kan stellen, milderende maatregelen zijn hier dan ook niet aangewezen. 4.3 Discipline oppervlaktewater Het bedrijfsafvalwater en huishoudelijk afvalwater wordt afgevoerd naar de eigen waterzuiveringen: sanitair water wordt gezuiverd in een waterzuiveringsinstallatie (WZI); bedrijfsafvalwater wordt in specifieke WZI en rietveld gezuiverd. Het hemelwater dat op het terrein zelf terecht komt is te aanzien als potentieel vervuild hemelwater en wordt ook naar de waterzuivering afgevoerd. Het gezuiverde water wordt geloosd in de ingebuisde ontwateringsgracht naast het bedrijf, die naast de vergistingsinstallatie onder de baan (Sint-Antoniusweg) door gaat. Daarna loopt deze gracht langsheen deze weg, om finaal in de Waaslandhaven (dokken) uit te komen. Bij de impactbeoordeling wordt rekening gehouden met enerzijds de geloosde vrachten, en anderzijds het debiet en de kwaliteitsdoelstellingen van het oppervlaktewater waarin geloosd wordt. Gezien deze gegevens niet bekend zijn van de afwateringsgracht waarin geloosd wordt, kan een kwantitatieve impactevaluatie enkel uitgevoerd worden voor de lozing in de dokken, waarin de afwateringsgracht terecht komt. In deze afwateringsgracht komt ook het hemelwater terecht van de omliggende wegen, en afwatering van de verharde terreinen van de bedrijven die naast deze wegen gelegen zijn. In hoever hier ook al of niet gezuiverd bedrijfsafvalwater of sanitair afvalwater terecht komt is evenwel niet duidelijk. Tijdens de zomerperiode 2012 werd verschillende keren vastgesteld dat er tussen het lozingspunt en de plaats waar de afwateringsgracht onder de weg doorgaat er geen water meer aanwezig was, zelfs indien er Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 12 | 20 bij het lozingspunt zelf nog wel water zichtbaar was. Dit impliceert dan ook dat in droge perioden het geloosde afvalwater niet in de dokken, of zelfs in de afwateringsgracht buiten de perceelsgrens zelf zal terecht komen. Hieruit kan dan ook afgeleid worden dat een specifieke beoordeling van de lozing tijdens droge perioden niet relevant is. De impact van de lozing in het oppervlaktewater is verwaarloosbaar. Dit is te wijten aan de zeer beperkte hoeveelheden afvalwater die geloosd worden. Zelfs indien de werkelijke hoeveelheden dubbel zo hoog zouden zijn als berekend, of de lozingen constant maar net zouden voldoen aan de lozingsvoorwaarden, dan nog is de impact op de waterkwaliteit van het dokwater te verwaarlozen. Er zijn dan ook geen specifieke milderende maatregelen te nemen (behoudens het opvolgen van de goede werking van de installatie zodat blijvend aan de lozingsvoorwaarden voldaan wordt. Voor koude winterperiodes kon evenwel niet uitgesloten worden dat er alsnog overschrijdingen van bepaalde lozingsnormen (bvb Ntot of CZV) kunnen optreden, omdat in die periodes de biologie uiteraard veel minder werkzaam is. Problemen zouden zich hierbij kunnen voordoen bij langdurige koude periodes. Dit kan uiteraard enkel op basis van monitoring vastgesteld worden. Door de recente aanpassing van de installaties (uitgevoerd in winter 2013/2014) is het echter thans mogelijk om de biologie op te warmen m.b.v. laagwaardige warmte van de biogasinstallatie. Dit moet het bedrijf dan ook toelaten om in de toekomst bij koude perioden toch een voldoende biologische activiteit en N-verwijdering te bekomen. Op basis van de periodieke monitoring die thans door Aqua voorzien wordt zal dit dan ook kunnen gemonitord worden. Gezien in de toekomstige situatie er nauwelijks wijzigingen te verwachten zijn die een aanzienlijke impact zullen hebben op de debietgegevens, kan gesteld worden dat de impactbeoordeling