ELSEVIER INTERVIEW Hans Biesheuvel

32
Interview / hans biesheuvel
8 februari 2014 Elsevier
Elsevier 8 februari 2014
Ondernemer Hans Biesheuvel (49) is onvermoeibaar bezig
de wensen van het midden- en kleinbedrijf onder de aandacht van de politiek te brengen. Zo kan het echt niet langer.
‘Het komt steeds meer
van kleine bedrijven’
H
Liesbeth Wytzes Foto’s Marco Bakker
‘In 2000 kwam er een private-equityfonds
dat het bedrijf wilde kopen. Ik wist niet eens
wat dat was, private equity, dat moest ik aan
ans Biesheuvel wordt elke
mijn bankier vragen. Mijn directie was endag wakker met een idee.
thousiast, ik heb het bedrijf verkocht en ben
‘Dat hebben alle onderneweggegaan. Op 18 augustus 2000 stond ik
mers,’ zegt hij. Het idee
van vanochtend: de zoekmet een kartonnen doos met persoonlijke
tocht naar het ideale asspullen bij mijn kantoor. Met dat geld ben ik
sortimentsdoosje. Zo’n handig doosje dat is
een investeringsbedrijf begonnen, dat is ook
een fantastische tijd geweest.’
verdeeld in allemaal vakjes, waar je schroefBiesheuvel kent de typische onderjes, spijkers en moeren in kunt doen. Of een
verzameling van kleine dingen. ‘Ik kan ein­nemerscultuur dus goed. Het gaat hem aan
deloos nadenken over de ideale samenstelhet hart dat ondernemers zo weinig worden
ling van die vakjes. Je wilt een doosje waargehoord in de politiek. Daarom besloot hij,
van je zegt: dat moet ik hebben, maakt niet
na een paar slapeloze nachten, om in 2011
voorzitter te worden van de belangenvereniuit voor welke klus.’ Hij is in staat om voor
de uitvoering van dat idee naar China te
ging MKB-Nederland, als opvolger van Loek
gaan om het doosje te laten maken.
Hermans. Het verzoek verraste hem overiVoorlopig komt dat er niet van, want
gens wel. ‘Ik kende die overlegwereld heleBiesheuvel leidt de door hem opgezette onmaal niet, ik was nooit ergens lid van gedernemersbeweging ONL (Ondernemend
weest en ik ben slecht in vergaderen.’
Nederland) en heeft daarmee grote planZo onverwacht als hij voorzitter werd, vernen. Hij komt uit een familie van
trok hij, na twee jaar. Hij wist
ondernemers, uit de wereld van
wel goed wat ondernemers
‘Ik vind dat de dan
lef, actie, kansen zien.
bezighoudt en wat ze willen, het
Zijn vader en grootvader had- VVD heel wei- bleek niet eenvoudig dat geluid
den ieder een eigen bedrijf. Biesnig heeft ge- te laten klinken in politiek Den
heuvel laat een zwart-witfoto
Haag. In de ondernemingsorgazien waarop ze allebei staan: daan voor on- nisatie VNO-NCW kromp het
dernemers’ MKB-geluid tot een heel zwak
twee serieuze heren in grijs pak.
Op de achtergrond zie je een
piepje.
klein jongetje voorbijrennen. Dat is hij. Zijn
‘Ik heb onderschat dat MKB een verenivader en grootvader konden het privé goed
ging van verenigingen is. De leden zijn branmet elkaar vinden, maar zakelijk minder.
cheverenigingen en daardoor sta je ver weg
Het lukte Biesheuvel wel om van de twee
van waar het echt gebeurt. Hier, bij ONL,
bedrijven één geheel te maken. Op zijn
zijn ondernemers rechtstreeks lid en zij be25ste had hij 180 man in dienst. ‘Het was
palen de agenda. Het bestuur probeert ereen technische onderneming, we leverden
voor te zorgen dat die agenda zo veel mogeaan de industrie. Tienduizenden betalende
lijk wordt gerealiseerd. Wij willen de stem
klanten. Een heerlijk bedrijf en een heerlijk
van de ondernemer zijn.’
vak. Ik dacht dat ik dat werk de rest van
Met ONL pakt Biesheuvel het anders aan:
mijn leven zou doen.
iedereen kan lid worden, van zzp’ers tot een
ondernemer met personeel.
