Lees hier het hele artikel in Dagblad Trouw - GGZ Noord

8
DONDERDAG 28 AUGUSTUS 2014
#"%$!
nederland
nederland Trend: e-mental health
Geestelijke gezondheidszorg via de computer (e-mental health) wordt populairder. Sommigen noemen als pluspunt dat feedback nog eens kan worden nagelezen. ILLUSTRATIE NANNE MEULENDIJKS
De psycholoog kijkt mee via internet
I N T E RV I E W
Thuis in therapie, met professionele hulp via de computer: Adriana knapte er enorm van op
Iris Pronk
REDACTIE GEZONDHEID & ZORG
Wil je mijn gezicht zien? vraagt
Adriana vanaf Texel. De camera
zwiept langs haar voeten, brengt
dan haar gezicht close-up in beeld:
een zestiger met korte coupe en
een intelligente blik. Ze laat zich
interviewen via ‘beeldbellen’, een
van de nieuwe technieken in de
psychische hulpverlening.
Adriana is zeer enthousiast over
internettherapie, ook wel e-mental
health genoemd: geestelijke gezondheidszorg via de computer. Ze
wil haar enthousiasme graag delen,
maar wel onder pseudoniem, vanwege de privacy. Texel is klein.
Haar verhaal begint met heel hard
werken, te hard, waardoor ze overspannen raakte, de Ziektewet in
moest. “Ik had het gevoel dat alles
uit mijn handen glipte. Ik overzag
helemaal niks meer.” Terwijl zij in
die toestand thuis zat, werd haar
keuken verbouwd; een stressopwekkende gebeurtenis die al op de
planning stond. Kort daarna overleed haar vader.
De optelsom was te veel; Adriana
werd heel depressief en kreeg last
van paniekaanvallen. Die beschrijft
ze zo: “Je voelt een enorme onrust
in je, je wilt eruit, je bent in staat
keihard tegen de muur te slaan. Op
een gegeven moment wilde ik niet
meer leven. Het is echt vreselijk geweest.” Zo vreselijk dat ze drie
maanden moest worden opgenomen in een psychiatrische kliniek.
“Dat vond ik heel erg, ik kreeg een
soort therapie met knutselen, voor
mijn gevoel moest ik kleurplaten
inkleuren. Bij mij brak er iets, ik
dacht: ben ik zó helemaal gek geworden dat ik dít moet doen?”
Toen ze iets beter was, mocht ze
naar huis. Voor de verdere behandeling moest ze telkens een bezoek
brengen aan GGZ Noord-Holland
Noord in Den Helder. Maar dat
vond ze erg zwaar. “Ik was bang dat
ik mezelf onderweg iets aan zou
doen, ik was bang om alleen gelaten te worden.”
Internettherapie bood uitkomst:
Adriana kon voortaan vanuit huis
met haar herstel aan de slag. Ze
volgde een module voor ‘depressie’:
een mix van uitleg, instructie, filmpjes, voorbeelden én opdrachten
(zie inzet). Daarnaast kreeg ze persoonlijke feedback en aanvullende
opdrachten van haar hulpverleenster Marty Dijkstra van GGZ NoordHolland-Noord. De therapie gaf
‘Voor iemand die
depressief is, is het
een hels karwei om
op tijd te komen,
omdat je angstig en
onzeker bent’
Adriana een nieuw levensdoel. “Ik
dacht: Als ik dit maar consequent
doe, word ik beter.”
Aan het begin van haar onlinebehandeling, die een jaar heeft
geduurd, mailde Adriana vaak heel
negatief over zichzelf. In de trant
van: Het is niks en het wordt niks.
Maar dan mailde Marty: Noem ook
eens een of twee dingetjes die wél
goed gaan. Ze moest afspraken maken over haar daginvulling: om 10
uur koffie drinken, om 11 uur een
rondje lopen. En ook eens iets leuks
doen. “Daar heb je geen zin in, je
hebt nergens zin in. Maar als je het
toch doet, helpt het op den duur.”
Wat Adriana heel fijn vond, was
dat ze de feedback van Marty – die
juist het positieve benadrukte,
waarvoor zij vanwege haar depressie zelf geen oog had – nog eens
kon nalezen. “Dat kan niet bij een
gesproken gesprek, dan denk je
achteraf: wat zei ze nou?”
Ook fijn: schrijven, nadenken, opdrachten uitvoeren in je eigen tijd,
dus niet op vaste afspraak. “Voor iemand die depressief is, is het een
hels karwei om op tijd te komen,
omdat je angstig en onzeker bent.”
Nadelen van de internettherapie
kan Adriana niet noemen; ze is er
enorm van opgeknapt.
E-health is effectief
Helpt dat, therapie per computer?
Ja, zo blijkt uit een groeiend aantal
onderzoeken: bij veel voorkomende aandoeningen als depressie,
angst, paniek, piekeren, sociale fobieën en probleemdrinken is internettherapie even effectief als ‘face
to face’-therapie. Het gaat daarbij
om begeleide internethulp, waarbij de patiënt online-feedback
krijgt van een vaste hulpverlener.
Zelfhulpprogramma’s zonder begeleiding zijn minder effectief,
maar kunnen sommigen wel degelijk helpen.
Een trend in Nederland is de ‘blended therapie’: een mix van onlinehulp en ‘gewone’ behandeling met
live contact tussen hulpverlener
en patiënt. Adriana (zie hiernaast)
kreeg deze vorm van hulp.
Naar de werkzaamheid van deze
gecombineerde behandeling is
nog weinig onderzoek gedaan,
zegt Heleen Riper, onderzoeker emental health aan de Vrije Universiteit Amsterdam en hoogleraar op
datzelfde terrein in Duitsland.
“Doe je bijvoorbeeld 10 procent
online of meer? Welke mix is het
best? Dat weten we nog niet.”