kan afgeleid worden uit de berekeningen die voor de referentiesituatie werden uitgevoerd en waaruit bleek dat de effecten verwaarloosbaar zijn. Gezien de pragmatische werkwijze die bij de actuele dagelijkse bedrijfsvoering toegepast wordt bij bvb. het stopzetten van de lozing bij te koud weer, het niet behandelen van bepaalde stromen in de WZI,…. , kan aangeraden worden om een duidelijker/éénduidige werkwijze toe te passen, waarbij specifieke beslissingscriteria vastgelegd worden. Op deze manier zal in elk geval de werking van de WZI strikter kunnen opgevolgd worden in combinatie met een 10-daagse of 2-wekelijke opvolging van de WZI door een (extern) deskundige waarbij ook specifieke analyses uitgevoerd worden op bvb slibgehalte (teneinde het spuien van slib oordeelkundig bij te sturen). Inzake opvolging van de WZI bij koud weer werden er wel reeds duidelijke criteria vastgelegd wanneer dient overgegaan te worden tot verwarming van de biologie. Dit moet het ook mogelijk maken om in de toekomst ook in koude perioden effluent te lozen waarbij ook dan een voldoende N-verwijdering gerealiseerd kan worden. Daarnaast dient een dagelijkse opvolging verzekerd te worden waarbij de goede werking van pompen, afsluiters,…. en het voorradig zijn van de noodzakelijke additieven strikt opgevolgd wordt. Er dient dan ook monitoring van het slib van de WZI voorzien te worden dat naar de vergisting gaat. Hierbij moet voldaan worden aan de voorwaarden uit Vlarema. Door het bedrijf wordt voorzien om vanaf juli 2014 het slib 2x per jaar te testen op alle Vlarema parameters. 4.4 Discipline grondwater De grondwatertafel bevindt zich in het studiegebied op een diepte van ca 1,2 m-mv. De grondwaterstroming gaat richting Schelde. Het bedrijf is gelegen op gebied dat volgens de kwetsbaarheidskaart zeer kwetsbaar is (code Ca1). In 2009 werd op het terrein een oriënterend bodemonderzoek (OBO) uitgevoerd. Tijdens dit onderzoek werd een overschrijding van de richtwaarde voor zware metalen in het grondwater aangetroffen ter hoogte van de composteringshal. Het gaat om een historische verontreiniging. Er is geen duidelijke aanwijzing dat de verhoogde concentraties een ernstige bodemverontreiniging vormen voor mens of milieu. Er werd bijgevolg geen beschrijvend bodemonderzoek uitgevoerd. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 13 | 20 Het bedrijf beschikt zelf niet over een bedrijfseigen grondwaterwinning. Er wordt ook niet rechtstreeks in het grondwater geloosd. Bijgevolg wordt er geen effect naar grondwaterkwantiteit verwacht. Op het bedrijf zijn verschillende inrichtingen aanwezig die een invloed op de bodem- en grondwaterkwaliteit kunnen hebben. De voornaamste bronnen zijn de opslag van de afvalstoffen/mest, opslag van gevaarlijke stoffen en de verwerkingsinstallaties (incl. compostering). Het bedrijf voldoet aan alle wettelijke voorschriften inzake opslag van deze stoffen. Daarnaast is het terrein volledig verhard, waardoor de kans op insijpeling bij eventuele incidenten minimaal is. Het risico naar grondwaterverontreiniging is bijgevolg minimaal. Gezien het bedrijf vergund is voor meer dan 1.000 m³ mestopslag dienen er peilputten aanwezig te zijn op het bedrijf. Dit is echter niet het geval en dient te gebeuren. De beoordeling van de grondwaterkwaliteit kan bijgevolg enkel gebeuren op basis van het OBO uitgevoerd in 2009. Uit dit OBO blijkt dat er een verhoogde concentratie aan zware metalen aanwezig is in het grondwater. Het gaat echter om een historische verontreiniging die geen risico inhoudt naar mens of milieu. Bijgevolg is er een verwaarloosbaar effect inzake grondwaterkwaliteit. In de gewenste situatie zullen enkele opslagtanks verplaatst worden. De opslag zal echter nog steeds conform de wettelijke vereisten gebeuren. Bijgevolg worden er geen (bijkomende) effecten verwacht inzake grondwaterkwaliteit. 