Nederland, zegt Biesheuvel, is echt een
Hans Biesheuvel (Den Haag, 1965) nam het
mkb-land. ‘Er zijn een paar heel grote onfamiliebedrijf Biesheuvel Groep over. In 2000
dernemingen, maar 99,5 procent is middenbegon hij investeringsbedijf Habest Holding.
en kleinbedrijf. Er zijn 130 bedrijven aan de
In 2011 werd hij voorzitter MKB-Nederland; in
AEX genoteerd. Grote bedrijven dus, en die
2013 richtte hij ONL op.
zijn allemaal aan het inkrimpen qua perso-
neel. Het moet steeds meer van kleine bedrijven komen.’
ONL begon op 9 september 2013 en had
binnen drie maanden al tienduizend tientjesleden. Bij het smeden van de diverse akkoorden was ONL niet van de partij, daarvoor bestaan ze te kort. Maar dat zou Biesheuvel ook niet per se willen. Hij vindt de
overlegstructuur in Nederland uit de tijd.
‘We zijn natuurlijk wel voor de overlegeconomie. Maar zoals dat nu gaat, is het iets
van dertig jaar geleden. Er zitten geen ondernemers, geen jongeren en geen zzp’ers
aan tafel. Wel de vakbonden, maar wie vertegenwoordigen zij? Het moet veel moderner. Transparanter, en met een bredere samenstelling.’
O
ndernemers zijn van oudsher lid
van de VVD. Maar Biesheuvel is
weinig enthousiast over die partij. ‘Ik vind dat de VVD heel weinig heeft gedaan voor ondernemers. Heel teleurstellend. Alle belastingen zijn verhoogd,
maar er is heel weinig visie over hoe we ons
geld in de toekomst gaan verdienen. Het
voelt aan als permanent paniekvoetbal.
‘Ik was redelijk enthousiast toen het kabinet begon. Maar het is echt een grote teleurstelling gebleken. Ik dacht, twee jonge
lijsttrekkers, twee partijen die allebei dik
hebben gewonnen, die kunnen doorpakken. Alles wees erop dat het een succes zou
worden. Ik was optimistisch. Het Regeerakkoord was wel een teleurstelling, maar dat
kan altijd worden bijgesteld. Maar de start,
met dat gedoe rond de ziektekosten, was
dramatisch. Dan komt het ook niet meer
goed. En dat nivelleren! Dat was echt een
shock voor mij. Ik las het en dacht: hè? Het
moest echt tot me doordringen. Ik vind het
tot de dag van vandaag onbegrijpelijk dat
de VVD daarmee heeft ingestemd. Dat je
moet geven en nemen, is logisch. Maar dit is
zoiets fundamenteels.’
Het bedrijfsleven, vindt Biesheuvel, wordt
continu gebruikt als melkkoe om de tekorten van de overheid aan te vullen. En niet
als de motor van de economie die het zou
‘Ik zou tien
jaar lang
6 miljard
snijden in
overheidsuitgaven’
34
Interview / hans biesheuvel
moeten en zou kunnen zijn.
Biesheuvel loopt over van de plannen en
heeft met ONL een schaduwkabinet samengesteld, waarvan hij uiteraard de ministerpresident is. Binnenkort is er kabinets­beraad en, zegt hij, dat is geen grap. ‘Het
zijn allemaal heel serieuze mensen, zoals
buitenlandexpert Rob de Wijk.’
M
eer dan de VVD is het CDA nu
bezig het op te nemen voor ondernemers. ‘Het CDA heeft een
heel programma bekend­gemaakt voor het midden- en kleinbedrijf.
Dat is een goed signaal. Sybrand van Haersma Buma heeft gezegd dat je moet onderkennen dat Shell een heel ander bedrijf is
dan een bakker of een slager. Dus je moet
differentiëren. Twee jaar doorbetalen bij
ziekte van een werknemer bijvoorbeeld is
voor een klein bedrijf echt niet te doen. De
meesten gaan dan over de kop. Dus zulke
bedrijven moet je anders behandelen, en
het is heel goed dat Buma dat heeft gezegd.