4.5 Discipline bodem Het bedrijf is gelegen op een sterk gleyige zware kleibodem zonder profiel (Uep). Op het terrein zelf is de bodem opgehoogd en het grootste deel van het terrein is gebetonneerd. In het studiegebied hebben de Quartaire afzettingen een dikte van ongeveer 9 m. Deze afzettingen bestaan voornamelijk uit zand. Onder deze Quartaire afzettingen bevindt zich de Formatie van Lillo. In de huidige situatie dient er om de tien jaar en bij overdracht, onteigening, sluiting, faillissement en vereffening een oriënterend bodemonderzoek te gebeuren (‘B’). Dit blijft ook zo in de gewenste situatie. Het laatste OBO dateert van 2009. Er dient dus ten laatste in 2019 een nieuw OBO uitgevoerd te worden. Gezien alle opslag voldoet aan de wettelijke vereisten is er inzake ‘opslag’ van risicostoffen’ geen of een verwaarloosbaar effect. Gedurende het OBO van 2009 werden geen verontreinigingen in de bodem aangetroffen. Er geldt bijgevolg een verwaarloosbaar effect in de huidige situatie. In de gewenste situatie zal er bij sommige rubrieken een wijziging zijn. Er zullen tevens enkele opslagplaatsen verplaatst worden. Alle opslag zal echter nog steeds volgens de wettelijke vereisten gebeuren. Daarnaast is zowat het ganse terrein verhard, waardoor het risico op bodemverontreiniging minimaal is. Er wordt in de gewenste situatie eveneens een verwaarloosbaar effect verwacht. 4.6 Discipline mens Bij deze discipline wordt een onderscheid gemaakt tussen de onderdelen mobiliteit en gezondheid. 4.6.1 Gezondheid Het bedrijf is gesitueerd op het grondgebied van Beveren (Kallo) in de provincie Oost-Vlaanderen. Het bedrijf is gelegen in het Antwerpse Havengebied, één van de aandachtsgebieden van het Vlaams Humaan Biomonitoringprogramma. In het samengesteld havengebied van Antwerpen en Gent werden geen verhoogde waarden teruggevonden voor diverse parameters. De waarden van beide havengebieden leunden nauw aan bij die van de nabij liggende stedelijke agglomeraties. Potentiële gezondheidseffecten voor de mens via bodem en grondwater kunnen het gevolg zijn van blootstelling aan toxische stoffen die aanwezig zijn in de bodem of het grondwater. Gezien de kans tot Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 14 | 20 bodem- en/of grondwaterverontreiniging ten gevolge van de normale werking van het bedrijf zeer klein is, is de kans van een direct contact van de menselijke populaties ook zeer klein. Als gevolg hiervan worden er geen gezondheidseffecten verwacht. Gedurende het OBO van 2009 werden geen verontreinigingen in de bodem aangetroffen. Er kan dan ook geconcludeerd worden dat er geen risico’s zijn voor de gezondheid van de mensen in de omgeving, dus de kans van een direct contact van de populatie met afvalwater is onbestaande. Gezondheidseffecten ten gevolge van inhalatie, dermaal contact (door de huid) of inname worden dus uitgesloten. De NO2-bijdragen blijven ver onder de geldende normen, en bij toetsing aan de jaargemiddelde luchtkwaliteitsdoelstelling blijkt dat er geen aantoonbare effecten zijn. Zelfs een aftoetsing t. o.v. de grenswaarden (als percentielen) voor de gezondheid van de mens geeft aan dat er geen problemen met betrekking tot gezondheid saspecten te verwachten zijn. Bij de blootstelling gedurende 8 uur aan een concentratie vanaf 50 µg/m³ NO 2 kunnen longirritaties optreden. Vanaf een blootstelling aan 200 µg/m³ (= uurgrenswaarde voor de bescherming van