Dat heb ik zo nog niet eerder van een politicus gehoord.’
Een nationale ondernemingsbank – dat
zou handig zijn. ‘We moeten ervoor zorgen
dat kleine bedrijven kunnen groeien, mensen kunnen aannemen. Daarom moeten ze
toegang hebben tot krediet en dat is nu bijna
onmogelijk. Twee begrippen zijn daarbij belangrijk: maatwerk en aandacht. Het moet
een bank worden waar een ondernemer zich
prettig voelt. Zoals vroeger. Het beste risicomanagement voor een bank, zeg ik altijd, is
je klant kennen.’
Wat zijn de grote kwesties voor onder­nemers? Biesheuvel schetst hoe het was, tot
2008. ‘We zijn in korte tijd van heel veel
schijnbare zekerheden terechtgekomen in
grote onzekerheden. Kijk naar de pensioenproblematiek. Ik ben
met het
‘We zijn van opgegroeid
idee van een waardezekerheden vast pensioen. Nou,
terechtgeko- vergeet het maar. Als je
huis kocht, kreeg je
men in grote een
een hypotheek, en dat
onzekerheid’ huis werd steeds meer
waard.
‘Konden we ons voorstellen dat een van
de banken kapot zou gaan? Wij hadden de
beste banken van de wereld! De garantie dat
je kinderen het beter zullen hebben dan jij,
is er niet meer. Heel veel zekerheden zijn
dus omgeslagen in onzekerheden, en het is
de taak van de politiek om te zeggen hoe we
daarmee omgaan. Maar dat gebeurt niet; de
onzekerheden worden alleen maar groter
gemaakt. Als je perspectief biedt, dan kun
je een tijdelijke achteruitgang accepteren.’
Nog steeds gaat Biesheuvel graag op pad
om met ondernemers te praten. Zo was hij
onlangs bij een pomphouder die 300 meter
van de Duitse grens is gevestigd. Het bezoek
aan deze tamelijk wanhopige ondernemer,
die zijn jarenlange inspanningen in korte
tijd in rook ziet opgaan door de plotselinge
8 februari 2014 Elsevier
accijnsverhoging, emotioneerde
remt de groei. Ik zou willen dat
hem zeer. ‘Dat mag je best weNederland een groot start-up
ten. Dat tankstation gaat dicht,
bootcamp wordt. Dus als je met
dat heeft in drie weken tijd 51
iets wilt beginnen – waar ter weprocent minder omzet gescoord.
reld je ook woont – dat je weet:
Per week is er 30.000 euro mindan moet ik in Nederland zijn.
der accijns afgedragen aan Den
We moeten talent hiernaartoe
Haag. Iedereen tankt nu over de
halen. Zet de poort open. Begrens. Die man heeft de huur opnoem een minister die de wereld
gezegd, het personeel ontslagen.
‘Kleine, flexi- overgaat als een soort accountHij stopt ermee. Hij zei: “Het onmanager van Nederland, op
dernemersklimaat in Nederland bele bedrijven zoek naar nieuw talent.’
zijn de kracht
is zo guur geworden, je kunt
geen jas meer vinden om je aan
tel nu dat Biesheuvels
van Nederte verwarmen.”
schaduwkabinet een
land. Klein is
‘Dan heb ik echt tranen in
echt kabinet was. Wat
het nieuwe
mijn ogen. En hij kan er niets
zou hij als eerste doen?
aan doen. Een keurige zaak, al‘Ik
zou
tien jaar lang 6 miljard
groot’
les altijd goed gedaan. Die man
euro snijden in overheidsuitis kansloos. Ik vind dat zo onrechtvaardig.