de gezondheid van de mens) gedurende minimaal 30 tot 60 minuten, kan longoedeem optreden. Bij een blootstelling aan concentraties hoger dan 405 – 1400 µg/m³ kan ernstige longschade optreden. De maximale concentratie (99,79-percentiel) bedraagt 5,6 µg/m³. Dit betreft een maximale waarde die maximaal eenmaal per jaar en dit gedurende maximaal een uur voorkomt. Bijgevolg is het onwaarschijnlijk dat dergelijke effecten ten gevolge van NO2-emissies door het bedrijf optreden. Door de ligging van het bedrijf in de Antwerpse Haven, wat beschouwd kan worden als een laag geurgevoelig gebied, blijken de geureffecten voornamelijk als een matig negatief effect ingeschat te worden. Enkel in de directe omgeving van het bedrijf strekt zich een gebied met mogelijks sterk negatieve geureffecten op. In de composteringshallen en opslagloodsen van mest en aanverwanten zijn wel hoge ammoniakconcentraties aanwezig. Het is hier dan ook absoluut noodzakelijk dat de nodige voorzorgen genomen worden om de gezondheid van de werknemers die frequent in deze ruimtes moeten zijn te waarborgen. Het bedrijf heeft hier de nodige persoonlijke beschermingsmiddelen voorzien. Uit de discipline geluid en trillingen blijkt dat er geen problemen te verwachten zijn met betrekking tot het respecteren van de door VLAREM II opgelegde grenswaarden voor nieuwe inrichtingen. Ter hoogte van de VLAREM-beoordelingspunten gelegen rondom de inrichting bedraagt de eindscore in zowel de huidige als geplande situatie 0, m.a.w. Op de Beeck nv te Beveren oefent hier geen invloed uit op het geluidsklimaat en zal dit in de toekomst eveimin uitoefenen. Er zijn geen randvoorwaarden die aangeven dat er zich een probleem kan stellen. Op het bedrijf worden verschillende maatregelen genomen om de veiligheid van zowel de omwonenden, de werknemers als de klanten te verzekeren. De toegang tot het bedrijf wordt afgesloten buiten de werkuren, zodat het bedrijf ontoegankelijk is voor onbevoegden. Er worden de noodzakelijke blustoestellen, brandwerende materialen, noodverlichting en uitgangen voorzien, zodat bij calamiteiten een maximale veiligheid voor zowel personeel als eventuele aanvullende diensten wordt gegarandeerd. Op de site zelf zijn overal waar nodig gevarenborden aangebracht. Dit verhoogt de veiligheid naar leveranciers en werknemers toe. Iedereen die op het bedrijf aankomt dient zich in te schrijven, zodat ten allen tijde gecontroleerd kan worden wie op het bedrijf aanwezig is. Daarnaast is de route aangeduid met duidelijke pijlen (ook grondschilderingen) en zijn voetgangersstroken voorzien op het terrein. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 15 | 20 Biogas (methaan en CO2) is onbrandbaar maar zodra het opgemengd wordt met lucht (95 %) is het ontplofbaar. In heel het systeem van productie en opslag kan er echter geen lucht aan het biogas, uitgezonderd de gecontroleerde dosering zuurstof voor de ontzwaveling. Op de gasopslag is er naast het individueel overdruksysteem een centraal overdruksysteem geïnstalleerd waarbij het overschot aan gas kan afgeleid worden naar de opslag onder de gaskappen van de vergisters. Er is echter voldoende capaciteit aan gasmotoren opgesteld en voldoende buffercapaciteit voor de opslag van gas voorzien. Dit werd voorzien om de verbruikspieken van elektriciteit op te vangen zodat de producent ook deze verbruikspieken kan dekken. Naar de toekomst toe zijn geen significante uitbreidingen inzake infrastructuur gepland die een invloed op de veiligheidsaspecten zullen hebben. Het bedrijf blijft evenwel actief zoeken naar manieren om de veiligheid van de werknemers en leveranciers blijvend te verbeteren. 4.6.2 Mobiliteit Het bedrijf is gelegen in de Antwerpse Haven, direct aan de afrit van de R2, ter hoogte van de Liefkenshoektunnel. Van en naar de R2 wordt via de Sint-Antoniusweg, Molenweg en Geslecht gereden, waarbij geen woongebieden en andere verkeersgevoelige gebieden doorkruist worden. Aangezien de tewerkstelling ruimtelijk sterk gespreid is en het grootste deel van de werknem ers onregelmatige werktijden heeft, is het moeilijk om een haven met regulier openbaar vervoer te ontsluiten. Het dichtstbijzijnde station bevindt zich op ongeveer 8 km van de inrichting en betreft het station van Beveren. Voor fietsers is het havengebied momenteel nog zeer moeilijk bereikbaar. Om het fietsverkeer naar de haven te bevorderen, zullen er goede fietspaden via aanvaardbare trajecten aangelegd worden, volgens het mobiliteitsplan Beveren. Het personeel van de inrichting komt met de wagen. Door de grote woon-werkafstand zijn de personeelsleden genoodzaakt de wagen te nemen. Het transport zelf bestaat enkel uit vrachtwagens. Transport via spoor- of waterwegen is praktisch niet haalbaar. Dit komt doordat de vrachten naar de hoofdzetel te Olen of naar klanten gaan, waar er geen spoor- of waterinfrastructuur in de nabijheid aanwezig is. De vrachten zouden dus overgeladen moeten worden in vrachtwagens om hun bestemming te kunnen bereiken. Aangezien de werknemers verspreid toekomen en het bedrijf weer verlaten en door het kleine aantal werknemers, zorgt het transport van het personeel niet voor problemen op het bedrijf zelf als noch op de genomen transportroute. Ook in de gewenste situatie zal dit niet voor problemen zorgen, gezien het verspreide karakter. 4.7 Discipline fauna & flora De inrichting is gelegen in het SBZ-V “Schorren en polders van de Beneden-schelde” (BE2301336). Het volledige SBZ-V werd aangemeld voor een oppervlakte van 7.086 ha. Slikken, brakwaterschorren, dijken, kreken en hun oevervegetaties zijn aangeduid als te beschermen habitat. Het landgebruik binnen dit gebied betreft hoofdzakelijk landbouw, onderzoek en behoud, urbanisatie, industrie en transport. De belangrijkste bedreigingen voor dit gebied worden gevormd door urbanisatie, industrialisatie en infrastructuur en verstoring van vogels, landbouwintensificatie wordt als belangrijk aanzien. Het gebied is de laatste jaren sterk geïndustrialiseerd door havenuitbreiding. Door de aanleg van het Verrebroekdok en het Deurganckdok en andere infrastructuren zijn grote delen van het voormalige poldergebied en vogelrichtlijngebied verdwenen. Om deze verliezen te compenseren werden compensatiemaatregelen uitgewerkt. Hierbij werden een aantal gebieden heringericht door ecologische herstelmaatregelen De aanpassingen op de inrichting zullen geen directe weerslag hebben op de vogelsoorten waarvoor het Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 16 | 20 gebied werd aangemeld. Het betreffen allemaal soorten die gebonden zijn aan water of aan habitats geassocieerd met water (slikken, schorren, dijken, oevervegetaties,…) of plas-dras situaties, als broedgebied maakt een aantal van deze soorten wel gebruik van opgespoten gronden. Er bevinden zich geen dergelijke vegetaties in de directe omgeving van de inrichting. De dichtstbijzijnde regio waar Bijlage I-soorten zoals Kluut, Strandplevier (niet-aangemeld), Zwartkopmeeuw (niet-aangemeld) en Visdief (nietaangemeld) broeden, is de vlakte langs het Deurganckdok (Gyselings et al., 2011). De projectlocatie bevindt zich op ongeveer 1.080 m ten Z van het SBZ-H: “Schelde- en Durmeëstuarium van de Nederlandse grens tot Gent). Binnen een straal van 2 km vanuit het centrum van het project