­gaven. Gewoon: snijden. Gebruik een stukje
En het stimuleert de rest van Nederland ook
daarvan om het overheidstekort terug te
niet tot ondernemen.’
brengen, de rest om te investeren in de ecoWat te doen? Biesheuvel ziet drie belangnomische groei. Maar dat moet dan wel tien
rijke kwesties. Eén: er moet worden geïnvesjaar worden volgehouden, net als in een beteerd in aanpassingsvermogen. ‘Als onvoordrijf. En ik heb er genoeg opgericht. Je
spelbaarheid de constante factor is, dan
maakt een plan voor een aantal jaren en
moet je je daaraan kunnen aanpassen. Budaar houd je je aan. Je moet durven vastsinessmodellen volgen elkaar snel op, behouden aan de lijn die je uitzet. Dwing jedrijven bestaan korter dan vroeger. Als je
zelf om dat te doen. En natuurlijk doet dat
ziet hoe snel de vraag in de markt veranpijn. Maar pijn, met al die werklozen en
dert, moet je financieringsmodellen verzinfaillissementen, hebben we nu ook.’
nen die mee-ademen met een bedrijf. Een
Dan wordt Nederland gerund als een
paar jaar geleden had niemand een iPad.
grote onderneming, met een duidelijk toeDat kun je je nu niet voorstellen. Het gaat zo
komstplan. ‘Je kunt toch zeggen: we gaan
snel. Sommige bedrijven worden in een paar
inzetten op de maakindustrie, maar dan
jaar tijd een multinational. Maar het kan
duurzaam. Of op de circulaire economie,
ook andersom.’
waarbij alles wordt hergebruikt. Dat kan
Naast een beweeglijke financiering is dus
heel goed. Je zou zelfs kunnen zeggen: we
ook een beweeglijk personeelsbeleid nodig.
halen al het vuilnis uit de wereld op en ver‘Kleine, wendbare bedrijven hebben de toewerken het in Rotterdam. Dan halen wij
komst. Ik zeg: klein is het nieuwe groot. We
daar goedkope stroom uit. En dan kunnen
hebben niets tegen grote bedrijven, maar de
andere bedrijven daarop hun vernieuhele wet- en regelgeving is gebaseerd op
wingsprocessen afstemmen. Het besef
grote bedrijven, op het idee dat er een werkdringt maar niet door in Den Haag dat
gever is met werknemers. Maar de gemidonder­nemingen geen filantropische insteldelde ondernemer voelt zich helemaal geen
lingen zijn, maar op lange termijn moeten
werkgever, ook al is hij dat misschien juridenken.’
disch wel. Je bent gewoon bezig met elkaar
Biesheuvel, getrouwd en twee kinderen,
een klus te klaren.’
vindt dat het starten van ONL wel lijkt op
Volgens Biesheuvel is het ouderwets om
het opzetten van een bedrijf. Het geeft hem
nog in cao’s en algemeenverbindendverklahetzelfde gevoel van opwinding. ‘Onrust.
ringen te geloven. ‘Dat past in een tijd van
Dat hebben veel ondernemers. Als ik vroegrote bedrijven. Maar met zo veel gediffeger een bedrijf had opgezet, kon ik gewoon
rentieerde bedrijven is het heel gek dat je
niet wachten tot ik in de auto zat. Ik ben
cao’s afsluit en de hele sector moet volgen.
nog steeds aandeelhouder van enkele beKleine, flexibele bedrijven zijn de kracht
drijven.’ In de kast van zijn werkkamer in
van Nederland. We moeten maatwerk bieDen Haag liggen daarvan de bewijzen. Een
den en het verder aan de markt overlaten.
paar verfkwasten, een heel grote moer.
Dat betuttelende van collectief regelen, daar
‘Eén van die bedrijven is toeleverancier
geloof ik helemaal niet meer in. Als je tegenvoor bouwmarkten. Kwasten, verfgereedwoordig met je mensen geen goede afspraschap, tuingereedschap. En ik zit in een beken maakt, gaan ze ergens anders werken.’
drijf dat pompen verhuurt die tijdelijk noEn dan het derde punt. ‘Ik wil dat onderdig zijn, bijvoorbeeld bij wegwerkzaamhenemers veel meer ruimte krijgen. Nederland
den. Heb je mijn oorkonde wel gezien?’ Hij
is nu dichtgezet met regels en toezichthouwijst naar de muur. Daar hangt de Natioders. Ik kom zo veel mensen tegen die zegnale Lef Award met bijbehorend kunstgen dat het ze leuk lijkt om te ondernemen.
werk, uitgereikt door Big Improvement Day.
Maar ze moeten er door alle regelgeving niet
‘Ik heb Anouk en Humberto Tan verslagen.
E
aan denken om werkgever te worden. Dat
Daar ben ik best trots op!’
S