zijn de habitattypes 1130 (op ongeveer 1,4 km ten NO), 1330 (op ongeveer 1,6 km ten NO) en 6510 (op ongeveer 1,4 km ten NO) gelegen. Daarnaast zijn er ook habitats die binnen een complex niet domineren, maar in mindere mate aanwezig zijn in combinatie met andere habitattypen of vegetaties die niet als Natura 2000 habitat aanzien worden. Deze habitats vormen een geschikte uitgangsbasis v oor verdere ontwikkeling. Op 1,5 km ten NO van het bedrijf bevindt zich het type 1320 in complex met habitattype 1130. Op ongeveer 1.250 m ten N van de projectlocatie bevindt zich een tweede SBZ-H, “Historische fortengordels van Antwerpen als vleermuizenhabitat” (BE2100045). Het fort werd aangeduid als Habitatrichtlijngebied omwille van de (potentiële) overwinterende vleermuizen. Het gebied werd aangemeld voor de Meervleermuis (Myotis dascyneme, code 1318) en voor de Ingekorven vleermuis (Myotis emarginatus, code 1321). Op basis van monitoringsrapporten van het Linkerscheldeoevergebied (Gyselings et al., 2009 en 2011) kan gesteld worden dat de Meervleermuis effectief voorkomt in het gebied. Het VEN-gebied “Slikken en Schorren langsheen de Schelde” (GEN, Grote Eenheid Natuur) bevindt zich op zo’n 1,5 km ten NO van de inrichting. Dit VEN-gebied overlapt met de hoger genoemde richtlijngebieden. Het dichtstbijzijnde erkende natuurreservaat “Galgenschoor” bevindt zich op zo’n 2,6 km ten N van het bedrijf. Het Galgenschoor, gelegen op rechteroever is aangeduid als Ramsargebied, het betreft dus een gebied dat van internationaal belang is als woongebied voor watervogels. Voor voorliggend project zal enkel de impact van verzuring en vermesting door emissie van NOX en NH3, verstoring van de waterhuishouding door lozing van afvalwater en verstoring door geluidsemissie onderzocht worden. Gezien er geen bijkomende installaties gepland worden, is er geen sprake van bijkomende versnippering of barrièrewerking. Op basis van de modelleringsresultaten van zowel de verzurende en vermestende deposities, kon vastgesteld worden dat de bijdrage van het bedrijf aan de kritische last eerder beperkt is. Het bedrijfsafvalwater dat geloosd wordt, is afkomstig van twee verschillende bronnen. Een eerste bron omvat het waswater afkomstig van de wasstraat. Dit afvalwater wordt in een slibvanger met KWS afscheiding verzameld, en het effluent hiervan wordt geloosd in een aanpalende gracht. Vervuild run -off water, dat het grootste deel van de bedrijfsafvalwaterstroom vormt, wordt behandeld in een biologische waterzuiveringsinstallatie met nazuivering in een helofytenveld. Een deel hiervan wordt herbruikt voor o.m. het bevochtigen van de biofilters, voor de luchtwassers, aanlengen van de vergistingsmixen,… Het overige deel wordt geloosd in de gracht, en komt uiteindelijk in de dokken terecht. Op basis van de resultaten uit de discipline Water, kan er gesteld worden dat er geen significante effecten verwacht worden. Het voorspellen en beoordelen van de effecten door rustverstoring is niet eenduidig. Net zoals bij mensen is verstoring voor dieren een ‘subjectieve’ ervaring. Ook bij dieren kan gewenning optreden, en gegevens over schuwheid en aanpassingsvermogen van een diersoort zijn er nauwelijks. Uit de gegevens van de discipline Geluid & Trillingen blijkt de contour waarbinnen de richtwaarde van 45 dB(A) – onder normale productieomstandigheden - overschreden wordt, zich niet uitstrekt over gebieden die als Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 17 | 20 belangrijk aanzien worden voor de aanwezige vogelpopulatie en -soorten binnen het SBZ-V.Het vrachttransport ten gevolge de uitbating van het bedrijf zorgt voor een beperkte rustverstoring langsheen de gebruikte wegen. Bij vergelijking van de huidige en de gewenste situatie treden er geen significante verschillen op. De bijdrage van transportbewegingen van en naar Op de Beeck aan het heersende omgevingsgeluid wordt, zowel in de huidige als de gewenste situatie, als verwaarloosbaar aanzien. 4.8 Discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie Het bedrijf is gelegen in het bedrijventerrein ‘Waaslandhaven’. Ten oosten van het bedrijf is een spoorweg en de R2 gelegen. Rond het bedrijf zijn andere industriële bedrijven gelegen. Vanaf de weg is het bedrijf goed zichtbaar. Het bedrijf is niet gelegen in een traditioneel of regionaal landschap, maar in een havengebied. In het kader van dit MER, dat voornamelijk toegespitst is op het uitbreiden van de composteringscapaciteit, zullen geen ingrepen aan de infrastructuur noodzakelijk zijn. De co vergistingsinstallatie, die opnieuw gebouwd moest worden na de brand, is momenteel reeds operationeel. De infrastructuur zoals momenteel aanwezig zal dan ook ongewijzigd blijven. Ten oosten van het bedrijf is een spoorweg en de R2 gelegen. Rond het bedrijf zijn andere industriële bedrijven gelegen. De landschappelijke impact van het bedrijf wordt niet als bepalend beschouwd, doordat de omgeving reeds als industrieel ervaren wordt. Het bedrijf is gelegen in een havengebied, met kunstmatig opgehoogde, opgespoten grond. De kans dat hier archeologisch waardevolle vondsten mogelijk zijn, is praktisch onbestaande. Bovendien zijn geen grondwerkzaamheden voorzien. Inzake archeologie is er dan ook geen effect te verwachten. Het bedrijf heeft een zeker visuele impact op de omgeving, voornamelijk langsheen de zijde van de R2 (Liefkenshoektunnel) en de Sint-Antoniusweg. Aan de andere zijden is het bedrijf omgeven door andere industriële vestigingen, waardoor een zekere afscherming bekomen wordt. De uitbreiding van de composteringscapaciteit zal deze visuele impact evenwel niet veranderen. Volgens VLAREM dient een groenscherm voorzien te worden, maar in de haven wordt hier dikwijls een afwijking verleend. Er zijn reeds een aantal pogingen ondernomen om langsheen het bedrijf een groenscherm te voorzien. Dit groenscherm kwam evenwel niet tot ontwikkeling door de slechte kwaliteit van de ondergrond. Het bedrijf is namelijk gelegen op kunstmatig opgehoogde/opgespoten grond. Aan de zijde van de Sint-Antoniusweg (die hoger gelegen is dan het bedrijf) bevindt zich een rudimentair, zwak ontwikkeld groenscherm, maar door de laagkwalitatieve bodem komt deze maar heel moeilijk tot ontwikkeling. Aan de zijde van de R2 is een ophoging, met hier en daar wat groenelementen aanwezig. Daarnaast bevindt zich een rietveld op het bedrijf (zie volgende foto’s). Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 18 | 20 5 Conclusie Het voorliggend m.e.r.-project omvat de uitbreiding van het bedrijf te Kallo. Dit is een afvalverwerkend bedrijf, waar de activiteiten opgesplitst kunnen worden in volgende delen: co-vergisting, cocompostering en in minder mate het opslaan en shredderen van houtafval. Uit het MER blijkt dat de activiteiten op het bedrijf aanleiding geven tot volgende aandachtspunten met betrekking tot milieugerelateerde effecten: invloed tot de concentraties in de omgevingslucht, en dit voornamelijk inzake NH3, NOx en geur; invloed op fauna en flora door de diverse emissies; invloed op het geluidsklimaat van de omgeving; invloed op de overige disciplines door de algemene bedrijfsuitbating. Uit het milieu-effectenonderzoek blijkt de impact van de bedrijfsuitbreiding op de diverse disciplines zeer beperkt tot minimaal te zijn, mede door de genomen maatregelen. Wel zijn er een aantal zaken die aandacht verdienen. Hoewel het wettelijk verplicht is, zi jn er op het bedrijf geen peilputten aanwezig. Het is dan ook niet mogelijk om een uitspraak te doen omtrent de grondwaterkwaliteit. Deze moeten dan ook geplaatst worden. De geleide luchtemissies voldoen aan de geldende emisiegrenswaarden, en er wordt tevens voldaan aan de luchtkwaliteitsdoelstellingen. Door de ligging van het bedrijf in de Antwerpse Haven, wat beschouwd kan worden als een laag geurgevoelig gebied, blijken de geureffecten voornamelijk als een matig negatief effect ingeschat te worden. Enkel in de directe omgeving van het bedrijf strekt zich een gebied met mogelijks sterk negatieve geureffecten op. Tegen het bedrijf zijn er de laatste jaren geen officiële geurklachten geweest, maar vanuit het nabijgelegen douanegebouw wordt melding gemaakt va n geur, gelinkt aan Op De Beeck nv. De aanwezigheid van actief koolfilters op de luchtinlaat van het gebouw zal er normaliter voor zorgen dat de geuren niet tot in de gebouwen kunnen dringen. De vraag die hier dan ook gesteld kan worden is of de resterende geurwaarnemingen als onaanvaardbaar beschouwd moeten worden. Daarnaast heeft het bedrijf reeds heel wat inspanningen geleverd om de geuremissies te reduceren (biofilter, wassers, ...). Er wordt hier dan ook voorgesteld om dit geurprobleem binnen in het douanegebouw heel goed bij te houden, waardoor het eenvoudiger wordt om een uitspraak te doen over de al dan niet onaanvaardbaarheid van de geur in de gebouwen. Op basis van dit “dagboek” kan dan veel beter gekaderd worden of extra maatregelen, naast het gesloten houden van de poorten, noodzakelijk zullen zijn om de geurimpact te reduceren. Het is tevens van belang dat de aanwezige luchtzuiveringsinstallaties goed opgevolgd worden om een zo optimaal mogelijk rendement te kunnen garanderen. De huidige opvolging van de biofilter, d.i. driemaandelijks een ammoniakbepaling, moet zeker blijvend opgevolgd worden en kan als absoluut minimum beschouwd worden. Een iets uitgebreidere opvolging, met o.a. een evaluatie van de toestand biofiltermateriaal, kan aangeraden worden. Inzake oppervlaktewaterkwaliteit blijken er nauwelijks wijzigingen te verwachten zijn die een aanzienlijke impact zullen hebben op de debietgegevens, waardoor gesteld kan worden dat de impactbeoordeling kan afgeleid worden uit de referentiesituatie. Frequent worden overschrijdingen van de lozingsnorm inzake CZV vastgesteld. Omwille van het feit dat die voornamelijk recalcitrant CZV. Een bijkomende behandeling van het afvalwater om dit CZV te verwijderen wordt echter weinig zinvol geacht. Temeer daar de concentratie aan zwevende stoffen doorgaans zeer laag is (zodat bvb het gebruik van een zandfilter maar een beperkte impact kan hebben), en gezien er tijdens droge periodes er veel minder tot niet geloosd wordt, waardoor de impact ook in deze periodes zeer beperkt is. Het Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 19 | 20 lijkt dan ook aangewezen om een hogere lozingsnorm inzake CZV toe te passen. Zelfs indien permanent zou geloosd worden aan een concentratie van 250 mg/l zelfs dan blijft de impact verwaarloosbaar (minder dan 1%). Er zijn echter geen meetgegevens beschikbaar om een haalbare lozingsconcentratie inzake CZV af te leiden bij lagere temperaturen. Globaal kan echter gesteld worden dat de uitbreiding van de composteringscapaciteit geen aanleiding zal geven tot bijkomende effecten. Uitbreiding van een mest- en afvalverwerkingsinstallatie door middel van compostering en vergisting 20 | 20
© Copyright 2024 ExpyDoc